Depesza została wysłana do przywódców: Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji, Włoch, Japonii, Niemiec oraz - jak napisano w telegramie - do "rządów wszystkich Państw wojujących i neutralnych". Większość krajów europejskich nawiązała stosunki dyplomatyczne z Polską kilka miesięcy później, w 1919 roku.

Józef Piłsudski podkreślił w nocie, że niepodległe państwo obejmuje wszystkie ziemie zjednoczonego kraju. "Państwo polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski - przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości" - napisał Józef Piłsudski w telegramie zaadresowanym do przywódców światowych mocarstw.

Depesza obwieszczająca istnienie wolnej Polski jest jednym z najważniejszych dokumentów polskiej dyplomacji. Przygotowano ją w języku francuskim i 16 listopada 1918 roku wysłano do Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu i opublikowano w "Monitorze Polskim".

Treść noty została nadana drogą radiową z Cytadeli Warszawskiej w chwili, kiedy ten obiekt opuszczały ostatnie oddziały niemieckie.

(więcej)

Uznanie suwerenności państwa polskiego na arenie międzynarodowej wymagało wielu działań dyplomatycznych. Józef Piłsudski, któremu Rada Regencyjna Królestwa Polskiego 11 listopada 1918 roku przekazała najwyższą władzę wojskową nad krajem, a 14 listopada cywilną, na Zachodzie powszechnie był utożsamiany z przegranym obozem państw centralnych. Naczelny Wódz nie cieszył się zaufaniem Stanów Zjednoczonych i państw ententy, co utrudniało akceptację działań władz w Warszawie. Sytuację komplikowało dodatkowo powołanie rządu Jędrzeja Moraczewskiego, do którego sceptycznie odnosiły się środowiska konserwatywne oraz narodowcy. Ci ostatni za swoją oficjalną reprezentację uznawali - działający w Paryżu - Komitet Narodowy Polski Romana Dmowskiego.

Sytuacja zmieniła się, gdy do Polski przybył Ignacy Jan Paderewski. W styczniu 1919 roku spotkał się z Józefem Piłsudskim, który powierzył mu funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych. Paderewski okazał się skutecznym mediatorem między Józefem Piłsudskim a Romanem Dmowskim i środowiskiem narodowej demokracji. Tymczasowy Naczelnik Państwa, po wprowadzeniu do Komitetu Narodowego swoich ludzi, uznawał Dmowskiego za reprezentanta kraju na Zachodzie. Z kolei Dmowski ostrzegał swoich stronników w kraju przed działaniem na szkodę warszawskiego ośrodka władzy.

Zarówno Roman Dmowski, jak i Ignacy Paderewski, wykorzystali swoje międzynarodowe kontakty i doprowadzili do unormowania stosunków Polski z państwami ententy.