1054 - Wysłannik papieża Leona IX nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola Michała I Cerulariusza. Powodem było zamknięcie w stolicy Bizancjum kościołów obrządku łacińskiego. Patriarcha Konstantynopola odpowiedział ekskomuniką Kościoła łacińskiego 24 lipca tego samego roku. Rozpoczęła się wielka schizma wschodnia zrywająca jedność Kościołów zachodniego i wschodniego. Wzajemne klątwy rzucone w XI wieku odwołali 7 grudnia 1965 papież Paweł VI i patriarcha Atenagoras I. 970 rocznica
1216 - Zmarł papież Innocenty III, uważany za jednego z najwybitniejszych i najpotężniejszych pod względem władzy politycznej papieży. Wyznawał teokratyczny pogląd, zgodnie z którym, będąc namiestnikiem i wikariuszem Chrystusa na ziemi, stoi między Bogiem a ludźmi, władając całym światem. Za pontyfikatu Innocentego III pogłębiały się związki Kościoła w Polsce ze Stolicą Apostolską. Urodził się w 1160 lub 1161 roku.
1228 - Franciszek z Asyżu został kanonizowany przez papieża Grzegorza IX. Święty Franciszek jest założycielem zakonu franciszkanów, a pośrednio także klarysek i tercjarzy. Był misjonarzem, mistykiem średniowiecznym i stygmatykiem. Jest uważany za patrona ekologii. Urodził się 1181 lub 1182 roku, a zmarł 3 października 1226.
1342 - Zmarł Karol Robert, król Węgier z dynastii andegaweńskiej, mąż Elżbiety Łokietkówny, dziadek Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 roku na króla Polski. Urodził się w 1288 roku.
1401 - Anna Cylejska przybyła do Krakowa na ślub z królem Władysławem II Jagiełłą, który poprosił o przełożenie ceremonii. Ślub odbył się ostatecznie 29 stycznia 1402 roku w katedrze krakowskiej i Anna Cylejska została drugą żoną Władysława Jagiełły. 25 lutego 1403 w tej samej katedrze Anna została koronowana na królową Polski. Według tradycji już umierająca Jadwiga Andegaweńska wyraziła rzekomo życzenie, aby Anna została jej następczynią na tronie polskim. 23 kwietnia 1401 papież Bonifacy IX udzielił dyspensy przyszłym małżonkom, bowiem Anna była w trzecim stopniu spokrewniona z pierwszą żoną Jagiełły, Jadwigą.
1439 - Na wniosek króla Henryka VI parlament Anglii wydał proklamację zakazującą całowania. Zakaz wprowadzono z związku z epidemią dżumy. Tak jak współcześni Francuzi całują każdy policzek na powitanie, tak Anglicy w średniowieczu całowali się na powitanie w usta. Również w kościołach wierni przekazywali sobie pozdrowienia "świętym pocałunkiem pokoju". W kościołach pozdrowienia pocałunkiem zastąpiono uściskiem dłoni. 585 rocznica
1461 - Tłum mieszkańców Krakowa zlinczował w kościele franciszkanów starostę rabsztyńskiego Andrzeja Tęczyńskiego, oskarżonego o pobicie miejscowego płatnerza. Wyrokiem sądu królewskiego skazano na śmierć dziewięciu przedstawicieli Krakowa, a miasto obciążono grzywną. Andrzej Tęczyński w czasie wojny 13-letniej był jednym z dowódców wojsk polskich. Doprowadził do wykupu Malborka z rąk zaciężnych wojsk krzyżackich. Przyczyną pobicia płatnerza miało być niezadowolenie z usługi renowacji zbroi.
1519 - W Poznaniu otwarto Collegium Lubranscianum. Założona przez biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego uczelnia była zorganizowana na wzór Akademii Krakowskiej. W 1780 roku szkołę przejęła Komisja Edukacji Narodowej, łącząc ją z Akademią Wielkopolską i przekształcając w szkołę wojewódzką dla województwa poznańskiego. 505 rocznica
1607 - Rzeczpospolita i Imperium Osmańskie zawarły traktat pokojowy. Sułtan gwarantował powstrzymanie tatarów krymskich od najazdów na Rzeczpospolitą, król Polski gwarantował zaś Turcji powstrzymanie kozaków od napadów na ziemie tureckie. Traktat gwarantował polskim kupcom prawo do handlu na terytorium tureckim i w księstwach. Turcja dzięki temu traktatowi mogła skoncentrować się na wojnie z szachem Persji Abbasem I Wielkim.
1616 - Położono kamień węgielny pod budowę katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łucku. Ostatecznie prace zostały zakończone w drugiej połowie lat 30. XVII wieku w stylu renesansowym. Budowlę usytuowano w taki sposób, by główna fasada kościoła znalazła się obok bramy wjazdowej do zamku.
1625 - Uruchomiono pierwszą na Dolnym Śląsku regularną linię poczty konnej zwyczajnej na odcinku Wrocław-Praga-Wiedeń. Utworzono też urząd naczelnego pocztmistrza Wrocławia. W kolejnych latach uruchomiono regularne połączenia pocztowe Wrocławia i Dolnego Śląska z Berlinem, Warszawą i Lipskiem.
1661 - W Szwecji wprowadzono do obiegu pierwsze europejskie banknoty. Pierwsze wzmianki o pieniądzach z papieru dotarły do Europy za pośrednictwem Marco Polo. Okazało się, że są znacznie wygodniejsze w użyciu od złotych czy srebrnych monet, można ich więc było emitować więcej, niż wynikało to z pokrycia w kruszcu. Tak powstały banki emisyjne, które mogły wprowadzać banknoty do obiegu. Pierwsze polskie banknoty, zwane wtedy biletami skarbowymi, puszczono w obieg 16 sierpnia 1794 roku w Warszawie, w czasie insurekcji kościuszkowskiej.
1683 - Król Jan Sobieski położył kamień węgielny pod budowę Klasztoru Kapucynów w Warszawie. Zespól klasztorny stanowił wotum królewskie za zwycięstwo pod Wiedniem i Chocimiem. 200 lat później zakon został skasowany w wyniku ukazu rosyjskiego zaborcy, a kościół przekazano diecezji. Kapucyni wrócili do klasztoru w 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
1690 - Spłonęła bazylika jasnogórska. W wyniku pożaru zawaleniu uległy sklepienia nawy głównej i prezbiterium oraz zniszczone zostało wyposażenie. Bazylikę odbudowano w 1693 roku.
1821 - Papież Pius VII bullą "De salute animarum" połączył unią personalną archidiecezję gnieźnieńską z nowo wyniesioną do rangi archidiecezji diecezją poznańską. Bulla ustalała nowe granice diecezji w Prusach, uwzględniając zmiany terytorialne tego państwa, które nastąpiły po Kongresie Wiedeńskim.
1823 - Urodził się Szymon Tokarzewski, działacz niepodległościowy, dwukrotnie zesłany przez rosyjskie władze na Syberię. Pierwszy raz za udział w spisku księdza Ściegiennego w latach 1842-1844. Z katorgi Szymon Tokarzewski wrócił w 1857 roku po amnestii z okazji objęcia tronu Rosji przez Aleksandra II. Pięć lat później Szymon Tokarzewski został powtórnie aresztowany za udział w ruchu patriotycznym i zesłany na katorgę w głąb Rosji. W 1883 roku wrócił z zesłania po amnestii z powodu manifestu koronacyjnego cara Aleksandra III. Szymon Tokarzewski zmarł 3 lipca 1890 roku.
1839 - Zmarł Józef Niemojewski, generał brygady Armii Księstwa Warszawskiego, generał major województwa poznańskiego w czasie powstania kościuszkowskiego, wybrany na to stanowisko przez szlachtę 21 sierpnia 1794 roku. Był starostą śremskim, kolekcjonerem i bibliofilem. Urodził się 4 lipca 1769 roku. 185 rocznica
1862 - Została odkryta Kometa Swifta-Tuttle’a. Po raz pierwszy została zaobserwowana w lipcu 1862 roku, niezależnie przez Lewisa Swifta i Horace’a Parnella Tuttle’a, a po raz drugi przez japońskiego astronoma Tsuruhiko Kiuchiego w czasie jej ponownego pojawienia się w 1992 roku. Za każdym razem, kiedy kometa zbliży się do Słońca, jej lodowe jądro paruje, uwalniając cząstki i grudki pyłu, które tworzą długi warkocz w przestrzeni kosmicznej.
1872 - Urodził się Roald Amundsen, norweski badacz polarny, pierwszy zdobywca bieguna południowego - 14 grudnia 1911 roku. Wygrał wówczas pojedynek z ekspedycją brytyjską, dowodzoną przez porucznika Roberta Scotta. Jako pierwszy przebył drogę łączącą Ocean Atlantycki i Spokojny, tak zwane Przejście Północno-Zachodnie, prowadzące przez Ocean Arktyczny wzdłuż północnego wybrzeża Kanady. Zaginął bez wieści 18 czerwca 1928 roku wyruszywszy na pomoc Umberto Nobilemu, który odbywał lot sterowcem "Italia” nad Arktyką. Umberto Nobile został później odnaleziony. Ciała Amundsena nie odnaleziono do dzisiaj. Nazwisko Roalda Amundsena nosi część Oceanu Spokojnego, lodowiec i stacja badawcza Amundsen-Scott.
1873 - Urodził się Jan Heurich, architekt. W Warszawie zaprojektował między innymi dom czynszowy u zbiegu ulicy Traugutta i placu Małachowskiego, tak zwany dom "Pod Orłami" przy zbiegu ulicy Jasnej i Zgoda oraz bibliotekę imienia Kierbedziów przy Koszykowej. Według jego projektów zbudowano także dworki i pałace w Kozłówce, Kośminku, Opinogórze. Zmarł 11 grudnia 1925 roku.
1877 - Urodził się Bela Schick, amerykański pediatra, twórca testu na błonicę, inaczej dyfterytu, pomocnego w zwalczaniu tej choroby. W badaniach nad odpornością wraz z innym badaczem Klemensem Pirquetem użyli po raz pierwszy określenia "alergia". Jego późniejsze zainteresowania zawodowe dotyczyły żywienia noworodków i zaburzeń odżywiania u dzieci. Zmarł 6 grudnia 1967 roku.
1877 - Urodziła się Maria Jadwiga Buyno-Arctowa, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, redaktorka pism dziecięcych. Napisała 67 książek dla dzieci i młodzieży. Do najbardziej znanych należą "Kocia Mama i jej przygody", z elementami autobiograficznymi oraz "Słoneczko". W 1930 roku ukazała się jej powieść fantastycznonaukowa "Wyspa mędrców". Zmarła 13 czerwca 1952 roku.
1887 - Założono Towarzystwo Miłośników Ziemi Śremskiej. Pierwszym zadaniem organizacji była budowa promenady na lewym brzegu Warty. W 1888 towarzystwo rozpoczęło na własny koszt budowę obecnego Parku imienia Powstańców Wielkopolskich 1918-1919.
1894 - Urodził się Henryk Sławik, dziennikarz, powstaniec śląski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. W czasie II wojny światowej jeden z organizatorów pomocy polskim uchodźcom, w tym Żydom, którzy znaleźli się na Węgrzech. W 1990 uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przez izraelski Instytut Jad Waszem. Dzięki Henrykowi Sławikowi i jego współpracownikom ratujące życie dokumenty wystawiono pięciu tysiącom polskich Żydów, którzy podczas II wojny światowej znaleźli się na Węgrzech. Henryk Sławik został zamordowany 23 sierpnia 1944 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Gusen I. 130 rocznica
1896 - Zmarł Edmond de Goncourt, francuski pisarz, założyciel Akademii imienia Goncourtów. Ufundował nagrodę literacką przyznawaną corocznie przez tę Akademię za "najwybitniejsze francuskojęzyczne dzieło literackie". Wyróżnienie przyznawane jest od 1903 roku. Urodził się 26 maja 1822 roku.
1903 - Rozpoczęto budowę szlaku turystycznego Orla Perć w Tatrach Wysokich. Najdłuższy i najtrudniejszy w Polsce szlak graniowy liczy ponad cztery kilometry. Wiedzie przez szczyty, stoki i przełęcze Zawrat i Krzyżne, przez grzbiet Wołoszyna na Polanę pod Wołoszynem.
1905 - Zmarł Feliks Krzesiński, tancerz baletowy, choreograf i nauczyciel tańca. W latach 1845-1851 pierwszy tancerz charakterystyczny baletu warszawskiego w Teatrze Wielkim, od 1851 carskiego baletu w Sankt Petersburgu. Był słynnym mazurzystą, niezrównanym wykonawcą mazura zarówno na scenie warszawskiej, jak i petersburskiej. Ojciec sławnej rosyjskiej primabaleriny "assoluta” Matyldy Krzesińskiej. Urodził się 17 lutego 1823 roku.
1907 - Urodziła się Ruby Katherine Stevens, amerykańska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, tancerka i modelka, laureatka nagrody Złotego Globu i trzech nagród Emmy. Po czterokrotnej nominacji do nagrody Oscara, w 1982 roku otrzymała honorowego Oscara za całokształt twórczości artystycznej. American Film Institute umieścił ją na jedenastym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów. Zagrała między innymi w filmach: "Wzgardzona", "Ognista kula", "Podwójne ubezpieczenie" i "Przepraszam, pomyłka". Zmarła 20 stycznia 1990 roku.
1908 - W wyniku gwałtownej powodzi wywołanej oberwaniem chmury we wsi Juszczyna koło Żywca zginęło 21 osób. Wezbrał przepływający przez wieś potok Juszczynka. Wyrwane drzewa, gałęzie i porwane z wodą drewno, utworzyły we wsi zator, powodując zatopienie części miejscowości.
1909 - Powstało niemieckie przedsiębiorstwo motoryzacyjne Audi. Założycielem był August Horch, który od listopada 1899 roku wraz z Carlem Benzem stworzył w Kolonii przedsiębiorstwo o nazwie Horch, produkujące luksusowe samochody osobowe. Pierwszy pojazd z nazwą audi opuścił zakład w Zwickau w lipcu 1910 roku. 115 rocznica
1911 - Urodziła się Ginger Rogers, amerykańska aktorka i tancerka, filmowa partnerka Freda Astaira, z którym nagrała 10 filmowych musicali. W 1940 roku podjęła próbę zmiany emploi i wystąpiła w dramacie "Kitty Foyle", za który zdobyła Oscara. American Film Institute umieścił ją na czternastym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów. Zmarła 25 kwietnia 1995 roku.
1916 - Urodził się Krzysztof Mikołaj Sobieszczański, pseudonim "Kolumb”, żołnierz Marynarki Wojennej RP i Armii Krajowej, powstaniec warszawski, więzień niemieckiego KL Auschwitz. Aresztowany 1 października 1940 roku za śpiewanie antyniemieckich piosenek, osadzony w więzieniu na Pawiaku, a następnie przewieziony do Auschwitz. Zwolniony po roku, w marcu 1943 wstąpił do Armii Krajowej, uczestniczył w licznych akcjach likwidacji Niemców oraz konfidentów gestapo. Jako dobrze znający język niemiecki, często używał przebrania żołnierza Wehrmachtu. Po upadku Powstania Warszawskiego uciekł z obozu jenieckiego i trafił do Hamburga. Zajmował się nielegalnym handlem bronią oraz przemytem samochodów. Na Lazurowym Wybrzeżu założył firmę, wydobywającą ładunki z zatopionych na Morzu Śródziemnym statków. Zginął 26 sierpnia 1950 roku w niewyjaśnionych okolicznościach, wypadając za burtę jachtu. Elementy jego życiorysu Roman Bratny połączył z życiorysem Stanisława Likiernika i wykorzystał w powieści "Kolumbowie. Rocznik 20", tworząc postać "Kolumba”.
1918 - Urodził się Bernard Witucki, ksiądz katolicki, propagator kultu Miłosierdzia Bożego w Polsce, kapłan diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, przez wiele lat Delegat-Pełnomocnik Związku Uczestników Polskiego Ruchu Oporu we Francji, kapitan Wojska Polskiego. Służąc w wojsku polskim we Francji miał stopień generała brygady, ale nie został on uznany po powrocie do Polski w 1948 roku. Zmarł 26 lipca 1993 roku.
1919 - Zwycięstwem wojsk polskich zakończyła się wojna polsko-ukraińska. Armia polska przełamała front pod Jazłowcem i zmusiła siły ukraińskiej armii do wycofania się za Zbrucz, na teren Ukraińskiej Republiki Ludowej. Po utrwaleniu władzy sowieckiej w Rosji i upadku oczekiwań na restytucję Rosji niebolszewickiej, 15 marca 1923 roku państwa Ententy uznały suwerenność Polski na terytorium Galicji Wschodniej, przy zastrzeżeniu wprowadzenia przez Polskę statusu autonomicznego dla tego terytorium. 105 rocznica
1922 - W Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę. Sierpniowa wizyta na Górnym Śląsku naczelnika państwa, marszałka Józefa Piłsudskiego, rozpoczęła kolejny okres państwowości polskiej w części Górnego Śląska. We wrześniu odbyły się wybory do Sejmu Śląskiego, którego funkcjonowanie w ramach autonomii śląskiej zagwarantowała ustawa konstytucyjna.
1928 - Urodził się Andrzej Zawada, jeden z pionierów polskiego himalaizmu i wspinaczki zimowej. Był szefem najbardziej znanej polskiej wyprawy - pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest w 1980 roku. Imieniem Andrzeja Zawady nazwano Festiwal Górski organizowany corocznie w Lądku Zdroju. Zmarł 21 sierpnia 2000 roku.
1933 - Polskie Radio wyemitowało premierowe wydanie audycji "Wesoła Lwowska Fala”, której pomysłodawcą i głównym organizatorem był Wiktor Budzyński. Audycja była nadawana do 1939 roku, a od 1938 pod nazwą "Tajoj". Występowali w niej między innymi: duet Szczepcio-Kazimierz Wajda i Tońcio-Henryk Vogelfänger oraz Włada Majewska i Mira Grelichowska. "Wesoła Lwowska Fala” była najpopularniejszym programem radiowym II RP. Według szacunków audycję słuchało każdorazowo około sześciu milionów słuchaczy.
1934 - Podczas największej powodzi w historii międzywojennej Polski odnotowano rekord wysokości opadów w ciągu doby. Na Hali Gąsienicowej spadło 255 milimetrów deszczu. Drobne rzeki wylały już 16 lipca, a dzień później powódź objęła dorzecza Dunajca, Raby, część dorzeczy Wisłoki i Skawy. Fala powodziowa dopłynęła do Wisły 19 lipca, pojawiając się na 200-kilometrowym odcinku do Dzikowa. Z powodu częstych pęknięć wałów i zalań fala powodziowa uległa osłabieniu i dotarła do Warszawy 22 lipca, nie wyrządzając miastu szkody. W sumie woda zalała 1 260 kilometrów kwadratowych zabijając 55 osób. Uszkodzeniu, bądź zniszczeniu, uległo 22 tysiące 59 budynków, 167 kilometrów dróg i 78 mostów. Wartość powstałych szkód oceniono na 12 milionów ówczesnych dolarów, czyli równowartość ponad 60 milionów przedwojennych złotych. 90 rocznica
1935 - W Oklahoma City zainstalowano pierwsze na świecie parkometry. Szybko urządzenie przyjęło się na ulicach, umożliwiając ograniczenie czasu postoju samochodów - problem głównie dotyczył sklepikarzy. Parkometr został wymyślony i opatentowany przez Carla C. Magee z Oklahoma City. Pierwsza nazwa - "coin controlled parking meter" została użyta 13 maja 1935 roku.
1936 - W katastrofie lotniczej koło Gdyni zginął inspektor obrony powietrznej Polski generał Gustaw Orlicz-Dreszer. Walczył w I Brygadzie Legionów Piłsudskiego, należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestnik I wojny światowej oraz walk o niepodległość Polski w wojnie z bolszewikami. Przez pięć lat był inspektorem armii. Urodził się 2 października 1889 roku.
1940 - W Olkuszu Niemcy w odwecie za śmierć, zabitego podczas napadu rabunkowego, niemieckiego żandarma rozstrzelali 20 zakładników. Wszystkie ofiary były narodowości polskiej. Ich zwłoki załadowano na samochody ciężarowe, a następnie wywieziono, prawdopodobnie w kierunku Trzebini. Według jednego ze świadków do pracy przy przenoszeniu ciał zmuszono Żydów. Nie udało się ustalić zarówno miejsca pochówku zamordowanych, jak i losu Żydów.
1941 - Urodził się Damian Damięcki, aktor, mąż śpiewaczki operetkowej Grażyny Brodzińskiej, znany z filmów "Nowy", "Akcja pod Arsenałem" i "W każdą pogodę".
1941 - W Wilczym Szańcu pod Kętrzynem odbyła się narada pod przewodnictwem Adolfa Hitlera, w czasie której poinformował on, że postanowił przyłączyć tereny byłej Galicji Wschodniej do Generalnego Gubernatorstwa, rezygnując z planu utworzenia państwa ukraińskiego. Na naradzie ustalono również podział administracyjny okupowanych terytoriów ZSRR.
1941 - W Deraźnem na Wołyniu ukraińscy policjanci rozstrzelali kilkunastu Polaków. W 1941 roku okupacyjne władze niemieckie powołały w Derażnem posterunek policji ukraińskiej. Polaków spotykały ze strony policjantów rozmaite prześladowania. Dwukrotnie w Derażnem pojawiały się antyniemieckie ulotki i plakaty, kolportowane prowokacyjnie przez Ukraińców. Historycy badający zbrodnię wołyńską szacują, że w latach II wojny światowej w Derażnem ukraińscy policjanci na służbie niemieckiej oraz członkowie UPA zabili około 70 Polaków. 1942 - Niemcy utworzyli getto żydowskie w Przemyślu, w którym znalazło się około 17,5 tysiąca przemyskich Żydów. 11 września 1943 Niemcy zlikwidowali getto. 3,5 tysiąca ostatnich mieszkańców wysłano do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, 500 do obozu w Szebniach, 100 do obozu pracy w Stalowej Woli, a 115 osób rozstrzelano.
1942 - Rozpoczęła się obława Vel d’Hiv - największe masowe aresztowanie francuskich Żydów. Nazwa wydarzenia pochodzi od krytego toru kolarskiego, istniejącego w pobliżu wieży Eiffla w Paryżu gdzie policja francuska przetrzymywała ofiary obławy. Aresztowano 13 tysięcy 152 Żydów, w tym pięć tysięcy 82 kobiety oraz cztery tysiące 51 dzieci. Po pięciu dniach zatrzymani trafili do obozów przejściowych skąd wywieziono ich do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Z "łapanki Vel' d’Hiv” Holokaust przeżyło zaledwie 25 dorosłych osób.
1943 - Siły UPA wspierane przez chłopów ukraińskich zaatakowały zamieszkane przez Polaków Hutę Stepańską i okoliczne wsie na Wołyniu. Ukraińscy nacjonaliści zabili w ciągu dwóch dni 600 Polaków. Oddziały UPA napadły też na wieś i majątek Pułhany mordując około 120 Polaków, a w Kupowalcach około 150.
1943 - W Newark pochowano generała Władysława Sikorskiego. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier Rządu RP na Uchodźstwie zginął w Gibraltarze 4 lipca 1943 podczas powrotu z inspekcji sił Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie. Dokładne okoliczności wypadku jego samolotu nie są znane. W 1993 szczątki generała Sikorskiego przewieziono do Warszawy, a następnie 17 września 1993 złożono je w krypcie na Wawelu.
1945 - Projekt Manhattan: na poligonie w Alamogordo w Nowym Meksyku przeprowadzono pierwszy próbny wybuch bomby atomowej. Detonacja bomby plutonowej miała siłę około 20 kiloton i jest uznawana za początek ery atomu. Test "Trinity" był momentem kulminacyjnym kilkuletniego programu prac nad bronią jądrową, znanego pod kryptonimem "Projekt Manhattan".
1948 - Należący do linii lotniczych Cathay Pacific samolot Consolidated PBY Catalina został porwany podczas lotu z Makau do Hongkongu. Było to pierwsze uprowadzenie samolotu pasażerskiego w historii. Ostatecznie maszyna spadła do Pacyfiku w delcie Rzeki Perłowej w pobliżu miasta Zhuhai, w wyniku czego zginęło 26 pasażerów i członków załogi, a jedyną osobą, która przeżyła katastrofę, był porywacz.
1950 - W finale rozgrywanych w Brazylii IV Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej reprezentacja gospodarzy przegrała na stadionie Maracana w Rio de Janeiro z Urugwajem 1:2. Polska w tych zawodach nie startowała. Był to pierwszy mundial od 12 lat - w 1942 i 1946 mistrzostw świata nie organizowano z powodu II wojny światowej i jej konsekwencji.
1950 - Urodziła się Candice DeLong, amerykańska profilerka FBI. W 1980 roku rozpoczęła szkolenie w akademii FBI w Quantico w Wirginii. W 1982 roku zaangażowała się w sprawę morderstw w Chicago, w którym siedem osób zmarło w wyniku otrucia cyjankiem. Po odejściu z FBI opublikowała książkę, w której omawia proces profilowania. Obecnie jest gospodarzem dwóch programów telewizyjnych. Jest porównywana do bohaterki filmu "Milczenie owiec" Clarice Starling.
1951 - W USA ukazała się powieść "Buszujący w zbożu" J.D. Salingera. Chociaż początkowo wydana została, jako książka dla dorosłych czytelników, obecnie znajduje się na liście lektur licealnych i szkół wyższych we wszystkich krajach anglojęzycznych. Szacuje się, że rocznie na świecie sprzedawanych jest około 250 tysięcy egzemplarzy "Buszującego w zbożu", co daje około 68 milionów sprzedanych egzemplarzy od momentu wydania. W Polsce książka po raz pierwszy ukazała się w 1961 roku.
1952 - Urodził się Stewart Armstrong Copeland, amerykański muzyk, perkusista. Najbardziej znany z występów w zespole The Police, u boku Stinga. Po rozpadzie grupy został kompozytorem muzyki filmowej. W 2007 roku został sklasyfikowany na ósmym miejscu listy 50 najlepszych perkusistów rockowych według "Stylus Magazine". Stworzył ścieżki dźwiękowe do filmów: "Wall Street", "Rapa Nui", "Nieśmiertelny 2", "Nic nie widziałem, nic nie słyszałem" i "Rumble Fish".
1656 - Urodził się Tony Kushner, jeden z najwybitniejszych dramatopisarzy amerykańskich, znany najbardziej, jako autor dwuczęściowego dramatu "Anioły w Ameryce", za który otrzymał Nagrodę Pulitzera oraz dwie Tony Awards, dwie Drama Desk Awards. W 1998 roku londyński National Theatre uznał "Anioły w Ameryce" za jedną z dziesięciu najlepszych sztuk teatralnych XX wieku. Jest też współautorem scenariusza do filmów Stevena Spielberga: "Monachium" oraz "Lincoln".
1957 - Urodził się Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 roku. W reprezentacji rozegrał 60 meczów, strzelając 13 goli, dziewięciokrotnie wystąpił, jako jej kapitan. Jest uważany za jednego z najlepszych w historii polskich piłkarzy. Ceniony przez wszystkie pokolenia kibiców za światową klasę, ale również za niezwykłą zadziorność, waleczność, bojowość i ambicję. Zmarł 7 marca 2012 roku.
1960 - Zawarto układ polsko-amerykański o restytucji mienia pozostawionego w Polsce przez osoby, które później otrzymały obywatelstwo amerykańskie. Zgodnie z układem stroną zobowiązaną do zaspokojenia roszczeń obywateli amerykańskich wobec rządu polskiego, pochodzących sprzed tej daty jest rząd amerykański.
1965 - Otwarto oficjalnie tunel pod Mont Blanc łączący Francję i Włochy. Dla ruchu został oddany trzy dni później, 19 lipca 1965. Ponad 11 kilometrowy tunel łączy Chamonix we Francji z Courmayeur we Włoszech.
1966 - Przekazano do eksploatacji fabrykę chemiczną Puławy. Po zakończeniu ostatecznych prac budowlanych 16 października 1968 roku Ministerstwo Przemysłu Chemicznego wydało zarządzenie, na mocy którego zmieniono nazwę przedsiębiorstwa na Zakłady Azotowe "Puławy”. Są on dziś największym producentem nawozów sztucznych w Polsce i jednym z największych na świecie producentów melaminy.
1969 - Z amerykańskiego przylądka Canaveral na Florydzie wystartował pierwszy załogowy statek Apollo 11 z misją lotu na Księżyc. Amerykanie wylądowali na Srebrnym Globie cztery dni później. Na pokładzie statku było trzech astronautów: Neil Armstrong, Edwin Aldrin i Michael Collins. Neil Armstrong, jako pierwszy człowiek w historii, stanął na Księżycu. Skomentował tę historyczną chwilę słowami: "Mały krok człowieka - olbrzymi skok ludzkości". 55 rocznica
1972 - Zmarł Artur Młodnicki, aktor i reżyser teatralny. Związany z teatrami w: Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Częstochowie, Lwowie, Olsztynie, Szczecinie, Łodzi i, od 1952 roku do śmierci, z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Zagrał między innymi w filmach: "Jak być kochaną", "Wesele" i "Cafe pod Minogą". Nagrodzony Złotym Krzyżem Zasługi w 1967 roku. Urodził się 28 sierpnia 1911 roku.
1975 - Z lotniska w małopolskim Gawłówku samolotem An-2 z zamiarem ucieczki do Austrii wystartował Dionizy Bielański, którego kilka godzin później, osiem kilometrów od austriackiej granicy, zestrzelił czechosłowacki myśliwiec. Wydając rozkaz zestrzelenia Dionizego Bielańskiego czescy wojskowi powoływali się na to, że miał on nadejść z polskiej strony, konkretnie od Wojciecha Jaruzelskiego, ówczesnego szefa MON. W lipcu 2009 Biuro Edukacji Publicznej IPN ujawniło notatkę SB wskazującą na to, że Wojciech Jaruzelski wydał zgodę, nie rozkaz, którego nie miał prawa wydać, na zestrzelenie samolotu.
1976 - Pierwsze procesy robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie. W wydarzeniach tych wzięło udział około 20 tysięcy osób, w tym pracownicy 33 przedsiębiorstw z Radomia i województwa oraz studenci ośrodka radomskiego Politechniki Świętokrzyskiej i uczniowie szkół średnich. Powodem protestów był projekt drastycznych podwyżek cen żywności. Milicja i ZOMO zatrzymały 634 osoby a następnego dnia w trybie natychmiastowym zwolniono z pracy 939 osób. 25 osób osądzono, jako prowodyrów wydarzeń. Osiem z nich skazano na kary od 8 do 10 lat więzienia, 11 otrzymało kary od pięciu do sześciu lat, a sześcioro - od dwóch do czterech lat więzienia. Około 170 osób zostało skazanych przez kolegia do spraw wykroczeń.
1980 - W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy, do którego przyłączyły się inne zakłady pracy. W lipcu 1980 roku Lubelszczyznę ogarnęła fala strajków, nazwana później Lubelskim Lipcem 1980. Obok innych przedsiębiorstw regionu, stanął też cały lubelski węzeł kolejowy. Kolejarze rozpoczęli protest 16 lipca rano w lokomotywowni, a potem zastrajkował cały węzeł - łącznie ponad 3,5 tysiąca osób. Ruch pociągów przez Lublin został zablokowany, a pociągi pasażerskie kończyły kursy przed Lublinem, do którego dowożono pasażerów komunikacją zastępczą. Protesty w regionie do 25 lipca objęły 150 zakładów pracy i około 40 tysięcy ludzi.
1984 - Po sfingowanym przez służby specjalne śledztwie i wyreżyserowanym procesie, ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka. Mężczyzna w maju 1983 roku został śmiertelnie pobity w komisariacie MO na warszawskim Starym Mieście. Zmarł dwa dni później w szpitalu. Sąd oczyścił z zarzutów dwóch milicjantów, natomiast skazał na 2 i 2,5 roku więzienia dwóch sanitariuszy, którzy wieźli 19-letniego Przemyka z komisariatu do szpitala. 40 rocznica
1988 - W Indianapolis Amerykanka Florence Griffith-Joyner ustanowiła aktualny do dziś rekord świata w biegu na 100 metrów - 10 sekund i 49 setnych sekundy. Rekord Polski należy od 27 czerwca 1986 roku do Ewy Kasprzyk i wynosi 10 sekund i 93 setne sekundy.
1989 - Zmarł Herbert von Karajan, austriacki dyrygent uważany za jednego z najwybitniejszych dyrygentów operowych i symfonicznych XX wieku. Nagrał ponad 800 utworów i sprzedał 200 milionów płyt. Von Karajan dzięki poparciu nazistów był w latach 1941-1945 dyrektorem Opery w Berlinie, dziewięć lat należał do NSDAP. Urodził się 5 kwietnia 1908 roku. 35 rocznica
1990 - Zmarł Michaił Lwowicz Matusowski, rosyjski poeta i pieśniarz. Najbardziej znany, jako autor piosenki "Podmoskiewskie wieczory", wpisanej, jako najczęściej śpiewana piosenka do Księgi Rekordów Guinnessa. Urodził się 23 lipca 1915 roku.
1992 - Profesor Henryk Skarżyński przeprowadził w Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego. Dzięki operacji słuch zyskują osoby z obustronną głuchotą lub obustronnym głębokim niedosłuchem zmysłowo-nerwowym. Henryk Skarżyński, jako pierwszy w świecie wykonał w 2002 stworzoną przez siebie metodą PDCI operację wszczepienia implantu ślimakowego w częściowej głuchocie u osoby dorosłej, a następnie w 2004 u pierwszego w świecie dziecka, dając szansę na zdecydowaną poprawę jakości życia u tych chorych. 1997 - Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski podpisał Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej, która weszła w życie 17 października 1997 roku. Nowa ustawa zasadnicza została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia tego roku. Konstytucja składa się z preambuły i 243 artykułów, które znajdują się w obrębie 13 rozdziałów. W Preambule Konstytucji zwraca się uwagę na doniosły dla narodu moment dziejowy, wiążący się z odzyskaniem w 1989 roku pełnej suwerenności. Daje się w niej wyraz bogatej tradycji narodowej, akcentując szczególnie bogatą historię polskiej państwowości.
1998 - Zmarł Zbigniew Karol Porczyński, chemik, konstruktor aparatury pomiarowej, kolekcjoner dzieł sztuki. Wraz z żoną ofiarował Polsce kolekcję kilkuset obrazów malarzy europejskich, pochodzących z okresu od XV do XX wieku. Jest ona wystawiana w Galerii Porczyńskich - Muzeum Kolekcji imienia Jana Pawła II. Urodził się 7 kwietnia 1919 roku.
1999 - U wybrzeży atlantyckiej wyspy Martha’s Vineyard rozbiła się awionetka pilotowana przez Johna F. Kennedy’ego juniora, 38-letniego syna byłego prezydenta USA. Oprócz pilota w katastrofie zginęły też jego żona Carolyn Bessette-Kennedy i szwagierka Lauren Bessette. 25 rocznica
2001 - W katastrofie górniczej w południowych Chinach zginęło ponad 200 osób. Ofiary utonęły po tym jak kopalnia cyny w miasteczku Cheche została zalana na skutek uszkodzenia dużej studni. Władze i właściciele kopalni próbowali początkowo zatuszować sprawę. Dwa tygodnie po katastrofie publikację na jej temat przedstawiła szanghajska gazeta "Dziennik Młodzieżowy Szanghaju", a następnie "Dziennik Wuhan". Początkowo dziennikarze byli zastraszani przez władzę, ale ostatecznie zatrzymano menadżerów kopalni.
2001 - Zmarł Morris, właściwie Maurice de Bevere, belgijski rysownik i scenarzysta, twórca postaci Lucky Luke’a. Początkowo zamierzał stworzyć film rysunkowy o Dzikim Zachodzie, jednak studio filmowe zbankrutowało, a szkice przerobiono na komiks. W ten sposób w 1947 w komiksowym tygodniku "Spirou” wydrukowano pierwszą historię samotnego kowboja. Niedługo potem ukazał się pierwszy album komiksu. W 1955 Maurice de Bevere poznał scenarzystę Renégo Goscinnego, autora "Asteriksa" i rozpoczął z nim współpracę. Wspólnie stworzyli 29 albumów o przygodach Lucky Luke’a, które wkrótce stały się popularne w Europie, w tym także w Polsce. Urodził się 1 grudnia 1923 roku.
2006 - Zmarł Czesław Czaplicki, ekonomista, działacz konspiracyjny, żołnierz Armii Krajowej i niepodległościowego podziemia, działacz organizacji kombatanckich, ekonomista i polityk. Podczas okupacji hitlerowskiej, jako kierownik organizacyjny Komendy NSZ powiatu przasnyskiego oraz zastępca Dowódcy Oddziału Akcji Specjalnej prowadził bojową działalność sabotażową i dywersyjną przeciwko wojskom niemieckim. Od 1944 w AK. Po wkroczeniu wojsk sowieckich dowodził Oddziałem Leśnym w ramach II Okręgu NSZ Mazowsze Północ. Był jednym z dwóch głównych organizatorów brawurowej akcji uwolnienia 42 więźniów-żołnierzy z piwnic katowni UB w Krasnosielcu 1 maja 1945 roku. Urodził się 8 czerwca 1922 roku.
2010 - Zmarł Kazimierz Imieliński, twórca polskiej seksuologii, autor licznych podręczników, organizator pierwszej akademickiej placówki seksuologicznej - Zakładu Seksuologii w Akademii Medycznej w Krakowie. Urodził się 6 grudnia 1929 roku.
2012 - Zmarł Jon Lord, brytyjski muzyk rockowy, założyciel zespołu Deep Purple, a także muzyk Paice, Ashton & Lord i Whitesnake. Był jednym z najwybitniejszych współczesnych klawiszowców, pierwszym muzykiem rockowym, który dokonał udanego mariażu muzyki poważnej i popularnej na płycie "Concerto for Group and Orchestra" z 1969 roku. Jon Lord występował gościnnie na płytach wielu znanych wykonawców. Urodził się 9 czerwca 1941 roku. 2013 - Zmarła Ewa Sułkowska-Bierezin, dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w okresie PRL. Od wiosny 1969 związana z antykomunistyczną niejawną organizacją "Ruch". Od 1976 współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, a następnie KSS "KOR”. Po sierpniu 1980 zaangażowana w organizację struktur "Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowana. Opracowała wraz z Ewą Rogalewską publikację "Orła wrona nie pokona”, czyli co pomagało nam przetrwać. Śpiewnik internowanych". Urodziła się 21 kwietnia 1935 roku.
2014 - Zmarł Szymon Szurmiej, aktor, reżyser, dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie. Wyreżyserował ponad 50 przedstawień teatralnych. Występował też w filmach, między innymi w: "Sanatorium pod Klepsydrą", "Janosiku", "Miłość ci wszystko wybaczy", "Szaleństwach panny Ewy". Przez ponad 30 lat przewodniczył Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu Żydów w Polsce. Szymon Szurmiej urodził się 18 czerwca 1923 roku. 10 rocznica
2015 - Zmarł Sławomir Gołaszewski, filozof kultury, poeta, kompozytor, muzyk, dziennikarz i felietonista. W radiowej Trójce prowadził program "Pieśni wędrowców” traktujący o reggae i rastafarianizmie. Współpracował z Teatrem Źródeł Jerzego Grotowskiego. Był jednym z pomysłodawców festiwalu Róbrege. Współtworzył zespoły Izrael, Kultura, Armia i Asunta. Urodził się 1 lutego 1954 roku.
2016 - Nieudany zamach stanu w Turcji. Stał się pretekstem do przeprowadzenia czystek wśród wojskowych, naukowców i nauczycieli, oraz administracji państwowej, prześladowań opozycji, a ostatecznie do wzmocnienia władzy prezydenckiej Recepa Erdogana. Po dwóch latach od tamtych wydarzeń wprowadzono w Turcji system prezydencki, oddający prezydentowi absolutną władzę w kraju.
2017 - Zmarł Lech Tyszkiewicz, historyk - mediewista, nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Wrocławskim. Zajmował się szczególnie badaniem historii średniowiecznego Śląska. Urodził się 7 maja 1931 roku.
2018 - Zmarła Ewa Juszko-Pałubska, adwokat, w latach 80. obrońca w procesach działaczy podziemnej "Solidarności”. W 2009 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 9 kwietnia 1948 roku.
2018 - Zmarł Marian Kucharski, artysta fotograf, pracował też, jako fotoreporter w "Gazecie Poznańskiej". Fotografie Mariana Kucharskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Urodził się 30 stycznia 1930 roku.
2020 - Zmarła Phyllis Somerville, amerykańska aktorka i śpiewaczka. Zagrała między innymi w filmach: "Artur", "Cudotwórca", "Wielbicielka" i "Małe dzieci". Urodziła się 12 grudnia 1943 roku.
2020 - Zmarł Norbert Honsza, germanista, kulturoznawca, niemcoznawca, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego specjalnością były: literatura i kultura niemiecka wszystkich epok ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, stosunki polsko-niemieckie oraz krytyka literacka. Urodził się 23 czerwca 1933 roku.
2021 - Papież Franciszek wydał motu proprio "Traditionis custodes". Dokument wprowadza regulacje dotyczące sprawowania nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego uchylając wszystkie wcześniejsze normy, instrukcje, zezwolenia i zwyczaje, które nie są zgodne z jej postanowieniami. Motu prorio to list papieski o charakterze dekretu powstały z inicjatywy własnej głowy Kościoła. Pierwszy wydał Innocenty VIII w 1484 roku.
2022 - Zmarła Jadwiga Piątkowska-Witkowska. prezenterka telewizyjna, dziennikarka, później także nauczycielka dykcji i zachowania przed kamerą. Prowadziła także koncert laureatów XVIII Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Największą popularnością cieszyła się latach 60-tych. Urodziła się w 1933 roku.
2022 - Zmarł Stanisław Pomprowicz, prawnik i ekonomista, w okresie II wojny światowej żołnierz Związku Walku Zbrojnej i Armii Krajowej, posługujący się pseudonimem "Student". Po wojnie ukończył studia w dziedzinie prawa i ekonomii i przez 50 lat pracował w bankowości, w Krośnie. Jednocześnie zajmował się polityką, należał do Stronnictwa Demokratycznego. Działał także w stowarzyszeniach kombatanckich i pisał publikacje oraz książki o historii AK na Podkarpaciu, których wydał 15. Urodził się 18 maja 1925 roku.
2023 - Zmarła Jane Birkin, francuska aktorka, piosenkarka i modelka. Urodzona w Anglii, od lat 60. XX była związana z Francją i tworzyła głównie w języku francuskim. Przez kilkanaście lat związana z Sergem Gainsbourgiem, z którym nagrała słynny utwór miłosny „Je t’aime... moi non plus”. Wystąpiła w ponad 80 filmach, między innymi "Gdyby Don Juan był kobietą" Rogera Vadima. Nagrała 18 albumów muzycznych. Urodziła się 14 grudnia 1946 roku. 1 rocznica
