1257 - Książę sandomierski i krakowski Bolesław Wstydliwy nadał miastu Kraków lokację na prawie magdeburskim. Mieszkańców zwolniono na sześć lat od wszelkich opłat na rzecz księcia, a na 10 lat od ceł. Wytyczono układ urbanistyczny miasta oparty o idealny model szachownicy. Podstawową jednostką urbanistyczną były identyczne, prostokątne działki, a z ośmiu działek tworzono kwadratowe bloki - otoczone z czterech stron ulicami. Zbudowane na tym planie miasto do dziś stanowi ścisłe centrum Krakowa, w niemal niezmienionym pod względem urbanistycznym kształcie.

1443 - Odnotowano najsilniejsze trzęsienie ziemi na ziemiach polskich, w wyniku którego zginęło ponad 30 osób. Według sejsmologów miało siłę co najmniej sześć stopni w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się na północ od Wrocławia. Największe straty odnotowano we Wrocławiu, Brzegu i Krakowie, gdzie zawaliło się wiele kościołów i kamienic.

1816 - Zmarł Giovanni Paisiello, włoski kompozytor, twórca opery buffo, kapelmistrz nadworny w Petersburgu, autor ponad 100 oper, między innymi: "Służąca panią", "Cyrulik sewilski" i "Młynarka", a także muzyki kościelnej i koncertów. Urodził się 9 maja 1740 roku.

1826 - Zmarł Carl Maria von Weber, niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent, jeden z głównych reprezentantów okresu romantyzmu w muzyce niemieckiej. Twórca oper: "Silvana", "Wolny strzelec", "Oberon", a także utworów na orkiestrę, koncertów fortepianowych, sonat. Urodził się 18 listopada 1786 roku.

1849 - Król Fryderyk VII podpisał nową konstytucję Danii kończącą rządy absolutne i ustanawiającą w kraju monarchię konstytucyjną. Konstytucja przyznała swobody obywatelskie i wprowadziła dwuizbowy parlament. W 1953 roku nowa ustawa zasadnicza wprowadziła system jednoizbowy i powiększyła liczbę deputowanych. 175 rocznica

1851 - W amerykańskim czasopiśmie "National Era" ukazał się pierwszy odcinek powieści "Chata wuja Toma" Harriet Beecher Stowe. Opowieść dotyczyła czarnoskórych niewolników żyjących na południu USA. Książka, ukazująca przemoc i bezwzględność, z jaką traktowano Afroamerykanów, stała się ważnym ideowym argumentem liberalnej Północy w walce o zniesienie niewolnictwa. Należy do najbardziej znanych dzieł literatury amerykańskiej. W XIX wieku liczbą sprzedanych egzemplarzy ustępowała jedynie Biblii. Pierwsze polskie tłumaczenie "Chaty wuja Toma" ukazało się w 1853 roku. Była wielokrotnie ekranizowana.

1852 - Zmarł Tomasz Napoleon Nidecki, kompozytor, dyrygent i pianista. Kompozycje Nideckiego, które za jego życia były znane i cenione, szybko uległy zapomnieniu. Jego wystawiane w Wiedniu operetki miały po kilkadziesiąt przedstawień, a wiedeńska krytyka chwaliła zastosowaną w nich inwencję melodyczną, "zachwycające chóry i arietty” oraz dobrą instrumentację. Tadeusza Nideckiego nazywano "kompozytorem uwertur”. Do 1850 uczył śpiewu w szkole przy Teatrze Wielkim w Warszawie. Prowadził też chóry w kościołach stołecznych, dla których tworzył repertuar. Urodził się 2 stycznia 1807 roku.

1862 - Urodził się Allvar Gullstrand, szwedzki okulista, laureat Nagrody Nobla w 1911 roku za całokształt prac nad dioptryką oka. Skonstruował wiele przyrządów okulistycznych, badał problem rozpoznania i korygowania astygmatyzmu. Zmarł 28 lipca 1930 roku.

1870 - Urodził się Ferdinand Blumenthal, niemiecki lekarz internista, pionier onkologii. Profesor nadzwyczajny, kierownik Instytutu Badań nad Rakiem w Berlinie. W 1915 z jego inicjatywy w berlińskiej klinice Charité powstał oddział dla chorych na choroby nowotworowe. 6 lipca 1941 roku zginął podczas nalotu bombowego.

1875 - W Warszawie powstało Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Dokumentowało historię polskiego przemysłu, rolnictwa i rzemiosła. Pod egidą muzeum w latach 1890-1902 opublikowana została 11-tomowa "Encyklopedia rolnicza". W latach 1890-1891 w zorganizowanej w muzeum pracowni fizycznej pracowała Maria Skłodowska-Curie. Placówka wraz z eksponatami została zniszczona we wrześniu 1939 roku. Spłonęło także, mające siedzibę w tym samym budynku, Muzeum Etnograficzne.

1880 - Urodził się Edward Leszczyński, krytyk literacki i poeta, współtwórca krakowskiego kabaretu literackiego "Zielony Balonik”. Wydał zbiory poetyckie "Płomień ofiarny” i "Piosenki Zielonego Balonika”. Jego twórczość dramatyczna pozostawała pod wpływem Stanisława Wyspiańskiego. Zmarł 26 września 1921 roku.

1883 - Urodził się John Maynard Keynes, angielski ekonomista, którego teoria o pełnym zatrudnieniu w wyniku państwowej kontroli nad gospodarką wywarła ogromny wpływ na światową gospodarkę. Dowodził, że państwo powinno być regulatorem rynku a jego interwencjonizm powinien być kierowany na dziedziny, w których nie angażują się prywatne przedsiębiorstwa. Był jednym z twórców Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju - obecnie Bank Światowy. Autor pracy "Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza”. Jego poglądy na ekonomię miały decydujący wpływ na rozwój myśli ekonomicznej od lat 30. do 60. XX wieku. Zmarł 21 kwietnia 1946 roku.

1886 - Urodził się Tadeusz Ziółkowski, kapitan żeglugi wielkiej. 25 sierpnia 1939 podczas wchodzenia do portu gdańskiego pancernika "Schleswig-Holstein” komandor Ziółkowski wraz z kilkoma innymi polskimi pracownikami Rady Portu i Dróg Wodnych został aresztowany przez policję gdańską za odmowę wprowadzenia tego okrętu do portu zamiast anonsowanego wcześniej przez Niemców krążownika "Königsberg". Po kilku godzinach zwolniony i przywrócony na stanowisko, został ponownie aresztowany nad ranem 1 września 1939. Był więziony w obozie w Nowym Porcie, a następnie został osadzony w nowo powstałym niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof. Został zamordowany przez Niemców prawdopodobnie 11 stycznia lub 22 marca 1940 roku.

1894 - We Lwowie uroczyście pokazano "Panoramę Racławicką", namalowaną pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka. Można ją było oglądać w specjalnie wybudowanej rotundzie. Do namalowania obrazu użyto płótna o długości 120 metrów i szerokości 15 metrów. Dzieło upamiętnia zwycięską bitwę polskich wojsk z 4 kwietnia 1794 roku pod Racławicami. Po II wojnie światowej malowidło wraz z częścią zbiorów Ossolineum trafiło ze Lwowa do Wrocławia. 130 rocznica

1894 - Urodził się Roy Herbert Thomson, najbogatszy człowiek w historii Kanady, magnat prasowy, inwestor, założyciel imperium medialnego The Thomson Corporation, znanego dzisiaj, jako Thomson Reuters, właściciel 286 gazet i czasopism oraz stacji radiowych i telewizyjnych. Zmarł 4 sierpnia 1976 roku. 130 rocznica

1898 - Urodził się Federico Garcia Lorca, hiszpański poeta i dramaturg, malarz, pianista i kompozytor, autor zbiorów poezji: "Romance cygańskie”, "Pieśni”, "Poeta w Nowym Jorku”, utworów scenicznych: "Krwawe gody”, "Czarująca szewcowa”, "Dom Bernardy Alba”. Zginął rozstrzelany przez chadecką bojówkę w czasie wojny domowej w Hiszpanii 19 sierpnia 1936 roku.

1900 - Urodził się Dennis Gabor, mieszkający w Anglii, węgierski fizyk pochodzenia żydowskiego, twórca holografii. Za badania nad nią otrzymał w 1971 roku nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. W 1933 roku, po dojściu do władzy nazistów, musiał opuścić Niemcy i wyjechał do Wielkiej Brytanii. Zmarł 9 lutego 1979 roku.

1900 - Zmarł Stephen Crane, amerykański pisarz, pionier naturalizmu w literaturze amerykańskiej. Jego powieść "Szkarłatne godło odwagi" z 1895 roku przyniosła mu międzynarodową sławę. Opisuje wojnę secesyjną z punktu widzenia zwykłego żołnierza. Książka została nazwana pierwszą nowoczesną powieścią wojenną. Urodził się 1 listopada 1871 roku.

1901 - Zmarła Dagny Juel Przybyszewska, norweska pianistka i pisarka, muza artystów końca XIX wieku, żona pisarza i poety okresu Młodej Polski Stanisława Przybyszewskiego. Urodziła się 8 czerwca 1867 roku.

1912 - Urodził się Wojciech Dzieduszycki, aktor estradowy, śpiewak, autor scenariuszy, ilustracji muzycznych, działacz kulturalny, recenzent muzyczny i teatralny. Po wojnie - animator życia kulturalnego Wrocławia, twórca kabaretu "Dymek z papierosa” oraz współpracownik miesięcznika "Odra”. Dzięki staraniom Wojciecha Dzieduszyckiego wzniesiono we wrocławskim Parku Południowym pomnik Fryderyka Chopina. W październiku 2006 Wojciech Dzieduszycki ujawnił, że od 1949 współpracował z organami służb bezpieczeństwa. Zmarł 2 maja 2008 roku.

1915 - Urodził się Lancelot Lionel Ware, australijski prawnik, kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego, jeden z założycieli Mensy, organizacji skupiającej ludzi o wysokim ilorazie inteligencji. Zmarł 15 sierpnia 2000 roku.

1920 - Urodził się Józef Zacharewicz, aktor, śpiewak, w czasie II wojny światowej należał do zespołu rewiowego Teatru 2. Korpusu, z którym przeszedł cały szlak bojowy. Do kraju wrócił w 1947 roku. Zagrał w filmach: "Bolesław Śmiały”, "Kazimierz Wielki”, "Sekret Enigmy”, 'Kim jest ten człowiek”. Zmarł 26 marca 1987 roku.

1920 - Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku Armia Konna Siemiona Budionnego przerwała front polsko-rosyjski pod Samhorodkiem na Ukrainie. Rozpoczęła działania na tyłach Wojska Polskiego przeciwko jego zapleczu. Sposób prowadzenia walk przez Armię Konną był bardzo brutalny, między innymi w Berdyczowie spaliła szpital z 600 rannymi i siostrami Czerwonego Krzyża. 10 czerwca zagon Budionnego zajął Równe. Rozpoczął się wielki odwrót Wojska Polskiego. W pierwszych dniach lipca Polacy cofnęli się o około 250-350 kilometrów na zachód.

1920 - Urodził się Cornelius Ryan, amerykański dziennikarz irlandzkiego pochodzenia, jeden z najwybitniejszych twórców reportażu historycznego. O sobie mówił: "Nie piszę o wojnie, lecz o ludzkiej odwadze". W czasie II wojny światowej odbył 14 lotów bojowych na amerykańskich bombowcach, następnie dołączył do armii generała George Pattona. W 1945 roku przeniósł się na Pacyfik, a w 1946 do Jerozolimy. Najbardziej znane powieści jego autorstwa to: "Najdłuższy dzień", "O jeden most za daleko" oraz "Ostatnia Bitwa". Zmarł 23 listopada 1974 roku.

1921 - Podczas III powstania śląskiego toczyły się zacięte walki z Niemcami o Kędzierzyn-Koźle. Niemcy wygrali, ale powstańcy nie zakończyli oporu. Ostatecznie 25 czerwca doszło do zawarcia rozejmu i podpisania przez stronę niemiecka i przywódcy powstania Wojciecha Korfantego ustaleń granicznych wypracowanych pod wpływem aliantów. W III powstaniu śląskim poległo około 2 tysięcy powstańców.

1923 - W Wilnie wydano „Wolną Flagę”, organ Białoruskiej Organizacji Rewolucyjnej, zamknięty przez władze polskie.Ostatni numer ukazał się 14 października 1923 .roku.

1924 - Urodził się Antoni Fryszkowski ps. Ryś, żołnierz Konspiracyjnego Wojska Polskiego i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był jednym z dowódców podziemia niepodległościowego we wschodniej Wielkopolsce i na Kujawach w latach 1945-1947. Został aresztowany w sierpniu 1947 roku, pod zarzutami przynależności do organizacji zbrojnej, zarzucono mu też nielegalne posiadanie broni, napady na funkcjonariuszy państwowych i na transporty kolejowe oraz posterunki milicji. Skazany na karę śmierci, zginął rozstrzelany 10 lutego 1948 roku.100 rocznica

1927 - W wyniku eksplozji na terenie prochowni Wojska Polskiego w Witkowicach (obecnie część Krakowa) zginęła jedna osoba, 486 odniosło obrażenia, a setki okolicznych budynków zostało uszkodzonych. Wybuch wywołał panikę wśród mieszkańców Krakowa, a w szczególności wśród wiernych zgromadzonych w świątyniach na świątecznych nabożeństwach. Panice towarzyszyły pogłoski o trzęsieniu ziemi. W okolicznych miejscowościach ludność wraz z dobytkiem schroniła się na polach.

1928 - Urodził się Tony Richardson, brytyjski reżyser filmowy, przedstawiciel kina "młodych gniewnych". Wyreżyserował filmy: "Samotność długodystansowca”, "Smak miodu”, "Szarża lekkiej brygady”, "Błękit nieba”, 'Na granicy". Uhonorowany Oscarem za film "Przygody Toma Jonesa” z 1963 roku. Zmarł 14 listopada 1991 roku.

1930 - Urodził się Andrzej Perepeczko, marynarz, wieloletni wykładowca Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, pisarz, publicysta, autor książek dla dzieci i młodzieży. W czasie II wojny był członkiem Szarych Szeregów, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim.

1938 - W pierwszym w historii występie na Mistrzostwach Świata w piłce nożnej rozgrywanych we Francji, Polska przegrała w Strasburgu po dogrywce z Brazylią 5:6 i odpadła z turnieju. Cztery gole dla Polski zdobył Ernest Wilimowski, trzy dla Brazylii Leônidas da Silva. Brazylia zdobyła ostatecznie trzecie miejsce. Mistrzami zostały Włochy, które w finale pokonały Węgry 4:2.

1939 - Urodził się Grzegorz Lech Królikiewicz, reżyser i scenarzysta filmowy, pedagog, profesor sztuk filmowych. Autor między innymi filmów: "Na wylot", "Tańczący jastrząb", "Przypadek Pekosińskiego". Zmarł 21 września 2017 roku. 85 rocznica

1941 - Urodziła się Barbara Brylska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek powojennych. Grała między innymi w filmach i serialach: "Anatomia miłości", "Faraon", "Pan Wołodyjowski", "Przygody pana Michała", "Romans Teresy Hennert", "07 zgłoś się", "Samo Życie" i "Miłość na wybiegu".

1941 - Urodziła się Martha Argerich, wybitna pianistka i pedagog. Laureatka I nagrody podczas Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina w Warszawie w 1965 roku, gdzie zdobyła także nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Uznanie zdobyła głównie dzięki nagraniom muzyki Chopina, Prokofiewa, Ravela, Rachmaninowa i Liszta.

1942 - Po utracie czterech lotniskowców i ciężkiego krążownika japońska flota rozpoczęła odwrót spod Midway. Zakończona taktycznym i strategicznym zwycięstwem amerykańskim bitwa w pobliżu atolu Midway uznawana jest za punkt zwrotny w wojnie na Pacyfiku. Od tego starcia inicjatywa działań militarnych przeszła na stronę marynarki USA. Bez czterech utraconych lotniskowców Japończycy musieli zrezygnować ze swoich dalszych planów ofensywnych - zajęcia Nowych Hebrydów i Nowej Kaledonii, wysp Fidżi i Samoa oraz operacji przeciw Australii i Hawajom. Strata tych jednostek podważyła również plany defensywne Japonii - bowiem to lotniskowce miały stanowić ruchomy odwód strategiczny w spodziewanej fazie obronnej wojny z USA. Zwycięstwo Stanów Zjednoczonych pod Midway umożliwiło im przejście do ofensywy na Pacyfiku jeszcze latem 1942 roku. Japończycy do końca wojny nie odzyskali już inicjatywy strategicznej. Klęska była tak wielka, że postanowiono ją zupełnie utajnić przed społeczeństwem.

1942 - W dniach 3-5 czerwca Niemcy rozstrzelali ponad sześć tysięcy Żydów z jednego z dwóch gett w Kowlu w dawnym województwie wołyńskim.

1943 - Niemcy przeprowadzili ostateczną likwidację getta w Trembowli na Podolu. 3 czerwca rozstrzelano 800 Żydów, a dwa dni później pozostałe 350 osób. Dwa miesiące wcześniej Niemcy zamordowali tam ponad 1100 Żydów.

1943 - Niemcy aresztowali kilkudziesięciu żołnierzy Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych Armii Krajowej zgromadzonych z okazji ślubu kolegi w warszawskim kościele świętego Aleksandra. Pojmani zostali zamordowani lub zaginęli bez śladu. Rozbicie "Osy”-"Kosy 30” było jednym z najdotkliwszych ciosów zadanych Polskiemu Państwu Podziemnemu przez niemiecki aparat bezpieczeństwa.

1943 - Zmarł Wacław Bojarski, poeta należący do tak zwanego pokolenia Kolumbów. Zadebiutował w 1937 roku na łamach dziennika "Wieczór Warszawy”, jako prozaik. Redaktor konspiracyjnego czasopisma "Sztuka i Naród”. Autor zbiorów poezji "Ranny różą” i "Pożegnanie z mistrzem”. Zmarł w wyniku postrzelenia przez Niemców po złożeniu 25 maja wraz z Tadeuszem Gajcym i Zdzisławem Stroińskim wieńca z biało-czerwoną szarfą przed pomnikiem Mikołaja Kopernika z okazji 400. rocznicy śmierci astronoma. Urodził się 30 października 1921 roku.

1944 - Niemiecka żandarmeria spacyfikowała wieś Olszankę w gminie Czajki na Lubelszczyźnie, doszczętnie ją paląc i mordując około 100 mieszkańców. Był to odwet Niemców za poniesione straty podczas nieudanego rozbicia polsko-sowieckiego oddziału partyzanckiego, który kwaterował w lesie nieopodal Olszanki. 80 rocznica

1944 - Zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1932-1939, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego. Jako dyplomata stosował politykę równowagi w stosunkach między sąsiadami Polski - ZSRR i Niemcami. Przyczynił się do zawarcia w 1932 roku układu o nieagresji ze Związkiem Radzieckim, a w 1934 roku podpisał deklarację o niestosowaniu przemocy z Niemcami. Przeciwstawił się żądaniom niemieckim w sprawie Gdańska i eksterytorialnej autostrady do Prus. Urodził się 4 października 1894 roku. 80 rocznica

1944 - Zmarł Bronisław Czech, narciarz, taternik, trzykrotny olimpijczyk, ratownik górski, instruktor narciarski, pilot i instruktor szybowcowy. Był 24-krotnym mistrzem Polski w konkurencjach narciarskich. W czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim. Aresztowany w 1940 roku przez gestapo został uwięziony w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau. W obozie otrzymał numer obozowy 349. Uczestniczył w tamtejszym ruchu oporu organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Odmówił trenowania młodych niemieckich narciarzy. Zmarł z wycieńczenia w Auschwitz. Urodził się 25 lipca 1908 roku. 80 rocznica

1944 - W nocy z 5 na 6 czerwca oddział AK Antoniego Hedy "Szarego" uwolnił około 70 osób z niemieckiego więzienia w Końskich. Podczas starć zginęło czterech polskich żołnierzy i kilkunastu niemieckich. 80 rocznica

1945 - Ogłoszono deklarację czterech głównodowodzących alianckich o objęciu władzy najwyższej w stosunku do Niemiec, w której stwierdzono między innymi przejęcie władzy najwyższej nad Niemcami przez rządy zwycięskich mocarstw. Głównodowodzący stawali się gubernatorami wojskowymi stref okupacyjnych. Każdy z gubernatorów miał zarządzać swoją strefą, a całym krajem - Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec, w imieniu rządów czterech mocarstw koalicji antyhitlerowskiej - Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Związku Radzieckiego.

1947 - George Marshall, amerykański sekretarz stanu, przedstawił plan Stanów Zjednoczonych mający służyć odbudowie gospodarek krajów Europy po II wojnie światowej, obejmujący pomoc w postaci surowców mineralnych, produktów żywnościowych, kredytów i dóbr inwestycyjnych. Tak zwany Plan Marshalla został zrealizowany w latach 1948-1951. Brało w nim udział 16 państw europejskich i Turcja. W tym czasie przekazano około 13 miliardów dolarów. USA zaoferowały pomoc też ZSRR i jego satelitom, ale plan został odrzucony przez Stalina, a na jego polecenie przez rządy Polski i Czechosłowacji, które zostały zaproszone do udziału w programie i wyraziły wstępną akceptację przystąpienia do niego.

1949 - Urodził się Ken Follett, angielski pisarz, autor thrillerów, powieści szpiegowskich i historycznych. Najbardziej znane to: "Igła”, "Człowiek z Petersburga”, "Zabójcza pamięć”, "Kryptonim Kawki”, "Uciekinier”, "Filary ziemi”, "Zamieć”, "Wejść między lwy”. Jego twórczość była kilkakrotnie wykorzystywana przez twórców filmowych. Nakłady jego książek przekroczyły 100 milionów egzemplarzy. 75 rocznica

1949 - W Warszawie popełniła samobójstwo Emilia Malessa "Marcysia", kapitan Armii Krajowej. W latach 1940-1945 kierowała wydziałem łączności zagranicznej Oddziału V Komendy Głównej ZWZ-AK. Aresztowana przez władze komunistyczne i skazana 1947 roku w procesie ZG Zrzeszenia WiN na dwa lata więzienia i ułaskawiona przez prezydenta Bolesława Bieruta. Dama Orderu Virtuti Militari. Urodziła się 26 lutego 1909 roku. 75 rocznica

1954 - Urodził się Ludwik Dorn, działacz opozycji antykomunistycznej, między innymi Komitetu Obrony Robotników, wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji w latach 2005-2007, marszałek Sejmu w 2007, poseł w latach 1997-2015. Zmarł 7 kwietnia 2022 roku. 70 rocznica

1954 - Urodził się Cezary Morawski, aktor, pedagog, związany między innymi z warszawskimi teatrami Współczesnym i Powszechnym. Zagrał w filmach "Akcja pod Arsenałem", "Constans", "Z dalekiego kraju", "Dziecinne pytania", a także w serialu "M jak miłość". W latach 2016-2018 dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu. 70 rocznica

1961 - Zmarł Marian Gieysztor, zoolog, hydrobiolog, taternik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, inicjator powołania Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego. Podczas okupacji niemieckiej działał w konspiracji w ZWZ-AK, kierował referatem spraw kultury i oświaty w Wydziale Informacji BIP Komendy Głównej AK. Urodził się 22 lutego 1901 roku.

1963 - Brytyjski sekretarz do spraw wojny John Profumo podał się do dymisji po przyznaniu się do utrzymywania kontaktów z prostytutką powiązaną z radzieckim wywiadem. Decyzja spowodowała osłabienie pozycji konserwatywnego rządu Harolda Macmillana, który podał się do dymisji w następnym roku.

1967 - Początek izraelsko-arabskiej wojny sześciodniowej. Izrael zaatakował Egipt, Syrię i Jordanię, rozbijając w ciągu sześciu dni arabskie wojska. Izrael odniósł zwycięstwo zajmując ponad 60 tysięcy kilometrów kwadratowych ziem arabskich. Pod naciskiem Rady Bezpieczeństwa ONZ wstrzymał jednak działania wojenne. W wojnę zaangażowały się także inne arabskie państwa: Irak, Arabia Saudyjska, Kuwejt i Algieria. Wojna sześciodniowa okazała się taktycznym i strategicznym sukcesem Izraela. Po raz pierwszy od swojego powstania w 1948 roku państwo Izrael miało granice możliwe do obrony przed napaścią. Stało się to możliwe dzięki temu, że Siły Obronne Izraela zajęły cały półwysep Synaj i ufortyfikowały się na wschodnim brzegu Kanału Sueskiego.

1967 - Ukazała się powieść "Sto lat samotności" Gabriela Garcii Márqueza, uważana za arcydzieło literatury iberoamerykańskiej i światowej. Jest jedną z najczęściej tłumaczonych i czytanych książek napisanych w języku hiszpańskim. Sprzedano ponad 50 milionów egzemplarzy tej książki i przetłumaczono ją na 35 języków. Pierwsze polskie wydanie "Stu lat samotności" ukazało się w 1974 w tłumaczeniu Grażyny Grudzińskiej i Kaliny Wojciechowskiej nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego w serii "Współczesna Proza Światowa”.

1968 - W Los Angeles palestyński zamachowiec postrzelił Roberta Francisa Kennedy'ego, amerykańskiego polityka, senatora, brata zamordowanego w 1963 roku prezydenta Johna Kennedy'ego. Robert Kennedy zmarł następnego dnia w szpitalu. Przyczyną zamachu było poparcie przez senatora Izraela w wojnie sześciodniowej. Urodził się 20 listopada 1925 roku.

1968 - We Wrocławiu odsłonięto pomnik papieża Jana XXIII. Przedstawia papieża w szatach liturgicznych, wyciągającego prawą rękę w geście błogosławieństwa. Na cokole wykuty jest tytuł jednej z jego encyklik - "Pacem in terris" - "Pokój na ziemi”. Całość ma wysokość ponad pięciu metrów. Jest to jedyny w Polsce pomnik tego papieża. Stanowi wyraz hołdu społeczeństwa polskiego dla pierwszego zwierzchnika Kościoła katolickiego, który uznał prawa Polski do Wrocławia i całych ziem zachodnich odzyskanych po stuleciach.

1972 - Zmarł Tadeusz Aleksander Rosner, specjalista w zakresie technologii włókien sztucznych, jeden z twórców Politechniki Szczecińskiej i jej rektor w latach 1953-1958. Na jego dorobek naukowy składa się około 60 prac naukowych, opublikowanych w czasopismach naukowo-technicznych lub referowanych na konferencjach, oraz sześć patentów. Urodził się 2 stycznia 1899 roku.

1973 - Sąd w Hamburgu skazał Ludwiga Hahna, byłego dowódcę policji bezpieczeństwa Sipo i służby bezpieczeństwa w okupowanej Warszawie, na 12 lat więzienia. Dwa lata później, w kolejnym procesie, otrzymał wyrok dożywotniego więzienia. Ludwig Hahn urodził się 23 stycznia 1908, a zmarł 10 listopada 1986 roku.

1975 - Założono Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Organizacja powstała w miejsce Zjednoczonego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Organizacja posiada ponad 2,5 tysiąca kół, oddziałów i klubów

1975 - W referendum w Wielkiej Brytanii 67,2 procent głosujących opowiedziało się za pozostaniem kraju w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej. Referendum odbyło się z inicjatywy przywódców Partii Pracy. Rząd, który tworzyli labourzyści oficjalnie wypowiedział się za pozostaniem w EWG, choć kilku ministrów było temu przeciwnych i zgłosiło gotowość odejścia z gabinetu. Także część konserwatystów wzywała do wystąpienia z europejskich Wspólnot, gdyż według nich zagrażało to istnieniu Wielkiej Brytanii, jako państwa narodowego.

1977 - Rozpoczęto sprzedaż komputera domowego Apple II. Był to ośmiobitowy komputer domowy, którego konstruktorem był Steve Wozniak. Maszyna zawierała procesor MOS 6502 firmy MOS Technology oraz cztery kilobajty pamięci. Jako pierwszy komputer na świecie mógł wyświetlić kolorową grafikę. Apple II w podstawowej wersji kosztował 1300 dolarów.

1981 - Po 30 latach nieobecności przyjechał na 14 dni do Warszawy Czesław Miłosz, poeta, laureat literackiej Nagrody Nobla, przebywający za granicą od 1951 roku. W 1993 poeta definitywnie przeprowadził się do Polski, wybierając Kraków, jak twierdził "najbardziej zbliżony do Wilna”. Czesław Miłosz zmarł 14 sierpnia 2004 w Krakowie. Urodził się 30 czerwca 1911 roku.

1981 - Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób doniosło w swym cotygodniowym biuletynie, że pięć osób z Los Angeles zapadło na rzadką odmianę zapalenia płuc. Był to pierwszy opis choroby, którą rok później nazwano AIDS.

1982 - Pierwsze Mistrzostwa Świata w Speedcubingu, czyli układaniu kostki rubika. Do rywalizacji w zorganizowanym w Budapeszcie turnieju przystąpiło 19 zawodników, w tym Polak Piotr Sebeński. Zwycięzcą turnieju ogłoszony został Amerykanin wietnamskiego pochodzenia Minh Thai z czasem 22.95 sekundy. Polak zajął 17 miejsce.

1982 - Z Wisły w Warszawie wyłowiono ciało zaginionego dwa dni wcześniej Emila Barchańskiego pseudonim "Janek", ucznia LO imienia Mikołaja Reja, twórcy konspiracyjnej Konfederacji Młodzieży Polskiej "Piłsudczycy”, dwa miesiące wcześniej skazanego na dwa lata więzienia za podpalenie pomnika sowieckiego zbrodniarza Feliksa Dzierżyńskiego. Okoliczności jego śmierci nie zostały do dziś wyjaśnione. Uważany jest za najmłodszą ofiarę stanu wojennego. Emil Barchański urodził się 6 czerwca 1965 roku.

1992 - Waldemar Pawlak, ówczesny prezes PSL, został desygnowany przez prezydenta Lecha Wałęsę i Sejm na stanowisko prezesa Rady Ministrów. 10 lipca jego misja stworzenia koalicji chrześcijańsko-ludowo-liberalnej zakończyła się niepowodzeniem. 11 lipca Sejm powołał rząd pod kierownictwem premier Hanny Suchockiej.

1992 - Urodził się Łukasz Krupiński, pianista, zwycięzca 7. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w San Marino, półfinalista XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina w 2015 roku. W 2017 ukazała się debiutancka płyta Łukasza Krupińskiego "Espressione" z utworami Haydna, Chopina i Skriabina.

1993 - Uroczyste otwarcie miasta Borne Sulinowo w powiecie szczecineckim. Od 1945 roku w mieście stacjonowało kilkanaście tysięcy żołnierzy sowieckich i było ono wyłączone spod administracji polskiej. Po wojnie nie pojawiło się na żadnych mapach. Oficjalnie miały się w jego miejscu znajdować "tereny leśne".

1999 - Rozpoczęła się siódma pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski. Przebiegała pod hasłem "Bóg jest miłością" i była najdłuższą z jego podróży apostolskich do ojczyzny. Ojciec Święty przez 13 dni odwiedził 23 miejscowości. Najwięcej czasu spędził w Warszawie, Krakowie i Licheniu. 25 rocznica

2002 - Zmarł Dee Dee Ramone, amerykański muzyk punkrockowy, basista zespołu Ramones w latach 1974-1989. Był współautorem większości repertuaru jednego z pierwszych zespołów punkowych. Po rezygnacji z gry w Ramones w 1989 roku, nadal z nimi współpracował pisząc piosenki na następne albumy. Jeszcze przed zakończeniem działalności Ramones,

2004 - Zmarł Ronald Reagan, dwukrotny prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1981-1989. Przyczynił się do upadku radzieckiego sytemu. W przemówieniu z 8 marca 1983 roku nazwał ZSRR "imperium zła". Udzielił znaczącej pomocy ruchom antykomunistycznym, w tym działającej w Polsce "Solidarności”. Był też zwolennikiem projektu budowy tarczy chroniącej zachodni świat przed radzieckimi rakietami, tak zwanego "programu gwiezdnych wojen". Zanim został prezydentem, był aktorem, zagrał w ponad 50 filmach. W 1962 roku wstąpił do Partii Republikańskiej. W latach 1966-1974 był gubernatorem stanu Kalifornia. Urodził się 6 lutego 1911 roku. 20 rocznica

2004 - W zamachu w Bagdadzie zginęło dwóch byłych żołnierzy jednostki GROM Krzysztof Tadeusz Kaśkos i Artur Żukowski oraz dwóch Amerykanów, pracujących dla amerykańskiego przedsiębiorstwa ochroniarskiego Blackwater. W zaatakowanym konwoju jechało jeszcze dwóch Polaków, którzy zostali ranni. Do zamachu przyznała się organizacja powiązana z Al-Kaidą. 20 rocznica

2006 - Po rozpadzie federacji z Czarnogórą parlament w Belgradzie proklamował niepodległość Serbii. Powierzchnia Serbii wynosi, bez spornego Kosowa 77 tysięcy 474 kilometrów kwadratowych. Kraj liczy ponad siedem milionów obywateli.

2009 - Ponad 30 osób, w tym dziewięciu policjantów, zginęło w starciach między peruwiańską policją a Indianami, protestującymi przeciwko wydobyciu ropy i gazu ziemnego na terenie Amazonii. 15 rocznica

2010 - Izraelscy żołnierze zajęli bez walki statek "Rachel Corrie”, ostatni z sześciu należących do tak zwanej Flotylli Pokoju, płynącej z pomocą humanitarną dla Strefy Gazy. Izraelska marynarka wojenna zatrzymała łącznie sześć statków przewożących 663 propalestyńskich działaczy z 37 państw. Aktywiści planowali przedrzeć się przez wojskową blokadę morską i dostarczyć pomoc humanitarną dla mieszkańców Strefy Gazy. W starciach zginęło około 10 z nich, kilkudziesięciu zostało rannych.

2012 - Zmarł Ray Bradbury, amerykański pisarz, należący do czołówki światowych twórców fantastyki. Popularność zdobył w latach 40. cyklem opowiadań "Kroniki marsjańskie”, sławę ugruntował powieścią "451 stopni Fahrenheita", sfilmowaną dwukrotnie. W 2007 otrzymał specjalne wyróżnienie jury Nagrody Pulitzera "za wybitną, płodną i głęboko wpływową karierę, jako niezrównanego autora science fiction i fantasy”. Na cześć pisarza jedna z planetoid została nazwana "Bradbury". Urodził się 22 sierpnia 1920 roku.

2013 - Zmarł kardynał Stanisław Nagy, kapłan Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego, teolog i profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dwukrotnie uczestniczył w charakterze eksperta w synodach biskupów. Z nominacji Jana Pawła II, przez dwie kadencje był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Urodził się 30 września 1921 roku.

2014 - W Warszawie otwarto Ogród Sprawiedliwych, miejsce pamięci osób uhonorowanych tytułem Sprawiedliwy. Są to nie tylko "Sprawiedliwi" uznani przez Instytut Yad Vashem, którzy w czasie II wojny światowej nieśli pomoc Żydom, ale wszyscy, którzy w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa mieli odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom, czy występować w obronie prawdy. 10 rocznica

2014 - W czasie konfliktu na wschodniej Ukrainie rebelianci zaatakowali trzy punkty kontroli granicznej w obwodzie ługańskim. Po wymianie ognia strażnicy zamknęli i opuścili posterunki. Tym samym siły ukraińskie utraciły kontrolę nad 130 kilometrami pasa granicznego z Rosją. 10 rocznica

2017 - Czarnogóra została członkiem NATO. Jest ona 29. państwem członkowskim sojuszu. W 2020 do NATO wstąpiło kolejne państwo - Macedonia Północna. Głównym celem istnienia NATO w chwili utworzenia w 1949 roku była obrona militarna przed atakiem ze strony ZSRR i jego państw satelickich, od 1955 zorganizowanych w strukturę Układu Warszawskiego. Po rozpadzie ZSRR i rozwiązaniu Układu Warszawskiego w 1991 roku, pełni rolę stabilizacyjną, podejmując działania zapobiegające rozprzestrzenianiu konfliktów regionalnych. Pełni także rolę gwaranta bezpieczeństwa zewnętrznego państw członkowskich. Sojusz opiera się na zasadzie kolektywnej obrony, zgodnie z jego podstawowym założeniem, że napaść zbrojna na jednego z członków uważana jest za atak przeciw wszystkim członkom.

2018 - Zmarł Teodor Gocz, łemkowski działacz kulturalny, twórca Skansenu Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej w Beskidzie Niskim. Urodził się 28 czerwca 1929 roku.

2018 - Zmarł Stanisław Moryto, kompozytor i organista. Rektor Akademii Muzycznej i Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w latach 2005-2012. Urodził się 8 maja 1947 roku.

2020 - Zmarł japoński wybitny pediatra Tomisaku Kawasaki. Na bazie własnych doświadczeń klinicznych i obserwacji naukowych opisał chorobę zapalną skóry i naczyń chłonnych i wieńcowych u dzieci, znaną, jako Zespół Kwasakiego. Tomisaku Kawasaki był laureatem wielu nagród, wykładowcą akademickim. Pracował przez 40 lat w Szpitalu Czerwonego Krzyża w Hiroo. Urodził się 7 lutego 1925 roku.

2021 - Zmarł Dawid Duszman, ostatni z wyzwolicieli niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Pochodzący z byłego ZSRR Duszman w II wojnie światowej walczył przeciwko wojskom III Rzeszy. Jako czołgista uczestniczył 27 stycznia 1945 roku w wyzwoleniu niemieckiego obozu Auschwitz w okupowanej wówczas przez hitlerowców Polsce, w którym ocalało około siedmiu tysięcy osób. Miał wtedy 21 lat. Po studiach medycznych i sportowych w 1951 roku został najlepszym szermierzem w ZSRR, a w latach 1952-1988 był trenerem kobiecej drużyny w tej dyscyplinie sportu. Dawid Duszman często był zapraszany do szkół, gdzie opowiadał uczniom historię swojego życia. Zmarł w wieku 98 lat.

2022 - Podczas inwazji Rosji na Ukrainę zginął rosyjski generał-major Roman Kutuzow. Był to 11 z kolei wojskowy w randze generała, który poniósł śmierć na terenie Ukrainy. Według strony ukraińskiej od początku konfliktu do 23 maja 2023 Rosja straciła łącznie 201 100 żołnierzy, w tym wliczono zabitych oraz jeńców wojennych i rannych.

2023 - Zmarł profesor Szymon Pilecki, inżynier pochodzenia karaimskiego. Badacz w dziedzinie fizyki ciał stałych, inżynierii materiałowej i lotnictwa, autor wielu prac naukowych w tych obszarach. Emerytowany pułkownik Wojska Polskiego i działacz społeczności karaimskiej, od 1971 przewodniczący zarządu Karaimskiego Związku Religijnego. Urodził się 16 lipca 1925 roku. 1 rocznica