1192 - Król Anglii Ryszard I Lwie Serce i sułtan Saladyn podpisali porozumienie kończące III wyprawę krzyżową.
1409 - Po ośmiodniowym oblężeniu Krzyżacy zdobyli i zniszczyli zamek w Złotorii koło Torunia oraz wymordowali polską załogę. Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim zakończyła się zwycięstwem Polski i podpisaniem 1 lutego 1411 roku w Toruniu I pokoju toruńskiego. Polska odzyskała ziemię dobrzyńską z zamkiem w Bobrownikach, natomiast Litwa zyskała obietnicę, że w okresie życia Jagiełły i Witolda Zakon Krzyżacki nie będzie występował z pretensjami do Żmudzi. Zakon zapłacił także Polsce trzy tony srebra, jako odszkodowanie za zniszczenie zamku w Złotorii. 615. rocznica
1621 - W czasie II wojny polsko-tureckiej rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem. Starcie między armią Rzeczypospolitej Jana Karola Chodkiewicza, a armią turecką pod dowództwem sułtana Osmana II trwało do 9 października. Zakończyło się taktycznym zwycięstwem armii Rzeczypospolitej, ukoronowanym podpisaniem traktatu potwierdzającego ustalenia traktatu w Buszy z 1617 roku.
1752 - Wielka Brytania i jej kolonie w Ameryce Północnej odeszły od kalendarza juliańskiego na rzecz gregoriańskiego. Po 2 września nastąpił tam 14 września.
1798 - Zmarł Michał Gröll, drukarz i księgarz, w latach 1770-1777 wydawał w Warszawie czasopismo literackie "Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”. W 1768 otworzył publiczną czytelnię i wypożyczalnię książek, jedną z pierwszych w mieście. Do osiągnięć księgarza zalicza się też wprowadzenie polskiej książki na prestiżowe targi książki w Lipsku. Urodził się 11 grudnia 1722 roku.
1808 - Książę warszawski Fryderyk August utworzył w Warszawie Archiwum Ogólne Krajowe. Od 1918 roku nosi nazwę Archiwum Główne Akt Dawnych. Gromadzi archiwalia polskich i obcych władz, urzędów, instytucji naczelnych i centralnych oraz prowincjonalnych, a także archiwa rodzin i osób o szczególnym znaczeniu z terenów dawnej Rzeczypospolitej, Prus Południowych i Nowowschodnich, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego oraz części Galicji.
1814 - Urodził się Ernst Curtius, niemiecki archeolog, historyk. Od 1875 roku kierował pracami archeologicznymi w Olimpii. Odkrył wówczas między innymi Świątynię Zeusa Olimpijskiego oraz posąg Hermesa z Dionizosem na ręku Praksytelesa. Zmarł 11 lipca 1896 roku. 210. rocznica
1848 - Zmarł Jakub Falkowski, pijar, filantrop, pedagog, założyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie. Autor prac pedagogicznych: "O Instytucie Głuchoniemych w Warszawie” oraz "O trudniących się nauczaniem głuchoniemych od XIV wieku”. W 2002 przed Instytutem Głuchoniemych ustawiono pomnik Jakuba Falkowskiego. Urodził się 29 kwietnia 1775 roku.
1859 - Rozpoczęła się największa w historii burza magnetyczna, która spowodowała awarie sieci telegraficznych w wielu miejscach na świecie. Jej przyczyną była burza słoneczna. Zaburzenia ziemskiego magnetyzmu spowodowały awarie sieci telegraficznych w całej Europie i Ameryce Północnej, a nawet okazjonalne zapalanie się od iskier papieru w telegrafach. Mimo odłączenia baterii, indukowany prąd był na tyle silny, iż pozwalał na przesyłanie wiadomości telegraficznych. Zorza polarna była widoczna na całym świecie. 165. rocznica
1869 - Urodził się Hiram Percy Maxim, współzałożyciel amerykańskiego związku krótkofalowców - American Radio Relay League. Maxim początkowo używał amatorskiego znaku wywoławczego 1AW, następnie W1AW, który obecnie jest znakiem wywoławczym radiostacji klubowej Głównego Biura ARRL. Zmarł 17 lutego 1936 roku. 155. rocznica
1875 - Otwarto tunel kolejowy w Długopolu-Zdroju. Tunel o długości 360 metrów oddano do użytku w dniu uruchomienia odcinka kolei z Bystrzycy Kłodzkiej do Międzylesia. Obiekt jest czynny do dziś.
1877 - Urodził się Frederick Soddy, brytyjski chemik i fizyk, profesor chemii na Uniwersytecie Oksfordzkim, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1921 roku za wkład do chemii związków radioaktywnych oraz badania pochodzenia i charakteru izotopów. Zmarł 22 września 1956 roku.
1883 - Urodził się Rudolf Weigl, zoolog i bakteriolog, twórca pierwszej na świecie skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu. Był prekursorem zastosowania owadów, głównie wszy odzieżowej, jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli zarazka tyfusu. Z pochodzenia Austriak, z wyboru Polak, w czasie II wojny światowej odmówił podpisania Volkslisty i objęcia katedry w Berlinie, za co Niemcy zablokowali jego kandydaturę do Nagrody Nobla. Zmarł 11 sierpnia 1957 roku.
1886 - W warszawskim dzienniku "Słowo” ukazał się ostatni odcinek powieści historycznej Henryka Sienkiewicza "Potop". Powieść była publikowana od 1884 roku. Pierwsze wydanie książkowe "Potopu" wydrukowano w 1886 w Warszawie. Część rękopisu powieści przechowywana jest obecnie w Ossolineum we Wrocławiu. W latach 1883-1884, na łamach " Słowa" ukazała się powieść "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza. W latach 1887-1888 na łamach redagowanego przez pisarza konserwatywnego dziennika opublikowano w odcinkach "Pana Wołodyjowskiego".
1892 - Urodził się Lazër Shantoja, albański ksiądz katolicki i poeta, ofiara prześladowań komunistycznych, błogosławiony Kościoła katolickiego. W styczniu 1945 został aresztowany przez funkcjonariuszy Departamentu Obrony Ludu i poddany torturom. Przed sądem wojskowym został oskarżony o współpracę z okupantem i zbrodnie przeciwko władzy ludowej. Został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 5 marca 1945 roku. Został pochowany w bezimiennej mogile.
1893 - Urodził się Stanisław Kara, podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, urzędnik konsularny, dyplomata. W czasie II wojny światowej był szefem Ekspozytury Wywiadu Wojskowego "P” w Lizbonie. Od 1944 do 1945 pełnił funkcję attaché wojskowego w Rio de Janeiro, gdzie zajmował się mobilizacją ochotników do szeregów Polskich Sił Zbrojnych. Po wojnie pozostał na emigracji. Działał w Unii Kulturalnej Polaków i Komitecie Pomocy Uchodźcom Polskim w Brazylii. Zmarł w lipcu 1955 lub 1956 roku w Kanadzie.
1906 - W Kielcach odsłonięto pomnik Stanisława Staszica. Projekt bezpłatnie został wykonany przez inżyniera Stanisława Szpakowskiego. Dzień odsłonięcia pomnika stał się demonstracją patriotyczną mieszkańców miasta znajdującego się w Imperium Rosyjskim. Najpierw w katedrze odprawiono mszę świętą, następnie zaś udano się do parku na odsłonięcie monumentu przez prezydenta Kielc Władysława Garbińskiego. W Kielcach istnieją jeszcze dwa inne pomniki Staszica.
1906 - Urodził się Jerzy Tadeusz Błeszyński, kapitan marynarki, uczestnik II wojny światowej, obrońca Gdyni we wrześniu 1939 roku, dowódca pociągu pancernego "Smok Kaszubski”; kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 1935 roku uczestniczył w pierwszym rejsie harcerskiego jachtu "Zawisza Czarny" do Londynu, Antwerpii i Amsterdamu. 9 września 1939 roku został ciężko ranny podczas walk w Wejherowie i zmarł tego samego dnia w wyniku odniesionych obrażeń.
1911 - Urodził się Czesław Janczarski, poeta, twórca postaci Misia Uszatka, bohatera kilku książek oraz ponad 100 telewizyjnych dobranocek. W latach 1955-1957 pracował w redakcji poezji Polskiego Radia. Jest twórcą dwutygodnika dla dzieci "Miś". Od początku powstania tego pisma, w 1957 roku, do końca życia był jego redaktorem naczelnym. Pisał też wiersze do "Świerszczyka” i "Płomyczka”. Zmarł 19 maja 1971 roku.
1912 - W Krakowie urodził się Gwidon Borucki, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, aktor, muzyk, piosenkarz, pierwszy wykonawca "Czerwonych maków na Monte Cassino". Po wojnie zamieszkał w Londynie. Przyjął wtedy pseudonim Guy Borucki i często występował w brytyjskim radiu i telewizji. W 1959 przeniósł się na stałe do Melbourne. Pod pseudonimem Guido Lorraine zagrał w 28 filmach, a także licznych sztukach teatralnych i programach telewizyjnych. W Australii prowadził własny program telewizyjny, organizował rewie, kabarety, występy dla Polonii australijskiej. Zmarł 31 grudnia 2009 roku w Melbourne.
1914 - Urodziła się Stefania Grodzieńska, poetka, pisarka, autorka tekstów satyrycznych dla teatrów, kabaretów i prasy, a także radia i telewizji. Jej teksty wykonywali: Hanka Bielicka, Adolf Dymsza, Alina Janowska, Kalina Jędrusik, Bogumił Kobiela i Irena Kwiatkowska. Przez kilka lat pracowała w Polskim Radiu, a przez kilkanaście lat - w redakcji rozrywki Telewizji Polskiej. Była też aktorką estradową i konferansjerką. Wydała zbiory satyr: "Rozmówki”, "Dzionek satyryka”, "Brzydki ogród”, "Kieszonkowe tragedie”, "Kłania się PRL”, "Wspomnienia chałturzystki”. Zmarła 28 kwietnia 2010 roku. 110. rocznica
1919 - Zmarł Michał Bergson, przedsiębiorca, filantrop i działacz społeczny żydowskiego pochodzenia, w latach 1896-1918 prezes warszawskiej gminy żydowskiej. Był między innymi założycielem domu sierot i szkoły rolniczej dla żydowskiej młodzieży w Częstoniewie, koło Grójca. Urodził się 12 grudnia 1831 roku. 105. rocznica
1921 - Urodzi się Bogdan Celiński, pseudonim "Wiktor", podporucznik, żołnierz Szarych Szeregów i batalionu "Zośka", powstaniec warszawski. W Powstaniu Warszawskim walczył na Woli i Czerniakowie. Brał między innymi udział w wyzwalaniu Gęsiówki. Dwukrotnie ranny. W styczniu 1949 roku został aresztowany przez UB i skazany na 15 lat kary pozbawienia wolności. Na wolność wyszedł w maja 1956 roku. W 1990 awansowany na podporucznika. Zmarł 31 stycznia 2016 roku.
1923 - Urodził się Walerian Borowczyk, grafik, scenarzysta, reżyser filmów animowanych i fabularnych. Był współtwórcą polskiej szkoły plakatu, polskiej szkoły animacji i pionierem surrealistycznego kina absurdu. Laureat nagród za twórczość plastyczną i filmową, a także honorowych odznaczeń, między innymi Złotego Medalu Prezydenta Włoch i nagrody Maxa Ernsta za całokształt twórczości w dziedzinie filmu animowanego. Jest twórcą między innymi filmu "Dzieje grzechu". Zmarł 3 lutego 2006 roku.
1928 - Urodził się Zygmunt Wichary, pianista, kompozytor, aranżer, lider orkiestr i zespołów rozrywkowych, dyrygent, akompaniator, popularyzator jazzu w Polsce. W 1954 utworzył własny dixielandowy Zespół Jazzowy Zygmunta Wicharego. Z grupa współpracowali piosenkarze, między innymi: Urszula Dudziak, Zbigniew Kurtycz i Bogusław Wyrobek. Zmarł 11 października 1966 roku.
1931 - Polska przystąpiła do traktatu dotyczącego Spitsbergenu, podpisanego w Paryżu, 9 lutego 1920 roku. Jest to dokument dotyczący archipelagu Svalbard. W myśl traktatu stanowi on własność Królestwa Norwegii, ale państwa sygnatariusze mają równe prawo do korzystania z zasobów naturalnych archipelagu i prowadzenia na jego terenie badań naukowych. W zakresie działalności gospodarczej prawa przyznane zapisami traktatu wykorzystują jedynie Norwegia i Rosja, które mają na Svalbardzie kopalnie węgla kamiennego. Pozostałe państwa, w tym Polska, prowadzą tam badania naukowe.
1931 - Urodziła się Agnieszka Kossakowska-Fijałkowska, śpiewaczka operowa. Głos, którym dysponowała to sopran. W ciągu swej kariery związana była z Operą Teatru Wielkiego w Warszawie i Operetką Warszawską oraz współpracowała z Grzegorzem Ciechowskim w jego solowym projekcie "Obywatel G.C.". Zmarła 12 sierpnia 2020 roku.
1933 - W Warszawie otwarto kolejowy tunel średnicowy. Poprowadzony został pod centrum miasta na trasie warszawskiej linii średnicowej łączącej trzy główne dworce: Wschodni, Centralny i Zachodni. 15 grudnia 1936 roku, po zakończeniu pierwszego etapu elektryfikacji Warszawskiego Węzła Kolejowego, tunelem przejechał pierwszy pociąg elektryczny. Długość tunelu, liczona od stacji Powiśle do stacji Śródmieście, wynosi 1175 metrów.
1937 - Zmarł Pierre de Coubertin, francuski baron, historyk i pedagog, uważany za ojca nowożytnego ruchu olimpijskiego. Założyciel i drugi przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Po zakazaniu igrzysk, które rozgrywano do 393 roku, następne zorganizowano dopiero po 15 stuleciach. To właśnie baron Pierre de Coubertin zainicjował wznowienie międzynarodowej sportowej rywalizacji. W 1888 w Paryżu przedstawił swój projekt olimpijski. Założył Międzynarodowy Komitet Olimpijski, zaprojektował flagę olimpijską - pięć kolorowych splecionych ze sobą kół, symbolizujących poszczególne kontynenty. Urodził się 1 stycznia 1863 roku.
1939 - Do niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof przybył pierwszy transport więźniów. Około 250 osób z Gdańska wyselekcjonowano z aresztowanych przez Niemców 1 września na terenie miasta Polaków i miejscowych Żydów. Więźniowie zostali przywiezieni do obozu kilkoma autobusami miejskimi. Stutthof był pierwszym i najdłużej działającym niemieckim obozem zagłady na ziemiach polskich, istniał do maja 1945 roku. W obozie przebywało w sumie 110 tysięcy więźniów z 28 państw. Niemcy zamordowali w Stutthofie blisko 65 tysięcy osób. 85. rocznica
1939 - Około 250 osób zginęło w wyniku zbombardowania przez samoloty Luftwaffe dworca kolejowego w Kole i stojącego na bocznicy pociągu z uchodźcami. W pociągu znajdowała się ewakuowana ludność z Krotoszyna i Jarocina. 85. rocznica
1939 - Samolot typu PZL.23 "Karaś" z 21. Eskadry Bombowej zbombardował fabrykę w Oławie. Było to pierwsze bombardowanie terytorium Niemiec w czasie II wojny światowej. Samolot pilotował plutonowy Wacław Buczyłko. Oprócz pilota na pokładzie samolotu był strzelec samolotowy kapral Teofil Gara oraz obserwator sierżant podchorąży Stefan Gębicki. Polski bombowiec przedarł się przez ostrzał niemieckiej obrony przeciwlotniczej. Po zrzuceniu na fabrykę chemiczną ośmiu bomb zawrócił na terytorium Rzeczpospolitej. 85. rocznica
1940 - W niemieckim obozie zagłady Gusen został zamordowany Franciszek Ścigała, duchowny katolicki, działacz społeczny i narodowy na Górnym Śląsku. Działał aktywnie w trakcie powstań śląskich i plebiscytu. W okresie międzywojennym był między innymi współzałożycielem Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Katowicach oraz patronem Narodowego Związku Powstańców Śląskich i Żołnierzy. Swoje gawędy po śląsku pod pseudonimem Stach Kropiciel publikował w "Gościu Niedzielnym”. Urodził się 1 grudnia 1882 roku.
1941 - Urodził się Stefan Friedmann, aktor, satyryk. Wystąpił w filmach: "Miejsce na ziemi", "Krajobraz po bitwie", "C.K. Dezerterzy", a także w serialach "Czterdziestolatek", "Lalka" i "Na kłopoty Bednarski". Od wieku nastolatka aż do stanu wojennego odtwarzał w radiowych "Matysiakach" pierwszoplanową postać Eugeniusza "Gienka” Matysiaka. Z Jonaszem Koftą stworzył radiowy duet satyryczno - komediowy, który tworzył cykle "Dialogi na cztery nogi" i "Fachowcy", emitowane w magazynach "Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy" i "Ilustrowany Magazyn Autorów". Solowo występował też w magazynie "60 minut na godzinę" w cyklu "Ahoj przygodo!". W latach 90. prowadził w Programie Trzecim Polskiego Radia autorski magazyn "Korek". Współtworzył audycję "ZSYP" w I Programie Polskiego Radia do końca jej nadawania w lutym 2009 roku. W 2003 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W maju 2023 ukazała się książka autobiograficzna aktora "70 lat mojego dzieciństwa, czyli niech pan powie coś wesołego”.
1941 - Urodził się Antoni Szram, historyk sztuki, konserwator zabytków, muzealnik oraz publicysta. Od 1964 roku mieszkał i pracował w Łodzi. Początkowo był zatrudniony w Muzeum Historii Ruchu Rewolucyjnego, natomiast od 1971 roku pełnił funkcję miejskiego konserwatora zabytków. Sporządził pierwszy spis obiektów chronionych tego miasta, na którym znalazło się wiele budowli pofabrykanckich oraz industrialnych. Był pomysłodawcą i założycielem łódzkich placówek muzealnych: Muzeum Miasta Łodzi w 1975 roku oraz Muzeum Kinematografii w 1986. Pełnił również funkcję konsultanta podczas kręcenia filmu "Ziemia obiecana” w reżyserii Andrzeja Wajdy w 1974 roku. Zmarł 27 sierpnia 2019 roku.
1943 - W Warszawie zastrzelony został przez gestapo Jan Krasicki "Kazik", działacz komunistyczny. W czasie wojny funkcjonariusz Komsomołu we Lwowie, członek Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej, przewodniczący Związku Walki Młodych. Jak podaje IPN - W okresie PRL nie eksponowano jego działalności na rzecz ZSRR i aktywności w propagowaniu kultu Stalina, całkowicie przemilczając, że był sowieckim agitatorem w czasach krwawych represji i deportacji ludności polskiej z ziem wschodnich w latach 1939-1941. Urodził się 18 września 1919 roku.
1943 - Rozpoczęła się likwidacja getta żydowskiego w Tarnowie. Dzielnica żydowska została otoczona u rozpoczęły się ostatnie wywózki i mordy. 9 lutego 1944 ogłoszono, że Tarnów został "Judenrein”. Getto w Tarnowie powstało pod koniec 1941 roku. Niemcy nakazali wszystkim Żydom przeniesienie się do wschodniej dzielnicy miasta. Łącznie przebywało tam około 40 tysięcy osób. Wojny nie przeżyło ponad 20 tysięcy z nich.
1944 - W 33. dniu Powstania Warszawskiego opuszczone przez obrońców ruiny Starówki zajęły niemieckie oddziały Grupy Bojowej "Reinefarth”. Po upadku Starówki Niemcy zamordowali co najmniej trzy tysiące Polaków, w tym blisko tysiąc rannych powstańców. Według niektórych źródeł Niemcy zamordowali na Starówce siedem tysięcy Polaków. W nocy z 1 na 2 września upadła Kolumna Zygmunta, trafiona pociskiem z niemieckiego czołgu. Niemcy po opanowaniu Sadyby zamordowali rannych i wziętych do niewoli powstańców, jak również kilkuset cywilnych mieszkańców osiedla. Niemieckie bomby zniszczyły między innymi kościół świętego Aleksandra na placu Trzech Krzyży i mieszczące się nieopodal gimnazjum Królowej Jadwigi. Powstańcy zdobyli gmach YMCA przy ulicy Konopnickiej. 80. rocznica
1944 - Zginął rozstrzelany przez Niemców Leonard Pękalski, malarz, profesor Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Był autorem polichromii przy Rynku Starego Miasta w Warszawie, na Zamku Wawelskim, dekoracji w Zamku Królewskim. Podczas okupacji w warunkach konspiracyjnych prowadził konserwację dzieł sztuki pałacu w Wilanowie. Urodził się 25 października 1896 roku. 80. rocznica
1944 - Wycofujące się na zachód oddziały Wehrmachtu zamordowały 448 osób we wsi Lipniak-Majorat koło Wyszkowa. Zbrodnia miała być odwetem za akcje bojowe przeprowadzone przez partyzantów Armii Krajowej z Puszczy Białej. 80. rocznica
1945 - Powstała konspiracyjna organizacja antykomunistyczna Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. Jej trzon stanowiły pozostałości rozwiązanej w 1945 Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. WiN przejęła jej strukturę organizacyjną, kadry, majątek, a także częściowo oddziały leśne. Dowódcy obszarów Delegatury Sił Zbrojnych zostali prezesami obszarów WiN. Na jej czele stanął pułkownik Jan Rzepecki. Rozpracowana i zniszczona przez UB w 1952 roku. WiN domagała się, by Armia Czerwona i NKWD opuściły Polskę. Organizacja odrzucała kształt granicy wschodniej ustalony w Jałcie.
1945 - Na pokładzie zakotwiczonego w Zatoce Tokijskiej amerykańskiego pancernika "Missouri” przedstawiciele armii japońskiej i państw alianckich podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji Japonii. Był to koniec II wojny światowej.
1948 - Urodziła się Sharon Christa McAuliffe, amerykańska astronautka i nauczycielka. Zginęła 28 stycznia 1986 roku na pokładzie wahadłowca Challenger, który rozpadł się 73 sekundy po starcie z Przylądka Canaveral.
1948 - Zmarł Sylvanus Morley, amerykański archeolog, epigrafik i majanista. Prowadzone przez niego na początku XX wieku rozległe wykopaliska w Meksyku przyczyniły się do znacznego poszerzenia wiedzy i badań nad cywilizacją Majów. Urodził się 7 czerwca 1883 roku.
1949 - Utworzono Związek Bojowników o Wolność i Demokrację - ZBoWiD. Organizacja powstała w wyniku narzuconego zjednoczenia 11 istniejących wówczas, działających od 1945 roku, organizacji kombatantów i więźniów niemieckich obozów. Do 1989 roku ZBoWiD politycznie i organizacyjnie był podporządkowany PZPR. W 1990 roku został przekształcony w Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. 75. rocznica
1949 - Urodził się Ryszard Terlecki, historyk, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, dziennikarz i polityk. Od 2007 poseł na Sejm. Od 2015 przewodniczący Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości, wicemarszałek Sejmu VIII i IX kadencji. 75. rocznica
1952 - W Minneapolis w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono pierwszą operację na otwartym sercu. Zszyto ubytek międzyprzedsionkowy u pięcioletniej dziewczynki. W czasie zabiegu obniżono temperaturę ciała dziecka do 26 stopni Celsjusza. Operował John Lewis, chirurg amerykański z Northwestern University.
1953 - W Beaumaris w Walii zmarł generał Edmund Knoll-Kownacki. Podczas kampanii polskiej 1939 roku dowódca Grupy Operacyjnej "Koło" w składzie Armii "Poznań". Dowodził główną grupą uderzeniową w bitwie nad Bzurą. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po II wojnie światowej osiedlił się w Walii, gdzie gospodarował na niewielkiej farmie. Urodził się 24 lipca 1891 roku.
1958 - Dwa radzieckie myśliwce MiG-19 zestrzeliły amerykański samolot wojskowy C-130 Hercules, który zboczył z kursu nad terytorium Armenii. Zginęła cała, 17-osobowa załoga amerykańskiego samolotu.
1961 - Zmarł Tadeusz Faliszewski, jeden z najbardziej cenionych piosenkarzy dwudziestolecia międzywojennego, aktor kabaretowy, rewiowy i operetkowy, reżyser. W konkursie Polskiego Radia na najpopularniejszego piosenkarza w 1937 roku zajął trzecie miejsce, po Mieczysławie Foggu i Stefanie Witasie. W repertuarze miał tanga, piosenki liryczne oraz satyryczne, wykonywał też arie operetkowe oraz piosenki pochodzące z rewii i filmów. Urodził się 20 października 1898 roku.
1964 - Urodził się Keanu Reeves, kanadyjski aktor, reżyser, producent filmowy, muzyk i filantrop, odtwórca Neo w kultowym "Matrixie" Wachowskich. Znany też z filmów: "Speed: Niebezpieczna prędkość”, "Mały Budda”, "Adwokat diabła”, "Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia”, "John Wick" i "Constantine". Użyczył głosu i wizerunku jednemu z głównych bohaterów gry "Cyberpunk 2077", wydanej w 2020 roku przez polskiego producenta gier komputerowych, firmę CD Projekt Red. 60. rocznica
1965 - Urodził się Lennox Lewis, brytyjski bokser, mistrz olimpijski w wadze superciężkiej z 1988 roku oraz ostatni niekwestionowany zawodowy mistrz świata w wadze ciężkiej. Jako amator reprezentował Kanadę, w boksie zawodowym występował pod flagą brytyjską. Za działalność charytatywną bokser otrzymał w 1999 nagrodę Freedom of The Borough Award.
1969 - Zmarł Ho Chí Minh, właściwie Nguyen Sinh Cung, wietnamski polityk komunistyczny, założyciel i przywódca polityczny Komunistycznej Partii Indochin, premier i prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu. Urodził się 19 maja 1890 roku. 55. rocznica
1973 - Zmarł John Ronald Reuel Tolkien, brytyjski pisarz oraz profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej. Międzynarodową sławę zyskał, jako autor powieści "Hobbit” i "Silmarillion” oraz trylogii "Władca pierścieni”. Opublikował też ponad 100 prac z dziedziny filologii i literatury dawnej, współpracował przy powstaniu największego słownika języka angielskiego wydawanego zaraz po I wojnie - Oxford English Dictionary. Urodził się 3 stycznia 1892 roku.
1974 - Premiera filmu Jerzego Hoffmana "Potop”. Główne role zagrali w nim Daniel Olbrychski, Małgorzata Braunek, Tadeusz Łomnicki i Kazimierz Wichniarz. Po premierze "Potop" uzyskał entuzjastyczne recenzje krytyków, doceniła go także wielomilionowa, licząca ponad 27 milionów osób, widownia w kinach. Film otrzymał liczne nagrody, między innymi przyznawane po raz pierwszy Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 1974 roku. "Potop" był też nominowany do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego na 47. ceremonii wręczenia nagród w 1975 roku. 50. rocznica
1974 - Urodził się Łukasz Barczyk, scenarzysta, producent, reżyser sztuk Teatru Telewizji. Twórca filmów: "Nic się nie stało”, "Nieruchomy poruszyciel”, "Przemiany”. Laureat Nagrody imienia Andrzeja Munka w 2000 roku za obraz "Patrzę na ciebie, Marysiu”. Jego film "Przemiany" zdobył między innymi specjalną Nagrodę Jury i nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Turynie. 50. rocznica
1976 - Zmarł Stanisław Grochowiak, poeta i dramaturg, powieściopisarz i publicysta. Autor zbiorów wierszy "Ballada rycerska”, "Rozbieranie do snu”, "Menuet z pogrzebaczem”, "Rok polski". Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 24 stycznia 1934 roku.
1976 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Szaleństwo Majki Skowron" w reżyserii Stanisława Jędryki. Jest to adaptacja powieści dla młodzieży Aleksandra Minkowskiego pod tym samym tytułem. Fabuła osnuta jest na dwóch przypadkach konfliktu pokoleniowego. Głównym bohaterem jest chłopiec Ariel, skłócony z ojcem, który trafiwszy na swej życiowej drodze na tytułową Majkę, także skłóconą z ojcem, przeżywa młodzieńczą miłość w mazurskich plenerach. Główne role zagrali: Marek Sikora, Czesław Jaroszyński i Zuzanna Antoszkiewicz.
1978 - Urodziła się Tatiana Okupnik, piosenkarka, autorka tekstów, kompozytorka i prezenterka telewizyjna. W latach 1998-2005 wokalistka zespołu Blue Café, z którym wydała dwa albumy i wylansowała przeboje: "You May Be in Love” i "Do nieba, do piekła”. Z utworem "Love Song” w 2004 roku reprezentowała Polskę w finale 49. Konkursu Piosenki Eurowizji. W 2007 wystąpiła, jako support przed koncertem zespołu The Rolling Stones na warszawskim Służewcu. Jako artystka solowa wydała trzy płyty.
1980 - Stare Miasto w Warszawie zostało umieszczone na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Początki Starego Miasta sięgają XIII wieku. W 1944 podczas Powstania Warszawskiego zabudowania Starego Miasta zostały prawie całkowicie zniszczone. Przetrwało sześć domów z ponad 260. Po wojnie odbudowano Starówkę na podstawie zachowanych wizerunków Warszawy. Wykorzystano też zachowane fragmenty fasad, elementy wystroju wnętrz. Sam układ wnętrz budynków został w większości zmieniony i dostosowany do nowych funkcji.
1981 - Zmarł Tadeusz Baird, kompozytor, współorganizator Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Jako kompozytor zadebiutował wkrótce po wojnie. Wraz z Kazimierzem Serockim i Janem Krenzem stworzył tak zwaną "Grupę 49”, która postawiła sobie za cel komponowanie muzyki przeciwstawiającej się obowiązującej wówczas w krajach Bloku Wschodniego estetyce socrealistycznej. W połowie lat 50. XX wieku stał się jednym z twórców przełomu w polskiej muzyce. Unowocześnił technikę kompozytorską: między innymi, jako jeden z pierwszych stosował dodekafonię. Od 1974 roku wykładał kompozycję w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Urodził się 26 lipca 1928 roku.
1982 - Zmarł Wiesław Müldner-Nieckowski, rzeźbiarz, malarz, rysownik i architekt wnętrz. Autor rzeźb wolno stojących i wkomponowanych w architekturę Starego i Nowego Miasta oraz innych miejsc Warszawy. Uprawiał także sztukę sakralną i medalierstwo. Największy zbiór jego prac znajduje się w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, gdzie artysta mieszkał kilka lat po wojnie. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 20 sierpnia 1915 roku.
1984 - Zmarł Mieczysław Gębarowicz, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, ostatni polski dyrektor Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Lwowie. W 1944 roku pomagał wywieźć do Krakowa kilka tysięcy rękopisów, wśród nich autografy dzieł Słowackiego, Fredry, Reymonta, Sienkiewicza i Mickiewicza oraz polskich rysunków i rycin. Mieczysław Gębarowicz w 1944 roku pozostał we Lwowie. W 1950 roku został zwolniony przez władze radzieckie z pracy, jako "element niepożądany”. Pracował później, jako bibliotekarz w różnych lwowskich instytucjach. W 1962 roku został wysłany na emeryturę w atmosferze nagonki za pracę naukową o lwowskich dziełach sztuki "Studia nad dziejami kultury artystycznej późnego renesansu w Polsce". Urodził się 17 grudnia 1893 roku. 40. rocznica
1987 - W Moskwie rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota Mathiasa Rusta, który w maju wylądował awionetką na Placu Czerwonym. Zarzucono mu między innymi: chuligaństwo, złamanie prawa lotniczego oraz nielegalne przekroczenie granicy ZSRR. Niemiec został skazany na cztery lata ciężkich robót - faktycznie odsiedział w więzieniu nieco ponad rok.
1990 - Naddniestrze ogłosiło niepodległość od Mołdawii. Państwo jednostronnie oderwało się od Mołdawii deklarując pozostanie w składzie Związku Radzieckiego, podczas gdy Mołdawia wystąpiła z niego 23 czerwca 1990 roku. Pełną niepodległość Naddniestrze ogłosiło 5 grudnia 1990 roku. Jest uznawane wyłącznie przez Abchazję i Osetię Południową. Na arenie międzynarodowej Naddniestrze jest traktowane, jako region autonomiczny Mołdawii.
1991 - Zmarł Alfonso Robles, meksykański polityk i dyplomata. W 1945 roku był uczestnikiem konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco. W 1977 był przedstawicielem Meksyku na Konferencję Rozbrojeniową w Genewie. Po kryzysie kubańskim w 1962 roku popierał politykę wykluczenia broni jądrowej w Ameryce Łacińskiej. Od 1964 roku przewodniczył także komisji przygotowującej traktat o utworzeniu w Ameryce Łacińskiej strefy bezatomowej. Za działalność na rzecz rozbrojenia został uhonorowany pokojową nagrodą Nobla w 1982 roku. Urodził się 20 marca 1911 roku.
1994 - Zmarł w Stanach Zjednoczonych Józef Światło, pierwotnie Izaak Fleischfarb , wysoki funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pochodzenia żydowskiego, wicedyrektor Departamentu X MBP. W 1953 roku, obawiając się czystek po śmierci Stalina, uciekł na Zachód. Przedostał się do Berlina Zachodniego, skąd odleciał specjalnym samolotem do Stanów Zjednoczonych, do Waszyngtonu. Występował w audycjach Radia Wolna Europa, w których ujawniał kulisy funkcjonowania władzy. Jego wystąpienia radiowe oraz zrzucane od lutego 1955 za pomocą balonów broszurki z tekstami wystąpień, doprowadziły do głębokich zmian w bezpiece i likwidacji MBP. Sprawa emisji audycji Światły, osoby ocenianej jako kat reżimu komunistycznego, wzbudzała kontrowersje nie tylko w zespole Polskiej Sekcji RWE. Audycje wprowadzono na antenę w wyniku osobistej decyzji Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Według historyka profesora Andrzeja Paczkowskiego, Światło mógł być był agentem CIA, który został "wycofany". Urodził się 1 stycznia 1915 w Medyniu. 30. rocznica
1998 - 229 osób zginęło u wybrzeży Nowej Szkocji w Kanadzie w katastrofie samolotu McDonnell Douglas MD -11 linii Swissair. Na podstawie zdobytych dowodów kanadyjscy śledczy stwierdzili, że bezpośrednią przyczyną katastrofy był pożar na pokładzie, spowodowany wadą jednego z przewodów, który stopił się, po czym zapaliła się izolacja wykonana z wysoce łatwopalnego materiału termoplastycznego.
2000 - Otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje, w Rosji, na którym spoczywa 6300 Polaków, jeńców obozu specjalnego w Ostaszkowie, zamordowanych przez NKWD w 1940 roku. W latach 2005-2006 w Polsce ukazała się "Księga Cmentarna” cmentarza w Miednoje, zawierająca listę pochowanych tam ofiar zbrodni katyńskiej wraz z krótkimi biografiami, łącznie 6288 nazwisk. Cmentarz jest otwarty dla zwiedzających. Każdy ze zmarłych posiada tabliczkę z imieniem, datą urodzenia, miastem pochodzenia, miejscem pracy lub służby w czasie aresztowania oraz rokiem śmierci - 1940.
2001 - Zmarł Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg, który 3 grudnia 1967 roku przeprowadził pierwszą transplantację ludzkiego serca. Mimo iż operacja udała się, pacjent zmarł z powodu zapalenia płuc. Następny biorca żył 19 miesięcy. Najdłużej żyjący pacjent Barnarda żył z przeszczepionym sercem 23 lata. Po pierwszej transplantacji Christiaan Barnard stał się powszechnie znany na świecie i z dnia na dzień został międzynarodową gwiazdą. Dla niego ta sława była zaskoczeniem, ponieważ uważał przeszczepienie serca za całkiem logiczną konsekwencję stałego rozwoju chirurgii klatki piersiowej. Christiaan Barnard urodził się 8 listopada 1922 roku.
2013 - Zmarł Jarosław Śmietana, gitarzysta jazzowy, kompozytor i pedagog, lider grup Extra Ball, Symphonic Orchestra i Polish Jazz Stars. Autor ponad 200 kompozycji jazzowych. Współpracował z najwybitniejszymi postaciami światowego jazzu takimi jak: Joe Zawinul czy David Gilmour. Urodził się 29 marca 1951 roku.
2013 - Zmarł Frederik Pohl, amerykański pisarz i redaktor science fiction oraz krytyk fantastyki tworzący przez prawie 75 lat. Był wielokrotnym laureatem nagród Hugo i Nebula, a także Damon Knight Memorial Grand Master Award. Do jego najbardziej znanych powieści należą: "Człowiek plus", "Gateway. Brama do gwiazd oraz napisani wspólnie z Cyrilem Kornbluthem "Handlarze kosmosem". Urodził się 26 listopada 1919 roku.
2013 - 64-letnia Amerykanka Diana Nyad, jako druga osoba w historii i zarazem pierwsza bez klatki zabezpieczającej przed rekinami przepłynęła wpław Cieśninę Florydzką, liczącą około 177 kilometrów.
2014 - Zmarł Tadeusz Maria Rudkowski, historyk sztuki, konserwator zabytków, współzałożyciel Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków oraz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Urodził się 6 maja 1920 roku. 10. rocznica
2015 - Na plaży w popularnym tureckim kurorcie Bodrum znaleziono ciało trzyletniego syryjskiego uchodźcy Alana Kurdiego. Chłopiec utonął wraz z matką i bratem przy próbie przepłynięcia morza Śródziemnego z tureckiej wioski Akyarlar do greckiej wyspy Kos podczas kryzysu migracyjnego w Europie. Zdjęcia jego ciała wyrzuconego na plażę obiegły międzynarodowe media, znajdując się na okładkach ponad 70 gazet i poruszając wiele ludzi.
2018 - W pożarze Muzeum Narodowego Brazylii w Rio de Janeiro zniszczonych zostało 90 procent około 20 milionów eksponatów. Spłonęły między innymi: słynna Luzia Woman, zbiór starożytnych egipskich mumii, jedna z największych w Ameryce Łacińskiej kolekcja skamielin dinozaurów oraz kolekcja sztuki greckiej i rzymskiej. Utracone zostały obiekty archeologiczne, paleontologiczne, botaniczne, artystyczne i piśmiennicze gromadzone przez 200 lat. Z całej kolekcji muzeum zachowało się jedynie herbarium, meteoryty, niektóre wyroby ceramiczne i minerały oraz zbiory zoologiczne biblioteki głównej.
2019 - Zmarł Władysław Krupka, scenarzysta komiksowy, autor kryminałów, pomysłodawca i twórca postaci milicjanta, kapitana Jana Żbika. Był autorem scenariuszy do 36 z ponad 50 odcinków. Pod pseudonimem Władysław Krupiński wydał także dwie powieści kryminalne oraz kilka opowiadań opublikowanych w serii " Ewa wzywa 07". Był oficerem Milicji Obywatelskiej. Urodził się w 1926 roku. 5. rocznica
2020 - Emerytowany papież Benedykt XVI stał się najstarszym w historii żyjącym papieżem, wyprzedzając żyjącego w latach 1810-1903 Leona XIII. Benedykt XVI urodził się 16 kwietnia 1927 roku. Papieżem został 19 kwietnia 2005 roku. Od 28 lutego 2013 był emerytowanym papieżem, pierwszym od XV wieku, który dobrowolnie zrzekł się swojego urzędu. Zmarł 31 grudnia 2022 roku w Watykanie.
2020 - Zmarł David Graeber, amerykański antropolog kulturowy, czołowa postać ruchu "Occupy Wall Street". Autor książek: "Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat", "Utopia regulaminów. O technologii, tępocie i ukrytych rozkoszach biurokracji" i "Praca bez sensu". Uczestniczył w protestach przeciwko III Szczytowi Ameryk w Quebec City w 2001 oraz przeciw Światowemu Forum Ekonomicznemu w Nowym Jorku w 2002. David Graeber był czołową postacią w ruchu "Occupy Wall Street", a czasem przypisuje się mu slogan "We are the 99 %” - "Jesteśmy 99 %”. Urodził się 12 lutego 1961 roku.
2020 - Zmarł Kaing Guek Eav "Duch", kambodżański zbrodniarz wojenny skazany na dożywocie, członek reżimu Czerwonych Khmerów. Aresztowany 31 lipca 2007. W pierwszej instancji został skazany 35 lat pozbawienia wolności. Po apelacji przed Sądem Najwyższym 3 lutego 2012 wyrok został zamieniony na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Urodził się 17 listopada 1942 roku.
2021 - Prezydent RP Andrzej Duda wprowadził stan wyjątkowy na części terytorium Polski w pobliżu granicy z Białorusią. Objął 115 miejscowości w województwie podlaskim oraz 68 miejscowości w województwie lubelskim, wzdłuż całej granicy polsko-białoruskiej. Rząd złożył do prezydenta wniosek o wprowadzenie stanu wyjątkowego z powodu "zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego na części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z kryzysem migracyjnym oraz odbywającymi się przy polskiej granicy ćwiczeniami wojsk rosyjsko-białoruskich o kryptonimie ZAPAD".
2021 - Zmarł Mikis Theodorakis, grecki kompozytor, polityk i działacz na rzecz ochrony praw człowieka i pokoju, jeden z najważniejszych i najbardziej znanych greckich kompozytorów XX wieku. Sławę przyniosło mu skomponowanie muzyki do filmu Michalisa Kakojanisa "Grek Zorba" w 1964 roku. Był założycielem wielu organizacji zajmujących się problematyką praw człowieka. Był laureatem wielu nagród za osiągnięcia na polu muzycznym. W 2000 roku był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Zasiadał w greckim parlamencie i rządzie. Urodził się 29 lipca 1925 roku.
2022 - Zmarła Maria Warzyńska, piosenkarka, wykonawczyni utworów: "Serce na śniegu”, "Tam gdzie Cyganie”, "Nie rzucaj słów na wiatr” i "Dziewczyna trzpiot”. Nigdy niej nagrała własnej płyty. Dwa razy wystąpiła na festiwalu piosenki w Opolu. Śpiewała i nagrywała z orkiestrą Stefana Rachonia. Przez wiele lat była solistką zespołu estradowego Czarne Berety. Urodziła się około 1952 roku.
2023 - Zmarł Salif Keita, malijski piłkarz, występujący na pozycji napastnika. Z reprezentacją Mali zdobył srebrny medal Pucharu Narodów Afryki, grał także w klubach europejskich: we francuskim Saint-Étienne i Olympique Marsylia oraz w hiszpańskiej Valencii. W 2006 roku Afrykańska Federacja Piłkarska (CAF) umieściła go na liście 200 najlepszych afrykańskich piłkarzy wszech czasów. Urodził się 8 grudnia 1946 roku. 1. rocznica
