Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2021-10-26, 06:22 Autor: Bolesław Bezeg

Kartka z kalendarza

82 lata temu 26 października 1939 roku, na podstawie dekretu Adolfa Hitlera z 12 października, powstało Generalne Gubernatorstwo. Tego samego dnia Sowieci przekazali zdobyte na Polakach Wilno władzom litewskim. 100 lat temu 25 października 1921 roku rząd Polski zaakceptował przedstawioną przez aliantów propozycję podziału Śląska pomiędzy Niemcy a Polskę. Dziś przypada 115 rocznica śmierci twórcy nowoczesnego pszczelarstwa i wybitnego badacza pszczół księdza Jana Dzierżona.
Kartka z Kalendarza 26 października 2021
Jan Dzierżon urodził się 16 stycznia 1811 roku w kultywującej polskość rodzinie osiadłej w Łowkowicach w powiecie kluczborskim. Edukację pobierał w szkołach parafialnych w Łowkowicach i Byczynie, a następnie w gimnazjum we Wrocławiu.

W roku 1830 rozpoczął studia teologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie chodził także na wykłady z astronomii, historii i matematyki. W roku 1834 przyjął święcenia kapłańskie i skierowano go do parafii w podopolskich Siołkowicach. W roku 1835 został proboszczem w Karłowicach pod Brzegiem.

Oprócz pracy proboszcza pochłaniały go badania nad życiem pszczół i funkcjonowaniem ich społeczności. Badaniom tym poświęcił 70 lat swojego życia. Najważniejszym jego osiągnięciem naukowym było odkrycie u pszczół zjawiska partenogenezy czyli dzieworództwa. Ksiądz Dzierżon zaobserwował, że pszczoły mogą się rozmnażać bez udziału osobników płci męskiej.

Sławę przyniosło mu opracowanie konstrukcji ula z ruchomą zabudową i tzw. snozy. Nazwa ta pochodzi od staropolskiego słowa gnoza oznaczającego ułatwienie. Ksiądz Dzierżon wynalazł takie właśnie ułatwienie zarówno dla pszczelarza jak i dla pszczół.

Jego snozy były to drewniane ramki wsuwane w konstrukcję tzw. ula szafkowego. Ramki te dzięki rozmieszczeniu ich w optymalnej od siebie odległości były dogodną podstawą dla pszczół do budowy w nich woskowych plastrów do magazynowania miodu. Wyciągając owe snozy z ula pszczelarz może ocenić stan roju i wielkość zgromadzonych zapasów miodu. Może także wybierać z nich miód bez niszczenia woskowych plastrów, dzięki czemu pszczoły nie musiały już tracić czasu na odbudowywanie plastrów po każdej wizycie bartnika. Skutkiem wprowadzenia tego wynalazku stało się znaczne zwiększenie wydajności produkcji miodu.

Wynalazek księdza Dzierżona oraz jego opracowania naukowe na temat życia pszczół i nowoczesnego pszczelarstwa obiegły świat i do dziś są podstawą pracy pszczelarzy. Napisał 26 książek i ponad 800 artykułów naukowych. Wiele z nich przetłumaczono na inne język.

W roku 1868 Jan Dzierżoń został zmuszony do rezygnacji z funkcji proboszcza w Karłowicach i przeniesiono go w stan spoczynku. W roku 1884 powrócił do rodzinnych Łowkowic, gdzie do śmierci kontynuował pracę naukową nad życiem pszczół.

Ksiądz Jan Dzierżon zmarł w wieku 96 lat 26 października 1906 r. w Łowkowicach.

Zobacz także

2024-04-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 kwietnia - Dzień Leśnika i Drzewiarza. 5 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający od 1 do 7 kwietnia. » więcej 2024-04-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. 4 kwietnia… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej 2024-03-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 marca - 845 r. Paryż został złupiony przez wikingów. Wikingowie wielokrotnie w IX wieku najeżdżali to miasto, pustosząc je i paląc. Przełom nastąpił… » więcej 2024-03-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru, ustanowiony w 1961 roku, podczas kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »