326 - Papież Sylwester I konsekrował pierwszą bazylikę Świętego Piotra na Watykanie. Bazylika została zbudowana przez Konstantyna Wielkiego, jako świątynia memorialna nad grobem Świętego Piotra. Bazylika, położona poza murami Rzymu, stała się miejscem pielgrzymek dla wyznawców chrześcijaństwa. Na początku XVI wieku papież Juliusz II podjął decyzję o zburzeniu grożącej zawaleniem bazyliki i zbudowaniu w tym miejscu nowej świątyni. Nową poświęcono w 1626 roku.
1095 - Podczas synodu we francuskim Clermont papież Urban II ogłosił rozpoczęcie przygotowań do wyprawy krzyżowej mającej na celu uwolnienie Jerozolimy spod dominacji muzułmańskiej. Pierwsza krucjata wyruszyła w 1096 roku. W skład wyprawy weszli rycerze lotaryńscy oraz Normanowie i Prowansalczycy. Krzyżowcy zdobyli Niceę, Antiochię, Ma’arrat an-Numan oraz Jerozolimę, gdzie utworzyli Królestwo Jerozolimskie. Była to jedyna wyprawa zakończona pełnym sukcesem wojsk Zachodu.
1307 - Według legendy Wilhelm Tell zestrzelił z kuszy jabłko umieszczone na głowie swego syna.
1489 - Na zamku w Radomiu wielki mistrz zakonu krzyżackiego Johann von Tieffen złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi. Uspokojenie napiętych stosunków z Koroną pozwoliło wielkiemu mistrzowi na zajęcie się sprawami wewnętrznymi państwa zakonnego. Johann von Tieffen złożył kolejny hołd lenny nowemu królowi Polski Janowi I Olbrachtowi w Poznaniu 29 maja 1493 roku.
1621 - Papież Grzegorz XV ustanowił zakon pijarów, który miał duży wkład w rozwój oświaty w Rzeczypospolitej. Już w 1633 roku o sprowadzenie pijarów do Polski zabiegali król Władysław IV Waza oraz starosta spiski Stanisław Lubomirski. Pijarzy pojawili się jednak w naszym kraju dopiero w 1642, uciekając z zagrożonych wojną trzydziestoletnią Moraw. W 1643 roku założyli w Spiszu swoją pierwszą szkołę, która wkrótce zasłynęła, jako jeden z najlepszych polskich ośrodków naukowych.
1632 - Została wydana Biblia gdańska. Przekład na język polski z hebrajskiego i greckiego został dokonany wspólnie przez braci czeskich i kalwinistów. Początkowo przekład nie cieszył się dużą popularnością, gdyż znacząco odbiegał od będącego w powszechnym użyciu tekstu Biblii brzeskiej z 1563. Z czasem jednak Biblia gdańska została zaakceptowana przez polskich luteranów i pozostawała głównym przekładem używanym przez polskich ewangelików i ewangelicznych chrześcijan do 1975 roku, to jest do wydania Biblii warszawskiej.
1655 - Wojska szwedzkie, liczące 2250 żołnierzy, uzbrojone w osiem dział, rozpoczęły oblężenie klasztoru paulinów na Jasnej Górze. Obrońców było 300 pod wodzą przeora zakonu Augustyna Kordeckiego. Szwedzi odstąpili od oblężenia 27 grudnia. Załoga twierdzy straciła czterech zabitych i trzy konie, a oblegający Jasną Górę Szwedzi kilkunastu zabitych i rannych.
1700 - W czasie wojny domowej na Litwie, w bitwie pod Olkienikami, wojska Sapiehów zostały rozbite przez oddziały przeciwnych im magnatów, między innymi Paców i Radziwiłłów oraz szlachty litewskiej. Starcie zakończyło okres samodzielnych rządów rodu Sapiehów na Litwie.
1828 - Urodził się John Langdon Down, angielski lekarz, znany z pracy wśród dzieci umysłowo chorych. Wiele z jego publikacji dotyczyło chorób psychicznych lub ich klasyfikacji. Propagował kształcenie osób z upośledzeniami psychicznymi. Na jego cześć przypadłość trisomia 21 nazwano "zespołem Downa". Zmarł 7 października 1896 roku.
1830 - Po wygranym powstaniu przeciwko Holandii Belgia proklamowała niepodległość. Przed zbrojną interwencją rosyjsko-pruską uratowało Belgię powstanie listopadowe, które wybuchło w Królestwie Polskim. Na konferencji w Londynie w 1839 ustalono granice i neutralność Belgii.
1839 - Urodził się Emil Knight Skoda, czeski inżynier i przemysłowiec. Kupił w 1869 roku fabrykę maszyn z 33 pracownikami, z której wkrótce zbudował gigantyczne przedsiębiorstwo z czterema tysiącami pracowników i 200 inżynierami. Produkował głównie broń, był jednym z największych jej producentów w Europie. 12 grudnia 1899 roku jego firma została przekształcona w spółkę akcyjną Škoda Works, gdzie był prezesem i dyrektorem Generalnym. Zmarł 8 sierpnia 1900 roku.
1853 - Urodził się Władysław Zamoyski, działacz społeczny i narodowy, inicjator budowy linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego. Uratował od zniszczenia lasy tatrzańskie, ograniczając w nich wyręby i prowadząc zalesienia. Zaangażowany w spór graniczny z Królestwem Węgier o Morskie Oko. Wszystkie swoje dobra wielkopolskie oraz zakopiańskie przekazał na cele społeczne i narodowe. Zmarł 3 października 1924 roku.
1860 (niektóre źródła podają datę 6 listopada) - Urodził się Ignacy Paderewski, pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk. Pod jego bezpośrednim wpływem prezydent Woodrow Wilson umieścił w swoim ultimatum uzależniającym podpisanie przez Stany Zjednoczone Traktatu Wersalskiego 13. punkt domagający się zgody stron traktatu na utworzenie niepodległego państwa polskiego. Wraz z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu, zakończonej podpisaniem traktatu kończącego I wojnę światową. Zmarł 29 czerwca 1941 roku.
1865 - Uruchomiono linię kolejową z Łodzi do Koluszek, gdzie łączyła się z Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską. Przez pierwsze miesiące linią wożono tylko towary. Przewozy pasażerskie z Łodzi do Koluszek rozpoczęły się 1 czerwca 1866 roku.
1875 - Sokrat Starynkiewicz został prezydentem Warszawy. Za jego rządów obszar Warszawy powiększył się nieznacznie, o około 10 procent. Liczba mieszkańców wzrosła z około 280 tysięcy do prawie pół miliona w 1892 roku. Największą zasługą Starynkiewicza było zbudowanie miejskiego systemu wodno-kanalizacyjnego ze Stacją Filtrów na Koszykach w 1886 roku.
1888 - Zmarł Walery Rzewuski, fotograf, prekursor zorganizowanego ruchu fotograficznego na ziemiach polskich. Fotografował między innymi sceny z powstania styczniowego, którego był uczestnikiem. Był pierwszym fotografem, który utrwalił na zdjęciach Tatry oraz wiele krakowskich zabytków, w tym Ołtarz Mariacki. Urodził się 14 kwietnia 1837 roku.
1893 - Papież Leon XIII ogłosił encyklikę "Providentissimus Deus". W encyklice papież przypomniał naukę Kościoła katolickiego, wedle której Pismo święte jest zbiorem kanonicznych, uznanych przez Kościół ksiąg, napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego, które ostatecznie „mają samego Boga za autora”.
1897 - Urodził się Tadeusz Jerzy Gebethner, księgarz, piłkarz i działacz sportowy, porucznik kawalerii Wojska Polskiego. Piłkarz Polonii Warszawa, w latach 1915-1925 jeden z najwięcej grających jej zawodników, jednocześnie kapitan i prezes klubu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 5. pułku ułanów Zasławskich, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Po zakończeniu działań wojennych kierowana przez niego drużyna piłkarska wyjechała na Górny Śląsk, aby uczestniczyć w działaniach patriotycznych mających wspomóc Polskę w mającym się odbyć plebiscycie. W latach 1942-1944 ukrywał żydowską rodzinę, którą wykupił po jej aresztowaniu, a ostatecznie wysłał na Węgry. Za ten czyn otrzymał pośmiertnie w 1981 tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zmarł 14 października 1944 roku w wyniku ran odniesionych podczas Powstania Warszawskiego.
1899 - Zmarł Feliks Jasiński, inżynier kolejnictwa, budowniczy kolei Petersburg-Moskwa oraz konstruktor mostów. Był cenionym na świecie specjalistą w dziedzinie wytrzymałości materiałów budowlanych oraz światowym pionierem teorii sprężystości. Urodził się 15 września 1856 roku.
1900 - Urodziła się Wanda Wermińska, śpiewaczka operowa, mezzosopran, sopran, primadonna przedwojennego Teatru Wielkiego w Warszawie. Występowała w wielu teatrach operowych w Europie, między innymi w Wiedniu, Berlinie, Mediolanie, Rzymie, Budapeszcie, Pradze, Madrycie, Rydze, Sztokholmie i Kopenhadze. Podczas II wojny światowej przebywała w Ameryce Południowej, objeżdżając z włoskim zespołem Compagna Italiana teatry w Argentynie, Brazylii i Chile. W 1949 wróciła do Polski, gdzie kontynuowała swoją karierę operową i koncertową. Po wycofaniu się ze sceny zajmowała się pedagogiką. Jej uczennicami były między innymi Irena Santor i Maryla Rodowicz. Zmarła 30 sierpnia 1988 roku.
1907 - Urodził się Compay Segundo, kubański muzyk, gitarzysta i kompozytor. Na Kubie zyskał popularność już w latach 50., znany był przede wszystkim, jako bardzo dobry gitarzysta i kompozytor wielu popularnych kubańskich melodii i piosenek. Międzynarodową sławę i uznanie zyskał w 1997 wraz z ukazaniem się albumu zespołu Buena Vista Social Club, w którego nagrywaniu w studiu Egrem na Kubie uczestniczył. Płyta stała się światowym bestsellerem i zdobyła nagrodę Grammy. Jedną z jego najsłynniejszych kompozycji jest "Chan Chan”, który rozpoczyna płytę. Compay Segundo wykonywał ją między innymi przed papieżem Janem Pawłem II. Zmarł 13 lipca 2003 roku.
1909 - Urodziła się Hanna Brzezińska, aktorka, piosenkarka, tancerka. Wystąpiła między innymi w filmach: "Dziewczętach z Nowolipek", "Wrzos". W tym ostatnim śpiewała dwie piosenki Władysława Szpilmana: "Nie ma szczęścia bez miłości" i "Straciłam twe serce". Od 1938 roku była solistką Chóru Dana. Pod koniec lat 50. nagrała kilka piosenek dla Polskiego Radia, występowała też w "Podwieczorku przy mikrofonie". Występowała też gościnnie z Chórem Juranda. Zmarła 29 listopada 1998 roku.
1914 - 1400 legionistów Józefa Piłsudskiego powstrzymało po dwudniowej bitwie pod Krzywopłotami, w powiecie olkuskim, ofensywę rosyjskich wojsk w czasie I wojny światowej. W bitwie zginęło 46 legionistów, w tym porucznik Stanisław Paderewski, brat przyrodni Ignacego Paderewskiego, a 131 zostało rannych i dostało się do niewoli. Miejsce bitwy Józef Piłsudski nazwał "krzywopłockimi legionowymi Termopilami”.
1914 - Zmarła Karolina Kózkówna, błogosławiona Kościoła katolickiego. 16-letnia dziewczyna zginęła z rąk rosyjskiego żołnierza, broniąc się przed gwałtem. Papież Jan Paweł II ogłosił ją błogosławioną podczas pielgrzymki do ojczyzny w 1987 roku. Trwa jej proces kanonizacyjny. Urodziła się 2 sierpnia 1898 roku.
1915 - Zmarł Ksawery Zakrzewski, lekarz, społecznik, działacz niepodległościowy, naczelnik poznańskiego "Sokoła”, inicjator i współtwórca wielkopolskiego harcerstwa. Działał w Lidze Narodowej, dążąc do oswobodzenia Polski z pęt niewoli. Właśnie w Towarzystwie "Sokół" i w harcerstwie widział siły, zdolne do działania w przygotowaniu powstania zbrojnego. Jego pogrzeb stał się okazją do zorganizowania wielkiej manifestacji patriotycznej polskiego Poznania, w którym wzięło udział kilka tysięcy ludzi. Urodził się 15 lutego 1876 roku.
1916 - Zakończyła się trwająca od lipca bitwa nad Sommą, w północnej Francji, największa potyczka pierwszej wojny światowej. Po ponad czterech miesiącach walk Brytyjczycy wstrzymali ofensywę z powodu złych warunków pogodowych. Straty po obu stronach były ogromne. Łącznie zginęło około miliona osób. Choć teoretycznie Niemcy odnieśli sukces, nie pozwalając przełamać własnych linii, nad Sommą i pod Verdun stracili najlepszych ludzi i w efekcie musieli przejść do obrony.
1918 - Zaprzysiężono Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, pod kierownictwem socjalistycznego premiera Jędrzeja Moraczewskiego. 20 listopada rząd ogłosił swój program, zakładający przebudowę ustroju gospodarczego i społecznego wedle doktryny socjalistycznej, zapowiadając wywłaszczenie wielkiej własności ziemskiej i oddanie jej w ręce ludu pracującego pod kontrolą państwową, upaństwowienie kopalń i całego przemysłu. Rząd Moraczewskiego ustąpił 16 stycznia 1919 roku.
1918 - Na wniosek Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej, Ministerstwo Kolei Żelaznych powołało do życia Straż Kolejową, obecnie Straż Ochrony Kolei. Formację przeznaczono do zabezpieczenia majątku, utrzymania bezpieczeństwa publicznego, ładu i porządku, ochrony podróżnych i ich mienia.
1918 - Łotwa proklamowała niepodległość od Rosji. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe - Dzień Niepodległości. W latach 1918-1920 trwała wojna o niepodległość, w której siły łotewskie przy wsparciu estońskim, brytyjskim i polskim walczyły przeciw oddziałom niemieckim, białoruskim i bolszewickim.
1922 - Zmarł Marcel Proust, francuski pisarz, autor powieści "W poszukiwaniu straconego czasu". Rozpoczęte w 1909 i ukończone na krótko przed śmiercią, "W poszukiwaniu straconego czasu" składa się z siedmiu części i w wersji angielskiej ma blisko cztery tysiące stron, przez które przewija się ponad 200 postaci. Graham Greene nazwał Prousta "największym powieściopisarzem dwudziestego wieku”. Urodził się 10 lipca 1871 roku.
1924 - Urodził się Jerzy Korcz, aktor teatralny i filmowy. Związany najdłużej z Teatrem Śląskim w Katowicach. Grał też w filmach i serialach: "Komedianci z wczorajszej ulicy", "Sprawa się rypła", "Polonia Restituta", "Karczma na bagnach". Zmarł 19 grudnia 2009 roku.
1928 - W kinie "Colony" w Nowym Jorku odbyła się premiera pierwszego animowanego filmu dźwiękowego pod tytułem "Parowiec Willie" z Myszką Miki. Głosu postaci Myszki Miki udzielił sam Walt Disney. W 1932 roku Disney uzyskał honorowego Oscara za stworzenie postaci Myszki Miki.
1929 - Urodził się Grzegorz Lasota, dziennikarz, reżyser filmowy. Był twórcą i prezenterem magazynu kulturalnego "Pegaz" w TVP. Autorek 30 filmów dokumentalnych i fabularnych, w tym czterech z serii "Parada oszustów". Laureat nagród dziennikarskich, między innymi "Srebrnego Lajkonika", "Prix Italia", "Złotej Róży w Montreux", "Premio Andas w Barcelonie", "Grand Prix i Złotego Klucza Chicago". Zmarł 27 sierpnia 2014 roku.
1929 - Urodziła się Maria Milczarek, polityk, minister gospodarki terenowej i ochrony środowiska, a także pracy, płac i spraw socjalnych, przewodnicząca Zarządu Głównego Ligi Kobiet. Poseł na Sejm PRL V, VI i VII kadencji. Maria Milczarek była, po Zofii Wasilkowskiej, drugą kobietą-ministrem w historii Polski. Zmarła 23 stycznia 2011 roku.
1930 - Urodził się Kazimierz Kord, dyrygent, dyrektor i kierownik artystyczny Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji, Filharmonii Narodowej w Warszawie, a także dyrektor muzyczny Teatru Wielkiego-Opery Narodowej. Występował z wieloma orkiestrami oraz realizował spektakle w teatrach operowych, między innymi w Metropolitan Opera w Nowym Jorku i Covent Garden w Londynie. W 1980 roku był przewodniczącym jury podczas X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina. W kilku filmach fabularnych wcielił się w rolę dyrygenta, między innymi w 1997 roku zagrał jedną z głównych ról w filmie telewizyjnym Krzysztofa Zanussiego "Dusza śpiewa". Zmarł 29 kwietnia 2021 roku.
1935 - W Warszawie rozpoczął się proces 12 Ukraińców zamieszanych w zabójstwo Bronisława Pierackiego, polityka sanacji, ministra spraw wewnętrznych, uczestnika walk z Ukraińcami o Lwów. Zamachowiec Hryhorij Maciejka nie został schwytany. Rozkaz zabójstwa wydał prowidnyk krajowy OUN na Polskę, Stepan Bandera. Wyroki ogłoszono 13 stycznia 1936. Banderę i dwóch innych skazano na karę śmierci z zamianą na mocy amnestii na karę dożywotniego więzienia. Pozostali dostali wyroki od 7 do 16 lat więzienia.
1936 -Urodził się Don Cherry, amerykański muzyk jazzowy - trębacz, pionier „wolnego jazzu”. Sławę zdobył dzięki nagraniom z kwartetem Ornette’a Colemana, co umożliwiło mu podjęcie współpracy z najlepszymi muzykami jazzowymi. Dwukrotnie wystąpił z polskim zespołem Osjan. Zmarł 19 października 1995 roku.
1939 - Rząd generała Władysława Sikorskiego zawarł umowę z władzami brytyjskimi o utworzeniu Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii. Pod względem organizacyjnym i operacyjnym polskie jednostki zostały podporządkowane Royal Navy. Strona brytyjska udzieliła stronie polskiej pożyczki na utrzymanie, szkolenie i ekwipowanie Polskiej Marynarki Wojennej - pieniądze miały zostać spłacone po zakończeniu działań wojennych.
1939 - Urodziła się Margaret Atwood, pisarka, poetka i krytyczka literacka, aktywistka społeczna i ekologiczna. Zdobywczyni Nagrody Bookera w 2000 i 2019, laureatka Nagrody Księcia Asturii w 2008, wymieniana wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Jest między innymi autorką powieści science fiction: "Ślepy zabójca”, 'Dzikość życia”, "Zbójecka narzeczona”. Jej najbardziej znany utwór to antyutopijna powieść "Opowieść podręcznej".
1939 - Urodził się John O’Keefe, amerykańsko-brytyjski neurobiolog, profesor University College London, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2014 roku, za odkrycie GPS mózgu. Nagrodę otrzymał wspólnie z May-Britt Moser i Edvardem Moserem.
1941 - Początek ofensywy wojsk brytyjskich pod Tobrukiem. Operacja miała na celu zakończenie niemiecko-włoskiego oblężenia twierdzy. Wojska alianckie, z udziałem polskiej Brygady Strzelców Karpackich, pokonały niemieckie oddziały Africa Corps pod dowództwem generała Erwina Rommla.
1942 - W pacyfikacjach wsi Bochotnica i Parchatka na Lubelszczyźnie Niemcy zabili 73 Polaków. Liczną grupę mieszkańców wywieziono do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Niemcy przeprowadzili pacyfikację wsi w odwecie za zabicie przez polskich partyzantów dwóch Niemców.
1943 - Niemieckie gestapo i ukraińska policja zamordowały w Równem 1864 osoby, w tym około 100 żołnierzy Armii Krajowej. Podczas rzezi wołyńskiej w obawie przed mordem z rąk UPA w Równem schroniło się około 30 tysięcy Polaków z okolicznych wiosek.
1944 - Zmarł Wiesław Sten, pseudonim Stefan Wiesław Dunin Wolski, religioznawca i pisarz. Znany był między innymi z interpretacji Biblii szczególnie Starego Testamentu. Po upadku Powstania Warszawskiego został wywieziony przez hitlerowców do niemieckiego obozu zagłady Mauthausen-Gusen. Urodził się 1 września 1890 roku.
1944 - Urodził się Eustachy Rylski, pisarz i scenarzysta. Zadebiutował w 1984 roku, dyptykiem powieściowym "Stankiewicz. Powrót”. Jest autorem zbiorów opowiadań: "Dziewczynka z hotelu Excelsior”, "Tylko chłód”, powieści: "Człowiek w cieniu”, "Warunek”, dramatów: 'Sprawa honoru”, "Chłodna jesień”. Laureat Nagrody Nike w 2006 roku.
1945 - W Warszawie na Pradze odsłonięto Pomnik Braterstwa Broni. Monument upamiętniał walki żołnierzy polskich i radzieckich, a także był wyrazem hołdu dla 600 tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej, którzy zginęli na ziemiach polskich podczas II wojny światowej. Przez mieszkańców stolicy był nazywany pomnikiem "czterech śpiących”. Monument był pierwszym pomnikiem wzniesionym w Warszawie po zakończeniu wojny. W listopadzie 2011 pomnik został zdemontowany w związku z budową stacji metra Dworzec Wileński. Zgodnie z decyzją władz Warszawy nie zostanie ponownie ustawiony w stolicy.
1948 - Przed sądem w Warszawie rozpoczął się proces pięciu polskich aktorów, którzy wystąpili w niemieckim filmie propagandowym "Powrót do ojczyzny" z 1941 roku. Po trzydniowym procesie sąd skazał: Bogusława Samborskiego zaocznie na karę dożywotniego więzienia, Wandę Szczepańską na 12 lat, Michała Plucińskiego na pięć lat, a Stefana Golczewskiego i Juliusza Łuszczewskiego na trzy lata więzienia. Wszyscy osądzeni potwierdzili, że Niemcy nie stosowali wobec nich żadnego przymusu i decyzję o występie w filmie podjęli dobrowolnie.
1949 - Urodził się Herman Rarebell, niemiecki perkusista, muzyk zespołu Scorpions w latach 1977-1995. W składzie Scorpions nagrał osiem płyt, których był również współautorem, jako kompozytor i autor tekstów.
1949 - Urodził się Jeremy Strong, brytyjski pisarz, twórca literatury dla dzieci i młodzieży. Autor między innymi książek: "Sto mil na godzinę”, "Wielka ucieczka mojej babci", "Mówię wam, to obcy!”, "Życie z wampirami".
1950 - Urodził się Michael Swanwick, amerykański pisarz fantasy i science fiction oraz krytyk fantastyki. Jeden z najczęściej nagradzanych twórców s-f ostatnich lat. Zajmuje się także teorią fantastyki.
1953 - Urodził się Janusz Wójcik, trener piłkarski, w latach 1989-1992 prowadził reprezentację olimpijską, z którą na igrzyskach w Barcelonie zdobył srebrny medal, selekcjoner reprezentacji Polski seniorów od 1997 do 1999 roku. W 2014 roku został skazany za udział w ustawianiu meczów. Zmarł 20 listopada 2017 roku.
1956 - W Bydgoszczy doszło do starć tłumu z milicją i spalenia stacji zagłuszającej Radio Wolna Europa. Wydarzenia te przeszły do historii, jako Bydgoski Listopad '56. Władze PRL uznały je za "wybryki chuligańskie". Obecnie na fundamencie dawnego masztu zagłuszarki znajduje się tablica pamiątkowa, a skwer w tym miejscu nosi nazwę wydarzeń z 1956 roku.
1959 - Urodził się Andrzej Kołodziej, działacz wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W sierpniu 1980 roku przewodniczący Komitetu Strajkowego w Stoczni imienia Komuny Paryskiej w Gdyni, wiceprzewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, a następnie Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność". Organizował sieć kontaktów ze środowiskami opozycyjnymi w Czechosłowacji. Aresztowany w 1981 roku przez czechosłowacką służbę bezpieczeństwa i skazany na 21 miesięcy więzienia. Od 1984 roku w "Solidarności Walczącej", w latach 1987-1988 jej przewodniczący.
1959 - Premiera filmu kostiumowego "Ben-Hur" w reżyserii Williama Wylera. Obraz zdobył jedenaście statuetek podczas 32. ceremonii wręczenia Oscarów. Film jest dźwiękowym remakiem niemego obrazu z 1925 roku oraz adaptacją powieści Lewisa Wallace’a pod tym samym tytułem. W 1995 roku, w stulecie narodzin kina, obraz Wylera znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne.
1960 - Urodziła się Kim Wilde, jedna z najpopularniejszych brytyjskich wokalistek popowych lat 80. Zadebiutowała w 1981 roku piosenką "Kids in America”, która trafiła na drugie miejsce brytyjskiej listy przebojów. W 1983 roku otrzymała nagrodę Brit Awards dla najlepszej brytyjskiej wokalistki solowej. Jej pozostałe największe przeboje to "Cambodia”, "You Keep Me Hangin' On” czy "You Came".
1964 - Sobór watykański II ogłosił konstytucję dogmatyczną o Kościele "Lumen gentium" - "Światło narodów". Ideą przewodnią Konstytucji jest pojęcie Kościoła, jako sakramentu, odniesione do wspólnoty Kościoła tak samo jak do siedmiu sakramentów, tak jak je rozumieli Augustyn z Hippony i Tomasz z Akwinu.
1964 - Zmarł Jan Bystroń, etnolog, socjolog, historyk kultury, pisarz. Był profesorem uniwersytetów w Poznaniu, Krakowie i Warszawie, członkiem Polskiej Akademii Nauk. Jako pierwszy w naszym kraju uznał komunizm za zjawisko socjologiczne. Jest autorem prac: "Pieśni ludu polskiego", "Pojęcie narodu w socjologii polskiej” i dwutomowych "Dziejów obyczajów w dawnej Polsce". Urodził się 20 października 1892 roku.
1965 - Biskupi polscy wysłali list do biskupów niemieckich, wzywający do pojednania obu narodów. Napisali w nim słynne słowa: "przebaczamy i prosimy o wybaczenie". List zawierał zaproszenie do udziału w obchodach 1000-lecia chrztu Polski. Podczas obrad Soboru Watykańskiego II list podpisało 34 polskich biskupów, między innymi kardynał Stefan Wyszyński i Karol Wojtyła. Odpowiedź, nadesłaną 5 grudnia, podpisało 41 biskupów z RFN i NRD. Niemieccy biskupi przyjęli zaproszenie na polskie uroczystości, unikali jednak jasnego określenia stanowiska w kwestii granicy na Odrze i Nysie. List polskich biskupów bardzo negatywnie oceniły władze PRL.
1979 - Zmarł Piotr Sobczyk, inżynier-rolnik, działacz społeczny, poseł na Sejm III, IV i V kadencji w II Rzeczypospolitej, Wiceprezes Zarządu Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych do 1935 roku. W latach 1937-1939 był prezesem Związku Izb i Organizacji Rolniczych RP w Warszawie. Urodził się 10 lipca 1887 roku.
1987 - Premiera brytyjsko-francusko-hongkońsko-włoskiego filmu biograficznego "Ostatni cesarz" w reżyserii Bernarda Bertolucciego. Film opowiada historię życia Puyi, ostatniego cesarza Chin. Główne role zagrali: John Lone, Joan Chen i Peter O’Toole. Film został nagrodzony Oscarami w dziewięciu kategoriach, między innymi: najlepszy film, najlepsza reżyseria oraz najlepsza muzyka.
1988 - W parafii w Wilanowie doszło do wznowienia rozmów między stroną rządową a opozycją i przedstawicielami Kościoła. Uczestniczyli w nich generał Czesław Kiszczak, Stanisław Ciosek oraz Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, arcybiskup Bronisław Dąbrowski, biskup Tadeusz Gocłowski i ksiądz Alojzy Orszulik. Władze komunistyczne po raz kolejny nie zgodziły się na legalizację NSZZ „Solidarność".
1989 - "Wiadomości" zastąpiły "Dziennik Telewizyjny", program będący symbolem propagandy PRL i PZPR. Pierwsze wydanie Wiadomości TVP 18 listopada 1989 pod redakcją Jacka Snopkiewicza poprowadził Wojciech Reszczyński.
1989 - W drugim dniu "aksamitnej rewolucji" w Czechosłowacji rozpoczął się tygodniowy strajk studentów. Protestujący domagali się ukarania osób odpowiedzialnych za brutalne rozpędzenie dzień wcześniej uczestników pokojowej manifestacji, ustąpienia dotychczasowych władz i podjęcia rozmów ze społeczeństwem. Studenci zaapelowali do mieszkańców Czechosłowacji o zorganizowanie strajku generalnego.
1991 - Zmarł Gustáv Husák, słowacki polityk, czechosłowacki działacz komunistyczny, wieloletni przywódca Komunistycznej Partii Czechosłowacji, w latach 1975-1989 prezydent kraju. Husák był odpowiedzialny za prześladowania intelektualistów w Czechosłowacji. Urodził się 10 stycznia 1913 roku.
1991 - Zakończyło się trwające 87 dni oblężenie Vukovaru we wschodniej Chorwacji, przez Jugosłowiańską Armię Ludową, przy udziale różnych sił paramilitarnych z Serbii. Według danych chorwackiego Ministerstwa Obrony Narodowej, w walkach o Vukovar zginęło 879 żołnierzy i 1131 cywilów.
1992 - Premiera amerykańskiego filmu biograficznego "Malcolm X" w reżyserii Spike’a Lee, opowiadającego o afroamerykańskim aktywiście. Scenariusz filmu oparty jest o autobiografię Malcolma X. W roli tytułowej wystąpił Denzel Washington, który za tę rolę został nominowany do Oscara.
1997 - Zmarł James Harrison Coburn, amerykański aktor filmowy i telewizyjny pochodzenia szkocko-szwedzkiego, znany między innymi z legendarnych westernów: "Siedmiu wspaniałych", "Garść dynamitu" czy "Pat Garrett i Billy Kid". W 1999 otrzymał Oscara za drugoplanową rolę w filmie Paula Schradera "Prywatne piekło". Urodził się 31 sierpnia 1928 roku.
1999 - Zmarł Paul Bowles, amerykański poeta, pisarz, tłumacz i kompozytor, autor biografii, esejów, szkiców z podróży, poezji i opowiadań. Komponował muzykę do filmów, baletów, oper i sztuk teatralnych. Pracował z takimi reżyserami jak Orson Welles, Elia Kazan i John Huston. Jest autorem powieści "Pod osłoną nieba”, i zbioru opowiadań "Przyjaciel świata”. Urodził się 30 grudnia 1910 roku.
2002 - Lech Kaczyński został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Warszawy. Pełnił funkcję do 22 grudnia 2005 roku, do czasu objęcia urzędu Prezydenta RP. Był pierwszym prezydentem stolicy wybranym w wyborach bezpośrednich. Przed 2002 rokiem prezydent Warszawy był wybierany przez radę miasta i był przewodniczącym zarządu miasta.
2003 - Zmarł Michael Kamen, amerykański kompozytor, aranżer, dyrygent. Napisał muzykę do ponad 80 filmów, w tym: "Robin Hood. Książę złodziei”, "Licencja na zabijanie”, "Symfonia życia”, 'Zabójcza broń”, "Szklana pułapka”. Współpracował z zespołami: Pink Floyd, Queen i Metallica. Urodził się 15 kwietnia 1948 roku.
2004 - Siedem osób zginęło w Polsce w wyniku orkanu Pia. Na Górnym Śląsku i w Małopolsce porywy wichury dochodziły do 140 kilometrów na godzinę. Z powodu uszkodzenia słupów wysokiego napięcia prawie milion mieszkańców województwa śląskiego pozbawionych było prądu. W Sopocie podczas potężnego sztormu osiągającego 12 stopni w skali Beauforta uszkodzeniu uległo słynne molo.
2006 - Rozpoczął nadawanie kanał TVP Sport. Był to pierwszy komercyjny i kodowany kanał w historii polskiej telewizji publicznej. Od 7 czerwca 2018 roku kanał dostępny jest bezpłatnie w naziemnej telewizji cyfrowej.
2007 - W katastrofie w kopalni imienia Aleksandra Fiodorowicza Zasiadki w Doniecku na Ukrainie zginęło 101 górników, a 37 zostało rannych. Był to najtragiczniejszy wypadek górniczy na Ukrainie od czasu odzyskania przez ten kraj niepodległości.
2011 - Prezydent Bronisław Komorowski powołał drugi rząd premiera Donalda Tuska. Był to gabinet koalicyjny Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Rozmowy koalicyjne w sprawie jego powołania rozpoczęły się po wyborach parlamentarnych z 9 października 2011 roku. 11 września 2014 prezydent RP przyjął dymisję Rady Ministrów, kierowanej przez Donalda Tuska.
2014 - Zmarł Alojzy Józekowski, major łączności, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny. Był członkiem założycielem Towarzystwa Przyjaciół Śląska. W 2008 roku wystąpił w filmie "My, cichociemni. Głosy żyjących” Urodził się 21 grudnia 1920 roku.
2014 - Dwóch Palestyńczyków uzbrojonych w noże, siekiery i pistolety wtargnęło do synagogi w zachodniej Jerozolimie i zaatakowało modlących się tam ludzi. Zginęło pięć osób, a dziewięć zostało rannych. Napastnicy zostali zastrzeleni przez policję.
2015 - Premier RP Beata Szydło wygłosiła w Sejmie exposé, po czym jej rząd uzyskał wotum zaufania. Zapleczem gabinetu był mający większość w Sejmie i Senacie Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości. W jego skład weszli przedstawiciele PiS, Polski Razem i Solidarnej Polski. Rząd powołano w miejsce gabinetu Ewy Kopacz. 8 grudnia 2017 Beata Szydło złożyła rezygnację z urzędu premiera, podając gabinet do dymisji, którą prezydent przyjął.
2016 - Zmarł Denton Cooley, amerykański kardiochirurg, profesor kliniczny University of Texas Health Science Center w Houston. Był chirurgiem, który przeprowadził pierwszą na świecie operację wszczepienia sztucznego serca w 1969 roku. Urodził się 22 sierpnia 1920 roku.
2016 - Zmarł Ryszard Szafirski, wspinacz, alpinista i ratownik górski. Konsultant górski przy kręceniu filmów: "Zakręt" i "Spirala" Krzysztofa Zanussiego. W latach 1977-78 naczelnik Grupy Tatrzańskiej GOPR. Jeden ze współautorów tak zwanego raportu taterników zawierającego informacje o pacyfikacji Kopalni "Wujek" uzyskane od funkcjonariuszy ZOMO w czasie szkolenia w Tatrach w 1982. Urodził się 1 października 1937 roku.
2017 - Zmarł Malcolm Young, australijski gitarzysta pochodzenia szkockiego, były członek i założyciel zespołu AC/DC, brat Angusa i George’a. Grał na gitarze rytmicznej. Podejmował najważniejsze decyzje w AC/DC. Urodził się 6 stycznia 1953 roku.
2018 - Zmarła Maria Zielińska, śpiewaczka operowa - sopran, w latach 1950-1976 solistka Opery Bałtyckiej w Gdańsku. W 2014 ukazała się jej książka "Od arii do psalmów: w poszukiwaniu prawdziwego piękna". Urodziła się w 1924 roku.
2018 - Zmarł Andrzej Grembowicz, pisarz, scenarzysta. Jest między innymi autorem scenariuszy do filmów i seriali: "Ekstradycja", "Nocne graffiti", "Fuks", "Operacja Samum", "Rodzina zastępcza", "Tam, gdzie żyją Eskimosi", "Ranczo". Urodził się 10 października 1958 roku.
2019 - Zmarł Zbigniew Jujka, dziennikarz i rysownik satyryczny. Autor co najmniej 60 albumików, albumów i zbiorów rysunków. Współautor albumowej antologii "III Rzeczpospolita w karykaturze". Był także twórcą ilustracji książkowych i plakatów. W latach 1989-1996 był prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Karykatury. Urodził się 23 lipca 1935 roku.
2020 - Zmarł Adam Musiał, piłkarz i trener piłkarski, uznawany za jednego z najskuteczniejszych polskich obrońców. Rozegrał 34 mecze w reprezentacji narodowej Polski, w latach 1968- 1974. Zdobył z drużyną trzecie miejsce na Mistrzostwach świata w 1974 roku. Urodził się 18 grudnia 1948 roku.
2021 - Zmarł Andrzej Urny, gitarzysta blues-rockowy i rockowy, kompozytor, aranżer, producent muzyczny, członek zespołów Dżem, Perfect i Krzak. Współpracował z wieloma wykonawcami, między innymi z Urszulą Sipińską, Martyną Jakubowicz, Włodzimierzem Kiniorskim czy z Józefem Skrzekiem. Urodził się 30 listopada 1957 roku.
2022 - Zmarł Kazimierz Biculewicz, poeta, publlikujący swoją twórczość głównie w latach 90. XX wieku. Autor wielokrotnie nagradzanych zbiorów poetyckich: "Ognisty Żółw Bengalski" z 1989 roku i "Mrówka Muzyczna" z 1994 roku. Pochodził z Mielca, mieszkał i tworzył w Krakowie. Urodził się 1 kwietnia 1948 roku. 1 rocznica 18 listopada - Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach.
