1519 - Ferdynand Magellan, portugalski żeglarz i odkrywca, rozpoczął pierwszą wyprawę dookoła świata. Ekspedycja składająca się z pięciu statków wyruszyła z Sewilli w Hiszpanii. Okręty pod dowództwem Magellana zawitały na Wyspach Zielonego Przylądka, potem opłynęły Amerykę Południową. Pokonując przesmyk nazwany na cześć podróżnika Cieśniną Magellana, ekspedycja skierowała się na archipelag Marianów, tam żeglarze odkryli wyspy Guam i Rota. 16 marca 1521 roku wyprawa dotarła do archipelagu Filipińskiego. Magellan nie ukończył wyprawy razem z załogą, 27 kwietnia 1521 roku zginął w walkach z miejscową ludnością na wyspie Mactan. Ekspedycja już bez przywódcy dotarła do Moluków, czyli tak zwanych Wysp Korzennych. Ostatecznie żeglarze opłynęli wybrzeże Afryki i dotarli z powrotem do Wysp Zielonego Przylądka. 16 września 1522 roku ekspedycja powróciła do Hiszpanii. Po trzyletniej podróży załoga liczyła zaledwie 18 żeglarzy. 505. rocznica

1675 - Pod patronatem króla Karola II wmurowano kamień węgielny pod budowę obserwatorium astronomicznego w Greenwich w Londynie. W XIX wieku stało się najbardziej znanym obserwatorium świata, stoi bowiem na południku zerowym, od którego liczy się długość geograficzną. Z powodu wysokiego poziomu zanieczyszczeń świetlnych będących wynikiem życia nocnego w Londynie, w 1953 roku obserwatorium zostało przeniesione do zamku Herstmonceux w hrabstwie East Essex.

1681 - Poświęcono kaplicę Świętego Wawrzyńca na Śnieżce. Budowę rozpoczęto w 1665 roku, a pracami kierował Bartłomiej Nantwig z Gryfowa Śląskiego. Przy zakładaniu fundamentów osunięto 4,5 metrową warstwę rumowiska i kamieni. Mimo trudności budowę ukończono po 16 latach, a ołtarz przewieziono z Krzeszowa. Kaplica została poświęcona uroczyście w dzień Świętego Wawrzyńca przez opata klasztoru w Krzeszowie Bernarda Rosę, któremu asystowało 10 duchownych i ponad 100 wiernych. Od tego czasu prowadzono tutaj regularnie nabożeństwa.

1741 - I wojna śląska: wojska pruskie zajęły dotychczas austriacki Wrocław. Trzy wojny śląskie toczyły się między Austrią Habsburgów i sojusznikami, a Prusami Hohenzollernów o panowanie nad Śląskiem, w wyniku których większość Śląska, a także ziemia kłodzka, znalazły się w granicach pruskich, a wraz z nimi od 1871 roku w zjednoczonym przez Hohenzollernów Cesarstwie Niemieckim. Podczas wojen ogromne straty poniosła ludność Śląska, wśród której straty szacuje się na około 20 procent ogółu mieszkańców..

1792 - Wybuchła tak zwana Druga Rewolucja w Paryżu. W związku z inwazją Prus na Francję oraz z głodem wywołanym klęskami nieurodzaju francuskie społeczeństwo zaczęło domagać się dalszych zmian w ustroju państwa, które rok wcześniej, za sprawą podpisania przez króla konstytucji, stało się Monarchią Konstytucyjną. Nowy mer Paryża, który był zwolennikiem rewolucji wystąpił do władzy ustawodawczej z wnioskiem o zawieszenia w czynnościach króla Ludwika XVI. Kiedy jednak Deputowani ociągali się z decyzją zwolennicy rewolucji wystąpili przeciwko władzy. Rewolucjoniści zdobyli Tuilleries, w którym mieściła się Konstytuanta. Króla aresztowano i osadzono w więzieniu w Temple. Oznaczało to ostateczne obalenie władzy królewskiej we Francji.

1793 - W dawnym pałacu królewskim, Luwrze, udostępniono pierwszą ekspozycję dla zwiedzających. Z okazji pierwszej rocznicy obalenia monarchii we Francji, w pałacu otwarto Centralne Muzeum Sztuk Pięknych. Widzom udostępniono 537 obrazów, głównie skonfiskowanych z dóbr kościelnych i królewskich. Kolekcja wzrosła w okresie napoleońskim, głównie dzięki łupom z terenów podbitych przez Napoleona I Bonaparte. Część z nich zwrócono po klęsce Napoleona prawowitym właścicielom. W 2008 roku zbiory Luwru podzielono na osiem kategorii, w działach: Starożytnego Egiptu, Starożytnego Bliskiego Wschodu, Starożytnej Grecji, Starożytnego Rzymu, Sztuki Islamu, Rzeźby, Malarstwa, Rzemiosła Artystycznego oraz Rysunku i Grafiki.

1808 - Zmarł Jan Chrzciciel Albertrandi, jezuita, historyk i tłumacz, jeden z założycieli "Monitora", współredaktor "Zabaw przyjemnych i pożytecznych". Był także bibliotekarzem królewskim oraz współzałożycielem i pierwszym prezesem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Urodził się 7 grudnia 1731 roku.

1809 - Ekwador proklamował niepodległość od Hiszpanii. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe. 215. rocznica

1846 - Założono w Waszyngtonie Instytut Smithsona. Jest to największy na świecie kompleks muzeów i ośrodków edukacyjno-badawczych. Powstał, jako fundacja na podstawie testamentu brytyjskiego chemika i mineraloga Jamesa Smithsona. Instytucja finansuje i organizuje badania naukowe, wydaje książki i czasopisma. Zbiory instytucji liczą ponad 142 miliony eksponatów. Znajdują się w nich między innymi: cylinder Abrahama Lincolna, ogromny sztandar, który podczas bitwy pod Baltimore zainspirował Francisa Keya do napisania hymnu Stanów Zjednoczonych oraz list, który znajdował się w sterowcu "Hindenburg” podczas katastrofy i dotarł do adresata.

1848 - Uruchomiono pierwszą linię kolejową z Poznania do Stargardu Szczecińskiego.

1861 - Wojna Secesyjna: zwycięstwo Konfederatów nad siłami Unii w Bitwie nad Wilson’s Creek. Było to największe zbrojne starcie w ramach Wojny Secesyjnej. Zwycięstwo Konfederacji nad siłami Unii pozwoliło jej uzyskać kontrolę nad południowo-zachodnią częścią stanu. Była to najważniejsza bitwa wojny secesyjnej w Missouri w 1861 roku i z tego powodu niekiedy określana jest przez historyków, jako "Bull Run zachodu” w nawiązaniu do I bitwy nad Bull Run na wschodnim froncie wojny secesyjnej..

1867 - Podczas tournée w Łodzi zmarł na ciężkie zapalenie płuc czarnoskóry aktor amerykański Ira Frederick Aldrige, uznany za jednego z największych tragików sceny teatralnej. Kreował role szekspirowskie, występował w Anglii. W Stanach Zjednoczonych znajduje się około 70 teatrów jego imienia. W uroczystościach pogrzebowych w Łodzi uczestniczyło kilka tysięcy osób, a władze miasta nie szczędziły środków dla godnego uczczenia zmarłego artysty. Grób Iry Fredericka Aldrige'a znajduje się na cmentarzu ewangelickim. Urodził się 24 czerwca 1807 roku.

1869 - Urodził się Laurence Binyon, angielski poeta, autor dramatów: "Attila”, "Arthur”, "Boadicea”. Zmarł 10 marca 1943 roku. 155. rocznica

1874 - Urodził się Herbert Clark Hoover, amerykański polityk, prezydent w latach 1929-1932, republikanin, znany działacz humanitarny - przez wiele lat pomagał między innymi Polsce po odzyskaniu niepodległości. W czasie wizyt w naszym kraju otrzymał honorowe obywatelstwo Lwowa w 1919 roku oraz Warszawy w 1921 roku. Po II wojnie światowej, stojąc na czele Administracji Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy UNRRA, organizował pomoc materialną dla Europy. Zmarł 20 października 1964 roku. 150. rocznica

1874 - Urodził się Antanas Smetona, w latach 1919-1920 i 1926-1940 - prezydent Litwy. Był pierwszym prezydentem odrodzonej republiki. Podczas drugiej kadencji rozwiązał parlament łamiąc konstytucję. Wkrótce potem uchwalił nową ustawę zasadniczą, która przyznawała urzędowi prezydenta większe uprawnienia i dłuższą kadencję. Był nacjonalistą. Od 1940 roku przebywał na emigracji. Zmarł 9 stycznia 1944 roku. 150. rocznica

1889 - Urodziła się Zofia Kossak-Szczucka, później Zofia Kossak-Szatkowska, pisarka, uczestniczka ruchu oporu organizacji "Żegota", więźniarka Auschwitz, autorka powieści: "Trembowla", "Chrześcijańskie posłannictwo Polski", "Troja północy", "Ognisty wóz", a także wspomnień "Z otchłani: wspomnienia z lagru". Zmarła 9 kwietnia 1968 roku. 135. rocznica

1895 - Urodził się Michaił Zoszczenko, rosyjski pisarz, satyryk, autor sztuk teatralnych, powieści autobiograficznej "Przed wschodem słońca” oraz opowiadań dla dzieci i młodzieży - "Jak Anisja aeroplanem latała”. Zmarł 22 lipca 1958 roku.

1896 - Urodził się Stefan Wiechecki "Wiech", pisarz, humorysta, autor felietonów, pisanych gwarą przedmieść Warszawy. Do najczęściej czytywanych zbiorów należą: "Spacerkiem przez Poniatowszczaka", "G - jak Gienia", "Szafa gra", "Warszawa da się lubić". Jego książka z 1947 roku "Cafe pod Minogą" została adaptowana na potrzeby filmu i teatru. W 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, pełnił funkcję adiutanta dowódcy 2. Pułku Ułanów. Zmarł 26 lipca 1979 roku.

1896 - Zmarł Otto Lilienthal, niemiecki inżynier i przemysłowiec, jeden z pierwszych konstruktorów i pilotów szybowców. Według dostępnych źródeł był pierwszym człowiekiem, który wzbił się w powietrze w skonstruowanym przez siebie szybowcu - w 1891 roku odbył pierwszy15-metrowy lot. Efekty jego badań dotyczących lotnictwa miały ogromny wpływ na sposób konstruowania i wyglądu skrzydeł nośnych samolotu. Pomysły Ottona Lilienthala dotyczące paralotnictwa zostały wykorzystane przez braci Wright. Na jego cześć przyznawany jest medal za wybitne osiągnięcia w szybownictwie. Otto Lilienthal jest autorem książki "Lot ptaka, jako podstawa sztuki latania”. Urodził się 23 maja 1848 roku..

1896 - W Warszawie otwarto Park Ujazdowski. W XIX wieku na tych terenach znajdował się niezabudowany i słabo zadrzewiony teren, wykorzystywany do organizowania zabaw ludowych, ćwiczeń i rewii wojska oraz wystaw. Park tworzono w latach 1893-1896. Projektantem był Franciszek Szanior. Stworzył on park krajobrazowy, gdzie znalazły się między innymi staw z wodą spływającą po granitowych skałach oraz sztucznie uformowane wzniesienia. Przy budowie mostka po raz pierwszy na terenie Królestwa Polskiego zastosowano betonową konstrukcję przęsła. Obecnie jest to popularne miejsce spacerów mieszkańców Warszawy i turystów..

1887 - Urodził się Sam Warner, amerykański przedsiębiorca, współzałożyciel i dyrektor wytwórni filmowej Warner Bros. Zainteresował się kinematografią po projekcji "Napadu na ekspres" wyreżyserowanego przez Edwina S. Portera, a wyprodukowanego przez Thomasa Edisona. Wprowadził dźwięk do filmu. Zmarł 5 października 1927 roku.

1897 - Felix Hoffman, niemiecki chemik, dokonał syntezy kwasu acetylosalicylowego, czyli tak zwanej aspiryny. Pracował wówczas dla przedsiębiorstwa Friedrich Bayer & Co. Firma opatentowała nazwę aspiryna i we wszystkich krajach poza Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią, Francją i Rosją lek o tej nazwie może być sprzedawany jedynie przez spółkę Bayer. Kwas acetylosalicylowy występuje w przyrodzie na przykład w korze wierzby. Przeprowadzenie skutecznej syntezy tej substancji uważa się za początek przemysłu farmaceutycznego. Lek działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Środek stosowany jest również by zmniejszyć krzepliwość krwi.

1898 - Urodził się Tadeusz Dołęga-Mostowicz, pisarz i dziennikarz. Jest autorem powieści "Pamiętnik pani Hanki", "Świat pani Malinowskiej", "Trzecia płeć", "Złota maska", "Znachor" i najbardziej znanej "Kariera Nikodema Dyzmy". Zginął pełniąc służbę wojskową w trakcie kampanii wrześniowej w Kutach, na Ukrainie, zastrzelony przez radzieckich żołnierzy 20 września 1939 roku.

1901 - Urodził się Marian Sanok, porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej i Związku Strzeleckiego. Podczas I wojny światowej, jako ochotnik wstąpił do Legionów Polskich. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 i III powstaniu śląskim. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 2. plutonem szwadronu kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza. Został aresztowany przez Sowietów. Następnie był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zabrany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy NKWD. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu..

1901 - Urodził się Franco Dino Rasetti, włoski naukowiec. Wraz z Enrico Fermim odkrył kluczowe procesy prowadzące do rozszczepienia jądrowego. Odmówił pracy w Projekcie Manhattan ze względów moralnych. Był bardziej zainteresowany naukami przyrodniczymi. Stał się ekspertem w dziedzinie skamieniałości i alpejskich kwiatów. Zmarł 5 grudnia 2001 roku..

1905 - Urodził się Tymon Terlecki, historyk literatury, krytyk literacki i teatralny, eseista, organizator życia naukowego i literackiego w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Nestor polskiej literatury emigracyjnej. Autor prac: "Książki, ludzie i kulisy”, "Teatr amatorski” oraz biografii Heleny Modrzejewskiej "Pani Helena”. Zmarł 6 listopada 2000 roku.

1906 - Urodził się Władysław Pawelec, kompozytor, skrzypek, kierownik orkiestr. Był autorem przeboju "Mexicana”, wykonywanego przez Nataszę Zylską. Utwór ten nagrywany był kilkaset razy na całym świecie, wykorzystany był też w kilku filmach. Po wojnie - organizator Filharmonii Szczecińskiej. Jego muzyka została wykorzystana między innymi w filmie "Rejs". W czasie II wojny światowej uczestnik Powstania Warszawskiego. Więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau, Gross Rosen i obozu w czeskich Litomierzycach. Zmarł 2 grudnia 2007 roku..

1913 - Podpisanie traktatu w Bukareszcie zakończyło wojnę bałkańską. Koalicja pięciu państw - Rumunii, Serbii, Czarnogóry, Grecji i Turcji pokonała wojska bułgarskie.

1913 - Urodził się Edmund Osmańczyk, publicysta, reporter, politolog, poseł na Sejm PRL. W latach 1945-1946 był korespondentem wojennym z konferencji w Poczdamie oraz procesu norymberskiego i wieloletnim korespondentem zagranicznym Polskiego Radia. Podczas powstania warszawskiego służył w Armii Krajowej (Śródmieście Północ - Śródmieście Południe). W czasie Powstania Warszawskiego był spikerem radia powstańczego, nadawał codzienną audycję "Dzień walki". Publikował w tygodniku "Świat”. Autor pracy "Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych”. Jako reprezentant strony solidarnościowo-opozycyjnej był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu w zespole do spraw reform politycznych. Zmarł 4 października 1989 roku.

1914 - Urodził się Witold Małcużyński, wybitny pianista, laureat III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 1937 roku. Wykonywał głównie utwory z repertuaru klasycznego i romantycznego, a przede wszystkim dzieła Chopina. Był zaangażowany w przekazanie przez władze kanadyjskie do Polski zbiorów wawelskich, które na czas wojny zostały wywiezione za ocean na przechowanie. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 17 lipca 1977 roku. 110. rocznica

1915 - Zmarł Henry Moseley, angielski fizyk. Wykorzystał skalę wiązki X do badania struktury atomu. Jego odkrycia związane z obliczaniem liczby atomowej, zaowocowały dokładniejszą lokalizacją pierwiastków na Tablicy Mendelejewa. Urodził się 23 listopada 1887 roku.

1917 - Urodził się Bronisław Kowalski, duchowny katolicki- Sługa Boży, męczennik za wiarę. W okresie II wojny światowej był klerykiem w zgromadzeniu Księży Werbistów w Górnej Grupie. Został aresztowany przez gestapo i przeszedł przez Auschwitz Birkenau i został przniesiony do Mauthausen-Gusen, gdzie zmarł.22 grudnia 1940 roku. Jest w grupie 122.księży- męczenników, których proces beatyfikacyjny rozpoczął się w 2007 roku..

1921 - Urodził się Bohdan Tomaszewski, publicysta, dziennikarz sportowy, komentator radiowy i telewizyjny. W 1955 został sprawozdawcą radiowym, a później telewizyjnym. W latach 1956-1980 komentował 12 igrzysk olimpijskich. W czasie stanu wojennego Bohdan Tomaszewski odmówił współpracy z Polskim Radiem. Powrócił na antenę w 1989 roku. Jest autorem książek o tematyce sportowej: "List oldboya czyli olimpijskie Samossierry", "Przeżyjmy to jeszcze raz", "Romantyczne mecze". W 2015 roku ku czci zmarłego publicysty, ustanowiono nagrodę im. Bohdana Tomaszewskiego dla dziennikarzy sportowych. Zmarł 27 lutego 2015 roku..

1928 - Urodził się Jerzy Janicki, prozaik, reportażysta, autor słuchowisk radiowych oraz scenariuszy telewizyjnych i filmowych. Jest uważany za prekursora nowego gatunku w radiu europejskim - sagi rodzinnej, jako współtwórca powieści "Matysiakowie", emitowanej nieprzerwanie, co tydzień przez ponad 50 lat. Napisał między innymi książki: "Ni ma jak Lwów" oraz lwowską trylogię "Cały Lwów na mój głów", "Towarzystwo weteranów... znam tych panów" oraz "A do Lwowa daleko aż strach". Był też autorem scenariuszy do filmów: "Przerwany lot", "Tragarz puchu", "Koty to dranie", "Człowiek z M3". Zmarł 15 kwietnia 2007 roku.

1932 - Do służby wszedł Okręt Rzeczypospolitej Polskiej (ORP) „Burza”. Niszczyciel służył pod biało-czerwoną banderą ponad 44 lata. Wraz z bliźniaczym niszczycielem ORP „Wicher”, tworzył zalążek Dywizjonu Kontrtorpedowców. W czasie II wojny światowej pomagał załogom okrętów i statków oczekujących na ratunek. W kwietniu i maju 1940 roku ORP „Burza” wziął udział w kampaniach: norweskiej i francuskiej. Następnie pływał w konwojach atlantyckich. Budowa okrętu trwała 6 lat. Wyboru nazw dla budowanych w francuskim Blainville niszczycieli, określanych wówczas jako kontrtorpedowce, dokonał ówczesny minister spraw wojskowych marszałek Józef Piłsudski, rozkazem z dnia 27 lipca 1926 roku. Wodowanie okrętu nastąpiło 16 kwietnia 1929 roku. W okresie międzywojennym w ramach oficjalnych wizyt zagranicznych „Burza” odwiedziła Sztokholm, Leningrad, Kilonię, Helsinki, Tallinn, Rygę.

1937 - Urodził się Hanryk Błażejczyk, aktor teatralny i spiker radiowy. Występował a teatrach w Katowicach, Krakowie i Warszawie. W latach 1975-1983 był spikerem w Polskim Radiu. Zmarł 15 stycznia 2019 roku.

1938 - Urodził się Krzysztof Gierałtowski, fotografik, jeden z czołowych reprezentantów współczesnej polskiej fotografii, współpracownik miesięczników - "Ty i Ja" i "Twój Styl", tygodników - "Perspektywy", "Razem". Autor portretów postaci polskiej kultury, nauki, polityki. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Jego pracy artystycznej dotyczy film dokumentalny "Polacy, Polacy" w reżyserii Borysa Lankosza.

1942 - Początek likwidacji "małego getta" w Warszawie oraz akcji likwidacyjnej w getcie lwowskim. Podczas likwidacji zamkniętych dzielnic, w których odizolowano Żydów, Niemcy przeprowadzali wywózki mieszkańców do niemieckich obozów zagłady oraz masowych egzekucji tych, których mogli zabić na miejscu.

1942 - Pierwsze masowe egzekucje podczas likwidacji getta w Krzemieńcu. Było ono utworzone w 26 lutego 1942 roku w starej części miasta. Przetrzymywano w nim osiem tysięcy Żydów, którzy byli głodzeni i wykorzystywani przez Niemców do ciężkich prac. 9 sierpnia 1942 roku niemiecka żandarmeria i ukraińska policja rozpoczęły wywózki uwięzionych Żydów do pobliskiej fabryki gdzie wykonywano egzekucje. 10 sierpnia rozstrzelano pięć tysięcy polskich obywateli żydowskiego pochodzenia.

1942 - W Brzozowie koło Krosna podczas likwidacji miejscowego getta Niemcy zamordowali od 800 do 1400 Żydów. Na początku sierpnia hitlerowcy przeprowadzili selekcję mężczyzn w wieku 15-35 lat. Wywieziono ich do obozu pracy w Prokocimiu. Pozostałych w getcie, w większości starców, kobiety i dzieci, 9 sierpnia wypędzono na stadion. Dzień wcześniej w lesie Łazienki wykopany został ogromny dół. 10 sierpnia 1942 roku rozstrzelano tam ponad 800 osób - niektóre źródła podają 1400 osób.

1943 - Urodziła się Irena Karel, właściwie Irena Kiziuk, aktorka teatralna i filmowa. W latach 1964-1977 występowała na deskach Warszawskiego Teatru Komedia, związana była też z kabaretem "Dudek”. Grała w filmach: "Wilcze echa", "Przygody Pana Michała", "Chłopi", "Kochaj albo rzuć". Nazywana "polską Brigitte Bardot".

1944 - 10. dzień Powstania Warszawskiego. Powstańcy utrzymali swoje pozycje na granicy Woli i Śródmieścia oraz na "Reducie Wawelskiej", umocnili się też na Powiślu. Oddziały powstańcze wycofały się jednak z Ochoty. Zgrupowanie "Chrobry II" zdobyło browary między Krochmalną a Grzybowską. Powstańcy walczący na Śródmieściu, Mokotowie i w Kampinosie otrzymali zrzuty amunicji i żywności dostarczone przez brytyjskie samoloty. Niemcy rozrzucili skierowane do mieszkańców Warszawy ulotki z żądaniem opuszczenia miasta. 80. rocznica

1944 - Radio BBC nadało ostrzeżenie pod adresem Niemców, że poniosą konsekwencje za zbrodnie popełnione podczas Powstania Warszawskiego i za łamanie konwencji humanitarnych. Autorzy audycji powołali się na informacje Armii Krajowej, że niemieckie władze wojskowe "nie tylko rozstrzeliwują polskich jeńców wziętych do niewoli podczas działań wojennych w stolicy, lecz również wbrew wszelkim zasadom humanitarnym i prawu międzynarodowemu traktują w najbardziej nieludzki sposób ludność cywilną Warszawy". W audycji poinformowano także o masakrach ludności cywilnej, takich jak rzeź Woli: "Wojska niemieckie nachodzą całe dzielnice miasta, mordując z premedytacją mężczyzn, kobiety i dzieci, używając ich, jako osłony dla swoich czołgów i wozów pancernych" - opisywało BBC działania hitlerowców. Audycja była nadawana we wszystkich językach europejskich. 80. rocznica

1945 - Zmarł Robert Goddard, amerykański konstruktor lotniczy, pionier techniki rakietowej i astronautyki. W 1909 roku opublikował pierwsze prace teoretyczne o rakietowych zespołach napędowych. Jest autorem 214 patentów z dziedziny techniki rakietowej. W 1926 roku odbył się udany start rakiety eksperymentalnej jego konstrukcji. Zbudował pierwszą rakietę na paliwo ciekłe. Urodził się 5 października 1882 roku.

1946 - Strajk dokerów w Porcie Gdańskim. Zatrudnieni domagali się poprawienia warunków pracy. Protestujący szybko weszli w konflikt z funkcjonariuszami Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Gdy jeden z robotników, Roman Hersztek, został przez nich postrzelony, pozostali w odwecie zabili dowódcę oraz poturbowali pozostałych. Nowy Port został otoczony kordonem. Protest trwał do 14 sierpnia Rozpoczęły się zwolnienia z pracy, aresztowano ponad pół tysiąca ludzi. W procesach sądowych skazywano dokerów na długoletnie wyroki pozbawienia wolności.

1952 - Urodził się Jerzy Pilch, pisarz, publicysta, scenarzysta, autor zbiorów opowiadań: "Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej”, "Spis cudzołożnic. Proza podróżna”, "Pod Mocnym Aniołem”, "Bezpowrotnie utracona leworęczność”, "Tezy o głupocie, piciu i umieraniu”, "Sobowtór zięcia Tołstoja”. Publicysta między innymi "Tygodnika Powszechnego”, "Polityki” i "Przekroju”. Został nagrodzony Nagrodą Literacka Nike, Paszportem "Polityki" i nagrodą literackiego miesięcznika "Odra”. Zmarł 29 maja 2020 roku.

1955 - Urodził się Jacek Strzemżalski, aktor i krytyk filmowy, grał w filmach: "Akcja pod Arsenałem", "Godzina W", "Sekret Enigmy", "Mów mi Rockefeller", "Sztuka kochania", "Konsul" Zmarł 15 maja 2001 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

1959 - Urodziła się Rosanna Arquette, właściwie Rosanna Lauren Arquette, amerykańska aktorka i reżyserka, wystąpiła między innymi w filmach: "Rozpaczliwie poszukując Susan", "Pulp Fiction", "Wielki błękit", "Jak ugryźć 10 milionów", "Nie taka głupia", "Po godzinach", "Dobre rady". 65. rocznica

1960 - Na Wawel powrócił, zrekonstruowany przez władze Drezna, pomnik Tadeusza Kościuszki. Został wykonany z brązu w 1900 roku przez lwowskiego rzeźbiarza Leonarda Marconiego i Antoniego Popiela. Zniszczony przez Niemców w czasie wojny, 17 lutego 1940 roku.

1960 - Urodził się Antonio Banderas, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, pochodzenia hiszpańskiego. Zagrał w filmach: "Dom dusz", "Zabójcy", "Desperado", "Filadelfia", "Wywiad z wampirem", "Maska Zorro" i "Frida". Reżyserował obraz "Wariatka z Alabamy".

1960 - Na orbitę okołoziemską wystrzelony został amerykański próbnik Discoverer 13. Był pierwszym obiektem, który powrócił na Ziemię z Kosmosu.

1961 - Amerykanie po raz pierwszy użyli substancji chemicznej "Agent Orange" w wojnie w Wietnamie. Była rozpylana przez amerykańskie lotnictwo oraz przez lotnictwo Południowego Wietnamu niszcząca lasy i uprawy. "Agent Orange" miał być kluczowym elementem przymusowej urbanizacji kraju. Wietnamscy rolnicy mieli przenosić się na tereny miejskie, w związku z niemożliwością uprawy ziemi. Miało to odciąć rebeliantom finansowanie. Pomarańczowa, lepka substancja nazwana "Agent Orange", okazała się szkodliwa dla ludzkiego zdrowia. Najczęstsze efekty, to charakterystyczne zmiany wyglądu twarzy, zwiększona podatność na choroby nowotworowe i różnego rodzaju upośledzenia oraz niedorozwój. Stwierdzono także objawy u dzieci osób, które miały kontakt z substancją. Według wietnamskiego rządu, aż trzy miliony obywateli ucierpiało w związku z kontaktem z "Agent Orange". Amerykańskie wojsko stosowało preparat także w walkach w Kambodży i Laosie..

1974 - Urodził się Łukasz Lewandowski, aktor teatralny i filmowy, związany z Teatrem Narodowym w Warszawie, wykładowca Akademii Teatralnej. Zagrał w filmach "Sposób na Alcybiadesa”, "Spona”, "Kochaj i rób co chcesz”, "Kariera Nikosia Dyzmy”, "Casus belli”. Popularność przyniosła mu rola organisty Piotra w serialu telewizyjnym "Ojciec Mateusz”. Występuje również, jako aktor dubbingowy. Jego głos jest również obecny w polskiej wersji wielu filmów, między innymi, jako głos Zgredka w "Harrym Potterze". 50. rocznica

1977 - Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, pierwsze i największe wydawnictwo drugiego obiegu, wydało pierwszą książkę. Po 1989 roku przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na superNowa.

1979 - W Narwiku odsłonięto pomnik Polskiego Żołnierza i Marynarza, dla upamiętnienia Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich i marynarzy polskich okrętów walczących w 1940 roku w obronie Norwegii. Nieopodal fiordu Rombaken, gdzie 4 maja 1940 roku został zatopiony ORP Grom, Norwegowie postawili monument przedstawiający polskiego marynarza niosącego pocisk okrętowy. Miejsce nosi nazwę polskiego okrętu "Groma Plass". 45. rocznica

1986 - Wyścig samochodowy Grand Prix Formuły 1 rozegrano pierwszy raz w kraju bloku wschodniego - na Węgrzech. Zawody zorganizowano na krętym torze Hungaroring. Na pierwszy wyścig przyszło około 200 tysięcy kibiców, mimo tego, że cena biletu przewyższała wtedy kilkakrotnie średnie wynagrodzenie w kraju. Zawody wygra Brazylijczyk Nelson Piquet z zespołu Williams-Honda.

1986 - Otwarto symboliczny Cmentarz Ofiar Gór w Karkonoszach. Jest on usytuowany na granitowym występie skalnym w ścianie Kotła Łomniczki przy głównym - czerwonym szlaku sudeckim z Karpacza na Śnieżkę. We wrześniu 1985 ustawiono tam, bez zgody władz, metalowy, 130-kilogramowy krzyż o wysokości prawie 2,5 metra z napisem "ofiarom gór" oraz tablicę ze słowami "żyli w górach - w górach pozostali". Pozostałą część cmentarza tworzy 30 pamiątkowych tablic. Od 1985 roku corocznie, 1 listopada w dzień Wszystkich Świętych, ratownicy górscy, przewodnicy sudeccy i ludzie gór składają tam hołd ofiarom gór.

1987 - Zmarł Adam Rutkowski, historyk, jeden z najwybitniejszych badaczy Holokaustu. Wydał między innymi "Akcja pomocy Żydom w Polsce w latach 1939-1945" i "Listy z Litzmannstadt". Był także pierwszym redaktorem Pamiętnika Dawida Rubinowicza. Po wydarzeniach marca 1968 wyjechał do Paryża, gdzie zmarł po blisko 20 latach emigracji. Urodził się 9 stycznia 1912 roku.

1990 - Amerykańska sonda Magellan wylądowała na Wenus. Zadaniem sondy było stworzenie mapy geograficznej planety, co dotychczas było niemożliwe z powodu gęstych chmur.

1991 - W Częstochowie rozpoczęły się VI Światowe Dni Młodzieży. Hasłem przewodnim zwołanych przez papieża Jana Pawła II dni młodzieży były słowa zaczerpnięte z Listu świętego Pawła do Rzymian: "Otrzymaliście Ducha przybrania za synów". Uroczystości na Jasnej Górze zgromadziły ponad 1,5 miliona uczestników. W Orędziu na Światowe Dni Młodzieży, ogłoszonym 15 sierpnia w Watykanie, Jan Paweł II przypomniał rolę Ducha Świętego w życiu chrześcijańskim. Papież zwrócił uwagę na istotę prawdziwej wolności i odpowiedzialności chrześcijan wobec świata. Papież spotkał się też z młodzieżą na Jasnej Górze. Hymnem Światowych Dni Młodzieży w Częstochowie była pieśń "Abba Ojcze"..

1991 - Zmarł Tadeusz Nowak, poeta i prozaik. Pisał do "Tygodnika Kulturalnego", założył krakowską grupę literacką Barbarus. Autor znanych powieści "A jak królem, a jak katem będziesz", "Takie większe wesele", "Prorok". Laureat nagród - imienia Broniewskiego oraz imienia Piętaka. Urodził się 11 listopada 1930 roku..

1991 - Zmarł Jerzy Wróblewski, rysownik, autor komiksów. W 1969 roku wydał swojego pierwszego "Kapitana Żbika”. Opublikował ponad 60 albumów, które ukazały się w łącznym nakładzie blisko 14 milionów egzemplarzy. Tworzył też dowcipy rysunkowe dla "Karuzeli”, ilustrował książki i projektował okładki czasopism, między innymi do pierwszego numeru "Fantastyki”. Urodził się 7 sierpnia 1941 roku..

2000 - Zmarła Lidia Wołoszynowa, psycholog, specjalista w zakresie psychologii rozwojowej i wychowawczej. Pracownik naukowy uniwersytetu w Toruniu, a od 1953 roku profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka prac: "Psychologia pomaga wychowaniu” i "Psychologia ogólna i rozwojowa w zarysie”. Urodziła się w 1911 roku.

2001 - Zmarł Stanisław Rostocki, rosyjski reżyser, twórca filmów społeczno-obyczajowych i wojennych: "Ziemia i ludzie”, "Dożyjemy do poniedziałku”, "Z życia Fiodora Kuzkina”. Filmy "Biały Bim, Czarne Ucho” oraz "Tak tu cicho o zmierzchu” zostały nominowane do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Urodził się 21 kwietnia 1922 roku..

2002 - Zmarł Czesław Łuczak, historyk specjalizujący się w historii gospodarczej, profesor i rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1965 - 1972..Opublikował między innymi: "Dzieje gospodarcze Niemiec 1871-1945", "Dzieje gospodarcze Wielkopolski w okresie zaborów 1815-1918", "Od Bismarcka do Hitlera: polsko-niemieckie stosunki gospodarcze", "Dzień po dniu w okupowanym Poznaniu". Urodził się 19 lutego 1922 roku.

2003 - Rosyjski kosmonauta Jurij Malenczenko, jako pierwszy człowiek zawarł związek małżeński w kosmosie. Panna młoda znajdowała się w tym czasie na Ziemi.

2005 - Zmarł Władysław Oszelda, nestor polskiego dziennikarstwa, współzałożyciel Światowego Związku Polaków z Zagranicy "Światpol" oraz Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Współpracował z redakcjami regionalnym i polonijnymi, między innymi ze śląskim "Dziennikiem Zachodnim" i cieszyńskim "Głosem Ziemi Cieszyńskiej". Urodził się 18 maja 1907 roku.

2006 - Scotland Yard zapobiegł zamachom terrorystycznym, podczas których 24 terrorystów miało wnieść na pokłady samolotów środki wybuchowe, ukryte w dezodorantach, żelach do włosów i napojach. Większość zatrzymanych było Brytyjczykami pochodzenia pakistańskiego. Dwóch z zatrzymanych było młodymi rodowitymi Brytyjczykami od niedawna wyznającymi islam..

2011 - W Wielkiej Brytanii stłumiono trwające od 6 sierpnia zamieszki w czasie, których zginęło pięć osób, 35 zostało rannych, a 1100 aresztowanych. Protesty rozpoczęły się po śmierci 29-letniego, czarnoskórego mężczyzny, mieszkańca Tottenhamu, który został zastrzelony podczas próby aresztowania za handel narkotykami. Lokalne społeczeństwo zorganizowało pokojowy protest. Antypolicyjna demonstracja przerodziła się w zamieszki. W starciach uczestniczyli ludzie z różnych grup etnicznych i różnych klas społecznych. W następnych dniach zamieszki sprowokowano w innych miastach w Wielkiej Brytanii, gdzie również demolowano i okradano sklepy, podpalano samochody, budynki mieszkalne i budynki administracji państwowej. Jedną z poszkodowanych na południu Londynu, była Polka, której zdjęcie skaczącej z okna płonącego domu opublikowały media w Wielkiej Brytanii i Polsce..

2016 - Zmarł Marek Kwiatkowski, historyk sztuki, muzealnik, varsavianista; wieloletni dyrektor Łazienek Królewskich. Parkiem i Muzeum zajmował się o lat 60., początkowo, jako kustosz, potem dyrektor zespołu parkowo- pałacowego. Zorganizował w Łazienkach pierwszą w Polsce Galerię Rzeźby Polskiej. Był Kawalerem Orderu Uśmiechu. Urodził się 25 kwietnia 1930 roku..

2016 - Zmarł Kazimierz Korzan, prawnik, specjalista prawa cywilnego, sędzia Sądu Najwyższego. Był członkiem Rady Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, sędzią sądów różnych instancji, w tym Sądu Najwyższego. Był autorem około 20 książek i kilkuset innych publikacji. Urodził się 8 stycznia 1925 roku..

2017 - Zmarł Zygfryd Perlicki, żeglarz regatowy, stoczniowiec, olimpijczyk, nauczyciel żeglarzy. Przez 35 lat pracował w gdyńskiej Stoczni imienia Komuny Paryskiej, od 1987 był kierownikiem Morskiego Ośrodka Szkolenia Regatowego Polskiego Związku Żeglarskiego przy YKP Gdynia. Startował w morskich regatach żeglarskich, następnie w klasach Star, Dragon i Soling W 1957 został zwycięzcą regat na morskim jachcie "Kapitan”. W 1972 wystartował w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium, zajął ósme miejsce w klasie Soling. W 2012 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2005 - medalem imienia Eugeniusza Kwiatkowskiego. W 1974 otrzymał nagrodę Srebrny Sekstant za udział w regatach Whitbread. Urodził się 26 stycznia 1932 roku.

2017 - Zmarła Halina Popławska, pisarka i tłumaczka, wykładowczyni akademicka. W czasie wojny prowadziła tajne nauczanie, a po wojnie zaczęła pracę w Bibliotece Narodowej. Prowadziła też lektorat z języka włoskiego dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych, wykładała także literaturę hiszpańską okresu renesansu i baroku. Po przejściu na emeryturę w 1978 rozpoczęła pisać powieści historyczne. Urodziła się w Wilnie 7 lipca 1918 roku.

2018 - Michał Kwiatkowski wygrał 75. Tour de Pologne. Polak wyprzedził Brytyjczyka Simona Yatesa i Fracuza Thibaut Pinot. W zawodach wystartowało 154 kolarzy, a ostatni etap ukończyło 108. Łącznie przejechali ponad 1025 kilometrów. Wyścig obchodził potrójny jubileusz - była to 75. edycja wyścigu, minęło 90 lat od pierwszej edycji, a po raz 25 dyrektorem wyścigu był Czesław Lang. Ponadto zawody rozgrywano w roku stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

2020 - Zmarł Dariusz Baliszewski, historyk, dziennikarz i publicysta. W latach 80. i 90. XX wieku prowadził popularne programy telewizyjne "Świadkowie” i "Rewizja nadzwyczajna”, mające wyjaśniać tajemnice dwudziestego stulecia, a szczególnie II wojny światowej. Był autorem sensacyjnych i czasem kontrowersyjnych artykułów o kulisach działalności wywiadów, Polskiego Państwa Podziemnego, rządu RP na uchodźstwie, czy katastrofy w Gibraltarze. Na podstawie hipotez Baliszewskiego powstał film kinowy "Generał - zamach na Gibraltarze" oraz serial telewizyjny "Generał". Urodził się 14 kwietnia 1946 roku.

2021- Zmarł Eduardo Martínez Somalo, hiszpański duchowny rzymskokatolicki, kardynał, prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w latach 1992-2004 i kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego w latach 1993-2007. Jako kamerling sprawował pełnię władzy wykonawczej w państwie Watykan od chwili śmierci Jana Pawła II w kwietniu 2005, do czasu wyboru następcy - papieża Benedykta XVI. Urodził się 31 marca 1927 roku.

2023 - W Wielkiej Brytanii ukazała się pierwsza książka poświęcona działalności grupy polskich dyplomatów w Szwajcarii, którzy pod kierownictwem Aleksandra Ładosia w czasie II wojny światowej ratowali Żydów, wystawiając im fałszywe paszporty południowoamerykańskie. Uratowali w ten sposób tysiące osób. Książka nosi tytuł "Forgers" czyli "Fałszerze". Ma podtytuł: "Zapomniana historia najbardziej zuchwałej operacji ratunkowej w historii Holocaustu". Autorem jest historyk Roger Moorhouse. 1. rocznica