Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-10-07, 01:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

7 października - Światowy Dzień Ludzkich Siedlisk, znany także pod nazwą Światowy Dzień Habitatu. Został wprowadzony w 1986 roku z inicjatywy ONZ. Ma na celu promowanie takiego rozwoju obszarów miejskich, by nie tylko umożliwiały mieszkańcom zapewnienie podstawowych potrzeb, ale również komfortowe życie.
3761 p.n.e. - Początek kalendarza żydowskiego. Według ustaleń żydowskich autorytetów religijnych 7 października 3761 przed nasza erą został stworzony świat. Nowy rok, czyli Rosz ha-Szana Żydzi świętowali w tym roku od wieczora 2 października do wieczora 4 października i w ich kalendarzu jest obecnie rok 5785.

1571 - Bitwa morska koło greckiego miasta Lepanto między Imperium Osmańskim a Ligą Świętą zakończyła się zwycięstwem chrześcijan. Bój pod Lepanto był jedną z najkrwawszych bitew morskich w dziejach świata. W bitwie zabitych i rannych zostało 9 tysięcy żołnierzy Ligi Świętej oraz 30 tysięcy zabitych i rannych Turków. Zwycięstwo Ligi Świętej w bitwie pod Lepanto papież Pius V przypisał wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny i w 1572 roku dzień 7 października ogłosił świętem Matki Boskiej Zwycięskiej, zmienionym w rok później przez jego następcę, papieża Grzegorza XIII, na święto Matki Boskiej Różańcowej.

1612 - Zmarł Battista Guarini, włoski dyplomata, poeta, filozof, autor traktatów filozoficznych, listów, a także tragikomedii pasterskiej „Pastor Fido”. Urodził się 10 grudnia 1538 roku.

1620 - Podczas odwrotu wojsk polskich spod Cecory, zginął Stanisław Żółkiewski, hetman koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zwycięzca w wielu kampaniach przeciwko Rosji, Szwecji, Imperium Osmańskiemu i Tatarom, pisarz i pamiętnikarz. Był pierwszym Europejczykiem, który zdobył Moskwę i jedynym, który okupował stolicę Rosji. Urodził się w 1547 roku.

1656 - Potop szwedzki: wojska polskie pod wodzą króla Jana II Kazimierza odbiły Łęczycę.

1683 - Wojska polskie przegrały pierwszą bitwę z oddziałami tureckimi pod Parkanami, obecnie słowackim miastem Štúrovo przy granicy z Węgrami. Dwa dni później - 9 października 1683 roku- w drugiej bitwie pod Parkanami Jan III Sobieski dowodzący 30 tysięczną armią polsko-habsburską pokonał 36 tysięczne tureckie wojska.

1805 - Urodził się Wincenty Norblin, przemysłowiec i filantrop. Po ożenku z Henryką Ceresy, wdową i dziedziczką fabryki wyrobów srebrnych i złotych, poświęcił się rozwijaniu tejże wytwórni, którą około 1839 roku przekształcił w spółkę „W. Norblin i W. Meylert”. Z czasem nastąpiło połączenie wytwórni z innymi spółkami i powstała Spółka Akcyjna Fabryk Metalowych pod firmą „Norblin, Bracia Buch i T. Werner”. Tuż przed wybuchem II wojny światowej fabryka przy ulicy Żelaznej w Warszawie zatrudniała 2230 osób. Po II wojnie światowej firma została upaństwowiona i działała pod nazwą Walcownia Metali „Warszawa”. Wincenty Norblin zmarł 15 stycznia 1872 roku.

1840 - Urodził się Bronisław Taczanowski, lekarz otiatra i psychiatra, autor pierwszych polskich podręczników otolaryngologii. Zmarł 27 lutego 1912 roku.

1879 - Uchwałą Rady Miasta zostało powołane Muzeum Narodowe w Krakowie. Pierwszą siedzibą Muzeum były Sukiennice, a pierwszym dyrektorem placówki Władysław Łuszczkiewicz - malarz i historyk sztuki. 145. rocznica

1885 - Urodził się Niels Bohr, duński fizyk, laureat Nagrody Nobla w 1922 roku, twórca modelu atomu, nazwanego na jego cześć modelem Bohra. Jego prace naukowe przyczyniły się do zrozumienia budowy atomu oraz rozwoju mechaniki kwantowej. Zmarł 18 listopada 1962 roku.

1887 - Urodził się Bolesław Mierzejewski, aktor, śpiewak, reżyser, związany z teatrami Grodna, Lwowa, Poznania, Bydgoszczy. Wystąpił również w kilku przedwojennych filmach: "Trędowata", "Chłopi", "Przedwiośnie". Po wojnie występował w Teatrze Śląskim. Był też wykonawcą arii operetkowych i piosenek w radiu i telewizji. Zmarł 7 października 1980 roku.

1900 - Zmarł Władysław Małachowski, na emigracji posługiwał się imieniem i nazwiskiem Leon Warnerke, fotograf, wynalazca, konstruktor i przemysłowiec fotograficzny. Ścigany przez Rosjan listem gończym za udział w powstaniu styczniowym zbiegł wraz z żoną na pokładzie angielskiego statku do Wielkiej Brytanii. W 1875 roku skonstruował aparat fotograficzny wyposażony w specjalną kasetę na produkowaną przez siebie błonę w ładunkach po 100 zdjęć. Konstrukcja wyprzedzała o 13 lat wynalazek George'a W. Eastmana - twórcy Kodaka. Władysław Małachowski w swojej kamerze zastosował, powszechnie stosowane w późniejszych, nowoczesnych aparatach, małe okienko kontrolne w tylnej ściance, z pomarańczową szybką, przez którą można było odczytać kolejny numer klatki negatywu. W 1881 roku Małachowski skonstruował kolejny model aparatu fotograficznego na błonę fotograficzną, zredukowaną tym razem do 40 negatywów. Urodził się 26 maja 1837 roku.

1905 - W Krakowie, w cukierni Apolinarego Michalika, zwanej Jamą Michalikową, odbyło się premierowe przedstawienie "Zielonego Balonika" pierwszego polskiego kabaretu literackiego. Założony przez krakowskich poetów, pisarzy i plastyków był instytucją o charakterze elitarnym. Taką elitarność zapewniały zaproszenia. Jeśli gość nie wykazywał zachwytu w trakcie kabaretowego spotkania - nie zapraszano go już więcej. Głównymi autorami tekstów kabaretu byli Tadeusz Boy-Żeleński oraz Adolf Nowaczyński. „Zielony Balonik” działał do 1912 roku, choć sporadycznie wystawiano przedstawienia jeszcze do 1915 roku.

1910 - Urodził się Juliusz Żuławski, poeta, pisarz i tłumacz. Jest między innymi autorem powieści: „Wyprawa o zmierzchu", „Czas przeszły niedokonany"; biografii: „Byron nieupozowany", „Wielka podróż Walta Whitmana" oraz wspomnień „Czas odzyskany". Zmarł 10 stycznia 1999 roku.

1912 - W Warszawie otwarto Dom Sierot założony przez Janusza Korczaka. Kiedy w 1940 hitlerowcy utworzyli getto warszawskie Dom Sierot dwukrotnie zmieniał lokalizację. Z ostatniej przy ulicy Siennej 16, Korczak, dziesięcioro wychowawców i 192 sieroty 5 lub 6 sierpnia 1942 zostali wypędzeni na Umschlagplatz, skąd zostali przewiezieni do obozu zagłady w Treblince, gdzie zostali zamordowani przez Niemców.

1915 - Urodził się Roman Padlewski, kompozytor, pianista, muzykolog, skrzypek, dyrygent, krytyk muzyczny, podporucznik Wojska Polskiego i powstaniec warszawski. W sierpniu 1944 roku walczył jako żołnierz Brygady Dywersyjnej "Broda 53", pod pseudonimami "Skorupka" i "Kasztan". Zmarł w szpitalu powstańczym 16 sierpnia na Starym Mieście, po tym jak dwa dni wcześniej został ranny.

1918 - Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ogłosiła niepodległość Polski. 12 października przejęła od okupantów władzę zwierzchnią nad wojskiem. 11 listopada przekazała zwierzchnią władzę wojskową oraz naczelne dowództwo nad wojskiem polskim Józefowi Piłsudskiemu. To wydarzenie uznano później za datę odzyskania pełnej niepodległości przez nasz kraj.

1920 - W Suwałkach została zawarta polsko-litewska umowa wojskowa, dotycząca porozumienia w sprawie zawieszenia broni i ustalenia linii demarkacyjnej na Suwalszczyźnie. Wytyczona na jej podstawie granica polsko-litewska na odcinku suwalskim nie uległa do chwili obecnej zmianie. Umowa nie rozstrzygnęła sprawy Wilna. Rozejm pomiędzy armią polską a litewską wszedł w życie 10 października, jednak dwa dni wcześniej 1 Dywizja Litewsko-Białoruska generała Lucjana Żeligowskiego na rozkaz Józefa Piłsudskiego „zbuntowała się”, wypierając oddziały litewskie z Wilna. Polska i Litwa nawiązały stosunki dopiero w 1938 roku.

1920 - Urodziła się Zofia Więcławówna, aktorka, tancerka, choreograf, reżyser, pedagog. Przez całe niemal zawodowe życie działała w Krakowie, związana głównie ze Starym teatrem. Wystąpiła też między innymi w filmach i serialach: „Kolory kochania”, „Śmierć Johna L.”, „Ognisty anioł”, „Janosik”. Zmarła 23 stycznia 1994 roku.

1922 - Urodził się Ryszard Pietruski, aktor teatralny filmowy i telewizyjny. Ogromną popularność przyniósł mu serial Czarne Chmury, w którym wcielił się w postać wachmistrza Kacpra Pilcha - bardzo lubianego przez widzów, choć była to rola drugoplanowa. Grał w teatrach warszawskich Klasycznym i Dramatycznym, a także był dyrektorem Operetki Warszawskiej w latach 1978 - 1988. Zmarł 14 września 1996 roku.

1923 - Urodził się Roman Staniewski, ps. „Stanisław Kwiatkowski - inżynier geodeta, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Od1939 roku był żołnierzem Związku Odwetu, organizacji sabotażowo-dywersyjnej ZWZ, później działał w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, brał udział w wielu akcjach bojowych i dywersyjnych. W 1944 roku wszedł w skład batalionu „Miotła” zgrupowania „Radosław”, z którym rozpoczął udział w Powstaniu Warszawskim. Po rozbiciu batalionu „Miotła” walczył w batalionie „Czata 49”, w Śródmieściu Południowym, 15 września został ranny. Po upadku powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, później działał w konspiracji, walczył w odtwarzanych strukturach Kedywu AK. Po wojnie ukończył studia geodezyjne na Politechnice Warszawskiej, pracował w Głównym Urzędzie Pomiarów Kraju i w Państwowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym. Zmarł 8 stycznia 2021 roku.

1926 - Urodził się Bolesław Nowak, aktor teatralny i filmowy. Najbardziej znany z roli Władysława Chomińskiego w serialu „Z biegiem lat, z biegiem dni...” Zagrał też w słuchowisku Teatru Polskiego Radia pod tym samym tytułem. Zmarł 7 października 2000 roku.

1926 - Urodziła się Halina Najder - tłumaczka literatury angielskiej, żołnierz AK, uczestniczka powstania warszawskiego. Należała do batalionu sanitarno - łącznościowego Wigry. Po wojnie wyemigrowała do Anglii. Tam wyszła za mąż za Zdzisława Najdera, działacza niepodległościowego. Przebywała początkowo na emigracji, a od 1969 roku w kraju, który opuściła ponownie po wprowadzeniu stanu wojennego. Wróciła do Polski na stałe w 1989 roku. Zmarła 4 lutego 2017 roku.

1930 - Urodził się Adam Brzozowski, kompozytor, aranżer, klarnecista, pedagog, dyrygent. Współpracował z Rozgłośnią Polskiego Radia w Łodzi oraz z łódzkim Ośrodkiem Telewizji. Napisał między innymi muzykę do piosenek „Jeszcze trochę lata”, „Ognisty ptak”, „Pod butami piasek”, „Świat starych filmów”.

1935 - Urodził się Thomas Keneally, australijski pisarz, scenarzysta. Największą sławę i Nagrodę Bookera za 1982 roku przyniosła Keneally’emu powieść „Arka Schindlera” o losie Żydów w Krakowie, którą jako „Listę Schindlera” zekranizował w 1993 roku Steven Spielberg.

1937 - Urodziła się Maria Szyszkowska, polska filozof i polityk, działaczka społeczna, wykładowca akademicki, senator V kadencji.

1942 - W nocy z 7 na 8 października dywersyjne oddziały Armii Krajowej przeprowadziły zbrojną akcję "Wieniec", polegającą na wysadzeniu torów kolejowych na sześciu liniach komunikacyjnych wokół Warszawy, gdzie biegły drogi zaopatrzenia armii niemieckiej, walczącej na froncie wschodnim. Była to pierwsza tak duża akcja Armii Krajowej na terenie okupowanej Polski skierowana przeciwko transportowi niemieckiemu. Patrole biorące udział w akcji nie poniosły żadnych strat. Niemcy wykorzystały ją jako pretekst do wzmożenia terroru wobec ludności Warszawy. 15 października 1942 rozstrzelali na Wydmach Łuże 39 więźniów Pawiaka. O świcie następnego dnia w pięciu punktach na peryferiach Warszawy Niemcy publicznie powiesili kolejnych 50 więźniów.

1943 - Polski okręt podwodny ORP Sokół zatopił u wybrzeży półwyspu Istria niemiecki transportowiec wojska SS Eridania, o pojemności 7094 BRT. Był to największy statek zatopiony podczas wojny przez okręt polskiej Marynarki Wojennej.

1943 - W łagrze w Kotołas w obwodzie archangielskim zmarł z głodu i wycieńczenia Eugeniusz Bodo, właściwe nazwisko Eugeniusz Bogdan Junod, amant przedwojennego polskiego kina, piosenkarz, producent filmowy. Zagrał między innymi w filmach: "Pieśniarz Warszawy", "Piętro wyżej", "Strachy". 2 października 2011 roku w Kotłasie na cmentarzu Makaricha odsłonięty został pomnik, będący także symboliczną mogiłą artysty. Eugeniusz Bodo urodził się 28 grudnia 1899 roku.

1944 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau doszło do największego w historii obozu buntu zorganizowanego przez więźniów pracujących w krematoriach II i IV. W walce zginęło około 250 więźniów. Byli wśród nich organizatorzy buntu. Około 200 zatrzymanych rozstrzelano wkrótce potem. 80. rocznica

1944 - Powstała Milicja Obywatelska podporządkowana organizacyjnie Resortowi Bezpieczeństwa Publicznego, odpowiednik policji w innych krajach. Jej liczebność wynosiła w PRL około 80 tysięcy funkcjonariuszy. W pierwszym okresie istnienia była wykorzystywana do walki ze zbrojnym podziemiem, później też do tłumienia protestów społecznych i zwalczania opozycji. Została rozformowana w 1990 roku. 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej powołał w jej miejsce Policję. 80. rocznica

1945 - Urodziła się Krystyna Pawłowska, architekt, profesor Politechniki Krakowskiej, specjalizująca się w architekturze krajobrazu. Zaprojektowała między innymi Żywiecki Park Krajobrazowy, Park Dębnicki w Krakowie oraz Park na Wzgórzu Zamkowym w Będzinie.

1949 - Na obszarze radzieckiej strefy okupacyjnej proklamowano Niemiecką Republikę Demokratyczną. Likwidacja NRD nastąpiła 3 października 1990, gdy powstałe w jej miejsce landy przystąpiły do RFN, tworząc zjednoczone Niemcy. 75. rocznica

1950 - Zmarł Willis Haviland Carrier, amerykański inżynier i wynalazca, autor około 80 patentów, nazywany ojcem współczesnej klimatyzacji. Pierwszy na świecie nowoczesny system klimatyzacji uruchomił 17 lipca 1902 roku w firmie Sackett-Wilhelms Lithographing & Publishing Company z Brooklynu. W 1925 roku przedsiębiorstwo Carriera wykonało instalację klimatyzacji w Rivoli Theatre w Nowym Jorku. Był to pierwszy klimatyzowany obiekt użyteczności publicznej w Nowym Jorku. W tym samym 1925 roku oddano do użytku instalację Carriera do mrożenia tafli lodowej w hali hokejowej w Madison Square Garden w Nowym Jorku. Urodził się 26 listopada 1876 roku.

1952 - Urodził się Władimir Putin, rosyjski prezydent, funkcjonariusz KGB w latach 1975 -1990, urzędnik administracji prezydenta Borysa Jelcyna, który - ustępując ze stanowiska 31 grudnia 1999 roku - przekazał byłemu funkcjonariuszowi, a wówczas premierowi, władzę prezydencką. Putin był także premierem i znowu prezydentem przez dwie kadencje w latach 2000 - 2008. W marcu 2012 roku został ponownie wybrany na prezydenta. W 2014 roku zdecydował o inwazji na Ukrainę i zajęcie Krymu oraz części obwodów Ługańskiego i Donieckiego. 24 lutego 2022 roku - pod pretekstem "denazyfikacji"- wydał rozkaz o wszczęciu tak zwanej "operacji specjalnej" przeciwko Ukrainie. Żołnierze rosyjscy atakowali obiekty cywilne i popełnili okrutne zbrodnie przeciwko ludności cywilnej między innymi w Buczy pod Kijowem, w Mariupolu na południu Ukrainy, a także na terenach okupowanych we wschodniej części kraju. W tym czasie także Rosja poniosła dotkliwe straty w ludziach i sprzęcie, który okazał się przestarzały. Napaść na Ukrainę ma globalne konsekwencje ekonomiczne, ponieważ doprowadziła do katastrofy humanitarnej, kryzysu gospodarczego i energetycznego w Europie oraz żywnościowego w krajach korzystających w ukraińskich produktów rolnych. W marcu 2022 roku Władimir Putin został uznany za zbrodniarza wojennego przez Senat Stanów Zjednoczonych, a także, jednogłośnie, przez Sejm RP.

1957 - Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej - ZOMO - zdławiły zamieszki w Warszawie po zamknięciu tygodnika „Po prostu”. Tak zwany Warszawski Październik '57 zaczął się 2 października, kiedy PRL-owskie władze ogłosiły likwidację tygodnika studenckiego popierającego proces odnowy i reform ustrojowych w komunistycznej Polsce. Do protestujących studentów dołączyli robotnicy i mieszkańcy stolicy. Władze aresztowały 886 protestujących osób. Najbardziej aktywnych uczestników protestów skazano na kary do 3 lat więzienia.

1967 - Zmarł Ralph Norman Angell Lane, angielski dziennikarz, pisarz i polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla. Jako dziennikarz opisywał między innymi aferę Dreyfusa, francuskiego oficera pochodzenia żydowskiego, skazanego za rzekomą zdradę na degradację i wygnanie. Norman Angell otrzymał pokojową nagrodę Nobla w uznaniu jego zasług w Komitecie Wykonawczym Ligi Narodów. Urodził się 26 grudnia 1872 roku.

1973 - W warszawskim kościele ojców jezuitów na Starym Mieście prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Łaskawej. W 1969 roku Stolica Apostolska uroczyście zatwierdziła tytuł Matki Bożej Łaskawej Patronki Warszawy. Inicjatorem budowy kościoła był wybitny kaznodzieja, jezuita, ksiądz Piotr Skarga. Świątynię wzniesiono w latach 1609-1628. Prace związane z odbudową kościoła po II wojnie światowej zakończyły się w 1973 roku.

1976 - Szwedzka grupa ABBA przybyła jedyny raz do Polski na nagranie występu dla programu „Studio 2” Telewizji Polskiej. Pojawienie się w gierkowskiej Polsce szwedzkiej grupy ABBA było wydarzeniem porównywalnym do wizyty zespołu The Rolling Stones w Warszawie dziewięć lat wcześniej.

1977 - Zmarł Józef Mazurkiewicz, historyk prawa, profesor nauk prawnych, wykładowca Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej. Zajmował się między innymi historią prawa miast prywatnych, prowadził badania na Lubelszczyźnie. Autor licznych prac, w tym: "Ustawy amortyzacyjne w dawnej Polsce" i "O początkach ustroju cechowego w Lublinie". Urodził się 14 września 1904 roku.

1979 - Zmarł Jerzy Petersburski, pianista, kompozytor muzyki rozrywkowej i piosenek, między innymi „Tango Milonga”, „Już nigdy”, „To ostatnia niedziela”, „Odrobinę szczęścia w miłości”, „Młodym być”, „Cztery nogi”, autor muzyki do wielu przedwojennych filmów, w tym: „Szczęśliwa trzynastka”, „Królowa przedmieścia”, „Co mój mąż robi w nocy”. Urodził się 20 kwietnia 1895 roku. 45. rocznica

1980 - Zmarł Bolesław Mierzejewski, pseudonim Szeliga, aktor filmowy i teatralny, śpiewak operetkowy, reżyser. Od roku 1916 grał w filmie. Niekwestionowaną popularność zdobył jako pierwszy amant polskiego kina przedwojennego. Najsłynniejszą była rola Ordynata Michorowskiego w "Trędowatej" z 1926 roku. Wystąpił też w filmach „Manewry miłosne”, „Wacuś”, „Romeo i Julcia”, „Księżna Łowicka”. W czasie wojny był członkiem Armii Krajowej i brał udział w powstaniu warszawskim. Urodził 7 października 1887 roku.

1985 - Na Morzu Śródziemnym palestyńscy terroryści uprowadzili włoski statek wycieczkowy MS Achille Lauro. Porywacze zażądali uwolnienia z izraelskich więzień 50 Palestyńczyków. Po niespełnieniu ich żądań zabili zakładnika - Amerykanina żydowskiego pochodzenia, multimilionera Leona Klinghoffera, 69-letniego inwalidę poruszającego się na wózku. Porywaczy ujęli 10 października amerykańscy komandosi. Czterej terroryści palestyńscy zostali skazani przez włoski sąd na kary więzienia od 25 lat do 30 lat, a organizator porwania Abu Abbas na karę dożywotniego więzienia. Organizacja Wyzwolenia Palestyny przeprosiła za zabicie Leona Klinghoffera i wypłaciła odszkodowanie w nieznanej wysokości jego córkom Ilsie i Lisie, które otrzymane pieniądze przeznaczyły na utworzenie fundacji zajmującej się walką z terroryzmem. Terroryści w czasie porwania statku posłużyli się bronią, którą zakupili od służb specjalnych PRL. Wśród pasażerów statku podczas jego porwania przez Palestyńczyków znalazła się grupa Polaków, wśród których byli między innymi piosenkarz Wojciech Gąssowski oraz jego partnerka - tancerka Małgorzata Potocka wraz z prowadzoną przez nią grupą rewiową Sabat.

1991 - W wypadku samochodowym w Słostowicach koło Radomska zginął prezes NIK Walerian Pańko i 2 inne osoby. Według ustaleń prokuratury przyczyna wypadku była zbyt szybka i nieostrożna jazda kierowcy lancii - funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu. Kierowca rządowej lancii został prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wątpliwości wobec tych ustaleń wysuwała żona Waleriana Pańki - Urszula, która została ranna w wypadku.

1994 - W wypadku samochodowym w Krzeczowie koło Rabki-Zdroju zginęło 4 posłów na Sejm RP i pracownik Kancelarii Sejmu. Członkowie Komisji Polityki Społecznej: Marian Korczak, Halina Licnerska, Wanda Sokołowska i Maria Trzcińska-Fajfrowska oraz kierowca sejmowy Andrzej Włodaków jechali do Zakopanego, aby odwiedzić ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci z porażeniem mózgowym. Mikrobus z posłami w czasie padającego deszczu ze śniegiem uderzył w naczepę ciężarówki, która nagle stanęła w poprzek drogi. Wypadek przeżyła Mirosława Rudnowska, sekretarz Komisji Polityki Społecznej. Wraz z kierowcą jako jedyni pasażerowie założyli pasy bezpieczeństwa. 30. rocznica

1999 - Sejm RP przyjął Ustawę o języku polskim. Ustawa ma na celu ochronę języka polskiego między innymi poprzez dbanie o jego poprawne używanie i nadaje mu status urzędowy. 25. rocznica

1999 - Zmarł Karol Nicze, pianista klasyczny i rozrywkowy. W 1970 roku uzyskał wyróżnienie na VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym imienia Fryderyka Chopina w Warszawie. Był między innymi członkiem Orkiestry Rozrywkowej Polskiego Radia i Telewizji w Łodzi. Urodził się 18 listopada 1944 roku. 25. rocznica

2000 - Zmarł Bolesław Nowak, aktor teatralny i filmowy. Najbardziej znany z roli Władysława Chomińskiego w serialu „Z biegiem lat, z biegiem dni...” Zagrał też w słuchowisku Teatru Polskiego Radia pod tym samym tytułem. Urodził się 7 października 1926 roku.

2001 - Rozpoczęła się interwencja NATO w Afganistanie. Trwała do 2014 roku. Brali w niej udział żołnierze z 49 państw. W jej czasie zginęło blisko 3400 żołnierzy koalicji, w tym 43 Polaków.

2001 - Zmarł Zygmunt Albert, lekarz, patolog, wykładowca Uniwersytetu imienia Jana Kazimierza we Lwowie, pierwszy rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu, autor książki "Kaźń profesorów lwowskich. Lipiec 1941". Urodził się 30 października 1908 roku.

2004 - Zmarł Przemysław Bystrzycki, pisarz, żołnierz Armii Andersa, cichociemny. Po wojnie uczestniczył w działalności Komisji Historycznej do Spraw Cichociemnych, był współorganizatorem I Krajowego Zjazdu Cichociemnych i autorem wydanego w 1983 roku „Znaku cichociemnych” - pierwszej pracy poświęconej legendarnym żołnierzom AK. Urodził się 23 maja 1923 roku. 20. rocznica

2004 - 34 osoby zginęły, a 150 zostało rannych, w wyniku wybuchu serii bomb w egipskim kurorcie Taba na południu półwyspu Synaj. Wśród ofiar zamachu było 12 turystów z Izraela,18 egipskich pracowników hoteli, dwóch Włochów, jeden Amerykanin i jeden Rosjanin. Dwóch organizatorów zamachu Palestyńczyk Ajad Said Salah oraz Egipcjanin Sulejman Ahmed Saleh Flajfil zginęło w trakcie ataku. 20. rocznica

2007 - W wieku 105 lat zmarła Luciana Frassati-Gawrońska, jedna z najbardziej zasłużonych osobistości w historii Włoch ostatnich kilkudziesięciu lat. Niosła także pomoc Polakom. W czasie II wojny światowej wielokrotnie jeździła z Włoch do okupowanej Polski. To dzięki jej staraniom wolność odzyskało około stu Polaków, więzionych przez gestapo w alei Szucha w Warszawie. W 1993 roku prezydent Lech Wałęsa odznaczył ją Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP z Gwiazdą. Urodziła się 18 sierpnia 1902 roku

2008 - Zmarł bp. Adam Śmigielski, duchowny rzymskokatolicki, salezjanin, doktor teologii, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie w latach 1975-1981 a także przełożony prowincjalny inspektorii wrocławskiej św. Jana Bosko w latach 1986-1992, Biskup diecezjalny sosnowiecki w latach 1992-2008. Urodził się 24 grudnia 1933 roku.

2010 - Zmarł Sławomir Lewandowski, aktor filmowy i teatralny. Wystąpił między innymi w serialach: „Sąsiedzi”, „Lokatorzy”. Urodził się 13 czerwca 1949 roku.

2010 - Zmarł Marek Jerzy Moszyński, rzeźbiarz i nauczyciel. Jest między innymi twórcą cykli obrazów: „Pożegnania” i „Warszawska Ballada” oraz rzeźb plenerowych: „Lwy” na warszawskim Ursynowie i „Alegoria Polski Walczącej dla Rodzin Zakroczymskich” w Zakroczymiu. Urodził się 12 marca 1937 roku.

2012 - Zmarł Aleksander Ford, polski aktor, syn reżysera Aleksandra Forda. Był związany z Łodzią, angażował się między innymi w działania związane z Festiwalem Dialogu Czterech Kultur, a także Muzeum Kinematografii i Towarzystwem Miłośników Starego Miasta. Grał w teatrach łódzkich, warszawskich i na Pomorzu Zachodnim. Urodził się 8 października 1944 roku.

2013 - Zmarła Joanna Chmielewska, pisarka, która zasłynęła jako autorka pełnych ironii i humoru powieści kryminalnych: „Wszyscy jesteśmy podejrzani”, „Krokodyl z kraju Karoliny”, „Lesio. Powieść, nie da się ukryć satyryczna”, „Romans wszechczasów”, „Wszystko czerwone” oraz książek dla dzieci i młodzieży: „Ślepe szczęście”, „Las Pafnucego”. Autorka licznych słuchowisk radiowych. Urodziła się 2 kwietnia 1932 roku.

2014 - Były oficer śledczy UB, 89 letni Tadeusz Żelazowski został sądownie uznany za winnego zbrodni komunistycznej będącej zbrodnią przeciwko ludzkości. Został skazany przez sąd w Legionowie na dwa lata więzienia w zawieszeniu na cztery lata. W trakcie postępowania udowodniono, że mężczyzna wspólnie i w porozumieniu z nieustalonymi co do liczby i tożsamości funkcjonariuszami miejscowego Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kolbuszowej i Sanoku znęcał się nad podejrzanymi o przynależność do Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych oraz przekraczał swoje uprawnienia w latach 1945-1946. 10. rocznica

2017 - Zmarł biskup senior diecezji sandomierskiej Wacław Świerzawski. Był Biskupem Diecezjalnym Diecezji Sandomierskiej w latach 1992 - 2002. Wcześniej w latach 1988-1992 sprawował urząd rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Biskup Wacław Świerzawski urodził się 14 maja 1927 roku.

2018 - Zmarł Henryk Dzido, adwokat i polityk Samoobrony RP, senator V kadencji. W 2007 został jednym z liderów Samoobrony Odrodzenie, która po roku upadła, a po reaktywowaniu partii w 2013 roku był jej przewodniczącym. Urodził się 4 stycznia 1941 roku.

2019 - Zmarł Janusz Kondratiuk, reżyser i scenarzysta. Był między innymi twórcą filmów: „Niedziela Barabasza”, „Dziewczyny do wzięcia”, „Czy jest tu panna na wydaniu?”, „Klakier”, „Głos”, „Prywatne niebo”, „Złote runo”, „Noc świętego Mikołaja”, „Faceci do wzięcia”, „Milion dolarów”. Urodził się 19 września 1943 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Adam Nowak ksiądz katolicki, doktor nauk humanistycznych, prefekt i wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Napisał wiele publikacji poświęconych historii Kościoła, zajmował się też duszpasterstwem głuchoniemych. Urodził się 28 lutego 1927 roku

2020 - Zmarł Piotr Wowry, duchowny luterański, radca Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, ekumenista. Absolwent Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. W latach 1990 - 2007 pracował w parafii w Ustroniu. Od 2007 był wiceprezesem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Ekumenicznego w Ustroniu. Urodził się 12 czerwca 1963.

2022 - Zmarł Ronnie Cuber, amerykański saksofonista jazzowy. Można go było usłyszeć także w utworach muzyki latynoamerykańskiej, wykonywał też pop, rock oraz blues. Grał głównie na saksofonie barytonowym, ale także na saksofonach tenorowych i sopranowych, klarnecie czy flecie. Współpracował przy nagraniach płyt takich artystów jak B.B. King, Paul Simon, czy Erick Clapton. Urodził się 25 grudnia 1941 roku.

2023 - Kontrolujące Strefę Gazy palestyńskie ugrupowanie Hamas przypuściło atak na Izrael. Jednym z pierwszych miejsc uderzenia był festiwal muzyki psychedelic trance Supernova Sukkot Gathering, który odbywał się niedaleko kibucu Re’im w Izraelu, w zachodniej części pustyni Negew. W masakrze uczestników życie straciły 364 osoby, zaś setki zostały ranne. 40 osób zostało uprowadzonych do Strefy Gazy jako zakładnicy. Bojownicy Hamasu zaatakowali 22 miejsca na terenie Izraela - miasta i jednostki osadnicze położone do 24 kilometrów od granicy Strefy Gaz. Łącznie w atakach 7 października 2023 zginęło 1139 Izraelczyków i obcokrajowców, w tym 766 cywilów i 373 funkcjonariuszy służb mundurowych, a 251 osób zostało uprowadzonych. W trwającym konflikcie zbrojnym między Izraelem a palestyńskimi ugrupowaniami militarnymi zginęło ponad 41 tysięcy Palestyńczyków. 1. rocznica

2023 - Co najmniej 1482 osoby zginęły, a 2100 zostało rannych w wyniku dwóch trzęsień ziemi o magnitudzie 6,3, które nawiedziły prowincję Herat w Afganistanie. Zniszczeniu lub uszkodzeniu uległo 1320 domów. Pod względem liczby ofiar było to trzecie trzęsienie ziemi na świecie w 2023 roku. 1. rocznica

2023 - W Łodzi zainaugurowało działalność Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej EC1. To placówka edukacyjno - rozrywkowa poświęcona kulturze komiksu i gier wideo. Mieści się w dawnych zabudowaniach łódzkiej elektrowni przy ulicy Targowej. 1. rocznica

Zobacz także

2024-11-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 listopada - Międzynarodowy Dzień Fizyki Medycznej. » więcej 2024-11-06, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 6 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Eksploatacji Środowiska Naturalnego podczas Wojen i Konfliktów Zbrojnych, ustanowiony w 2001 roku przez ON… » więcej 2024-11-05, godz. 21:13 Kartka z kalendarza 5 listopada - Międzynarodowy Dzień Języka Romskiego. 5 listopada - Międzynarodowy Dzień Postaci z Bajek. » więcej 2024-11-04, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 4 listopada - Światowy Dzień Numbata - australijskiego ssaka, torbacza, zwanego także mrówkojadem pręgowanym lub mrówkożerm workowatym. Numbat jest zagrożoy… » więcej 2024-11-03, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 3 listopada - Hubertus - święto myśliwych, leśników i jeźdźców. » więcej 2024-11-02, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 2 listopada - Dzień Zaduszny. Kościół katolicki wspomina wszystkich wiernych zmarłych. Tradycyjnie tego dnia odwiedzamy groby bliskich, składamy kwiaty… » więcej 2024-11-01, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 1 listopada - Światowy Dzień Wegan, obchodzony dla upamiętnienia powstania Towarzystwa Wegańskiego w 1944 roku. » więcej 2024-10-31, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 31 października - Dzień Reformacji, obchodzony przez Kościół ewangelicki w rocznicę ogłoszenia tez Marcina Lutra w Wittenberdze. 31 października - Światowy… » więcej 2024-10-30, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 30 października - Dzień Pamięci Ofiar Represji Politycznych w Rosji, obchodzony od 1991 roku. 30 października - Ostatni dzień trwającego od 24 października… » więcej 2024-10-29, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 29 października - Światowy Dzień Świadomości Udaru Mózgu 29 października - Światowy Dzień Chorych na Łuszczycę 29 października - Turcja: Święto… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »