Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-12-29, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

367 lat temu 29 grudnia 1655 roku w Tyszowcach w powiecie tomaszowskim polska szlachta utworzyła konfederację tyszowicką, której celem było przywrócenie do władzy króla Jana Kazimierza Wazy.

1380 - W Budzie zmarła Elżbieta, królowa Węgier, córka Władysława Łokietka i księżnej Jadwigi, żona Karola Roberta i babka Jadwigi Andegaweńskiej.


1655 - Potop szwedzki: w Tyszowicach szlachta i wojsko utworzyły konfederację przeciwko Szwedom i Karolowi X Gustawowi.


1809 - W Warszawie zmarł Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletniego.


1820 - W Radomiu urodził się Tytus Chałubiński, lekarz, przyrodnik, społecznik, jeden z pionierów taternictwa, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańskiego.


1879 - W Warszawie urodził się Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik, ilustrator.


1902 - W Warszawie urodził się Henryk Wars (właśc. Warszawski), kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50 polskich filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" czy "Miłość ci wszystko wybaczy".


1904 - W Krakowie urodził się Witold Zechenter, poeta, prozaik, satyryk, dziennikarz. Współzałożyciel krakowskiego "Dziennika Polskiego" i "Echa Krakowa".


1911 - W Lwowie zmarł Edmund Biernacki, lekarz, neurolog i patolog, odkrywca tzw. odczynu Biernackiego - wartości diagnostycznej szybkości opadania erytrocytów w osoczu.


1913 - W Krakowie zmarła Jadwiga Sarnecka, pianistka i kompozytorka.


1915 - W Warszawie urodził się Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943-1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.


1920 – Podniesiono banderę na kanonierce ORP Komendant Piłsudski, jednym z pierwszych okrętów polskiej Marynarki Wojennej.


1920 - W Łodzi urodził się Ludwik Jerzy Kern, poeta, satyryk, tłumacz, autor utworów dla dzieci "Ferdynand Wspaniały", "Proszę słonia" i słów do wielu popularnych przebojów muzycznych m.in. "Nie bądź taki szybki Bill", "Cicha woda", "Wojna domowa".


1924 - W Bogdanach w powiecie przasnyskim urodził się Jerzy Kłoczowski, historyk, profesor KUL, badacz dziejów Kościoła; w czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.


1926 - W Gdyni rozpoczęło działalność przedsiębiorstwo Żegluga Polska.


1929 - Powołano rząd Kazimierza Bartla.


1937 - W Warszawie zmarł Stefan Czarnowski, socjolog, historyk kultury, żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.


1942 - W Warszawie wykonany został wyrok śmierci - wydany przez KC PPR - na komunistycznym działaczu Bolesławie Mołojcu, oskarżonym o zamordowanie Marcelego Nowotki - pierwszego przywódcy PPR; inna data wykonania wyroku podawana w publikacjach to 31 grudnia 1942 r.


1944 - W Aszchabadzie zmarł Juliusz Gardan, reżyser i scenarzysta, twórca filmów "Trędowata", "Doktor Murek".


1949 - W Warszawie powstała Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.


1949 - W Łodzi utworzono Wytwórnię Filmów Oświatowych.


1962 - Wydano pierwszy tom Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN.


1972 - W Tarnowie urodził się Wilhelm Sasnal, malarz, twórca komiksów, filmowiec.


1977 - Do Polski przybył z trzydniową wizytą prezydent USA Jimmy Carter; towarzyszył mu m.in. doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński.


1980 - W Ustrzykach Dolnych rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny w budynku Urzędu Miasta i Gminy, domagając się rejestracji NSZZ Rolników "Solidarność Wiejska".


1982 - W Londynie zmarł pułkownik Roman Umiastowski, żołnierz, pisarz, historyk, autor radiowego apelu z 6 września 1939, w którym wezwał mężczyzn do opuszczenia Warszawy i udania się na wschód kraju, gdzie miały być tworzone nowe jednostki wojskowe.


1987 - W Konstancinie zmarł Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali "Chłopi", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Rodzina Połanieckich".


1987 - W Krakowie zmarł Stanisław Igar, popularny aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról Grunspana w "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy i don Gaspara Soareza w "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa.


1989 - Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, przywracając historyczną nazwę państwa - Rzeczpospolita Polska oraz dawne godło - orła w koronie.


1999 - W Warszawie zmarł Jerzy Waldorff, krytyk muzyczny, znawca sztuki, obrońca zabytków, twórca Komitetu Ochrony Starych Powązek.


2005 - Urząd prezesa Instytutu Pamięci Narodowej objął Janusz Kurtyka; zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.


2012 - W Przemyślu zmarł Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.


2013 - W Katowicach zmarł Wojciech Kilar, wybitny kompozytor i pianista, twórca muzyki do blisko 150 filmów, m.in. "Ziemi obiecanej", "Smugi cienia", "Pana Tadeusza", "Rejsu", "Pianisty", a także seriali "Przygody Pana Michała" i "Rodzina Połanieckich".


2016 - Skarbu Państwa zakupił liczącą 86 tysięcy eksponatów Kolekcję Książąt Czartoryskich dla. Wśród najsłynniejszych dzieł z kolekcji jest "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci i "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta.


2016 – W Krakowie zmarł Jerzy Pomianowski, znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, sowietolog, pisarz, eseista, tłumacz "Archipelagu GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna i książek Izaaka Babla, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja.


2017 – W Warszawie zmarła prof. Maria Nietyksza, historyk związana z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistka z zakresu historii XIX i XX wieku, badaczka dziejów społecznych, varsavianistka.


2020 – W Warszawie zmarł Edmund Baranowski ps. "Jur" - powstaniec warszawski z batalionu "Miotła", były wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, sekretarz generalny Rady Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”.

Zobacz także

2024-07-16, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 16 lipca 622 roku - Początek biegu kalendarza muzułmańskiego. Kalendarz, zreformowany przez Mahometa, zawiera 12 miesięcy po 29 lub 30 dni i używany jest… » więcej 2024-07-15, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 15 lipca - Dzień bez Telefonu Komórkowego, nieformalne święto ogłoszone przez internautów. 15 lipca - Światowy Dzień Umiejętności Młodzieży. » więcej 2024-07-14, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 14 lipca - Święto narodowe Francji, obchodzone w rocznicę zdobycia Bastylii w 1789 roku. 14 lipca - Światowy Dzień Szympansa. 14 lipca - Dzień Re… » więcej 2024-07-13, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 13 lipca - Międzynarodowy Dzień Rock and Rolla. » więcej 2024-07-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 lipca - Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, ustanowiony w 2017 roku. 12 lipca - Święto narodowe Kiribati - Dzień Niepodległości, obchodzony w… » więcej 2024-07-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 lipca - Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowiony przez… » więcej 2024-07-10, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 10 lipca - Dzień Nikoli Tesli, wynalazcy radia, silnika elektrycznego, dynama rowerowego, baterii słonecznej i prądnicy prądu przemiennego. Obchodzony z okazji… » więcej 2024-07-09, godz. 06:00 Kartka z kalendarza 9 lipca 1339 - W Wyszehradzie Kazimierz Wielki zawarł umowę z Karolem I Robertem. Karol zgodził się, aby jego siostrzeniec Ludwik Węgierski został następcą… » więcej 2024-07-08, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 8 lipca 1343 - Kazimierz Wielki zawarł pokój z Krzyżakami. Polska odzyskała Kujawy i ziemię dobrzyńską, zakon zachował Pomorze Gdańskie, jako "wieczystą… » więcej 2024-07-07, godz. 06:00 Kartka z kalendarza 7 lipca - Święto narodowe Wysp Salomona, obchodzone w rocznicę proklamowania niepodległości w 1978 roku. 7 lipca - Światowy Dzień Czekolady » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »