Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-05-23, 07:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

23 maja - Dzień Wymiaru Sprawiedliwości.

23 maja - Światowy Dzień Żółwia - ma na celu uświadomienie konieczności ochrony wszystkich gatunków żółwi. Dzień został zainicjowany w 2000 roku przez American Tortoise Rescue.
1372 - Król Polski i Węgier Ludwik Węgierski zawarł w Wyszehradzie porozumienie z cesarzem Karolem IV Luksemburskim, w którym zrzekł się roszczeń do Śląska.

1498 - Zmarł Girolamo Savonarola, dominikanin, florencki kaznodzieja i reformator religijny, przeor klasztoru Świętego Marka we Florencji. Oskarżony o herezję i schizmę został spalony na stosie. W czasie swojej działalności piętnował zepsucie świeckich i duchowieństwa, nawoływał do powrotu do biblijnych korzeni chrześcijaństwa. Doprowadził do obalenia we Florencji władzy Medyceuszy i przywrócenia w 1494 roku republiki. W 1497 roku papież nałożył na niego ekskomunikę. W więzieniu spisał swoje przemyślenia i medytacje zatytułowane "Zmiłuj się nade mną, Boże”, będące świadectwem jego głębokiej wiary.

1592 - Giordano Bruno został zadenuncjowany Trybunałowi Inkwizycyjnemu przez weneckiego szlachcica Giovanniego Moceniego. Włoski filozof, teolog, poeta, renesansowy humanista i filozof został skazany przez Kościół katolicki pod zarzutem herezji i spalony na stosie, 17 lutego 1600 roku.

1618 - Defenestracja praska - czescy protestanci, wobec cofnięcia przywilejów nadanych im przez poprzedniego cesarza, wyrzucili przez okno zamku na Hradczanach przedstawicieli Macieja Habsburga. Był to początek wojny trzydziestoletniej, w wyniku której Czechy utraciły niepodległość.

1702 - III wojna północna: wojska szwedzkie zajęły Warszawę.

1707 - Urodził się Karol Linneusz, szwedzki przyrodnik, profesor uniwersytetu w Uppsali. W 1737 roku opublikował "Genera Plantarum" - dzieło dające podwaliny pod system klasyfikacyjny roślin, podstawę dzisiejszej botaniki. Zmarł 10 stycznia 1778 roku.

1734 - Urodził się Franz Mesmer, niemiecki lekarz, twórca koncepcji magnetyzmu zwierzęcego i systemu leczniczego zwanego mesmeryzmem. Sednem jego poglądów było istnienie tajemniczego "fluidu”, zdaniem Franza Mesmera choroba była spowodowana zaburzeniami w rozprzestrzenianiu fluidu, a magnetyzer oddziałując na chorego przywraca stan harmonii fluidu. Już w 1784 roku jego koncepcje zostały odrzucone, jako nienaukowe. Zmarł 5 marca 1815 roku. 290 rocznica

1786 - Został śmiertelnie postrzelony i zmarł Maurycy Beniowski, żołnierz, podróżnik, kosmopolita. Za udział w konfederacji barskiej zesłany przez Rosjan na Kamczatkę, skąd uciekł do Makau. W 1772 roku dotarł do Francji, służył w wojsku francuskim i austriackim. Przy pomocy amerykańskich finansistów zorganizował wyprawę na Madagaskar, w celu wyzwolenia wyspy spod władania Francji, tam zginął w potyczce. Autor pamiętników "Historia podróży i osobliwych zdarzeń”. Maurcy Beniowski stał się bohaterem wielu utworów literackich, w tym poematu Juliusza Słowackiego "Beniowski”. Urodził się w 20 września 1746 roku.

1788 - Urodził się Dezydery Chłapowski, generał, uczestnik kampanii napoleońskich i powstania listopadowego, prekursor pracy organicznej i rzecznik postępu gospodarczego w Wielkopolsce - w swoich dobrach ziemskich stosował nowoczesne metody uprawy, między innymi płodozmian. Założyciel Ziemstwa Kredytowego, autor podręcznika "O rolnictwie”. Zmarł 27 marca 1879 roku.

1799 - Urodził się Thomas Hood, angielski poeta i humorysta, autor licznych wierszy, aforyzmów, satyr, opowiadań żartobliwych, poematów o wymowie społecznej - "Pieśń o koszuli” i "Most westchnień”. Zmarł 3 maja 1845 roku. 225 rocznica

1800 - Zmarł Henry Cort, angielski hutnik, wynalazca i przemysłowiec. Opracował między innymi sposób otrzymywania, zgrzewania i przeróbki żelaza metodą walcowania. Autor drugiej rewolucji technologicznej w metalurgii żelaza, która miała miejsce w XVIII wieku. Urodził się około 1740 roku.

1810 - Urodziła się Margaret Fuller, amerykańska pisarka, publicystka i poetka, tłumaczka literatury, pierwsza kobieta dziennikarka pracująca dla znaczącego tytułu prasowego "New York Tribune”, autorka książki "Kobieta w XIX w.”, eseju "O literaturze i sztuce”; bojowniczka o prawa kobiet. Zginęła wraz z rodzina w katastrofie morskiej 19 lipca 1850 roku.

1829 - Z Anglii wyruszyła na statku "Victory” ekspedycja, pod dowództwem sir Jamesa Clarka Rossa i jego wuja sir Johna Rossa, która dokonała odkrycia północnego bieguna magnetycznego Ziemi. Biegun magnetyczny ma położenie zmienne. 195 rocznica

1842 - Urodziła się Maria Konopnicka, poetka, nowelistka, krytyk literacki, tłumaczka i publicystka. Pisała między innymi dla tygodników "Świt” i "Bluszcz”. Związana ze środowiskiem liberalnej inteligencji warszawskiej, autorka poematów - "Pan Balcer w Brazylii” i "W górach”, wierszy - "A jak poszedł król na wojnę”, "Wolny najmita”, nowel - "Na drodze”, "Ludzie i rzeczy”, opowieści dla dzieci: "O krasnoludkach i sierotce Marysi”, "Szkolne przygody Pimpusia Sadełko”, "Na jagody”, "Co słonko widziało”. W 1908 roku opublikowała "Rotę”, do dzisiaj jedną z najważniejszych polskich pieśni patriotycznych. Zmarła 8 października 1910 roku.

1846 - Urodził się Antoni Kalina, językoznawca, pierwszy profesor filologii słowiańskiej na uniwersytecie we Lwowie, członek Akademii Umiejętności, współpracownik warszawskiego "Słownika języka polskiego”, założyciel i redaktor pierwszego polskiego pisma naukowo-etnologicznego - rocznika "Lud”. Zmarł 3 maja 1906 roku.

1847 - We Wrocławiu zapalono po raz pierwszy uliczne latarnie gazowe.

1848 - Urodził się Otto Lilienthal, niemiecki inżynier konstruktor, pionier lotnictwa - oblatywacz pierwszych szybowców. Autor książki "Lot ptaka, jako podstawa sztuki latania”. Zginął w trakcie prób szybowca własnej konstrukcji, 10 sierpnia 1896 roku.

1856 - W czasie wizyty w Warszawie car Aleksander II ogłosił amnestię dla polskich emigrantów i zapowiedział uwolnienie więźniów i zesłańców z Syberii. Równocześnie pozbawił wszelkich złudzeń tych, którzy liczyli na przywrócenie statutu prawnego Królestwa sprzed 1831 roku. W jego przemówieniu do szlachty padło słynne "żadnych marzeń Panowie, żadnych marzeń”.

1865 - Zmarł, powieszony przez władze carskie, ksiądz generał Stanisław Brzóska - kapelan, dowódca ostatniego oddziału powstania styczniowego walczącego na Podlasiu do wiosny 1865 roku. Jego egzekucję w Sokołowie Podlaskim przeprowadzono publicznie, przyglądało się jej około 10 tysięcy osób - mieszkańców okolicy. Urodził się 30 grudnia 1832 roku.

1871 - Zginął w obronie Paryża Jarosław Dąbrowski, działacz rewolucyjny i niepodległościowy, generał Centralnego Komitetu Narodowego w powstaniu styczniowym, uczestnik Komuny Paryskiej. Urodził się 13 listopada 1836 roku.

1874 - Urodził się Antoni Fertner, aktor komediowy. Występował już przed I wojną w filmach niemych polskich i rosyjskich, w których zasłynął, jako Antoś lub Antosza. Popularność przyniosły mu role w filmach okresu międzywojennego, między innymi: "Papa się żeni”, 'Ada! To nie wypada”, "Jaśnie pan szofer”, "Włóczęgi”, "Zapomniana melodia”. Występował również na scenie, między innymi w Teatrze Letnim w Warszawie. Zmarł 16 kwietnia 1959 roku. 150 rocznica

1883 - Zmarł Cyprian Kamil Norwid, poeta, pisarz, artysta plastyk, uważany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych. Autor poematów, nowel, dramatów: "Wanda”, "Słodycz”, "Za kulisami”, "Pierścień wielkiej damy”, "Kleopatra i Cezar”, prozy: "Czarne kwiaty”, "Białe kwiaty”, "Milczenie”. Do najważniejszych utworów poety należą wiersze "Bema pamięci żałobny rapsod”, "Fortepian Chopina”, "Vade-mecum”. Za życia niedoceniany, odkryty w okresie Młodej Polski. Jego "Dzieła zebrane”, wydane przez Juliusza Gomulickiego, ukazały się dopiero w 1968 roku. Urodził się 24 września 1821 roku.

1892 - Krakowski kościół Ducha Świętego został wysadzony w powietrze w celu pozyskania gruntu pod budowę gmachu Teatru imienia Juliusza Słowackiego. Na wieść o tym wydarzeniu Jan Matejko zwrócił dyplom honorowego obywatela miasta Krakowa, oświadczając przy tym, że już nigdy nie będzie wystawiał w nim swoich obrazów.

1900 - Urodził się Hans Frank, niemiecki polityk, od 1927 roku członek NSDAP, jeden z przywódców III Rzeszy i główny twórca jej systemu prawnego, opartego na zasadzie wodzostwa. W okresie 1939-1945 generalny gubernator okupowanych ziem polskich, zbrodniarz wojenny stracony 16 października1946 roku.

1900 - Zmarł Władysław Łuszczkiewicz, malarz i historyk sztuki, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, współorganizator i pierwszy dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. Urodził się 3 września 1828 roku.

1901 - Urodził się Charles William Morris, amerykański filozof i semantyk, profesor uniwersytetu w Chicago, współtwórca współczesnej postaci semiotyki, jako nauki badającej związki między działaniem ludzkim a tworzonymi przez człowieka rozmaitymi systemami znaków, jeden ze współpracowników "Encyklopedia of Unified Science”. Zmarł 15 stycznia 1979 roku.

1906 - Zmarł Henryk Ibsen, dramaturg norweski. Światowy rozgłos przyniosły mu poematy "Brand" i "Peer Gynt". Jest też autorem sztuk - "Nora", "Dzika Kaczka" i "Wróg Ludu", w których ostro skrytykował normy mieszczańskie, uważany za jednego z największych europejskich dramatopisarzy. Urodził się 20 marca 1828 roku.

1908 - Urodził się John Bardeen, amerykański fizyk, dwukrotny laureat nagrody Nobla - w 1956 za badania półprzewodników i wynalezienie tranzystora (wraz z Shockleyem i Brattainem) oraz w 1972 za sformułowanie teorii nadprzewodnictwa (wraz z Cooperem i Schriferem). Jest jedyną osobą, która dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Zmarł 30 stycznia 1991 roku.

1909 - Urodził się Arnold Rezler, wiolonczelista, dyrygent i kompozytor. Przed wojną był członkiem orkiestry Opery Poznańskiej. W Wilnie prowadził klasę wiolonczeli i chór w Konserwatorium Muzycznym. Po wojnie założył przy Polskim Radiu w Bydgoszczy orkiestrę symfoniczną, był dyrygentem w Filharmonii Narodowej i Teatrze Wielkim oraz wykładowcą w Akademii Muzycznej w Warszawie. Zmarł 8 lutego 2000 roku. 115 rocznica

1919 - Urodził się Ryszard Zarzycki "Scott” - harcmistrz, podporucznik, żołnierz batalionu "Zośka” Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego. Podczas okupacji niemieckiej był harcerzem "Pasieki"- Komendy Głównej Szarych Szeregów, kierował zrzeszeniem Kręgów Starszoharcerskich "Kuźnica”. Zginął w czwartym dniu Powstania Warszawskiego, 4 sierpnia 1944 roku, zamordowany przez SS-manów. 105 rocznica

1921 - Urodził się Grigorij Czuchraj, rosyjski reżyser i pedagog, twórca filmów "Ballada o żołnierzu”, "Pamięć”, "Trzęsawisko”, "Życie jest piękne”, "Był sobie dziad i baba” oraz filmów dokumentalnych. Zmarł 29 października 2001 roku.

1923 - Urodził się Przemysław Bystrzycki, pisarz, reportażysta, w czasie II wojny światowej - żołnierz II Korpusu i cichociemny. Debiutował w 1950 roku na łamach prasy krakowskiej, jako krytyk literacki, redaktor "Tygodnika Zachodniego”. Autor powieści "Milczący most”, "Wyspa Wniebowstąpienia”, opowiadań "Warkocze”, "Nessie i inne opowiadania”. Zmarł 7 października 2004 roku.

1924 - Urodziła się Katarzyna Latałło, malarka, graficzka, ilustratorka, reżyser filmów animowanych, przez wiele lat współpracowała ze studiem filmów animowanych "Se-Ma-For”, autorka między innymi filmów: "Dolina diamentów”, "List diabła morskiego”, "Kłębowisko”. Zmarła 11 grudnia 2009 roku. 100 rocznica

1924 - Sejm uchwalił ustawę o powszechnym obowiązku służby wojskowej. Poborowi do wojska podlegali wszyscy mężczyźni, między 21 a 23 rokiem życia. Zasadnicza służba trwała dwa lata, a w kawalerii i artylerii konnej trzeba było służyć o miesiąc dłużej. Służbie wojskowej podlegali także cudzoziemcy, który uzyskali polskie obywatelstwo. W artykule pierwszym ustawy zaznaczono" "Wojsko narodowe, siła zbrojna Państwa, będące ochroną i ostoją niepodległości i wolności Rzeczpospolitej, po wsze czasy podlegać będzie opiece Narodu." 100 rocznica

1928 - Urodziła się Rosemary Clooney, amerykańska aktorka i piosenkarka. Grała w filmach "Zabójcze radio”, "Białe Boże Narodzenie”. Największą popularność zdobyła w latach 50. XX wieku, śpiewała w duetach między innymi z Marleną Dietrich i Guzem Mitchellem. Zmarła 29 czerwca 2002 roku.

1933 - Urodziła się Joan Collins, brytyjska aktorka, producentka filmowa, telewizyjna i teatralna, pisarka, przedsiębiorca i modelka. Zagrała w filmach: "Ziemia faraonów”, "Opowieść z krypty””, "Wyspa w słońcu”, "Jeśli dziś wtorek, to jesteśmy w Belgii”, "Bravados”, "Flintstonowie”, "Prestiż, splendor i blask”. Popularność przyniósł jej telewizyjny serial "Dynastia”.

1934 - Zginęli w policyjnej zasadzce Bonnie Parker i Clyde Barrow, powszechnie znani, jako Bonnie and Clyde, para amerykańskich przestępców, którzy napadali na banki. 90 rocznica

1934 - Urodził się Robert Moog, amerykański projektant i konstruktor elektronicznych instrumentów muzycznych, pionier muzyki elektronicznej, wynalazca syntezatora elektronicznego, nazwanego jego imieniem. Zmarł 21 sierpnia 2005 roku. 90 rocznica

1937 - Zmarł John Davison Rockefeller, amerykański przemysłowiec i finansista. W 1870 roku stworzył Standard Oil Company of Ohio, które opanowało przemysł rafinerii naftowych w Stanach Zjednoczonych. Obecnie uważany za najbogatszego człowieka w historii, który w ciągu całego swojego życia zgromadził majątek o wartości 660 miliardów dolarów. Ponad 500 milionów dolarów przeznaczył na fundacje, wśród nich - swojego imienia. Urodził się 8 lipca 1839 rok.

1944 - Urodził się Martin Pollack, austriacki pisarz, dziennikarz, tłumacz literatury polskiej. Na język niemiecki przełożył między innymi książki Andrzeja Bobkowskiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Mariusza Wilka i Wilhelma Dichtera. W 2007 roku uhonorowany został Nagrodą Karola Dedeciusa, dla najlepszego niemieckiego tłumacza literatury polskiej. 80 rocznica

1945 - Zginął śmiercią samobójczą, po aresztowaniu przez wojska alianckie, Heinrich Himmler, zbrodniarz hitlerowski, dowódca SS i szef policji na obszarze Niemiec, a od 1943 roku - minister spraw wewnętrznych Trzeciej Rzeszy. Po wybuchu wojny był głównym organizatorem terroru na ziemiach okupowanych oraz masowej eksterminacji ludności w obozach koncentracyjnych. Urodził się 7 października 1900 roku.

1947 - Urodził się Jerzy Bralczyk, językoznawca, specjalista w zakresie języka polityki, mediów i reklamy. Jest członkiem Rady Języka Polskiego od 1996, czyli od początku jej istnienia, a od 2003 zasiada w jej prezydium. Jest współodpowiedzialny za wszystkie uchwały ortograficzne Rady. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz Komitetu Językoznawstwa PAN. Przez wiele lat współpracował z Polskim Radiem i Telewizją Polską.

1948 - Zmarła Maria Kujawska, lekarka, działaczka społeczna na Śląsku. Jako jedyna lekarka uczestniczyła w III powstaniu śląskim - zajmowała się rannymi. Przygotowywała też personel medyczny dla przyszłego województwa śląskiego: organizowała kursy dla pielęgniarek i położnych. W okresie międzywojennym działała w Śląskiej Izbie Lekarskiej, angażowała się także politycznie, należała do Katolickiego Bloku Ludowego. W czasie wojny, wraz z dwiema córkami trafiła do niemieckiego obozu w Ravensbruck, gdzie także pracowała w szpitalu. Nazywano ją "Aniołem z Ravensbruck". Po wojnie kierowała ośrodkiem zdrowia w Pszczynie, organizowała też pomoc dla repatriantów. Urodziła się 5 lipca 1893.

1951 - Chińska Republika Ludowa zaanektowała Tybet. W Pekinie władze ChRL i Tybetu podpisały układ, na mocy którego Tybet stał się prowincją Chin. Osiem lat później w Lhasie, stolicy Tybetu, wybuchło antychińskie powstanie, stłumione po zaciętych walkach. Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca, wraz ze 100 tysiącami Tybetańczyków uciekł przed prześladowaniami do Indii. Tam powstał, działający do dziś, tybetański rząd emigracyjny.

1957 - Urodził się Janusz Skowron, muzyk jazzowy, pianista, kompozytor i aranżer. Współpracował z najwybitniejszymi polskimi muzykami jazzowymi, między innymi z gitarzystą basowym Krzysztofem Ścierańskim, skrzypkiem Maciejem Strzelczykiem, saksofonistą Zbigniewem Jaremką, kontrabasistą Zbigniewem Wegehauptem, performerem Andrzejem Mitanem, perkusistą Mirosławem Sitkowskim. Nagrywał również z Marylą Rodowicz, Hanną Banaszak, Łucją Prus, Majką Jeżowską, Ewą Bem, Grażyną Łobaszewską i rockowymi grupami Lady Pank i Perfect. Ma w swoim dorobku wiele własnych kompozycji i aranżacji, uczestniczył w nagraniu ponad 60 płyt. Zmarł 27 lutego 2019 roku.

1965 - Urodził się Tom Tykwer, niemiecki reżyser, scenarzysta, kompozytor muzyki filmowej i producent filmowy. Twórca filmów: "Biegnij Lola, biegnij”, "Księżniczka i wojownik”, "Pachnidło”, "Zakochany Paryż” i "Trzy”.

1977 - Holenderski pociąg pasażerski został opanowany koło Groningen przez terrorystów pochodzących z Moluków w Indonezji. 11 czerwca, w trakcie policyjnej akcji odbicia pociągu zginęło sześciu z dziewięciu terrorystów oraz dwóch zakładników.

1984 - W tajnym procesie Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał na karę śmierci i konfiskatę majątku pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, uznając go winnym "zdrady państwa i dezercji”. Wyrok został złagodzony do 25 lat więzienia w 1990 roku, a 1995 wyrok uchylono i Ryszardowi Kuklińskiemu przywrócono stopień pułkownika. W 1997 śledztwo umorzono, argumentując, że Ryszard Kukliński działał w stanie wyższej konieczności, przy czym uzasadnienie zostało utajnione. W latach 70. i na początku 80. Kukliński przekazał Amerykanom między innymi strategiczne plany wojskowe Związku Radzieckiego i Układu Warszawskiego. Uprzedził ich o zamiarze wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Zmarł 11 lutego 2004 roku w Tampie w USA. 40 rocznica

1985 - Przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku rozpoczął się proces Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika. Zostali oskarżeni o kierowanie TKK NSZZ "Solidarność" oraz o "działania w celu wywołania niepokoju publicznego". Wyrok zapadł 14 czerwca 1985 roku. Sąd skazał Władysława Frasyniuka na 3,5 roku więzienia, Adama Michnika na trzy lata, a Bogdana Lisa na 2,5 roku pozbawienia wolności.

1991 - Zmarł Wilhelm Kempff, niemiecki pianista i kompozytor. Bardzo utalentowany muzycznie, debiutował w wieku sześciu lat. Niedługo po ukończeniu berlińskiej Musikhochschule otrzymał nagrodę imienia Mendelssohna w dziedzinie kompozycji i gry fortepianowej. Jego kompozycje były bardzo cenione. Do współpracy, jako kameralistę zapraszali go też najsławniejsi muzycy: grywał z Yehudim Menuhinem, Henrykiem Szeryngiem, Pierre'em Fournierem i Mścisławem Rostropowiczem, występował w najsłynniejszych salach koncertowych na świecie. Był autorem czterech oper, oratorium, dwóch symfonii, oraz koncertów. Urodził się 25 listopada 1895 roku.

1992 - Włoska mafia zamordowała słynnego sędziego Giovanniego Falcone. Sędzia śledczy doprowadził do ujawnienia dochodów mafii a następnie w procesach karnych do skazania bossów Cosa Nostra. Mafia planowała zgładzenie go od 1983 roku. W zamachu bombowym zamordowano sędziego, jego żonę i dwóch policjantów z obstawy. 23 maja, w kolejne rocznice śmierci sędziego Falcone, obchodzony jest Dzień Wymiaru Sprawiedliwości. Urodził się 18 maja 1939 roku.

1992 - W nocy z 23 na 24 maja zmarł Janusz Tymowski, inżynier mechanik, profesor Politechniki Warszawskiej, szef przemysłu wojennego Armii Krajowej i zastępca szefa produkcji środków walki w Powstaniu Warszawskim. Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Historii Techniki w 1983. Współinicjator opracowania "Słownika biograficznego techników polskich”. Autor ponad 200 artykułów i referatów oraz kilkunastu książek, w tym "Technologia budowy maszyn” oraz "Automatyzacja procesów technologicznych w przemyśle maszynowym”. Urodził się 1 września 1902 roku.

1995 - Marek Kamiński i Wojciech Moskal, po ponad 70-dniowej wędrówce, jako pierwsi Polacy dotarli do Bieguna Północnego. Przebyli pieszo i na nartach około 800 kilometrów.

1998 - Zmarł Tony Halik, podróżnik, lotnik, dziennikarz, reżyser filmów dokumentalnych. Autor programów telewizyjnych o tematyce podróżniczej, między innymi przez ponad 20 lat prowadził z żoną - Elżbietą Dzikowską programy dla TVP "Tam gdzie pieprz rośnie”, "Tam gdzie rośnie wanilia”, "Tam, gdzie kwitną migdały”, "Pieprz i wanilia”. Autor książek: "180 000 kilometrów przygody", "Urodzony dla przygody”. Dzięki staraniom żony w 2003 roku powstało w Toruniu Muzeum Podróżników imienia Tony Halika. Urodził się 24 stycznia 1921 roku.

2002 - Zmarł Marian Garlicki, chirurg ortopeda, organizator i rektor Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Był naczelnym chirurgiem Wojska Polskiego. Opracował metodę operacji stawu rzepkowo udowego - operację Hausera- Garlickiego. Napisał wspomnienia: "Z medycyną od Lwowa do Warszawy”. W 1998 roku odznaczony Krz yżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "w uznaniu wybitnych zasług dla medycyny polskiej, za osiągnięcia w długoletniej pracy naukowej i dydaktycznej oraz za działalność publiczną i społeczną". Urodził się 8 grudnia 1908 roku.

2006 - Zmarł Kazimierz Górski, uznawany za najwybitniejszego trenera polskiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej. Przed II wojną światową był zawodnikiem klubów lwowskich. Raz zagrał w reprezentacji Polski w 1948 roku w meczu z Danią. W latach 1971-1976 prowadził reprezentację Polski, z którą zdobył złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Napisał wspomnienia "Z ławki trenera". Urodził się 2 marca 1921 roku.

2007 - Zmarł Kei Kumai, japoński reżyser i scenarzysta, twórca filmów: "Morze przygląda się”, "Dla miłości”, "Japoński archipelag” oraz "Głęboka rzeka”. Urodził się 1 czerwca 1930 roku.

2012 - Zmarł Borys Woźnicki, ukraiński historyk sztuki, od 1962 roku dyrektor słynnej Lwowskiej Galerii Obrazów. Największą jego zasługą było ocalenie tysięcy zabytków wspólnego dziedzictwa kulturowego Polski i Ukrainy. Uważany za jednego z najbardziej cenionych na świecie historyków sztuki. 12 kwietnia 2013 roku ministerstwo kultury Ukrainy wydało rozporządzenie o nadaniu Lwowskiej Galerii Sztuki imienia Borysa Woźnickiego. Urodził się 16 kwietnia 1926 roku.

2017 - Zmarł Roger Moore, brytyjski aktor, który siedmiokrotnie wcielił się w postać Agenta 007- Jamesa Bonda, a wcześniej zyskał sławę dzięki roli Simona Templara w serialu "Święty". Grał także w serialu "Partnerzy", gdzie występował, jako lord Brett Sinclair. Dwukrotnie otrzymał wysokiej rangi odznaczenie brytyjskie Order Imperium Brytyjskiego. Był ambasadorem dobrej woli UNICEF, a także autorem książek. Urodził się 14 października 1927.

2018 - Zmarła Irena Wiszniewska-Białecka, profesor prawa, adwokat, sędzia sądu pierwszej instancji należącego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Specjalizowała się w prawie własności intelektualnej - prawa autorskie, patentowe i inne. Była współautorką polskiej ustawy antymonopolowej w latach 1982- 1984. W latach 2001-2004 oraz w 2017 oku była sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego. Urodziła się 6 lipca 1947 roku.

2019 - Zmarł Tadeusz Wyrwa, poeta, pisarz, krytyk literacki i grafik. Wydał 23 tomy wierszy, trzy książki prozatorskie i dziewięć dla dzieci. Napisał między innymi: "Kobieta Anioł", "Złoty chłopiec", "Strach się bać". Zajmował się także grafiką, miał kilkadziesiąt wystaw w Polsce i za granicą. Nadano mu odznaczenie "Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Uhonorowany także Nagrodą Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich imienia Wilhelma Macha I Medalem Nowej Sztuki. Urodził się 21 października 1947 roku. 5 rocznica

2021 - Zmarł Tadeusz Gillert, inżynier górnik, szopkarz krakowski, 14-krotny zdobywca głównej nagrody w Konkursie Szopek Krakowskich. W Konkursie szopek krakowskich uczestniczył od 1948 roku. Specjalizował się w wykonywaniu szopek średnich. Charakterystyczną cechą jego warsztatu jest komponowanie wieży z kościoła Mariackiego, jako środkowej wieży szopki. Wykonał ponad 100 szopek - jego dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, były prezentowane na wielu wystawach w Polsce i za granicą. Urodził się w 1932 roku.

2021 - Lecący z Aten do Wilna, należący do linii Ryanair, Boeing 737-8AS na krótko przed wejściem w litewską przestrzeń powietrzną został skierowany przymusowo przez białoruski samolot myśliwski do Mińska, gdzie po wylądowaniu aresztowano opozycyjnego dziennikarza Ramana Pratasiewicza, współzałożyciela i byłego redaktora naczelnego opozycyjnej sieci NEXTA oraz jego partnerkę. W konsekwencji Unia Europejska wprowadziła w czerwcu 2021 zakazu przelotów przez unijną przestrzeń powietrzną i zakazu lądowania na lotniskach w UE dla wszystkich białoruskich przewoźników lotniczych.

2022 - Zmarła Maja Lidia Kossakowska (Maja Lidia Korwin-Kossakowska-Grzędowicz), pisarka fantasy, a także dziennikarka, z wykształcenia archeolog. Laureatka nagrody Srebrny Glob w kategorii "Opowiadanie roku", za utwór "Beznogi tancerz", w 2001 roku. Autorka powieści "Siewca Wiatru", oraz zbiorów opowiadań, jak "Żarna niebios", "Obrońcy Królestwa". Urodziła się 27 lutego 1972 roku.

Zobacz także

2024-06-23, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 23 czerwca - Noc Świętojańska. 23 czerwca - Ogólnopolski Dzień Świadomości Raka Prostaty. 23 czerwca - Międzynarodowy Dzień Wdów. 23 czerwca… » więcej 2024-06-22, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 22 czerwca - Światowy Dzień Lasu Deszczowego. 22 czerwca - Dzień Kultury Fizycznej. 22 czerwca - Światowy Dzień Garbusa. » więcej 2024-06-21, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 21 czerwca - Święto Muzyki. 21 czerwca - Światowy Dzień Hydrografii. 21 czerwca - Światowy Dzień Deskorolki. 21 czerwca - Międzynarodowy Dzień… » więcej 2024-06-20, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 20 czerwca - Narodowy Dzień Powstań Śląskich, święto przypadające w rocznicę wkroczenia wojsk polskich na Górny Śląsk w 1922 roku. 20 czerwca - Światowy… » więcej 2024-06-19, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 19 czerwca - Światowy Dzień Anemii Sierpowatej, ustanowiony przez UNESCO w 2009 roku. 19 czerwca - Stany Zjednoczone - Juneteenth, święto wyzwolenia od… » więcej 2024-06-18, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 18 czerwca - Autystyczny Dzień Dumy. 18 czerwca - Międzynarodowy Dzień Surfingu. 18 czerwca - Międzynarodowy Dzień Sushi. » więcej 2024-06-17, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 17 czerwca - Święto Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych - Dzień Czołgisty, obchodzone na pamiątkę powrotu do Polski 1. pułku czołgów Armii Polskiej generała… » więcej 2024-06-16, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 16 czerwca - Międzynarodowy Dzień Dziecka Afrykańskiego, obchodzony od 1991 roku, z inicjatywy Organizacji Jedności Afrykańskiej (obecnie Unia Afrykańska)… » więcej 2024-06-15, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 15 czerwca - Światowy Dzień Świadomości Znęcania się nad Osobami Starszymi. W Polsce jest obchodzony pod nazwą Światowy Dzień Praw Osób Starszych. 15… » więcej 2024-06-14, godz. 07:00 Kartka z kalendarza 14 czerwca - Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, ogłoszony przez Sejm w 2006 roku. 14 czerwca… » więcej
1314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »