Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-09-05, 01:00 Autor: IAR/K.Sowińska/dok.

Kartka z kalendarza

5 września - Międzynarodowy Dzień Dobroczynności.
1580 - W czasie I wojny polsko-rosyjskiej wojska polsko-węgierskie zdobyły Wielkie Łuki koło Pskowa. W trakcie rabowania palącej się twierdzy doszło do eksplozji prochowni, w wyniku której zginęło 200 Polaków i Węgrów oraz większość załogi moskiewskiej. Oblężenie rozpoczęło się 1 września podczas kampanii wielkołuckiej będącej częścią wojny polsko-rosyjskiej prowadzonej w latach 1577-1582 przez Stefana Batorego.

1638 - Urodził się Ludwik XIV, król Francji od 1643 roku, syn Ludwika XIII, przedstawiciel dynastii Burbonów. Najwybitniejszy europejski reprezentant absolutyzmu i najdłużej panujący monarcha europejski - spędził 72 lata na tronie. Uporządkował finanse państwa, popierał rozwój handlu i rzemiosła, otoczył mecenatem kulturę. Dzięki stworzeniu silnej armii i floty prowadził liczne wojny i powiększył terytorium Francji. Znany z powiedzenia "Państwo to ja". Zmarł 1 września 1715 roku.

1651 - Powstanie Chmielnickiego: koło Trypola chorągwie dowodzone przez hetmana Marcina Kalinowskiego wciągnęły w zasadzkę i doszczętnie wybiły trzy tysiące Kozaków z grupy Wasyla Zołotarenki. Powstanie Kozaków Zaporoskich i chłopstwa ruskiego pod przywództwem hetmana kozackiego Bohdana Chmielnickiego przeciwko Rzeczypospolitej miało charakter wojny chłopskiej i trwało od 1648 do 1654 roku.

1655 - Potop szwedzki: wojska szwedzkie zdobyły Sochaczew. Najeźdźcy nie oszczędzili miasta, zniszczyli domy i działający od wieków sześciokołowy młyn. Został on odbudowany tylko z jednym kołem wodnym. Po zdobyciu Sochaczewa Szwedzi ruszyli w kierunku Warszawy.

1666 - W Londynie zakończył się po trzech dniach pożar, który zniszczył 13 tysięcy 200 budynków i 87 kościołów, w sumie dwie trzecie powierzchni miasta. Zginęło sześć osób. Pożar wybuchł w piekarni we wschodniej części miasta. Z powodu silnego wiatru i konstrukcji budynków z materiałów łatwopalnych ogień przeniósł się na całe miasto. W 1667 parlament uchwalił podatek węglowy z przeznaczeniem na fundusz odbudowy Londynu. Miasto odbudowano w oparciu o istniejącą, jeszcze średniowieczną, strukturę ulic, jednak już z wykorzystaniem trwalszych materiałów, poprawiając warunki sanitarne i dostępność do budynków.

1698 - Car Rosji Piotr I Wielki wprowadził podatek od posiadania brody. Brody mogli nosić tylko duchowni, chłopi i kupcy. Ci ostatni za specjalną opłatą.

1735 - Urodził się Johann Christian Bach, jeden z najbardziej wszechstronnych kompozytorów drugiej połowy XVIII wieku, syn Johanna Sebastiana Bacha. Styl jego muzyki, często określany, jako galant, wywodzi się z orkiestrowej muzyki baroku oraz przede wszystkim opery. Miał olbrzymi wpływ na muzykę Wolfganga Amadeusa Mozarta. Cechy szczególne jego muzyki to wdzięczna melodyka, doskonałe wyczucie formy oraz pomysłowość w wykorzystaniu faktury i kolorystyki orkiestrowej. Zmarł 1 stycznia 1782 roku.

1774 - Rozpoczął się I Kongres Kontynentalny w Filadelfii. Był to początek uniezależniania się kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej. Kolejny Kongres, 4 lipca 1776 roku, uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych. 250. rocznica

1774 - Urodził się Caspar David Friedrich, niemiecki malarz, uznawany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa romantycznego. Jego najważniejsze dzieła to: "Krzyż w górach", "Opactwo w dębowym lesie" oraz "Wędrowiec nad morzem mgły". Zmarł 7 maja 1840 roku. 250. rocznica

1803 - Zmarł Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos, francuski inżynier wojskowy, urzędnik, generał i pisarz, któremu sławę przyniosła powieść "Niebezpieczne związki", wydana w 1782 roku. Książce od początku towarzyszyła aura skandalu obyczajowego i opinia "niemoralnej". Współcześnie wielokrotnie ekranizowana, także w uwspółcześnionej wersji. W Polsce wydana została po raz pierwszy w 1912 we Lwowie przez Księgarnię Polską Bernarda Połonieckiego. Pierre Choderlos de Laclos urodziła się 18 października 1741 roku.

1807 - Kapitulacją Kopenhagi i przejęciem floty duńskiej przez Royal Navy zakończyła się brytyjska inwazja morsko-lądowa. Brytyjska operacja zaczęła się 16 sierpnia po tym, jak Dania stanęła po stronie francuskiego cesarza Napoleona. Doszło wtedy do pierwszego w historii terrorystycznego bombardowania dzielnic zamieszkanych przez ludność cywilną. Zniszczonych zostało 30 procent budynków. Zginęło dwa tysiące osób, spośród 100 tysięcy mieszkających wtedy w Kopenhadze.

1816 - Król Francji Ludwik XVIII rozwiązał Izbę Deputowanych, co oficjalnie zakończyło tak zwany 'biały terror” skierowany wobec osób podejrzanych o sympatie rewolucyjne lub bonapartystowskie.

1817 - Urodził się Aleksiej Tołstoj, rosyjski poeta, dramaturg, prozaik, autor między innymi powieści "Książę srebrny", dramatu "Śmierć Iwana Groźnego" oraz opowiadań fantastycznych "Upiór". Zmarł 10 października 1875 roku.

1861 - Urodził się Kazimierz Kaden, lekarz pediatra. W1896 roku przeprowadził się do Rabki, obejmując kierownictwo zakładu leczniczego, a w 1898 kupił uzdrowisko od Laury Zubrzyckiej, wdowy po dotychczasowym właścicielu, porzucając praktykę lekarską. Od 1900 roku rozbudował uzdrowisko, założył park zdrojowy, prowadził odwierty źródeł solankowych, wybudował wodociągi i elektrownię. Zmarł 24 sierpnia 1917 roku.

1871 - Urodził się Friedrich Akel, estoński polityk, pełnił funkcję głowy państwa. Kilkukrotny minister spraw zagranicznych Estonii. Kawaler Orderu Orła Białego w 1937 roku. W październiku 1940 aresztowany przez NKWD, rozstrzelany 3 lipca 1941 roku.

1876 - Urodził się Łukasz Siemiątkowski, znany też jako "Tata Tasiemka", gangster, działający na warszawskiej Woli, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej od 1903, radny Warszawy z listy PPS, konspirator w podziemiu antyniemieckim w czasie II wojny światowej. Był pierwowzorem Kuma Kaplicy, bohatera powieści "Król" Szczepana Twardocha i serialu, który powstał na jej podstawie. Zmarł w lutym 1944 roku w niemieckim obozie zagłady KL Majdanek.

1895 - Papież Leon XIII ogłosił encyklikę "Adiutricem" dotyczącą modlitwy różańcowej. W dokumencie tym papież wzywa wiernych do modlitwy różańcowej w intencji powrotu odłączonych braci z Kościołów wschodnich i zgodę między narodami. Encyklika jest medytacją na temat efektywności i owoców modlitwy różańcowej. Papież pisał też o pobożności maryjnej, jako środka do promocji jedności w Kościele.

1897 - Urodził się Kazimierz Iranek-Osmecki, pułkownik, legionista. W czasie II wojny światowej członek Związku Walki Zbrojnej, później AK, uczestnik Powstania Warszawskiego. Wspólnie z podpułkownikiem Zygmuntem Dobrowolskim podpisał 2 października 1944 roku układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Od 1945 roku przebywał na emigracji. Zmarł 22 maja 1984 roku w Londynie.

1902 - Zmarł Rudolf Virchow, niemiecki patolog i antropolog. Jako jeden z pierwszych wykonał biopsje, sformułował pojęcie białaczki. Prowadził pierwsze wykopaliska archeologiczne w Wolinie oraz w innych rejonach Pomorza. Uważał się za Pomorzanina, potomka Słowian i wykazywał to w swoich pracach o historii Pomorza Zachodniego. Urodził się 13 października 1821 roku.

1905 - W Portsmouth w amerykańskim stanie New Hampshire podpisano traktat pokojowy kończący wojnę rosyjsko-japońską. Rosja straciła Port Artur, południowe odgałęzienie kolei wschodniochińskiej i połowę wyspy Sachalin. Wojna pomiędzy Imperium Rosyjskim a Cesarstwem Japonii rozpoczęła się 8 lutego 1904 roku. Dzięki zwycięstwu Japonia awansowała do grona światowych potęg. W wyniku wojny zmarło około 120 tysięcy osób. Klęska armii rosyjskiej spowodowała wzrost niezadowolenia społecznego w Rosji i była główną przyczyną rewolucji w 1905 roku.

1906 - Urodził się Marian Wnuk, rzeźbiarz, profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Był też rektorem obu uczelni. Podczas II wojny światowej, po zajęciu Lwowa przez Niemców, współpracował z konspiracyjną Radą Pomocy Żydom. W 1944, zagrożony, przeniósł się do Warszawy, skąd po powstaniu był deportowany do Niemiec. W 1945, po krótkim pobycie w Krakowie, osiadł w Gdańsku, jako współzałożyciel, profesor i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. Zmarł 29 września 1967 roku.

1908 - Urodził się José Fernández Díaz, kubański piosenkarz i autor tekstów znany również, jako Joseíto Fernández. Najbardziej znany jego utwór to "Guantanamera". Zmarł 11 października 1979 roku.

1910 - Urodził się Włodzimierz Głowacki, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, instruktor i działacz żeglarski, dziennikarz, pisarz, jeden z największych popularyzatorów żeglarstwa w Polsce. Pierwszy laureat nagrody imienia Leonida Teligi za opublikowaną w Wydawnictwie Morskim książkę "Wspaniały świat żeglarstwa". Autor tekstów i muzyki do piosenek żeglarskich. Dla uczczenia jego postaci flagowy żaglowiec Polskiego Związku Żeglarskiego nosi nazwę "Kapitan Głowacki". Zmarł 28 sierpnia 1995 roku.

1912 - Urodził się John Cage, amerykański kompozytor muzyki współczesnej. Eksperymentował z wieloma gatunkami muzyki, przy okazji przerabiając tradycyjne instrumenty. W swoich ekstrawaganckich realizacjach poszedł dalej niż jakikolwiek inny kompozytor współczesny. Zmarł 12 sierpnia 1992 roku.

1914 - Józef Piłsudski utworzył w Kielcach Polską Organizację Narodową. Na czele PON stanął Witold Jodko-Narkiewicz, który jako reprezentant Piłsudskiego, prowadził rozmowy z dowództwem IX Armii Niemieckiej. W ich trakcie ustalono, że organizacja będzie mogła prowadzić werbunek do Legionów na terenach Królestwa opanowanych przez Niemców, dostarczając w zamian IX Armii informacji wywiadowczych z terenów zajmowanych przez Rosjan. PON uzyskała pozwolenie na działania legalne, prawo do akcji propagandowej i wydawniczej. Utworzone przez Józefa Piłsudskiego, na bazie PON, urzędy cywilne, zasiliły kadrowo, tajną Polską Organizację Wojskową. 110. rocznica

1914 - Podczas I wojny światowej wojska francuskie, dowodzone przez generała Josepha Jacques’a Joffre’a, uderzyły nad Marną na armię niemiecką, pod dowództwem generała Alexandra von Klucka. Bitwa zakończyła się 9 listopada odparciem Niemców i zmuszeniem ich do wojny pozycyjnej. 110. rocznica

1914 - Niemiecki okręt podwodny SM U-21 storpedował należący do Royal Navy lekki krążownik HMS Pathfinder. Było to pierwsze w historii zatopienie wrogiego okrętu za pomocą torpedy wystrzelonej z łodzi podwodnej. 110. rocznica

1915 - Zmarł Stanisław Witkiewicz, malarz, literat, krytyk sztuki, filozof. Inspirowany sztuką ludową i budownictwem góralskim stworzył zasady stylu zakopiańskiego. Ojciec Stanisława Ignacego Witkiewicza - Witkacego. Urodził się 21 maja 1851 roku.

1916 - Premiera amerykańskiego filmu niemego "Nietolerancja" w reżyserii Davida Warka Griffitha. Jest to opowieść o nietolerancji dotykającej człowieka. Na fabułę składają się cztery wątki, które opisują: upadek Babilonu, męczeństwo Jezusa, wydarzenia nocy świętego Bartłomieja oraz czasy współczesne filmowi. "Nietolerancja" kończy się alegorią sugerującą wyzwolenie wszystkich ludzi z niewoli. Było to jedno z najdroższych przedsięwzięć w dziejach kina niemego - kosztował około dwóch milionów dolarów. "Nietolerancja" poniosła jednak klęskę finansową, swoją pacyfistyczną wymową nie pasowała, bowiem do wydarzeń I wojny światowej. W 1989 roku "Nietolerancja" znalazła się w National Film Registry, jako budująca dziedzictwo kulturalne Stanów Zjednoczonych.

1917 - Zmarł Marian Smoluchowski, fizyk teoretyk, profesor Uniwersytetu we Lwowie i Jagiellońskiego w Krakowie. Był pionierem fizyki statystycznej. Jego prace wykorzystał Albert Einstein, formułując teorię wyjaśniającą chaotyczne ruchy cząstek. Urodził się 28 maja 1872 roku.

1918 - W reakcji na nieudany zamach na Włodzimierza Lenina z 30 sierpnia i równoległy, udany atak w Piotrogrodzie na szefa tamtejszego Czeka Moisieja Urickiego, Rada Komisarzy Ludowych RFSRR wydała dekrety wprowadzające formalnie tak zwany "czerwony terror” i udzielające Czeka nieograniczonych pełnomocnictw w tym zakresie. Ogólna liczba ofiar śmiertelnych "czerwonego terroru” z lat 1918-1922 obliczana jest, według różnych źródeł, na między 50 tysięcy a ponad 1,5 miliona.

1922 - Premiera filmu niemego "Zazdrość" w reżyserii Wiktora Biegańskiego (roboczy tytuł: "Tragedia zhańbionej"). Tytułową bohaterką była córka ziemianina, szantażowana przez parobka, który zniesławił dziewczynę. Film nie zachował się do czasów obecnych.

1923 - Urodził się Romuald Żyliński, kompozytor, pianista, aranżer i pedagog. Twórca muzyki, między innymi do musicalu "Tytus, Romek i Atomek”, komedii "Perły Lady Gallux” oraz piosenek: "Alabama”, "Idzie niebo ciemną nocą” oraz "Serduszko puka w rytmie cza-cza”. Zmarł 9 kwietnia 2013 roku.

1924 - We Lwowie student Teofil Olszewski, członek Ukraińskiej Organizacji Wojskowej, przeprowadził nieudany zamach na prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego. Rzucona przez zamachowca bomba w stronę limuzyny, którą podróżował prezydent, na szczęście nie wybuchła. Władze państwowe skutecznie zatuszowały sprawę, gdyż nie chciały, by świat dowiedział się, że Rzeczpospolita ma problemy z Ukraińcami na Kresach Wschodnich. 100. rocznica

1924 - Urodziła się Krystyna Moszumańska-Nazar, kompozytorka, profesor i rektor krakowskiej Akademii Muzycznej. Skomponowała około 70 utworów, między innymi: "Koncert na perkusję i orkiestrę" oraz "Madonny polskie na chór mieszany i orkiestrę". Zmarła 27 września 2008 roku. 100. rocznica

1926 - Na starym stadionie Wisły Kraków rozegrano finał pierwszej w historii i jedynej w okresie międzywojennym edycji piłkarskiego Pucharu Polski, w którym gospodarze pokonali Spartę Lwów 2:1. Polski kluby nie były zainteresowane rywalizacją w dodatkowych rozgrywkach, a sprawą priorytetową były dla nich zmagania o mistrzostwo kraju

1929 - Urodził się Mieczysław Stoor. Był aktorem Teatru Powszechnego w Łodzi oraz Teatru Dramatycznego w Warszawie. Wystąpił między innymi w filmach "Wesele", "Westerplatte", "Bolesław Śmiały" i "Milion za Laurę". Był jednym ze współzałożycieli i aktorem Kabaretu "Koń”, w którym zastąpił Mieczysława Czechowicza. Zmarł 5 października 1973 roku. 95. rocznica

1934 - Urodził się Zbigniew Korpolewski, prawnik, aktor, artysta estradowy. Był między innymi dyrektorem stołecznego teatru "Syrena”. Pisał teksty satyryczne dla Hanki Bielickiej oraz do kabaretów "Dudek” i "Egida”. Prowadził koncerty The Rolling Stones i The Animals. Był dyrektorem Teatru „Syrena” w Warszawie w latach 1991-1997. Zmarł 25 listopada 2018 roku. 90. rocznica

1936 - Pierwsza kobieta, Amerykanka Beryl Markham pokonała samotnie Atlantyk za sterami samolotu, w trudniejszym zachodnim kierunku. Markham wystartowała z Abingdon w Wielkiej Brytanii jednosilnikowym samolotem Percival Meew i po 20-godzinnym locie, kiedy skończyło się paliwo wylądowała na torfowisku w Nowej Szkocji w Kanadzie.

1939 - W czasie kampanii wrześniowej niemiecka 10. Armia, po przełamaniu obrony Armii Łódź i Kraków, weszła w kontakt ogniowy z częścią odwodowej Armii Prusy. Stoczone bitwy pod Piotrkowem Trybunalskim i Tomaszowem Mazowieckim zakończyły się klęską oddziałów Armii Odwodowej. W ówczesnym powiecie tureckim Wehrmacht przeprowadził kolejne egzekucje mszcząc się za opór wojsk polskich i poniesione w walce straty. Od 3 września Niemcy zamordowali tam 300 Polaków. We wsi Serock w powiecie świeckim Niemcy zabili kilkudziesięciu wziętych do niewoli żołnierzy Armii "Pomorze”. Po wkroczeniu do Bydgoszczy Niemcy rozpoczęli eksterminację ludności miasta. Do 8 września rozstrzelano w Bydgoszczy co najmniej 400 Polaków. W nocy z 5 na 6 września 1939 żołnierze SS i Wehrmachtu zapędzili do synagogi w Krasnosielcu koło Makowa Mazowieckiego grupę około 50 Żydów, których następnie rozstrzelali. 85. rocznica

1939 - Gdy w Polsce trwały walki, na froncie zachodnim toczyła się wojna, nazywana przez Niemców "wojną siedzącą”, a przez Francuzów "dziwną wojną". Francuzi podjęli ograniczoną ofensywę w Zagłębiu Saary. Mając znaczną przewagę liczebną i materiałową, wkroczyli jedynie osiem kilometrów w głąb terytorium Niemiec na odcinku frontu o szerokości 32 kilometrów. Mimo że nie napotkali przy tym większego oporu Niemców zatrzymali się przed umocnieniami Linii Zygfryda. Wkrótce potem, 12 września na posiedzeniu Rady Najwyższej Sprzymierzonych w Abbeville Francja i Wielka Brytania postanowiły, że nie udzielą Polsce realnej, wojskowej pomocy. Francuskie dywizje wycofały się za umocnienia Linii Maginota, podczas gdy przysłany na kontynent Brytyjski Korpus Ekspedycyjny stał bezczynnie na granicy francusko-belgijskiej do maja 1940 roku. 85. rocznica

1939 - Stany Zjednoczone ogłosiły neutralność w II wojnie światowej. USA przystąpiły do wojny dwa lata później, 7 września 1941 roku, po ataku japońskim na Pearl Harbor. 85. rocznica

1939 - Urodził się Stanisław Bąba, językoznawca, polonista, frazeolog, profesor Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu. Twórca poznańskiej szkoły frazeologicznej. Zmarł 25 sierpnia 2014 roku. 85. rocznica

1942 - Początek tak zwanej Wielkiej Szpery, akcji, w czasie której Niemcy deportowali z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem dzieci oraz osoby starsze i chore, w sumie ponad 15 tysięcy Żydów. Akcja wywózki trwała do 12 września 1942 roku.

1942 - Dowódca SS i policji na dystrykt warszawski wydał obwieszczenie przypominające o karze śmierci za udzielanie pomocy Żydom.

1942 - Urodziła się Teresa Tuszyńska, aktorka i modelka. Wystąpiła w filmach: "Rozwodów nie będzie", "Tarpany", "Biały niedźwiedź", "Poczmistrz". Największą popularność przyniosła jej rola Margueritte w filmie Janusza Morgensterna "Do widzenia, do jutra". Zmarła 19 marca 1997 roku.

1944 - W 36. dniu Powstania Warszawskiego oddziały powstańcze wycofały się z Elektrowni przy ulicy Tamka na Powiślu. Gmach PKO przy ulicy Jasnej 9 został opuszczony przez Sztab Komendy Głównej AK i sztab komendy Okręgu Warszawa AK. Niemcy zajęli gmach Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych przy ulicy Kopernika oraz ulice: Sewerynów, Oboźną i Leszczyńską, docierając aż do ulicy Drewnianej. Na Powiślu esesmani z brygady Dirlewangera zamordowali 152 Polaków. 80. rocznica

1945 - Szyfrant ambasady Związku Radzieckiego w Ottawie Igor Guzenko opuścił służbę i przekazał Kanadyjczykom 109 dokumentów dotyczących działalności szpiegowskiej Głównego Zarządu Wywiadowczego - GRU w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Dokumenty dotyczyły między innymi wykradania tajemnic nuklearnych i metod osadzania tak zwanych uśpionych szpiegów.

1945 - Urodził się Michał Rybczyński, muzykolog, redaktor muzyczny Polskiego Radia, współtwórca Lata z Radiem. W latach 70. i 80. główny redaktor muzyczny Lata z Radiem. Wylansował wielu znanych piosenkarzy, między innymi: Eleni, Danutę Mizgalską, Dalidę i Bobby Vintona. Promował też już znanych piosenkarzy, jak Anna Jantar, Krzysztof Krawczyk, Irena Jarocka, Helena Vondráčková czy Budka Suflera. Zmarł 27 października 2011 roku.

1945 - Urodził się Al Stewart, brytyjski piosenkarz i muzyk folk rockowy. Stał się znany dzięki swojemu wkładowi w odrodzenie muzyki ludowej w Wielkiej Brytanii w latach 1960-1970. Jest najbardziej znany ze swojego przeboju z 1976 roku "Year of the Cat", tytułowej piosenki z platynowego albumu o tej samej nazwie. Wydał 16 albumów studyjnych i trzy koncertowe.

1946 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Krakowie skazał na karę śmierci Austriaka Amona Götha, jednego z największych zbrodniarzy nazistowskich, komendanta niemieckiego obozu koncentracyjnego w Płaszowie, likwidatora gett żydowskich w Krakowie i Tarnowie, słynącego z okrucieństwa wobec więźniów. Wyrok wykonano 13 września 1946 roku w więzieniu przy ulicy Montelupich w Krakowie. W trakcie wojny Amon Göth zgromadził wielki majątek, zrabowany ofiarom. Skala jego rabunków była tak wielka, że mimo nieformalnego przyzwolenia na bogacenie się kosztem ofiar obozów, Göth został aresztowany przez władze niemieckie w 1944 roku. Udało mu się wówczas uniknąć procesu i kary.

1946 - Urodził się Freddie Mercury, brytyjski piosenkarz, kompozytor, wokalista popularnej grupy "Queen". Autor takich utworów, jak "Bohemian Rhapsody”, "We Are the Champions”, "Somebody to Love”. Wielokrotnie wyróżniany tytułem jednego z najlepszych wokalistów w historii muzyki popularnej. Zasłynął z charakterystycznej i niezwykłej dla rockowych wokalistów barwy głosu oraz skali, która wynosiła cztery oktawy. Wspólnie z Queen zagrał ponad 700 koncertów na całym świecie. Jednym z najlepszych był charytatywny koncert Live Aid w 1985 roku. Głównym jego bohaterem był Mercury, występ trwał 20 minut i został zaliczony do najlepszych koncertów w historii muzyki rockowej. Bezpośrednio po nim Elton John powiedział "ukradli przedstawienie dla siebie”. Zmarł 24 listopada 1991 roku.

1946 - Urodził się Krzysztof Tyszkiewicz, scenograf teatralny i filmowy, przez wiele lat związany z Piwnicą pod Baranami. Zmarł 19 czerwca 2005 roku.

1947 - Urodził się Jerzy Kędziora, pseudonim "JotKa", rzeźbiarz i medalier, projektant przestrzeni. Autor instalacji "Przechodzący przez rzekę", umieszczonej nad Brdą w Bydgoszczy. Rzeźba przedstawia metalowego linoskoczka w dynamicznej pozycji na linie ponad nurtem rzeki. W podobnym duchu jest rzeźba tego autora "Kajakarz", znajdująca się w Mstowie nad Wartą.

1948 - Otwarto Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. Główną siedzibą placówki jest dawny pałac biskupi na Wzgórzu Katedralnym, zbudowany około 1350 roku. Najważniejsze miejsce zajmuje wystawa stała "Mikołaj Kopernik - życie i dzieło”.

1949 - Zmarł Ludwik Więcław, działacz Stronnictwa Narodowego, żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej, porucznik Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W sierpniu 1948 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy rzeszowskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W procesie kierownictwa Okręgu Rzeszowskiego NZW, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie, został 30 maja 1949 roku skazany na karę śmierci. Wyrok, wykonany 5 września 1949 roku, unieważnił 13 marca 1992 roku Sąd Wojewódzki w Rzeszowie. Urodził się 23 sierpnia 1908 roku. 75. rocznica

1951 - Urodził się Michael Keaton, amerykański aktor i producent filmowy pochodzenia niemieckiego i irlandzkiego. Zagrał między innymi w filmach: "Sok z Żuka", "Batman" i "Powrót Batmana", "Pacific Heights". "Gra o życie", "Zawód: dziennikarz" oraz "W akcie desperacji".

1955 - Urodziła się Elżbieta Adamiak, piosenkarka, gitarzystka i kompozytorka poezji śpiewanej. Współpracowała ze znanymi postaciami i grupami ballady poetyckiej oraz piosenki turystycznej, między innymi: Nasza Basia Kochana i Wolna Grupa Bukowina. Jest laureatką Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie w 1975, Zamkowych Spotkań "Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie i Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej "FAMA” w Świnoujściu. Nagrywała utwory dla Polskiego Radia, które w swoich archiwach posiada ponad 40 jej piosenek.

1956 - Początek obrad Sejmu, w czasie których uchylono przepisy o socjalistycznej dyscyplinie pracy oraz zmieniono ustawę o szkolnictwie wyższym, zwiększającą prawa szkół wyższych.

1959 - W Chorzowie otwarto największe w kraju Śląskie Wesołe Miasteczko. Najstarszy lunapark w Polsce ma powierzchnię około 26 hektarów. Od sezonu 2017 park nosi nazwę Legendia. Znajdują się tam 43 obiekty dla dorosłych i dla dzieci, w tym cztery kolejki górskie. 65. rocznica

1959 - Wyemitowano premierowe wydanie magazynu telewizyjnego poświęconego kulturze i sztuce "Pegaz". Jego pomysłodawcą i długoletnim autorem, do odejścia w lutym 1968 roku, był reżyser i dziennikarz Grzegorz Lasota. Symbolem programu jest pegaz, a sygnał dźwiękowy stworzył Stefan Zawarski na podstawie "Wariacji fortepianowych" Antona Weberna. 65. rocznica

1959 - Zmarł Kazimierz Zarankiewicz, matematyk, profesor mechaniki teoretycznej Politechniki Warszawskiej. Teoretyk lotów kosmicznych. Był członkiem Brytyjskiego Towarzystwa Międzyplanetarnego i członkiem honorowym Niemieckiego Towarzystwa Rakietowego. Urodził się 2 maja 1902 roku. 65. rocznica

1959 - Urodził się Waldemar Pawlak, polityk, działacz PSL. Pełnił funkcję prezesa tej partii w latach 1991-1997 i 2005-2012. Od 1993 do 1995 roku był prezesem Rady Ministrów, a w latach 2007-2012 - wicepremierem i ministrem gospodarki. Poseł na Sejm w latach 1989-2015. Jest senatorem XI kadencji od 2023 roku. Prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. 65. rocznica

1960 - Podczas XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie Kazimierz Paździor zdobył złoty medal w bokserskiej wadze lekkiej. W finale pokonał Włocha Sandro Lopopolo. Kazimierz Paździor był też mistrzem Europy z Pragi w 1957, wicemistrzem kontynentu w Lucernie z 1959. Wystąpił 12 razy w reprezentacji Polski, wygrał 10 walk i dwie przegrał. Urodził się 4 marca 1935 roku, a zmarł 24 czerwca 2010. 1961 - Prezydent USA John F. Kennedy zapowiedział wznowienie po trzech latach amerykańsko-radzieckiego moratorium testów broni atomowej.

1961 - Urodził się Sal Solo, właściwie Christopher Scott Stevens, brytyjski wokalista, gitarzysta, klawiszowiec i producent muzyczny. W latach 80. założyciel i lider grup The News i Classix Nouveaux oraz wokalista włoskiego zespołu Rockets. Classix Nouveaux odnosił liczne sukcesy w Polsce i stworzył utwór na cześć naszego kraju - "Poland". Po wizycie w San Damiano we Włoszech Sal Solo nawrócił się na katolicyzm. W 1987 zaprzestał nagrywania muzyki komercyjnej i skupił się na tworzeniu albumów z muzyką chrześcijańską. Obecnie mieszka w Chicago i jest działaczem ewangelizacyjnym.

1965 - Zmarł Bohdan Pniewski, architekt, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Politechniki Warszawskiej, projektant gmachów Polskiego Radia, Ministerstwa Komunikacji, Narodowego Banku Polskiego, przebudowy i rozbudowy budynków Sejmu. Ostatnim przedsięwzięciem Bohdana Pniewskiego była odbudowa i znaczna rozbudowa Teatru Wielkiego. Urodził się 26 sierpnia 1897 roku.

1966 - Urodził się Mariusz Szczygieł, dziennikarz, pisarz, reporter, autor książek "Gottland", "Laska nebeska", "Zrób sobie raj". Wspólnie z Wojciechem Tochmanem i Jackiem Hugo-Baderem jest wymieniany w antologiach zagranicznych poświęconych współczesnej polskiej sztuce reportażu. Jest uważany za ucznia Hanny Krall. Założyciel i członek zarządu Fundacji Instytut Reportażu, w ramach której wraz z Wojciechem Tochmanem założył Wydawnictwo Dowody na Istnienie.

1968 - Urodził się Brad Wilk, amerykański perkusista, z pochodzenia niemiecki Żyd. Nazwisko jego rodziny zostało zmienione z Wolf na polsko brzmiące Wilk podczas Holokaustu, gdy przodkowie muzyka emigrowali przez Polskę do Stanów Zjednoczonych. Do 2007 roku grał w zespole rockowym Audioslave, a następnie w Rage Against the Machine. W 2012, jako muzyk sesyjny zagrał na albumie zespołu Black Sabbath "13".

1972 - Podczas letnich igrzysk olimpijskich w Monachium członkowie palestyńskiej organizacji Czarny Wrzesień zabili 11 izraelskich sportowców i trenerów, których wzięli, jako zakładników oraz oficera niemieckiej policji. Terroryści zażądali wypuszczenia i bezpiecznej możliwości przedostania się do Egiptu dla 234 Palestyńczyków i innych niearabskich więźniów przetrzymywanych w Izraelu oraz dwóch niemieckich terrorystów, założycieli niemieckiej Frakcji Czerwonej Armii. Pięciu z ośmiu palestyńskich terrorystów zostało zabitych podczas próby odbicia zakładników, trzech pozostałych przy życiu terrorystów schwytano. Zostali uwolnieni przez RFN po porwaniu przez terrorystów Czarnego Września samolotu pasażerskiego linii Lufthansa.

1975 - Wydano Kodeks ucznia. Jest to zbiór praw i obowiązków uczniowskich określający relacje między uczniem i nauczycielem w szkolnym procesie edukacyjnym obejmującym kształcenie i wychowanie, respektujący zasadę wspomagania rodziców w dziele wychowania.

1977 - Z Przylądka Canaveral na Florydzie została wystrzelona sonda kosmiczna Voyager 1, która po 20 latach dotarła na krawędź Układu Słonecznego. Jest ona najdalszym i ciągle działającym obiektem wysłanym w przestrzeń kosmiczną przez człowieka. Przewiduje się, że zasilanie w energię elektryczną wystarczy do utrzymania funkcjonowania sondy i łączności z Ziemią do około 2025 roku.

1978 - Papież Jan Paweł I udzielił audiencji metropolicie Leningradu i Nowogrodu Nikodemowi. W trakcie tego pierwszego od 500 lat oficjalnego spotkania wysokiego przedstawiciela rosyjskiej Cerkwi prawosławnej ze zwierzchnikiem Kościoła katolickiego Nikodem nagle zasłabł i umarł na rękach papieża.

1980 - W Szwajcarii został otwarty 16-kilometrowy tunel Świętego Gotharda na autostradzie A2 pomiędzy Bazyleą i Chiasso. W momencie otwarcia był najdłuższym tunelem drogowym na świecie. Obecnie najdłuższy jest Tunel Laerdal, o długości 24,5 kilometra, otwarty w Norwegii 27 listopada 2000 roku.

1980 - Komunistyczna władza w Polsce zwołała w trybie nadzwyczajnym VI Plenum KC PZPR, na którym następnego dnia zwolniło Edwarda Gierka ze stanowiska I sekretarza partii "ze względu na zły stan zdrowia”. Upadek Edwarda Gierka był związany z falą strajków w lipcu i sierpniu 1980 i powstaniem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność”. Następcą Edwarda Gierka został Stanisław Kania.

1980 - Premiera filmu "Grzeszny żywot Franciszka Buły" w reżyserii Janusza Kidawy. Film opowiada o losach mieszkańców Górnego Śląska w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Główne role zagrali: Andrzej Grabarczyk, Adam Baumann i Mariusz Krawczyk.

1981 - Rozpoczął się 1. ogólnokrajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność” w Gdańsku. Odbył się w dwóch turach: od 5 do 10 września oraz od 26 września do 7 października 1981. Czwartego dnia obrad uchwalono jeden z najbardziej znanych dokumentów zjazdowych: "Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej”, zachęcające do walki o prawa obywatelskie i pracownicze. Na tekst dokumentu szybko zareagowała Moskwa. Leonid Breżniew oświadczył, że "Posłanie" to "niebezpieczny i prowokacyjny dokument". Delegaci wybrali na przewodniczącego Lecha Wałęsę. Uchwalony podczas zjazdu program NSZZ "Solidarność" otrzymał nazwę "Samorządna Rzeczpospolita". W dokumencie tym stwierdzano, że Związek jest organizacją wieloświatopoglądową, reprezentującą pracowników i broniącą ich interesów.

1981 - W wyniku buntu w więzieniu w Bydgoszczy, uciekło 188 osób. Do rozruchów doszło po tym, jak strażnicy postrzelili próbującego uciec ze spacerniaka 18-letniego mężczyznę podejrzanego o kradzież przedmiotów liturgicznych znacznej wartości. Więźniowie powołali komitet protestacyjny i wywiesili flagi. Protestowali przeciwko trudnym warunkom bytowym i brutalnemu traktowaniu. Uciec udało się 188 z 500 osadzonych.

1982 - Zmarł Douglas Bader, brytyjski pilot as myśliwski z okresu II wojny światowej. W czasie Bitwy o Anglię zestrzelił 11 samolotów niemieckich. Sam dostał się do niewoli niemieckiej, z której podejmował wielokrotne próby ucieczki. Od marca 1941, awansowany do stopnia podpułkownika, był dowódcą dywizjonów 145, 610 i 616. Sam również uczestniczył w lotach bojowych. Urodził się 21 lutego 1910 roku.

1983 - Premiera filmu psychologicznego "Pensja pani Latter" w reżyserii Stanisława Różewicza, ekranizacji powieści Bolesława Prusa "Emancypantki". Główne role zagrały: Barbara Horawianka, Halina Łabonarska i Hanna Mikuć.

1984 - Zakończyła się pierwsza misja amerykańskiego wahadłowca Discovery, trzeciego po Columbii i Challengerze promu kosmicznego. W pierwszej misji Discovery wyniósł między innymi na orbitę trzy satelity. Ostatnia - 39. - podróż kosmiczna Discovery zakończyła się 9 marca 2011 roku. 40. rocznica

1986 - Premiera filmu "Jezioro Bodeńskie" w reżyserii Janusza Zaorskiego. Na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno, w 1986 film otrzymał nagrodę Grand Prix - Złotego Lamparta. Była to adaptacja dwóch dzieł Stanisława Dygata - powieści "Jezioro Bodeńskie" i opowiadania "Karnawał". Film jest dyskursem na temat narodowych wad i zalet Polaków, rozumienia polskości oraz stereotypami zachowania Polaka wobec cudzoziemców. Główne role zagrali: Krzysztof Pieczyński, Małgorzata Pieczyńska i Joanna Szczepkowska.

1986 - Na lotnisku w Karaczi pakistańscy antyterroryści odbili uprowadzony przez członków Organizacji Abu Nidala samolot należący do Pan American World Airways Boeing 747 z 379 osobami na pokładzie. Z rąk terrorystów zginęło 20 pasażerów, a 120 zostało rannych.

1990 - Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność” odebrała "Gazecie Wyborczej" prawo do posługiwania się symbolem "Solidarności” na pierwszej stronie dziennika. Decyzję uzasadniono "tendencyjnością artykułów dyskredytujących i ośmieszających przewodniczącego związku Lecha Wałęsę” oraz tym, że "Gazeta nie jest organem informacyjnym Solidarności tylko spółką prywatną”.

1991 - Polska i Litwa wznowiły stosunki dyplomatyczne. Polska uznała niepodległość Litwy 26 sierpnia 1991. Rozwój współpracy gospodarczej rozpoczął się 28 września 1992, gdy doszło do podpisania przez rządy Umowy w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji. 26 kwietnia 1994 roku, podczas spotkania prezydentów obu państw: Lecha Wałęsy i Algirdasa Brazauskasa w Wilnie, podpisano Traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy.

1992 - Zmarł Bohdan Korzeniewski, historyk i krytyk teatru, reżyser, tłumacz, pedagog. W latach 1948-1980, głównie w teatrach warszawskich i krakowskich, wyreżyserował samodzielnie i we współpracy, prawie 70 sztuk teatralnych. Po II wojnie światowej działał w komisji weryfikującej aktorów, grających w dozwolonych przez okupanta, a potępianych przez władze podziemne jawnych spektaklach z lekkim repertuarem. Urodził się 12 kwietnia 1905 roku.

1994 - Na antenie TVP1 wyemitowano pierwszy odcinek amerykańskiego serialu "Moda na sukces". Amerykańska opera mydlana została stworzona przez Lee Phillip Bell i Williama Josepha Bella. Premiera odbyła się w stacji CBS 23 marca 1987 roku. Oglądana była w prawie 100 krajach. Z tego powodu serial został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa. 30. rocznica

1996 - Ramzi Yousef i dwóch innych islamskich ekstremistów zostało uznanych przez sąd w Nowym Jorku winnymi planowania zamachów na 12 amerykańskich samolotów pasażerskich.

1997 - Zmarła Matka Teresa z Kalkuty, misjonarka albańska, święta Kościoła katolickiego, założycielka Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Miłości, laureatka pokojowej Nagrody Nobla. Beatyfikowana 19 października 2003 roku przez papieża Jana Pawła II. Została ogłoszona świętą przez papieża Franciszka 4 września w 2016 roku. Urodziła się 26 sierpnia 1910 roku.

1999 - Zmarł Zdzisław Szymański, fizyk atomowy, twórca polskiej szkoły teoretycznej fizyki jądrowej. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, członek Polskiej Akademii Nauk. Urodził się 2 lutego 1926 roku. 25. rocznica

2002 - Zmarł David Todd Wilkinson, światowej sławy amerykański kosmolog, zajmujący się badaniem początków istnienia Wszechświata. Specjalizował się w badaniu mikrofalowego promieniowania tła pozostałego po Wielkim Wybuchu, który miał - ponad 13 miliardów lat temu - zapoczątkować rozprzestrzenianie się materii w znanym nam świecie. Urodził się 13 maja 1935 roku.

2003 - Zamordowany został Krzysztof Olewnik, syn płockiego przedsiębiorcy, porwany w nocy z 26 na 27 października 2001. Został zabity mimo przekazania porywaczom okupu. Zamieszani w porwanie i zabójstwo mężczyźni popełnili samobójstwa w zakładach karnych. Głośna sprawa i błędy organów ścigania spowodowały, że w Sejmie powołano specjalną komisję śledczą.

2004 - W domu zastępcy przewodniczącego Ukraińskiej Służby Bezpieczeństwa doszło do próby otrucia dioksyną kandydata opozycji w wyborach prezydenckich na Ukrainie Wiktora Juszczenki. Wiedeńscy lekarze potwierdzili dioksynowe zatrucie i stwierdzili, że ich stężenie w organizmie Wiktora Juszczenki przekraczało tysiąc razy normalną wartość. Prezydent Ukrainy Łeonid Kuczma odwołał wiceszefa służb specjalnych SBU, Wołodymyra Saciuka, który podejrzewany o organizację próby otrucia, złożył mandat deputowanego i wycofał się z działalności publicznej. Ostatecznie Wiktor Juszczenko wygrał wybory prezydenckie już w pierwszej turze. 20. rocznica

2004 - We Wrocławiu, w Parku Południowym odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina. Ponad trzymetrowej wysokości monument został wzniesiony dla upamiętnienia pobytów i występu Fryderyka Chopina. We Wrocławiu kompozytor gościł czterokrotnie, lecz tylko raz, 8 listopada 1830 roku dał tam publiczny koncert, jeden z trzydziestu w swojej karierze. Był to jeden z pożegnalnych występów: Chopin na zawsze opuszczał Polskę, udając się do Drezna, Monachium i w końcu do Paryża. Budowie pomnika Fryderyka Chopina w Parku Południowym przyświecała idea stworzenia tam plenerowego salonu muzycznego na wzór warszawskich Łazienek. Uroczyste odsłonięcie pomnika zgromadziło ponad trzy tysiące Wrocławian. Autorem rzeźby jest Jan Kucz. 20. rocznica

2005 - W Medan, na indonezyjskiej wyspie Sumatrze, rozbił się Boeing 737 należący do Mandala Airlines. Zginęło 149 osób, w tym 100 znajdujących się na pokładzie maszyny. Samolot podczas startu nie zdołał się unieść w powietrze i rozbił się na ruchliwej ulicy w pobliżu lotniska. Rannych zostało też 17 pasażerów samolotu i 26 mieszkańców Medanu.

2009 - Zmarł Jan Ziółek, historyk, specjalizujący się w historii powszechnej i historii Polski XIX wieku, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 50. represjonowany przez komunistyczne władze PRL, został skazany na dziewięć lat więzienia przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Łodzi za przynależność do nielegalnej organizacji antykomunistycznej w Łowiczu, zmierzającej do obalenia siłą władzy ludowej i ustroju komunistycznego. Urodził się 29 lipca 1931 roku. 15. rocznica

2010 - Zmarł David Dortort, amerykański producent i scenarzysta, twórca serialu telewizyjnego "Bonanza”, który w latach 1964-1967 był najchętniej oglądanym programem amerykańskiej telewizji. Urodził się 23 października 1916 roku.

2013 - Zmarł Rochus Misch, sierżant SS, z zawodu malarz-tapeciarz, telefonista i adiutant Adolfa Hitlera w czasie II wojny światowej. Był przedostatnim żyjącym mieszkańcem bunkra Hitlera w Berlinie z maja 1945 oraz ostatnim żyjącym świadkiem jego samobójczej śmierci. Opuścił bunkier na dwie godziny przed zajęciem go przez żołnierzy radzieckich. 2 maja 1945 poddał się Armii Czerwonej. Urodził się 29 lipca 1917 roku.

2016 - Zmarła Zofia Helwing, działaczka środowisk sybirackich, córka oficera legionisty. W 1940 roku została deportowana wraz z matką z Kresów Wschodnich RP do sowieckich łagrów przymusowej pracy w obwodzie archangielskim. Po amnestii z 1941 dostała możliwość opuszczenia obozu i wyjazd do Kamyszyna w obwodzie stalingradzkim. Tam dostała przydział na dowożenie żywności dla żołnierzy, a następnie została skierowana do kopania rowów obronnych pod Stalingradem, gdzie została ranna. Wróciła do Polski w lutym 1946 roku. W 1989 roku ukazała się jej książka "Ociosani", powstała na podstawie notatek spisanych ołówkiem na stronach gazety "Prawda". Była współorganizatorką reaktywowanego w latach 1988/1989 Związku Sybiraków. Urodziła się w 1925 roku

2018 - Zmarła Rachael Bland, brytyjska dziennikarka i prezenterka radiowa i telewizyjna w BBC Radio 5 Live, BBC News i "BBC North West Tonight". Od 2016 roku chorowała na raka piersi. Urodziła się 21 stycznia 1978 roku.

2018 - Zmarł Jerzy Drygalski, ekonomista, menedżer i urzędnik państwowy, wiceminister przekształceń własnościowych w latach 1990-1994, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL. W drugiej połowie lat 70. zaangażowany w działalność Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej "KOR”. Urodził się 19 września 1948 roku.

2019 - Zmarł Andrzej Polkowski, tłumacz, pisarz i archeolog. Od wczesnych lat rozwijał zainteresowania literaturą i historią. Studiował archeologię. Przetłumaczył 113 książek, należących do literatury dziecięcej, fantasy i SF, a także z dziedziny psychologii. Tłumaczył homilie papieża Jana Pawła II w serii papieskiej wydawanej przez Instytut Wydawniczy "Pax” oraz powieści o przygodach Harry Pottera. Urodził się 5 września 1939 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł ksiądz kardynał Marian Jaworski, duchowny rzymskokatolicki, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w latach 1982-88, arcybiskup metropolita lwowski od 1991 do 2008 roku, przewodniczący Konferencji Episkopatu Ukrainy. W 2005 towarzyszył umierającemu papieżowi Janowi Pawłowi II i udzielił mu wiatyku. Kawaler Orderu Orła Białego. Urodził się 21 sierpnia 1926 roku

2020 - Zmarł Jiří Menzel, czeski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, laureat Oscara. Zaczął kręcić filmy w połowie lat 60. XX wieku. Jego filmy, choć nieraz dotykają bardzo ważnych tematów, są jednocześnie poetyczne i dowcipne. Zaraz na początku swojej kariery zdobył Oscara za film "Pociągi pod specjalnym nadzorem" z 1966 roku, nakręcony według minipowieści, pod tym samym tytułem, czeskiego pisarza Bohumila Hrabala. Jeden z czołowych twórców tak zwanego nowego kina czeskiego. Przewodniczył jury konkursu głównego na 49. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1992 roku. Urodził się 23 lutego 1938 roku.

2023 - Zmarła Teresa Stanek, pseudonim „Mitsuko", uczestniczka Powstania Warszawskiego, działaczka kombatancka i samorządowa, warszawska radna, porucznik Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Należała do prezydium Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, była prezesem Ogólnokrajowego Środowiska Żołnierzy AK Korpusu „Jodła”. W 2021 roku została prezesem Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK. Podczas II wojny światowej należała do Szarych Szeregów: przekazywała meldunki, zajmowała się łącznością i służbą sanitarną. Po wojnie studiowała archeologię klasyczną i prehistorię Polski, pracowała w wydawnictwach „Czytelnik” i PWN. W 2015 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 13 października 1929 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-10-01, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 1 października - Międzynarodowy Dzień Osób Starszych, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1990 roku. 1 października - Międzynarodowy Dzień Muzyki… » więcej 2024-09-30, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 30 września - Międzynarodowy Dzień Tłumacza. 30 września - Dzień Archiwisty. 30 września - Światowy Dzień Copywritera. 30 września - Dzień… » więcej 2024-09-29, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 29 września - Międzynarodowy Dzień Głuchych i Języka Migowego, obchodzony w ostatnią niedzielę września - święto zostało ustanowione z inicjatywy Światowej… » więcej 2024-09-28, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 28 września - Światowy Dzień Walki z Wścieklizną. 28 września - Światowy Dzień Jabłka. 28 września - Święto Państwowości Czeskiej, Dzień… » więcej 2024-09-27, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 27 września - Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, ustanowiony uchwałą Sejmu z 11 września 1998 roku. Uchwała nawiązuje do utworzenia w nocy z 26 na 27… » więcej 2024-09-26, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 26 września - Europejski Dzień Języków, ustanowiony przez Radę Europy w 2001 roku. 26 września - Ogólnopolski Dzień Aptekarza. 26 września - Światowy… » więcej 2024-09-25, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 25 września - Międzynarodowy Dzień Głuchych i Języka Migowego. 25 września - Światowy Dzień Rzek. 25 września - Światowy Dzień Farmaceuty. 25… » więcej 2024-09-24, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 24 września - Święto narodowe Republiki Gwinei Bissau - Dzień Niepodległości, obchodzony w rocznicę ogłoszenia niepodległości w 1973 roku. » więcej 2024-09-23, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 23 września - Święto narodowe Arabii Saudyjskiej, obchodzone w rocznicę proklamowania niepodległości w 1932 roku. » więcej 2024-09-22, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 22 września - Ostatni dzień Europejskiego Tygodnia Mobilności, trwającego od 16 do 22 września. 22 września - Światowy Dzień Nosorożca. 22 września… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »