Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-12-02, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

Dziś przypada 144 rocznica urodzin wybitnego polskiego działacza niepodległościowego Franciszka Kurpierza.

1422 - W Lubicy na Spiszu zmarł Mikołaj Trąba, arcybiskup gnieźnieński, pierwszy prymas Polski.


1695 - W Jedlińsku koło Radomia urodził się Andrzej Stanisław Załuski, kanclerz wielki koronny (1735-1746); mecenas sztuki, współfundator Biblioteki Załuskich w Warszawie.


1762 - W Oprawczykach na Podlasiu urodził się Franciszek Ksawery Dmochowski, poeta, publicysta; w czasie Powstania Kościuszkowskiego kierownik Wydziału Insurekcji w Radzie Najwyższej Narodowej; współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk.


1789 - W Warszawie w czasie obrad Sejmu Wielkiego odbyła się manifestacja przedstawicieli miast królewskich, tzw. czarna procesja; jej uczestnicy, na czele z prezydentem Starej Warszawy Janem Dekertem, złożyli na ręce króla prośbę o przywrócenie i rozszerzenie dawnych przywilejów miejskich.


1844 - W Sławucie na Wołyniu zmarł gen. Eustachy Sanguszko, ziemianin, poseł na Sejm Czteroletni; brał udział w wojnie z Rosją w 1792 r., odznaczony za bitwę pod Zieleńcami jednym z pierwszych krzyży Virtuti Militari; uczestnik Powstania Kościuszkowskiego i wyprawy na Moskwę w 1812 r.


1847 - W Berlinie zapadły wyroki w największym procesie polskiego ruchu narodowego - tzw. procesie moabickim, w którym władze pruskie oskarżyły o zbrodnię stanu 254 osoby; ośmiu oskarżonych, wśród nich Ludwika Mierosławskiego, skazano na karę śmierci, 23 na dożywocie, a kilkudziesięciu na długoletnie więzienie. Wybuch rewolucji w marcu 1848 r. uniemożliwił wykonanie wyroków i doprowadził do uwolnienia skazanych.


1861 - W Krakowie urodził się Franciszek Stefczyk, nauczyciel, założyciel pierwszej na ziemiach polskich wiejskiej spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowej.


1872 - W Krakowie zmarł Wincenty Pol, poeta, badacz geografii ziem polskich; uczestnik powstania listopadowego.


1908 - Urodziła się Helena Bechlerowa, pisarka i tłumaczka literatury rosyjskiej, autorka utworów dla dzieci.


1908 - Urodził się Sylwester Czosnowski, kompozytor, dyrygent i pedagog.


1933 - Urodził się Włodzimierz Plaskota, muzyk, kompozytor, kabareciarz, szef muzyczny magazynu Polskiego Radia "Studio 202" oraz kabaretu "Elita".


1938 - Wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski przedstawił w Sejmie założenia 15-letniego programu gospodarczego, którego jednym z celów było zatarcie różnic pomiędzy tzw. Polską A i B.


1914 - I wojna światowa: Początek bitwy pod Limanową, w której Legiony Polskie u boku wojsk austro-węgierskich walczyły przeciwko armii rosyjskiej.


1941 - Gen. Władysław Sikorski przybył do Moskwy; w trakcie wizyty dwukrotnie spotkał się ze Stalinem.


1941 - W Warszawie zmarł marszałek Edward Śmigły-Rydz; pochowany został na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy.


1942 - Gen. Władysław Sikorski rozpoczął wizytę w Stanach Zjednoczonych, w czasie której prowadził rozmowy z prezydentem USA Franklinem Delano Rooseveltem.


1942 - Uchwalono statuty Komisji Koordynacyjnej Żydowskiego Komitetu Narodowego i powołanej przez nią Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB).


1944 - W Lublinie ukazało się pierwsze wydanie Polskiej Kroniki Filmowej.


1946 - Urodziła się Joanna Sobieska, aktorka związana z warszawskimi teatrami Narodowym i Polskim.


1947 - Zmarł Stanisław Łempicki, historyk literatury polskiej, redaktor naczelny "Pamiętnika Literackiego".


1948 - W Krakowie urodził się Jan Prochyra, aktor; w latach 2003-2011 dyrektor artystyczny Teatru Rampa na Targówku.


1960 - Sejm uchwalił ustawę o powołaniu Komitetu do spraw Radia i Telewizji "Polskie Radio i Telewizja"; na jego czele stanął Włodzimierz Sokorski.


1966 - Zmarł Witold Orłowski, lekarz, profesor Uniwersytetu w Kazaniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, II Kliniki Wewnętrznej w Warszawie, pionier fizjopatologii.


1980 – Edward Gierek został usunięty z Komitetu Centralnego PZPR.


1981 - W Warszawie odziały milicji, m.in. przy pomocy desantu helikopterowego, dokonały pacyfikacji trwającego od 25 listopada strajku okupacyjnego w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej.


1983 - Premiera filmu "Krzyk" w reżyserii Barbary Sass.


1984 - W Krakowie zmarł Marian Eile, dziennikarz, satyryk; twórca tygodnika "Przekrój" i jego redaktor naczelny (1945-1969).


1990 - Powstała Unia Demokratyczna, jej przywódcą został Tadeusz Mazowiecki.


1991 - Polska jako pierwsze państwo na świecie uznała niepodległość Ukrainy.


1998 - W Kioto w Japonii na posiedzeniu UNESCO wpisano Stare Miasto we Lwowie na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego.


2004 - Zmarł Stefan Morawski, filozof kultury i sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk, redaktor naczelny pisma "Studia estetyczne".


2007 - Zmarł Władysław Pawelec, skrzypek, kompozytor muzyki rozrywkowej.


2012 - W Warszawie zmarła Maria Fołtyn, śpiewaczka, reżyser operowa, propagatorka twórczości Stanisława Moniuszki.


2017 - Zmarł Jerzy Kłoczowski historyk, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, senator I kadencji, współzałożyciel i wieloletni dyrektor Instytutu Europy Środkowo - Wschodniej w Lublinie. W 2004 r. odznaczony Orderem Orła Białego.


2021 - W Olsztynie zmarł Stefan Połom, poeta, historyk, promotor kultury Warmii i Mazur.


Zobacz także

2023-02-13, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1241 - Podczas najazdu na ziemie polskie oddziały tatarskie spaliły Sandomierz. 1511 - Albrecht Hohenzollern został wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego… » więcej 2023-02-12, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1386 - Do Krakowa przyjechał książę litewski Jagiełło. Trzy dni później przyjął chrzest, otrzymując imię Władysław, a następnie 17 lutego poślubił… » więcej 2023-02-11, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1466 - Wojna trzynastoletnia - po przejściu na stronę polską biskup warmiński Paweł Legendorf wypowiedział wojnę zakonowi krzyżackiemu. 1650 - Zmarł… » więcej 2023-02-10, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1326 - Król Władysław I Łokietek wraz z posiłkami litewskimi najechał Brandenburgię. Wyprawa zakończyła się sukcesem, szczególnie dla oddziałów litewskich… » więcej 2023-02-09, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1111 - Papież Paschalis II i król niemiecki Henryk V Salicki zawarli tajne porozumienie, na mocy którego Henryk zrezygnował z prawa do inwestytury i zgodził… » więcej 2023-02-08, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1296 - W pobliżu Rogoźna zamordowany został król Polski Przemysł II. Do zabójstwa doszło podczas nieudanej próby porwania. 1587 - Straciła życie… » więcej 2023-02-07, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1249 - Po przegranym powstaniu przeciw Krzyżakom Prusowie podpisali w Dzierzgoniu ugodę z Zakonem. 1422 - Król Władysław II Jagiełło poślubił swą… » więcej 2023-02-06, godz. 07:57 Kartka z kalendarza 1633 - Na Wawelu odbyła się koronacja na króla Polski Władysława IV, syna Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki. 1665 - Urodziła się Anna Stuart, od… » więcej 2023-02-05, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1752 - Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński powołał w Ostrowie Wielkopolskim pierwszą zawodową straż pożarną na ziemiach polskich. 1862 -… » więcej 2023-02-04, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1339 - W Warszawie przed trybunałem papieskim rozpoczął się proces polsko-krzyżacki dotyczący spornych terytoriów. 1454 - Związek Pruski wypowiedział… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »