1497 - Darłowo zostało zalane przez tsunami wywołane eksplozją metanu uwolnionego z dna morskiego wskutek wstrząsów sejsmicznych. Fale osiągały do 20 metrów wysokości. Woda, która dotarła do granic Darłowa, miała jeszcze około trzech metry wysokości. Kataklizm kronikarze nazywali obudzeniem Niedźwiedzia Morskiego. W związku z tymi wydarzeniami od XV wieku w połowie września ulicami Darłowa przechodzi procesja pokutno-błagalna, której uczestnicy modlą się w intencji bezpiecznego Bałtyku.
1620 - 102 purytanów z Anglii wypłynęła na statku Mayflower z Plymouth do Ameryki Północnej. Do brzegu Ameryki przybyli 21 listopada 1620 roku. Przed zejściem na ląd wszyscy dorośli męscy osadnicy podpisali umowę zwaną "Mayflower compact”, w której ustalili zasady funkcjonowania nowej społeczności. Pierwszą angielską kolonię założyli na terenie stanu Massachusetts - w miejscu dzisiejszego Plymouth. Potomkowie tak zwanych "pielgrzymów" uchodzą za arystokrację amerykańską.
1655 - Wojska szwedzkie pod dowództwem króla Karola Gustawa pokonały polskie oddziały pod dowództwem króla Jana II Kazimierza Wazy w bitwie pod Żarnowem, koło Opoczna. Część polskich wojsk z królem Janem Kazimierzem i Stefanem Czarnieckim wycofała się w kierunku Włoszczowy, Żarnowca i Krakowa. Zwycięstwo pod Żarnowem umożliwiło Szwedom zajęcie trzeciej, po Wielkopolsce i Mazowszu, polskiej prowincji - Małopolski.
1658 - Między Rzeczpospolitą a hetmanem zaporoskim Iwanem Wyhowskim zawarta została tak zwana ugoda hadziacka - zakładająca unię Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Ruskiego.
1668 - Podczas obrad sejmowych król Jan II Kazimierz Waza, zniechęcony do dalszych rządów, złożył koronę. Po abdykacji opuścił kraj i zamieszkał w opactwie benedyktynów w Saint Germain we Francji. Był to koniec panowania dynastii Wazów w Polsce. Po abdykacji Jana II Kazimierza Wazy sejm elekcyjny 19 czerwca 1669 roku wybrał na króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego, który panował do 1673 roku.
1726 - W dolinie Sedmídolí zabito ostatniego niedźwiedzia brunatnego po czeskiej stronie Karkonoszy.
1736 - Zmarł Gabriel Fahrenheit, gdańszczanin, działający w Amsterdamie, wynalazca termometru rtęciowego, twórca 212-stopniowej skali temperatury nazwanej jego nazwiskiem. Zarobkowo zajmował się wyrabianiem termometrów, barometrów oraz wysokościomierzy. Jako pierwszy zastosował w termometrach rtęć. W 1721 opisał zjawisko przechłodzenia wody. Stwierdził także zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia. Urodził się 24 maja 1686 roku.
1745 - Urodził się Michaił Kutuzow, rosyjski generał-feldmarszałek, uważany za jednego z autorów zwycięstwa rosyjskich wojsk nad armią Napoleona w 1812 roku. Zmarł 28 kwietnia 1813 roku.
1758 - Urodził się Jakub Fryderyk Hoffman, lekarz, przyrodnik, działacz społeczny, założyciel ogrodu botanicznego w Warszawie. Zmarł 17 października 1830 roku.
1782 - Zmarł Farinelli, właściwie Carlo Maria Michelangelo Nicola Broschi, włoski śpiewak operowy. Jeden z ostatnich wielkich kastratów w historii opery. Śpiewał zawodowo od 15. roku życia, zdobywając stopniowo wielką sławę i uwielbienie tłumów. Miał trzy -oktawową skalę głosu i był mistrzem w wykonywaniu ozdobników. Okazjonalnie grywał też na klawesynie i skrzypcach oraz komponował. Występował w Rzymie, Wiedniu i Londynie. Urodził się 24 stycznia 1705 roku.
1787 - Urodził się Michał Marcin Mioduszewski, ksiądz ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy Świętego Wincentego a Paulo, kompozytor, zbieracz pieśni religijnych. Autor "Śpiewnika kościelnego, czyli pieśni nabożnych z melodiami w Kościele katolickim używanych" oraz zbioru "Pastorałki i kolędy z melodiami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane". Zmarł 30 maja 1868 roku.
1810 - Meksyk ogłosił niepodległość. Uzyskał ją 24 sierpnia 1821 roku, kiedy to po trwającej prawie 11 lat wojnie o niepodległość zostały pokonane wojska hiszpańskie. Po wojnie o niepodległość, początkowo utrzymano monarchię, tworząc Cesarstwo Meksyku, by w 1823 roku zaprowadzić ustrój republikański.
1820 - Niemiecki fizyk i chemik Johann Schweigger zaprezentował na Uniwersytecie w Halle działanie wynalezionego przez siebie galwanometru. Jest to miernik magnetoelektryczny, służący do mierzenia niewielkich wartości natężenia prądu elektrycznego. Galwanometr wykrywa nawet milionowe części ampera.
1825 - Zmarł Franciszek Karpiński, poeta epoki oświecenia, autor pieśni religijnych "Kiedy ranne wstają zorze" i "Bóg się rodzi", sielanki "Laura i Filon" oraz tragedii "Judyta". Twórca i główny przedstawiciel nurtu sentymentalnego w polskiej liryce. Urodził się 4 października 1741 roku.
1831 - Cesarz Rosji Mikołaj I Romanow powołał Rząd Tymczasowy Królestwa Polskiego na czele z Fiodorem Engelem. Istniał zaledwie przez rok i został stworzony po upadku powstania listopadowego. Rząd zajmował się likwidacją administracji powstańczej i kasacją aktów normatywnych przyjętych przez polskie władze powstańcze. Został zastąpiony reaktywowaną Radą Administracyjną.
1831 - Po upadku Warszawy w czasie powstania listopadowego francuski minister spraw zagranicznych Horace Sébastiani wygłosił przed Izbą Deputowanych deklarację zakończoną słowami: "porządek panuje w Warszawie".
1840 - Zmarł Gabriel Bonifacy Witkowski, architekt. Jest autorem między innymi ratuszy w: Łodzi, Kutnie, Łowiczu, Sochaczewie, Rawie Mazowieckiej, Skierniewicach i Górze Kalwarii. Urodził się 24 marca 1800 roku.
1851 - Urodziła się Emilia Pardo Bazán, arystokratka, poetka, tłumaczka, feministka, uznawana za najlepszą pisarkę hiszpańską XIX wieku. Jako jedna z pierwszych reprezentowała naturalizm oraz walczyła o prawa kobiet. Najbardziej znaną powieścią autorki jest "Dwór w Ulloa" z 1886. Zmarła 12 maja 1921 roku.
1851 - Zmarł Jean Guillaume Auguste Lugol, lekarz francuski, który opracował i udoskonalił metodę leczenia powiększenia tarczycy przy pomocy roztworu jodku potasu i samego jodu, zwanego od jego nazwiska płynem Lugola. W latach 1829-1834 napisał także cztery opracowania na temat gruźliczego zapalenia węzłów chłonnych. Zapamiętany, jako doskonały praktyk, niepoddający się medycznym modom, skłonny do innowacji terapeutycznych. Urodził się 18 sierpnia 1788 roku.
1863 - Urodził się Marian Raciborski, botanik, badacz flory Polski i Jawy, współtwórca polskiej paleobotaniki i ruchu ochrony przyrody w Polsce. Opisał 300 nowych gatunków grzybów pasożytniczych, którym nadał nazwy związane z literaturą polską, na przykład: Balladyna, Goplana, Irydion. Przekazał bogate zbiory muzealne zgromadzone na Jawie krakowskiemu Muzeum Etnograficznemu. Zmarł 17 marca 1917 roku.
1863 - Powstanie Styczniowe: zwycięstwo wojsk rosyjskich nad oddziałem powstańczym pod dowództwem Władysława Sokołowskiego "Iskry" w II bitwie pod Małogoszczem.
1874 - Zmarł Maksymilian Gierymski, malarz, autor licznych obrazów o tematyce powstańczej, scen batalistycznych, rodzajowych, pejzaży: "Pochód Kozaków”, "Patrol powstańczy”, "Pikieta”, "Wyjazd na polowanie”, "Zwiad kozaków kubańskich”. Urodził się 15 października 1846 roku. 150. rocznica
1874 - Urodził się Edward Cyprian Puchalski, reżyser teatralny i filmowy, jeden z pionierów polskiej kinematografii. Jest twórcą filmów: "Bartek zwycięzca”, "Ordynat Michorowski”, "Rycerze mroku”, "Trędowata”, "O czym się nie mówi” i "Ludzie dzisiejsi”. Zmarł 8 listopada 1942 roku. 150. rocznica
1877 - W Gietrzwałdzie miało miejsce ostatnie objawienie Matki Boskiej. Objawienia w Gietrzwałdzie to trwająca od 27 czerwca seria jedynych zatwierdzonych przez Kościół objawień w Polsce. Matka Boża objawiała się dwóm dziewczynkom na przykościelnym klonie. Maryja miała im powiedzieć, że Kościół na ziemiach polskich nie będzie prześladowany, a polskich kapłanów będzie więcej, jeśli ludzie będą się modlić i odmawiać różaniec. Przemawiała do nich po polsku, w gwarze warmińskiej. Wzmocniło to ruch polski na Warmii, zacieśniło więzi między Kościołem katolickim, a polskim ruchem patriotycznym, a także utrwaliło kult maryjny w Polsce.
1885 - Urodziła się Karen Horney, niemiecka psychoanalityk i psychiatra, współtwórczyni neopsychoanalizy. W 1932 roku wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie wraz z Erichem Frommem założyła Amerykański Instytut Psychoanalityczny. W swoich pracach podkreślała społeczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju osobowości i zaburzeń, dystansując się wobec biologizmu koncepcji Sigmunda Freuda. Jej najsłynniejsze dzieło to "Neurotyczna osobowość naszych czasów”. Zmarła 4 grudnia 1952 roku.
1888 - Urodził się Frans Eemil Sillanpää, jeden z najwybitniejszych powieściopisarzy i nowelistów fińskich XX wieku, przedstawiciel ruchu modernistycznego w literaturze. Laureat literackiej Nagrody Nobla za 1939 rok, którą - według uzasadnienia jury - otrzymał za "głębokie przeniknięcie w życie fińskich chłopów i wyborne opisanie ich obyczajów w więzi z przyrodą”. Zmarł 3 czerwca 1964 roku.
1890 - Urodziła się Stefania Szuchowa, pisarka, autorka słuchowisk oraz książek dla dzieci i młodzieży: "Mateuszek na zaczarowanej wyspie”, "Przygoda z małpką”, "Dziwię się światu”, "Tajemnice motyli”. W czasie okupacji niemieckiej działała w tajnym nauczaniu. Po wojnie współpracowała z redakcją dziecięcą Polskiego Radia. Zmarła 18 kwietnia 1972 roku.
1890 - W niewyjaśnionych okolicznościach zaginął bez śladu francuski wynalazca Louis Le Prince, uważany za pierwszego twórcę filmowego na świecie. W 1886 roku skonstruował i opatentował w USA 16-obiektywową kamerę. W 1888 wykonał prototypy jednoobiektywowej kamery i projektora, na kilka lat przed wynalezieniem kinetoskopu Edisona. Krótka scena zatytułowana "Roundhay Garden Scene", sfilmowana przez Le Prince’a w 1888 roku na papierze fotograficznym Eastmana przy użyciu kamery własnej produkcji jest uważana za najstarszy znany zapis filmowy, poprzedzający twórczość braci Lumiere. Le Prince zaginął w czasie podróży pociągiem z Dijon do Paryża, na krótko przed oficjalnym pokazem jego wynalazku, zaplanowanym w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 28 sierpnia 1842 roku.
1890 - Zmarł Jan Kanty Gregorowicz, pseudonim Janek z Bielca, dziennikarz i pisarz. Był między innymi redaktorem "Gazety Rolniczej, Przemysłowej i Handlowej", "Wolnych Żartów" oraz "Tygodnika Mód i Powieści". Jest autorem komedii "Janek spod Ojcowa" z muzyką Oskara Kolberga. Urodził się 17 października 1818 roku.
1893 - Urodził się Albert Szent-Györgyi, węgierski biochemik, odkrywca witaminy C i P. Za odkrycia dotyczące procesów spalania biologicznego, a szczególnie za odkrycie i ustalenie budowy chemicznej witaminy C otrzymał w 1937 roku Nagrodę Nobla. Zmarł 22 października 1986 roku.
1895 - Urodził się Franciszek Żwirko, pilot wojskowy i sportowy. W sierpniu 1932 roku wraz ze Stanisławem Wigurą był zwycięzcą w zawodach lotniczych Challenge. Zginął 11 września 1932 w katastrofie lotniczej.
1895 - Urodził się Karol Rathaus, kompozytor, pianista i pedagog żydowskiego pochodzenia. W okresie międzywojennym wykładał kompozycję i teorię muzyki w Berlinie, Paryżu i Londynie. W 1938 roku zamieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie był wykładowcą w nowojorskim Queens College. Działał w organizacjach polonijnych, został honorowym wiceprezydentem Jewish Music World Center. Skomponował muzykę do pierwszych niemieckich filmów dźwiękowych, między innymi "Braci Karamazow" i "Amok". Jest autorem opery "Obca ziemia”, baletu "Ostatni pierrot” oraz koncertów fortepianowych i pieśni. Zmarł 21 listopada 1954 roku.
1897 - Urodził się Wacław Kuchar, lekkoatleta, piłkarz, narciarz, łyżwiarz, hokeista. W 1926 roku został pierwszym laureatem Plebiscytu Przeglądu Sportowego na sportowca roku. 18 maja 1919 strzelił dla Pogoni Lwów pięć goli w pierwszym w historii meczu niepodległej Polski, zwyciężając zespół 5. pułku piechoty 9:3. Uprawiał lekkoatletykę, piłkę nożną, łyżwiarstwo szybkie i hokej na lodzie. Wielokrotny mistrz Polski i reprezentant kraju we wszystkich tych dyscyplinach. Łącznie odnosił osiągnięcia w dziewięciu dyscyplinach sportowych. Jako ochotnik przyjęty 6 listopada 1918 do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika. U kresu I wojny światowej brał udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. W szeregach 5. Lwowskiego pułku artylerii polowej walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Zmarł 13 lutego 1981 roku.
1908 - Założono amerykańską firmę General Motors. Przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją samochodów osobowych i dostawczych, silników okrętowych, instalacji przemysłowych, technologii komunikacyjnych oraz usługami finansowymi. To jedna z największy firm na świecie z siedzibą w Detroit. General Motors był pierwszą amerykańską korporacją, która w 1955 roku ogłosiła zysk jednoroczny przekraczający miliard dolarów.
1909 - Urodziła się Klementyna Sołonowicz-Olbrychska, pisarka, autorka utworów dla młodzieży i słuchowisk radiowych. Autorka między innymi powieści "Cierpki owoc tarniny", "Decyzja", "Sprawa Marcina". Zmarła 4 lutego 1995 roku. 115. rocznica
1915 - Urodził się Tadeusz Koszarowski, lekarz, chirurg i onkolog, profesor nauk medycznych. Nazywany twórcą polskiej chirurgii onkologicznej, jest autorem terminu onkologia w polskiej medycynie. W czasie niemieckiej okupacji był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Po wojnie był między innymi dyrektorem Instytutu Onkologii oraz dyrektorem Narodowego Programu Walki z Rakiem. W wyniku jego starań w 1984 roku otwarto Centrum Onkologii w Warszawie. W latach 1962-1970 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, współtworząc w tym czasie zbiór Zasad etyczno-deontologicznych PTL. Zmarł 17 sierpnia 2002 roku.
1918 - Urodził się Władysław Kędra, pianista i pedagog muzyczny. W 1946 roku został finalistą Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Genewie. W 1949 wystąpił na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym imienia Fryderyka Chopina, gdzie zdobył V nagrodę. Po konkursowych sukcesach rozpoczął międzynarodową karierę. Każdego roku dawał kilkadziesiąt koncertów w Europie i USA. Podczas II wojny światowej dawał konspiracyjne koncerty w Warszawie. Zmarł 26 listopada 1968 roku.
1919 - We Władywostoku na dalekim wschodzie Rosji powołano Polski Komitet Ratunkowy Dzieci Dalekiego Wschodu. Powołany z inicjatywy działaczy środowiska polonijnego, wywodzącego się z zesłańców syberyjskich i ich potomków komitet wywiózł z ogarniętej wojną domową i rewolucją Rosji, 877 polskich dzieci i 93 dorosłych. Uratowane z Syberii polskie dzieci otrzymały schronienie i pomoc w specjalnie na tę okazję przygotowanym zakładzie w Wejherowie. 105. rocznica
1920 - W czasie wojny polsko-bolszewickiej 600 żołnierzy III batalionu 13. Pułku Piechoty i 8. Brygady Artylerii stoczyło pod Dytiatynem bitwę z dwiema brygadami jazdy i piechoty bolszewickiej. Bitwa zakończyła się taktycznym zwycięstwem bolszewików, ale to Polacy odnieśli sukces operacyjny, gdyż na cały dzień zatrzymali marsz dwóch brygad sowieckich w Galicji Wschodniej. W bitwie zginęło 97 polskich żołnierzy, a 86 zostało rannych. Straty sowieckie nie są znane. Bitwa pod Dytiatynem nazywana jest "polskimi Termopilami”.
1925 - Urodził się B.B. King, właściwie: Riley Ben King, amerykański wokalista jazzowy i bluesowy, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli gatunku, został obdarzony nieformalnym tytułem "King of Blues”. Zmarł 14 maja 2015 roku.
1925 - Urodził się Morgan Woodward, właściwie Thomas Morgan Woodward, amerykański aktor. Wystąpił między innymi w filmach i serialach: "Nieugięty Luke”, "Śmierć rewolwerowca”, "Dallas”, "Bonanza” i "Gunsmoke”. Zmarł 22 lutego 2019 roku.
1927 - Urodził się Peter Michael Falk, amerykański aktor. Odtwórca tytułowej roli porucznika w serialu kryminalnym "Columbo", za którą otrzymał cztery nagrody Emmy i Złoty Glob dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym. Zagrał też w filmach: "Murder, Inc.", "Arystokracja podziemi", "Kobieta pod presją" i "Niebo nad Berlinem". Zmarł 23 czerwca 2011 roku.
1928 - Feliks Więcek wygrał 1. Tour de Pologne. Kolarz z Bydgoszczy zwyciężył sześć z ośmiu etapów wyścigu i triumfował w Warszawie. Feliks Więcek w plebiscycie "Przeglądu Sportowego” na najlepszego sportowca 1928 roku zdobył trzecie miejsce, wyprzedzili go Halina Konopacka i Bronisław Czech.
1930 - Na rozkaz premiera marszałka Józefa Piłsudskiego rozpoczęła się pacyfikacja Małopolski Wschodniej, wywołana akcjami sabotażowymi i terrorystycznymi Ukraińskiej Organizacji Wojskowej. Pacyfikacja polegała na przeprowadzaniu rewizji w budynkach mieszkalnych oraz siedzibach ukraińskich organizacji - najpierw otaczano wieś, następnie wzywano sołtysa lub wójta, informowano go o celu działań i żądano wydania ukrywanej broni oraz materiałów wybuchowych. Wszyscy mieszkańcy musieli pozostać w swoich zabudowaniach. Potem u osób podejrzanych przeprowadzano rewizję połączoną z zrywaniem podłóg i poszycia dachów. Według ukraińskich źródeł od pobicia zmarło od siedmiu do 35 osób. Polskie dane dowodzą, że podczas pacyfikacji nie oddano ani jednego strzału i nie zanotowano ani jednego wypadku śmierci.
1930 - Urodziła się Anne Francis, amerykańska aktorka. Grała między innymi w filmach i serialach: "Biedna mała bogata dziewczynka”, "Zabawna dziewczyna”, "Zakazana planeta” i "Prawo Burke’a”. Zmarła 2 stycznia 2011 roku.
1932 - Zmarł sir Ronald Ross, angielski lekarz, który jako pierwszy udowodnił, że komary przenoszą malarię. Przez kilkanaście lat pracował, jako lekarz wojskowy w Indiach, gdzie prowadził badania nad tą chorobą. Za te badania w 1902 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Urodził się 13 maja 1857 roku.
1934 - "Dar Pomorza" wypłynął z Gdyni w rejs dookoła świata. Trzymasztowy żaglowiec szkolny zakupiony przez społeczeństwo Pomorza w 1929 roku dla Szkoły Morskiej w Gdyni wrócił z rejsu 3 września następnego roku po pokonaniu 39 tysięcy mil morskich. 90. rocznica
1934 - Pilot Jerzy Bajan i mechanik Gustaw Pokrzywka wygrali na samolocie RWD-9S rozgrywane w Warszawie międzynarodowe zawody lotnicze Challenge 1934. Drugie miejsce zajęła kolejna polska załoga. Pilot Stanisław Płonczyński z mechanikiem Stanisławem Ziętkiem latali także samolotem RWD-9S. 90. rocznica
1935 - Urodził się Ireneusz Krzysztof Szmidt, poeta. Jest autorem między innymi tomów poezji: "Ludzkie pojęcie”, "Spoza milczenia”, "Grzeszne rzemiosło” i "Odpowiedź na pytanie Hamleta”. W 2005 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2015 roku Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 4 maja 2021 roku.
1937 - Premiera filmu "Znachor" w reżyserii Michała Waszyńskiego. Była to adaptacja wydanej w tym samym roku powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza pod tym samym tytułem. "Znachor" okazał się sukcesem kasowym w okresie międzywojennym. W 1938 roku nakręcono drugą część pod tytułem "Profesor Wilczur", a w 1939 roku część trzecią "Testament profesora Wilczura". Za najwybitniejszy walor filmu uznano próbę poruszenia na ekranie problemu etyki lekarskiej oraz tytułową kreację doskonałego aktora teatralnego i filmowego Kazimierza Junoszy-Stępowskiego.
1939 - W 16. dniu II wojny światowej rano samoloty niemieckie zrzuciły na Warszawę ulotki wzywające do poddania miasta. Na skrzyżowaniu ulic Podskarbińskiej i Grochowskiej pojawili się niemieccy parlamentariusze z pismem do dowódcy obrony miasta, w którym żądali kapitulacji. Dowodzący obroną stolicy generał dywizji Juliusz Rómmel odmówił. Wojska niemieckie zajęły Kutno, Łowicz i Zamość. Po niemieckich bombardowaniach zamilkły rozgłośnie Polskiego Radia w Wilnie i Baranowiczach. Po zwycięskim uderzeniu na niemieckie wojska w okolicach Jaworowa zgrupowanie generała Kazimierza Sosnkowskiego zatrzymało się w lasach janowskich i zorganizowało tam obronę. Niemcy rozpoczęli w Przemyślu masakrę Żydów. Do 19 września Niemcy zamordowali w tym mieście co najmniej 600 Żydów. 85. rocznica
1943 - Urodził się Tomasz Knapik, znany lektor filmowy, radiowy i telewizyjny, były wykładowca na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej. Związany z Polskim Radiem i Telewizją Polską, od lat był jednym z najbardziej rozpoznawalnych głosów lektorskich. Tomasz Knapik czytał polskie wersje językowe wielu zagranicznych filmów i seriali, między innymi "Dwunastu gniewnych ludzi", "Z Archiwum X" czy serii "Gwiezdne wojny". Był lektorem Polskiej Kroniki Filmowej. Jego głos można było też usłyszeć w warszawskich autobusach i tramwajach. Zmarł 6 września 2021 roku.
1943 - Urodził się Korneliusz Piotr Pacuda, dziennikarz i krytyk muzyczny, popularyzator muzyki country. Inicjator powołania Stowarzyszenia Muzyki Country oraz twórca i dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Piknik Country w Mrągowie. Jest autorem kilku tysięcy audycji w Polskim Radiu. Prowadził między innymi programy: "Czy jest miejsce na country w Polsce?", "Niedzielna Szkółka Muzyczna" czy "Wszystkie drogi prowadzą do Nashville".
1943 - Zmarł Wojciech Lachowicz, lekarz, wójt gminy Jagielnica, następnie burmistrz Czortkowa, działacz społeczny, kapitan Wojska Polskiego, polityk, senator V kadencji w II Rzeczypospolitej, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Medal i dyplom Instytutu Jad Waszem został mu przyznany pośmiertnie za uratowanie w 1941 roku rodziny żydowskiego lekarza. W 1943 został uprowadzony ze swojego domu przez uzbrojoną bandę bolszewicko-ukraińską. Prawdopodobnie został zamordowany. Urodził się 29 marca 1889 roku.
1944 - W 47. dniu Powstania Warszawskiego na Solec z Saskiej Kępy przeprawiło się 300 żołnierzy I batalionu 9. Pułku Piechoty 3. Dywizji Piechoty 1. Armii Wojska Polskiego wspierając powstańców broniących Czerniakowa. Po niemieckim uderzeniu oddziały AK wycofały się z części ulic Dolnego Żoliborza. 80. rocznica
1945 - Amerykanie zaprezentowali prototyp pierwszej w świecie elektronicznej maszyny do liczenia ENIAC. Ważąca 30 ton i zbudowana z 18 tysięcy lamp elektronowych, maszyna używana była głównie do obliczeń związanych z balistyką, wytwarzaniem broni jądrowej, prognozowaniem pogody, projektowaniem tuneli aerodynamicznych i badaniem promieniowania kosmicznego. Maszyna nie miała pamięci operacyjnej i początkowo programowana była przez przełączanie wtyków kablowych, a później za pomocą kart perforowanych.
1945 - Urodził się Wiesław Rosocha, grafik. Zajmował się plakatem, ilustracją, rysunkiem. Był między innymi laureatem złotych medali Międzynarodowych Biennali Plakatu w Warszawie i w Lahti, w Finlandii oraz Międzynarodowego Triennale Plakatu w Toyamie, w Japonii. Zmarł 15 marca 2020 roku.
1952 - Urodził się Mickey Rourke, amerykański aktor i scenarzysta, także bokser. Zagrał między innymi w filmach: "Diner", "Rok smoka", "9 i 1/2 tygodnia", "Harry Angel", "Zapaśnik" i "Ćma barowa".
1955 - Armia radziecka, jako pierwsza na świecie wprowadziła do swojego arsenału rakiety balistyczne, które mogły być wystrzeliwane z pokładu okrętu podwodnego. Wystrzelony ze znajdującego się na Morzu Białym wynurzonego okrętu B-67 pocisk trafił w poligon testowy na Nowej Ziemi. Radzieckie rakiety R-11 o zasięgu 170 kilometrów były wyposażone w przeznaczone dla nich głowice nuklearne o mocy 10 kiloton.
1956 - Urodził się David Copperfield, amerykański iluzjonista, najlepiej znany ze swoich widowiskowych pokazów połączonych z opowieściami. Specjalizuje się w tak zwanej "Wielkiej Iluzji”. Jego najsłynniejsze sztuczki to spowodowanie zniknięcia Statuy Wolności, Boeinga, Orient Expresu, Tornado Ognia oraz przeniknięcie przez Wielki Mur Chiński.
1968 - Urodził się Jarosław Zientara, dziennikarz śledczy Gazety Poznańskiej, który zaginął 1 września 1992 roku. Najprawdopodobniej został uprowadzony i zamordowany. Do tej pory nie udało się skazać zleceniodawców zabójca i bezpośrednich sprawców. W 2022 odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
1970 - Urodził się Michał Milowicz, piosenkarz, aktor, producent i reżyser filmowy. Wystąpił między innymi w filmach i serialach: "Młode wilki”, "Sztos”, "Chłopaki nie płaczą”, "Poranek kojota”, "Kiler-ów 2-óch”, "Klan”, "Lokatorzy” i "Sąsiedzi”.
1976 - Wielokrotny mistrz świata i Europy w pływaniu z płetwami Szawarsz Karapetjan uratował podczas treningu 20 osób z trolejbusu, który wpadł do jeziora pod Erywaniem.
1977 - Zmarła Maria Callas, grecka śpiewaczka operowa, sopran dramatyczny, jedna z największych śpiewaczek XX wieku. Nazywana była "primadonną stulecia”. Występowała w mediolańskiej La Scali i Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Była obdarzona sopranem dramatycznym ze zdolnością do wykonywania partii koloraturowych. W 2007 Maria Callas została uhonorowana pośmiertnie nagrodą Grammy za całokształt osiągnięć. Urodziła się 3 grudnia 1923 roku.
1977 - W wypadku samochodowym zginął Marc Bolan, właściwie Mark Feld, brytyjski gitarzysta, autor tekstów, wokalista, członek zespołów: John’s Children i T. Rex. Przez wielu uważany za twórcę glam rocka, jeden z jego najbardziej reprezentatywnych przedstawicieli. Marc Bolan i T. Rex kojarzony jest również z protopunkiem i pop rockiem. Urodził się 30 września 1947 roku.
1977 - Premiera filmu animowanego "Wielka podróż Bolka i Lolka" w reżyserii Władysława Nehrebeckiego i Stanisława Dülza. Był to pierwszy pełnometrażowy polski film animowany. Film opowiada o wyprawie znanych bohaterów Bolka i Lolka, którzy zostali ochotnikami do powtórzenia wyczynu milionera Phileasa Fogga, znanego z okrążenia Ziemi w 80 dni.
1978 - W trzęsieniu ziemi w irańskim mieście Tabas zginęło 25 tysięcy osób. Wstrząsy miały siłę 7,9 stopnia w skali Richtera.
1978 - W Warszawie odsłonięto pomnik Ignacego Jana Paderewskiego. Rzeźba projektu Michała Kamieńskiego została wykonana z inicjatywy Polonii, która pragnęła uhonorować działalność patriotyczną i artystyczną zasłużonego Polaka. Pomnik znajduje się obecnie w Parku Ujazdowskim.
1980 - Zmarł Jean Piaget, szwajcarski psycholog i biolog znany z teorii rozwoju poznawczego, która zrewolucjonizowała myślenie o dziecięcym umyśle. Autor prac "Narodziny inteligencji dziecka” oraz "Dokąd zmierza edukacja”. Urodził się 9 sierpnia 1896 roku.
1981 - Urodził się L.U.C., właściwie Łukasz Rostkowski, raper, beatbokser i producent muzyczny, a także reżyser teledysków, związany z Wrocławiem. Założyciel, frontman i współproducent projektu muzycznego Kanał Audytywny. Autor wielu konceptualnych albumów i projektów. Za nowatorskie łączenie dziedzin i gatunków otrzymał w 2010 roku Paszport "Polityki”. Współpracował ze Zbigniewem Namysłowskim, Michałem Urbaniakiem, Rahimem, Fokusem, Leszkiem Możdżerem, Marią Peszek, Urszulą Dudziak, Andrzejem Smolikiem, a także z wieloma młodymi producentami, którym pomagał zadebiutować.
1982 - Chrześcijańska milicja rozpoczęła trzydniową masakrę palestyńskich uchodźców w obozach w południowym Libanie zajętym przez wojska Izraela. Liczba ofiar oceniana jest na 700-3,5 tysiąca, z czego większość stanowili starcy, kobiety i dzieci. Odbyło się to za przyzwoleniem dowództwa izraelskich sił zbrojnych, których jednostki interwencyjne w południowym Libanie otoczyły obozy uchodźców palestyńskich krótko przed masakrą.
1983 - Arnold Schwarzenegger otrzymał amerykańskie obywatelstwo.
1984 - 12 osób zginęło w katastrofie samolotu An-2 w Polskiej Nowej Wsi koło Opola. Samolot rozbił się w trakcie pokazów lotniczych tuż po starcie. Na jego pokładzie było 26 osób, 12 więcej niż miejsc siedzących. Na pokład bez wiedzy pilota wpuszczono kilkunastu żołnierzy LWP z oddziału wysłanego do pomocy przy organizacji pokazów. Ostatecznie prokuratura nie ustaliła winnych katastrofy. 40. rocznica
1985 - Zmarł Witold Wirpsza, pisarz, poeta, krytyk, tłumacz literatury niemieckiej, autor zbioru poezji "Z mojego życia", poematu "Don Juan", powieści "Pomarańcze na drutach" i "Wagary". Urodził się 14 grudnia 1918 roku.
1986 - Pożar w kopalni złota Kinross w południowoafrykańskim Transwalu spowodował śmierć 177 osób.
1988 - Początek rozmów przedstawicieli władz PRL, opozycji i Episkopatu w ośrodku MSW w podwarszawskiej Magdalence. Celem rozmów było przygotowanie obrad Okrągłego Stołu, które początkowo miały rozpocząć się w połowie października. Tematem spornym szybko okazała się kwestia legalizacji "Solidarności". Opozycja domagała się zajęcia przez władze jasnego stanowiska w tej sprawie. Impas w rozmowach był na tyle poważny, że strony nie były nawet w stanie uzgodnić końcowego komunikatu. Ostatecznie obrady Okrągłego Stołu rozpoczęły się dopiero 6 lutego 1989 roku.
1988 - PRL nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami Europejskimi.
1988 - Zmarł Stefan Zbigniew Różycki, geolog, badacz polarny, uczestnik pierwszej polskiej wyprawy naukowej na Spitsbergen w 1934 roku, współtwórca Wydziału Geologii na Uniwersytecie Warszawskim. Jako 15-latek zgłosił się do wojska w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Ze względu na młody wiek nie został skierowany na front, pełnił służbę wartowniczą. Urodził się 8 stycznia 1906 roku.
1989 - Zmarł Feliks Rączkowski, organista, kompozytor i pedagog, organizator festiwali organowych w Kamieniu Pomorskim, Koszalinie i Oliwie. Pracą jego życia jest śpiewnik "Śpiewajmy Bogu”, używany w całej Polsce. Urodził się 12 kwietnia 1906 roku. 35. rocznica
1992 - Parlament Europejski ratyfikował układ o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.
1993 - Utworzono Park Narodowy Gór Stołowych, jeden z 23 parków narodowych w Polsce. Znajduje się na terenie Sudetów Środkowych na północnym zachodzie ziemi kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Na terenie parku, który ma ponad 63 kilometry kwadratowe, znajdują się dwa najwyższe wzniesienia Gór Stołowych - Szczeliniec Wielki o wysokości 919 metrów i Skalniak - liczący 915 metrów nad poziomem morza.
1993 - Ostatni oddział wojsk rosyjskich opuścił Polskę. Stacjonował w Legnicy, będącej od II wojny światowej siedzibą dowództwa wojsk sowieckich w Polsce. Łącznie wycofano z naszego kraju około 40 tysięcy rosyjskich żołnierzy, około 200 samolotów, 220 czołgów i 770 wozów pancernych.
1997 - Otwarto Instytut "Centrum Zdrowia Matki Polki” w Łodzi. Jest to jeden z największych wysokospecjalistycznych ośrodków medycznych w Polsce i wiodący ośrodek referencyjny w zakresie położnictwa i neonatologii, ginekologii oraz pediatrii. Instytut jest jedynym ośrodkiem w Polsce realizującym diagnostykę i leczenie płodu, noworodka i dziecka.
1998 - Zmarł Andrzej Trzaskowski, kompozytor, pianista, dyrygent, publicysta i krytyk muzyczny, pionier jazzu w Polsce. Twórca muzyki filmowej do obrazów: "Niewinni czarodzieje”, "Pociąg” oraz "Bardzo spokojna wieś”. Od 1974 roku prowadził Orkiestrę Polskiego Radia i Telewizji Studio S-1 w Warszawie. Współautor "Leksykonu kompozytorów XX wieku”. Urodził się 23 marca 1933 roku.
2000 - W Kijowie porwany został Georgij Gongadze, ukraiński dziennikarz opozycyjny, twórca gazety internetowej 'Ukraińska Prawda”, specjalizującej się w wyświetlaniu afer korupcyjnych w czasie rządów prezydenta Leonida Kuczmy. Został zamordowany, jego ciało znaleziono 3 listopada 2000 roku. Zniknięcie dziennikarza stało się najgłośniejszą zbrodnią polityczną tego kraju, kiedy opublikowano tajne nagrania, na których prezydent Kuczma miał sugerować oficerom ukraińskiej milicji porwanie dziennikarza. Gongadze urodził się 21 maja 1969 roku.
2005 - Zginął w wypadku samochodowym Arkadiusz Gołaś, siatkarz, olimpijczyk, reprezentant Polski w latach 2001-2005. Swój ostatni mecz rozegrał 8 września 2005 roku podczas mistrzostw Europy 2005. Polacy wygrali wówczas z Portugalią 3:0. Urodził się 10 maja 1981 roku.
2006 - Zmarł Anatol Lawina, działacz opozycji demokratycznej i podziemnej Solidarności. W 1968 roku brał udział w wiecach studenckich, za co został relegowany z uczelni. Był współpracownikiem KOR, KSS KOR, należał do kierownictwa podziemnej oficyny wydawniczej NOWa. Od września 1980 roku należał do Solidarności. W pierwszym dniu stanu wojennego został internowany, zwolniony został w grudniu 1982 roku. Był współpracownikiem Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom oraz współzałożycielem Obywatelskiego Komitetu Przeciwko Przemocy. W 1987 roku został ciężko pobity przez funkcjonariuszy milicji. Od 1989 do 1994 zajmował stanowisko dyrektora Zespołu Analiz Systemowych w Najwyższej Izbie Kontroli. Był bezpośrednim zwierzchnikiem Michała Falzmanna, który ujawnił aferę Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. Po nagłej śmierci Falzmanna i Waleriana Pańko, prezesa NIK, był jednym z głównych świadków podczas procesu FOZZ. Otrzymywał z tego powodu wiele pogróżek. Zmarł na skutek pobicia przez nieznanych sprawców. Został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 10 lipca 1940 roku.
2007 - W Licheniu Starym odbyła się beatyfikacja ojca Stanisława Papczyńskiego, założyciela Zgromadzenia Księży Marianów. Uroczystości przewodniczył sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kardynał Tarcisio Bertone. Ojciec Papczyński pochodził z Podegrodzia na Sądecczyźnie. Zakon, który założył był przede wszystkim odpowiedzialny za szerzenie kultu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, modlitwę za zmarłych i pomoc proboszczom. Święty Stanisław Papczyński urodził się 18 maja 1631 w Podegrodziu koło Starego Sącza. Zmarł w Górze Kalwarii koło Warszawy 17 września 1701 roku.
2007 - Zmarł Stanisław Biskupski, prozaik i dziennikarz. Twórca książek o tematyce wojennej. Podczas II wojny światowej był korespondentem frontowej gazety 1. Armii Wojska Polskiego. Pracował w Wydawnictwie Ministerstwa Obrony Narodowej. Pod jego kierunkiem powstawała seria wydawnicza "Biblioteka Żółtego Tygrysa". Pisał głównie książki o przygodach polskich żołnierzy na frontach II wojny światowej, między innymi: "ORP Orzeł zaginął", "Ostatni bunkier", "Ludzie-torpedy" i "Na kursie Bismarck". Urodził się 19 grudnia 1917 roku.
2014 - W zamachu bombowym na konwój wojskowy w Kabulu zginęło trzech żołnierzy, polski i dwóch amerykańskich, a pięciu zostało rannych. W zamachu, który miał miejsce kilkaset metrów od ambasady USA w Kabulu, rannych zostało też 13 Afgańczyków. 10. rocznica
2016 - Zmarł Gabriele Amorth, włoski paulista, duchowny Kościoła katolickiego, od 1985 oficjalny egzorcysta watykański i diecezji rzymskiej, pisarz, autor międzynarodowych bestsellerów. Założyciel Międzynarodowego Stowarzyszenia Egzorcystów, którego był prezesem aż do przejścia na emeryturę w wieku 75 lat w 2000 roku. Współpracownik świętego Ojca Pio. Podczas II wojny światowej walczył w Brygadzie Italia, katolickiej formacji partyzanckiej, otrzymując w uznaniu zasług krzyż wojenny za waleczność. Urodził się 1 maja 1925 roku.
2016 - Zmarł Waldemar Dziki, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Do jego najbardziej znanych filmów należą: "Pierwszy milion", "Cudowne dziecko", "Kartka z podróży". Urodził się 28 września 1956 roku.
2017 - Zmarł Jan Ciechowicz, teatrolog, krytyk teatralny i literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych związany z Uniwersytetem Gdańskim. Specjalizował się w zakresie historii dramatu i teatru polskiego XIX i XX wieku. Interesował się dziejami teatru gdańskiego. Osobne studia i rozprawy poświęcił Kalidasie, Szekspirowi, Mickiewiczowi, Wyspiańskiemu, Schulzowi, Mrożkowi i Wojtyle. Urodził się 24 czerwca 1949 roku.
2018 - Kenijczyk Eliud Kipchoge wygrał 45. Maraton Berliński, ustanawiając czasem poniżej 2 godzin i 2 minut - 2:01:39 - rekord świata w tej konkurencji. Obecny rekord świata - 2:01:09 także został pobity przez Kenijczyka w Berlinie, 25 września 2022 roku.
2020 - Zmarł Winston Francis Groom Jr., amerykański pisarz, autor powieści "Forrest Gump" z 1986 roku, na podstawie, której Robert Zemeckis nakręcił osiem lat później uhonorowany sześcioma Oscarami film "Forrest Gump" z Tomem Hanksem w roli głównej. Napisał również powieść o wojnie w Wietnamie "W lepszych czasach". Urodził się 23 marca 1943 roku.
2021 - Zmarła Jane Powell, amerykańska piosenkarka, tancerka i aktorka. Gwiazda musicali wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer w latach 40. i 50. XX wieku. Zagrała między innymi w filmach: "Randka z Judy", "Królewskie wesele", "Athena" i "Cała naprzód". Urodziła się 1 kwietnia 1929 roku.
2021 - Zmarł Andrzej Rybczyński, fotoreporter i artysta fotografik. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Fotoreporter Centralnej Agencji Fotograficznej oraz Agencji Fotograficznej Polskiej Agencji Prasowej. Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszenia Twórców Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej. Specjalizował się w tematyce kulturalnej takiej jak teatr, wystawy, sylwetki artystów, ale jako fotoreporter agencyjny, wykonywał również zdjęcia wszystkich najważniejszych wydarzeń społecznych i politycznych. Urodził się 17 lutego 1943 roku.
2021 - Zmarł Clive Sinclair, brytyjski wynalazca i konstruktor, znany przede wszystkim z konstrukcji komputerów domowych serii Sinclair: ZX-80, ZX-81 i ZX Spectrum. Był prezesem brytyjskiego oddziału Mensy w latach 1980-1997. W 1983 roku za swoje wynalazki Clive Sinclair otrzymał z rąk królowej brytyjskiej honorowy tytuł szlachecki. Urodził się 30 lipca 1940 roku.
2022 - Zmarł Stanisław Żytkowski, działacz społeczny, adwokat, senator I kadencji. Był wśród założycieli działającej w 1981 Polskiej Partii Demokratycznej. W stanie wojennym został internowany, a w 1984 był więziony przez sześć miesięcy. Współorganizował druk i kolportaż niezależnych pism. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 1 stycznia 1948 roku.
2023 - W finale 33. Mistrzostw Europy w piłce siatkowej mężczyzn, które były rozgrywane w Bułgarii, Izraelu, Macedonii Północnej i Włoszech, reprezentanci Polski pokonali reprezentantów Włoch wynikiem 3:0 (25:20, 25:21, 25:23). Tytuł MVP (ang. most valuable player - najbardziej wartościowy gracz) otrzymał reprezentant Polski Wilfredo León. To drugie złoto polskich siatkarzy na Mistrzostwach Europy. Biało-czerwoni pierwszy raz sięgnęli po nie w 2009 roku. 1. rocznica
