Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-12-16, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

444 lata temu 16 grudnia 1577 roku król polski Stefan Batory wjechał uroczyście do Gdańska i przyjął przysięgę wierności tamtejszej rady miejskiej. 40 lat temu 16 grudnia 1981 roku trzy dni po wprowadzeniu stanu wojennego oddziały ZOMO i wojska polskiego dokonały pacyfikacji Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach. Podczas ataku na kopalnię zginęło 9 górników a 21 zostało rannych. 41 lat temu 16 grudnia 1980 roku zmarł śląski pisarz, reżyser i scenarzysta filmowy Jan Fethke.
Kartka z Kalendarza 16 grudnia 2021
Jan Fethke urodził się 26 lutego 1903 roku w rodzinie polskiego lekarza w Opolu. Jako nastolatek wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i brał udział w działaniach konspiracyjnych związanych z przygotowaniami do plebiscytu a potem do III powstania śląskiego. Po zdaniu matury podjął studia w Gdańsku, gdzie zetknął się z dwoma dziedzinami, które stały się jego największymi życiowymi pasjami. Mowa tu o filmie i języku esperanto.

Karierę zawodową rozpoczął pod koniec lat dwudziestych XX wieku w Berlinie, który w istocie był wówczas stolicą europejskiej kinematografii. Tam pracował jako autor scenariuszy i scenopisów czyli technicznych planów realizacji filmów, a także scenarzysta.

Współpracował m.in. z twórcą niemieckiego ekspresjonizmu filmowego Fritzem Langiem i innymi filmowcami lewicowymi, pisał też powieści pod pseudonimem Jean Forge. Gdy w Niemczech władzę objęli hitlerowcy wyjechał do Polski, zachowując jednak niemieckie obywatelstwo.

W Polsce napisał kilkanaście scenariuszy filmowych i wyreżyserował kilka filmów, z których największym kinowym przebojem była wyreżyserowana przez niego wspólnie z Konradem Tomem komedia muzyczna „Zapomniana melodia”.

Z tego filmu na pewno nasi słuchacze pamiętają co najmniej trzy znane piosenki napisane przez słynnego Adama Astona „Już nie zapomnisz mnie”, „Ach jak przyjemnie kołysać się wśród fal” oraz jazową wersję klasycznego kanonu „Panie Janie”. Był także współtwórcą znakomitej komedii „Paweł i Gaweł”, z której z pewnością pamiętają Państwo piosenkę „Aaa kotki dwa”.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej jako obywatel niemiecki został przez polskie władze internowany. Po zajęciu Warszawy przez Niemców w październiku 1939 r. podjął współpracę z utworzoną w polskiej stolicy niemiecką filią niemieckiej firmy FIP ("Film- und Propagandamittel Vertriebsgesellschaft"), dla której ukończył własne filmy rozpoczęte przed wybuchem wojny.

W kolejnych latach przeniósł się do Monachium, gdzie pracował jako reżyser dla wytwórni „Bavaria”. Tam w roku 1944 podczas realizacji filmu dokumentalnego "Praha" został aresztowany przez gestapo i za wrogość dla narodowego socjalizmu skazany na 4 lata ciężkich robót.

W roku 1945 wrócił do Polski, przyjął polskie obywatelstwo i ponownie podjął współpracę z polską kinematografią jako scenarzysta i reżyser m.in. filmów „Zakazane piosenki”, „Załoga”, „Sprawa do załatwienia” i „Irena do domu”.

W roku 1961 podczas wizyty w Berlinie Zachodnim postanowił zostać na zachodzie. Pracował w Berlinie Zachodnim jako lektor języka esperanto i powieściopisarz.
Jan Fethke zmarł 16 grudnia 1980 roku w Berlinie.

Zobacz także

2024-04-06, godz. 19:11 Kartka z kalendarza 6 kwietnia - Święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 6 kwietnia - Światowy Dzień Tenisa Stołowego. 6 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający… » więcej 2024-04-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 kwietnia - Dzień Leśnika i Drzewiarza. 5 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający od 1 do 7 kwietnia. » więcej 2024-04-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. 4 kwietnia… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »