1430 - Zmarł wielki książę litewski Witold Kiejstutowicz, stryjeczny brat Władysława Jagiełły. Brał udział w walkach z Moskwą i Krzyżakami oraz o panowanie na Litwie z Jagiełłą. Urodził się w 1354 lub 1355 roku.
1505 - Zmarł Iwan III, zwany Wielkim lub Srogim. Dokonał zjednoczenia ziem wielkoruskich pod zwierzchnictwem Moskwy. W styczniu 1493 roku Iwan III po raz pierwszy użył w korespondencji do wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka określenia "gosudar wszystkiej Rusi” (pan całej Rusi), nieuznanej przez Aleksandra, ani następnych władców polsko-litewskich aż do 1764 roku. Urodził się 22 stycznia 1440 roku.
1548 - Zmarł Jan Dantyszek, biskup warmiński i chełmiński, dyplomata, poeta i mecenas sztuki. Urodził się 1 listopada 1485 roku.
1553 - W Genewie został spalony na stosie przez protestanckich kalwinistów hiszpański teolog, astronom, prawnik, lekarz i humanista Miguel Servet. Podczas procesu prowadził z Janem Kalwinem, który rządził wówczas autorytarnie Szwajcarią, dysputy na temat wiary. Servet, jako pierwszy w Europie odkrył płucne krążenie krwi. Był pionierem farmakologii i stosowania witamin. Urodził się 29 września 1511 roku.
1659 - Przedstawiciel wojska zaporoskiego hetman Jerzy Chmielnicki i książę Aleksy Trubecki, wysłannik cara Aleksego I Romanowa, podpisali tak zwaną "drugą ugodę perejasławską". Drastycznie zmniejszała ona autonomię kozacką, miała przeciwdziałać zawartej rok wcześniej "unii hadziackiej" wojska kozackiego z Rzecząpospolitą Obojga Narodów. Ugoda zmuszała hetmana do wysyłania wojska na wezwanie cara, jednak sam hetman bez zgody cara nie mógł rozpoczynać działań wojskowych. Hetman nie mógł wyznaczać, ani usuwać pułkowników, a Kozacy nie mogli wybrać innego hetmana. 365. rocznica
1728 - Urodził się James Cook, angielski żeglarz. Odbył trzy podróże dookoła świata, podczas których odkrył Nową Kaledonię, kilka wysp z grupy Fidżi i Wyspę Bożego Narodzenia. Zmarł 14 lutego 1779 roku.
1777 - Urodził się Jan Nepomucen Kamiński, reżyser, aktor, dramatopisarz, dyrektor teatru polskiego we Lwowie w latach 1809-1842, nazywany "ojcem galicyjskiej sceny polskiej". Jest autorem między innymi "Zabobonu, czyli krakowiaków i górali" oraz "Twardowskiego na Krzemionkach". Był także autorem kilkudziesięciu adaptacji teatralnych dzieł niescenicznych lub przeznaczonych dla teatrów niedramatycznych. Zmarł 5 stycznia 1855 roku.
1779 - Zmarł Wacław Piotr Rzewuski herbu Krzywda, hetman polny koronny, hetman wielki koronny, wojewoda podolski i krakowski, pisarz. 7 maja 1764 roku podpisał manifest, uznający odbywający się w Warszawie, w obecności wojsk rosyjskich sejm konwokacyjny za nielegalny. Jako jeden z przywódców opozycji antyrosyjskiej wraz z biskupem krakowskim Kajetanem Sołtykiem, biskupem kijowskim Józefem Andrzejem Załuskim i swoim synem Sewerynem Rzewuskim został porwany przez posła rosyjskiego Nikołaja Repnina i zesłany na pięć lat do Kaługi. Urodził się 29 października 1706 roku. 245. rocznica
1782 - Urodził się Niccolo Paganini, włoski skrzypek wirtuoz i kompozytor, autor między innymi "24 Kaprysów na skrzypce solo". Uznawany jest za najwybitniejszego wirtuoza skrzypiec wszech czasów. W 1829 występował w Poznaniu i Warszawie. Na Zamku Królewskim, podczas uroczystości koronacyjnych cara Mikołaja I na króla Polski odbył się uroczysty koncertowy "pojedynek” między nim a polskim skrzypkiem i kompozytorem Karolem Lipińskim. Zmarł 27 maja1840 roku.
1811 - Urodził się Isaac Merritt Singer, amerykański przedsiębiorca, konstruktor oraz wynalazca współczesnej maszyny do szycia, twórca Singer Corporation. Jego maszyna miała stopę przytrzymującą materiał na miejscu. W 1851 roku Singer otrzymał amerykański patent na swój wynalazek. Wielkim osiągnięciem Singera było stworzenie systemu sprzedaży zbliżonej do leasingu, co pozwoliło ludziom niezamożnym na zakup maszyny. Zmarł 23 lipca 1875 roku.
1844 - Urodził się Klas Pontus Arnoldson, szwedzki polityk, publicysta. Przyczynił się do pokojowego porozumienia i rozwiązania unii szwedzko-norweskiej za obopólną zgodą w 1905 roku. Działania te przyniosły mu w 1908 Pokojową Nagrodę Nobla razem z duńskim publicystą i działaczem Fredrikiem Bajerem. Zmarł 20 lutego 1916 roku. 180. rocznica
1858 - Urodził się Theodore Roosevelt, 26. prezydent Stanów Zjednoczonych, uznawany za jednego z najbardziej wpływowych i zasłużonych polityków amerykańskich. Doprowadził między innymi do podpisania pokoju między Rosją a Japonią w 1905 roku, za co otrzymał w następnym roku Pokojową Nagrodę Nobla. Zmarł 6 stycznia 1919 roku.
1877 - Urodziła się Irena Solska, aktorka i reżyser teatralna, dyrektor teatrów, jedna z najwybitniejszych aktorek w historii teatru w Polsce. Zmarła 8 marca 1958 roku.
1894 - Urodził się Tadeusz Wański, fotografik, jeden z najwybitniejszych polskich przedstawicieli piktorializmu. W okresie międzywojennym prezes Towarzystwa Miłośników Fotografii w Poznaniu. Tworzył przede wszystkim romantyczne pejzaże o charakterystycznym, miękkim rysunku. Zmarł 17 grudnia 1958 roku. 130. rocznica
1894 - Zmarł Alfons Wolfgang Czibulka, węgierski pianista, kompozytor, dyrygent i kapelmistrz. Skomponował około 300 utworów, przede wszystkim marszów oraz wiedeńskiej muzyki tanecznej. Urodził się 14 maja 1842 roku. 130. rocznica
1896 - Urodziła się Edith Eileen Haisman, jedna z najdłużej żyjących pasażerek statku RMS "Titanic". W dniu katastrofy Edith miała 15 lat. Razem z rodzicami płynęli, jako pasażerowie drugiej klasy. Jej ojciec zabierał rodzinę do Seattle w stanie Waszyngton, gdzie chciał otworzyć kolejny hotel. Edith dokładnie zapamiętała chwilę, gdy statek uderzył w górę lodową o godzinie 23:40, 14 kwietnia 1912 roku. We wspomnieniach opisuje, że ojciec kazał jej i matce wsiąść do łodzi ratunkowej, a gdy odpływały słyszały orkiestrę grającą hymn. Ciała ojca Edith Haisman nigdy nie odnaleziono. Zmarła 20 stycznia 1997 roku.
1901 - W Katowicach odbył się recital Ignacego Jana Paderewskiego. Artysta wystąpił w sali koncertowej Reichshalle na zaproszenie Oskara Meistera, założyciela niemieckiego chóru, który występował w sali koncertowej, w której mieści się obecnie Filharmonia Śląska. Na recital Ignacego Paderewskiego zjechali się tłumnie Polacy z całego Górnego Śląska, a także zza ówczesnej granicy, z terenów Zagłębia.
1904 - W Nowym Jorku otwarto pierwszą linię metra w tym mieście. Nazywała się Ninth Avenue Line i została zamknięta w 1958 roku. Nowojorskie metro ma najwięcej na świecie linii - 27. Dziennie przewozi ponad pięć i pół miliona pasażerów. 120. rocznica
1907 - Urodził się Stanisław Ehrlich, prawnik, nauczyciel akademicki, teoretyk państwa i prawa, profesor zwyczajny Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Przed wojną był pracownikiem Prokuratorii Generalnej. Zmarł 2 października 1997 roku.
1913 - Urodził się Kornel Filipowicz, pisarz, uczestnik kampanii 1939 roku, działacz podziemia, więzień obozów. Wydał powieść "Romans prowincjonalny", opowiadania - "Światło każdego dnia", "Kot w morskiej trawie". Zmarł 26 lutego 1990 roku.
1913 - Urodził się Andrzej Bobkowski, prozaik, eseista, autor - "Coco de Oro" i "Szkiców piórkiem". Zmarł w Gwatemali, 26 czerwca 1961 roku.
1914 - Urodził się Jan Kott, marksista, historyk literatury, krytyk literacki i teatralny, ceniony na świecie znawca twórczości Williama Szekspira. Po wojnie aktywnie włączył się w tworzenie socrealizmu w Polsce. W latach 50. krytykował współczesnych "wrogów socjalizmu'' lub autorów, których prace - w jego opinii - szerzyły idee niebezpieczne, jak twórczość Zygmunta Krasińskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Josepha Conrada. Po koniec lat 50. zaczął krytykować rzeczywistość PRL. Wystąpił z partii, a w 1964 roku podpisał list 34 przeciwko cenzurze. W 1966 roku wyjechał do USA, a po wydarzeniach marcowych 1968 roku w Polsce, wystąpił o azyl w Stanach Zjednoczonych. Wykładał na uniwersytetach Yale i Berkeley w Kalifornii. Zmarł 23 grudnia 2001 roku. 110. rocznica
1916 - Urodził się Kazimierz Brandys, prozaik, eseista, autor scenariuszy filmowych. Jego powieść z 1957 roku "Matka Królów" opisuje między innymi zbrodnie reżimu komunistycznego w Polsce. Nazwisko Kazimierza Brandysa znalazło się na specjalnej liście, na której umieszczono autorów pod szczególnym nadzorem peerelowskiej cenzury. W 1966 wystąpił z PZPR w proteście przeciwko represjom wobec Leszka Kołakowskiego. W 1976 podpisał "Memoriał 101”, protestując przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. W latach 1977-1980 był członkiem redakcji drugoobiegowego czasopisma opozycji demokratycznej "Zapis”, w 1978 został członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych. Od 1981 roku mieszkał na stałe poza krajem. Zmarł 11 marca 2000 roku w Paryżu.
1918 - W Cieszynie odbył się wiec, podczas którego mieszkańcy zadeklarowali swoją przynależność do Polski. Uczestniczyło w nim około 40 tysięcy osób. Przyjęto rezolucję o bezwarunkowej przynależności księstwa cieszyńskiego i jego mieszkańców do wolnej, zjednoczonej i niepodległej Polski.
1920 - Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów ustanowiła Wolne Miasto Gdańsk. Oficjalnie zostało proklamowane 15 listopada 1920 roku. Miało status republiki pod protektoratem Ligi Narodów, formalnie zależnej w pewnych kwestiach, na przykład polityki zagranicznej, również od Polski. W skład Wolnego Miasta Gdańska wchodziły Gdańsk i Sopot oraz trzy powiaty wiejskie: Gdańskie Wyżyny, Gdańskie Niziny i Wielkie Żuławy. Obszar Wolnego Miasta Gdańsk zamieszkiwało w 1939 roku 388 tysięcy osób, głównie Niemców. Polacy stanowili, w zależności od źródła, średnio od 3 do 15 procent mieszkańców.
1922 - Włoscy faszyści pod wodzą Benito Mussoliniego rozpoczęli "marsz na Rzym". Zapoczątkował on przejmowanie władzy przez faszystów. 29 października król Wiktor Emanuel III powierzył Mussoliniemu funkcję premiera, w czerwcu 1924 roku Benito Mussolini wprowadził we Włoszech dyktaturę.
1922 - Urodził się Poul Arne Bundgaard, duński aktor i śpiewak. Powszechnie pamiętany przede wszystkim za rolę Kjelda w 14 komediach filmowych z serii Gang Olsena, kręconych w latach 1968-1998, gdzie stworzył charakterystyczną postać bojaźliwego przestępcy-nieudacznika, z nadwagą i w grubych okularach, zdominowanego przez apodyktyczną żonę i szefa gangu Egona Olsena. Zmarł 3 czerwca 1998 roku.
1923 - Urodził się Roy Lichtenstein, amerykański malarz, grafik i rzeźbiarz, jeden z twórców pop-artu. Tworzył komiksy, a także rzeźby plenerowe, plakaty i murale. Jest autorem cyklu obrazów Mirrors i Brushstrokes. W 1994 zaprojektował wielkie murale dla stacji metra Times Square - 42nd Street w Nowym Jorku, zainstalowane w 2002 roku. Laureat Nagrody Kioto w dziedzinie sztuki i filozofii z 1995 roku. Zmarł 29 września 1997 roku.
1924 - Sprowadzone ze Szwajcarii prochy Henryka Sienkiewicza zostały złożone w warszawskiej katedrze Świętego Jana. Doczesne szczątki pisarza zmarłego 15 listopada 1916, zostały przywiezione do Polski specjalnym pociągiem 24 października, a na przybycie prochów Henryka Sienkiewicza czekały tłumy Polaków, mimo bardzo późnej pory. Gmach Dworca Głównego został specjalnie przystrojony na tę okazję i pokryty kirem. Uroczystości państwowe odbyły się następnego dnia. Odprawiono mszę i po wystąpieniach władz, orszak z prochami Henryka Sienkiewicza przejechał do Archikatedry świętego Jana Chrzciciela, gdzie szczątki pisarza były wystawione w kolejnych dniach na widok publiczny. 100. rocznica
1924 - Pierwsze trzy brygady Korpusu Ochrony Pogranicza zostały rozmieszczone na granicy wschodniej. Korpus został utworzony do ochrony wschodniej granicy II Rzeczypospolitej przed penetracją agentów, terrorystów i zwartych uzbrojonych oddziałów dywersyjnych przerzucanych przez sowieckie służby specjalne z terenu ZSRR na terytorium II Rzeczypospolitej. Ogółem w 1924 w strefie granicy polsko-sowieckiej miało miejsce ponad 200 większych napadów i aktów dywersji, w których wzięło udział około tysiąca bandytów, a zginęły co najmniej 54 osoby. Korpus podporządkowany został dwóm resortom: Ministerstwu Spraw Wojskowych - pod względem personalnym, organizacyjnym, operacyjnym i wyszkolenia oraz Ministerstwu Spraw Wewnętrznych - pod względem ochrony granicy, bezpieczeństwa w pasie granicznym oraz budżetu. 100. rocznica
1924 - Urodził się Ronald "Ronnie” Taylor, brytyjski operator filmowy, autor zdjęć między innymi do filmów "Opera", "Krzyk wolności", "Wiek zdrady", "Upiór w operze". Nagrodzony wspólnie z Billym Williamsem Oscarem za zdjęcia do filmu "Gandhi" z 1982 roku. Zmarł 3 sierpnia 2018 roku. 100. rocznica
1924 - Urodził się Alain Bombard, francuski lekarz, biolog, podróżnik i polityk - poseł Parlamentu Europejskiego. Był pionierem ratownictwa morskiego. Postawił tezę, że człowiek może przeżyć na morzu bez zasobów żywności i wody pitnej, zaś przeżycie determinuje odporność psychiczna. Aby ją potwierdzić, w 1952 roku wyruszył na samotną wyprawę przez Atlantyk na kilkumetrowym pontonie „L'Hérétique”. W trakcie trwającej ponad 60 dni podróży z Wysp Kanaryjskich do Barbadosu, żywił się złowionymi rybami i planktonem, pił deszczówkę i niewielką ilość wody morskiej. Swój eksperyment opisał w książce „Dobrowolny rozbitek”. Zmarł 19 lipca 2005 roku. 100. rocznica
1926 - W Warszawie powstała Spółdzielnia Artystów "Ład”. Nazwa spółdzielni stanowiła zarazem jej program artystyczny: "Ład, bo to tylko trzy litery, bo to znaczy, że ma być ładnie i ma być w tym ład -porządek" - pisali założyciele. Celem spółdzielni było projektowanie i wytwarzanie mebli, tkanin, ceramiki i innych przedmiotów wyposażenia wnętrz mieszkalnych, z wyraźnym dążeniem do doskonałości formy, surowca i wykonania - jak zakładano w statucie. Twórcy spółdzielni czerpali inspirację między innymi ze sztuki ludowej okolic Podhala. "Ład" miał własne pracownie, gdzie pod okiem projektantów, pracowali najlepsi rzemieślnicy.
1929 - Zmarł Alfred Maria Willner, austriacki kompozytor, muzykolog i librecista. Autor między innymi librett do operetek Ferenca Lehára: "Hrabia Luksemburg", "Cygańska miłość", "Skowronek". Urodził się 11 lipca 1859 roku. 95. rocznica
1930 - W Gdyni powołano Ligę Morską i Kolonialną, która była następczynią Ligi Morskiej i Rzecznej. Prezesem został wybrany generał Gustaw Orlicz-Dreszer. Liga propagowała nabycie kolonii w Afryce - wówczas powstała idea odkupienia od Francji Madagaskaru. Ten plan nie został zrealizowany, ale w 1934 roku wykupiono około siedmiu tysięcy hektarów w brazylijskim stanie Parana i tam powstała pierwsza polska kolonia, którą nazwano Morska Wola. W 1935 roku w kolonii osiedlili się pierwsi Polacy. Staraniem Ligi zebrano pieniądze na dofinansowanie budowy okrętu podwodnego ORP "Orzeł". Organizacja została rozwiązania w latach 50., a reaktywowano ją w 1980 roku. W 1999 wróciła do swej historycznej nazwy - Liga Morska i Rzeczna.
1931 - Urodziła się Nawal as-Sadawi, egipska psychiatra i pisarka feministyczna tworząca w języku arabskim, obrończyni praw człowieka, w szczególności kobiet w Egipcie i na Bliskim Wschodzie. W 1982 założyła Stowarzyszenie Solidarność Kobiet Arabskich, które zostało rozwiązane przez władze egipskie w 1991 roku. Dzieła literackie Nawal as-Sadawi, na które składają się opowiadania i powieści, są ściśle związane z jej walką o poprawę sytuacji kobiet na Bliskim Wschodzie. Zmarła 21 marca 2021 roku.
1933 - Urodził się Andrzej Czeczot, grafik, ilustrator, autor filmów animowanych, rysunków satyrycznych i humorystycznych, projektant grafiki użytkowej: plakatów, afiszy, okładek. Zmarł 9 maja 2012 roku.
1937 - Rada Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego zaprotestowała przeciw bojówkarskim atakom prawicowych studentów oraz wprowadzeniu w wyższych uczelniach getta ławkowego dla studentów Żydów. W swej uchwale Rada Wydziału Humanistycznego UW określiła je, jako "sprzeczne z konstytucją, moralnością i budzące zastrzeżenia pod względem wychowawczym”.
1939 - Niemcy aresztowali prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego. Osadzono go w Areszcie Centralnym w Warszawie, a następnie przewieziono na Pawiak. Według IPN zamordowany został przez Niemców między 21 a 23 grudnia 1939 roku. Stefan Starzyński po wybuchu wojny tworzył ochotnicze brygady pomagające mieszkańcom bombardowanych domów. Nakazał przygotowanie obrony przeciwlotniczej. W radiowych przemówieniach do mieszkańców apelował o zachowanie ładu i spokoju w mieście. W ostatnim wystąpieniu 23 września powiedział, że Warszawa walcząca, broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały. 85. rocznica
1939 - Urodził się John Cleese, angielski aktor komediowy, znany z filmów "Rybka zwana Wandą”, "Śmierć nadejdzie jutro” i "Poskromienie złośnicy”. Współtwórca telewizyjnego serialu komediowego "Latający cyrk Monty Pythona". Jego rodzina nazywała się Cheese, czyli ser. Ojciec w obawie przed drwinami w wojsku zmienił nazwisko na Cleese w 1915 roku. Stworzył słowo, które nic nie znaczy w języku angielskim. 85. rocznica
1942 - Początek drugiej akcji deportacyjnej w krakowskim getcie. Do niemieckich obozów zagłady w Bełżcu i Auschwitz Niemcy wywieźli pięć tysięcy ludzi, w tym chorych ze szpitala i dzieci z sierocińca. 28 października około sześciu tysięcy Żydów wywieziono lub pognano na piechotę do obozu przejściowego w Płaszowie. Ostateczną likwidację getta w Krakowie hitlerowcy przeprowadzili 13 i 14 marca 1943 roku. Z niemal 70-tysięcznej społeczności żydowskiej w Krakowie wojnę przeżyło około tysiąca osób.
1942 - Urodził się Lech Falandysz, prawnik, karnista, nauczyciel akademicki, minister w kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy. W środowisku prawniczym znany jako adwokat o oryginalnych poglądach. Wprowadził do polskiej nauki pojęcie wiktymologii - dyscyplinę badającą wpływ ofiar na przestępstwo. W latach 80. pisał felietony w "Tygodniku Solidarność" oraz działał w Komitecie Helsińskim. Od 1991 do 1995 roku był prawnikiem i sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta. Wyszukiwanie luk w małej konstytucji i interpretowanie ich na korzyść prezydenta z czasem otrzymało nie tylko w potocznej, ale też słownikowej polszczyźnie swoje określenie - "falandyzacja prawa". Lech Falandysz jest autorem ponad 200 prac z zakresu prawa oraz książki "Adwokat prezydenta". Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 22 lutego 2003 roku.
1942 - W więzieniu Plötzensee w Berlinie został zabity Helmuth Hübener, niemiecki nastolatek, najmłodsza ofiara nazistowskiego Volksgerichtshofu, skazany na karę śmierci za rozpowszechnianie ulotek o treści antywojennej. Urodził się 8 stycznia 1925 roku.
1944 - Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej zamordowali około 30 osób narodowości ukraińskiej w Peresołowicach koło Hrubieszowa. Był to odwet za zamordowanie dwóch polskich rodzin przez Ukraińską Powstańczą Armię. 80. rocznica
1944 - Zmarła Tekla Trapszo, aktorka teatralna i filmowa. W latach 1891-1899 była aktorką Teatru Miejskiego w Krakowie, później przeniosła się do Warszawy gdzie grała między innymi w Teatrze Rozmaitości i Teatrze Narodowym. Na dużym ekranie zadebiutowała w 1911 roku w filmie "Sąd boży". Ponadto grała między w: "Profesorze Wilczurze", "Reni", "Jego wielkiej miłości", "Przedwiośniu" i "Bogurodzicy". Urodziła się 23 września 1873 roku. 80. rocznica
1951 - Urodziła się Magda Czapińska, poetka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka widowisk estradowych i telewizyjnych dla dzieci. Jako poetka zadebiutowała w 1977 w konkursie Programu III Polskiego Radia, na który wysłała wiersz "Wsiąść do pociągu". Tekstem tym zainteresowała się Maryla Rodowicz. Muzykę do niego napisał Seweryn Krajewski, a Maryla Rodowicz powstałą w ten sposób piosenką zdobyła I nagrodę na XVI Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1978 roku. Piosenkę tę nagrał też zespół Czerwone Gitary. Piosenki z tekstami Magdy Czapińskiej usłyszeć można również w wykonaniu takich artystów, jak: Hanna Banaszak, Stanisława Celińska, Halina Frąckowiak, Edyta Geppert, Krystyna Janda, Robert Janowski, Anna Maria Jopek, Natalia Kukulska, Bohdan Łazuka, czy Marian Opania.
1952 - Urodził się Roberto Benigni, włoski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser i scenarzysta filmowy. Laureat Oscara. Jest aktorem o charakterystycznej twarzy i niezwykle ekspresyjnym sposobie poruszania się. Jego gestykulacja, sposób mówienia i mimika czasami uznawane są za stereotypowo włoskie. Sławę i popularność przyniosły mu komediowe kreacje w wyreżyserowanych przez niego filmach. Światową sławę przyniosła Roberto Benigniemu tragikomedia o Holokauście - "Życie jest piękne" z 1997 roku.
1953 - Zmarł Zdzisław Jachimecki, muzykolog, krytyk muzyczny i teatralny, kompozytor, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie międzywojennym, w latach 1926-1934, związany z Polskim Radiem, gdzie był twórcą audycji słowno-muzycznych, pogadanek i koncertów. Urodził się 7 lipca 1882 roku.
1955 - Zmarł Władysław Dubielak, pseudonim "Myśliwy”, żołnierz Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i Ruchu Oporu AK, podporucznik, dowódca jednego z bardziej znanych oddziałów ROAK. Władysław Dubielak był ostatnią osobą straconą w więzieniach PRL z przyczyn politycznych. Urodził się 20 lipca 1924 roku.
1957 - W Niemczech Zachodnich założono Związek Wypędzonych. Jest on federacją organizacji, na którą składa się 21 ziomkostw zorganizowanych przez osoby deklarujące narodowość niemiecką zamieszkałe przed 1990 rokiem poza obecnymi granicami RFN, a także 16 związków działających na zasadzie terytorialnej w krajach związkowych Republiki Federalnej Niemiec.
1962 - Kryzys kubański: nad Kubą został zestrzelony amerykański samolot rozpoznawczy Lockheed U-2, którego pilot Rudolf Anderson został jedyną ofiarą śmiertelną kryzysu, wyłączając zabitych w wypadkach. Kapitan obrzucanego przez Amerykanów, w celu zmuszenia do wynurzenia, niewielkimi bombami głębinowymi radzieckiego okrętu podwodnego B-59 wydał rozkaz przygotowania torpedy z głowicą nuklearną, do użycia której nie doszło z powodu braku wymaganej jednomyślności wśród dowództwa okrętu.
1964 - Urodził się Andrzej Mastalerz, aktor Teatru Studio w Warszawie. Grał w kilkudziesięciu filmach, między innymi w: "Krótkim filmie o zabijaniu", "Dniu świra", "Syzyfowych pracach" i "Wojaczku". 60. rocznica
1964 - Ronald Reagan - wówczas aktor - wygłosił przemówienie na wiecu przedwyborczym kandydata Partii Republikańskiej na prezydenta USA Barry’ego Goldwatera. Prawie półgodzinne wystąpienie zatytułowane „Czas na wybieranie” rozpoczęło jego karierę polityczną. Dwa lata później wygrał wybory na gubernatora stanu Kalifornia. W 1980 roku wygrał wybory i został 40. prezydentem Stanów Zjednoczonych. Urząd piastował dwie kadencje - do stycznia 1989 roku. Pod rządami Reagana, który zmienił politykę ekonomiczną USA, kraj wyszedł z recesji. Nadrzędnym celem swojej prezydentury uczynił walkę z komunizmem. Między innymi czynnie wspierał Polaków w próbach jego obalenia, za jego zgodą do Polski trafiały pieniądze dla opozycjonistów. Publicznie mówił o ZSRR jako o "imperium zła". Wielu historyków jest zgodnych, że bez pomocy Reagana nie doszłoby do upadku Związku Sowieckiego. Ronald Reagan zmarł 5 czerwca 2004 roku. 60. rocznica
1967 - Francja po raz drugi zawetowała brytyjski wniosek o przyjęcie do Wspólnot Europejskich. Pierwsze weto francuskie było w 1963 roku. Wielka Brytania, wraz z Danią i Irlandią, stała się członkiem Wspólnot Europejskich 1 stycznia 1973 roku.
1971 - W szpitalu w Trzebnicy doktor Ryszard Kocięba przeprowadził pierwszą w Europie udaną operację przyszycia ręki. Pacjentem był 20-latek, który odciął sobie kończynę podczas cięcia drewna.
1974 - Zmarł Rudolf Dassler, niemiecki przedsiębiorca, założyciel firmy "Puma" produkującej odzież i obuwie sportowe, brat założyciela firmy Adidas - Adolfa Dasslera. Urodził się 26 marca 1898 roku. 50. rocznica
1977 - Sejm przyjął ustawę o zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym rolników.
1978 - Urodziła się Vanessa-Mae, chińska kompozytorka i skrzypaczka, wykonawczyni zarówno muzyki poważnej jak i pop. Połączyła te style, tworząc muzykę zwaną violin techno-acoustic fusion.
1985 - Zmarła Tola Mankiewiczówna, właściwie Teodora Raabe z domu Oleksa, jedna z najpopularniejszych aktorek i piosenkarek dwudziestolecia międzywojennego. Grała między innymi w filmach: "Pani minister tańczy”, "Manewry miłosne” i "Co mój mąż robi w nocy". Urodziła się 7 maja 1900 roku.
1990 - Zmarł Wacław Kowalski, aktor filmowy i telewizyjny. Zagrał w ponad stu filmach i serialach, między innymi w: "Samych swoich", "Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć", "Dom". Urodził się 2 maja 1916 roku.
1990 - Zmarł Ugo Tognazzi, włoski aktor, scenarzysta i reżyser filmowy. Zagrał między innymi w obrazach: "Wspaniały rogacz”, "Tragedia śmiesznego człowieka”, "Barbarella”, "Wielkie żarcie” i "Klatka szaleńców”. Urodził się 23 marca 1922 roku.
1991 - Pierwsze wolne wybory do parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej po II wojnie światowej. Do Sejmu weszło 29 komitetów, z czego 11 posiadało zaledwie jednego posła. Prezydent Lech Wałęsa desygnował Jana Olszewskiego na premiera 5 grudnia 1991 roku, gdy nie powiodła się misja kandydata prezydenckiego Bronisława Geremka, ani próba pozostawienia na stanowisku urzędującego premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego. Rząd z premierem Janem Olszewskim został powołany 23 grudnia 1991 roku.
1991 - W Londynie zmarł Andrzej Panufnik, kompozytor i dyrygent, przebywający od 1954 roku na emigracji. Twórca koncertów fortepianowych, skrzypcowych, fagotowych, jak "Epitafium katyńskie" i "Sinfonia sacra". Nie przerwał komponowania w czasie II wojny światowej - powstały wtedy popularne pieśni podziemia, między innymi "Warszawskie dzieci". Po ucieczce do Londynu w 1954 roku komunistyczny rząd PRL uznał kompozytora za zdrajcę i zakazał publikacji oraz wykonywania wszystkich jego dzieł, a także wymieniania nazwiska w środkach masowego przekazu. Andrzej Panufnik urodził się 24 września 1914 roku.
1991 - Dżochar Dudajew został wybrany na urząd prezydenta Czeczenii. 1 listopada ogłosił niepodległość republiki. Po nieudanej interwencji rosyjskich komandosów ogłosił dżihad przeciwko Rosji. Jedną z pierwszych decyzji było danie obywatelom prawa do noszenia broni i zwolnienie z więzień wszystkich więźniów. Doprowadził do uchwalenia konstytucji niepodległej Czeczenii. Rządził twardą ręką, walcząc z opozycją parlamentarną i niepodporządkowującymi się mu lokalnymi przywódcami. Odmówił podpisania 31 marca 1992 umowy o powołaniu Federacji Rosyjskiej. W czasie swoich rządów bezskutecznie zabiegał o międzynarodowe uznanie niepodległości republiki. Oficjalne uznanie uzyskał tylko od Gruzji. Rosja kilkakrotnie organizowała bezskuteczne działania militarne przeciwko Dudajewowi. Ostatecznie zginął 21 kwietnia 1996 trafiony pociskiem rakietowym podczas rozmowy przez telefon satelitarny, którą namierzył rosyjski samolot zwiadowczy.
1992 - Zmarł Jan Legowicz, filozof, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, historyk filozofii, którego podręczniki "Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu” i "Historia filozofii średniowiecznej Europy Zachodniej” wychowały pokolenia filozofów. Urodził się 9 sierpnia 1909 roku.
1993 - Zmarł na emigracji w Londynie Czesław Czapliński, oficer rezerwy Wojska Polskiego, żołnierz Armii Andersa, działacz oświatowy na emigracji, minister Rządu RP na uchodźstwie, a także prezes Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą. Jako były więzień łagru w ZSRR trafił do tworzącej się Armii Andersa, w której służył jako kierownik referatu kultury i prasy 5 Kresowej Dywizji Piechoty i zastępca szefa Wydziału Kultury i Prasy 2 Korpusu Polskiego. Po zakończeniu II wojny światowej zdecydował się pozostać w Anglii. Był współorganizatorem polskiego szkolnictwa na emigracji i należał do władz Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskich Zagranicą. Od 1970 roku redagował pismo „Wiadomości nauczycielskie”, był także wykładowcą i kierownikiem Studium Pedagogicznego dla nauczycieli polskich. Urodził się 25 sierpnia 1904 roku.
1999 - Pięciu uzbrojonych terrorystów wtargnęło do budynku parlamentu w stolicy Armenii Erywaniu. W strzelaninie zginęli: premier Wazgen Sarkisjan, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Karen Demirczian i sześciu posłów. Okoliczności tego wydarzenia nie zostały wyjaśnione. Zamach mógł zostać zainspirowany przez przeciwników porozumienia ormiańsko-azerskiego i złagodzenia ormiańskiego stanowiska w sporze o Górski Karabach. 25. rocznica
2002 - W Polsce odbyła się pierwsza tura wyborów samorządowych, pierwszych, w których wybierano wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. II tura odbyła się 10 listopada. Frekwencja wyniosła 44,23 procent.
2004 - Zmarł Anatol Makarenko vel Stanisław Duchnowski, żołnierz Armii Czerwonej, Armii Andersa i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, major łączności, cichociemny. Po zrzucie 15 września 1943 roku dostał przydział do Oddziału V Łączności sztabu Obszaru Warszawskiego AK. W czasie Powstania Warszawskiego był między innymi dowódcą radiostacji "Wanda 02". Urodził się 12 lutego 1919 roku. 20. rocznica
2004 - Pilotujący sterowiec D-LZFN Friedrichshafen amerykański miliarder Steve Fossett ustanowił rekord prędkości dla tego typu statków powietrznych. Pokonał kilometrowy odcinek w obu kierunkach ze średnią prędkością 111,8 kilometra na godzinę. 20. rocznica
2006 - Żałoba we wszystkich polskich szkołach, ogłoszona przez ministra edukacji narodowej dla uczczenia pamięci 14-letniej gimnazjalistki z Gdańska, która 21 października popełniła samobójstwo po tym, jak dzień wcześniej została upokorzona podczas lekcji przez uczniów swojej klasy.
2009 - Zmarł August Floyd Coppola, amerykański wykładowca, pisarz, wykonawca filmowy i mecenas sztuki. Ojciec Nicolasa Cage’a. Był między innymi dyrektorem studia filmowego American Zoetrope, którego właścicielem był jego brat Francis Ford Coppola. Był również założycielem i prezesem San Francisco Film i Video Arts Commission. Urodził się 16 lutego 1934 roku. 15. rocznica
2011 - Zmarł Michał Rybczyński, muzykolog, redaktor muzyczny Polskiego Radia, współtwórca "Lata z Radiem". Był odpowiedzialny za muzykę w radiowej Jedynce. W latach 70. i 80. główny redaktor muzyczny "Lata z Radiem". Wylansował wielu znanych piosenkarzy, między innymi Eleni, Danutę Mizgalską, Dalidę, czy Bobby Vintona. Urodził się 5 września 1945 roku.
2011 - Zmarł Tadeusz Broś, dziennikarz telewizyjny, aktor, reżyser i prezenter. Od 1980 roku do początku lat 90. XX wieku był, z przerwami, głównym prowadzącym telewizyjnego programu Teleranek. W 1988 został Kawalerem Orderu Uśmiechu, Urodził się 28 października 1949 roku.
2013 - Zmarł Lou Reed, właściwie Lewis Allan Reed, amerykański wokalista rockowy, gitarzysta, autor tekstów oraz kompozytor. Współtwórca zespołu "The Velvet Underground”, który w latach 60. stał się prekursorem punk rocka i nowej fali. Urodził się 2 marca 1942 roku.
2017 - W Barcelonie lokalny parlament proklamował Republikę Katalonii. W reakcji na decyzję hiszpańskie władze centralne zawiesiły autonomię regionu, odwołały miejscowy rząd i rozwiązały kataloński parlament.
2018 - Zginął w katastrofie śmigłowca pod King Power Stadium w Leicester, Vichai Srivaddhanaprabha, tajski biznesmen, miliarder, założyciel, właściciel i prezes sieci sklepów wolnocłowych King Power. Od 2010 roku do swojej śmierci był właścicielem angielskiego klubu piłkarskiego Leicester City FC. Urodził się 4 kwietnia 1958 roku.
2018 - 46-letni Robert Bowers otworzył ogień w synagodze w Pittsburghu w stanie Pensylwania, zabijając 11 i raniąc sześć osób, po czym został zatrzymany przez policję.
2019 - Zmarł Władimir Bukowski, rosyjski obrońca praw człowieka, pisarz, publicysta. Był także zaangażowany w politykę. Wielokrotnie więziony, przymusowo leczony psychiatrycznie - w sumie w izolacji spędził 12 lat. Należał do najaktywniejszych i najbardziej znanych na świecie uczestników ruchu dysydenckiego w ZSRR. Był zagranicznym honorowym członkiem Solidarności Walczącej, zaprzysiężonym przez Kornela Morawieckiego. Pod koniec życia mieszkał w Wielkiej Brytanii. Urodził się 30 grudnia 1942 roku. 5. rocznica
2019 - Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump poinformował podczas wystąpienia w Białym Domu, że przywódca Państwa Islamskiego Abu Bakr al-Baghdadi zginął w wyniku operacji amerykańskich komandosów. Abu Bakr al-Baghdadi od 2010 roku był przywódcą organizacji terrorystycznej Państwo Islamskie w Iraku i Lewancie. Pod jego rządami przejęło ono kontrolę nad wschodnią częścią pogrążonej w wojnie domowej Syrii oraz północnym Irakiem. Przeprowadzało ataki na Bliskim Wschodzie, w Europie, Afryce i Azji Południowej. W 2014 roku al-Baghdadi ogłosił powstanie „kalifatu” o nazwie Państwo Islamskie w Iraku i Lewancie (ISIS), a siebie kalifem. Zapowiedział ekspansję terytorialną od Bliskiego Wschodu po Europę. Teokratyczna dyktatura ustanowiła swoje przyczółki w kolejnych kilkunastu krajach, między innymi Egipcie, Libii, Nigerii i Jemenie. 5. rocznica
2020 - Zmarł ksiądz Jan Niemiec, duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy diecezji kamieniecko-podolskiej na Ukrainie. W 1980 był jednym z założycieli Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, od 1980 kolportował prasę i wydawnictwa podziemne. W maju 1981, po zamachu na papieża Jana Pawła II, organizował w Rzeszowie biały marsz przeciwko przemocy. Po wprowadzeniu stanu wojennego napisał dwa listy protestacyjne . Był rozpracowywany przez komunistyczne organy bezpieczeństwa państwa. W 1992 wyjechał na Ukrainę, do diecezji kamienieckiej. 21 października 2006 papież Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym diecezji kamienieckiej ze stolicą tytularną Decoriana. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 14 marca 1958 roku.
2020 - Zmarł Bogusław Bednarek, filolog, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. Znany, jako prowadzący "Labiryntów kultury", wieloletniego cyklu programów kulturalnych w TVP Wrocław. Zajmował się kulturą średniowiecza, zwłaszcza eposami i sagami skandynawskimi, oraz literaturą baroku. Był miłośnikiem i znawcą "Wyspy skarbów" Roberta Louisa Stevensona. Urodził się 28 września 1950 roku.
2020 - Zmarł Stanisław Jacek Flur, aktor teatralny, reżyser radiowy. Przez lata współpracował z Polskim Radiem oraz rozgłośniami regionalnymi w Łodzi i Poznaniu. Reżyser kilkudziesięciu słuchowisk oraz ponad 500 cotygodniowych kabarecików radiowych i innych programów artystycznych. Urodził się 13 listopada 1929 roku.
2021 - Zmarł Jacek Niedźwiedzki, tenisista i trener tenisowy, deblowy mistrz Polski, reprezentant kraju w Pucharze Davisa. W latach 1971-1977 rozegrał, jako reprezentant Polski 15 meczów, wygrał cztery pojedynki singlowe oraz zwyciężył w dwóch meczach deblowych. Występował na korcie między innymi z takimi tenisistami jak: Björn Borg, Yannick Noah, Ivan Lendl i Wojciech Fibak. Urodził się 7 czerwca 1951 roku.
