Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-05-26, 07:00 Autor: IAR/K.Sowińska/dok.

Kartka z kalendarza

26 maja - Dzień Matki, świętowany w ponad 140 krajach. W niektórych państwach jest obchodzony w innych terminach. Na przykład w Norwegii świętuje się go w lutym, w Irlandii i Wielkiej Brytanii - w czwartą niedzielę Wielkiego Postu, a w Indonezji - 22 grudnia. Najczęściej różne państwa obchodzą Dzień Matki w drugą niedzielę maja, jak: Austria, Australia, Czechy, Malta, Stany Zjednoczone, Hongkong, Indie, Szwajcaria i Włochy.

27 maja - Tydzień Solidarności z Ludami Zamieszkującymi Niesamorządne Terytoria, trwający od 25 do 31 maja.

26 maja - Gruzja - Święto Niepodległości.

26 maja - Dzień Samolotów z Papieru.
1521 - Cesarz niemiecki Karol V w edykcie wormackim potępił Marcina Lutra i jego nauki. Na podstawie dokumentu spalono pisma Lutra i jego zwolenników oraz zakazano drukowania jego książek w całej Rzeszy bez cenzury wydanej przez biskupa. Marcin Luter i jego zwolennicy skazani zostali na banicję.

1576 - Zmarł Vincenzo Danti, włoski rzeźbiarz, teoretyk sztuki. Autor rzeźb: "Alegoria sławy", "Ścięcie świętego Jana", a także pracy o znaczeniu studiów anatomii dla sztuk plastycznych. Urodził się w 1530 roku.

1648 - Klęska wojsk koronnych w bitwie z armią Bohdana Chmielnickiego pod Korsuniem. Wojska polskie pod dowództwem dwóch hetmanów Mikołaja Potockiego i Marcina Kalinowskiego, liczyły siedem tysięcy żołnierzy. Kozackie i tatarskie łącznie około 20 tysięcy. Ponadto husaria polska była źle dowodzona a między hetmanami był konflikt. W tej sytuacji polska artyleria i husaria wpadła w pułapkę w wąwozie zwanym Krutą Bałką i zostały pokonane.

1679 - W Anglii uchwalono Habeas Corpus Act - fundamentalną zasadę wolności obywatelskich. Nikogo nie można było aresztować bez nakazu sądowego, a zarzuty powinny zostać przedstawione aresztowanemu w ciągu 24 godzin. 345. rocznica

1812 - Fryderyk August I przekazał pełnię swojej władzy Radzie Ministrów Księstwa Warszawskiego.

1814 - Urodził się Heinrich Geissler, niemiecki wynalazca i szklarz. Opracował szereg technik wytwarzania próżni o nieznanej dotychczas czystości, jego aparaty, zwane lampami Geisslera, pozwoliły fizykom badać elektryczność i strukturę materii bardziej szczegółowo. Zmarł 24 stycznia 1879 roku. 210. rocznica

1822 - Urodził się Edmond de Goncourt, pisarz francuski, krytyk literacki i wydawca, który wraz z bratem Julesem ufundował nagrodę literacką swego imienia za "najwybitniejsze francuskojęzyczne dzieło literackie”. Nagroda jest przyznawana od 1903 roku. Zmarł 16 lipca 1896 roku.

1827 - Urodził się Zygmunt Sierakowski, generał, działacz niepodległościowy, organizator tajnego Koła Oficerów Polskich w Petersburgu, jeden z dowódców w powstaniu styczniowym 1863 roku, naczelnik wojenny województwa kowieńskiego. Stracony w Wilnie 28 czerwca 1863 roku.

1831 - Bitwa pod Ostrołęką, jedno z największych starć powstania listopadowego. Polskie wojska dowodzone przez generała Jana Skrzyneckiego poniosły klęskę, walcząc z armią rosyjską, dowodzoną przez feldmarszałka Iwana Dybicza.

1882 - Urodził się Jan Krudowski, porucznik kapelmistrz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. Należał do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów i przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zabrany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy NKWD. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców. Przy zwłokach została odnaleziona jego legitymacja oficerska. Jego brat Stefan także był jeńcem w Kozielsku i został zamordowany przez NKWD.

1896 - Po raz pierwszy został opublikowany indeks Dow Jones Industrial Average - jeden z najważniejszych indeksów akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku. Jest to wypadkowa kursów akcji 30 najważniejszych amerykańskich koncernów przemysłowych.

1907 - Urodził się John Wayne, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, jedna z największych legend Hollywood. Zdobył popularność głównie dzięki rolom w westernach i filmach przygodowych takich jak: "Dyliżans”, "Jesień Cheyenów”, "Rio Bravo”, "Rzeka Czerwona”, "El Dorado”, "Złoto Alaski”, "Poszukiwacze”, "Najdłuższy dzień”. Za rolę w obrazie "Prawdziwe męstwo” zdobył w 1970 roku Oscara. Symbol amerykańskiego indywidualizmu i patriotyzmu. Odznaczony Złotym Medalem Kongresu i Prezydenckim Medalem Wolności. American Film Institute umieścił go na 13. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów. Zmarł 11 czerwca 1979 roku.

1911 - Urodził się Maurice Baquet, francuski aktor i muzyk wiolonczelista, także narciarz alpejczyk. Wystąpił w ponad 80 filmach i produkcjach telewizyjnych, współpracując z takimi reżyserami, jak Jean Renoir, Jeanne Moreau czy Agnes Varda. Zmarł 8 lipca 2005 roku.

1912 - Urodził się János Kádár, właściwe nazwisko János Csermanek, węgierski komunista, w latach 1956-1988 sekretarz generalny Komitetu Centralnego Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej. Początkowo jego rządy charakteryzowały ostre represje wobec uczestników powstania, stopniowo jednak liberalizował swoją politykę, zwłaszcza w zakresie gospodarki, później także w sferze politycznej. Polityka ta, określana potocznie, jako "gulaszowy komunizm”, podniosła na wyższy poziom standard życia i przyniosła mu popularność wśród Węgrów. Ogłosił amnestię, dzięki której na wolność wyszli więźniowie polityczni oraz uczestnicy powstania z 1956 roku. Zmarł 6 lipca 1989 roku.

1921 - III powstanie śląskie: zakończyła się bitwa w rejonie Góry Świętej Anny. Było to główne starcie, jakie miało miejsce w czasie III powstania śląskiego. Do przerwania walk doszło po mediacji Komisji Międzysojuszniczej. Wprawdzie Góra Świętej Anny po podziale Śląska w 1921 roku pozostała w granicach Niemiec, jednak w rezultacie powstania dokonano nowego podziału Śląska, korzystniejszego dla Polski od poprzedniego.

1922 - Zmarł Ernest Solvay, belgijski chemik, przemysłowiec i filantrop, założyciel Międzynarodowego Instytutu Fizyki. W 1861 roku opracował tanią przemysłową metodę otrzymywania sody, środka od lat stosowanego do prania. W 1906 roku założono fabrykę sody Solvaya pod Krakowem. Pracował w niej w czasie II wojny światowej Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Ernest Solvay urodził się 16 kwietnia 1838 roku.

1926 - Urodził się Miles Davies, uważany za najwybitniejszego trębacza jazzowego w historii, prekursor jazz rocka. Stał na czele niemal każdego istotnego etapu rozwoju jazzu od czasów II wojny światowej po lata 90. Autor muzyki do filmu Louisa Malle'a "Windą na szafot". Był członkiem honorowym Zakonu Kawalerów Maltańskich. Zmarł 28 września 1991 roku.

1930 - Urodził się Alojzy Nagel, kaszubski poeta i prozaik, twórca opowiadań dla dzieci i wspomnień: "Nënka Roda i ji dzôtczi”, "Cëdowny wzérnik”, "Dzéwczę i krôsnięta”, tomików poezji - "Procem nocë”, "Astrë”. Krytycy określają jego wiersze, jako pełne liryzmu, ale też lapidarności i prostoty, a w twórczości dla dzieci dominuje pogoda i humor. Utwory Alojzego Nagla znalazły się w podręcznikach języka kaszubskiego. Zmarł 19 lipca 1998 roku.

1931 - Urodził się Antoni Dziatkowiak, profesor nauk medycznych, kardiochirurg. Współpracował między innymi z profesorem Janem Mollem przy pierwszej operacji przeszczepienia serca w Polsce. Założyciel Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii COR AEGRUM.

1938 - Zmarła Maria Kazecka (Maria Antonina Kazecka-Morgenrot) - działaczka niepodległościowa, kulturalna i społeczna, uczestniczka wojen, w tym obrony Lwowa, pisarka i poetka. Córka powstańca styczniowego Tomasza Kazeckiego. Uczestniczyła w obronie Lwowa w wojnie polsko - ukraińskiej w 1919 roku jako sanitariuszka, przywódczyni oddziałów wspierających polskich jeńców. Została ciężko ranna i pozostała niepełnosprawna do końca życia. Urodziła się w 1880 roku.

1940 - Rozpoczęła się ewakuacja wojsk angielskich oraz części francuskich i belgijskich z Dunkierki. Do 4 czerwca kontynent opuściło około 340 tysięcy alianckich żołnierzy.

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym KL Dachau zmarł Piotr Gołąb, duchowny rzymskokatolicki, werbista, Sługa Boży Kościoła katolickiego. Ksiądz Gołąb przebywał w obozach od 1940 roku, wraz ze współwięźniami poddawany nieludzkiemu traktowaniu zmarł w KL Dachau na skutek tortur i wycieńczenia. Należy do grona 122 Sług Bożych, wobec których 17 września 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy polskich męczenników z okresu II wojny światowej. Urodził się 18 stycznia 1888 roku.

1944 - Urodził się Jarosław Kukulski, kompozytor, aranżer, pianista i organista. W latach 70. autor większości przebojów Anny Jantar, między innymi: "Tyle słońca w całym mieście”, "Muzyka twoje imię ma”, "Najtrudniejszy pierwszy krok”. Po śmierci żony Anny Jantar komponował dla córki Natalii i innych polskich artystów: Ireny Jarockiej, Eleni, Moniki Borys, Krzysztofa Krawczyka, czy Haliny Frąckowiak. Zmarł 13 września 2010 roku. 80. rocznica

1946 - Urodził się Mick Ronson, angielski gitarzysta, kompozytor i producent. Współpracował między innymi z Davidem Bowie, Bobem Dylanem, Johnem Mellencampem. Przez magazyn "Rolling Stone" został zaliczony do 100 najlepszych gitarzystów wszechczasów. Zmarł 29 kwietnia 1993 roku.

1947 - W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków; na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz. Głównym celem stawianym przed nią było podejmowanie walki politycznej o przywrócenie Polsce wolności i niepodległości. LNP uznawała, że każda forma władzy komunistycznej w kraju musi zostać uznana za nielegalną i zwalczana. Piętnowała powrót do kraju działaczy emigracyjnych. Politycy LNP nie uznali nigdy zmiany granicy wschodniej II Rzeczypospolitej, uznając ją za pogwałcenie traktatu ryskiego. Liga została rozwiązana w 1992 roku.

1949 - Urodził się Philip Michael Thomas, amerykański aktor, najbardziej znany z roli detektywa Ricardo "Rico” Tubbsa z serialu "Policjanci z Miami”. Z tym samym partnerem Donem Johnsonem pojawił się w serialu "Nash Bridges”. 75 rocznica

1949 - Urodził się Bernard Hanaoka, polski projektant mody, aktor, reżyser teatralny, kostiumolog pochodzenia japońsko-włosko-niemieckiego. W latach 90. projektował kostiumy do spektakli teatralnych, między innymi Teatru Dramatycznego w Białymstoku i teatrów warszawskich. Był konsultantem policji do spraw nowych wzorów mundurów, które wprowadzono w 2009 roku. Projektował także stroje dla reprezentacji Polski na igrzyska olimpijskie. Zmarł 9 lipca 2017 roku. 75. rocznica

1950 - Zmarł Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata, profesor uniwersytetów - Jagiellońskiego i Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, współpracownik "Przeglądu Historycznego”. W pracy naukowej zajmował się dyplomatyką, sfragistyką, bibliotekoznawstwem, historią średniowiecznej Polski. Urodził się 10 września 1876 roku.

1951 - Zmarł Lincoln Ellsworth, amerykański lotnik i badacz polarny. W 1926 roku wraz z Umberto Nobilem, Roaldem Amundsenem i 15 osobową załogą przeleciał na sterowcu nad biegunem północnym. W latach 30. odbywał loty nad Antarktydą. Urodził się 12 maja 1880 roku.

1952 - W prasie opublikowano projekt Konstytucji PRL.

1955 - Urodził się Tomasz Zeliszewski, perkusista i autor tekstów. Od 1975 roku członek zespołu Budka Suflera. Autor tekstów do wielu utworów zespołu, między innymi: "Cały mój zgiełk”, "Czas czekania, czas olśnienia”, "W niewielu słowach”, "Jeden raz”, "Bez aplauzu”, a także wszystkich tekstów na wydanym w 1995 roku albumie "Noc". 2015 roku założył zespół Wieko, a następnie w 2018 współpracował z Martyną Jakubowicz.

1956 - Początek działalności kabaretu Piwnica pod Baranami, założonego przez Piotra Skrzyneckiego i studentów krakowskich uczelni. Po śmierci Piotra Skrzyneckiego w 1997 roku Piwnica została zamknięta. Rok później wznowiła działalność z częścią dawnych i grupą nowych artystów.

1962 - Urodził się Krzysztof Warlikowski, reżyser teatralny, scenograf, grafik, autor scenariuszy teatralnych, adaptator, tłumacz, profesor krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Zrealizował ponad 30 spektakli, w tym kilkanaście inscenizacji dramatów Szekspira, między innymi "Hamleta” w Tel Awiwie i Warszawie, "Wieczór trzech króli” w Stuttgarcie, "Poskromienie złośnicy” w Warszawie, "Makbeta” w Hannowerze. Reżyserował także dramaty antyczne, wśród nich "Elektra” Sofoklesa i "Bachantki” Eurypidesa. W 2008 roku został dyrektorem artystycznym Nowego Teatru w Warszawie.

1962 - Urodził się Black, właściwie Colin Vearncombe, brytyjski wokalista i kompozytor, sam tworzący swoje piosenki. Największą popularność przyniósł mu singel "Wonderful Life” z 1985 roku, wydany ponownie w 1987 i 1994. Covery tego utworu stworzyli Zucchero i Katie Melua, serbski zespół KBO!, a także polskie grupy Coalition, Carrion i Milkshop. Debiutancka płyta pod tym samym tytułem również odniosła sukces, docierając do trzeciego miejsca na UK Albums Chart. 10 stycznia 2016 został ranny w wypadku samochodowym w pobliżu lotniska w Corku na południu Irlandii i trafił do szpitala, gdzie zmarł 26 stycznia.

1964 - Urodził się Lenny Kravitz, amerykański muzyk, łączący w swojej twórczości rock, pop i funk. Jest wokalistą, gitarzystą, basistą, autorem tekstów i kompozytorem, a także producentem. Muzyczny samouk. Czterokrotnie został laureatem nagrody fonograficznej Grammy. 60 rocznica

1967 - W Nowym Targu urodził się Bartłomiej Topa, aktor, producent filmowy; wystąpił między innymi w filmach "Prowokator", "Wesele", "Dom zły", "Drogówka", "Mój biegun", "Karbala". Znany również z seriali: "Złotopolscy", "Stacyjka", "Wataha" i "1670". W 2015 został bohaterem kampanii społecznej Stowarzyszenia Happy Evolution "Back to the Roots".

1970 - Kolarz Ryszard Szurkowski i polska drużyna zwyciężyli w Wyścigu Pokoju. Sprawozdawcy nazwali ich zespołem siedmiu wspaniałych. W reprezentacji Polski byli wówczas: Zenon Czechowski, Zygmunt Hanusik, Krzysztof Stec, Ryszard Szurkowski i trzech debiutantów - Andrzej Kaczmarek, Wojciech Matusiak i Zbigniew Krzeszowiec. Wygrali aż dziewięć z piętnastu etapów.

1972 - ZSRR i Stany Zjednoczone podpisały układ SALT I, ograniczający arsenały jądrowe obu państw. Był to pierwszy z układów o ograniczeniu zbrojeń strategicznych. Podpisanie dokumentu poprzedziły rokowania prowadzone w latach 1969-1972.

1975 - Urodziła się Lauryn Hill, amerykańska piosenkarka rhythm and blues, kompozytorka i autorka tekstów. Liderka hip-hopowego zespołu Fugees, po rozpadzie którego zaczęła karierę solową.

1976 - Zmarł Martin Heidegger, niemiecki filozof, uważany za jednego z najważniejszych myślicieli XX wieku. Był uczniem Edmunda Husserla. Poszukiwał sensu bytu człowieka wewnętrznie rozdartego, osamotnionego w obcym mu świecie rzeczy. Jego najważniejsze dzieła to: "Bycie i czas”, "Kant a problem metafizyki”, "Budować, mieszkać, myśleć”. Uważany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli egzystencjalizmu, jednej z najpopularniejszych doktryn filozoficznych XX wieku. Urodził się 26 września 1889 roku.

1977 - Zmarł Czesław Wycech, działacz ruchu ludowego - Polskiego Stronnictwa Ludowego i oświatowego, nauczyciel, historyk, wielokrotny poseł i marszałek Sejmu PRL, minister oświaty. Napisał prace: "Materiały do dziejów ruchu ludowego”, "Nauczycielstwo w walce o demokrację”, "Społeczna gospodarka rolna w polskiej myśli politycznej”. Urodził się 20 lipca 1899 roku.

1978 - Zmarł Zygmunt Chmielewski, aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny i pedagog. W okresie międzywojennym grywał głównie na scenach warszawskich: Teatru Reduta, Teatru Ateneum, a po wojnie Teatru Nowego, Teatru Narodowego a następnie Teatru Polskiego. Występował także w Krakowie, Wilnie i Łodzi. Zajmował się też reżyserią teatralną. Grywał także w filmach i serialach. Urodził się 16 maja 1894 roku.

1982 - Stan wojenny: W Warszawie funkcjonariusze ZOMO zatrzymali, a następnie postrzelili przy próbie ucieczki Jana Narożniaka, działacza Międzyzakładowego Robotniczego Komitetu "Solidarność". Jego ucieczka ze szpitala była jedną z najbardziej spektakularnych akcji podziemnej Solidarności. Ponownie się ukrywał, tym razem skutecznie - ujawnił się dopiero po amnestii, jesienią 1983.Był współzałożycielem podziemnego wydawnictwa NOWA w 1977 roku, po sierpniu 1980 organizował poligrafię Regionu Mazowsze Solidarności. Jesienią 1980 został aresztowany pod zarzutem ujawnienia tajemnicy państwowej - brał udział w rozpowszechnianiu tajnej instrukcji Prokuratora Generalnego PRL Lucjana Czubińskiego "Uwagi o dotychczasowych zasadach ścigania uczestników nielegalnej działalności antysocjalistycznej". Urodził się 27 grudnia 1950 roku.

1988 - W Łodzi otwarto Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki. Jest to wysokospecjalistyczny szpital, jeden z największych ośrodków w Polsce, wiodący ośrodek referencyjny w dziedzinie położnictwa, neonatologii ginekologii i pediatrii. Szpital ma 22 kliniki i siedem instytutów diagnostycznych, oraz 15 specjalistycznych poradni.

1989 - Zmarła Elżbieta Osterwa, aktorka związana z teatrami krakowskimi i warszawskimi. Występowała też w filmie, między innymi: "Niedzielne dzieci”, "Coś za coś”, "Kobieta w kapeluszu”, "Zmowa”. W 1968 roku wydała zebrane przez siebie listy ojca pod tytułem "Listy Juliusza Osterwy". Urodziła się 14 marca 1914 roku. 35. rocznica

1992 - Zmarła Irena Lewińska, śpiewaczka koncertowa - sopran liryczny, pierwsza dama muzyki symfonicznej w powojennej Polsce, pedagog Akademii Muzycznej imienia Karola Szymanowskiego w Katowicach. Na estradach koncertowych przez ponad cztery dziesięciolecia odtwarzała utwory ponad 40 kompozytorów reprezentujących różne epoki, zróżnicowaną wrażliwość i stylistykę. Nikt tak jak ona nie potrafił zaśpiewać "Słopiewni”. Jeszcze na początku lat 80. brała udział w krakowskich Dniach Muzyki Sakralnej, śpiewając "Ave Maria” Schuberta. Podczas pielgrzymki do Włoch w maju 1981 roku śpiewała z towarzyszeniem akompaniamentu nagranego na taśmę magnetofonową. Występ transmitowano do kliniki Gemelli, gdzie przebywał walczący o życie Jan Paweł II, po zamachu 13 maja 1981 roku, podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie. Urodziła się 14 stycznia 1917 roku.

1994 - Zmarł Juliusz Kydryński, prozaik, krytyk teatralny i filmowy, tłumacz literatury niemieckiej, między innymi Kafki, Werfla, a także anglosaskiej: Steinbecka, Hughesa, Millera. Autor szkiców: "Notatnik europejski”, "W łupinie orzecha”, ”Itaka i mgła”, "Opowieść-pamiętnik o teatrach krakowskich”. Urodził się 30 czerwca 1921 roku. 30. rocznica

2006 - Na Placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie papież Benedykt XVI odprawił mszę świętą. W liturgii odprawianej w padającym deszczu uczestniczyło ponad 270 tysięcy wiernych.

2008 - Zmarł Sydney Pollack, amerykański reżyser, twórca między innymi filmów: "Tootsie”, "Wątła nić”, "Tacy byliśmy”, "Czyż nie dobija się koni?”, "Oczy szeroko zamknięte”, "Gracz”, "Trzy dni kondora”. Za obraz "Pożegnanie z Afryką” został w 1986 roku dwukrotnie uhonorowany nagrodą Oscara. Urodził się 1 lipca 1934 roku.

2008 - Lądownik Phoenix wysłany przez amerykańska agencję kosmiczną NASA wylądował w północnych okolicach okołobiegunowych Marsa.

2009 - W Warszawie zmarł Marek Walczewski, aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, aktor Teatru Starego w Krakowie, najdłużej jednak związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie. Na scenie współpracował z tak znanymi reżyserami, jak: Konrad Swinarski, Zygmunt Hübner, Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski i Krystiana Lupa. W filmie jego specjalnością były charakterystyczne, zapadające w pamięć role drugoplanowe. Zagrał w ekranizacjach „Wesela” i „Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy oraz w „Nocach i dniach” Jerzego Antczaka, a także „Blaszanym bębenku” Volkera Schlöndorffa. Wystąpił w takich filmach, jak: "Cudzoziemka”, "Śmierć prezydenta”, "Golem", "Wiedźmin”, "Ubu Król” i w serialu "13 posterunek". Wycofał się z zawodu z powodu choroby Alzheimera. Urodził się 9 kwietnia 1937 roku. 15. rocznica

2011 - Zmarła Halina Piekarek-Jankowska, geolog, polityk, samorządowiec. Zajmowała stanowisko wicedyrektora Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego, kierownika Zakładu Geologii Morza UG, prorektora tej uczelni oraz dziekana Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii. W 2006 roku z została wybrana do Sejmiku Województwa Pomorskiego. Nie ubiegała się o reelekcję. Urodziła się 8 marca 1948 roku.

2015 - Zmarł Vicente Aranda, hiszpański reżyser filmowy. Twórca obrazów: "Zmiana płci", "Kochankowie", "Namiętność po turecku", "Joanna Szalona". Był jednym z prekursorów nurtu nazywanego Barcelońską Szkołą Filmową. Urodził się 9 listopada 1926 roku.

2017 - Zmarł Zbigniew Brzeziński, sowietolog, doradca do spraw bezpieczeństwa narodowego USA, profesor nauk politycznych, geostrateg i dyplomata. Jako doradca prezydenta Jimmy’ego Cartera zainicjował dyrektywę prezydenta, zakładającą w przypadku nuklearnego konfliktu z Rosją atakowanie celów wojskowych a nie cywilnych. Wspierał także zaangażowanie prezydenta Cartera dla przeciwdziałania ewentualnej interwencji radzieckiej w Polsce w 1980 roku. Działał również na rzecz wsparcia opozycji antykomunistycznej, w tym "Solidarności” w Polsce i mudżahedinów w Afganistanie. W czasie jego urzędowania na stanowisku doradcy do spraw bezpieczeństwa narodowego wybuchła irańska rewolucja islamska oraz miała miejsce radziecka interwencja w Afganistanie.

2017 - Otwarto zmodernizowaną siedzibę główną Muzeum Warszawy. Muzeum mieści się w jedenastu połączonych ze sobą staromiejskich kamienicach na Rynku Starego Miasta przy ulicy Nowomiejskiej. Placówka powstała w 1936, jako oddział Muzeum Narodowego, będącego w tamtym czasie instytucją należącą do miasta, pod nazwą Muzeum Dawnej Warszawy. Siedziba muzeum wraz dużą częścią zbiorów uległa zniszczeniu w 1944 podczas Powstania Warszawskiego. Po wojnie, decyzją Zarządu Miejskiego, muzeum zostało reaktywowane w 1948 pod nazwą Muzeum Historyczne m.st. Warszawy.

2019 - Odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Obywatele głosujący w Polsce dokonali wyboru 52 eurodeputowanych. Zwyciężył Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, zdobywając 45,38 procent poparcia i 27 mandatów, drugie miejsce zajął Komitet Wyborczy Koalicja Europejska: PO, PSL, SLD, Nowoczesna i Zieloni uzyskując 38,47 procent poparcia i 22 mandaty, trzecie miejsce zajął Komitet Wyborczy Wiosna Roberta Biedronia,uzyskując 6,06 procent głosów i trzy mandaty. Frekwencja wyniosła 45,68 procent. Były to czwarte wybory do PE od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. 5. rocznica

2020 - Zmarł Wacław Hryniewicz, duchowny rzymskokatolicki, teolog i ekumenista, głosiciel nadziei powszechnego zbawienia. Należał do Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (OMI). Tezy przedstawiane przez księdza profesora Wacława Hryniewicza wzbudzały kontrowersje. Duchownemu przypisywano głoszenie treści niezgodnych z nauką Kościoła rzymskiego, jak na przykład ideę "pustego piekła" - apokatastazę, czyli przekonanie o konieczności powszechnego zbawienia. Duchowny zaznaczał jednak, że mówi o nadziei a nie konieczności. Urodził się 23 lipca 1936 roku.

2021 - Zmarł Marian Zacharewicz, kompozytor, piosenkarz, menedżer i dziennikarz muzyczny. Brał udział w największych krajowych festiwalach piosenki, takich jak Jazz nad Odrą, Opole czy Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu. Był również kierownikiem Zespołu Reprezentacyjnego Marynarki Wojennej Flotylla. W latach 1972-1977 był menedżerem i twórcą wielu przebojów Ireny Jarockiej, między innymi: "Wymyśliłam Cię" czy "Kocha się raz". Pracował też w Państwowej Operze i Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Był działaczem ZAiKS. Urodził się 19 kwietnia 1945 roku.

2022 - Zmarł Stefan Laube - farmaceuta, harcerz Szarych Szeregów i uczestnik Powstania Warszawskiego. Gdy wybuchło Powstanie miał 14 lat. Był łącznikiem w I Kompani Szturmowej w ramach Batalionu Szturmowego „Sokół” Korpusu Bezpieczeństwa. Jego dwaj starsi bracia takze walczyli w Powstaniu. Po wojnie studiował farmację i aktywnie zajmował się tworzeniem leków, między innymi uczestniczył w opracowaniu receptury stosownego do dziś leku ze składników roślinnych Raphacholin. Działał także w stowarzyszeniach kombatanckich, spotykał się z młodzieżą. Był prezesem Środowiska Organizacji Wojskowej Korpusu Bezpieczeństwa Armii Krajowej Okręg Warszawa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz członkiem Rady Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego. Urodził się 3 maja 1930 roku.

2023 - Zmarł Ryszard Jakubisiak, działacz społeczny, aktor, wieloletni wicedyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie, współzałożyciel i kierownik Teatru Parabuch, jednego z najstarszych i największych polskich teatrów niekomercyjnych. Jako aktor znany z roli Parysa w "Kolejności uczuć" Radosława Piwowarskiego. Urodził się 24 stycznia 1948 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-06-04, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 4 czerwca - Międzynarodowy Dzień Dzieci Będących Ofiarami Agresji, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 19 sierpnia 1982 roku. 4 czerwca - Dzień Wolności… » więcej 2024-06-03, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 3 czerwca - Światowy Dzień Roweru, ustanowiony rezolucją ONZ w 2018 roku. » więcej 2024-06-02, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 2 czerwca - Przypada XVII Święto Dziękczynienia, obchodzone w całej Polsce. Zostało ustanowione w 2008 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Kazimierza… » więcej 2024-06-01, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 1 czerwca - Międzynarodowy Dzień Dziecka, obchodzony od 1949 roku, a ustanowiony na światowej sesji Demokratycznej Federacji Kobiet. ONZ ustaliło, że każdy… » więcej 2024-05-31, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 31 maja - Światowy Dzień bez Tytoniu, obchodzony od 1988 roku z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia. 31 maja - Dzień Bociana Białego, obchodzony w… » więcej 2024-05-30, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 30 maja - Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, znana powszechnie w Polsce jako Boże Ciało. Jest to jedno z najważniejszych świąt katolickich… » więcej 2024-05-29, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 29 maja - Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych ONZ, obchodzony od 2003 roku. 29 maja - Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa, obchodzony… » więcej 2024-05-28, godz. 13:27 Kartka z kalendarza 28 maja - W Kościele katolickim obchodzone jest wspomnienie błogosławionego kardynała Stefana Wyszyńskiego, beatyfikowanego 12 września 2021 roku. 28… » więcej 2024-05-27, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 27 maja - Dzień Samorządu Terytorialnego, upamiętniający pierwsze wybory samorządowe z 27 maja 1990 roku. Dzień został uchwalony przez Sejm w 2000 roku… » więcej
1415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »