Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-07-31, 01:00 Autor: IAR/K.Sowińska/dok.

Kartka z kalendarza

31 lipca obchodzony jest w Polsce Dzień Skarbowości. To święto wszystkich urzędników, inspektorów, naczelników i pracowników izb i urzędów skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej.
1331 - II wojna polsko-krzyżacka: wojska krzyżackie zdobyły i spaliły Gniezno, oszczędzając jedynie katedrę i klasztory. Odbudowę i rozwój gospodarczy miasto zawdzięcza Kazimierzowi Wielkiemu.

1556 - Zmarł Ignacy Loyola, baskijski rycerz, założyciel zakonu jezuitów, którego reguła została zatwierdzona przez papieża Pawła III w 1540 roku. W 1522 zrezygnował ze służby wojskowej, został pielgrzymem i pustelnikiem, a owocem jego przemyśleń stały się słynne medytacje "Ćwiczenia duchowne". Został kanonizowany w 1622 roku. 25 lipca 1922 papież Pius XI ogłosił go patronem wszystkich rekolekcji w Kościele katolickim. Urodził się przed 23 października 1491 roku.

1718 - Urodził się John Canton, angielski fizyk. Opracował nową metodę wytwarzania sztucznych magnesów i potwierdził po raz pierwszy w Anglii hipotezę Benjamina Franklina, że błyskawice i prąd to jedno i to samo zjawisko. Zmarł 22 marca 1772 roku.

1752 - Otwarto dla publiczności ogród zoologiczny w Wiedniu. To najstarsze działające zoo na świecie. Ogród wraz z kompleksem pałacu i ogrodów Parku Schönbrunn w 1996 wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zajmuje powierzchnię 17 hektarów. Zoo otwarto dla publiczności, jako cesarską menażerię. W 1900 urodził się tam pierwszy w Europie słoń indyjski. W 2007 odnotowano tam pierwsze naturalne narodziny pandy wielkiej w Europie w warunkach wiwaryjnych.

1784 - Zmarł Denis Diderot, francuski pisarz, krytyk literacki, filozof. Inicjator i jeden z głównych twórców "Wielkiej Encyklopedii Francuskiej”, która zebrała dorobek myśli społecznej, filozoficznej i moralnej europejskiego oświecenia. Sam napisał szereg artykułów z dziedziny filozofii, sztuki i rzemiosła. Znany też, jako autor powiastki filozoficznej "Kubuś Fatalista i jego pan” oraz powieści "Zakonnica”. Urodził się 5 października 1713 roku. 240. rocznica

1800 - Urodził się Friedrich Wöhler, niemiecki chemik, odkrywca węglika wapnia i mocznika. Do 1836 roku pracował na politechnice w Kassel, a następnie na Uniwersytecie w Getyndze. Zmarł 23 września 1882 roku.

1802 - Urodził się Ignacy Domeyko, mineralog i geolog, profesor. Reorganizator i wieloletni rektor uniwersytetu w Santiago de Chile. Uczony, który swoją działalnością przyczynił się do rozwoju Chile pod względem kulturalnym i przemysłowym. Dzięki zainicjowanym przez niego licznym badaniom mineralogicznym i geologicznym rozwinął się tam przemysł górniczy. Zmarł 23 stycznia 1889 roku.

1803 - Urodził się John Eriksson, szwedzki wynalazca, inicjator zastosowania śrub napędzających w statkach, projektant opancerzonych okrętów dla marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Zaprojektował USS "Monitor” - pierwszy amerykański okręt z uzbrojeniem umieszczonym w obrotowej wieży artyleryjskiej. Zmarł 8 marca 1889 roku.

1847 - We Lwowie zostali powieszeni organizatorzy antyaustriackiego powstania krakowskiego: Józef Kapuściński i Teofil Wiśniowski. Rewolucja krakowska trwała 21 lutego do 4 marca 1846 roku. Była to próba wywołania ogólnopolskiego powstania we wszystkich zaborach. Skończyła się jednak klęską, a walki na większą skalę wybuchły jedynie w Galicji. Upadek powstania położył kres istnienia Wolnego Miasta Krakowa. 16 listopada 1846 miasto włączono do Austrii, zgodnie z tajnym porozumieniem państw zaborczych.

1849 - Zginął w bitwie pod Segesvárem Sandor Petofi, węgierski poeta, uczestnik powstania niepodległościowego w 1848 roku. Domagał się równości wobec prawa dla wszystkich obywateli. Przywódca rewolucyjno-demokratycznego ruchu młodzieży w Budapeszcie, adiutant generała Józefa Bema. Jego pieśń "Powstań, Węgrze, Ojczyzna Cię woła!” rozbudzała ducha patriotycznego wśród Węgrów. Autor poematów: "Teraz lub nigdy”, "Wojak Janosz”, powieści "Stryczek”. Pierwszy poeta węgierski, który zdobył sławę europejską. Urodził się 1 stycznia 1823 roku. 175. rocznica

1853 - W szpitalu powszechnym we Lwowie po raz pierwszy zastosowano lampy naftowe, skonstruowane przez lwowskiego farmaceutę Ignacego Łukasiewicza. Dzięki oświetleniu z lamp - chirurg doktor Zaorski mógł wykonać pilną operację w nocy. Ta data jest uznana za początek przemysłu naftowego w Polsce.

1886 - Zmarł Ferenc Liszt, węgierski kompozytor i pianista, czołowy twórca neoromantyzmu. Autor poematów symfonicznych, wirtuozowskich utworów fortepianowych i pieśni. Był też wybitnym filozofem, pisał eseje i artykuły, działał na scenie politycznej. Urodził się 22 października 1811 roku.

1888 - Urodziła się Stefania Łobaczewska, muzykolog, profesor konserwatorium we Lwowie, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie, autorka prac dotyczących muzyki: "Zarys estetyki muzycznej”, "Metodyka nauczania zasad muzyki” i "Tablice do historii muzyki”. Zmarła 16 stycznia 1963 roku.

1893 - Urodził się Ignacy Skorupka, ksiądz, uczestnik Bitwy Warszawskiej, kapelan wojskowy garnizonu na Pradze. Poległ podczas zaciętych walk na przedpolu stolicy, 14 sierpnia 1920 roku. W czasach II Rzeczypospolitej stał się legendą, jednym z symboli Bitwy Warszawskiej. W 2010 Ignacy Skorupka został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

1901 - Urodził się Jean-Philip Dubuffet, francuski malarz i rzeźbiarz. Autor kompozycji przestrzennych, tak zwanych Hourloupe. Odrzucał ówczesne konwencje twórcze, tworząc własny niepowtarzalny styl. Zmarł 12 maja 1985 roku.

1905 - Urodził się Ernest Pischinger, chemik, współzałożyciel i pierwszy rektor Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Bydgoszczy oraz profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autor licznych prac naukowych z dziedziny chemii organicznej. Zmarł 22 marca 1980 roku.

1910 - Urodził się Jerzy Bossak, reżyser filmów dokumentalnych, dziennikarz, pedagog, w latach 40. - redaktor Polskiej Kroniki Filmowej. Twórca obrazów: "Bitwa o Kołobrzeg", "Warszawa wolna", "W Jakucji", "Powódź” i "Powrót na Stare Miasto”. Pierwszy polski dokumentalista, który otrzymał nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Zmarł 23 maja 1989 roku.

1912 - Urodził się Milton Friedmann, amerykański ekonomista, twórca monetaryzmu. Zajmował się problematyką konsumpcji, historii i teorii pieniądza oraz stabilizacji gospodarczej. Był obrońcą i propagatorem wolnego rynku. Napisał książkę "Wolny wybór", która odegrała wielką rolę w kształtowaniu postaw antysocjalistycznych. W 1976 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Zmarł 16 listopada 2006 roku.

1914 - Urodził się Louis de Funes, bardzo popularny francuski aktor i reżyser, znany z ról komediowych. Zagrał w wielu filmach, między innymi: "Nędznicy", "Jak zdobyć miliard", "Znikający trup", "Fantomas", "Zawieszeni na drzewie", "Przygody rabbiego Jakuba", a także w cyklu komedii o przygodach żandarma: "Żandarm z Saint-Tropez", "Żandarm w Nowym Jorku", "Żandarm na emeryturze" i "Żandarm i policjantki". W 1980 został nagrodzony honorowym Cezarem za całokształt twórczości. Zmarł 27 stycznia 1983 roku. 110. rocznica

1919 - Sejm Rzeczypospolitej ratyfikował Traktat Wersalski. Posłowie uchwalili ustawę o tymczasowej organizacji władz i urzędów skarbowych oraz w sprawie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Traktat wersalski zagwarantował Polsce niepodległość. Ustanowił Wolne Miasto Gdańsk, a na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku nakazywał przeprowadzić plebiscyty, w których ludność miała opowiedzieć się za przynależnością narodową. Polska odzyskała większość Poznańskiego oraz większą część Prus Królewskich. Państwo liczyło wówczas 45 tysięcy 463 kilometrów kwadratowych i ponad trzy miliony ludności. Rząd Polski został zobowiązany do poszanowania praw i swobód obywateli wszystkich narodowości, które znalazły się w granicach państwa. 105. rocznica

1919 - Niemieckie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło w Weimarze konstytucję republiki, zwanej odtąd Republiką Weimarską. Było to państwo federalne, demokratyczne, z mieszaną prezydencko-parlamentarną formą rządów ze stolicą w Berlinie. Nazwa republiki pochodzi od miasta Weimar, w którym obradowało zgromadzenie narodowe, uchwalające konstytucję. Na powstanie republiki bezpośredni wpływ miała klęska Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej. Faktycznym końcem republiki był wydany 28 lutego 1933 przez prezydenta Rzeszy po pożarze Reichstagu dekret "O ochronie narodu i państwa”, który na tydzień przed przedterminowymi wyborami do Reichstagu zawieszał "czasowo” podstawowe prawa obywatelskie zawarte w konstytucji weimarskiej. 105. rocznica

1919 - Urodził się Primo Levi, włoski pisarz, pochodzenia żydowskiego. Jako uczestnik ruchu oporu, w 1943 roku, aresztowany przez nazistów i deportowany do niemieckiego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau. Przeżył dzięki pracy w laboratorium. Autor wstrząsających relacji zawartych w utworach autobiograficznych - "Czy to jest człowiek” i "Pogrążeni i ocaleni”. Dwukrotnie po wojnie odwiedzał Auschwitz. Pisał też opowiadania fantastyczno-naukowe. Zmarł 11 kwietnia 1987 roku. 105. rocznica

1920 - Urodził się Igor Sikirycki, poeta, satyryk, autor utworów dla dzieci i młodzieży, dziennikarz, spiker radiowy, tłumacz. Współpracował z czasopismami: "Szpilki”, "Nowa Kultura”, "Płomyk” i "Płomyczek”. Autor zbiorów poezji: "W stronę Kolchidy”, "W cieniu mazurskiej sosny” i "Nocny połów", utworów dla młodzieży: "Cyrk w Szczyrku”, "Najweselsza szkoła” i "Rymowanki i cacanki”. Zmarł 2 stycznia 1985 roku.

1921 - Urodził się Peter Beneson, brytyjski prawnik, założyciel Amnesty International - organizacji społecznej, której celem jest obrona praw człowieka. Prawnik w 19611 roku nagłośnił sprawę uwięzienia portugalskich studentów, którzy trafili do aresztu za wznoszenie toastów wolnościowych, zorganizował dla nich międzynarodowy ruch poparcia. Później te działania były powielane na rzecz innych uwięzionych za przekonania polityczne. Zmarł 25 lutego 2005 roku.

1923 - Urodził się Wacław Wilczyński, ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, wykładowca akademicki. Autor licznych prac, w tym: "Rynek i pieniądz w Polsce u progu XXI wieku", "Polski przełom ustrojowy 1989-2005: ekonomia epoki transformacji" a także autor felietonów dla "Wprost" z lat 1995-1999 w zbiorze " Wrogie państwo opiekuńcze, czyli Trudna droga Polski do gospodarki rynkowej" Zmarł 23 grudnia 2008 roku.

1926 - Urodził się Zbigniew Załuski, pisarz, eseista i scenarzysta filmowy. Był poseł na Sejm PRL - V, VI i VII kadencji, pułkownikiem Wojska Polskiego. Rozgłos zdobył dzięki publicystyce historycznej, w której zajął się rehabilitacją wysiłku polskiego wojska w wojnie obronnej w 1939 oraz udziałowi Polaków w II wojnie światowej u boku aliantów zachodnich. Zmarł 5 marca 1978 roku.

1928 - Halina Konopacka zdobyła pierwszy w dziejach Polski złoty medal na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie i po raz trzeci pobiła rekord świata w rzucie dyskiem. Z kariery sportowej wycofała się w 1931 roku. Po wojnie zajmowała się poezją i malarstwem - tworzyła obrazy przedstawiające głównie kompozycje kwiatowe. Halina Konopacka urodziła się 26 lutego 1900, a zmarła 28 stycznia 1989 roku.

1929 - Urodził się Feliks Tych, historyk i publicysta, badacz Holokaustu i ruchu robotniczego, biografista, w latach 1995-2006 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. Okupację niemiecką spędził w getcie w Radomiu, a od połowy 1942 roku ukrywany był dzięki pomocy polskich rodzin. W czasie Holokaustu zginęli jego rodzice, zamordowani w niemieckim obozie zagłady w Treblince i część rodzeństwa wraz z ich rodzinami. Zmarł 16 lutego 2015 roku. 95. rocznica

1930 - Urodził się Oleg Popow, rosyjski klown, komik. Laureat wielu nagród za sztukę cyrkową, między innymi Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Cyrkowej w Warszawie w 1957 roku. W Rosji nadano mu tytuł "Legendy cyrku". Zmarł 2 listopada 2016 roku.

1932 - Janusz Kusociński zdobył złoty medal na olimpiadzie w Los Angeles, w biegu na dziesięć tysięcy metrów. Osiągnął wynik - 30 minut 11 sekund i cztery dziesiąte sekundy. W Los Angeles nie stanął na starcie biegu na pięć tysięcy kilometrów, gdzie jego szanse na kolejny medal były bardzo duże. Odparzone stopy po zdobyciu złotego medalu uniemożliwiły mu jednak dalsze uczestnictwo w zmaganiach. Janusz Kusociński urodził się 15 stycznia 1907 w Warszawie, a został zamordowany 21 czerwca 1940 roku w Palmirach.

1932 - W Gdyni po raz pierwszy obchodzono Święto Morza.

1932 - NSDAP wygrała wybory do Reichstagu, uzyskując 37,7 procent głosów. 30 stycznia 1933 prezydent Rzeszy desygnował Adolfa Hitlera na kanclerza. W latach 1933-1945 NSDAP sprawowała w Niemczech totalitarną władzę. Jej rządy charakteryzowały się terrorem politycznym, totalną inwigilacją, likwidacją opozycji i programem podboju Europy. Polityce podboju towarzyszyły ludobójstwa w podbitych państwach, zwłaszcza w Polsce, gdzie zamordowano około sześciu milionów obywateli. Kierownictwo partii zostało uznane w procesach norymberskich za organizację przestępczą, a samej partii alianci zakazali działalności we wrześniu 1945.

1934 - Stefan Starzyński został powołany na stanowisko komisarycznego prezydenta Warszawy. W 1938 roku został prezydentem stolicy. Bilans pięcioletnich rządów Starzyńskiego to między innymi: budowa ponad 100 tysięcy mieszkań, 30 gmachów szkolnych i modernizacja kilkudziesięciu starych, oddanie do użytku - Muzeum Narodowego, Domu Turysty, hali targowej na Żoliborzu, szpitala Przemienienia Pańskiego, renowacja pałacu Blanka, Arsenału, pałacu Brühla, odkrycie fragmentu średniowiecznych murów Warszawy, przygotowanie wstępnego projektu budowy mostu Piłsudskiego i sieci metra, modernizacja arterii wylotowych Warszawy i modernizacja siedmiu szpitali. Podczas wojny obronnej 1939 odmówił wykonania rozkazu ewakuacji ze stolicy. Aresztowany przez Niemców w październiku 1939 roku w ratuszu został rozstrzelany przez gestapo, między 21 a 23 grudnia w Warszawie lub jej okolicach. 90. rocznica

1937 - Urodziła się Edyta Piecha, rosyjska piosenkarka pochodzenia polskiego. Śpiewa piosenki wielu znanych kompozytorów rosyjskich, między innymi Aleksandry Pachmutowej. Jako pierwsza piosenkarka radziecka stworzyła własny styl występowania na estradzie. Znana z długich szali i powłóczystych kreacji, z których kilka zaprojektował dla niej Sława Zajcew. W 2015 roku telewizja rosyjska nakręciła serial "Urodzona gwiazda" oparty na biografii Edyty Piechy.

1943 - Zmarł książę Zdzisław Lubomirski, prezydent miasta stołecznego Warszawy, członek Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego, prezes Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich oraz Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, senator Rzeczypospolitej Polskiej. Odegrał wybitną rolę w czasach Królestwa Polskiego. 10 listopada 1942 roku został aresztowany przez gestapo za działalność niepodległościową. Przez dwa miesiące przetrzymywany w więzieniu bez postawienia zarzutów, osadzony na Pawiaku. Został zwolniony, ale odniósł ciężkie rany, w wyniku, których zmarł. Urodził się 4 kwietnia 1865 roku.

1944 - Komendant Armii Krajowej generał Tadeusz Komorowski "Bór" i delegat Rządu RP na Kraj Stanisław Jankowski podjęli decyzję o rozpoczęciu powstania w Warszawie. Podjęcie powszechnej, zbrojnej walki z Niemcami zaplanowano na 1 sierpnia o godzinie 17.00. Była to największa operacja militarna Armii Krajowej. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Po wybuchu powstania sowieci wstrzymali ofensywę na Warszawę i odmawiali udzielenia pomocy powstańcom. Wsparcie USA i Wielką Brytanię miało ograniczony charakter. Słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi, zakończoną kapitulacją 3 października 1944 roku. Straty wojsk polskich wyniosły około 16 tysięcy zabitych i zaginionych, 20 tysięcy rannych i 15 tysięcy wziętych do niewoli. Podczas nalotów, ostrzału artyleryjskiego oraz egzekucji przeprowadzanych przez oddziały niemieckie zginęło, według różnych danych od 150 do 200 tysięcy cywilnych mieszkańców stolicy. Zniszczeniu uległa większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej. 80. rocznica

1944 - Antoine de Saint-Exupery, francuski pisarz, poeta i lotnik, zginął podczas lotu zwiadowczego. W czasie II wojny światowej służył, jako pilot wojskowy. Jego najbardziej znane utwory to: "Poczta na Południe”, "Nocny lot”, "Ziemia, planeta ludzi”, a przede wszystkim słynna filozoficzna baśń dla dzieci i dorosłych "Mały książę”. W 2004 roku w morzu, niedaleko Marsylii, znaleziono szczątki jego samolotu, zestrzelonego przez niemiecki myśliwiec. Urodził się 29 czerwca 1900 roku. 80. rocznica

1944 - Urodziła się Geraldine Chaplin, amerykańska aktorka filmowa, córka Charliego Chaplina. Grała w kilkudziesięciu filmach, jak: "Doktor Żywago", "Nakarmić kruki", "Wiek niewinności", "Heine”, "Sierociniec” i "Porozmawiaj z nią”. Jako ośmioletnia dziewczynka pojawiła się w scenie otwarcia filmu "Światła rampy" w reżyserii swego ojca. W 2019 roku zagrała w serialu "The Crown". 80. rocznica

1947 - Władze komunistyczne zakończyły Akcję "Wisła", w czasie, której z południowo-wschodniej Polski w ciągu trzech miesięcy na Ziemie Zachodnie i Północne, według danych Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, przesiedlono przymusowo ponad 140 tysięcy ludności ukraińskiej. Akcja "Wisła" przez współczesnych historyków jest oceniana, jako czystka etniczna, przeprowadzona przez władze PRL.

1947 - Urodził się Aleksander Wierietielny, polski trener narciarski, pochodzenia białoruskiego, od lat mieszkający w Polsce i posiadający polskie obywatelstwo. Pod jego opieką Justyna Kowalczyk odniosła swoje największe sukcesy sportowe. 25 marca 2020 roku Aleksander Wierietielny ogłosił zakończenie kariery trenerskiej. Nagrodzony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1951 - W Warszawie rozpoczął się proces dziewięciu oficerów Wojska Polskiego, inaczej "proces TUN", od nazwisk głównych oskarżonych - generała Tatara, pułkownika Utnika i pułkownika Nowickiego, którym zarzucono działalność dywersyjno-szpiegowską. Generałowie: Stanisław Tatar, Franciszek Herman, Jerzy Kirchmayer i Stefan Mossor zostali skazani na dożywocie, pułkownicy: Marian Utnik, Stanisław Nowicki i Marian Jurecki - na 15 lat więzienia. Wszystkie wyroki uchylono w 1956 roku.

1952 - Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie wydał pięć wyroków śmierci i dwa dożywotniego więzienia w procesie tak zwanej grupy kierownictwa konspiracyjnego Marynarki Wojennej. Jej członkowie zostali oskarżeni "o próbę obalenia władzy ludowej".

1953 - Zmarł Kornel Makuszyński, powieściopisarz i felietonista, autor popularnych utworów dla dzieci: cyklu o Koziołku Matołku, powieści: "Panna z mokrą głową", "Bezgrzeszne lata”, "Słońce w herbie”, "Szaleństwa panny Ewy”, "Legendy krakowskie”, "Przyjaciel wesołego diabła”, a także książek sfilmowanych, takich jak: "Awantura o Basię", "Szatan z siódmej klasy" czy "O dwóch takich, co ukradli księżyc". Po 1945 objęty został zakazem publikacji i poddany szykanom. Urodził się 8 stycznia 1884 roku.

1954 - Włoska ekspedycja pod kierownictwem Ardito Desio po raz pierwszy w historii zdobyła szczyt K2 w paśmie Karakorum. K2 to drugi, co do wysokości szczyt Ziemi. Znajduje się na granicy Chin i Pakistanu. 23 czerwca 1986 został zdobyty przez pierwszą Polkę - Wandę Rutkiewicz. Do 16 stycznia 2021 roku pozostawał ostatnim niezdobytym zimą ośmiotysięcznikiem - panują tam, bowiem ekstremalne warunki: średnia temperatura w granicach od -45 do -55 stopni Celsjusza oraz wiatr o średniej prędkości 180 kilometrów na godzinę. 16 stycznia 2021 grupa dziesięciu Nepalczyków, jako pierwsza w historii zdobyła szczyt zimą. 70. rocznica

1955 - W Warszawie rozpoczął się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. Trwał do 15 sierpnia. Miał stać się dowodem wyższości socjalizmu nad kapitalizmem. Do Warszawy przyjechały tysiące młodych gości z całego świata, w tym z krajów kapitalistycznych i Trzeciego Świata. Dla nich była to okazja do zapoznania się z życiem za "żelazną kurtyną”, dla warszawiaków - do spotkania się z ludźmi z krajów niedostępnych dla obywateli PRL. W Warszawie gościło około 30 tysięcy młodych ludzi ze 114 krajów.

1956 - Urodził się Michael Biehn, amerykański aktor, producent filmowy i reżyser. Popularność przyniosły mu role w filmach science fiction: "Terminator", "Obcy - decydujące starcie" i "Otchłań".

1959 - Ministerstwo Handlu Wewnętrznego PRL ogłosiło zarządzenie, iż poniedziałek stał się "dniem bezmięsnym". Powodem były braku w zaopatrzeniu w ten deficytowy towar. Tego dnie nie można było kupić mięsa w żadnej postaci. Nie serwowały go restauracje ani bary, zamknięte były też sklepy z mięsem i wędlinami. 65. rocznica

1959 - W Warszawie otwarto Most Gdański. Dwupoziomowa stalowa przeprawa przez Wisłę jest obecnie częścią obwodnicy śródmiejskiej. Został wybudowany na filarach pierwszego mostu pod Cytadelą i kosztował 25 milionów złotych Według danych stołecznego Zarządu Dróg Miejskich w 2018 przez most Gdański przejeżdżało średnio prawie 51 tysięcy pojazdów na dobę. 65. rocznica

1965 - Urodziła się Joanne Rowling, pisarka, autorka serii niezwykle popularnych książek o przygodach Harrego Pottera, których sprzedaż przekroczyła już 500 milionów egzemplarzy. Napisała także powieści dla dorosłych "Trafny wybór”, na podstawie, której powstał serial telewizyjny. W 2002 roku otrzymała Order Uśmiechu.

1967 - Urodził się Grzegorz Turnau, piosenkarz, kompozytor, poeta i pianista. Wykonawca poezji śpiewanej. Podczas większości koncertów główne miejsce wśród instrumentów zajmuje fortepian, na którym gra sam Turnau. Jego najpopularniejsze nagrania to: "Między cisza a ciszą", "Pamięć", "Bracka", "To tu, to tam", "Tutaj jestem", "Wiem". Współpracuje z kabaretem Piwnica pod Baranami.

1969 - Paweł VI, jako pierwszy papież przybył na kontynent afrykański. Odwiedził Ugandę, by uczcić pamięć męczenników afrykańskich. Pielgrzymka trwała trzy dni. 55. rocznica

1969 - Wystrzelona 25 lutego amerykańska sonda kosmiczna Mariner 6 dotarła w okolice Marsa i przesłała na Ziemię dane i 74 zdjęcia tej planety. Fotografie ujawniły istnienie dużej liczby kraterów o różnych rozmiarach. 55. rocznica

1976 - Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy piłkarze zdobyli srebrny medal. Przegrali w finale z NRD 1:3. Tym samym Polacy nie powtórzyli sukcesu z 1972 roku, kiedy zdobyli złoty medal olimpijski.

1976 - Opublikowano w prasie wykonane przez sondę Viking 1 zdjęcia tak zwanej Marsjańskiej Twarzy. Nieoficjalna nazwa tego obiektu - angielskie Face on Mars, nawiązuje do interpretacji fotografii, na których obiekt ma przypominać ludzką twarz. Późniejsze zdjęcia z lat 1998 i 2001, wykonane w wyższej rozdzielczości i przy czystszej atmosferze, wykazały znacznie mniejsze podobieństwo do ludzkiej twarzy. Całość okazała się po prostu silnie zerodowaną górą.

1981 - Sejm uchwalił ustawę o kontroli publikacji i widowisk. Gwarantowała wolność publikacji i wypowiedzi, ale zastrzegała, że nie mogą one godzić w ustrój i politykę PRL. Publikacje, przedstawienia teatralne i wszelkie inne treści, z wyłączeniem wystąpień posłów, wyroków sądowych oraz publikacji urzędowych, nadal były objęte kontrolą prewencyjną Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk. Ustawa obowiązywała do czerwca 1990 roku.

1981 - Generał Czesław Kiszczak zastąpił generała Mirosława Milewskiego na stanowisku ministra spraw wewnętrznych. Był bliskim współpracownikiem Wojciecha Jaruzelskiego. Wchodził w skład Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, brał udział w organizowaniu stanu wojennego. Był gospodarzem i uczestnikiem rozmów w Magdalence i prac Okrągłego Stołu. Czesław Kiszczak urodził się 19 października 1925 w Roczynach, a zmarł 5 listopada 2015 w Warszawie.

1988 - Zmarł Jerzy Pytlakowski, pisarz, autor audycji radiowych, powieści i opowiadań. W Polskim Radiu pracował od 1945 do 1975 roku. Lata 1949 -1950 spędził w Paryżu, jako korespondent radia i redaktor naczelny tygodnika "Polska i Świat". Współtworzył i prowadził audycje: "Najciekawsze wydarzenia kulturalne ostatnich tygodni", "Lektury, lektury", "Zwierzenia wieczorne", "Licytacja piękności", "Przegląd wydarzeń kulturalnych za granicą". W 1969 roku otrzymał Złoty Mikrofon. Urodził się 28 marca 1916 roku.

1991 - Prezydenci ZSRR - Michaił Gorbaczow i Stanów Zjednoczonych - George Bush podpisali w Moskwie traktat START I, o redukcji i ograniczeniu strategicznych broni ofensywnych. Rozmowy w tej sprawie rozpoczęto w czerwcu 1982 roku w Genewie.

1994 - Ukrainiec Serhij Bubka ustanowił we włoskim Sestriere rekord świata na otwartym stadionie w skoku o tyczce - sześć metrów i 14 centymetrów. Od 20 kwietnia 2024 roku rekord należy do Szweda Armanda Duplantisa, który w Xiamen pokonał tyczkę zawieszoną na wysokości sześciu metrów i 24 centymetrów. Najlepszy polski wynik to sześć metrów i dwa centymetry. Wynik należy do Piotra Liska, który 12 lipca 2019 roku w Monako pobił rekord Polski. 30. rocznica

1999 - Amerykański sztuczny satelita Księżyca Lunar Prospector rozbił się o jego powierzchnię. Sonda została wystrzelona w styczniu 1998, a lot do Księżyca zajął jej 105 godzin. Podczas 19 miesięcy pracy na orbicie ziemskiego satelity Lunar Prospector stworzył mapy składu chemicznego powierzchni, pola magnetycznego oraz grawitacyjnego, a także zbadał kratery bieguna północnego pod kątem obecności lodu i obserwował księżycowy efekt wydzielania gazów ze skorupy. 25. rocznica

2004 - W Warszawie, dzięki staraniom Lecha Kaczyńskiego, otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego. Prezentuje zbiory poświęcone dziejom powstania oraz historii i dorobku Polskiego Państwa Podziemnego. Prowadzi również działalność naukowo-badawczą oraz edukacyjną. Placówka cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających, zwłaszcza młodych ludzi. Dużą rolę spełniają tu multimedia, za pomocą, których w interesujący sposób przedstawia się zarówno same eksponaty, jak i informacje na temat powstania. Muzeum zgromadziło ponad 30 tysięcy eksponatów. Przez pierwsze 10 lat działalności odwiedziło je ponad 4,5 miliona osób. 20. rocznica

2004 - Zmarła Laura Betti, właściwe nazwisko Laura Trombetti, włoska aktorka filmowa, charakteryzująca się wyrazistym stylem interpretacji postaci i chrapliwym, rozpoznawalnym głosem. Zagrała w obrazach: "Wzgórze odwagi", "Pustynia Parmeńska", "Mały Archimedes" i "Ostatnie tango w Paryżu". Urodziła się 1 maja 1927 roku. 20. rocznica

2005 - Zmarł Wim Duisenberg, niderlandzki ekonomista i polityk, pierwszy prezes Europejskiego Banku Centralnego w latach 1998-2003. Nadzorował wprowadzenie waluty euro w 2002 roku. Urodził się 9 lipca 1935 roku.

2006 - Fidel Castro przekazał władzę na Kubie swemu bratu Raúlowi. Przywódca rewolucji kubańskiej zrezygnował z najważniejszych stanowisk państwowych ze względu na zły stan zdrowia. Rządził Kubą przez prawie 50 lat. Fidel Castro urodził się 13 sierpnia 1926 w Biránie, a zmarł 25 listopada 2016 w Hawanie.

2007 - Zmarł Michał Milczarek, aktor i reżyser teatru lalkowego. Od 1980 roku był związany ze słupskim Teatrem Lalki "Tęcza". Dorobek artysty obejmuje ponad 100 ról, asystentur i prac reżyserskich. Urodził się 11 czerwca 1943 roku.

2012 - Zmarł biskup Stefan Siczek, doktor prawa kanonicznego, biskup pomocniczy radomski w latach 1992-2012. W Episkopacie Polski zasiadał w Komisji do spraw Duchowieństwa. Urodził się 20 września 1937 roku.

2015 - Zmarł Henryk Buszko, architekt, przedstawiciel modernizmu, nauczyciel akademicki. Autor między innymi gmachu Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach i domu wczasowego transportowców w Bielsku-Białej Mikuszowicach, powstałych przy współpracy Aleksandra Franty i Jerzego Gottfrieda. Od 1949 roku należał do Stowarzyszenia Architektów Polskich. Urodził się 3 września 1924 roku.

2016 - W Brzegach koło Krakowa papież Franciszek odprawił mszę kończącą 31. Światowe Dni Młodzieży. Uczestniczyło w niej ponad 1,5 miliona wiernych. Po nabożeństwie papież przekazał ogień miłosierdzia młodzieży z sześciu kontynentów i odmówił modlitwę Anioł Pański. Podczas modlitwy Franciszek powiedział do zgromadzonych: "Święty Jan Paweł II radował się z nieba i pomoże wam zanieść wszędzie radość Ewangelii". Ogłosił, że kolejne Światowe Dni Młodzieży zostaną zorganizowane w 2019 w Panamie.

2016 - 11 osób zginęło w katastrofie samolotu transportowego CASA CN-235M Kolumbijskich Sił Powietrznych w mieście Agustín Codazzi przy granicy z Wenezuelą.

2017 - Zmarła Jeanne Moreau, francuska aktorka teatralna i filmowa, reżyserka oraz piosenkarka. Przełom w jej karierze filmowej nastąpił w 1958 roku, gdy zagrała w dwóch głośnych, nagradzanych i szeroko wówczas dyskutowanych filmach Louisa Malle’a: "Windą na szafot" i "Kochankowie". Dzięki nim została gwiazdą pierwszej wielkości. Od początku lat 60. grała u mistrzów światowego kina: François Truffauta, Orsona Wellesa, Michelangelo Antonioniego czy Luisa Bunuela. Współpracowała także z Peterem Brookiem. Urodziła się 23 stycznia 1928 roku.

2018 - Zmarł Igor Miecik, dziennikarz, reportażysta specjalizujący się w tematyce społecznej i historycznej. Początkowo związany z "Gazetą Wyborczą", później pisał dla "Przekroju", "Polityki", od 2008 w redakcji "Newsweek Polska". Napisał kilka książek reportażowych, głównie o tematyce rosyjskiej. Dwukrotnie był laureatem nagrody Grand Press w dziedzinie publicystyki. Urodził się 2 maja 1971 roku.

2019 - Zmarł Tadeusz Komendant, krytyk literacki, tłumacz, eseista, pisarz, nauczyciel akademicki na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, pracował w Zakładzie Teorii Literatury i Poetyki. Prowadził dział eseju miesięcznika "Twórczość”, był też tłumaczem i popularyzatorem dzieł Michela Foucaulta. W 2015 został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Urodził się 14 października 1952. 5. rocznica

2020 - Zmarł Alan William Parker, brytyjski reżyser, producent, pisarz i aktor. Autor wydanego przez BBC dramatu wojennego "The Evacuees" z1975 roku, za którą zdobył Emmy i Nagrodę Telewizyjnej Akademii Brytyjskiej. Zrealizował wiele udanych filmów w Stanach Zjednoczonych, w tym: "Midnight Express", "Najwyższa stawka", "Harry Angel", "Ptasiek", "Missisipi w ogniu" oraz musical "Sława". Urodził się 14 lutego 1944 roku.

2021 - Zmarł Jerzy Matuszkiewicz "Duduś", muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor muzyki filmowej, między innymi do seriali: "Alternatywy 4", "Czterdziestolatek" i "Stawiam na Tolka Banana". Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Urodził się 10 kwietnia 1928 roku.

2022 - Zmarł Wacław Kowalski, inżynier, działacz społeczny i prezes Zarządu Fundacji Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”, którą założył pod koniec lat 90-tych XX w. Fundacja była organizacją pożytku publicznego uzyskującą najwyższe wpływy od podatników, z 1% na cele społeczne. Urodził się w 1933 roku.

2022 - W Kabulu zginął w wyniku amerykańskiego ataku rakietowego Ajman az-Zawahiri, egipski terrorysta, szef islamistycznej organizacji terrorystycznej Al-Ka’ida, następca Osamy bin Ladina, którego był wcześniej prawą ręką, z wykształcenia lekarz chirurg. Urodził się 19 czerwca 1951 roku.

2023 - Zmarł Jan Przewoźnik, szachista i psycholog, mistrz międzynarodowy od 1985 roku. Dziesięciokrotnie zdobył tytuł drużynowego mistrza Polski. Zawodowo zajmował się psychologią biznesu. Urodził się 16 września 1957 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-08-24, godz. 21:33 Kartka z kalendarza 24 sierpnia - Dzień Niepodległości Ukrainy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości. 24 sierpnia - Dzień Windowsa. Przypada w rocznicę wprowadzenia… » więcej 2024-08-23, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 23 sierpnia - Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, obchodzony od 2009 roku, ustanowiony Przez Parlament Europejski w 70. rocznicę Paktu Ribbentrop-Mołotow. 23… » więcej 2024-08-22, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 22 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie. 22 sierpnia - Światowy Dzień Mleka Roślinnego… » więcej 2024-08-21, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 21 sierpnia - Światowy Dzień Optymisty. 21 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Pamięci i Hołdu dla Ofiar Terroryzmu. » więcej 2024-08-20, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 20 sierpnia - Święto narodowe Węgier - Dzień Świętego Stefana, obchodzony w rocznicę sprowadzenia relikwii założyciela państwa węgierskiego króla Stefana… » więcej 2024-08-19, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 19 sierpnia - Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2008 roku. 19 sierpnia - Kościół prawosławny obchodzi Przemienienie… » więcej 2024-08-18, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 18 sierpnia 29 p.n.e. - W Rzymie poświęcono Świątynię Cezara, poświęconą - uznanemu za boga przez Senat rzymski - Juliuszowi Cezarowi. Budowla stanęła… » więcej 2024-08-17, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 17 sierpnia - Święto narodowe Indonezji, obchodzone w rocznicę uzyskania niepodległości w 1945 roku. 17 sierpnia - Święto narodowe Republiki Gabońskiej… » więcej 2024-08-16, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 16 sierpnia - Światowy Dzień Roller Coastera. Upamiętnia opatentowanie przez Edwina Prescotta pierwszego roller coastera z pionową pętlą 16 sierpnia 1898… » więcej 2024-08-15, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 15 sierpnia - Święto Czynu Chłopskiego, ustanowione w 1936 roku. Upamiętnia zwycięstwo nad najazdem bolszewickim w 1920 roku. Ciężar walki z najeźdźcą… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »