775 przed naszą erą - Chińscy astronomowie odnotowali najstarsze w historii zaćmienie Słońca.
1345 - Wojna polsko-czeska: w Pyzdrach został zawarty rozejm między królem Czech Janem Luksemburskim a królem Polski Kazimierzem III Wielkim i księciem świdnickim Bolkiem II Małym. Mimo wygaśnięcia rozejmu 15 listopada walk nie wznowiono. Pokój podpisano dopiero 22 listopada 1348 roku. Traktat nie wprowadzał żadnych zmian terytorialnych. Strony przyrzekły sobie "wieczystą miłość i braterską przyjaźń po wieczne czasy".
1522 - Do portu San Lucar w Hiszpanii wpłynął okręt Victoria, jedyny z ekspedycji Ferdynanda Magellana i jednocześnie pierwszy w historii, który opłynął Ziemię. Statkiem z 18 osobami na pokładzie dowodził kapitan Juan Sebastián Elcano. Ekspedycja Magellana rozpoczęła się 20 września 1519 roku. Na pięciu statkach wypłynęło 270 marynarzy. Sam Magellan zginął 27 kwietnia 1521 zabity przez mieszkańców wyspy Mactan w Archipelagu Filipińskim.
1683 - Zmarł Jean-Baptiste Colbert, francuski polityk, minister finansów, minister spraw zagranicznych w czasach rządów Ludwika XIV, zwolennik merkantylizmu i absolutyzmu. Colbert stworzył też francuską flotę handlową i wojenną. Urodził się 29 sierpnia 1619 roku.
1685 - Zmarł Jan Stefan Wydżga, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski w latach 1677-1685. W czasie rokoszu Jerzego Lubomirskiego doprowadził do wyciszenia nastrojów w kraju. Zwolennik Jana III Sobieskiego, popierał plany umocnienia władzy królewskiej i reform państwa. Urodził się około 1610 roku.
1729 - Urodził się Moses Mendelssohn, filozof żydowski i niemiecki, pisarz, językoznawca, pierwszy propagator zrównania praw Żydów z ludnością nieżydowską w krajach niemieckich. Prekursor i przedstawiciel ruchu oświecenia żydowskiego w Europie. Zmarł 4 stycznia 1786 roku. 295. rocznica
1757 - Urodził się Marie Joseph de La Fayette, francuski arystokrata, polityk, generał, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz rewolucji francuskiej, członek Stanów Generalnych, dowódca paryskiej Gwardii Narodowej. Był przyjacielem Polski i Polaków, współzałożycielem Francusko-Polskiego Komitetu Pomocy dla powstania listopadowego. Domagał się przyjścia Polsce z pomocą, zbierał składki na rzecz powstania. Zmarł 20 maja 1834 roku.
1766 - Urodził się John Dalton, angielski chemik i fizyk, odkrył prawo ciśnień cząstkowych, stworzył podstawy nowoczesnej atomistyki, opisał schorzenie oczu - ślepotę barw, nazwaną od jego imienia - daltonizmem. Na jego cześć jednostkę masy atomowej nazwano daltonem. Dalton prowadził od 1788 roku dziennik meteorologiczny, który zawierał pod koniec jego życia około 200 tysięcy wpisów dotyczących powiatu, w którym żył. W roku 1793 opublikował "Meteorological Observations and Essays". Zmarł 27 lipca1844 roku.
1788 - Otwarto Teatr Stanisławowski w Starej Pomarańczarni, w warszawskich Łazienkach. Teatr wzbudzał ogólny zachwyt. Był przeznaczony głównie dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego - stąd nazwa. Mimo to w 1791 roku, podczas przebudowy placu Krasińskich, król oddał swój teatr na publiczne przedstawienie trupy Bogusławskiego.
1789 - Urodził się Teodor Torosiewicz, farmaceuta i balneochemik. Zbadał i określił skład wód leczniczych w niemal wszystkich miejscowościach uzdrowiskowych w Małopolsce. Jako pierwszy opisał oraz zastosował metody i korzyści z przechowywania leków w naczyniach z zabarwionego szkła. Zmarł 2 marca 1876 roku. 235. rocznica
1790 - Sejm Czteroletni podjął uchwałę zakazującą jakiejkolwiek cesji terytorium Rzeczypospolitej, przekreślając tym samym możliwość odstąpienia miast pomorskich Prusom i unicestwiając plan zamienny pruskiego ministra dyplomacji Ewalda Friedricha von Hertzberga. Plan Hertzberga zakładał cesję Gdańska i Torunia dla Prus. W zamian Polska miała odzyskać Galicję kosztem Austrii. Austria z kolei miała się zadowolić zdobyczami w Turcji.
1794 - Podczas insurekcji kościuszkowskiej zakończyło się trwające od 13 lipca rosyjsko-pruskie pierwsze oblężenie Warszawy. Na wieść o wybuchu powstania w Wielkopolsce król pruski wycofał swe wojska. Pozbawieni wsparcia Rosjanie wycofali się za Pilicę. 230. rocznica
1801 - Urodził się Michał Starzewski, uczestnik powstania listopadowego, założyciel "publicznej szkoły szermierskiej” w Krakowie, autor pierwszego zachowanego traktatu o szermierce w języku polskim. Nieukończona praca została wydana drukiem w Krakowie w 1932 przez wnuka autora, Józefa Starzewskiego, w książce "Ze wspomnień o Michale Starzewskim". Dzieło, chociaż powstało w XIX wieku, opisuje staropolskie techniki fechtunku, na co wskazuje analiza ówczesnych podręczników szermierczych oraz życiorys autora. Zmarł 15 stycznia 1894 roku.
1809 - Urodził się Friedrich Wilhelm Clausewitz, niemiecki wojskowy, prezydent gdańskiej policji. Jest także twórcą zawodowej straży pożarnej w Gdańsku. Przy udziale policji budowlanej kontrolował wszystkie prace budowlane w mieście. Zmarł 10 stycznia 1881 roku. 215. rocznica
1829 - Urodziła się w Niemczech Maria Zakrzewska, lekarka polskiego pochodzenia. Feministka i abolicjonistka, pionierka kobiecej służby zdrowia w USA, gdzie wyjechała z Niemiec. Walczyła o równouprawnienie Afroamerykanów. Jako pierwsza kobieta w USA uzyskała stopień doktora medycyny. Zmarła 12 maja 1902 roku. 195. rocznica
1831 - W czasie powstania listopadowego wojska rosyjskie rozpoczęły szturm na Warszawę. Główne uderzenie zostało skierowane na Wolę, gdzie zginął Józef Sowiński, wychowanek Szkoły Rycerskiej, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego i kampanii w 1812 roku. Rosjanie wkroczyli do miasta dwa dni później, nie napotykając oporu, gdyż liczące ponad 32 tysiące żołnierzy polskie wojsko przeprawiło się przez Wisłę i skierowało w kierunku Modlina i Zamościa. Ostatecznie Modlin poddał się 8 października, a Zamość 21 października. Był to koniec powstania listopadowego.
1831 - Zmarł Józef Sowiński, generał artylerzysta, wychowanek Szkoły Rycerskiej w Warszawie, uczestnik powstania kościuszkowskiego i kampanii napoleońskich. Zginął 6 września 1831 roku dowodząc obroną Woli podczas szturmu wojsk rosyjskich na Warszawę, w czasie powstania listopadowego. Sowiński stał się po śmierci jednym z bohaterów narodowych tamtej epoki. Wojciech Kossak namalował obraz "General Sowiński na szańcach Woli", a Juliusz Słowacki napisał utwór "Sowiński w okopach Woli". Urodził się 15 marca 1777 roku.
1860 - Urodziła się Laura Addams, amerykańska socjolog, pracownica socjalna, feministka, dziennikarka, bojowniczka o pokój i reformy społeczne, przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla w 1931 roku razem z Nicholasem Butlerem. Starała się o utworzenia sądów dla nieletnich. Występowała w obronie praw kobiet, czarnoskórych i emigrantów. Domagała się ośmiogodzinnego dnia pracy dla kobiet. Była zadeklarowaną pacyfistką. Opowiadała się za zakończeniem I wojny światowej na drodze mediacji. Zmarła 21 maja 1935 roku.
1861 - Urodził się Antoni Xiężopolski, inżynier, zasłużony dla polskiego kolejnictwa konstruktor parowozów, profesor Politechniki Warszawskiej, wywarł znaczny wpływ na wyższe szkolnictwo kolejowe. Należał do pokolenia doświadczonych specjalistów, którzy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powrócili do kraju, by wziąć udział w organizowaniu od podstaw zarówno polskich wyższych szkół, jak i przemysłu. Zmarł 21 maja 1951 roku.
1863 - Powstanie Styczniowe: Klęska powstańców w bitwie pod Batorzem na Lubelszczyźnie. W czasie walk polski oddział został całkowicie rozbity. Zginęło 30 powstańców, a 47 zostało rannych. Poległ pułkownik Marcin Borelowski-Lelewel.
1876 - Zmarł Józef Szermentowski, malarz pejzażysta. Twórca między innymi obrazów: "Odpoczynek oracza", "Pogrzeb chłopski", "Studium wioski polskiej", "W parku", "Dziedziniec zamku w Szydłowcu". Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Chrystiana Breslauera i Juliusza Kossaka. Wśród jego nauczycieli był też Wojciech Gerson. W 1860 wyjechał, jako stypendysta do Paryża, gdzie pozostał już do końca życia. Urodził się 16 lutego 1833 roku.
1888 - Urodził się Joseph Patrick Kennedy Senior, amerykański biznesmen i polityk, twórca politycznej fortuny rodziny Kennedych, członek Partii Demokratycznej. Ojciec prezydenta Johna Fitzgeralda Kennedy'ego, a także senatorów Roberta Francisa Kennedy'ego i Edwarda Kennedy'ego. Zmarł 18 listopada 1969 roku.
1890 - Urodził się Włodzimierz Arwaniti, pułkownik artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. W 1920 roku brał udział w wojnie z bolszewikami. Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
1897 - Urodził się Marian Kozielewski, żołnierz Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, żołnierz Wojska Polskiego, oficer Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej, komendant warszawskiej Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa oraz Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. Brat Jana Karskiego - kuriera i emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego. Zmarł 8 lipca 1964 roku.
1898 - Urodził się Wacław Ciesielski, dziennikarz, działacz narodowy na Pomorzu, zwolennik idei narodowo-katolickich. Podczas okupacji niemieckiej członek organizacji konspiracyjnej Narodowa Organizacja Bojowa. Zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz 2 lutego 1941 roku.
1899 - Po raz pierwszy sformułowano zasady strategii Stanów Zjednoczonych, czyli tak zwanej polityki otwartych drzwi. Sekretarz stanu John Hay w notach skierowanych do mocarstw walczących o podział stref wpływów w Chinach wysunął trzy postulaty: aby nie naruszały w swoich strefach wpływów interesów innych państw, wprowadziły jednolite stawki celne i nie prowadziły dyskryminacji handlowej wobec innych mocarstw. Miało to zapewnić Stanom Zjednoczonym równe możliwości ekspansji ekonomicznej w Chinach, bez konieczności uzyskiwania własnej strefy wpływów. Postulaty amerykańskiej polityki otwartych drzwi zostały bez większych zastrzeżeń przyjęte pozytywnie przez wszystkie państwa z wyjątkiem Rosji. 125. rocznica
1901 - William McKinley, 25. prezydent Stanów Zjednoczonych, został śmiertelnie postrzelony przez Leona Czolgosza, urodzonego w rodzinie polskich emigrantów sympatyka idei anarchistycznych. Prezydent otrzymał dwa strzały w brzuch i pierś. Zmarł osiem dni później na skutek komplikacji pooperacyjnych. Czolgosz, po krótkim procesie, został skazany i stracony na krześle elektrycznym 29 października 1901 roku.
1901 - Urodził się Bohdan Bogumił Dobrzański, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. 1 listopada 1918 wstąpił do tworzącego się w Radomiu szwadronu kawalerii i skierowany na Front Ukraiński. Walczył w obronie Lwowa. We wrześniu 1939 roku dostał się do sowieckiej niewoli, został osadzony w Starobielsku i zamordowany w Charkowie, wiosną 1940.
1904 - Urodziła się Maria Krueger, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, między innymi: "Godziny pąsowej róży", "Karolci", "Odpowiedniej dziewczyny” oraz "Klimka i Klementynki”. Była autorką telewizyjnej audycji "Miś z okienka". Zmarła 13 sierpnia 1999 roku. 120. rocznica
1907 - Zmarł Sully Prudhomme, francuski poeta, laureat pierwszej Literackiej Nagrody Nobla w 1901 roku. W uzasadnieniu Komitetu Noblowskiego podano, że otrzymał ją za "wybitne osiągnięcia poetyckie, a zwłaszcza za idealizm, doskonałość artystyczną oraz niezwykłe połączenie duchowości i intelektu”. Urodził się 16 marca 1839 roku.
1908 - Urodził się Korczak Ziółkowski, amerykański rzeźbiarz polskiego pochodzenia, twórca największego na świecie, jeszcze nieukończonego pomnika, honorującego Indian. Na posąg Szalonego Konia, Indianie zaproponowali 200-metrową skałę w Górach Czarnych. Korczak Ziółkowski przejął górę i okoliczny teren od rządu USA w zamian za inną swoją posiadłość. Artysta odmówił przyjęcia dotacji państwowych w myśl indiańskiej zasady, że Góry Czarne nie są na sprzedaż. Od lat pieniądze na budowę pomnika zbiera prywatna fundacja. Po śmierci artysty, 20 października 1982 roku, pracę nad rzeźbą kontynuowała jego żona, a po jej śmierci ich dzieci.
1909 - Urodził się Edward Hartwig, artysta fotografik, uważany za jednego z najbardziej znanych na świecie fotografików polskich, autorytet w dziedzinie fotografii artystycznej, uznawany za artystę wszechstronnego, łączącego w pracach fotografię i grafikę. Zmarł 28 października 2003 roku. 115. rocznica
1913 - Urodził się Jan Nawrocki, szermierz, dwukrotny olimpijczyk. Wielokrotnie zdobywał medale mistrzostw Polski, był wszechstronnym zawodnikiem - walczył zarówno w szpadzie, jak i w szabli. Zmarł 19 czerwca 2000 roku.
1919 - Urodził się Wilson Greatbatch, amerykański inżynier, elektryk i wynalazca, twórca pierwszego wewnętrznego rozrusznika serca i ponad 350 innych patentów. Zmarł 27 września 2011 roku. 105. rocznica
1920 - Urodził się Lawrence LeShan, amerykański psycholog, autor bestsellera "Jak medytować", jednego z pierwszych praktycznych podręczników medytacji. Jest autorem lub współautorem około 75 artykułów w literaturze profesjonalnej oraz kilkunastu książek dotyczących psychoterapii, wojny, leczenia raka oraz mistycyzmu. Pisał również literaturę science-fiction pod pseudonimem "Edward Grendon". Zmarł 9 listopada 2020 roku.
1925 - Urodził się Andrea Camilleri, włoski reżyser teatralny oraz pisarz, autor powieści kryminalnych. Był autorem wierszy, opowiadań i eksperymentalnych powieści, sławę przyniósł mu cykl powieści kryminalnych rozgrywających się w fikcyjnym sycylijskim miasteczku Vigata. Swego głównego bohatera, miejscowego komisarza policji, obdarzył nazwiskiem będącym włoską wersją nazwiska katalońskiego pisarza Manuela Vázqueza Montalbána. Pierwsza powieść z Montalbano ukazała się w 1994. Główny bohater - Salvo Montalbano - jest smakoszem. W każdej książce trafimy na opisy jego posiłków, a czasem nawet na skrótowy przepis na danie kuchni południowo-włoskiej. Andrea Camilleri zmarł 17 stycznia 2019 roku.
1926 - Michał Grażyński mianowany został wojewodą śląskim. Kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, społeczny i harcerski, doktor filozofii i prawa cieszył się poparciem Józefa Piłsudskiego. Na stanowisku wojewody dążył do ograniczenia wpływów mniejszości niemieckiej w województwie. Pod różnymi pretekstami starał się doprowadzić do przejmowania niemieckich zakładów, aby wprowadzić tam polskie zarządy. Wojewodą był przez 13 lat. Urodził się 12 maja 1890, jako Michał Tadeusz Kurzydło, a zmarł 10 grudnia 1965 w Londynie.
1930 - Zmarł Kazimierz Dłuski, lekarz ftyzjatra, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i pierwszy prezes Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Był również członkiem Ligi Narodowej. W 1919 oddelegowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego do składu Komitetu Narodowego Polskiego - w zastępstwie Ignacego Jana Paderewskiego, został delegatem pełnomocnym na konferencji pokojowej w Paryżu. Urodził się 1 listopada 1855 roku.
1934 - Urodził się Czesław Jaworski, prawnik, adwokat, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. W czasie PRL reprezentował działaczy opozycji oskarżanych w procesach politycznych. Zmarł 1 września 2018 roku. 90. rocznica
1936 - Generał Edward Rydz-Śmigły podczas oficjalnej wizyty we Francji parafował polsko-francuską umowę wojskową. Polska uzyskała dwa miliardy franków kredytu, z czego połowa stanowiła gotówka. 800 milionów miało zostać przeznaczone na zakup dział i sprzętu lotniczego wyprodukowanego w fabrykach francuskich, a 200 milionów na produkcję zbrojeniową w Polsce.
1937 - Urodził się Jerzy Bińczycki, aktor, reżyser, związany z Teatrem Starym w Krakowie. W filmie zadebiutował w 1962. Do historii przeszła jego rola Bogumiła Niechcica w filmie "Noce i dnie". Podczas 36 lat pracy w filmie zagrał ponad 70 ról. Zmarł 2 października 1998 roku.
1939 - Złamanie oporu Wojska Polskiego w bitwach pod Piotrkowem i Tomaszowem Mazowieckim otworzyło 1. i 4. dywizji pancernej Wehrmachtu drogę na Warszawę. Prowadzona przez inne jednostki niemieckie ofensywa zagroziła rozbiciem linii obrony i przecięciem kontaktu między siłami polskimi. W tej sytuacji marszałek Edward Rydz-Śmigły, który tego dnia przeniósł sztab z Warszawy do Brześcia, wydał oddziałom Wojska Polskiego rozkaz generalnego odwrotu za linię Wisły i Sanu. Prezydent RP Ignacy Mościcki wraz z rządem opuścili Warszawę. Niemcy zajęli tego dnia między innymi Kraków, Kielce i Nowy Sącz. 85. rocznica
1939 - Rozpoczęło się formowanie obrony cywilnej oraz Robotniczej Brygady Obrony Warszawy. Krótko przed północą, szef propagandy w Sztabie Naczelnego Wodza pułkownik Roman Umiastowski wezwał przez radio mieszkańców Warszawy do udziału w budowie barykad i umocnień wobec bezpośredniego zagrożenia miasta przez Niemców. Jednocześnie wezwał wszystkich mężczyzn zdolnych do noszenia broni, a niepowołanych dotychczas do wojska, do bezzwłocznego opuszczenia stolicy i udania się na wschód, gdzie mieli zostać zmobilizowani. 85. rocznica
1939 - Urodziła się Krystyna Mikołajewska, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Grała między innymi w filmach: "Faraon”, "Morderca zostawia ślad", "Jadą goście jadą...". 85. rocznica
1941 - Zmarł śmiercią samobójczą pułkownik Janusz Albrecht, żołnierz września 1939, zastępca Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej. Po aresztowaniu przez gestapo 7 lipca 1941 roku był torturowany przez kilka dni, załamał się i złożył obszerne zeznania dotyczące struktur i zadań oddziałów Komendy Głównej ZWZ. 27 sierpnia został zwolniony z więzienia z misją przekazania Stefanowi Roweckiemu propozycji cichego porozumienia ZWZ z Niemcami. Janusz Albrecht popełnił samobójstwo, kiedy kierownictwo Armii Krajowej dało mu do zrozumienia, że jego misja jest bezcelowa. Urodził się 14 lutego 1892 roku.
1941 - W Paryżu powstała Polska Organizacja Walki o Niepodległość. Została założona przez polskiego konsula generalnego Aleksandra Kawałkowskiego, pseudonim "Justyn”. Współpracując z francuskimi grupami, Polska Organizacja brała udział w walkach akcjach dywersyjnych przeciwko Niemcom.
1941 - Niemcy utworzyli getto żydowskie w Wilnie. W styczniu 1942 powstała żydowska Zjednoczona Organizacja Partyzancka, która przygotowywała wybuch antyniemieckiego powstania w getcie. Gdy okazało się, że do niego nie dojdzie, części partyzantów udało się wydostać z miasta. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła 23-24 września 1943. Ludzi słabych fizycznie wywieziono do obozów zagłady w Majdanku i Sobiborze lub rozstrzelano w Ponarach. Siedem tysięcy Żydów zdolnych do pracy na rzecz III Rzeszy przetransportowano do obozów pracy na Łotwie i w Estonii. Łącznie szacuje się, że Niemcy zamordowali około 35 tysięcy wileńskich Żydów.
1942 - Początek ostatniego etapu wielkiej akcji likwidacyjnej w warszawskim getcie. Z tak zwanego kotła na Miłej do niemieckiego obozu zagłady w Treblince Niemcy wywieźli do 12 września 1942 roku około 50 tysięcy ludzi.
1943 - W bitwie we wsi Przyrzecze oddział porucznika Kazimierza Filipowicza pseudonim "Korda” z 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK odniósł zwycięstwo nad 150 osobowym oddziałem UPA. Podczas walk dowódca UPA zginął, a jego oddział został rozbity. Polscy żołnierze zdobyły broń oraz dokumentację nieprzyjaciela. Było to jedno z największych zwycięstw AK w walce z UPA na Wołyniu.
1944 - W 37. dniu Powstania Warszawskiego Niemcy przystąpili do ostatecznego szturmu na Powiśle. Piechotę wspomagała artyleria i bombowce. Po ostrzale szpitala przy ulicy Pierackiego 3, dziś Foksal, spłonęło żywcem około 80 rannych. Wobec przygniatającej przewagi wroga siły powstańcze wycofały się z Powiśla na Warecką i Chmielną. W szpitalu przy ulicy Tamka 3 Niemcy zamordowali 11 ciężko rannych AK-owców oraz ich kapelana, dominikanina Michała Czartoryskiego. Przy pobliskiej barykadzie rozstrzelali też 30 polskich cywilów. Tego dnia Niemcy zrzucili ulotki wzywające ludność cywilną do opuszczenia Warszawy 7 i 8 września. 80. rocznica
1944 - PKWN ogłosił dekret o reformie rolnej, nacjonalizujący majątki większe niż 50 hektarów, a w województwach: poznańskim, pomorskim i śląskim powyżej 100 hektarów. Dekret nie przewidywał żadnego wynagrodzenia dla osób, których posiadłości skonfiskowano - jedynie zaopatrzenie na starość. Dobra kościelne nie zostały objęte reformą. Część ziemi rozparcelowano wśród chłopów, a z części utworzono Państwowe Gospodarstwa Rolne. 80. rocznica
1945 - W Tokio władze amerykańskie aresztowały i następnie wydały Polsce Josefa Meisingera, niemieckiego zbrodniarza nazistowskiego, byłego dowódcę Einsatzgruppe IV i szefa SD oraz Sipo w Warszawie. Stanął on wraz z trzema innymi niemieckimi zbrodniarzami przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie pod zarzutem popełnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości. 3 marca 1947 został uznany za winnego i skazany na karę śmierci. Josef Meisinger został stracony przez powieszenie 7 marca 1947 w więzieniu mokotowskim.
1946 - Rada Ministrów wydała dekret o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska. Określał on między innymi, że na Ziemiach Odzyskanych należało tworzyć gospodarstwa rolne o powierzchni od siedmiu do 15 hektarów, a gospodarstwa hodowlane o powierzchni do 20 hektarów. Gospodarstwa ogrodnicze nie mogły być większe niż pięć hektarów.
1946 - Urodził się Jacek Zieliński, muzyk, wokalista, kompozytor, współzałożyciel i członek zespołu Skaldowie. Młodszy brat Andrzeja Zielińskiego. Występował także jako solista, między innymi w 1967 roku na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu z piosenką „Dzień niepodobny do dnia” , a później w duecie z Łucją Prus wykonał utwór „W żółtych płomieniach liści”. W 2006 został odznaczony przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2014 Złotym Krzyżem Zasługi za osiągnięcia artystyczne. Zmarł 6 maja 2024 roku.
1951 - Dekret o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na Ziemiach Odzyskanych. Na jego mocy rolnicy stawali się właścicielami prowadzonych gospodarstw.
1954 - Urodził się Maciej Zięba, dominikanin, teolog, filozof, publicysta. W okresie PRL działacz opozycji, wiceprezes wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, członek NSZZ "Solidarność". W latach 1998-2006 prowincjał polskiej prowincji dominikanów, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku w latach 2007-2010. Zmarł 31 grudnia 2020 roku. 70. rocznica
1959 - Premiera filmu "Pociąg" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Czarno-biały film przedstawia losy pasażerów nocnego pociągu jadącego z Warszawy na Hel. Główne role zagrali: Leon Niemczyk, Lucyna Winnicka i Teresa Szmigielówna. Film został doceniony na festiwalu w Wenecji. 65. rocznica
1960 - Urodził się Paweł Berger, muzyk, klawiszowiec, kompozytor i jeden ze współzałożycieli zespołu Dżem. Był uważany za nieoficjalnego lidera grupy. Od 1979 roku, z krótkimi przerwami, nieodłącznie był związany z zespołem. Towarzyszył w nagraniach między innymi Leszkowi Dranickiemu, Tadeuszowi Nalepie i Martynie Jakubowicz. 27 stycznia 2005 zginął w wypadku samochodowym. Zespół Dżem wracał wówczas z koncertu w Rzeszowie.
1960 - Podczas XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie Józef Szmidt zdobył złoty medal w trójskoku. Jeden z najwybitniejszych polskich lekkoatletów uzyskał wynik 16 metrów i 81 centymetrów pobijając rekord olimpijski. Cztery lata później w Tokio Polak zdobył kolejny złoty medal olimpijski z wynikiem 16 metrów i 85 centymetrów, ponownie bijąc olimpijski rekord. Na swoich trzecich igrzyskach olimpijskich w Meksyku w 1968 roku sportowiec poprawił wynik z Tokio o cztery centymetry, ale wystarczyło to tylko na siódme miejsce. Józef Szmidt, jako pierwszy człowiek na świecie osiągnął 17 metrów w trójskoku. 5 sierpnia 1960 roku w Olsztynie skoczył 17 metrów i trzy centymetry, bijąc poprzedni rekord świata aż o 33 centymetry. Wynik ten został poprawiony dopiero po ośmiu latach.
1965 - W Hagen w Niemczech rozpoczął się proces załogi niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze. Na ławie oskarżonych zasiadło 12 osób. Główny oskarżony, Kurt Bolender, popełnił samobójstwo przed ogłoszeniem wyroku, a spośród pozostałych tylko sześciu zostało skazanych, przy czym wyrok dożywotniego więzienia usłyszał jedynie Karl Frenzel, uznawany za jednego z najokrutniejszych esesmanów w Sobiborze.
1967 - Początek sześciodniowej wizyty w Polsce prezydenta Francji Charlesa de Gaulle'a. Francuz był entuzjastycznie witany w naszym kraju. W czasie wizyty prezydent podkreślał między innymi polskość Ziem Odzyskanych.
1967 - Zmarł Józef Januszkowski, taternik, leśnik, przewodnik tatrzański i ratownik górski. Był jednym z pierwszych taterników podejmujących się wejść zimowych na najtrudniejsze szczyty tatrzańskie. Należał do Polskiego Klubu Alpinistycznego i Klubu Wysokogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Urodził się 9 listopada 1924 roku.
1968 - Premiera filmu "Hrabina Cosel" w reżyserii Jerzego Antczaka, zrealizowanego na podstawie powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wraz z filmem powstał trzyodcinkowy serial. Główne role zagrali: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski i Stanisław Jasiukiewicz.
1970 - Na niemieckiej wyspie Fehmarn odbył się ostatni koncert Jimiego Hendrixa, powszechnie uważanego za najwybitniejszego i najbardziej wpływowego gitarzystę wszech czasów oraz za jedną z najbardziej znanych postaci w historii muzyki rockowej. Wśród publiczności szacowanej na 30 tysięcy osób znajdowali się między innymi członkowie rywalizujących ze sobą niemieckich gangów motocyklowych, którzy podpalili kasy i główne biuro promotorów, a także próbowali podpalić scenę. Słychać było odgłosy strzałów z broni palnej. Po zakończeniu koncertu muzycy Hendrixa w pośpiechu opuścili tereny festiwalu. 16 września artysta zagrał jeszcze kilka utworów w klubie w Londynie, a dwa dni później niespodziewanie zmarł w wieku niespełna 28 lat.
1970 - Palestyńscy terroryści z Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny porwali trzy samoloty lecące z Nowego Jorku do Brukseli, Frankfurtu nad Menem i Zurychu. Wszystkie maszyny zostały sześć dni później wysadzone w powietrze na lotniskach w Egipcie i Jordanii. Wszyscy pasażerowie zostali wypuszczeni wcześniej z maszyn. W niewoli pozostali jedynie amerykańscy Żydzi i obywatele Izraela, których zwolniono w zamian za uwolnienie Palestyńczyków z europejskich więzień.
1971 - 22 osoby zginęły, a 99 zostało rannych w wyniku awaryjnego lądowania samolotu BAC One-Eleven, na autostradzie A-7, pod Hamburgiem. Do wypadku doszło po tym, jak zaraz po starcie awarii uległy oba silniki samolotu. Piloci podjęli decyzję o powrocie na lotnisko. Jednaka maszyna zaczęła tracić wysokość na tyle szybko, że piloci zdecydowali się na awaryjne lądowanie na autostradzie. Kilka sekund później maszyna uderzyła w wiadukt znajdujący się nad autostradą i stanęła w płomieniach. Katastrofa miała miejsce 4,5 kilometra od lotniska w Hamburgu.
1971 - Urodziła się Dolores O’Riordan, irlandzka piosenkarka. W 1990 roku wygrała przesłuchania na miejsce wokalistki zespołu The Cranberries, w którym zastąpiła Nialla Quinna. W 1995 wystąpiła z Luciano Pavarottim podczas charytatywnego koncertu w Modenie, gdzie wykonali wspólnie "Ave Maria”. W 2013 ujawniła, że od ósmego do dwunastego roku życia była molestowana seksualnie przez osobę, której ufała. Zmarła 15 stycznia 2018 roku. Przyczyną śmierci było utonięcie. Podczas pogrzebu radiostacje w całej Irlandii grały utwór The Cranberries "When You're Gone”.
1972 - Masakra w Monachium: krótko po północy, podczas nieudanej policyjnej próby odbicia zakładników, palestyńscy terroryści zabili dziewięciu uprowadzonych członków izraelskiej ekipy olimpijskiej - czterech zawodników, trzech trenerów i dwóch sędziów. Znajdowali się oni w dwóch helikopterach, którymi przywieziono ich na lotnisko wojskowe w Fürstenfeldbruck. W strzelaninie zginął też jeden z funkcjonariuszy oraz pięciu terrorystów, a pozostali trzej zostali ujęci.
1973 - Warszawskie Zakłady Telewizyjne wyprodukowały pierwsze polskie telewizory kolorowe marki Jowisz. Odbiornik ten produkowano prawie w całości z elementów wytwarzanych w Polsce. Wcześniej zakłady składały telewizory radzieckie - Rubin.
1974 - Zmarł Eugeniusz Brzezicki, lekarz psychiatra, neurolog, kierownik Kliniki Psychiatrii Akademii Medycznej w Krakowie. Uczestniczył w kampanii wrześniowej. 6 listopada 1939 został zatrzymany przez Niemców podczas Sonderaktion Krakau, a następnie uwięziony w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen-Oranienburg. W obozie wzbudził szacunek swoją nieugiętą postawą wobec esesmanów i koleżeństwem wobec współwięźniów. Urodził się 1 grudnia 1890 roku. 50. rocznica
1974 - Urodził się Eryk Lubos, aktor. Wystąpił w filmach "Boisko dla bezdomnych", "Dom zły", "Wenecja", "Zabić bobra", "Dzień kobiet", "Stacja Warszawa", "Drogówka", "Taniec śmierci. Sceny z Powstania Warszawskiego", a także w serialach "Ojciec Mateusz", "Oficer" i "1920. Wojna i miłość". 50. rocznica
1976 - Sowiecki pilot starszy porucznik Wiktor Bielenko uciekł myśliwcem MiG-25 do Japonii. Po dokładnym zbadaniu nieznanego dotąd modelu myśliwca przez wywiad USA i Japonii, został on zwrócony ZSRR. Sowieci nalegali, aby wraz z maszyną do Związku Radzieckiego wrócił Bielenko. Prezydent Stanów Zjednoczonych Gerald Ford nadał sowieckiemu pilotowi azyl polityczny w USA. W ZSRR w procesie toczącym się w trybie zaocznym Wiktor Bielenko został skazany na karę śmierci.
1976 - Premiera filmu "Smuga cienia" w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie powieści o tym samym tytule Josepha Conrada. Główne role zagrali: Marek Kondrat, Graham Lines i Tom Wilkinson.
1980 - Stanisław Kania został powołany na stanowisko pierwszego sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na miejsce Edwarda Gierka. Decyzję podjęto na VI Plenum KC PZPR. Gierka odsunięto od władzy po sierpniowej fali strajków oraz powstaniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność”. Był pierwszym sekretarzem od grudnia 1970 roku, kiedy to zastąpił Władysława Gomułkę skompromitowanego po krwawo stłumionym proteście robotników. Następcą Stanisława Kani był od października 1981 roku generał Wojciech Jaruzelski.
1982 - Czterech uzbrojonych Polaków zajęło ambasadę PRL w stolicy Szwajcarii - Bernie, biorąc personel, jako zakładników. Napastnicy wydali oświadczenie, że należą do konspiracyjnej, zbrojnej organizacji o nazwie Powstańcza Armia Krajowa, której celem jest zniesienie stanu wojennego w Polsce. Porywacze z czasem zaczęli domagać się kilku milionów franków szwajcarskich oraz samolotu do Chin lub Albanii. Szwajcarskie siły bezpieczeństwa podczas szturmu 9 września zajęły budynek i uwolniły zakładników. Proces terrorystów odbył się w październiku 1983 roku przed szwajcarskim Trybunałem Federalnym w Lozannie. Odrzucono polskie wnioski o ekstradycję. Terroryści zostali skazani na kary więzienia od dwóch i pół roku do sześciu lat.
1983 - Dowódca sił powietrznych ZSRR generał Siemion Romanow przyznał oficjalnie, że Moskwa poczuwa się do odpowiedzialności za zestrzelenie pięć dni wcześniej samolotu pasażerskiego koreańskich linii Korean Air nad terytorium ZSRR. Zginęło 269 osób znajdujących się na pokładzie Boeinga 747-200A lecącego z Anchorage na Alasce do Seulu w Korei Południowej. Samolot z nieznanych przyczyn zboczył z kursu i wleciał na kilkadziesiąt kilometrów w głąb przestrzeni powietrznej ZSRR. Sowiecki generał oświadczył, że była to pomyłka. "Czarna skrzynka” zestrzelonego samolotu została wyłowiona przez Rosjan z morza, co zostało zatajone przed opinią publiczną aż do 1992 roku, kiedy prezydent Borys Jelcyn przekazał ją Koreańczykom.
1984 - Premiera filmu "Amadeusz" w reżyserii Miloša Formana. Amerykański dramat muzyczny powstał na podstawie sztuki Petera Shaffera pod tym samym tytułem. Przedstawia życie i twórczość Wolfganga Amadeusa Mozarta na dworze cesarza Józefa II, z perspektywy Antonia Salieriego, nadwornego kompozytora cesarza. Jest to jedna z najlepszych filmowych biografii w historii kina, choć sam Forman nazwał film "fantazją zainspirowaną pełnym tajemnic życiem Mozarta". Laureat ośmiu Oscarów w 1985 roku, w tym dla najlepszego filmu. "Amadeusz" został też wyróżniony Złotym Globem. Główne role zagrali: Tom Hulce, F. Murray Abraham i Elizabeth Berridge. 40. rocznica
1986 - Dwaj palestyńscy terroryści wdarli się do synagogi Neve Shalom w Stambule otwierając ogień z broni maszynowej do modlących się Żydów. Zginęły 22 osoby, a trzy zostały ranne.
1988 - Zmarł Stefan Themerson, awangardowy artysta, prozaik, poeta, eseista, filozof, filmowiec i kompozytor, twórca koncepcji poezji semantycznej. Pisał po polsku, francusku i angielsku. Urodził się 25 stycznia 1910 roku.
1991 - Rada Państwa ZSRR oficjalnie uznała niepodległość Litwy, Łotwy i Estonii. Większość pozostałych republik prowadziła negocjacje na temat nowego traktatu związkowego, który przemieniłby ZSRR w luźną federację w pełni autonomicznych republik. Rozmowy zakończyły się fiaskiem i zapadła decyzja o likwidacji ZSRR. Państwo to formalnie przestało istnieć 31 grudnia 1991 roku.
1991 - Leningradowi przywrócono nazwę sprzed 1914 roku - Sankt Petersburg. Po wybuchu I wojny światowej, niemiecko brzmiącą nazwę zamieniono ze względów patriotycznych na jej rosyjskie tłumaczenie Piotrogród. W styczniu 1924 roku miasto nazwano na cześć wodza rewolucji październikowej Leningradem.
1997 - W Opactwie Westminsterskim odbył się pogrzeb Diany, księżnej Walii. Na trasie przejazdu trumny z Opactwa Westminsterskiego do rodzinnej posiadłości Spencerów w Northamptonshire pojawiło się ponad milion ludzi. Szacuje się, że pogrzeb w telewizji oglądało 2,5 miliarda osób na całym świecie.
1998 - Zmarł Akira Kurosawa, japoński reżyser i scenarzysta, jeden z najsłynniejszych twórców współczesnej kinematografii światowej. Fabuła kilku jego filmów stanowi adaptacje dzieł Shakespeare’a: "Ran" został oparty na "Królu Learze", "Tron we krwi" na "Makbecie", a "Zły śpi spokojnie" na "Hamlecie". "Ukryta forteca" stała się dla George’a Lucasa jedną z inspiracji przy tworzeniu "Gwiezdnych wojen". Inny znany film Kurosawy to: "Siedmiu samurajów", na podstawie którego nakręcono później western "Siedmiu wspaniałych". Urodził się 23 marca 1910 roku.
2007 - Zmarł Luciano Pavarotti, włoski śpiewak operowy - tenor liryczny. Ogromną popularność przyniosły mu zapoczątkowane w latach 90. z Plácido Domingo i José Carrerasem koncerty "Trzech tenorów”. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych śpiewaków XX wieku. Urodził się 12 października 1935 roku.
2008 - W Glasgow odbył się finał 2. Konkursu Tańca Eurowizji, który wygrali reprezentanci Polski Edyta Herbuś i Marcin Morczek. Zaprezentowali choreografię do muzyki Michaela Jacksona.
2009 - Zmarł Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, artysta multimedialny, prekursor sztuki wideo w Polsce. Był twórcą filmów: "Bezdech”, "Łyżeczka”, "Krzesła”, "Łódź miasto kultury”, "Klaskacz”. Profesor Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu i Uniwersytetu Toruńskiego. Urodził się 8 marca 1947 roku. 15. rocznica
2011 - Zmarł Janusz Morgenstern, reżyser i producent filmowy. Autor filmów i seriali: "Do widzenia, do jutra”, "Jowita”, "Trzeba zabić tę miłość”, "Potem nastąpi cisza”, "Mniejsze zło”, "Stawka większa niż życie”, "Polskie drogi” i "Kolumbowie”. Reżyserował też szereg spektakli Teatru Telewizji. Od 1990 pracował, jako producent filmów. W 2004 Antoni Krauze stworzył filmowy portret Morgensterna zatytułowany "Ćwiczenia z niepamięci". W 2008 reżyser otrzymał Orła w kategorii osiągnięcia życia. W 2010 został uhonorowany nagrodą honorową na Nowojorskim Festiwalu Filmów Polskich. Urodził się 16 listopada 1922 roku.
2011 - Zmarł Michael Hart, amerykański autor, twórca pierwszego w historii e-booka. Założyciel Projektu Gutenberga, który udostępnia darmowe, elektroniczne kopie książek, które nigdy nie były obłożone prawami autorskimi lub też prawa te wygasły. Urodził się 8 marca 1947 roku.
2015 - Ogólnokrajowe referendum dotyczące wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu, stosunku do dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa oraz interpretacji zasad prawa podatkowego w razie wątpliwości na korzyść podatnika. Frekwencja wyniosła 7,8 procent i była najniższą z odnotowanych we wszystkich ogólnokrajowych głosowaniach przeprowadzonych w Europie po 1945 roku. Ponieważ nie przekroczyła progu połowy uprawnionych, to zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wynik referendum nie był wiążący.
2016 - Zmarł Andrzej Szymczak, w latach 1967-1984 bramkarz reprezentacji Polski w piłce ręcznej, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Montrealu w 1976 roku. Był jednym z najlepszych bramkarzy na świecie, 13 października 1974 roku w Ljubljanie wystąpił w Reprezentacji Świata w spotkaniu z Jugosławią. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i dwukrotnie Brązowym Medalem "Za wybitne osiągnięcia sportowe”. Urodził się 8 września 1948 roku.
2017 - Papież Franciszek rozpoczął podróż apostolską do Kolumbii. Pielgrzymka przebiegała pod hasłem "Demos el primer paso" - "Uczyńmy pierwszy krok!", nawiązującym do procesu pokojowego w Kolumbii, który zakończył trwająca ponad 50 lat wojnę domową.
2018 - Zmarł Burt Reynolds, amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Zagrał między innymi w filmach: "Sto karabinów", "Gator", "Mistrz kierownicy ucieka", "Wyścig armatniej kuli", "Boogie Nights", "Pewnego razu... w Hollywood". Urodził się 11 lutego 1936 roku.
2018 - 44 osoby zginęły, a 660 zostało rannych w trzęsieniu ziemi na japońskiej wyspie Hokkaido. Awaria zasilania energetycznego powodowała, że w całym Hokkaido, pozostało bez prądu ponad pięć milionów mieszkańców.
2020 - Zmarł Kevin Dobson, amerykański aktor i reżyser. Znany szczególnie z roli detektywa Bobby’ego Crockera, partnera porucznika Theo Kojaka w serialu kryminalnym CBS "Kojak". Urodził się 18 marca 1943 roku.
2021 - Zmarł Tomasz Knapik, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny. Rozpoczynał karierę od współpracy z Rozgłośnią Harcerską, później pracował w III programie Polskiego Radia i w Telewizji Polskiej. W telewizji początkowo na żywo czytał dialogi podczas emisji filmu, później nagrywano listy dialogowe. Tomasz Knapik czytał także teksty Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego. Z czasem stal się jednym z najbardziej rozpoznawalnych lektorów filmowych i telewizyjnych. Osoby korzystające z komunikacji miejskiej w Warszawie mogą też usłyszeć jego głos w komunikatach. Urodził się 16 września 1943 roku.
2021 - Zmarł Jean-Paul Belmondo, aktor francuskiego kina i producent filmowy. Należał do artystów francuskiej Nowej Fali. Wystąpił w filmach: w filmach "Do utraty tchu" z 1960 roku, "Szalony Piotruś" z 1965 roku, "Nędznicy" z 1995 roku, a także wielu innych. Urodził się 9 kwietnia 1933 roku.
2022 - Zmarł Just Jaeckin, francuski reżyser, producent filmowy, scenarzysta, twórca filmu "Emmanuelle" z 1974. Urodził się 8 sierpnia 1940 roku.
2022 - Zmarł Kazimierz Mazur, aktor filmowy, teatralny i dubbingowy. Popularność przyniosła mu rola Tomaszka Niechcica w filmie i serialu "Noce i dnie". Zagrał też w "Awanturze o Basię", "Daleko od szosy" i "Wiedźminie". Urodził się 2 grudnia 1948 roku.
2022 - Zmarł Peter Straub, amerykański pisarz, znany, jako autor powieści "Upiorna opowieść" oraz współautor powieści "Talizman" i "Czarny Dom", napisanych wspólnie ze Stephenem Kingiem. Działacz Horror Writers Association i PEN. Wielokrotny zdobywca Nagrody Brama Stokera. Urodził się 2 marca 1943 roku.
2023 - Zmarł Giuliano Montaldo, włoski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy. Autor filmów: "Szwadrony śmierci", "Sacco i Vanzetti" i "Giordano Bruno" - trylogii, opowiadającej o nadużyciach władzy: wojskowej, sądowniczej i religijnej. Nakręcił też "Czas zabijania" z Nicolasem Cage’em w roli głównej. Wyreżyserował również miniserial telewizyjny "Marco Polo", który zdobył nagrodę Emmy. Urodził się 22 lutego 1930 roku. 1. rocznica
