Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej 2024-01-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 18 stycznia » więcej 2024-01-17, godz. 15:00 Zaginiony starodruk po 80 latach powrócił do Ołomuńca Arcybiskupstwo w czeskim Ołomuńcu odzyskało cenny starodruk, który zaginął przed osiemdziesięciu laty. Pochodzącą z XVI wieku księgę odnaleziono we… » więcej 2024-01-17, godz. 13:00 Muzeum w Orzyszu szuka pamiątek z misji wojskowych Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej w Orzyszu przygotowuje wystawę pamiątek z zagranicznych misji wojskowych polskich żołnierzy. » więcej 2024-01-17, godz. 11:00 210 lat temu urodził Ludwik Mierosławski, historyk wojskowości, pisarz i pierwszy dyktator Powstania Styczniowego 210 lat temu - 17 stycznia 1814 roku - urodził Ludwik Mierosławski, jeden z przywódców walk narodowowyzwoleńczych, historyk wojskowości i pisarz polityczny… » więcej 2024-01-17, godz. 09:00 Wniosek o Order Orła Białego dla zmarłego księdza Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego Wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar złożył wniosek do Kancelarii Prezydenta o pośmiertnie nadanie Orderu Orła Białego księdzu Tadeuszowi Isakowiczowi… » więcej 2024-01-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 stycznia » więcej 2024-01-16, godz. 15:00 Muzeum Narodowe we Wrocławiu z rekordową liczbą odwiedzin Muzeum Narodowe we Wrocławiu i jego oddziały odwiedziło w ubiegłym roku niemal 800 tys. osób. Przedstawiciele muzeum liczą na kontynuację dobrej passy… » więcej
135136137138139
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »