Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-10-24, 00:03 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

101 lat temu - 24 października 1921 r. biskup śląski Kardynał Bertram ustanowił tzw. delegaturę na Górny Śląsk, będącą zaczątkiem diecezji katowickiej.
Kalendarium historyczne kraj i świat

1558 - We Lwowie urodził się Szymon Szymonowic, poeta, organizator Akademii Zamojskiej.


1725 - Urodził się Rafał Józef Czerwiakowski, lekarz, filozof, uznany za ojca chirurgii polskiej.


1795 - Rosja, Prusy i Austria podpisały traktat III rozbioru Rzeczypospolitej.


1843 - W Nowobiełogrodzie niedaleko Charkowa urodził się Henryk Siemiradzki, malarz, przedstawiciel akademizmu; jego obraz "Pochodnie Nerona" został nagrodzony złotym medalem na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1878 r., przynosząc artyście sławę.


1892 - W Krakowie urodził się Rafał Malczewski, malarz, literat.


1893 - W Jacksonville w stanie Floryda urodził się Merian Cooper, reżyser filmowy, scenarzysta; pilot, ppłk Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, organizator Eskadry Kościuszkowskiej.


1899 - W Warszawie urodził się Anatol Stern, poeta, prozaik, współtwórca polskiego futuryzmu.


1929 - Krach na giełdzie w Nowym Jorku - początek Wielkiego Kryzysu.


1934 - Prezydent Ignacy Mościcki podpisał rozporządzenie o utworzeniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.


1934 - W Radziechowicach urodził się Tadeusz Pieronek, profesor prawa kanonicznego, biskup pomocniczy diecezji sosnowieckiej (1992-1998), sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski (1993-1998); w latach 1998-2004 rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.


1935 - W Warszawie urodził się Marek Piwowski, reżyser, scenarzysta, aktor; twórca kultowej komedii "Rejs", a także filmów "Przepraszam, czy tu biją?" i "Uprowadzenie Agaty".


1936 - Wojna domowa w Hiszpanii: sformowano walczący po stronie sił komunistycznych tzw. Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego, którego pierwszym dowódcą został działacz komunistyczny Stanisław Ulanowski. Funkcjonariusze tej formacji zostali uznani przez władze polskie za renegatów i pozbawieni obywatelstwa RP.


1938 - Minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop przedstawił niemieckie żądania wobec Polski.


1942 - W Warszawie bojówki komunistycznej Gwardii Ludowej wrzuciły granaty do niemieckich lokali - kawiarni "Café Club" na rogu Al. Jerozolimskich i Nowego Światu oraz restauracji na Dworcu Głównym, a także do drukarni przy ul. Marszałkowskiej, w której drukowano m.in. "Nowy Kurier Warszawski" - niemiecki dzienniki polskojęzyczny, tzw. gadzinówkę. W reakcji Niemcy przeprowadzili szereg masowych egzekucji na terenach dawnego getta. Stracono ponad 200 osób


1945 - Weszła w życie Karta Narodów Zjednoczonych; początek oficjalnej działalności ONZ. Polska


1947 - W Warszawie działalność artystyczną rozpoczął Teatr Nowy.


1948 - W Łodzi urodził się Marek Siudym, aktor znany z Kabaretu Olgi Lipińskiej, a także ról w serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy" oraz filmów "Miś" i "Ubu Król".


1956 - W Warszawie na placu Defilad odbył się wiec z udziałem Władysława Gomułki, w którym uczestniczyło około 400 tys. osób. Podczas przemówienia Gomułka potępił stalinizm i zapowiedział szerokie reformy.


1964 - W Tokio zakończyły się XVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie; reprezentacja Polski zdobyła na nich 23 medale, wśród nich siedem złotych.


1965 - Premiera serialu telewizyjnego "Wojna domowa" w reżyserii Jerzego Gruzy.


1980 - Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował NSZZ "Solidarność"; sędzia Zdzisław Kościelniak dopisał jednak do statutu związku ustęp o "kierowniczej roli PZPR"; Solidarność nie zgodziła się z tym, ogłosiła gotowość strajkową na 12 listopada i odwołała się do Sądu Najwyższego.


1984 - Apel papieża Jana Pawła II o uwolnienie księdza Jerzego Popiełuszki. Władze komunistyczne poinformowały, że w sprawie porwania księdza zatrzymani zostali funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa.


1989 - Podczas wejścia na Lhotse (8516 m) nową drogą, przez niezdobytą wówczas południową ścianę, zginął Jerzy Kukuczka, alpinista, drugi człowiek na świecie, po Reinholdzie Messnerze, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum.


2000 - W Mińsku Mazowieckim zmarła Barbara Drapińska, aktorka, przez wiele lat występująca w warszawskim Teatrze Współczesnym; zagrała m.in. w filmie "Ostatni etap".


2003 - Premiera filmu "Zmruż oczy" w reżyserii Andrzeja Jakimowskiego.


2017 - W wieku 100 lat zmarł w Londynie płk Zbigniew Makowiecki, ostatni żyjący kawalerzysta kampanii polskiej 1939 roku, żołnierz 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka; w latach trzydziestych drużynowy Warszawskiej Drużyny Harcerskiej "Pomarańczarnia", do której należeli m.in. Jan Bytnar "Rudy", Maciej Aleksy Dawidowski "Alek" i Tadeusz Zawadzki "Zośka".


2021 – W Komorowie zmarł aktor filmowy i teatralny Krzysztof Kiersznowski znany z ról w filmach „Kiler”, „Vabank” i „Cześć Tereska”.

Zobacz także

2023-02-03, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1468 - Zmarł Johannes Gutenberg, niemiecki rzemieślnik, twórca pierwszej na świecie przemysłowej metody druku. 1488 - Portugalski żeglarz Bartolomeu… » więcej 2023-02-02, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1386 - Podczas Sejmu walnego w Lublinie obwołano królem Polski wielkiego księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę. 1512 - Na Kubie został spalony… » więcej 2023-02-01, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1411 - Polska i Litwa podpisały w Toruniu traktat pokojowy z Zakonem Krzyżackim, kończący tak zwaną Wielką Wojnę, która trwała od 1409 roku. Polska odzyskała… » więcej 2023-01-31, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1628 - Zmarł Abraham van den Blocke, niderlandzki architekt i rzeźbiarz, przedstawiciel manieryzmu, tworzący głównie w Gdańsku, twórca projektów między… » więcej 2023-01-30, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1018 - Bolesław I Chrobry i niemiecki cesarz Henryk II podpisali w Budziszynie traktat pokojowy, na mocy którego Polska dostała na własność, a nie jako lenno… » więcej 2023-01-29, godz. 08:00 Kartka z kalendarza 1342 - Zmarł Ludwik Burbon, zwany także Kulawym, diuk Bourbon, hrabia Clermont i La Marche, protoplasta dynastii Burbonów. 1402 - Król Polski Władysław… » więcej 2023-01-28, godz. 10:49 Kartka z kalendarza 1573 - Podczas sejmu konwokacyjnego posłowie uchwalili akt konfederacji warszawskiej, dotyczący m.in. tolerancji religijnej; sygnatariusze aktu obiecywali "pokój… » więcej 2023-01-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1527 - Wojska litewskie pod wodzą księcia Konstantego Iwanowicza Ostrogskiego odniosły wielkie zwycięstwo w bitwie pod Olszanicą, na terytorium dzisiejszej… » więcej 2023-01-26, godz. 08:38 Kartka z kalendarza 1340 - Król Anglii Edward III ogłosił się królem Francji i wylądował w Gandawie. 1521 - W czasie trwającej od 1519 roku wojny polsko-krzyżackiej obrońcy… » więcej 2023-01-24, godz. 07:56 Kartka z kalendarza 41 - Został zamordowany, wraz z żoną Cezonią i córką Julią Druzyllą, cesarz rzymski Kaligula. 76 - Urodził się Hadrian, cesarz rzymski z dynastii… » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »