Jego uczestnicy sprzeciwiali się zmilitaryzowaniu zakładu, zawieszeniu działalności wszelkich organizacji i stowarzyszeń, żądali uwolnienia aresztowanych działaczy "Solidarności". Protest rozpoczął się 14 grudnia. Był spontaniczną, a przy tym świadomą i dobrze zorganizowaną formą obywatelskiego oporu.

W strajku w Piaście, 650 metrów pod ziemią, uczestniczyło dwa tysiące górników. Do końca protestu wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili tam 14 dni, także święta Bożego Narodzenia. Strajkujących wspierali duchowo księża, w tym biskup pomocniczy katowicki Jan Zimniak, który zjechał na dół do kopalni.

"To wspólne przebywanie, organizowanie sobie codziennego życia, dawało nam wrażenie, że w kraju ogarniętym wojną żyjemy w ostatniej oazie wolności" - wspominał po latach Stanisław Trybuś, jeden z przywódców strajku w kopalni Piast. To właśnie on 14 grudnia, gdy górnicy otrzymali informację o internowaniu liderów kopalnianej "Solidarności", zaapelował do górników o przeciwstawienie się tym - jak mówił - haniebnym i bezprawnym działaniom. Zdecydowano wtedy, aby nie wyjeżdżać z dołu kopalni.

Władze robiły wszystko, by skłonić górników do wyjazdu na powierzchnię. Między innymi rozpuszczano pogłoski o planowanym zalaniu kopalni lub użyciu gazu, ograniczano dostawy żywności, na pewien czas dyrekcja kopalni odcięła prąd. Strajkującym pozwolono kontaktować się telefonicznie z rodzinami, a później nagrania z podsłuchu rozmów wykorzystano w audycjach propagandowych.

28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa, wszyscy górnicy wyjechali na powierzchnię o własnych siłach. Najpierw śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem Świętej Barbary w kopalnianej cechowni.

Powracający do domów byli zatrzymywani przez milicję i SB. Niektórzy z nich zostali oskarżeni o sprawstwo kierownicze strajku. Groziły im surowe kary, nawet do 15 lat więzienia. Po wyroku uniewinniającym, co w okresie stanu wojennego było ewenementem, zostali jednak ponownie zatrzymani przez milicję, a następnie internowani.

Dwutygodniowy strajk w kopalni Piast i 11-dniowy w Hucie Katowice, były najdłuższymi po 13 grudnia 1981 roku. Protesty te, mimo ich zakończenia, stanowiły porażkę komunistycznej władzy. Pokazały silny opór społeczny wobec decyzji rządzących, jednocześnie konsolidując wewnętrznie struktury podziemnej "Solidarności".

Podziemny strajk stał się tematem jednej z najbardziej znanych piosenek okresu stanu wojennego, śpiewanych w drugim obiegu. Skomponował ją w 1982 roku Jan Krzysztof Kelus, internowany opozycjonista. Tekst zawierał znamienne słowa: "Tylko honor jest Wasz solidarni/ Bryłą węgla zaś polskie sumienie/ Wam już czas, wyjeżdżajcie z kopalni/ Wolna Polska zepchnięta pod ziemię".