430 - Zmarł Święty Augustyn, filozof i teolog, doktor Kościoła, biskup Hippony. Jego matką była Święta Monika. Autor 130 prac teologicznych i pism: "Wyznania", "O Państwie Bożym", "O Trójcy Świętej", "O nauce chrześcijańskiej". Jego ujęcia były przez ponad 700 lat najbardziej wpływową szkołą myślenia filozoficznego w Kościele katolickim. Zmarł podczas oblężenia Hippony przez Wandalów. Urodził się 13 listopada 354 roku.

1610 - II wojna polsko-rosyjska: po zwycięstwie nad armią rosyjską w bitwie pod Kłuszynem oddziały polskie pod wodzą hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły do Moskwy, gdzie przebywały na Kremlu do 1612 roku.

1645 - W Toruniu rozpoczęło się ekumeniczne Colloquium Charitativum katolików, luteranów, kalwinów i braci czeskich, zwołane przez króla Władysława IV. Spotkanie, w którym o doktrynie wiary dyskutowało 76 teologów miało za cel ustalenie pokoju religijnego i jedności wiary. Celu jedności wiary nie osiągnięto, ale Colloquium Charitativum stało się wzorem dla ówczesnej Europy.

1645 - Zmarł Hugo Grocjusz, niderlandzki filozof, dyplomata, prawnik, pedagog. Twórca nauki prawa międzynarodowego. Jego najbardziej znana praca "Trzy księgi o prawie wojny i pokoju” zawiera rozważania o prawie. Urodził się 10 kwietnia 1583 roku.

1652 - Zmarł Maciej Łubieński, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1641-1652. Będąc prymasem, dbał o budownictwo sakralne, fundując między innymi kaplicę Matki Boskiej na Jasnej Górze w Częstochowie. Inicjował działania ekumeniczne. Zasłużył się w unormowaniu stosunków kościelnych i podniesieniu gospodarczemu swych diecezji. Podczas powstania kozackiego w 1648 roku, jako interrex kierował państwem i podpisał elekcję Jana II Kazimierza. 17 stycznia 1649 koronował go w katedrze wawelskiej. Urodził się 2 lutego 1572 roku.

1749 - Urodził się Johann Wolfgang von Goethe, wybitny niemiecki poeta okresu romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz. Autor powieści "Cierpienia młodego Wertera”, dramatów - "Ifigenia w Taurydzie", "Egmont”, eposu satyrycznego "Lis przechera”, poematu filozoficznego "Faust”, liryków "Elegie rzymskie". W 1775 roku osiadł w Weimarze, gdzie pozostał do końca życia. Pełnił różne funkcje na dworze księcia sasko-weimarskiego, dochodząc do rangi prezydenta Izby Finansów. W latach 1791-1817 kierował teatrem oraz wszystkimi instytucjami oświatowo-kulturalnymi księstwa. Zmarł 22 marca 1832 roku. 275. rocznica

1765 - Urodził się Tadeusz Czacki, działacz gospodarczy i oświatowy, historyk. Był działaczem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, założycielem Liceum Krzemienieckiego oraz warszawskiego Towarzystwa Żeglugi Południowo-Wschodniej. Zapoczątkował opracowanie dokładnej hydrograficznej mapy Polski i Litwy. Zmarł 8 lutego 1813 roku.

1833 - Urodził się sir Edward Coley Burne-Jones, angielski malarz i grafik, projektant gobelinów i witraży, prekursor modernizmu - "Oczarowanie Merlin”, "Zwierciadło Wenus”. Zmarł 17 czerwca 1898 roku.

1842 - Urodził się Louis Aimé Augustin Le Prince, francuski wynalazca, uważany za pierwszego twórcę filmowego na świecie. W 1886 skonstruował i opatentował w USA 16-obiektywową kamerę, w 1888 wykonał prototypy i opatentował jednoobiektywowej kamery i projektora, na kilka lat przed wynalezieniem kinetoskopu Edisona. Krótka scena zatytułowana "Roundhay Garden Scene", sfilmowana przez Le Prince’a w 1888 jest uważana za najstarszy znany zapis filmowy, poprzedzający twórczość braci Lumiere. Zaginął 16 września 1890 roku w czasie podróży pociągiem z Dijon do Paryża, na krótko przed oficjalnym pokazem jego wynalazku, zaplanowanym w USA.

1852 - Zmarł Feliks Bentkowski, historyk literatury, językoznawca, archiwista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel i dyrektor Gabinetu Numizmatycznego. Autor pierwszej "Historii literatury polskiej”, wydanej w 1814 roku. Był encyklopedystą. Wymieniony został, jako redaktor naczelny "Encyklopedii obrazowej systematycznej" wydanej w Warszawie w latach 1835-1838. Urodził się 27 maja 1781 roku.

1878 - Urodził się George Hoyt Whipple, patolog amerykański, twórca metody leczenia niedokrwistości złośliwej, laureat Nagrody Nobla. Jako pierwszy opisał bardzo rzadką chorobę bakteryjną, zajmującą jelita lub inne układy organizmu - chorobę Whipple'a. Zmarł 1 lutego 1976 roku.

1880 - Zmarł Charles Thomas Jackson, amerykański chemik, pionier geologii i mineralogii. Był jednym z pierwszych naukowców, którzy prowadzili badania nad zastosowaniem eteru w anestezjologii. Urodził się 21 czerwca 1805 roku.

1882 - W Krakowie rozpoczęto budowę linii tramwajowej. Uroczyste otwarcie trasy miało miejsce już dwa miesiące później, 31 października. Pierwsza linia tramwajowa była jednotorowa, z czterema mijankami. Tory miały nietypowy rozstaw szyn 900 mm, który gwarantował możliwość swobodnego współdzielenia wąskich ulic z innymi uczestnikami ruchu. Mimo początkowych obaw, nowy środek komunikacji odniósł duży sukces finansowy, co w 1888 zachęciło władze miejskie do sporządzenia planów rozbudowy sieci. Kolejna linia tramwajowa została otwarta 1 września 1896.

1896 - Urodził się Liam O'Flaherty, irlandzki pisarz. Walczył o niepodległość Irlandii w 1922 roku, między innymi w szeregach Irlandzkiej Armii Republikańskiej. W utworach łączył naturalistyczny obraz nędzy proletariatu Irlandii z poetycką symboliką. Autor powieści: "The Informer", "Hollywood Cemetary", "Insurrection". Zmarł 7 września 1984 roku.

1898 - Farmaceuta Caleb Bradham z New Bern w Karolinie Północnej zmienił nazwę stworzonego i sprzedawanego przez siebie Napoju Brada na Pepsi-Cola. Słowo "pepsi” pochodzi od angielskiego pepsine - pepsyna. Napój miał początkowo dodatek tego enzymu i miał służyć, jako lekarstwo na niestrawność.

1899 - Urodził się Charles Boyer, francuski aktor filmowy, laureat Oscara za całokształt twórczości, w 1942 roku. Zagrał między innymi w obrazach: "Cesarzowa i ja”, "Pani Walewska”, "Nana”. Zginął śmiercią samobójczą, 26 sierpnia 1978 roku. 125. rocznica

1907 - Założono amerykańskie przedsiębiorstwo zajmujące się przewozem przesyłek i logistyką UPS. W pierwszych latach działalności przedsiębiorstwo zajmowało się dostarczaniem przesyłek, listów i posiłków z restauracji. Na początku pracownicy najczęściej roznosili przesyłki pieszo lub na rowerze, dopiero w roku 1913 przedsiębiorstwo nabyło swój pierwszy pojazd silnikowy, był to Ford T. UPS na rynek europejski wkroczyło w 1976 roku, zakładając pierwszą europejską filię w Niemczech.

1908 - Urodził się Robert Merle, francuski pisarz, autor między innymi powieści historycznych o ostrej wymowie antywojennej - "Śmierć jest moim rzemiosłem”, fantastycznonaukowe i historyczne oparte na pamiętnikach Rudolfa Hessa, komendanta niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Zmarł 28 marca 2004 roku.

1911 - We Lwowie urodził się Artur Młodnicki, aktor, wystąpił między innymi w filmach "Jak być kochaną", "Popiół i diament" oraz w serialu "Stawka większa niż życie". Związany z teatrami w: Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Częstochowie, Lwowie, Olsztynie, Szczecinie, Łodzi i, od 1952 roku do śmierci, z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Zmarł 16 lipca 1972 roku.

1917 - Urodził się Jack Kirby, amerykański rysownik komiksów, autor i redaktor. Dołączył do rodzącego się przemysłu komiksowego w 1930 roku. W 1941, jako rysownik wraz z pisarzem Joem Simonem stworzyli postać superbohatera, Kapitana Ameryki. Wraz z pisarzem Stanem Lee tworzył też postaci dla Marvela: Fantastyczną Czwórkę, X-Mena, Iron Mana, Thora oraz Hulka. Zmarł 6 lutego 1994 roku.

1921 - Urodził się Fernando Fernán Gómez, hiszpański aktor i reżyser filmowy, pisarz. Wystąpił w ponad 200 filmach. Wśród nich są znane w Polsce filmy Carlosa Saury: "Anna i wilki" z 1973 roku i "Mama ma sto lat" z 1979 oraz Fernando Trueby "Belle époque" z 1992 roku. Sam wyreżyserował wiele filmów, między innymi "Pesadilla para un rico", "A Porta do Sol", "Lázaro de Tormes". W 2005 na festiwalu flimowym w Berlinie otrzymał Honorowego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości. Pisał takze opowiadania, wspomnienia i sztuki teatralne. Zmarł 21 listopada 2007 roku.

1922 - W Stanach Zjednoczonych nadano pierwszą na świecie radiową audycję reklamową. W Polsce pierwszą reklamę wyemitowała poznańska rozgłośnia Polskiego Radia Merkury, 3 maja 1927 roku.

1922 - Urodził się Kazimierz Łodziński, profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk medycznych, chirurg, sierżant podchorąży Armii Krajowej, żołnierz batalionu "Zośka”. Był ostatnim żyjącym uczestnikiem Akcji pod Arsenałem. Zmarł 8 lipca 2011 roku.

1923 - Urodził się Bronisław Turoń - historyk i archiwista, działacz ruchu turystycznego. Naukowo zajmował się mediewistyką czyli historią średniowiecza. W 1953 założył we Wroclawiu jedno z pierwszych kół PTTK, a w 1959 Klub Piechurów "Perpedes" i zainicjowaał doroczny "Rajd dokoła Wrocławia". Otrzymał tytuł Honorowego Przodownika Turystyki Pieszej, był także przewodnikiem miejskim po Wrocławiu oraz Instruktorem Krajoznawstwa Polski. Jego imieniem nazwano 141 kilometrowy żółty szlak wokoł Wrocławia. Zmarł 18 lipca 1984 roku.

1925 - Urodził się Donald O’Connor, amerykański piosenkarz, tancerz i aktor. Znany z roli przyjaciela Gene'a Kelly'ego w "Deszczowej piosence", za którą dostał Złoty Glob w 1953 dla najlepszego aktora musicalowego. Szczyt jego kariery przypada na lata 40., kiedy grywał w musicalach. Po roli w "Deszczowej piosence" jego kariera zaczynała słabnąć i aktor ograniczył się do występów klubowych i prowadzenia własnego show telewizyjnego. Zmarł 27 września 2003 roku.

1925 - Urodził się Arkadij Strugacki, rosyjski pisarz science fiction, tworzący powieści wraz z bratem Borisem. Braci Strugackich zalicza się do klasyków światowej fantastyki. Zdobyli ogromną popularność zarówno w swej ojczyźnie, jak i poza jej granicami. Niektóre dzieła doczekały się ekranizacji, na przykład "Piknik na skraju drogi" stał się inspiracją filmu Andrieja Tarkowskiego "Stalker". Arkadij Strugacki zmarł 12 października 1991 roku.

1927 - W Spale odbyły się pierwsze ogólnopolskie dożynki. Inicjatorem symbolicznego podziękowania rolnikom za ich całoroczną pracę był prezydent Ignacy Mościcki. Święto plonów w Spale obchodzono do 1938 roku. Po wojnie dożynki były organizowane przez władze PRL w celach propagandowych. Do tradycji powrócił Aleksander Kwaśniewski w 2000 roku i od tej pory kontynuują ją kolejni prezydenci.

1930 - Urodził się Roman Śliwonik, poeta, prozaik. Autor zbiorów poezji: "Ściany i dna", "Wyprzedaż", "Z pamięci", "Listopady, grudnie, stycznie", "Tamten wiek", a także wspomnień "Portrety z bufetem w tle". Zmarł 22 września 2012 roku.

1931 - W związku z bezrobociem, narastającym również w Polsce w wyniku ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego, rząd polski powołał Naczelny Komitet do spraw Bezrobocia. Jego zadaniem było rozdawanie żywności potrzebującym, prowadzenie tanich kuchni i udzielanie zapomóg. W Komitecie współdziałały władze państwowe i kościelne. W jednym z pierwszych zebrań Komitetu, w Poznaniu, brał udział prymas Polski, kardynał August Hlond.

1932 - Kapitan Franciszek Żwirko i inżynier Stanisław Wigura zwyciężyli w III Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge, w Berlinie. W zawodach wzięły udział ekipy z sześciu państw: Niemiec, Francji, Polski, Szwajcarii, Włoch i Czechosłowacji. Dla upamiętnienia sukcesu Polaków 28 sierpnia obchodzone jest Święto Lotnictwa Polskiego.

1933 - Urodził się Mariusz Chwedczuk, scenograf, artysta grafik, autor scenografii teatralnych oraz do filmów: "Jak daleko stąd, jak blisko”, "Trzy po trzy”. Zaprojektował scenografię do baletu "Dziadek do Orzechów" Czajkowskiego w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Zmarł 1 listopada 2018 roku.

1938 - W Gdyni przystąpiono do budowy SS Olza /SS - steram ship - parowiec/ - pierwszego budowanego w Polsce statku pełnomorskiego, drobnicowca. Wodowanie, przewidziane na wrzesień 1939 roku, nie odbyło się z powodu wybuchu II wojny światowej.

1938 - Urodził się Józef Kowalczyk, arcybiskup, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1989-2010, metropolita gnieźnieński i prymas Polski od 2010 do 2014 roku. W czasie trwającej blisko 21 lat nuncjatury apostolskiej doprowadził między innymi do uzgodnienia i podpisania konkordatu w 1993 roku, przywrócenia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, a także przygotował i przeprowadził całościową reorganizację kościelnych struktur administracyjnych w Polsce. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień. Został między innymi odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski i portugalskim Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi. Jest doktorem honoris causa wielu uniwersytetów.

1939 - Adolf Hitler wyznaczył nowy termin ataku na Polskę - 1 września. Według wcześniejszych ustaleń atak nastąpić miał 26 sierpnia rano, jednak 25 sierpnia Hitler, między innymi na wieść o podpisaniu polsko-brytyjskiego traktatu o wzajemnej pomocy, wstrzymał decyzję o rozpoczęciu działań wojennych. 85. rocznica

1939 - Niemiecki agent i członek mniejszości niemieckiej z Bielska Antoni Guzy przeprowadził zamach bombowy na dworzec kolejowy w Tarnowie. Zginęło 20 osób, a 35 zostało rannych. Antoni Guzy został zatrzymany po zamachu przez policję, w czasie przesłuchania powiedział, że żałuje tego, co zrobił. Prawdopodobnie został rozstrzelany 4 września przed wkroczeniem Niemców do Tarnowa. 85. rocznica

1941 - 27 i 28 sierpnia Niemcy w Kamieńcu Podolskim zamordowali około 23 tysiące 600 osób pochodzenia żydowskiego. W 1941 roku do Kamieńca spędzono zagranicznych - głównie polskich i rosyjskich Żydów zamieszkujących Węgry podczas II wojny światowej, którzy nie byli w stanie jednoznacznie udowodnić obywatelstwa węgierskiego.

1942 - W chorwackim obozie koncentracyjnym Jasenovac strażnicy urządzili "zawody" w mordowaniu więźniów. Zwycięzca, Petar Brzica, zabił 1360 osób. Całkowita liczba ofiar tego obozu - według różnych źródeł - waha się od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy. Ogromną większość pomordowanych stanowili Serbowie. W obozie Jasenovac więzieni i zabijani byli również Żydzi, Romowie oraz należący do ruchu oporu Chorwaci.

1943 - Zmarł Borys III Koburg, syn Ferdynanda, król Bułgarii. Prowadził proniemiecką politykę zagraniczną, która doprowadziła do przyłączenia Bułgarii do paktu berlińskiego i przystąpienia tego kraju do II wojny światowej po stronie Niemiec. Urodził się 31 stycznia 1894 roku.

1944 - 28. dzień Powstania Warszawskiego. Powstańcy ponieśli dotkliwą stratę - Niemcy zdobyli kontrolę nad całym gmachem Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Obrońców PWPW wziętych do niewoli rozstrzelano, a ludność cywilną z okolic przegnano do garbarni na Okopową gdzie po selekcji rozstrzelano najsłabszych. Powstańcy nadal bronili pozycji w Śródmieściu, szczególnie na Placu Napoleona - obecnie Placu Obrońców Warszawy. Wśród poległych tego dnia byli: porucznik Czesław Lech, pseudonim "Biały", doktor Hanna Petrynowska, "Rana" i Stanisław Zdzisław Deczkowski "Madejski". 80. rocznica

1946 - 18-letnia Danuta Siedzikówna, pseudonim "Inka", sanitariuszka i łączniczka 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i Feliks Selmanowicz, pseudonim "Zagończyk", dowódca 2. kompanii 4. Wileńskiej Brygady AK, zostali zastrzeleni w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku. Danutę Siedzikównę komuniści aresztowali 20 lipca 1946 roku. Po brutalnym śledztwie skazano ją w pokazowym procesie na śmierć. Feliksa Selmanowicza aresztowano 17 lipca. Miesiąc później Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku skazał go na karę śmierci.

1946 - Urodził się Michał Komar, scenarzysta i krytyk filmowy, autor sztuk teatralnych, wydawca i publicysta. W latach 1977-1980 był stałym konsultantem Teatru Sensacji TVP. Po 1999 współpracował z Polskim Radiem. Odznaczony w 2015 roku Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1947 - Zmarł, wskutek ran odniesionych w korridzie, Manuel Laureano Rodríguez, znany, jako Manolete, jeden z najsłynniejszych hiszpańskich torreadorów. Jego śmierć była szokiem dla tysięcy fanów w całej Hiszpanii. Urodził się 4 lipca 1917 roku.

1948 - We Wrocławiu zakończył się Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Uczestniczyli w nim delegaci z 45 państw. Wśród gości znalazł się Pablo Picasso, który upamiętnił swój pobyt narysowaniem słynnego gołąbka pokoju. W jednym z mieszkań na Kole narysował też Syrenkę warszawską. Dzieło nie przetrwało, ponieważ właścicielom mieszkania dokuczały nieustanne wizyty ludzi chcących oglądać Syrenkę Picassa.

1949 - Urodził się Marek Safjan, prawnik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Trybunału Konstytucyjnego w latach 1998-2006, członek Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, autor licznych prac naukowych. Od października 2009 roku sędzia w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wszedł w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie. 75. rocznica

1950 - Urodziła się Ewa Borowik, aktorka teatralna i filmowa. Związana z teatrami stołecznymi: Kwadrat, Na Woli i Polskim. Zagrała między innymi w obrazach: "Sekret Enigmy”, "Kłamczucha”, "Greta”, "Chichot Pana Boga”, "Archiwista”, '5 dni z życia emeryta”, a także w serialach telewizyjnych: "Magda K.", "Kryminalni", "Czas honoru" i "Prawo Agaty".

1955 - Lincz na 14-letnim chłopcu afroamerykańskim Emmecie Tillu w Money w stanie Missisipi. Brutalność morderstwa oraz uniewinnienie sprawców stało się impulsem do działań ruchu praw obywatelskich, a Till stał się później ikoną ruchu.

1957 - Pilot doświadczalny Mike Randrup na brytyjskim myśliwcu odrzutowym English Electric Canberra ustanowił rekord wysokości lotu samolotem - 21 tysięcy 430 metrów.

1958 - W zabrzańskiej kopalni "Makoszowy" w pożarze, który wybuchł 300 metrów pod ziemią, zginęło 72 górników, a 87 ciężko zatruło się czadem. W strefie bezpośredniego zagrożenia znalazło się 337 górników. Większość z ofiar uległa śmiertelnemu zaczadzeniu, gdyż ich pochłaniacze działały zaledwie 20 minut.

1959 - Zmarł Bohuslav Martinu, czeski kompozytor muzyki poważnej, autor 11 oper, między innymi "Mirandolina”, dziesięciu baletów, licznych dzieł symfonicznych i koncertów. Urodził się 8 grudnia 1890 roku. 65. rocznica

1959 - Zmarł Rafał Lemkin, prawnik pochodzenia żydowskiego, twórca pojęcia "ludobójstwa". Był wybitnym specjalistą w zakresie prawa karnego i prawa międzynarodowego, przed wojną reprezentował Polskę na spotkaniach międzynarodowych. Po wojnie jego prace z zakresu prawa karnego i międzynarodowego dały podstawę aktu oskarżenia przeciwko nazistom w Procesie Norymberskim. Jest autorem projektu Konwencji w sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa. W1948 roku dokument został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Urodził się 24 czerwca 1900 roku. 65. rocznica

1962 - Urodził się David Fincher, amerykański reżyser i producent filmowy. Jest zdobywcą Złotego Globu, za swoją twórczość był również trzykrotnie nominowany do Nagrody Akademii Filmowej. Wyreżyserował między innymi filmy: "Siedem", "Gra", "Podziemny krąg" i "Obcy3". Był też reżyserem teledysków, między innymi Madonny, Stinga, Gipsy Kings i Georga Michaela.

1963 - Urodził się Waldemar Legień, judoka, mistrz olimpijski z Seulu i Barcelony, wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy. Po igrzyskach w 1992 roku zakończył sportową karierę. W 1993 wyjechał do Francji, gdzie został trenerem judo. Został odznaczony w 2019 roku Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

1963 - W Stanach Zjednoczonych zorganizowano protestacyjny Marsz na Waszyngton. Przeciwko dyskryminacji rasowej protestowało ponad 200 tysięcy osób, prowadzonych przez czarnoskórego pastora Martina Luthera Kinga. W trakcie marszu King wygłosił słynne przemówienie "I Have a Dream". Marsz uważany jest za jedno z przełomowych wydarzeń w walce z segregacją rasową w Stanach Zjednoczonych.

1966 - Zmarł Adam Kuryłowicz - minister pracy i opieki społecznej w latach 1946-47, poseł na Sejm Ustawodawczy. Przed wojną należał do PPS, poparł Józefa Piłsudskiego w przewrocie majowym, zasiadał w sejmie w okresie międzywojennym. W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracj, za co w 191 roku trafił na Pawiak, a później do obozu Auschwitz, z którego wyszedł w 1945 roku. Urodził się 21 grudnia 1890 roku

1980 - Lech Wałęsa wygłosił przy bramie Stoczni Gdańskiej przemówienie, w którym apelował do załóg w zakładach całej Polski o zgłaszanie akcesu do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, ale bez przerywania pracy. Stoczniowcy oczekują ponownego przybycia delegacji rządowej. Tymczasem władze rozpoczynają aresztowania działaczy opozycyjnych.

1980 - Początek strajku w kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu Zdroju. W ciągu kilku godzin dołączają do protestu górnicy z innych pobliskich kopalń.

1987 - Zmarł John Huston, jeden z najważniejszych amerykańskich reżyserów połowy XX wieku. Pracował dla Metro-Goldwyn-Mayer, tworzył głównie filmy o tematyce społecznej, między innymi: "Asfaltowa dżungla", "Sokół maltański", "Honor Prizzich”, "Noc iguany”, "Afrykańska królowa”, "Skarb Sierra Madre”. Za obraz "Skłóceni z życiem” otrzymał w 1947 roku dwa Oscary. Jako aktor jest również znany z roli bezwzględnego przedsiębiorcy Noaha Crossa w "Chinatown" Romana Polańskiego. Urodził się 5 sierpnia 1906 roku.

1987 - Premiera filmu "Życie wewnętrzne" w reżyserii Marka Koterskiego. Głównym bohaterem filmu jest Michał Miauczyński - 40-letni inteligent, ulubieniec Marka Koterskiego, opisywany, jako "obolały, znerwicowany, wampiryczny". Jałowość życia powoduje, że w bohaterze narasta agresja i obłęd. Główne role zagrali: Wojciech Wysocki, Joanna Sienkiewicz i Zbigniew Buczkowski.

1988 - Biuro Polityczne KC PZPR podjęło decyzję, że wydane przez Lecha Wałęsę "Oświadczenie w sprawie dialogu" może być uznane, jako wstęp do podjęcia rozmów.

1988 - 70 osób zginęło, a około tysiąca zostało rannych w wyniku katastrofy trzech włoskich myśliwców podczas pokazów lotniczych w amerykańskiej bazie lotniczej Ramstein w Niemczech. Maszyny rozbiły się o siebie, po czym jedna z nich spadła na publiczność. Po tym zdarzeniu do przepisów regulujących przebieg takich imprez wprowadzono bezwzględny zakaz przelotów nad publicznością.

1989 - Zmarł Konstanty Puzyna, poeta, eseista, teatrolog, jeden z założycieli miesięcznika "Dialog”. Przez wiele lat kierownik literacki Teatru Ateneum, pracownik naukowy Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Autor szkiców: "To, co teatralne”, "Synteza za trzy grosze”, "Półmrok”, zbioru felietonów "Burzliwa pogoda”. Urodził się 13 kwietnia 1929 roku. 35. rocznica

1989 - Zmarł Jerzy Hryniewiecki, architekt, urbanista, profesor Politechniki Warszawskiej, po wojnie - architekt w Biurze Odbudowy Stolicy, autor projektów z zakresu budownictwa przemysłowego i użyteczności publicznej, współautor między innymi Stadionu X-lecia, Hali Sportowo-Widowiskowej w Katowicach, Supersamu w Warszawie. Urodził się 21 kwietnia 1908 roku. 35. rocznica

1991 - W Gdańsku odkryto masowy grób 38 obrońców Poczty Gdańskiej, zamordowanych 5 października 1939 roku przez Niemców. Po zdobyciu Poczty Gdańskiej - hitlerowcy postawili jej żyjących polskich obrońców przed sądem wojennym. Zostali skazani na kary śmierci. W 1995 roku niemiecki sąd w Lubece przeprowadził rewizję procesu gdańskiego, w rewizji uznano skazanie Polaków broniących Poczty Gdańskiej za zbrodnię sądową. 1991 - W Weimarze rozpoczęło się pierwsze spotkanie ministrów spraw zagranicznych Francji, Polski i Republiki Federalnej Niemiec, tak zwanego Trójkąta Weimarskiego. Przyjęto wspólną deklarację zacieśnienia współpracy, szczególnie przygranicznej, a także działania na rzecz bezpieczeństwa ogólnoeuropejskiego.

1991 - W Libii rozpoczęto budowę tak zwanej Wielkiej Sztucznej Rzeki, będącej siecią rurociągów dostarczających wodę pitną z podziemnych warstw wodonośnych na Saharze do miast na wybrzeżu kraju. Na instalację składa się 1300 studni o głębokości od 80 do 400 metrów, które dostarczają dziennie łącznie około trzech milionów metrów sześciennych wody pitnej do Trypolisu, Bengazi, Syrty i innych miast Libii. Decyzję o budowie podjęto w 1983 roku a kamień węgielny położono w 1984. Konstrukcja jest nadal rozbudowywana. Jest uważana za największy projekt inżynieryjny, jaki kiedykolwiek został zbudowany.

1995 - W Paryżu zmarł Gerard Wilk, tancerz, pedagog, reżyser, solista baletu Teatru Wielkiego w Warszawie oraz przez 11 lat - Teatru Balet XX Wieku Maurice’a Bejarta. Od 1970 roku przebywał za granicą. Od 1989 zajmował się pracą pedagogiczną w Paryżu. Wystawił jedną operę w Teatrze Wielkim w Warszawie. Urodził się 12 stycznia 1944 roku.

1995 - Zmarł Michael Ende, niemiecki pisarz, twórca książek dla dzieci i młodzieży, autor 'Niekończącej się opowieści”. Na podstawie jego tworu "Wunschpunsch" powstały filmy animowane, wyświetlane w wielu krajach świata. Utwory Michaela Endego zostały przetłumaczone na ponad 40 języków. W 1981 roku pisarz otrzymał Międzynarodową Nagrodę Literacką imienia Janusza Korczaka. Urodził się 12 listopada 1929 roku.

2000 - W Londynie zmarł Antoni Janusz, podpułkownik pilot Polskich Sił Powietrznych, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta w 1938 roku. W czasie II wojny światowej walczył między innymi, jako polski oficer Królewskich Sił Powietrznych w 301. dywizjonie bombowym RAF. Był odznaczony orderem Polonia Restituta, Krzyżem Walecznych i dwukrotnie Krzyżem Zasługi oraz orderami francuskimi i brytyjskimi. Urodził się 30 stycznia 1902 roku.

2002 - Zmarł Bogdan Baer, aktor i reżyser, związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Zagrał blisko 300 ról teatralnych, telewizyjnych i filmowych, wyreżyserował kilkanaście przedstawień. Jego znane role teatralne to Nos w "Weselu” Wyspiańskiego, Dyndalski w "Zemście” Fredry, Prologus w 'Pastorałce” Leona Schillera, Piekielny Piotruś w "Zielonej Gęsi” Gałczyńskiego. Występował też w filmach: "Awantura o Basię”, 'Dziecko szczęścia”, "Fucha”, "Aria dla atlety”, 'Milion za Laurę”. Urodził się 8 listopada 1926 roku.

2006 - Zmarł Melvin Schwartz, amerykański fizyk pochodzenia żydowskiego. Prowadził badania w dziedzinie cząstek elementarnych. W 1962 roku, wraz z Jackiem Steinbergerem i Leonem Maxem Ledermanem, eksperymentalnie wykazał istnienie dwóch typów neutrin - elektronowego i mionowego. Za to odkrycie w 1988 roku trójka uczonych otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Urodził się 2 listopada 1932 roku.

2007 - Zmarł Francisco Umbral, hiszpański pisarz, laureat literackiej Nagrody Instytutu Cervantesa. Wydano ponad 80 jego książek, najgłośniejsze to "Mortal y rosa” oraz "Trilogia de Madrid”. Sławę przyniosły mu publikacje dziennikarskie i publicystyczne, między innymi w największych hiszpańskich dziennikach - "ABC”, 'El Pais” i "El Mundo”. Nie był tłumaczony na język polski. Urodził się 11 maja 1932 roku.

2007 - Zmarł Hilly Kristal, właściciel nowojorskiego klubu CBGB's, promującego muzykę niezależną. Klub zaczął działać w 1973 roku w okresie największego rozkwitu disco i lekkiego metalu. Swoje pierwsze kroki stawiali tam między innymi: Ramones, Patti Smith, New York Dolls, The Dictators, Talking Heads, Television, The Dead Boys czy Blondie, przebywali też poeci i niezależni artyści - Allen Ginsberg, Andy Warhol oraz Tom Waits. Klub działał do 2006 roku. Hilly Kristal urodził się 23 września 1931 roku.

2007 - Zmarła Miyoshi Umeki, japońska aktorka i piosenkarka jazzowa. Pierwsza Azjatka, która otrzymała Oscara. W 1957 roku wystąpiła u boku Reda Buttonsa w adaptacji powieści Jamesa A. Michenera "Sayonara" w reżyserii Joshuy Logana. Za tę rolę otrzymała Oscara w kategorii najlepsza kobieca rola drugoplanowa. Urodziła się 8 maja 1929 roku.

2008 - Zmarł Janusz Przedpełski, działacz sportowy, wieloletni prezes Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów. W 1969 roku był jednym z głównych założycieli Europejskiej Federacji Podnoszenia Ciężarów EWF, której przewodził do 1983 roku. Pomysłodawca rozgrywania mistrzostw świata i Europy w kategorii juniorów. Jako sędzia uczestniczył 12-krotnie w igrzyskach olimpijskich. Podczas II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim, za co otrzymał Warszawski Krzyż Powstańczy i Medal za Warszawę 1939-1945, był również więźniem niemieckiego obozu jenieckiego. Urodził się 9 września 1926 roku.

2012 - Zmarł Mirosław Krupiński, działacz związkowy, wiceprzewodniczący Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność". W czasie ogłoszenia stanu wojennego przebywał w Gdańsku. Uniknął zatrzymania i 13 grudnia 1981 roku stanął na czele Krajowego Komitetu Strajkowego, który kierował strajkiem w Stoczni Gdańskiej. Został aresztowany po pacyfikacji stoczni 16 grudnia 1981. W lipcu 1982 skazany za organizację strajku na karę 3,5 roku więzienia i osadzony w Zakładzie Karnym w Łęczycy. Został zwolniony na mocy amnestii we wrześniu 1983. Nie mógł pracować w swoim zawodzie. W maju 1987 wyemigrował do Australii, gdzie pracował, jako inżynier. Urodził się 8 września 1939 roku.

2013 - W Ghazni w Afganistanie zginął amerykański żołnierz, sierżant sztabowy Michael Ollis. Poniósł śmierć osłaniając własnym ciałem porucznika Karola Cierpicę. Za uratowanie życia polskiego oficera został odznaczony pośmiertnie przez polskie władze Gwiazdą Afganistanu oraz Złotym Medalem Wojska Polskiego. Przez władze Stanów Zjednoczonych został odznaczony pośmiertnie Brązową Gwiazdą, Purpurowym Sercem, Srebrną Gwiazdą. Michael Ollis został patronem Fundacji Wolności, założonej przez jego rodziców, jego imię nosi syn uratowanego polskiego oficera. Urodził się 16 września 1988 roku.

2014 - Zmarł John Anthony Walker, amerykański oficer marynarki wojennej, szpieg radziecki. Aresztowany w 1985 roku, został skazany na podwójne dożywocie, za szpiegostwo na rzecz Związku Radzieckiego w latach 1968-1985. Zmarł w trakcie odbywania kary. Zaangażował też w działalność wywiadowczą swoją żonę, syna i starszego brata. Urodził się 28 lipca 1937 roku. 10. rocznica

2015 - Poziom Wisły w Warszawie spadł do rekordowych 41 centymetrów. Powodem była wielotygodniowa susza i brak opadów deszczu.

2016 - Podczas 7. Memoriału Kamili Skolimowskiej na Stadionie Narodowym w Warszawie Anita Włodarczyk poprawiła wynikiem 82 metry i 98 centymetrów własny rekord świata w rzucie młotem. Do dziś nikt nie osiągnął lepszego wyniku.

2018 - Zmarł arcybiskup Szczepan Wesoły, teolog, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1968-2003, a od 1980 roku delegat do spraw duszpasterstwa emigracji polskiej, biskup senior archidiecezji gnieźnieńskiej. W Rzymie ukończył studia teologiczne i otrzymał święcenia kapłańskie. Zajmował się tam przygotowaniami do obchodów millenium chrztu Polski, opiekował się też Polakami - emigrantami. Po uzyskaniu święceń biskupich zajął się koordynacją duszpasterstwa emigracyjnego. Zasiadał w komisji Duszpasterstwa Emigracyjnego w Konferencji Episkopatu Polski oraz w Papieskiej Radzie do spraw Migrantów i Podróżnych. W 2018 został odznaczony orderem Orła Białego, w 2007 Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 16 października 1926 w Katowicach.

2020 - Zmarł David Stanley Cass, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, w młodości aktor i kaskader. W 1999 wyreżyserował swój pierwszy film, "Przeczucie zbrodni" z Burtem Reynoldsem i Charlesem Durningiem. W kolejnych latach powstały jego kolejne filmy, między innymi western "Wojna w Johnson County" oraz "Kanion osamotnienia", "Samotny jeździec", oraz melodramaty "Pora na miłość", "Cienie nad wzgórzami". Urodził się 21 marca 1942 roku.

2021 - Zmarła Teresa Żylis-Gara, uznana w świecie śpiewaczka operowa (sopran liryczny) i pedagog. Występowała w londyńskiej Covent Garden, nowojorskiej Metropolitan Opera, mediolańskiej La Scali. Była popularyzatorką utworów Karola Szymanowskiego i cenionym pedagogiem. Repertuar artystki obejmował 24 wielkie role w operach Giuseppe Verdiego, Giacomo Pucciniego i Wolfganga Amadeusza Mozarta. Jej partnerami na scenie byli najwięksi śpiewacy scen operowych, jak José Carreras, Placido Domingo i Luciano Pavarotti. Urodziła się 23 stycznia 1930 roku.

2022 - Zmarł w wieku 106 lat Stefan Arczyński, fotograf. Autor zdjęć sportowych i dokumentacji teatralnej. Fotografował między innymi zmagania uczestników letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku. Przed wojną mieszkał w Essen, miał obywatelstwo niemieckie. Był wcielony do Luftwaffe, gdzie zajmował się opracowywaniem fotografii lotniczych wykonywanych nad Francją. Potem skierowany na front wschodni, dostał się do niewoli radzieckiej, ale został zwolniony gdy wykazał działalność w związku Polaków w Niemczech. Po wojnie zamieszkał w Polsce, osiedlił się w Lubawce a od 1950 roku mieszkał we Wrocławiu. Dokumentował między innymi powojenną odbudowę Wrocławia i Dolnego Śląska. Urodził się 31 lipca 1916 roku.

2023 - W Warszawie prapremierę miał film „Raport Pileckiego” w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza. Do kin obraz wszedł 1 września. W postać Witolda Pileckiego - współzałożyciela Tajnej Armii Polskiej, żołnierza Armii Krajowej, więźnia i organizatora ruchu oporu w KL Auschwitz - wcielił się Przemysław Wyszyński. 1. rocznica

2023 - W Parlamencie Europejskim w Brukseli została otwarta wystawa „Pakt zbrodniarzy”, przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej. Przypomniała o podpisanym 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie pakcie o nieagresji pomiędzy Związkiem Sowieckim i Rzeszą Niemiecką, znanym jako Pakt Ribbentrop-Mołotow. Zgodnie z tajnym protokołem do paktu, Trzecia Rzesza objęła strefę wpływów składającą się z Litwy (wraz z Wileńszczyzną), części Polski - na zachód od linii rzek: Narew, Wisła, San oraz większość obszaru Rumunii. Strefa wpływów ZSRR obejmowała Finlandię, Estonię i Łotwę, pozostałą część Polski oraz część Rumunii - Besarabię. Pierwszą ofiarą zbrodniczej współpracy Hitlera i Stalina padła Polska - zaatakowana 1 września 1939 roku przez Niemcy i 17 września przez Związek Sowiecki. W wyniku trwających sześć lat represji obydwu reżimów totalitarnych Polska straciła blisko sześć milionów obywateli. 1. rocznica

2023 - Zmarł Andrzej Zajączkowski, reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych, współtwórca - wraz z Andrzejem Chodakowskim - poruszającego świadectwa strajku w Stoczni Gdańskiej - filmu „Robotnicy 80”. Za ten obraz otrzymał w 1981 roku nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI) na 11. Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych i Dokumentalnych w Lille we Francji. Wśród nagrodzonych jego filmów są między innymi „Ósmy kontynent”, za który otrzymał „Srebrnego Lajkonika”, „Temperatura wrzenia” i „Zwycięzcy” - nagrodzone „Brązowym Lajkonikiem” na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie. Film „Okruch lustra” zdobył „Złotego Szczupaka” na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie, a także nagrody na XXVIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mannheim i na VIII Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych i Dokumentalnych w Lille. Andrzej Zajączkowski był wieloletni członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Urodził się 1 września 1936 roku. 1. rocznica