Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-04, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 stycznia
1729 – W Warszawie ukazał się pierwszy numer wydawanej przez pijarów gazety "Nowiny Polskie", przekształconej w grudniu tego samego roku w "Kurier Polski".

1778 - W Pohoście koło Pińska urodził się książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki, minister przychodów i skarbu Królestwa Polskiego (1821-1830), inicjator założenia Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Banku Polskiego.

1796 – Wojska pruskie opuściły Kraków, który został przyłączony do Austrii.

1830 - W Warszawie urodził się Tytus Babczyński, fizyk i matematyk, profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego.

1878 - We Lwowie urodził się Tadeusz Godlewski, fizyk, twórca podstaw polskich badań nad radioaktywnością i promieniotwórczością.

1886 - W Borkach pod Kozielcem na Ukrainie zmarł Michał Czajkowski, Sadyk Pasza, pisarz, uczestnik Powstania Listopadowego; po 1831 r. na emigracji we Francji; działacz niepodległościowy związany z Hotelem Lambert; od 1850 r. w armii tureckiej; przeszedł na islam; uczestnik wojny krymskiej (1853-1856); autor "Wernyhory" i "Powieści kozackich".

1891 - W Piotrkowicach (Wielkopolska) zmarł Aleksander Guttry, żołnierz powstań: Listopadowego i Wielkopolskiego w 1848 r., deputowany do Landtagu w Berlinie, w czasie Powstania Styczniowego komisarz Rządu Narodowego na Anglię i Francję.

1900 - W Krakowie urodził się Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949-1951); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965-1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.

1901 - W Poznaniu urodził się Marian Sojda, piłkarz m.in. Warty Poznań, 14-krotny reprezentant kraju m.in. na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku, żołnierz Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w Katyniu.

1906 - W Ostrowie Lubelskim urodził się Stefan Rachoń, skrzypek, dyrygent, organizator Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie.

1915 - W Wilnie urodził się Tytus Karpowicz, pisarz; autor książek dla dzieci i młodzieży.

1919 - Płk Marian Januszajtis-Żegota przeprowadził nieudany zamach stanu, mający na celu obalenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego.

1924 - W Warszawie urodził się Antoni Marianowicz, poeta, satyryk; debiutował w 1942 roku szopką "Żarty na karty" wystawioną w getcie warszawskim; po ucieczce z getta ukrywał się w Wołominie, okupacyjne wspomnienia opisał w książce "Życie surowo wzbronione"; po wojnie podjął współpracę ze "Szpilkami", pisał teksty dla kabaretów, tłumaczył musicale np. "Skrzypek na dachu" i książki m.in. "Alicję w krainie czarów" Lewisa Carolla.

1927 - Do portu w Gdyni wszedł pierwszy polski statek handlowy: SS Wilno.

1928 - W Warszawie zmarł Karol Janowski, architekt, organizator i profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

1928 - W Poznaniu urodził się Jan Lenica, grafik, twórca filmów animowanych, jeden z przedstawicieli polskiej szkoły plakatu.

1936 - W Świętochłowicach urodził się Janusz Sent, pianista, kompozytor, autor muzyki takich przebojów jak: "Jesteśmy na wczasach", "Dziewczyny, bądźcie dla nas dobre na wiosnę", "Tupot białych mew" i "Przedostatni walc".

1937 - We Lwowie urodził się Mariusz Walter, producent i reżyser telewizyjny, scenarzysta, twórca popularnych programów "Studio 2" i "Turniej Miast", założyciel i pierwszy dyrektor stacji telewizyjnej TVN.

1940 - Gen. Władysław Sikorski i premier Francji Edouard Daladier podpisali polsko-francuską umowę wojskową dotyczącą tworzenia Wojska Polskiego we Francji.

1940 - W Warszawie urodził się Antoni Krauze, reżyser, scenarzysta; autor m.in. filmów "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł", "Smoleńsk" i serialu "Akwarium".

1943 - W Atenach rozstrzelany został przez Niemców Jerzy Iwanow-Szajnowicz, agent brytyjskich służb, bohater greckiego ruchu oporu; urodzony w Warszawie, syn Rosjanina i Polki, przed wojną reprezentant Polski w piłce wodnej.

1944 - W miejscowości Sarny na Wołyniu wojska sowieckie przekroczyły przedwojenną granicę Polski; Rząd RP w Londynie wydał ofertę współpracy z Sowietami w walce z III Rzeszą i wyraził nadzieję, że ZSRS uszanuje prawa i interesy Rzeczypospolitej i jej obywateli na zajmowanych terenach.

1945 - Związek Sowiecki uznał Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, powołany przez Krajową Radę Narodową.

1946 - W Warszawie urodził się Marek Borowski, wicepremier i minister finansów (1993-1994), marszałek Sejmu w latach 2001-2004; wiceprzewodniczący SLD (1999-2004); współtwórca i przewodniczący SdPL (2004); poseł na Sejm, senator.

1947 - W Warszawie rozpoczął się proces Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; na ławie oskarżonych zasiadł m.in. płk Jan Rzepecki.

1958 - Premiera filmu "Eroica" w reżyserii Andrzeja Munka.

1969 - W klinice kardiochirurgii Akademii Medycznej w Łodzi prof. Jan Moll podjął próbę pierwszego w Polsce przeszczepu serca, pacjent zmarł po kilku godzinach.

1972 - Premiera filmu Andrzeja Żuławskiego "Trzecia część nocy".

1981 - W Warszawie zmarł Stefan Śródka, aktor warszawskich teatrów: Narodowego, Ateneum, Dramatycznego; zagrał w wielu filmach m.in. w "Zakazanych piosenkach", "Stawce większej niż życie", "Czarnych chmurach", "Misiu".


1982 - Stan wojenny: działalność wznowiły szkoły podstawowe, średnie i zawodowe, zawieszone po ogłoszeniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego.


1982 - W reakcji na stan wojenny powstało pismo "Karta"; do czasu upadku cenzury w 1990 r. ukazywało się w drugim obiegu; pismo to poświęcone jest dziejom Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku.


1989 - W Klarysewie pod Warszawą doszło do spotkania przedstawicieli władz PRL i Kościoła katolickiego.


1989 - W Warszawie zmarł Kazimierz Brusikiewicz, aktor teatralny i filmowy; zagrał m.in. w filmach "Zakazane piosenki", "Skarb", "Irena do domu", "Żołnierz królowej Madagaskaru", "Klub kawalerów".


1991 - Jan Krzysztof Bielecki został powołany na stanowisko premiera.


2011 - W Warszawie zmarł Jerzy S. Sito, poeta, tłumacz; w latach 90. ambasador RP w Danii.


2015 - W Warszawie zmarł Edmund Wnuk-Lipiński, socjolog, pisarz, autor m.in. powieści z gatunku science fiction "Rozpad połowiczny".


2022 – W Pińczowie w wieku 110 lat zmarł major Leon Kaleta, żołnierz Korpusu Ochrony Pogranicza, we wrześniu 1939 r. 4. Pułku Piechoty Legionów, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej. W latach osiemdziesiątych był działaczem antykomunistycznego ruchu ludowego.


2022 – W Warszawie zmarł Piotr Rzewuski, działacz NSZZ „Solidarność”, Grup Oporu Solidarni i Solidarności Walczącej, po 1989 r. działacz społeczny na warszawskiej Pradze, inicjator budowy pomnika generała Józefa Hallera na placu jego imienia.


2022 – W Opolu zmarł Andrzej Nowak, muzyk, gitarzysta rockowy, kompozytor, producent muzyczny, założyciel zespołów TSA i Złe Psy.


2023 – W Poznaniu zmarł gen. Jan Henryk Podhorski, ps. "Zygzak", "Marciniak", żołnierz wojny obronnej w 1939 r., działacz konspiracyjny, uczestnik Powstania Warszawskiego i konspiracji antykomunistycznej po 1945 r. W lutym 2016 roku został awansowany do stopnia generała brygady.

Zobacz także

2024-02-12, godz. 15:38 Uroczystości i wystawa w ramach obchodów rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. W Lublinie trwają obchody 84 rocznicy masowych deportacji Polaków na Sybir. Pierwsze transporty sowieckie NKWD na wschód wyjechały 10 lutego 1940 roku. » więcej 2024-02-12, godz. 13:00 Bieg "Tropem Wilczym" w Prudniku - trwają zapisy Prudnicki bieg "Tropem Wilczym" upamiętni też miejscowych żołnierzy niezłomnych powojennego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego. Start i meta… » więcej 2024-02-12, godz. 11:00 Trwają zgłoszenia do konkursu filmowego Muzeum Powstania Warszawskiego #63 sekundy Muzeum Powstania Warszawskiego przyjmuje zgłoszenia do konkursu filmowego "#63sekundy". Konkurs skierowany jest do ludzi młodych. Polega na nakręceniu 63-sekundowego… » więcej 2024-02-12, godz. 10:45 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie 240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 lutego » więcej 2024-02-11, godz. 23:20 Muzeum Auschwitz: sesja poświęcona obrazowi Auschwitz w kulturze masowej Obrazowi Auschwitz w kulturze masowej poświęcona będzie sesja edukacyjna online, którą przygotowało należące do Muzeum Auschwitz międzynarodowe centrum… » więcej 2024-02-11, godz. 09:00 20 lat temu zmarł pułkownik Ryszard Kukliński 20 lat temu, 11 lutego 2004 roku, w Stanach Zjednoczonych zmarł pułkownik Ryszard Kukliński, były oficer Ludowego Wojska Polskiego, tajny współpracownik… » więcej 2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego » więcej 2024-02-10, godz. 15:00 104 lata temu odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem 104 lata temu, 10 lutego 1920 roku, odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku generał broni Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił… » więcej 2024-02-10, godz. 13:45 105 lat temu po raz pierwszy zebrał się Sejm Ustawodawczy 105 lat temu, 10 lutego 1919 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski otworzył pierwszą sesję Sejmu Ustawodawczego. Ten jednoizbowy Sejm, wybrany… » więcej
96979899100
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »