Adam Mickiewicz bywa nazywany "poetą przeobrażeń" i "słowiańskim bardem". Jego twórczość wywarła wpływ na rozwój polskiej literatury, a także świadomość narodową, kulturę i sztukę. Do dziś stanowi źródło inspiracji artystycznej.

W bogatym dorobku wieszcza znalazły się między innymi powieść poetycka "Konrad Wallenrod", napisana w trakcie zsyłki do Rosji, "Sonety krymskie", ukazujące tęsknotę za ojczyzną, i słynna "Oda do młodości". Mickiewicz jest też autorem "Ballad i romansów" oraz "Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego". Pisał przypowieści moralno-filozoficzne, teksty krytyczno-literackie i zajmował się przekładami, w tym dzieł George'a Byrona.

Jako główny reprezentant Wielkiej Emigracji przez ponad 20 lat aktywnie działał w polskich środowiskach patriotycznych w Paryżu. W latach 1839-1840 był profesorem literatury łacińskiej w szwajcarskiej Lozannie, a następnie objął katedrę języków słowiańskich w College de France, gdzie wygłaszał tzw. prelekcje paryskie. Na jego wykłady uczęszczało wielu znanych twórców i myślicieli. Był też prezesem Wydziału Historycznego Towarzystwa Literackiego w Paryżu.

Adam Mickiewicz zmarł 26 listopada 1855 roku w Konstantynopolu (obecnie Stambuł), gdzie tworzył legion polski do walki z carską Rosją. Trumnę z ciałem poety przetransportowano do Francji i pochowano na największej polskiej nekropolii w Montmorency, a w 1890 roku przeniesiono do ojczyzny i złożono na Wawelu w krypcie Wieszczów Narodowych.

(więcej)

Urodził się 24 grudnia 1798 roku w Nowogródku na Litwie. Niektóre źródła podają jako miejsce urodzenia wieś Zaosie. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w rodzinnym dworku. Tam poznał liczne ludowe baśnie, podania i legendy, głównie dzięki służbie, rekrutującej się z okolicznego chłopstwa. Te ludowe motywy wykorzystywał potem w swej twórczości.

W 1815 roku Mickiewicz wyjechał na studia do Wilna. Uczył się na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim na Wydziale Nauk Fizycznych i Matematycznych. Uczęszczał też na wykłady Wydziału Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk Wyzwolonych. Rozpoczął również naukę w uniwersyteckim Seminarium Nauczycielskim, co umożliwiło mu potem zatrudnienie w carskich szkołach. W 1819 uzyskał stopień magistra.

W okresie studiów na uniwersytecie wileńskim był współzałożycielem i działaczem tajnego patriotycznego Towarzystwa Filomatycznego, a następnie bardziej radykalnego Zgromadzenia Filaretów. Literackim wyrazem doświadczeń z tamtego okresu jest między innymi "Pieśń filaretów" i "Oda do młodości".

Po wykryciu organizacji przez carskie władze Adam Mickiewicz, wraz z grupą przyjaciół, został aresztowany i zesłany do Rosji. Mieszkał w Petersburgu, Odessie i Moskwie, odbył podróż na Krym. Napisał wtedy "Sonety krymskie" i "Konrada Wallenroda". Był już wówczas znanym poetą, przyjaźnił się między innymi z Aleksandrem Puszkinem i dekabrystami.

W 1829 roku opuścił Rosję i udał się w podróż po Europie. Odwiedził między innymi Niemcy, Włochy i Szwajcarię. W Berlinie słuchał wykładów filozoficznych Hegla.

W 1831 roku przyjechał do Wielkopolski z zamiarem przekroczenia granicy i udania się do ogarniętego powstaniem Królestwa Polskiego, lecz ostatecznie pozostał w Dreźnie. Tam powstała III część dramatu romantycznego "Dziady", w której Mickiewicz połączył problematykę polityczno-historyczną z metafizyczną. Z Drezna udał się do Paryża, gdzie osiadł na stałe. W 1834 roku ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci.

W Paryżu zaangażował się w działalność wśród polskich emigrantów. Uczęszczał na spotkania, pisał liczne artykuły, redagował "Pielgrzyma Polskiego", pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa Historyczno-Literackiego, a także należał do zarządu Biblioteki Polskiej. W 1834 roku ukazało się pierwsze wydanie "Pana Tadeusza", epopei, będącej wyrazem tęsknoty za utraconą ojczyzną, w której poeta przedstawił pełną nostalgii i humoru wizję Polski szlacheckiej. W liście do Juliana Ursyna Niemcewicza w maju 1833 roku donosił: "Piszę teraz poema wiejskie, w którym staram się zachować pamiątkę dawnych naszych zwyczajów i skreślić jakkolwiek obraz naszego życia wiejskiego: łowów, zabaw, bitew, zajazdów". Z powodu radykalnych poglądów politycznych i społecznych Mickiewicza, a także w związku z propagowaniem idei towianizmu, poeta został zawieszony w funkcji wykładowcy uniwersyteckiego. W czasie Wiosny Ludów w 1848 roku utworzył we Włoszech legion polski. Po powrocie do Paryża został współzałożycielem i redaktorem pisma "Trybuna Ludów", jednak wskutek interwencji ambasady rosyjskiej działalność wydawnictwa została zawieszona, a poetę objęto nadzorem policyjnym.

Zmarł 26 listopada 1855 roku, prawdopodobnie na cholerę, choć nie brakowało sugestii, że został otruty.