Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych…
2023-12-27, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok./w kry

79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych do Polski

Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Załadowany do lotu ze zrzutem Halifax z 148 Dyonu na lotnisku Campo Cassale – 1944 [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku, odbył się ostatni lot cichociemnych. Żołnierze mieli potajemnie przedostać się na teren okupowanej Polski. Wyruszyli z bazy w Brindisi w południowych Włoszech i po przebyciu samolotami około 1350 kilometrów, zostali zrzuceni w kraju na spadochronach.
Cichociemni byli żołnierzami elitarnej jednostki szkolonej w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych. Nazwano ich "cichociemnymi", ponieważ działali w tajemnicy, po cichu i najczęściej pod osłoną nocy.

Przerzucani drogą lotniczą do kraju, wspierali podziemie w walce z Niemcami. Byli przeznaczeni do służby w szeregach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Zajmowali się wywiadem, dywersją i sabotażem, przenikali do oddziałów partyzanckich. Wyróżniali się profesjonalizmem, wyszkoleniem i postawą bojową. Wszyscy - 316-tu - byli ochotnikami. 221 z nich otrzymało Order Virtuti Militari - najwyższe odznaczenie czasu wojny, a 595 razy zostali odznaczeni Krzyżem Walecznych.

Jednostkę cichociemnych tworzyli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w tym Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Początkowo odlatywali z bazy pod Londynem, a od 1944 roku - z włoskiego Brindisi. W 82 zrzutach, które odbywały się od lutego 1941 do grudnia 1944 roku, w sumie uczestniczyło 344 skoczków, wśród nich 28 cywilnych kurierów i 316 żołnierzy.

W czasie wojny, z przerzuconych do kraju żołnierzy, zginęło ponad stu, w tym 9 podczas lotu lub skoku, 53 - w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 10 zażyło truciznę po aresztowaniu. 91 cichociemnych walczyło w Powstaniu Warszawskim, poległo 18 z nich. Dziewięciu zostało zamordowanych po wojnie przez komunistyczne władze.

Wśród cichociemnych byli między innymi generał dywizji Tadeusz Kossakowski "Krystynek", generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek", porucznik Jan Nowak-Jeziorański, pułkownik Jan Piwnik "Ponury" i generał brygady Stefan "Starba" Bałuk. Jedyna kobieta w tym gronie - Elżbieta Zawacka, kurierka Komendy Głównej AK, posługując się fałszywymi dokumentami, przekraczała granicę ponad sto razy, przenosząc wiadomości i meldunki. Została awansowana do stopnia generała brygady przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w 2006 roku.

Ostatni cichociemny - kapitan Aleksander Tarnawski, pseudonim "Upłaz" i "Wierch", zmarł 4 marca 2022 roku, w wieku 101 lat.

Imię cichociemnych nosi Wojskowa Formacja Specjalna "Grom" im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Ponadto są patronami kilkudziesięciu szczepów i drużyn harcerskich.

Uchwałą Sejmu, rok 2016 był obchodzony jako Rok Cichociemnych.

Zobacz także

2024-01-24, godz. 15:00 „Papierowa amunicja” – wystawa wydawnictw drugiego obiegu PRL Blisko sto tytułów prasy i książek wydanych w PRL poza cenzurą pokazano na wystawie „Papierowa amunicja”, otwartej we wtorek w bibliotece Uniwersytetu… » więcej 2024-01-24, godz. 13:00 Polska koprodukcja "Strefa interesów" z szansą na Oscara dla najlepszego filmu Brytyjsko-polsko-amerykańska koprodukcja "Strefa interesów" ma szansę na Oscara dla najlepszego filmu. Obraz w reżyserii Jonathana Glazera to opowieść o… » więcej 2024-01-24, godz. 12:00 W Londynie premiera gry edukacyjne IPN "Lotnicy - Wojna w przestworzach" Gra "Lotnicy - Wojna w przestworzach" to kolejna produkcja Instytutu Pamięci Narodowej, która dzięki wirtualnym narzędziom pozwoli wcielić się w bohaterów… » więcej 2024-01-24, godz. 10:00 103 lata temu urodził się Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 103 lata temu, 24 stycznia 1921 roku, urodził się Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, dowódca warszawskich Grup Szturmowych… » więcej 2024-01-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 stycznia » więcej 2024-01-23, godz. 15:00 Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu przygotowuje ekspozycję Garnki, dzbanki, fragmenty infrastruktury oraz inne przedmioty związane z działalnością dawnego Gimnazjum Piastowskiego w Brzegu zostaną udostępnione zwiedzającym… » więcej 2024-01-23, godz. 13:00 135 lat temu zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, badacz Ameryki Południowej 135 lat temu, 23 stycznia 1889 roku, w Chile zmarł Ignacy Domeyko, geolog i mineralog, przyjaciel Adama Mickiewicza, badacz Ameryki Południowej. W latach 1867-1883… » więcej 2024-01-23, godz. 11:00 Polacy oddali hołd Powstańcom Styczniowym [DŹWIĘK] Powstanie objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Stoczono podczas jego trwania około 1200 potyczek. Największe z nich to… » więcej 2024-01-23, godz. 09:00 Toomas Hendrik Ilves laureatem Medalu Kuriera z Warszawy Były prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves został laureatem Medalu Kuriera z Warszawy. Wyróżnienie wręczono podczas uroczystej gali w Muzeum Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-01-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 stycznia » więcej
8889909192
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »