Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński…
2023-11-23, 17:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok.

230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej

Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
230 lat temu - 23 listopada 1793 roku - zakończył obrady sejm grodzieński, ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej. Izba zbierała się w Nowym Zamku w Grodnie pod naciskiem władz carskich, całkowicie sterroryzowana przez rosyjskie wojsko. Przyjęła ustawy faktycznie pozbawiające Polskę siły i suwerenności, zatwierdzając II rozbiór, choć formalnie okrojona Rzeczpospolita istniała jeszcze na mapach Europy.
W atmosferze terroru uznano traktaty rozbiorowe na rzecz Prus i Rosji. Podpisano "wieczyste przymierze" polsko-rosyjskie, w praktyce obejmujące terytorium Polski carskim protektoratem. Przekreślono reformy wprowadzone Konstytucją 3 maja i zredukowano liczebność polskiej armii ze 100 do 15 tysięcy. Podpisano także cesję na rzecz Prus.
Sejm grodzieński trwał od 17 czerwca do 23 listopada 1793 roku. Został zwołany z inicjatywy Rosji, ale też pod naciskiem Królestwa Prus. Oba państwa znacznie wcześniej przygotowywały się do II rozbioru. Już w styczniu 1793 w Petersburgu przyjęły tajne porozumienie o zajęciu ziem Polski.

(więcej)

Wiosną 1793 roku zaborcy ujawnili zamiar wymuszenia na Polsce, by prawnie uznała ich plany. 9 kwietnia rosyjski dyplomata Jakob Sievers i pruski Ludwig Heinrich Buchholtz zażądali zwołania sejmu, w celu przeprowadzenia rozbioru i szybko doprowadzili do jego zawiązania w Grodnie. Zadbali o to, aby zastraszyć, przekupić lub przekonać jak największe grono posłów do przyjęcia narzuconych ustaw. Zajmowano ich majątki, kozackie oddziały terroryzowały siedziby posłów, a w szczytowym momencie obrad w drzwi Nowego Zamku w Grodnie były wymierzone działa. Na marszałka izby Rosjanie wyznaczyli Stanisława Kostkę Bielińskiego, który - w opinii współczesnego mu Jędrzeja Kitowicza - na tym stanowisku "składnie i rozumnie zarzynał na śmierć Ojczyznę". Bieliński, wynagradzany przez Rosję, nie zważał na protesty posłów sprzeciwiających się rozbiorowi, a gdy ci podjęli sprzeciw milczący - marszałek uznał formalnie ich milczenie za zgodę.

Legendarnym przywódcą opozycji w sejmie grodzieńskim był Józef Kimbar, stolnik upicki, który ostro krytykował propozycje ustaw i głosił, że ich skutkiem będzie uczynienie Polski prowincją rosyjską, za co został uwięziony, na rozkaz posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Katarzyny II w Rzeczypospolitej Jakoba Sieversa. Po uwolnieniu nadal działał w grupie opozycjonistów, którzy w sejmie grodzieńskim stanowili mniejszość. Rosyjskie prześladowania dosięgły także innych opozycyjnych posłów sejmu grodzieńskiego: Jana Stanisława Krasnodębskiego, Szymona Szydłowskiego, Dionizego Mikorskiego i Tadeusza Szymona Skarżyńskiego, którzy zostali siłą usunięci z Grodna, gdy nie powiodły się próby ich przekupienia lub zastraszenia zajęciem majątków.

W sprawozdaniu dla carycy Katarzyny II poseł rosyjski Jacob Sievers uznał, że ostatecznie przeprowadzenie planu zatwierdzenia II rozbioru Polski udało się łatwo i tanio. Z pogardą wyraził się zarówno o posłach grodzieńskich, jak i o królu. Napisał, że był on "zbyt nikczemny i rozkoszy chciwy, ażeby mimo wszelkie przeciwne zachcianki, gróźb się nie ulęknął". Większość posłów natomiast określił jako "najemników, odgrywających komedię".

Zobacz także

2023-12-31, godz. 11:00 Rok temu zmarł papież Benedykt XVI Rok temu, 31 stycznia 2022, o godzinie 9.34, w wieku 95 lat zmarł Benedykt XVI, 265. papież w historii. Wybrany po śmierci Jana Pawła II, stał na czele Kościoła… » więcej 2023-12-31, godz. 09:00 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy 91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej… » więcej 2023-12-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 grudnia » więcej 2023-12-30, godz. 13:00 Miłość i relacje jeńców wojennych pod lupą naukowców CMJW Historia związków małżeńskich, przyjaźni korespondencyjnych nawiązanych z "mateczkami wojennymi", które czasem kończyły się ślubami, i relacje wśród… » więcej 2023-12-30, godz. 11:00 85 lat temu zmarł arcybiskup Aleksander Kakowski, ostatni prymas Królestwa Polskiego 85 lat temu, 30 grudnia 1938 roku, zmarł arcybiskup Aleksander Kakowski, metropolita warszawski w latach 1913-1938, mąż stanu, ostatni prymas Królestwa Polskiego… » więcej 2023-12-30, godz. 09:00 135 lat temu urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, ekonomista i polityk 135 lat temu, 30 grudnia 1888 roku, urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, ekonomista, wicepremier, minister przemysłu i skarbu w II Rzeczypospolitej. Autor słynnego… » więcej 2023-12-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 grudnia » więcej 2023-12-29, godz. 13:00 105 lat Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Biblioteka Uniwersytecka KUL obchodzi 105 lat istnienia. "W tym roku nie tylko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II świętuje swoje okrągłe urodziny… » więcej 2023-12-29, godz. 11:00 60 lat temu zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata ratujący Żydów podczas II wojny światowej 60 lat temu, 29 grudnia 1963 roku, zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata, nieformalny przywódca tzw. Grupy Berneńskiej, ratującej Żydów podczas II wojny… » więcej 2023-12-29, godz. 10:00 Rośnie liczba eksponatów przekazywanych do nowego muzeum powstania Rośnie liczba eksponatów przekazywanych i wypożyczanych do nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, która ma być gotowa za trzy… » więcej
118119120121122
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »