1009 - Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie została zniszczona przez fatymidzkiego kalifa Al-Hakima. To najważniejsza świątynia chrześcijańska położona w Dzielnicy Chrześcijańskiej na Starym Mieście Jerozolimy, w domniemanym miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Prawdopodobnie bezpośrednią przyczyną wydania przez kalifa rozkazu niszczenia sanktuarium, były zarzuty o rzekomym popełnianie przez mnichów oszustw podczas celebrowanego w Wielką Sobotę "cudu świętego ognia”. W 1099 roku krzyżowcy zdobyli Jerozolimę i na miejscu ruin wznieśli nową świątynię. 1015 rocznica
1166 - W walce z Prusami zginął książę Henryk Sandomierski. Urodził się około 1130 roku.
1519 - Hiszpańscy konkwistadorzy zamordowali tysiące nieuzbrojonych mieszkańców miasta Cholula w Meksyku. W chwili przybycia Hiszpanów do Meksyku miasto liczyło prawdopodobnie około 100 tysięcy mieszkańców, a w jego granicach znajdowało się 365 budynków o charakterze sakralnym. Ferdynand Cortés, dowiedziawszy się o spisku przeciwko Hiszpanom, chcąc sterroryzować Azteków nakazał spacyfikowanie Choluli. Po masakrze miasto zostało w części spalone. 505 rocznica
1523 - Urodziła się Anna Jagiellonka, królowa polska od 1575 roku, córka Zygmunta Starego i Bony, żona Stefana Batorego. Była osobą niezwykle energiczną, dążącą za wszelką cenę do realizacji swoich zamierzeń. Przy tym bardzo pobożną, co podkreślił Piotr Skarga w mowie pogrzebowej. Wspierała kontrreformację, walnie przyczyniając się do zaniku wpływów protestantyzmu na Mazowszu. Zmarła 9 września 1596 roku.
1558 - Król Zygmunt August aktem podpisanym w Warszawie ustanowił pierwsze w Polsce, międzynarodowe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją. Przełożonym poczty król mianował swego dworzanina Prospera Prowanę. Dzień ten uważa się za datę powstania poczty w Polsce.
1585 - Urodził się Heinrich Schütz, najwybitniejszy niemiecki kompozytor tworzący przed Johannem Sebastianem Bachem i jeden z najwybitniejszych kompozytorów XVII wieku, stawiany na równi z Claudio Monteverdim. We współpracy z poetą Martinem Opitzem von Boberfeld zaadaptował "Dafnę" Ottavio Rinucciniego, pierwszą operę z librettem w języku niemieckim. Zmarł 6 listopada 1672 roku.
1596 - W Brześciu Litewskim podpisano unię między Kościołem katolickim i prawosławnym. Część duchownych prawosławnych i wyznawców prawosławia uznała papieża za głowę Kościoła i przyjęła dogmaty katolickie, zachowując bizantyjski ryt liturgiczny. Następstwem unii brzeskiej był podział społeczności prawosławnej na zwolenników unii - unitów i przeciwników - dyzunitów oraz wzrost niechęci wiernych prawosławnych do Polski i polskości.
1741 - Urodził się Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos, francuski inżynier wojskowy, urzędnik, generał i pisarz, któremu sławę przyniosła powieść "Niebezpieczne związki", wydana w 1782 roku. Powieści od początku towarzyszyła aura skandalu obyczajowego i opinia książki niemoralnej. Współcześnie wielokrotnie ekranizowana, także w uwspółcześnionej wersji. W Polsce wydana została po raz pierwszy w 1912 we Lwowie przez Księgarnię Polską Bernarda Połonieckiego. Pierre Choderlos de Laclos zmarł 5 września 1803 roku.
1799 - Urodził się Christian Friedrich Schönbein, szwajcarski chemik, pochodzenia niemieckiego, profesor uniwersytetu w Bazylei. Prowadził badania w dziedzinie elektrochemii, odkrył ozon w 1839 roku, otrzymał bawełnę strzelniczą - nitrocelulozę, która jest bezdymnym materiałem wybuchowym. Badał też właściwości nadtlenku wodoru. Zmarł 29 sierpnia 1868 roku. 225 rocznica
1815 - Na kongresie wiedeńskim utworzono Wolne Miasto Kraków. Pozostawało pod kontrolą trzech państw sąsiednich: Imperium Rosyjskiego, Królestwa Prus i Cesarstwa Austrii. Zostało stworzone z południowej części Księstwa Warszawskiego i było półdemokratyczną republiką konstytucyjną opartą na Kodeksie Napoleona i własnej konstytucji. Wolne Miasto stało się ostoją dla osób z pozostałych zaborów i powstańczym "korytarzem”. W 1846 roku wybuchło powstanie krakowskie, które ostatecznie położyło kres istnieniu Wolnego Miasta Kraków. Jego tereny zostały 16 listopada 1846 roku anektowane przez Austrię.
1835 - Urodził się Bolesław Limanowski, historyk, socjolog, publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, teoretyk ruchu socjalistycznego, współtwórca Stowarzyszenia Socjalistycznego Lud Polski w Genewie i Polskiej Partii Socjalistycznej. Senator w wolnej Polsce, w latach 1922-1935. Autor monumentalnej pracy "Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej”. Zmarł 1 lutego 1935 roku.
1840 - Urodził się Aleksiej Charłamow, rosyjski malarz. W swojej twórczości poruszał tematykę religijną i wojskową. Popularność uzyskał, jako portrecista - najbardziej znane są jego portrety dziewcząt i młodych kobiet. Wystawiał w Paryżu, Londynie i Wiedniu. Zmarł 10 kwietnia 1925 roku.
1851 - W Londynie ukazała się powieść "Moby Dick" Hermana Melville’a. Uznawana jest za jedno z arcydzieł literatury światowej i klasykę literatury amerykańskiej. Początkowo spotkała się z negatywnym przyjęciem czytelników i krytyki. Dopiero, gdy w połowie XX wieku zaczęto na nowo poznawać twórczość Melville’a, powieść "Moby Dick" zdobyła uznanie i wysoką pozycję w kanonie literatury światowej.
1859 - Urodził się Henri Bergson, filozof i pisarz francuski, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1927 roku. Twórca teorii, w myśl, której główną rolę w procesie życiowym odgrywa nie rozum, ale irracjonalizm - pęd życiowy. Według Bergsona, świat podlega ciągłemu rozwojowi, życie człowieka jest strumieniem przeżyć i czynów, a najwyższą wartość stanowi wolność. Autor między innymi "Dwóch źródeł moralności i religii" oraz "Ewolucji twórczej". Zmarł 4 stycznia 1941 roku. 165 rocznica
1871 - Zmarł Charles Babbage, angielski matematyk, astronom i mechanik. Autor tablic logarytmicznych, konstruktor maszyny różnicowej i analitycznej, które to konstrukcje posłużyły późniejszym twórcom do opracowania dzisiejszych komputerów. Owładnięty ideą gromadzenia i opracowania liczb i faktów, poświęcił 35 lat życia na konstruowanie maszyn liczących. Urodził się 26 grudnia 1791 roku.
1872 - Urodził się Michaił Kuzmin, rosyjski poeta, pisarz, krytyk literacki, kompozytor, autor zbiorów poezji: "Pieśni aleksandryjskie", "Jesienne jeziora", "Sieci" i powieści "Skrzydła". Zmarł 1 marca 1936 roku.
1879 - Urodził się Grzegorz Fitelberg, dyrygent i kompozytor, przedstawiciel Młodej Polski w muzyce, propagator twórczości Karola Szymanowskiego. Był dyrygentem Filharmonii Warszawskiej, opery w Wiedniu, a od 1947 roku Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Autor utworów symfonicznych, pieśni, sonat. Zmarł 10 czerwca 1953 roku. 145 rocznica
1886 - Urodziła się Helena Boguszewska, pisarka, współzałożycielka grupy literackiej "Przedmieście". Tworzyła powieści o charakterze reportażowo-dokumentalnym oraz psychologiczne, opowiadania, a także powieści radiowe. Autorka książek: "Żelazna kurtyna”, "Czarna kura”, "Całe życie Sabiny”, utworów dla młodzieży: "Anielcia i życie”, "Za zielonym wałem”, "Czerwone węże”, "Zwierzęta śród ludzi” i "Czekamy na życie”. Zmarła 11 listopada 1978 roku.
1888 - Urodził się Edward Lipiński, ekonomista, działacz PPS, członek PZPR, jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej "KOR”. Sygnatariusz "Listu 34", "Memoriału 59" i Listu "14". Zajmował się teorią koniunktur oraz historią polskiej myśli ekonomicznej, opisał teorię równowag cząstkowych. W czasie okupacji niemieckiej brał udział w tajnym nauczaniu ekonomii i współpracował z Departamentem Pracy Delegatury Rządu Londyńskiego i Biurem Studiów Armii Krajowej. Zmarł 13 lipca 1986 roku.
1892 - Urodził się Tadeusz Szturm de Sztrem, ekonomista i statystyk, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, legionista, współtwórca Polskiej Partii Socjalistycznej - Wolność, Równość, Niepodległość. Zmarł 17 marca 1968 roku.
1893 - Zmarł Charles Gounod, francuski kompozytor, twórca utworów kościelnych: mszy, oratoriów, kantat, z których najbardziej znane to: "Faust”, "Romeo i Julia” i "Safo”. Sławę przyniosła mu pieśń religijna "Ave Maria”. Napisał też kilka rozpraw o muzyce. Urodził się 17 czerwca 1818 roku.
1904 - Urodził się Czesław Centkiewicz, pisarz i podróżnik, uczestnik wypraw polarnych. Autor popularnych, tłumaczonych na wiele języków książek dla młodzieży: "Wyspa mgieł i wichrów”, "Biała foka”, "Wśród lodów północy”, "Anaruk, chłopiec z Grenlandii”. Razem z żoną Aliną napisał - "Odarpi, syn Egigwy”, "Osaczeni wielkim chłodem”, "Okrutny biegun” i "Zdobywcy Bieguna Północnego". Zmarł 10 lipca 1996 roku. 120 rocznica
1906 - Urodził się Stanisław Podlewski, pseudonim "Skoczek”, pisarz, żołnierz Armii Krajowej i powstaniec warszawski. Jeden z najbardziej znanych kronikarzy Powstania Warszawskiego. Autor dzieł: "Przemarsz przez piekło. Dni zagłady staromiejskiej dzielnicy w Warszawie" i "Rapsodia żoliborska", które w zamyśle autora miały być częścią obszernego cyklu "Stolica wolności", opowiadającego o powstańczych walkach w pięciu dzielnicach Warszawy. W 1960 ukończył trzecią część "Wolność krzyżami się znaczy", która ukazała się dopiero po śmierci autora w 1989 roku. Zmarł 3 września 1979 roku.
1907 - W Hadze uchwalono 13 konwencji prawa międzynarodowego, dotyczących między innymi pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych, zasad rozpoczęcia konfliktu czy sposobu traktowania statków handlowych należących do nieprzyjaciela.
1908 - Urodził się Franciszek Pitułko, żołnierz, komandor porucznik, uczestnik II wojny światowej, kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari. W sierpniu 1942 roku został dowódcą niszczyciela ORP "Burza” i służył na nim do 1944, a więc w czasie jego największych sukcesów, w tym zatopieniu U-Boota U-606 oraz w pierwszym w dziejach Polskiej Marynarki Wojennej przejściu przez koło polarne. Po wojnie osiadł w Szkocji. Pływał w brytyjskiej marynarce handlowej. Zmarł 17 lutego 1978 roku.
1910 - W Bydgoszczy w parku Jana Kochanowskiego odsłonięto pomnik Łuczniczki. Jest jedną z najstarszych zachowanych rzeźb w mieście, uznawaną także za jedną z najcenniejszych i najpiękniejszych. Posąg autorstwa berlińskiego artysty profesora Ferdinanda Lepcke jest wykonany z brązu i przedstawia młodą, nagą kobietę, napinającą łuk. Cztery kopie pomnika Łuczniczki stoją w różnych miastach Niemiec.
1911 - Zmarł Alfred Binet, psycholog francuski, twórca pierwszego zestawu testów do pomiaru inteligencji. Przedstawiciel psychologii eksperymentalnej. W 1894 został profesorem na Sorbonie i jednocześnie kierownikiem laboratorium psychologii fizjologicznej. Prowadził badania nad zagadnieniami pamięci, koncentracji, postrzegania oraz myślenia. W 1905 opublikował metryczną skalę inteligencji, pozwalającą określić wiek umysłowy oraz iloraz inteligencji. Skala ta po niewielkich zmianach stosowana jest do dzisiaj. Urodził się 8 lipca 1857 roku.
1913 - Urodził się Zdzisław Nardelli, wybitny reżyser i realizator słuchowisk radiowych, literat i poeta. Uczestnik wojny obronnej we wrześniu 1939 roku, więzień stalagów i niemieckich obozów, w tym KL Buchenwald. Po wojnie był cenionym reżyserem i twórcą słuchowisk radiowych, których zrealizował około półtora tysiąca. Zmarł 21 maja 2006 roku.
1914 - I wojna światowa: niemiecki okręt podwodny U-27 zatopił na Morzu Północnym brytyjski okręt podwodny HMS E3 wraz z 28-osobową załogą. Był to pierwszy w historii przypadek zatopienia okrętu podwodnego przez inną jednostkę tej samej klasy. Niemiecki okręt został rok później zatopiony przez brytyjski okręt pułapkę "Baralong", z pogwałceniem przez jednostkę brytyjską prawa wojny i praw państw neutralnych. 110 rocznica
1919 - Urodził się Jerzy Hordyński, poeta, felietonista, tłumacz tekstów do pieśni Johannesa Brahmsa i Franza Schuberta. Podczas okupacji niemieckiej publikował wiersze w konspiracyjnych antologiach oraz w prasie podziemnej. Po zajęciu Lwowa przez Sowietów w lipcu 1944 został aresztowany i na pięć lat zesłany do łagrów na terenie ZSRR. W 1961 roku wyjechał z kraju i osiedlił się w Rzymie. Autor zbiorów poezji: "Powrót do światła”, "Koncert włoski”, "Epitafium dla kota” i "Erotica”. Jego utwory przetłumaczono na kilkanaście języków. Zmarł 14 czerwca 1998 roku. 105 rocznica
1920 - Urodziła się Melina Mercouri, grecka aktorka filmowa, piosenkarka i polityk, w latach 1981-1989 - minister kultury Grecji w rządzie Andreasa Papandreu. Wystąpiła w filmach: "Nigdy w niedzielę”, "Brzydkie zwyczaje”, "Obietnica poranka”, "Bez zobowiązań”. Za rządów junty wojskowej w Grecji była zmuszona w 1967 wyjechać na emigrację do Francji. Po upadku dyktatury w 1974 powróciła do kraju. Zmarła 6 marca 1994 roku.
1920 - Zawieszenie broni w wojnie polsko-bolszewickiej: "Kraj, co w dwa lata potrafił wytworzyć takiego żołnierza, jakim wy jesteście, może spokojnie patrzeć w przyszłość" - pisał w rozkazie do polskich żołnierzy Józef Piłsudski. Zawarte 12 października w Rydze porozumienie między delegacjami Sejmu i rządu RP oraz władz Rosji Radzieckiej stanowiło, że wojska miały pozostać w miejscu, do którego dotarły 18 października, praktycznie o kilkadziesiąt kilometrów na wschód od przewidzianej granicy. 18 marca 1921 również w Rydze podpisany został traktat pokojowy, który wytyczył granicę polsko-sowiecką i do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku regulował stosunki pomiędzy II Rzecząpospolitą a Rosją Radziecką, a później ZSRR.
1922 - W Londynie utworzono rozgłośnię radiową BBC. Pierwszy program stacja nadała 14 listopada 1922 roku. Był to biuletyn informacyjny, czytany przez Arthura Burrowsa. Transmisje telewizyjne rozpoczęto w listopadzie 1936 roku.
1922 - Urodził się Olgierd Terlecki, prozaik i publicysta, krytyk literacki, historyk, uczestnik bitwy pod Monte Casino, autor trylogii "Polskie drogi”, powieści: "Tryptyk włoski", "Przyciąganie ziemskie", opowiadań - "Zabawa”, "Dni wolności” oraz szkiców - "Polacy w kampanii włoskiej 1943-1945", "Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej". Zmarł 31 grudnia 1986 roku.
1922 - Urodziła się Zofia Romanowiczowa, pisarka i tłumaczka, działaczka emigracyjna, drukowała głównie w prasie emigracyjnej: "Kulturze”, "Wiadomościach”, "Orle Białym”. Autorka powieści: "Baśka i Barbara”, "Szklana kula”, "Ruchome schody”, "Przejście przez Morze Czerwone”. W 1961 roku w antologii "Ravensbrück. Wiersze obozowe” ukazały się jej utwory napisane w niemieckim obozie koncentracyjnym. W 1964 roku uhonorowana Nagrodą Fundacji imienia Kościelskich. Zmarła 28 marca 2010 roku.
1923 - Urodziła się Ewelina Pęksowa, artystka ludowa, malująca na szkle od 1968 roku. Jej sztuka i oryginalny styl malowania zyskały uznanie w kraju i za granicą. Brała udział w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Niemczech, Szwajcarii, ZSRR. Otrzymała wiele wyróżnień za działalność plastyczną, w tym Nagrodę imienia Oskara Kolberga i Nagrodę imienia Świętego Brata Alberta. Zmarła 12 czerwca 2015 roku.
1923 - Urodził się Eliezer Grynfeld, polski kaletnik i handlowiec pochodzenia żydowskiego, który przeżył Holokaust. Od 1957 mieszkał w Izraelu, działając na rzecz upamiętnienia dziejów Żydów łódzkich. Doprowadził do wydania wierszy Abramka Koplowicza po polsku i w hebrajskim, a także w innych językach. Był członkiem zarządu Stowarzyszenia Łódzkich Żydów w Izraelu i Towarzystwa Przyjaźni Izraelsko-Polskiej. Współautor autobiograficznej książki "Gwizd życia". Zmarł 16 kwietnia 2020 roku.
1924 - Urodził się Edmund Kajdasz, kompozytor, dyrygent, dyrektor chórów, między innymi Polskiego Radia we Wrocławiu, Opolu i Katowicach. W sumie prowadził 23 chóry, w tym założony przez siebie Chór Dziewczęcy Polskiego Radia Wrocławskie Skowronki Radiowe oraz Cantores Minores Wratislavienses. Zmarł 16 stycznia 2009 roku. 100 rocznica
1926 - Urodził się Klaus Kinsky, niemiecki aktor. Grał w filmach Wernera Herzoga: "Nosferatu - wampir", "Woyzeck", "Fitzcarraldo" i "Cobra Verde". Był jedną z najbardziej barwnych i kontrowersyjnych postaci europejskiego kina drugiej połowy XX wieku. Zmarł 23 listopada 1991 roku. Jego ciało zostało skremowane, a prochy wrzucone do Pacyfiku.
1926 - Urodził się Chuck Berry, amerykański muzyk, uważany za jednego z pionierów rock and rolla, kompozytor piosenek, wokalista i gitarzysta, indywidualność sceniczna. Jego największe przeboje to: "Roll over Beethoven", "Thirty Days", "Too Much Monkey Business", "Brown Eyed Handsome Man", "Little Queenie" i "Rock and Roll Music". W 2003 roku znalazł się na szóstym miejscu listy 100 największych gitarzystów wszech czasów magazynu "Rolling Stone". Najbardziej znane grupy brytyjskie z The Beatles i The Rolling Stones na czele, wzorowały na nim swe brzmienie i sceniczny image w początkowym okresie działalności. Wzorował się też na nim Jimi Hendrix. Zmarł 18 marca 2017 roku.
1928 - Zmarł generał Tadeusz Rozwadowski, pierwszy szef sztabu Wojska Polskiego, który dowodził wojskami rządowymi w czasie zamachu majowego w 1926 roku. Był konstruktorem i wynalazcą wojskowym, przede wszystkim w zakresie artylerii. Zaprojektował nowy rodzaj pocisku artyleryjskiego, tak zwany granato-szrapnel, który eksplodował raz w powietrzu, i drugi raz już po zetknięciu z celem. Urodził się 20 maja 1866 roku.
1931 - Zmarł Thomas Edison, amerykański wynalazca. Wynalazł żarówkę, telefon, dyktafon, betoniarkę, lodówkę, opracował wzór dalekopisu. Zbudował w Nowym Jorku pierwszą w świecie elektrownię do publicznego użytku. Założyciel prestiżowego czasopisma naukowego "Science”. Urodził się 11 lutego 1847 roku.
1932 - Urodził się Vytautas Landsbergis, litewski polityk i muzykolog. Głowa państwa litewskiego w latach 1990-1992, poseł i eurodeputowany. Pod jego przywództwem Litwa stawiła opór blokadzie i zbrojnej interwencji Armii Radzieckiej oraz uzyskała międzynarodowe uznanie niepodległości. W kadencji 1996-2000 sprawował urząd przewodniczącego litewskiego Sejmu. W 2004 i 2009 roku uzyskał z listy konserwatystów mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego. W 2014 nie ubiegał się o reelekcję.
1933 - W Moringen koło Hanoweru, na terenie byłego zakładu psychiatrycznego, utworzono pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet. Umieszczono w nim przede wszystkim Niemki będące Świadkami Jehowy, więźniarki polityczne oraz prostytutki. W sumie przez obóz przeszło 1350 kobiet z terenu III Rzeszy. Obóz zlikwidowano 21 marca 1938 roku, kiedy to wywieziono więźniarki do KL Lichtenburg.
1934 - Urodził się Kir Bułyczow, rosyjski pisarz science fiction i scenarzysta filmowy. Na podstawie jego scenariuszy powstało ponad 20 filmów. Autor powieści: "Dinozaury nie wymarły”, "Cudza pamięć”, "Rycerze na rozdrożach” i "Zamach na Tezeusza”. Jego najbardziej znane utwory to seria humorystycznych opowiadań o mieszkańcach rosyjskiego miasteczka Wielki Guslar, które przyciąga wszelkiego rodzaju kosmitów i nadnaturalne istoty. Zmarł 5 września 2003 roku. 90 rocznica
1938 - Urodził się Tadeusz Kwinta, aktor, związany między innymi z krakowskim Teatrem Ludowym oraz Teatrem imienia Juliusza Słowackiego, w latach 1986-1990 dyrektor artystyczny Teatru Bagatela w Krakowie. Po raz pierwszy na deskach teatralnych wystąpił w wieku 13 lat w Teatrze Młodego Widza w Krakowie. Prowadził też programy umuzykalniające dla dzieci w telewizji. W 2008 został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
1939 - Wskutek ran odniesionych podczas obrony Warszawy zmarł Stanisław Rawicz-Dziewulski, generał brygady Wojska Polskiego. Dowódca Legionu Rycerskiego Jazdy i Korpusu Polskiego na Wschodzie. Urodził się 6 listopada 1869 roku. 85 rocznica
1941 - Japoński kontrwywiad aresztował w Tokio niemieckiego dziennikarza, agenta NKWD Richarda Sorge. W latach 1933-1934 Sorge zbudował siatkę szpiegowską w Japonii. Jego agenci mieli kontakty z głównymi politykami, dzięki czemu uzyskiwał informacje o japońskiej polityce zagranicznej. Sorge przekazał Sowietom informacje o pakcie antykominternowskim, pakcie trzech i podał dokładną datę rozpoczęcia planu "Barbarossa", którą uzyskał dwa dni wcześniej od niemieckiego attaché wojskowego w Tokio. Japonia kilka razy proponowała Moskwie wymianę Richarda Sorge na swoich obywateli, ale Rosja nie przyznała się do swojego agenta. 7 listopada 1944, w rocznicę rewolucji październikowej, Richard Sorge został powieszony. W 1964 pośmiertnie przyznano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.
1942 - Adolf Hitler wydał tajny rozkaz, który nakazywał bezwzględną fizyczną eliminację wszystkich schwytanych alianckich komandosów i spadochroniarzy wykonujących misje dywersyjne i rajdowe na terenie Europy i Afryki. Rażąco naruszał prawo wojenne, w szczególności konwencje haskie i genewskie. Jego wydanie i przypadki realizacji zostały podczas procesów norymberskich uznane za zbrodnie wojenne.
1942 - Zostało zlikwidowane getto żydowskie w Brześciu nad Bugiem, a jego mieszkańcy zamordowani. Część ludności zabito na miejscu, a resztę wywieziono pociągami na tak zwaną Górę Bronną koło Berezy Kartuskiej, gdzie rozstrzelano, a ciała zakopano w dołach.
1943 - W nocy z 17 na 18 października doszło do jednej z największych egzekucji w historii warszawskiego Pawiaka. Około 600 nagich więźniów wyprowadzono grupami z więzienia i rozstrzelano z broni maszynowej na ulicy Pawiej i Dzielnej. W więzieniu rozeszły się później plotki, iż egzekucja miała tak potworny przebieg, że jeden z SS-manów nie wytrzymał psychicznie i popełnił samobójstwo.
1944 - W Częstochowie zastrzelony został pułkownik Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski, pseudonim "Kmicic", komendant główny Narodowych Sił Zbrojnych. Powodem zabójstwa był prawdopodobnie popierany przez niego plan podporządkowania NSZ Armii Krajowej. Urodził się 27 grudnia 1898 roku. 80 rocznica
1946 - Urodził się Howard Leslie Shore, kanadyjski kompozytor muzyki filmowej i dyrygent. Zdobywca trzech Oscarów. Jest autorem muzyki do ponad 50 filmów, z których najbardziej znane są: "Władca Pierścieni", "Hobbit", "Filadelfia", "Siedem", "Klient", "Ed Wood", "Milczenie owiec", "Gra", "Gangi Nowego Jorku" i "Aviator". Pierwszego Oscara zdobył w 2002 roku za muzykę do pierwszej części trylogii "Władca Pierścieni - Drużyny Pierścienia". Kolejne dwie Nagrody Akademii w 2004 roku uzyskał za muzykę i piosenkę do trzeciej części sagi - "Powrotu króla". Zdobył trzy Złote Globy. Był wielokrotnie nagradzany i nominowany do Saturnów.
1948 - Zmarł Walter von Brauchitsch, feldmarszałek, w latach 1938-1941 naczelny dowódca niemieckiej armii lądowej. Dowodził kampaniami przeciwko Polsce, Francji i ZSRS. Został obarczony przez Adolfa Hitlera winą za niepowodzenia pod Moskwą i w grudniu 1941 roku zdymisjonowany. Aresztowany po wojnie był świadkiem w procesie norymberskim. Nie dożył do swojego procesu. Urodził się 4 października 1881 roku.
1950 - Urodził się Marek Kondrat, aktor teatralny i filmowy. Grał w teatrze - Błazna w "Kronikach królewskich”, Laertesa w "Hamlecie” Williama Szekspira, tytułową rolę w "Mazepie” Juliusza Słowackiego. Wystąpił w kilkudziesięciu filmach, między innymi: "Historia żółtej ciżemki", "Zaklęte rewiry”, "Smuga cienia”, "Pan Tadeusz”, "Pułkownik Kwiatkowski”, "Złoto dezerterów”, "Dzień świra”, "Ryś” i "Psy". Popularność przyniosła mu rola inspektora Halskiego w telewizyjnym serialu sensacyjnym "Ekstradycja”.
1954 - W Toronto zmarł generał Mieczysław Norwid-Neugebauer, współzałożyciel polskiego harcerstwa, oficer Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego. Na początku września 1939 roku oddelegowany dla interwencji w sprawie wywiązania się Wielkiej Brytanii z zobowiązań sojuszniczych wobec Polski. Rozmowy Norwid-Neugebauera w Londynie w kwestii przyrzeczonej Polsce w maju 1939 ofensywy powietrznej RAF nad Niemcami były bezskuteczne. Urodził się 15 lutego 1884 roku. 70 rocznica
1954 - Przedsiębiorstwo Texas Instruments wprowadziło na rynek pierwsze kieszonkowe radio tranzystorowe. Pierwszy działający tranzystor został skonstruowany 16 grudnia 1947 roku przez Johna Bardeena oraz Waltera Housera Brattaina. Obaj w 1956 roku dostali za ten wynalazek Nagrodę Nobla. Wynalezienie tranzystora uważa się za przełom w elektronice, zastąpił on, bowiem duże, zawodne i energochłonne lampy elektronowe, dając początek coraz większej miniaturyzacji przyrządów i urządzeń elektronicznych. 70 rocznica
1955 - Rozpoczęło działalność Towarzystwo Łączności z Wychodźstwem "Polonia”, obecnie - Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną "Polonia”.
1955 - Zmarł Jose Ortega y Gasset, hiszpański filozof i eseista, pisarz, członek hiszpańskiej Akademii Królewskiej i profesor Uniwersytetu w Madrycie. Założyciel Instituto de Humanidade w Madrycie. Autor prac "Adam w raju”, "Historia, jako system”, "Schemat kryzysu”. Dążył do zeuropeizowania i uwspółcześnienia kultury hiszpańskiej. Urodził się 9 maja 1883 roku.
1956 - Sowieccy przywódcy, przeciwni objęciu władzy w Polsce przez Władysława Gomułkę, zażądali od Edwarda Ochaba odroczenia ósmego plenum KC PZPR. W nocy z 18 na 19 października sowieckie wojska z Legnicy i Bornego-Sulinowa skierowały się w stronę Warszawy.
1956 - Urodziła się Martina Navrátilová, amerykańska tenisistka, czeskiego pochodzenia. W grach pojedynczych wygrała 167 turniejów. Jedna z pięciu kobiet w historii, które liderowały jednocześnie singlowej i deblowej klasyfikacji WTA. Od 1981 roku - obywatelka amerykańska. W 2000 roku została wpisana do Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.
1958 - Urodził się Krzysztof Kochański, pisarz, autor utworów fantasy i science fiction. Autor zbiorów opowiadań: "Zabójca czarownic", Drzwi do piekła", "Europa po deszczu". Od 2020 roku zajął się również twórczością dla dzieci.
1960 - Urodził się Jean-Claude van Damme, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser, pochodzenia belgijskiego, znany głównie z filmów akcji. Grał w obrazach: Krwawy sport”, "Uniwersalny żołnierz”, "Strażnik czasu”, "Uliczny wojownik” i "Sny o potędze”. W 1978 roku wywalczył tytuł mistrza Europy w wadze średniej w karate.
1961 - Rada Europy uchwaliła Europejską Kartę Społeczną. Zapewnia prawa oraz wolności obywatelskie i polityczne bez dyskryminacji ze względu na rasę, kolor i płeć, religię, poglądy polityczne, pochodzenie narodowe lub społeczne. Gwarantuje szereg praw i wolności dotyczących sfery społecznej. Weszła w życie w lutym 1965 roku.
1967 - Radziecka stacja automatyczna "Wenera-4" dotarła do planety Wenus i wylądowała na jej powierzchni. Została wystrzelona 12 czerwca 1967 roku. Jej misja była jednym z największych sukcesów w radzieckich badaniach planetarnych lat 60. XX wieku.
1968 - Podczas XIX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Meksyku Amerykanin Bob Beamon ustanowił rekord skoku w dal - osiem metrów i 90 centymetrów, który przetrwał 23 lata. Obecny rekord - osiem metrów i 95 centymetrów należy do Amerykanina Mike Powella i został pobity w 1991 roku. Najlepszy wynik Polaka, należy do Grzegorza Marciniszyna, który w 2001 skoczył osiem metrów i 28 centymetrów.
1969 - Zmarł Augustyn Lambert Domes, pułkownik pilot Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światwej i wojny polsko - bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari. Urodził się 8 kwietnia 1895 roku. 55 rocznica
1972 - Urodził się Wojciech Kuczok, prozaik, poeta, scenarzysta, krytyk filmowy. W 2003, za powieść "Gnój", otrzymał Paszport "Polityki”, a w 2004 Nagrodę Literacką "Nike” oraz nagrodę Krakowska Książka Miesiąca. Napisał też scenariusz do filmu Magdaleny Piekorz "Pręgi", który zdobył w 2004 główną nagrodę na 29. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Jest też speleologiem.
1976 - Premiera filmu "Brunet wieczorową porą" w reżyserii Stanisława Barei. Film jest komedią satyryczną, w której główny bohater zostaje uwikłany w cały szereg absurdalnych sytuacji. Główne role zagrali: Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora i Janina Traczykówna. Motywem muzycznym filmu jest przewijająca się w wielu sekwencjach piosenka "Cygańska jesień" w wykonaniu Anny Jantar. W ciągu roku od premiery film obejrzało ponad 970 tysięcy widzów.
1977 - Niemiecka jednostka specjalna GSG 9 odbiła w stolicy Somalii - Mogadiszu porwany przez palestyńskich terrorystów samolot Lufthansy i uwolnili 86 zakładników. Na wieść o odbiciu maszyny troje uwięzionych założycieli niemieckiej organizacji terrorystycznej Frakcja Czerwonej Armii, których uwolnienia żądali porywacze, według oficjalnej wersji, popełniło samobójstwa w swych celach.
1981 - Generał Wojciech Jaruzelski zastąpił Stanisława Kanię na stanowisku I sekretarza KC PZPR. Otrzymał, w głosowaniu tajnym, 180 głosów za i cztery przeciw. 13 grudnia 1981 wprowadził w Polsce stan wojenny i stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.
1986 - W Ottawie zmarł Wilhelm Orlik-Rueckemann, oficer Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, generał Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej wyróżnił się, jako zdolny dowódca. 16 sierpnia 1920 otrzymał dowództwo nad 1. pułkiem czołgów i dowodził nim do 1921. W kampanii 1939 roku dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza. Po agresji ZSRR na Polskę Rückemann odparłszy pierwsze ataki Armii Czerwonej. Po wojnie generał Wilhelm Orlik-Rückemann przeszedł w stan spoczynku i pozostał na uchodźstwie. Początkowo mieszkał w Londynie, a w 1972 przeniósł się do Kanady. Urodził się 1 sierpnia 1894 roku.
1987 - Premiera serialu telewizyjnego "Zmiennicy". Komedia w reżyserii Stanisława Barei cieszyła się wielką popularnością. Główne role zagrali: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk i Bronisław Pawlik.
1988 - Zmarł Jan Świderski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog, wieloletni dyrektor Teatru Ateneum w Warszawie. Zagrał w filmach: "Zakazane piosenki", "Miasto nieujarzmione", "Pełnia", "Pożegnanie cesarzy" i "Ósmy dzień tygodnia”. Urodził się 14 stycznia 1916 roku.
1989 - W NRD został zmuszony do złożenia dymisji wieloletni I sekretarz Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec Erich Honecker. Na stanowisku sekretarza partii zastąpił go Egon Krenz. Honecker po odsunięciu od władzy został przyjęty do radzieckiego szpitala wojskowego w Berlinie, a potem przewieziony do Związku Radzieckiego. W Niemczech wytoczono mu proces o zdradę stanu, korupcję i zbrodnie popełnione w czasie zimnej wojny. Związek Radziecki odmówił ekstradycji. Po rozpadzie ZSRR w 1991 roku Honecker schronił się w Ambasadzie Chile w Moskwie, ale rok później deportowano go do Niemiec. W 1993 roku, kiedy okazało się, że jest chory na raka, ze względu na zły stan zdrowia oskarżonego proces zawieszono. Zezwolono mu na wyjazd do córki, do Chile, gdzie zmarł, 29 maja 1994 roku. 35 rocznica
1993 - Prezydent Lech Wałęsa desygnował Waldemara Pawlaka na stanowisko premiera.
1997 - Zmarł Leonard Andrzejewski, aktor teatralny i filmowy, działacz kulturalny - przez kilkanaście lat prowadził studium teatralne przy Zakładach imienia Waryńskiego w Warszawie. Zagrał między innymi w filmach: "Ostatni prom", "Rozmowy kontrolowane", "Szczur" i "Urodziny młodego warszawiaka". Urodził się 1 marca 1924 roku.
1998 - Powszechny Bank Gospodarczy z siedzibą w Łodzi po raz pierwszy zaoferował dostęp do rachunku bankowego przez Internet, rozpoczynając historię polskiej bankowości internetowej.
2001 - W wypadku samochodowym zginął biskup radomski Jan Chrapek, przewodniczący Rady Episkopatu Polski do spraw Środków Społecznego Przekazu. Uczestniczył w przygotowaniach podróży apostolskich Jana Pawła II do Polski w latach 1997 i 1999. Działał w Radzie Konferencji Episkopatów Europy, gdzie był odpowiedzialny za media katolickie w Europie Wschodniej. W 2001 został mianowany konsultorem Papieskiej Rady do spraw Środków Społecznego Przekazu. Wykładał na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Autor prac: "Kościół a media”, "Recepcja programów telewizyjnych przez młodzież”. Urodził się 18 lipca 1948 roku.
2002 - Premiera filmu "Edi" w reżyserii Piotra Trzaskalskiego. Akcja filmu toczy się początkowo w Łodzi, a potem na wsi. Bohaterem jest zwyczajny człowiek, który godzi się z tym, co go spotyka. Główne role zagrali: Henryk Gołębiewski, Jacek Braciak i Jacek Lenartowicz.
2003 - Zmarł Manuel Vázquez Montalbán, hiszpański pisarz, poeta, eseista i publicysta. Znany głównie dzięki cyklowi powieści o Pepe Carvalho, ekscentrycznym prywatnym detektywie z Barcelony, smakoszu i znawcy sztuki kucharskiej: "Zabiłem Kennedy'ego”, "Morderstwo w Komitecie Centralnym”, "Kwintet z Buenos Aires”. Urodził się 14 czerwca 1939 roku.
2004 - Po raz pierwszy od 1927 roku przyznano honorowy stopień Harcmistrza Rzeczypospolitej - pośmiertnie Tomaszowi Strzemboszowi. Wcześniej stopień ten nadano tylko raz 12 harcmistrzyniom i harcmistrzom ZHP. Tomasz Strzembosz przez wiele lat był związany z harcerstwem. Od września 1945 roku aż do samorozwiązania się drużyn ZHP na przełomie lat 1948 i 1949 był członkiem ZHP. Jesienią 1956 uczestniczył w spotkaniach harcerzy Szarych Szeregów dążących do odrodzenia ZHP. W 1989 był jednym z twórców Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a przez dwie kadencje jego przewodniczącym. 20 rocznica
2005 - Zmarł Aleksander Jakowlew, radziecki ekonomista i polityk komunistyczny, pomysłodawca "pieriestrojki", doradca Michaiła Gorbaczowa. Dzięki niemu za prezydentury Borysa Jelcyna w Rosji ruszyły badania archiwów katyńskich. Jako pierwszy wezwał publicznie do "głasnosti", czyli uwolnienia radzieckiej prasy od cenzury. Urodził się 2 grudnia 1923 roku.
2006 - Kościelna Komisja Historyczna została powołana przez 337. Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski w celu naukowego badania zasobów Instytutu Pamięci Narodowej dotyczących inwigilacji i represjonowania Kościoła katolickiego w okresie PRL. 2 stycznia 2007 Komisja rozpoczęła prace w archiwum IPN, a zakończyła je 27 czerwca 2007. Ustaliła, że kilkunastu polskich biskupów było zarejestrowanych, jako tajni współpracownicy komunistycznych organów bezpieczeństwa. Wyniki prac komisji Konferencja Episkopatu Polski przekazała Stolicy Apostolskiej, a następnie udostępniła opinii publicznej.
2007 - Była premier Pakistanu Benazir Bhutto wróciła do kraju po ośmiu latach wygnania. Tego samego dnia w podwójnym zamachu bombowym na jej konwój zginęło ponad 130 osób. Dwa miesiące później - 27 grudnia 2007 została zamordowana w Rawalpindi. Zamachowiec oddał do niej strzały, gdy opuszczała wiec polityczny, kończący jej kampanię wyborczą.
2011 - Porwany pięć lat wcześniej przez Palestyńczyków izraelski żołnierz Gilad Szalit został uwolniony w zamian za wypuszczenie z izraelskich więzień 1027 Palestyńczyków, między innymi członków Hamasu.
2015 - Zmarł Sylwester Szyszko, reżyser i scenarzysta filmowy. Twórca obrazów: "Obcy w lesie", "Milioner", "Koniec sezonu na lody", a także seriali telewizyjnych: "W słońcu i w deszczu", "Pan na Żuławach". Urodził się 8 grudnia 1929 roku.
2017 - Zmarł Zdzisław Kostrzewa, architekt, twórca wielu budowli publicznych. Był współautorem projektu Biura Galerii Artystycznych w Bydgoszczy oraz tamtejszego Instytutu Elektroniki i Telekomunikacji Akademii Techniczno-Rolniczej. Wraz z Mirosławem Duchowskim zaprojektował stację metra Marymont w Warszawie, współtworzył także projekt Węzła Komunikacyjnego Młociny w Warszawie. W czasie II wojny światowej działał w Szarych Szeregach. Urodził się 9 stycznia 1930 roku.
2018 - Zmarł Jan Kołodziejski, fotograf, działacz opozycyjny w PRL. Od 1981 do 1989 był fotoreporterem poznańskiej opozycji antykomunistycznej - wykonał największy zbiór fotografii dokumentujących działalność opozycji w regionie. W swoim mieszkaniu oraz innych punktach miasta organizował podziemne drukarnie. Był założycielem i szefem Agencji Fotograficznej Solidarność. W 1989 i 1990 fotografował wydarzenia w Rumunii. Urodził się 24 lutego 1963 roku.
2020 - Zmarł Jan Bolesław Hanasz, astronom, absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracownik Centrum Badań Kosmicznych PAN w Toruniu. Członek polskich i zagranicznych organizacji astronomicznych. Były pracownik Zakładu Astronomii Polskiej Akademii Nauk i kierownik Pracowni Astrofizyki. Opozycjonista w czasach PRL. W latach 80. był działaczem podziemnej "Solidarności”, jednym z założycieli pisma "Toruński Informator Solidarności", podziemnego radia w Toruniu oraz Telewizji Solidarność. W 2009 roku za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2017 roku otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności. Urodził się 29 lipca 1934 roku.
2021 - Zmarł ksiądz Edward Górecki, duchowny rzymskokatolicki, teolog, znawca prawa kanonicznego. Był wykładowcą Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Pochodził z polskiej rodziny żyjącej na Zaolziu, na terenie Śląska cieszyńskiego. Napisał kilkadziesiąt prac naukowych, w tym kilka w języku czeskim. Specjalizował się między innymi w prawie małżeńskim i ekumenizmie. Urodził się 3 sierpnia 1930 roku.
2021- Zmarł Colin Powell, amerykański wojskowy, generał, doradca prezydenta USA do spraw bezpieczeństwa narodowego. Pełnił najwyższą funkcję w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych: w okresie od 1 października 1989 do 30 września 1993 był przewodniczącym Kolegium Połączonych Szefów Sztabów Sił Zbrojnych USA. Urodził się 5 kwietnia 1937 roku.
2022 - Zmarł Bogusław Gediga - archeolog, profesor nauk humanistycznych, wykładowca Instytutu Archeologii i Etnologii PAN we Wrocławiu. Zajmował się archeologią pradziejową, artefaktami wczesnośredniowiecznej sztuki i religii oraz wczesnej epoki żelaza na terenie Europy Środkowej. Urodził się 13 stycznia 1933 roku.
