Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-07-02, 06:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

2 lipca - Światowy Dzień Dziennikarza Sportowego, obchodzony w rocznicę utworzenia w 1924 roku w Paryżu Międzynarodowego Stowarzyszenia Prasy Sportowej AIPS.

2 lipca - Światowy Dzień UFO, obchodzony od 2001 roku, na pamiątkę wydarzeń z Roswell w USA, gdzie jakoby w 1947 roku rozbił się "latający talerz" UFO.
1465 - W czasie wojny 13-letniej elbląski desant pod dowództwem Jana Skalskiego zniszczył stocznie pod Starym Miastem Królewcem, uniemożliwiając krzyżakom odbudowę floty aż do końca wojny. Elbląg walczył przeciwko Zakonowi po tym jak w 1454 roku króla Polski Kazimierz Jagiellończyk potwierdził stare prawa miasta oraz rozszerzył kompetencje Sądu Miejskiego i powiększył terytorium miasta niemal dwukrotnie. Na mocy przywileju królewskiego miasto przejęło dotychczasowe prawa rybackie komturów, ich młyny i inne dobra. Według postanowień pokoju toruńskiego kończącego wojnę trzynastoletnią w 1466 roku Elbląg przyznano Polsce, do której należał przez około 300 lat, aż do roku 1772.

1524 - Marszałek nadworny koronny Piotr Kmita Sobieński, dowodzący oddziałem jazdy nadwornej, pobił część wycofujących się wojsk tureckich podczas przeprawy przez Seret, koło Trembowli. Polskim oddziałom nie udało się odbić wziętych w jasyr podczas najazdu tatarsko-tureckiego na południowo-wschodnie ziemie polskie. 500. rocznica

1549 - Król Polski Zygmunt II August zawarł w Pradze przymierze z królem Czech Ferdynandem I Habsburgiem. Zygmunt August zobowiązał się, że nie będzie się mieszał do spraw Węgier gdzie trwał spór o koronę między Habsburgami a książętami Siedmiogrodu. Cztery lata później Zygmunt August poślubił córkę Ferdynanda, siostrę pierwszej żony Elżbiety, Katarzynę Habsburżankę. 475. rocznica

1658 - Wojska polskie i austriackie rozpoczęły oblężenie zajętego przez Szwedów Torunia. Szwedzki garnizon skapitulował 30 grudnia. Szwedzi stracili podczas oblężenia połowę załogi twierdzy - 1200 żołnierzy. Spośród liczących około 20 tysięcy żołnierzy wojsk oblężniczych zginęło 1800, w tym 1500 polskich.

1566 - Zmarł Michel de Nostre-Dame, Nostradamus, francuski lekarz, astrolog i jasnowidz, lekarz Karola IX. Od 1550 roku zaczął wydawać kalendarze astrologiczne z przepowiedniami - "Centuries astrologiques” - zbiór siedmiuset czterowierszy o niejasnej, rzekomo proroczej treści. Kościół katolicki umieścił je w indeksie ksiąg zakazanych. Urodził się 14 grudnia 1503 roku.

1698 - Anglik Thomas Savery opatentował jeden z pierwszych silników parowych. Skonstruowana przez niego pompa parowa rozwiązała problem odwadniania kopalni i umożliwiła powszechne zaopatrzenie w wodę.

1776 - Obradujący w Filadelfii amerykański II Kongres Kontynentalny przyjął rezolucję niepodległościową będącą ostatnią częścią Deklaracji Niepodległości, uchwalonej i podpisanej 4 lipca przez przedstawicieli 13 kolonii. Ostatnim akapitem, była Rezolucja niepodległościowa, ogłaszająca oddzielenie się kolonii amerykańskich od Wielkiej Brytanii. Twórcy Deklaracji, powołując się na oświeceniową doktrynę samostanowienia każdej zbiorowości, w imieniu wszystkich prowincji wyrzekli się władzy zwierzchniej króla Jerzego III nad prowincjami amerykańskimi.

1800 - Brytyjski parlament uchwalił Akt Unii z Irlandią. Na jego mocy 1 stycznia 1801 roku powstało Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii.

1800 - Urodził się Piotr Michałowski, malarz, przedstawiciel romantyzmu. Jest autorem między innymi obrazów: "Szarża w wąwozie Somosierra”, "Portret chłopa w kapeluszu”, "Amazonka”, "Błękitny chłopiec”, "Wjazd do stajni”. W latach 1848-1853 był prezesem Rady Administracyjnej miasta Krakowa. W 1848 roku ufundował Zakład Świętego Józefa dla Osieroconych Chłopców w Krakowie, działający do 1950 roku. W latach 1853-1854 był prezesem Towarzystwa Gospodarczo-Rolniczego Krakowskiego. Zmarł 9 czerwca 1855 roku.

1857 - Z Aberdeen wypłynął, kupiony za pieniądze ze zbiórki publicznej szkuner "Fox” pod dowództwem Francisa Leopolda McClintocka, w celu znalezienia kierowanej przez kapitana Johna Franklina zaginionej brytyjskiej ekspedycji badawczej do Arktyki. Wyprawa opuściła Anglię w 1845 roku na dwóch okrętach, HMS "Erebus” i HMS "Terror”. Franklin był oficerem Royal Navy i doświadczonym badaczem, który służył w trzech poprzednich wyprawach arktycznych, w tym w dwóch, jako dowódca. Czwarta i ostatnia ekspedycja, którą dowodził, miała za zadanie pokonanie ostatniej, nieprzebytej części Przejścia Północno-Zachodniego. Po kilku wczesnych zgonach wśród uczestników, oba okręty zostały zatrzymane przez lód w Cieśninie Wiktorii, w pobliżu Wyspy Króla Williama w kanadyjskiej Arktyce. Wszyscy członkowie wyprawy, 129 osób, w tym Franklin, zaginęli.

1862 - Urodził się William Henry Bragg, fizyk brytyjski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, którą otrzymał wraz z synem, Williamem Lawrence’em, za zasługi w badaniu struktury krystalicznej za pomocą promieniowania rentgenowskiego. Był członkiem Royal Society od 1906 roku, a w latach 1935-1940 prezesem tego stowarzyszenia. Zmarł 10 marca 1942 roku.

1863 - W bitwie po Radziwiłłowem, na granicy austriacko-rosyjskiej, został rozbity silny oddział powstańców styczniowych generała Józefa Wysockiego. 1000 powstańców zostało odpartych krwawo przez rosyjska załogę Radziwiłłowa, liczącą 500 ludzi.

1877 - Urodził się Hermann Karl Hesse, prozaik, poeta i eseista niemiecki o poglądach pacyfistycznych. Okazjonalnie również rysownik i malarz. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1946 roku za "za inspirującą twórczość, która w swoim rozwoju ku śmiałości i głębi reprezentuje zarówno klasyczne ideały humanisty, jak i wysokie wartości stylu, za szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha, a także za talent epicki i dramatyczny”. Autor powieści o kontekście egzystencjalnym, nawiązujących do filozofii buddyjskiej oraz psychoanalizy, których tematem jest zazwyczaj samotne poszukiwanie harmonii i głębi duchowej w skłóceniu ze społeczeństwem. Zmarł 9 sierpnia 1962 roku.

1880 - Urodził się Marian Ludwik Dehnel, pseudonim "Sewer”, lekarz, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, członek Organizacji Bojowej PPS, żołnierz Legionów Polskich, poseł na Sejm II RP. Był między innymi dyrektorem szpitali w Nowym Dworze Mazowieckim i Węgrowie. Zmarł 19 września 1936 roku.

1895 - Urodził się Janusz Warnecki, właściwie Jan Kozłowski, aktor teatralny i filmowy, reżyser. Był dyrektorem teatrów we Lwowie, Warszawie i Krakowie. Od 1957 roku był dyrektorem Teatru Polskiego Radia. Był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Przed II wojną światowa reżyserował między innymi filmy: "Księżna Łowicka”, "Każdemu wolno kochać”. Po wojnie wystąpił między innymi w filmach: "Warszawska premiera”, "Mistrz”. W Teatrze Polskiego Radia wyreżyserował słuchowiska: "Mazepa”, "Żabusia”, "Samobójcy”, "Żółty krzyż”, "Tristan i Izolda”. Zmarł 4 lutego 1970 roku.

1895 - Zmarł Henryk Woliński, prawnik, prezydent miasta Lublina. Za jego prezydentury w latach 1868-1886 w Lublinie między innymi poszerzono i wyprostowano Krakowskie Przedmieście, wyznaczono i otwarto Kolej Nadwiślańską, wprowadzono oświetlenie gazowe oraz utworzono straż pożarną. Urodził się w 1824 roku.

1900 - Nad niemieckim miastem Friedrichshafen wzniósł się w powietrze pierwszy sterowiec zbudowany przez Ferdinanda von Zeppelina. Luftschiff-Zeppelin 1 zamiast powłoki wypełnionej gazem, która zmieniała swój kształt, zastosował szkielet obciągnięty impregnowaną tkaniną. Dzięki temu sterowiec stanowił solidną konstrukcję. Pierwszy zeppelin miał długość ponad 126 metrów i szerokość prawie 12. Jego napęd stanowiły dwa silniki spalinowe Daimler o mocy pięciu kilowatów. W pierwszej próbie sterowiec z pięcioma osobami i 350 kilogramami balastu wykonał 18-minutowy lot.

1905 - Urodził się Anatol Dowżenko, lekarz neurolog, profesor. Był między innymi rektorem Akademii Medycznej w Poznaniu oraz kierownikiem Kliniki Neurologicznej Instytutu Psychoneurologicznego w Warszawie. Zmarł 20 kwietnia 1976 roku.

1907 - Urodziła się Wanda Łuczycka, aktorka teatralna i filmowa. Zagrała w ponad 50 filmach. Najczęściej były to role epizodyczne, często jednak, jak chociażby rola masażystki Kowalskiej w "Mężu swojej żony" w reżyserii Stanisława Barei, czy babcia Pawła w "Wojnie domowej" w reżyserii Jerzego Gruzy, pozostające w pamięci widzów na dłużej. Występowała także w popularnej powieści radiowej "Matysiakowie", jako Stefania Frączakowa. Zmarła 3 lipca 1996 roku.

1910 - Urodził się Alfred Schütz, kompozytor i pianista, twórca między innymi melodii pieśni "Czerwone maki na Monte Cassino”. W latach 1932-1936 był kierownikiem muzycznym audycji Polskiego Radia Lwów - "Wesoła Lwowska Fala”. Przed wojną był między innymi dyrektorem warszawskiego Teatru Buffo. Był pianistą, komponował piosenki śpiewane przez Hannę Ordonównę, Werę Gran, Eugeniusza Bodo, Mieczysława Fogga. W grudniu 1941 dołączył do oddziałów Armii Andersa, które organizowały się w ZSRR. Wraz z Henrykiem Warsem kierował 40-osobową orkiestrą towarzyszącą polskiej armii na szlaku bojowym od Teheranu do Monte Cassino. Po wojnie wyjechał do Brazylii, gdzie pracował w rewiach Sao Paulo i Rio de Janeiro. W 1961 roku osiadł w Monachium, gdzie współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa przez następne 25 lat. Komponował piosenki dla programów "Podwieczorek przy mikrofonie”. Zmarł 21 października 1999 roku.

1915 - Urodził się Antoni Czortek, bokser, wicemistrz Europy, olimpijczyk. W czasie II wojny światowej był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie - za cenę przeżycia - toczył walki pokazowe, jak również walkę bokserską o swoje życie z SS-manem. Antoni Czortek wystąpił w roli epizodycznej w filmie fabularnym "Klincz” z 1979 roku w reżyserii Piotra Andrejewa. Zmarł 15 stycznia 2004 roku.

1916 - W Argentynie rozpoczął się pierwszy turniej piłkarski Copa América o mistrzostwo Ameryki Południowej. Uczestniczyły w nich cztery reprezentacje: Argentyny, Urugwaju, Brazylii i Chile. Grano systemem każdy z każdym, a o zwycięstwie w turnieju decydowała końcowa tabela. W zakończonym 17 lipca turnieju pierwszym mistrzem Ameryki Południowej została drużyna Urugwaju.

1917 - Józef Piłsudski w związku z kryzysem przysięgowym - odmową żołnierzy Legionów Polskich złożenia przysięgi na "wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami” - wystąpił z Tymczasowej Rady Stanu, ustanowionej przez władze okupacyjne. Legioniści, którzy odmówili złożenia przysięgi, zostali internowani w dwóch obozach. W nocy z 21 na 22 lipca 1917 Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali aresztowani. Po krótkim przetrzymywaniu w kilku więzieniach Piłsudskiego przewieziono do Magdeburga, gdzie przebywał w ścisłej izolacji w twierdzy wojskowej.

1917 - Urodził się Tadeusz Zaorski, szef kinematografii polskiej w latach 1957-1968, w latach 60. XX wieku także wiceminister kultury i sztuki. Zdymisjonowany po wydarzeniach marcowych w 1968, po których starał się bronić atakowanego za "syjonizm” reżysera Aleksandra Forda. Ojciec aktora Andrzeja i reżysera Janusza Zaorskich. Zmarł 20 grudnia 1993 roku.

1920 - Urodził się Ryszard Wojna, dziennikarz, publicysta, pisarz, polityk, poseł na Sejm PRL. Był uczestnikiem francuskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej. Po wojnie wrócił do kraju. Od 1946 roku pracował, jako dziennikarz, redaktor naczelny gazet regionalnych, korespondent w Republice Federalnej Niemiec, zastępca redaktora naczelnego i redaktor naczelny "Życia Warszawy” w latach 1968-1972. Zmarł 25 grudnia 2003 roku.

1922 - Urodził się Pierre Cardin, francuski projektant mody pochodzenia włoskiego. Był uznawany za najstarszego żyjącego projektanta mody, a zarazem najdłużej pracującego w zawodzie. Obok Paco Rabanne i André Courregesa jest uznawany za wynalazcę futurystycznej mody w latach 60. XX wieku. Był znany z awangardowego stylu, preferował geometryczne kształty i motywy. Był również przedsiębiorcą, co doprowadziło go do wielkiego majątku. W 1991 został wybrany na ambasadora dobrej woli UNESCO, a w 2009 Ambasadorem Dobrej Woli ONZ do spraw Wyżywienia i Rolnictwa. Zmarł 2 lipca 1922 roku.

1923 - Urodziła się Wisława Szymborska, poetka, tłumaczka literatury pięknej, autorka liryki refleksyjno-moralistycznej, laureatka Nagrody Nobla w 1996 roku. Członek Polskiej Akademii Umiejętności. Wydała kilkadziesiąt książek, wśród nich wiele tomików wierszy, jak: "Pytania zadawane sobie", "Wołanie do Yeti", "Wszelki wypadek", "Dwukropek", "Tutaj", „Ludzie na moście”, „Koniec i początek”, „Chwila”, „Wystarczy”, „Milczenie roślin”. Jej utwory cieszą się popularnością na całym świecie, zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków. Uhonorowana Orderem Orła Białego. Zmarła 1 lutego 2012 roku.

1923 - Marszałek Józef Piłsudski zrezygnował z pełnienia stanowiska przewodniczącego Ścisłej Rady Wojennej. Następnego dnia wygłosił swoje słynne przemówienie w sali Malinowej warszawskiego hotelu Bristol, w którym między innymi wyraził swe obrzydzenie wobec partyjniactwa i koniunkturalizmu.

1925 - Urodził się Jan Lohmann, poeta i prozaik, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Był współzałożycielem Ogólnopolskiego Związku Żołnierzy AK, który wszedł w skład Światowego Związku Żołnierzy AK. Jest między innymi autorem powieści: "Piąte przykazanie”, "Na lewo jest Wschód” oraz tomów poezji: "Spotkania z miastem”, "Chłopiec z lasu, podzwonne”.

1925 - Urodził się Patrice Lumumba, kongijski polityk, pierwszy premier Demokratycznej Republiki Konga. Zmarł 17 stycznia 1961 roku.

1925 - Urodził się Mariusz Żydowo, lekarz i biochemik, profesor nauk medycznych. W latach 1981-1982 był rektorem Akademii Medycznej w Gdańsku, pierwszym wybranym demokratycznie na to stanowisko. Zmarł 30 kwietnia 2017 roku.

1927 - W Wilnie arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego kardynał Aleksander Kakowski koronował obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. W uroczystości wzięli między innymi marszałek Józef Piłsudski oraz prezydent RP Ignacy Mościcki. Obraz pochodzi z XVII wieku. Przez wiernych był uważany za cudowny. Namalowany został na deskach dębowych o wymiarach 200 na 165 centymetrów. Nie jest znany jego autor.

1930 - Urodziła się Jadwiga Mackiewicz, pedagog, popularyzator muzyki, występująca przed dziecięcą widownią jako "Ciocia Jadzia”. Od 1955 roku prowadziła koncerty dla dzieci z Filharmonią Narodową, a później także z Filharmonia Pomorską w Bydgoszczy i z Filharmonią Krakowską. Do stanu wojennego w 1981 roku prowadziła też audycje muzyczne dla dzieci w Polskim Radiu.

1930 - Urodził się Carlos Saúl Menem, argentyński polityk, prezydent kraju w latach 1989-1999. Był najdłużej urzędującym prezydentem w historii Argentyny. Zmarł 14 lutego 2021 roku.

1935 - Urodził się Andrzej Krzysztof Wróblewski, dziennikarz i publicysta. Przez większą część życia zawodowego z tygodnikiem "Polityka”, skąd odszedł po wprowadzeniu stany wojennego w 1981 roku. Był jednym z komentatorów radiowej Trójki w przeglądzie wydarzeń tygodnia "Peryskop”. Po porozumieniach gdańskich, w 1981 roku, wspólnie z Danielem Passentem przeprowadził pierwszy wywiad z Lechem Wałęsą dla prasy oficjalnej. W latach 1984-1989 pracował dla miesięcznika "Zarządzanie”, a także był redaktorem naczelnym tygodnika "Gazeta Bankowa”, potem dziennika "Nowa Europa”. Po 1990 roku prowadził autorski program publicystyczny w I Programie TVP pod nazwą "Kontrapunkt”. W 1996 roku wrócił do "Polityki” na stanowisko komentatora. Zmarł 13 stycznia 2012 roku.

1937 - Nad Oceanem Spokojnym zaginął samolot z Amerykanką Amelią Earhart na pokładzie, która próbowała okrążyć Ziemię wzdłuż równika. Okoliczności tego zdarzenia nie zostały odkryte do dziś. Amelia Mary Earhart, urodzona 24 lipca 1897, była pierwszą kobietą, która przeleciała nad Oceanem Atlantyckim, jako pasażerka i pierwsza kobieta, która, jako pilot uczyniła to samotnie. Ustanowiła wiele rekordów, w tym dotyczących prędkości i wysokości lotu. Autorka bestsellerów opisujących jej doświadczenia związane z lataniem. Została uznana za zmarłą 5 stycznia 1939 roku.

1941 - Niemcy rozpoczęli we Lwowie planową likwidację ludności żydowskiej, komunistów i tak zwanych "wrogów państwa”. Do połowy lipca specjalne oddziały esesmanów zamordowały około siedmiu tysięcy Żydów.

1943 - Zmarł Artur Linowski vel Adam Latecki, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, cichociemny. Zrzucony w Polsce w nocy z 1 na 2 października 1942 roku w operacji lotniczej o kryptonimie „Chisel”, przydzielony do Kedywu Okręgu Łódź AK. Powierzono mu funkcję zastępcy oficera dywersji (szefa Kedywu) Inspektoratu Piotrków Trybunalski AK. Od stycznia 1943 roku był zastępcą szefa Kedywu Okręgu. posługiwął się pseudonimami Karp, Ostrożny, Andrzej. Został aresztowany przez gestapo, popełnił samobjstwo w areszcie w Tomaszowie Mazowieckim. 2 lipca w siedzibie Gestapo w Tomaszowie Mazowieckim. Urodził się 18 lipca 1911 roku.

1944 - W Los Angeles odbyła się pierwsza edycja festiwalu Jazz at the Philharmonic. Wystąpili między innymi Illinois Jacquet, Nat "King” Cole, Les Paul, Johnny Miller, Buddy Rich i Red Callender. Impreza zorganizowana przez impresario Normana Granza odniosła sukces, a koncerty propagujące jazz na całym świecie odbywały się do 1983 roku. Koncerty Jazz at the Philharmonic były jednymi z pierwszych imprez o dużym prestiżu, które zrywały z segregacją rasową, prezentując zespoły o mieszanych etnicznie składach. 80. rocznica

1946 - Urodził się Paweł Kędzierski, reżyser filmów dokumentalnych, między innymi: "Zdarzyło się tylko w Polsce", "My, cichociemni. Głosy żyjących", "Powstanie zwykłych ludzi", "Zdjęcia próbne". W latach 70. Był członkiem Zespołu Filmowego "X" Andrzeja Wajdy. Przez wiele związany z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. Zmarł w 2019 roku.

1947 - Sejm Ustawodawczy podjął uchwałę na mocy, której tereny niemieckich obozów koncentracyjnych: Auschwitz-Birkenau, Majdanek, Stutthof i Łambinowice zostały uznane za pomniki męczeństwa narodu polskiego i innych narodów. Jednocześnie na mocy ustawy sejmowej powstała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Zadaniem Rady jest inicjowanie i koordynowanie wszelkiej działalności związanej z upamiętnianiem historycznych wydarzeń i miejsc oraz postaci z dziejów Polski związanych z walkami o niepodległość, zarówno w kraju, jak i za granicą. Rada opiekuje się również miejscami martyrologii innych narodów na terytorium Polski.

1947 - Generał Tadeusz Bór Komorowski objął funkcję premiera rządu RP na uchodźstwie. Stanowisko to pełnił do 10 lutego 1949 roku.

1947 - Sejm uchwalił Trzyletni Plan Odbudowy. Ustawa postulowała wzrost udziału przemysłu i usług w ogólnej produkcji, rozwój handlu zagranicznego, wzrost produkcji podstawowych artykułów przemysłu konsumpcyjnego. Określała rozmiary produkcji przemysłowej i rolnej w kolejnych latach. W 1949 roku miało nastąpić przekroczenie przedwojennej produkcji przemysłowej, w rolnictwie zaś osiągnięcie na głowę ludności 110 procent przeciętnej produkcji z lat 1936-1938. W latach 1947-1949 miała być zakończona odbudowa gospodarki polskiej i równocześnie zmienione proporcje między produkcją przemysłową a rolną.

1947 - W Warszawie urodził się Karol Strasburger, aktor. Zagrał między innymi w filmach: "Agent nr 1", "Wielki Szu", "Noce i dnie", a także w serialach "Polskie drogi", "Kolumbowie", "Karino", "07 zgłoś się". Widzom TV znany także, jako gospodarz teleturnieju "Familiada".

1947 - W miejscowości Roswell w amerykańskim stanie Nowy Meksyk rzekomo rozbiło się UFO. Wrak obiektu, który według świadków w czasie lotu przypominał swym kształtem "dwa talerze zwrócone ku sobie wnętrzem” został zabrany do wojskowej bazy w Roswell. Według teorii spiskowych we wraku znaleziono pozaziemskie formy życia. Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych zdementowały te informacje, ogłaszając, że była to katastrofa balonu meteorologicznego.

1948 - Urodził się Józef Skrzek - muzyk multiinstrumentalista, wokalista jazzowy i kompozytor, starszy brat Jana Skrzeka. W 1974 reaktywował zespół Silesian Blues Band, znany jako SBB. Po rozpadzie zespołu występował solowo. Nagrał kilkadziesiąt płyt, w tym: "Maria z Magdali", " La Tempete", "Viator 1973-2007", "Dwa Braty (z Janem Skrzekiem) a także "Requiem dla chwil minionych".

1950 - Siły ONZ, głównie amerykańskie wojska lądowe, wkroczyły do Korei. 25 czerwca wojska Korei Północnej zaatakowały terytorium Korei Południowej, przekraczając 38 równoleżnik i zdobyły Seul. Walki toczyły się do 27 lipca 1953 roku, czyli podpisania umowy o zawieszeniu broni i utworzeniu strefy demarkacyjnej pomiędzy Koreą Północną a Koreą Południową. Według szacunków w czasie wojny koreańskiej zginęło 415 tysięcy żołnierzy Korei Południowej i ponad pół miliona komunistycznej Korei oraz około miliona cywilów. Zginęło też około 37 tysięcy żołnierzy sił ONZ, z tego prawie 34 tysiące amerykańskich oraz 400 tysięcy żołnierzy chińskich wspierających komunistyczną Koreę.

1950 - Urodził się Piotr Małoszewski, geolog, profesor nauk o Ziemi, działacz polonijny i katolicki. Współtworzył Chrześcijańskie Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech, przewodniczył Radzie Naczelnej Polskich Katolików Świeckich w Niemczech, był także członkiem Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków. Zmarł 21 marca 2017 roku.

1952 - W Zamościu urodził się Marek Karp, historyk, założyciel i wieloletni dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich. W latach 80. publikował w drugim obiegu artykuły dotyczące głównie historii i współczesności krajów Europy Wschodniej. Współtworzył i redagował podziemną "Res Publicę”. Pod koniec lat 80. i na początku lat 90. aktywnie wspierał litewski ruch niepodległościowy Sajudis. W trakcie pracy w Ośrodku Studiów Wschodnich Marek Karp przekonywał polskich decydentów i polityków, jak wielkie znaczenie ma dla Polski rozwój dobrych kontaktów z krajami Europy Wschodniej. Był jednym z najważniejszych ludzi wpływających na kształt polskiej polityki wschodniej. 13 sierpnia 2004 w Białej Podlaskiej był ofiarą tragicznego wypadku drogowego. Na prowadzone przez niego auto wjechał jadący na fałszywych białoruskich numerach rejestracyjnych tir, kierowany przez osobę posługującą się fałszywymi dokumentami. Zmarł 13 września 2004 roku.

1961 - Zmarł Ernest Hemingway, amerykański pisarz, autor powieści: "Komu bije dzwon", "Pożegnanie z bronią", opowiadań: "Stary człowiek i morze", "Słońce też wschodzi". Został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury w 1954 roku, a także Nagrodą Pulitzera za opowiadanie "Stary człowiek i morze", w 1956 roku. Urodził się 21 lipca 1899 roku.

1964 - Prezydent USA Lyndon B. Johnson podpisał ustawę o swobodach obywatelskich dla Afroamerykanów. Dokument podpisał również pastor Martin Luther King. Nowe prawo zakładało desegregację rasową w szkołach publicznych i zabraniało dyskryminacji w miejscach publicznych, a także ułatwiało czarnoskórym mieszkańcom udział w wyborach. 60. rocznica

1965 - Zmarł Wilhelm Mach, prozaik, eseista i krytyk literacki, poeta. Jest między innymi autorem powieści: "Rdza”, "Życie duże i małe”, 'Agnieszka, córka Kolumba” oraz współautorem scenariuszy filmów: "Do widzenia, do jutra”, "Agnieszka 46”. Urodził się 26 grudnia 1916 roku.

1966 - Zmarł Jan Brzechwa, poeta i prozaik, tworzący przede wszystkim dla dzieci. Jego książki, do dziś wznawiane, to między innymi: "Tańcowała igłą z nitką", "Kaczka dziwaczka", "Akademia Pana Kleksa". Jego utwory przetłumaczono na kilkadziesiąt języków. Urodził się 15 marca 1898 roku.

1967 - Amerykański satelita rozpoznawczy Vela 4 wykrył po raz pierwszy rozbłysk gamma.

1976 - Zgromadzenie Narodowe proklamowało zjednoczoną Socjalistyczną Republikę Wietnamu. Rok wcześniej oddziały Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego Wyzwolenia Wietnamu Południowego pokonały wspieraną przez amerykańskich żołnierzy reżimową armię, co doprowadziło do zjednoczenia obu części Wietnamu.

1980 - W drugim dniu po wprowadzeniu podwyżek cen mięsa i jego przetworów strajkowali pracownicy "Ursusa” i jego filii w Ostrowie Wielkopolskim i Włocławku, Huty Warszawa, "Polmo” w Tczewie, Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Mielcu oraz Rzeszowskiego Kombinatu Budowlanego zatrudnieni w Dąbrowie Górniczej. Protestujący domagali się zaniechania podwyżek lub podwyższenia płac. Ponieważ w niektórych przedsiębiorstwach zwiększono normy, domagano się tam przywrócenia poprzednich. Na ogół dyrekcje zakładów niemal natychmiast wyrażały zgodę na żądania dotyczące płac i norm. Wieczorem wiceprezes Związku Spółdzielni Spożywców "Społem”, państwowego monopolisty w handlu artykułami spożywczymi, zakomunikował w telewizji o podwyżce cen mięsa i wędlin, której zakres znacznie jednak ograniczono. Ograniczenie podwyżki cen nie zahamowało strajków i w kolejnych dniach wybuchały nowe.

1982 - Premiera filmu kryminalnego "Anna i wampir" w reżyserii Janusza Kidawy. Była to rekonstrukcja zatrzymania "Wampira z Zagłębia” - Zdzisława Marchwickiego. Twórcy filmu zmienili jednak dane ofiar, świadków i milicjantów, którzy schwytali wampira. Główne role zagrali: Wirgiliusz Gryń, Mirosław Krawczyk, Leon Niemczyk i Jerzy Trela.

1985 - Z kosmodrom Kourou, w Gujanie Francuskiej, wystrzelono europejską sondę kosmiczną Giotto, przeznaczoną do zbadania Komety Halleya. Zbudowany przez Europejską Agencję Kosmiczną statek zrobił pierwsze w historii bezpośrednie zdjęcia jądra kometarnego. Sonda zdobyła je przelatując zaledwie 596 kilometrów od Komety Halleya.

1985 - Zmarła Maria Niklewiczowa, poetka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży. Jest między innymi autorką książek: "Dziwy przyrody”, "Wróbel czarodziej”, "Hetman Kuba”, "Dlaczego woda morska jest słona”. Urodziła się 7 marca 1892 roku.

1985 - Zmarł Wacław Zbyszewski, dziennikarz i publicysta. W 1939 roku został korespondentem wileńskiego dziennika "Słowo” w Londynie i tam pozostał na stałe. Po wybuchu II wojny światowej rozpoczął pracę w polskiej sekcji radia BBC. Po wojnie współpracował z monachijskim oddziałem rozgłośni Głos Ameryki, wydawanym w Londynie "Dziennikiem Polskim" i "Dziennikiem Żołnierza” oraz z miesięcznikiem "Kultura”, był też paryskim korespondentem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Urodził się 2 maja 1903 roku.

1986 - 54 osoby, spośród 92 znajdujących się na pokładzie, zginęły podczas katastrofy sowieckiego samolotu Tu-134 w Syktyvkar w republice Komi. Samolot lecący z Workuty do Moskwy miał tam międzylądowanie. Do katastrofy doszło, gdy samolot próbował wrócić na lotnisko w Syktyvkar po wykryciu na jego pokładzie pożaru.

1990 - 1426 pielgrzymów zostało stratowanych w wyniku wybuchu paniki w tunelu w pobliżu Mekki. Panika wybuchła po awarii systemu wentylacji. W tym czasie w półkilometrowym tunelu prowadzącym do świętych miejsc w Mecce znajdowało się około pięciu tysięcy pielgrzymów, pięć razy więcej niż przewidywały założenia konstrukcyjne.

1991 - Uroczyste otwarcie siedziby Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych przez premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego. Giełda funkcjonowała od kwietnia 1991 roku, kiedy to minister przekształceń własnościowych i minister finansów reprezentujący Skarb Państwa podpisali akt założycielski. Pierwsza sesja odbyła się 16 kwietnia.

1992 - Zmarł Antoni Szacki "Bohun", "Dąbrowski", pułkownik NSZ, dowódca Brygady Świętokrzyskiej w latach 1944-1945. Pod jego dowództwem 17 stycznia 1945 roku jednostka ta wycofała się przed nacierającą Armią Czerwoną z Kielecczyzny przez Śląsk do Czech, gdzie 5 maja 1945 wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holisovie koło Pilzna, a następnie połączyła się z amerykańską 3. Armią generała George’a Pattona. Urodził się 1 marca 1902 roku.

1992 - Zmarł Camarón de la Isla, właściwie José Monge Cruz, jeden z największych śpiewaków w historii flamenco. Na jego pogrzeb przyszło ponad 100 tysięcy ludzi. Pozostawił po sobie spuściznę w postaci 20 płyt, z których każdą można określić, jako wielki krok naprzód w historii flamenco. Podziw budzi moc głosu Camaróna oraz jego perfekcyjne opanowanie wszystkich stylów flamenco, szczególnie tego najbardziej ekspresywnego - bulerii. Urodził się 5 grudnia 1950 roku.

1995 - Zmarła Marija Winogradowa, rosyjska aktorka. Zagrała w ponad 150 filmach, między innymi: "My z Uralu”, "Ostatni etap”, "Chodząc po Moskwie”, "Wniebowstąpienie”, "Biurowy romans”. Urodziła się 13 lipca 1922 roku.

1997 - Zmarł James Maitland Stewart, amerykański aktor filmowy i teatralny, należący do grona najbardziej cenionych, utytułowanych i najwybitniejszych gwiazd w historii amerykańskiego kina. Jedna z legend i ikon okresu "Złotej Ery Hollywood”. Poza aktorstwem Stewart służył w United States Army i jako pilot brał czynny udział w II wojnie światowej oraz w wojnie wietnamskiej. W 1999 American Film Institute umieścił jego nazwisko na trzecim miejscu w rankingu "największych aktorów wszech czasów". Zagrał między innymi w filmach: "Człowiek, który wiedział za dużo", "Anatomia morderstwa", "Jak zdobywano Dziki Zachód" i "Człowiek, który zabił Liberty Valance’a". Urodził się 20 maja 1908 roku.

2000 - Francja pokonała po dogrywce Włochy 2:1 w finale piłkarskich Mistrzostw Europy rozgrywanych w Belgii i Holandii. Reprezentacja Polski nie zakwalifikowała się do turnieju.

2002 - Amerykański miliarder Steve Fossett, jako pierwszy człowiek na świecie, okrążył balonem Ziemię bez międzylądowania. Steve Fossett urodził się 22 kwietnia 1944, a zmarł 3 września 2007. Amerykanin miał hobby polegające na biciu różnego rodzaju rekordów - na swoim koncie miał około 115 pobitych rekordów. Zdobył swoją fortunę na amerykańskiej giełdzie papierów wartościowych.

2003 - Zmarł Lesław Paga, ekonomista, współtwórca Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, pierwszy przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych. Urodził się 24 września 1954 roku.

2004 - Sejm RP przyjął ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Organ administracji publicznej nie może żądać, ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. 20. rocznica

2005 - Zmarł Ernest Lehman, amerykański scenarzysta filmowy, laureat Oscara honorowego w 2001 roku. Był autorem scenariuszy między innymi filmów: "Północ, północny zachód”, "West Side Story”, "Kto się boi Virginii Woolf?”, "Hello, Dolly!”. Urodził się 8 grudnia 1915 roku.

2013 - Zmarł Douglas Carl Engelbart, amerykański inżynier, wynalazca, znany powszechnie jako wynalazca myszy komputerowej, pionier interfejsów użytkownika, współtwórca hipertekstu, komputerów sieciowych, promotor wykorzystywania komputerów i sieci w rozwiązywaniu złożonych problemów cywilizacyjnych. Urodził się 30 stycznia 1925 roku.

2013 - Zmarł Wojciech Wrzesiński, historyk, specjalizujący się w historii myśli politycznej, historii najnowszej oraz historii politycznej XIX-XX wieku, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego i rektor tej uczelni w latach 90. Autor ponad siedmiuset publikacji, z których do najważniejszych należą ”Polski ruch narodowy w Niemczech” i „Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864-1945”. Urodził się 4 października 1934 roku.

2015 - 145 osób zginęło, a 17 zostało rannych w wyniku ataku muzułmańskich terrorystów z organizacji Boko Haram na meczety w mieście Kukawa w północno-zachodniej Nigerii. Założone w 2002 roku ugrupowanie Boko Haram początkowo stawiało sobie za cel walkę z zachodnią edukacją i europejskim stylem życia. W 2009 roku organizacja rozpoczęła akcję zbrojną na rzecz przekształcenia Nigerii w muzułmańskie państwo wyznaniowe, w którym obowiązywałoby prawo szariatu.

2015 - Zmarł Miron Gaj, fizyk, współtwórca polskiej szkoły optyki. Był profesorem Politechniki Wrocławskiej, dziekanem Wydziału Podstawowych Problemów Techniki. Urodził się 22 sierpnia 1927 roku.

2016 - Zmarł Elie Wiesel, właściwie Eliezer Wiese, amerykański pisarz i dziennikarz pochodzenia węgiersko-żydowskiego, laureat pokojowej Nagrody Nobla z 1986 roku. Był pomysłodawcą terminu Holokaust. Działalność społeczno-polityczną i twórczość poświęcił martyrologii Żydów, ofiar nazizmu i stalinizmu. Był inicjatorem budowy United States Holocaust Memorial Museum. Napisał ponad 40 utworów, w tym powieść "A świat pozostał milczący". Urodził się września 1928 roku.

2019 - Zmarł Lee Iacocca, amerykański menedżer przemysłu samochodowego, prezes Forda i Chryslera. Uratował od bankructwa Chryslera, wprowadzając do produkcji minivana oraz nowe modele oszczędnych aut. Urodził się 15 października 1924 roku. 5. rocznica

2019 - Zmarł Janusz Szprot, pianista jazzowy, kompozytor. Był członkiem między innymi zespołów: "Gold Washboard”, "Royal Rag”, "Sami Swoi”, "Blues Duo Sz-Sz”. Był wykładowcą Międzynarodowych Warsztatów Jazzowych w Chodzieży oraz kierownikiem artystycznym Międzynarodowych Warsztatów Jazowych w Puławach. Urodził się 26 września 1946 roku. 5. rocznica

2023 - W Krakowie z okazji setnej rocznicy urodzin Wisławy Szymborskiej otwarto park jej imienia. Znajduje się on przy ulicy Karmelickiej na tyłach dawnych koszar Franciszka Józefa, kamienic oraz w sąsiedztwie klasztoru Karmelitów Trzewiczkowych „Na Piasku”. Wśród elementów nawiązujących do poetki są między innymi parasolki, które Wisława Szymborska notorycznie gubiła. 1. rocznica

2023 - Zakończyły się III Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska. Wzięło w nich udział 48 reprezentacji narodowych oraz reprezentacja uchodźców. 6857 sportowców rywalizowało w 253 konkurencjach w 29 dyscyplinach. Polskę reprezentowały 374 osoby, 74 z nich wywalczyły medale. Z pięćdziesięcioma krążkami Polska w klasyfikacji medalowej uplasowała się na szóstym miejscu. Polacy zdobyli 13 złotych, 19 srebrnych i 18 brązowych medali. W dwóch poprzednich Igrzyskach Europejskich - w 2015 i 2019 roku - wywalczyli łącznie 34 krążki. 1. rocznica

Zobacz także

2024-07-30, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 30 lipca - Międzynarodowy Dzień Przyjaźni. 30 lipca - Święto narodowe Republiki Vanuatu - Dzień Niepodległości, obchodzony od 1980 roku, kiedy kraj… » więcej 2024-07-29, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 29 lipca - Światowy Dzień Tygrysa. » więcej 2024-07-28, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 28 lipca - Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby. » więcej 2024-07-27, godz. 01:09 Kartka z kalendarza 27 lipca - Dzień Samotnych. 27 lipca - Międzynarodowy Dzień Bezpańskiego Psa. » więcej 2024-07-27, godz. 01:06 Kartka z kalendarza 26 lipca - Międzynarodowy Dzień Ochrony Ekosystemu i Lasów Namorzynowych. 26 lipca - W Kościele katolickim trwa 25. Ogólnopolski Tydzień Świętego Krzysztofa… » więcej 2024-07-25, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 25 lipca - Dzień Bezpiecznego Kierowcy, obchodzony w Polsce od 2006 roku w dzień Świętego Krzysztofa, patrona kierowców. 25 lipca - W Kościele katolickim… » więcej 2024-07-24, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 24 lipca - Święto Polskiej Policji Państwowej, obchodzone dla upamiętnienia rocznicy powołania Policji Państwowej w 1919 roku. 24 lipca - W Kościele… » więcej 2024-07-23, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 23 lipca - Święto Świętej Brygidy Szwedzkiej, patronki Europy. 23 lipca - W Kościele katolickim trwa 25. Ogólnopolski Tydzień Świętego Krzysztofa (21… » więcej 2024-07-22, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 22 lipca - Europejski Dzień Wsparcia dla Ofiar Przestępstw z Nienawiści. 22 lipca - Dzień Aproksymacji Pi. 22 lipca - Światowy Dzień Mózgu. 22… » więcej 2024-07-21, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 21 lipca - Święto narodowe Belgii. Upamiętnia ono ustanowienie ustroju Monarchii Konstytucyjnej. W tym właśnie dniu w 1831 roku Król Leopold I Koburg złożył… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »