Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-04-28, 07:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

28 kwietnia - Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, ustanowiony przez Międzynarodową Organizację Pracy.

28 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy, ustanowiony w 1996 roku przez Międzynarodową Konfederację Związków Zawodowych.

28 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego, ustanowiony w 2008 roku przez IRO (The International Rescue Dog Organisation). Przypada w ostatnią niedzielę kwietnia. Zadaniem psów poszukiwawczo-ratowniczych jest odnajdywanie osób zaginionych pod lawinami, gruzami budynków czy w trudnym terenie.
1512 - W bitwie pod Wiśniowcem wojska polsko-litewskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Kamienieckiego oraz hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego rozbiły najazd Tatarów Krymskich, którymi dowodził Chan Mengli I Girej. Wojska Rzeczpospolitej uwolniły kilkanaście tysięcy osób z tatarskiego jasyru. Chan wycofał się na Krym, a wkrótce zawarł z Polską układ przeciwko Rusi.

1520 - Król Zygmunt I Stary wydał w Toruniu ordynację obrony południowo-wschodnich granic polskich, zwłaszcza przed najazdami tatarskimi. Polskich kresów miało bronić wojsko w sile około dwóch tysięcy żołnierzy jazdy i kilkuset piechoty podzielone na trzy oddziały. Najdalej wysunięta była straż przednia stacjonująca w zamku w Barze. Kolejny oddział stacjonował w Kamieńcu Podolskim, a trzeci rozmieszczono w warownym obozie w Trembowli.

1753 - Urodził się Franz Karl Achard, niemiecki chemik i fizyk. Zajmował się także meteorologią i elektrycznością oraz fizjologią roślin. Był twórcą przemysłowej metody otrzymywania cukru z buraków. W 1801 roku przy wsparciu króla Prus Achard uruchomił pierwszą na świecie cukrownię we wsi Konary koło Wołowa na Dolnym Śląsku. Zmarł 20 kwietnia 1821 roku.

1762 - Pożar wzniecony przez ciągnące przez Śrem wojska rosyjskie strawił ponad 100 budynków, w tym szkółkę parafialną i ratusz. Był to największy pożar w historii tej miejscowości.

1789 - Na pokładzie angielskiego okrętu Bounty, u wybrzeży Tahiti wybuchł bunt przeciw kapitanowi Williamowi Blighowi. Na jego czele stanął pierwszy oficer Fletcher Christian. Dwa lata wcześniej żaglowiec z 46 członkami załogi opuścił angielski port Spithead. Celem misji było zebranie roślin chlebowych na Tahiti na Pacyfiku i przewiezienie ich na Jamajkę, gdzie Brytyjczycy zamierzali je uprawiać, aby tanio wyżywić niewolników na plantacjach. Kilkumiesięczny pobyt na wyspie w oczekiwaniu na sadzonki i fascynacja Polinezyjkami spowodował rozprężenie wśród załogi. Wyrzucony z okrętu kapitan wraz z 18 lojalnymi marynarzami w 41 dni bez zapasów i bez mapy przepłynął szalupą 3618 mil morskich (6701 kilometrów) i 14 czerwca 1789 roku dotarł do Kupang na Timorze. Część buntowników z Bounty znalazła schronienie na wyspie Pitcairn, gdzie do dziś mieszkają ich potomkowie. 235. rocznica

1842 - Zmarł Charles Bell, angielski anatom, fizjolog i chirurg. Odkrył i opisał czynności komórek nerwowych, sformułował prawo Bell-Megendiego. Opublikował szczegółową rozprawę na temat układu nerwowego "An Idea of a New Anatomy of the Brain”. Książka ta jest często uznawana za jedną z najważniejszych pozycji w historii neurologii. W 1824 roku został pierwszym profesorem anatomii i chirurgii Kolegium Chirurgicznego w Londynie, kilka lat później - profesorem chirurgii na uniwersytecie w Edynburgu. Urodził się 12 listopada 1774 roku.

1848 - W czasie powstania wielkopolskiego wojsko pruskie zdobyło Grodzisk Wielkopolski. Zginęło 25 kosynierów z oddziału powstańców dowodzonego przez miejscowego lekarza Marcusa Mossego. Po wejściu do miasta Prusacy zamordowali 20 mieszkańców Grodziska.

1855 - Urodził się Gustaw Josephy, austriacki przedsiębiorca, wieloletni członek Rady Miasta Bielska, założyciel Związku Przemysłowców Bielska-Białej i Okolic, honorowy obywatel Bielska i Białej. W 1879 roku został współwłaścicielem, a sześć lat później właścicielem fabryki maszyn włókienniczych i odlewni żelaza Gustaw Josephy Spadkobiercy w Bielsku. Początkowo niewielki zakład zatrudniający kilkudziesięciu robotników przekształcił się w jedną z największych i najnowocześniejszych fabryk włókienniczych w Austrii. Po II wojnie światowej działalność Josephy’ego i jego następców kontynuowała państwowa fabryka Befama. Zmarł 19 grudnia 1918 roku.

1855 - Urodził się José Vital Branco Malhoa, portugalski malarz i nauczyciel malarstwa. Był pionierem naturalizmu w Portugalii. Był pierwszym prezesem portugalskiego Narodowego Towarzystwa Sztuk Pięknych. Zmarł 26 października 1933 roku.

1857 - Urodził się Władysław Biegański, lekarz internista, doktor medycyny, teoretyk logiki i psychologii, filozof, działacz społeczny. Zajmował się niemal wszystkimi dziedzinami medycyny, szczególnie chorobami zakaźnymi, diagnostyką chorób i logiką w medycynie. Zmarł 29 stycznia 1917 roku.

1862 - Urodził się Antoni Lange, poeta, tłumacz, filozof-mistyk, poliglota, krytyk literacki, dramatopisarz, powieściopisarz i lewicowy publicysta pochodzenia żydowskiego, zaliczany do pierwszego pokolenia poetów Młodej Polski. Redaktor warszawskiego "Życia”. Był pierwszym w Polsce tłumaczem poezji Edgara Allana Poego oraz Charles’a Baudelaire’a. Propagator kultury Dalekiego i Bliskiego Wschodu, badacz polskiego romantyzmu, znawca literatury francuskiej. Zmarł 17 marca 1929 roku.

1865 - Urodził się Piotr Ignacy Bieńkowski, archeolog, twórca "polskiej szkoły archeologicznej", profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Katedry Archeologii Klasycznej. Zmarł 10 sierpnia 1925 roku.

1877 - Otwarto stadion Stamford Bridge w Londynie. Został zaprojektowany przez Archibald Leitch, a w jego zamierzeniach miał pomieścić 100 tysięcy widzów, co miało stawiać drugi najlepszy wynik kraju po obiekcie zespołu Crystal Palace. Obecny stadion Chelsea Londyn był wtedy wyłącznie areną potyczek lekkoatletycznych, pierwsze spotkania piłkarskie zaczęto rozgrywać na nim dopiero 28 lat po otwarciu. Przeznaczenie obiektu na użytek czysto piłkarski wiąże się z powstaniem klubu Chelsea w 1905 roku. Obecnie stadion mieści prawie 42 tysiące widzów.

1881 - Urodził się Paul Cazin, francuski pisarz, tłumacz, historyk literatury, popularyzator literatury polskiej we Francji, autor monografii o Ignacym Krasickim, esejów "Humanista na wojnie”. Zmarł 12 czerwca 1963 roku.

1891 - Urodził się Wacław Lednicki, językoznawca, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1940 roku wykładał na amerykańskich uniwersytetach. Był współzałożycielem Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku. Autor prac: "Przyjaciele Moskale”, "Henryk Sienkiewicz”, "Russia, Poland and the West”. Zmarł 29 października 1967 roku.

1895 - Urodziła się Anna Sołtan-Romerowa, znana również, jako Anna Soltan de Römer, malarka. Autorka, głównie akwarelowych, portretów i pejzaży, które znajdują się w kolekcjach muzeów i galerii w Ottawie, Toronto, Montrealu, Waszyngtonie i Londynie. Zmarła 6 października 1974 roku.

1895 - Urodził się Zygmunt Zaremba, pseudonimy - Andrzej Czarski, Wit Smrek, polityk socjalistyczny, poseł na sejm II RP, działacz emigracyjny, publicysta. Twórca koncernu "Zespół Czasopism PPS" grupującego "Dziennik Ludowy", "Tydzień Robotnika", "Chłopską Prawdę", miesięczniki "Głos Kobiet", "Młodzi Idą", "Światło". Był inicjatorem powołania i organizatorem Robotniczych Batalionów Obrony Warszawy w 1939 roku. Razem z Kazimierzem Pużakiem i Mieczysławem Niedziałkowskim był jednym z twórców i przywódców podziemnej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość. Walczył w Powstaniu Warszawskim. Zagrożony aresztowaniem, w marcu 1946 roku, wyjechał do Francji pod fałszywym nazwiskiem wraz z transportem Polskiego Czerwonego Krzyża. Zmarł 5 października 1967 roku.

1899 - Urodził się Stanisław Lorentz, historyk sztuk i muzeolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Organizator i dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie w latach 1935-1982, z przerwą w czasie II wojny światowej. Zmarł 15 marca 1991 roku. 125. rocznica

1900 - Urodził się Jan Hendrik Oort, holenderski astronom, pionier radioastronomii. Jego badania nad Układem Słonecznym oraz budową i pochodzeniem Drogi Mlecznej stanowią fundamentalny wkład w astronomię XX wieku. Odkrył, że nasza galaktyka wiruje wokół swego centrum, opracował teorię pochodzenia komet, badał też fale radiowe pochodzące ze wszechświata. Zmarł 5 listopada 1992 roku.

1900 - Urodził się Bruno Apitz, niemiecki pisarz tworzący w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Jego najbardziej znanym dziełem jest, zawierająca wątki własnych przeżyć, powieść "Nadzy wśród wilków" opowiadająca o działalności ruchu oporu w niemieckim obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. Zmarł 7 kwietnia 1979 roku.

1900 - Zmarł Franciszek Bohuszewicz, białoruski i polski pisarz, poeta, adwokat, uczestnik powstania styczniowego. Zapoczątkował nurt realizmu krytycznego w literaturze białoruskiej. Autor między innymi zbiorów wierszy i poematów: "Dudka białoruska" oraz "Smyk białoruski". Urodził się 21 marca 1840 roku.

1900 - Zmarł Izrael Poznański, przedsiębiorca pochodzenia żydowskiego. Zaliczany razem z Ludwikiem Geyerem i Karolem Scheiblerem do trzech łódzkich "królów bawełny”. Na jego postaci częściowo wzorowany jest Maks Aszkenazy z powieści "Bracia Aszkenazy Israela” Joszuy Singera, a według niektórych źródeł również postać Moryca Welta z "Ziemi Obiecanej”. Urodził się 25 sierpnia 1833 roku.

1904 - Urodził się Jan Sztaudynger, poeta i satyryk. Debiutował w 1924 roku na łamach dziennika "Goniec Krakowski”, jako poeta. Członek grupy poetyckiej "Helion”. Autor licznych, często frywolnych, fraszek, popularnych w latach 60. i 70. Organizator i propagator teatrów lalkowych. W jego twórczości ważne miejsce zajmują także liryki: "Dom mój”, "Strofy wrocławskie” oraz wiersze satyryczne między innymi: "Rzeź na Parnasie”, "Piórka znalezione”, ”Krople liryczne”, "Półsłówka” oraz "Ballady i fraszki”. Zmarł 12 września 1970 roku. 120. rocznica

1908 - Urodził się Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec, który zasłynął uratowaniem swoich żydowskich pracowników przed zagładą w niemieckich obozach koncentracyjnych. Po zajęciu Polski przez Niemcy, Schindler kupił fabrykę w Krakowie, w której pracowało około 1300 Żydów w charakterze robotników przymusowych. Chronił ich przed aresztowaniem i wywózką do niemieckich obozów zagłady, najpierw - jak oceniają historycy - zapewne z przyczyn ekonomicznych, później ludzkich. W 1993 roku Instytut Jad Waszem uhonorował go tytułem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Zmarł 9 października 1974 roku.

1916 - Urodził się Ferruccio Lamborghini, włoski przedsiębiorca. W 1949 roku założył firmę Lamborghini Trattori, która w ciągu kilkudziesięciu lat wyrosła na największego włoskiego producenta ciągników. W 1963 roku założył przedsiębiorstwo Automobili Lamborghini, gdzie po paru miesiącach wyprodukowano pierwszy sportowy samochód Lamborghini 350 GTV. Zmarł 20 lutego 1993 roku.

1919 - Rozpoczęto budowę Kaplicy Objawień w Fatimie w Portugalii. Wzniósł ją w okresie od 28 kwietnia do 15 czerwca 1919 roku kamieniarz Joaquim Barbeiro. 13 października 1921 roku odprawiono w niej pierwszą mszę. Sanktuarium zostało wybudowane w miejscu objawień Matki Bożej, które rozpoczęły się 13 maja i trwały do 13 października 1917roku. 105. rocznica

1920 - Urodził się Włodzimierz Szafrański, historyk, archeolog, profesor, wykładowca na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie Warszawskim. Dzięki pracom archeologicznym w Płocku udało mu się udowodnić znaczenie osadnictwa w czasach pogańskich i początkach państwowości polskiej. Zmarł 15 kwietnia 1998 roku.

1921 - Urodził się Jerzy Kujawski, malarz surrealista i abstrakcjonista, uczestnik największej powojennej wystawy surrealistów w galerii Maeght w Paryżu w 1947 roku. Większość jego prac znajduje się w galeriach Paryża, Łodzi, Darmstadtu oraz w zbiorach prywatnych. Od 1944 roku na emigracji. Zmarł 28 czerwca 1998 roku.

1924 - W ramach reformy walutowej rządu Władysława Grabskiego rozpoczął działalność Bank Polski SA. Jego kapitał zakładowy stanowiło milion 100 złotowych akcji. 35 procent z nich wykupił przemysł, 23 procent pracownicy państwowi i przedstawiciele wolnych zawodów, 12 procent banki, a 10 procent handel. Bank Polski SA posiadał wyłączne prawo emisji banknotów złotego, który zastąpił markę polską. Miał pokrycie 30 procent banknotów w złocie i obcych walutach oraz 70 procent w srebrze, monetach srebrnych i zobowiązaniach Skarbu Państwa. Przejął złoto i waluty od Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a także społeczne dary od tzw. "Skarbu Narodowego". 100. rocznica

1925 - Zmarł Jan Styka, malarz. Tworzył obrazy historyczne, batalistyczne, religijne, portrety. Wspólnie ze Stanisławem Popielarzem namalował panoramę "Golgota”, a w latach 1892-1894 razem z Wojciechem Kossakiem stworzył "Panoramę Racławicką”, eksponowaną od 1987 roku we Wrocławiu. Urodził się 8 kwietnia 1858 roku.

1928 - Urodziła się Mirosława Dubrawska, aktorka teatralna i filmowa. Zadebiutowała w 1950 roku na deskach teatrów dramatycznych w Szczecinie, potem występowała między innymi w teatrze Ateneum, Teatrze Narodowym i Teatrze Powszechnym w Warszawie oraz w Teatrze Starym w Krakowie. Wystąpiła w filmach: "Autobus odjeżdża 6.20", "Droga", "Marie Curie", "Panny i wdowy" i "Faustyna". Zmarła 12 października 2010 roku.

1928 - W Paryżu na placu Alma odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza, dłuta francuskiego rzeźbiarza Antoine Bourdelle'a.

1930 - W Poznaniu urodziła się Wanda Warska, piosenkarka, wokalistka jazzowa, wykonawczyni poezji śpiewanej i kompozytorka, artystka kabaretu "Piwnica pod Baranami” w Krakowie, od 1963 mieszkała w Warszawie, gdzie od 1965 prowadziła "Piwnicę Artystyczną”. Główna interpretatorka utworów Andrzeja Kurylewicza, którego żoną była od 1958 roku. Artystka zasłynęła wokalizą do filmu "Pociąg" Jerzego Kawalerowicza. Nagrała też muzykę do filmów "Pingwin" Jerzego Stefana Stawińskiego i "Wszystko na sprzedaż" Andrzeja Wajdy. Była też autorką "Utworu na 10 kontrabasów i głos” oraz kompozytorką muzyki do filmu "Jezioro osobliwości" i serialu "Karino". Zmarła 6 lipca 2019 roku.

1939 - Niemcy wypowiedziały polsko-niemiecką deklarację z 1934 roku o niestosowaniu przemocy. Ogłosił to podczas przemówienia w Reichstagu Adolf Hitler, który, jako pretekst podał zawarte przez Polskę z Wielką Brytanią i Francją porozumienia o gwarancjach wzajemnej pomocy wojskowej na wypadek agresji niemieckiej. W czasie przemówienia Adolf Hitler otwarcie ogłosił też plany pozyskania przez Niemcy "przestrzeni życiowej” na wschodzie oraz wypowiedział Wielkiej Brytanii traktat morski. 85. rocznica

1940 - Podczas niemieckiego nalotu na norweskie miasto Molde król Haakon VII i jego syn, następca tronu, książę Olaf demonstracyjnie przeczekali bombardowanie na otwartym, zadrzewionym terenie na obrzeżach miasta, stojąc pod jedną z rosnących tam brzóz. Po tym zdarzeniu zarejestrowanym na fotografii, brzoza ta stała się znana w Norwegii, jako tak zwana "brzoza królewska”. Zaczęto ją traktować, jako symbol oporu przeciwko okupacji kraju przez Niemców. Oryginalne drzewo nie istnieje. W 1982 roku król Norwegii Olaf V posadził w tym samym miejscu nową brzozę, również nazwaną królewską. W 1997 roku utworzono wokół niej tak zwany Las Pokoju.

1943 - Do Katynia na zaproszenie władz niemieckich przybyła grupa międzynarodowych ekspertów medycyny sądowej i kryminologii, pod przewodnictwem patologa, profesora Ferenca Orsosa, aby zbadać okoliczności zbrodni i tożsamość polskich oficerów odnalezionych w masowych grobach w lesie katyńskim. Eksperci mieli konkretne zadania: identyfikacja zwłok, określenie przyczyny śmierci i jak najdokładniejsze określenie daty zgonu. Protokół komisji Ferenca Orsosa jednoznacznie stwierdzał, że wszystkie zgony nastąpiły w kwietniu i maju 1940 roku, w wyniku strzału w potylicę. Oznaczało to, że sprawcami zbrodni byli sowieci.

1943 - We Lwowie ogłoszono o formowaniu 14. Dywizji Grenadierów SS, tak zwanej dywizji SS-Galizien. Powstała ona z inicjatywy nacjonalistycznych środowisk ukraińskich. Po informacji o formowaniu dywizji do punktów werbunkowych zgłosiło się około 80 tysięcy osób, z czego tylko kilkanaście tysięcy objęto przeszkoleniem. 9 maja w Sanoku odbyło się uroczyste odczytanie proklamacji o powstaniu dywizji S-Galizien i pochód około 1500 ukraińskich ochotników.

1945 - Urodził się Tomáš Hradílek, czeski zootechnik, działacz opozycji antykomunistycznej, polityk, rzecznik Karty 77, współpracownik Komitetu Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych. W 1989 roku został skazany na 13 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata pod zarzutem "podżegania do buntu”. W czerwcu 1990 roku zdobył mandat w demokratycznych wyborach parlamentarnych. W lipcu 1990 roku został ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie Petra Pitharta. Po czterech miesiącach zrezygnował ze stanowiska i odszedł z polityki.

1945 - Zginął, rozstrzelany przez partyzantów, Benito Mussolini, włoski polityk, początkowo socjalistyczny, główny założyciel i przywódca ruchu faszystowskiego, premier Włoch w latach 1922-1943. Sprawował rządy dyktatorskie oparte na rozbudowanym systemie policji politycznej, w 1940 roku przystąpił do wojny po stronie Niemiec. Urodził się 29 lipca 1883 roku.

1947 - Rozpoczęła się Akcja "Wisła”, masowa deportacja ludności cywilnej z terenów południowo-wschodniej Polski na ziemie odzyskane. Wysiedlano całe wsie i osady by, jak to uzasadniano, odciąć od zaplecza cywilnego oddziały nacjonalistów ukraińskich UPA. Do lipca w ramach akcji "Wisła” wysiedlono ponad 140 tysięcy osób z terenów na wschód od Lublina i Rzeszowa. Ostatnie wysiedlenia miały miejsce w 1950 roku.

1947 - Thor Heyerdahl, norweski etnograf wypłynął na tratwie "Kon Tiki” w podróż z Peru do Polinezji. W ciągu 101 dni tratwa pokonała około ośmiu tysięcy kilometrów. W ten sposób Heyerdahl dowiódł, że nie było przeszkód, aby prehistoryczni żeglarze z Ameryki Południowej skolonizowali wyspy Polinezji. Wyprawa została opisana w bestsellerowej książce "Wyprawa Kon-Tiki" przetłumaczonej na 70 języków, a nakręcony podczas podróży film dokumentalny "Kon-Tiki" uzyskał w 1952 roku Oscara.

1949 - Koluszki uzyskały prawa miejskie. Miasto leży w powiecie łódzkim i liczy obecnie około 13 tysięcy mieszkańców. 75. rocznica 1952 - Po sfingowanym procesie Najwyższy Sąd Wojskowy PRL skazał na kary śmierci pięciu oficerów Wojska Polskiego, pułkowników: Franciszka Skibińskiego, Stefana Biernackiego, Adama Jaworskiego oraz majorów: Apoloniusza Zawilskiego i Kornela Dobrowolskiego. Według aktu oskarżenia mieli być członkami tak zwanej "konspiracji wojskowej” i "aktywnie szykowali zamach na ustrój i władzę”. Wykonanie wyroków wstrzymano by mogli być ewentualnie wykorzystani w innych procesach. W 1956 roku wyrok uznano za nieważny z powodu braku dowodów winy.

1955 - Zmarł Stanisław Sielański, aktor, artysta kabaretowy. Grał między innymi w filmach: "Królowa przedmieścia”, "Włóczęgi”, "Pani minister tańczy”, "Parada Warszawy”, "Szczęśliwa trzynastka”, "Zapomniana melodia”. Urodził się 8 sierpnia 1899 roku.

1956 - Nastąpiło uchylenie wyroków w tak zwanym "procesie generałów”, który toczył się od 31 lipca do 13 sierpnia 1951 roku, przeciwko dziewięciu oficerom Ludowego Wojska Polskiego. O szpiegostwo zostali oskarżeni między innymi generałowie: Staniłław Tatar, Franciszek Herman, Jerzy Kirchmayer i Stefani Mossor. Zapoczątkowano w ten sposób liczne procesy rehabilitacyjne, uwalniające wiele osób, skazanych niesłusznie w poprzednich latach.

1962 - Urodził się Marek Czapelski, perkusista. Współpracował między innymi z Ireneuszem Dudkiem, Kombi, Tie Break i Voo Voo. Był jednym z założycieli zespołu Śmierć Kliniczna.

1967 - Jeden z najsłynniejszych bokserów - Muhammad Ali odmówił wstąpienia do armii amerykańskiej. Komisje bokserskie pozbawiły go tytułu mistrza świata i licencji bokserskiej. 20 czerwca 1967 został skazany na pięć lat więzienia i grzywnę w wysokości 10 tysięcy dolarów. Muhammad i jego prawnicy przez kolejne cztery lata odwoływali się od wyroku. Nie mogąc walczyć na ringu, ani opuszczać terytorium USA, zarabiał na życie, jako propagator islamu, brał udział w reklamach, przedstawieniach telewizyjnych oraz teatralnych. Podczas wojny w Wietnamie wygłaszał antywojenne przemówienia. W 1970 ponownie uzyskał licencję bokserską.

1973 - Zmarł Jacques Maritain, francuski filozof, teolog i myśliciel polityczny, jeden z głównych kontynuatorów myśli świętego Tomasza z Akwinu w XX wieku, przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego, autor prac: "Człowiek i państwo”, "Nauka i mądrość”, "Pisma filozoficzne”. Urodził się 18 listopada 1882 roku.

1983 - Zmarł Jan Rzepecki, szef Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. W 1945 roku założył konspiracyjną organizację Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość”. 5 listopada 1945 został aresztowany. Funkcjonariusze MBP dali mu fałszywe zapewnienia o bezpieczeństwie - pod wpływem tych perswazji ujawnił wszystkich swoich współpracowników i nawoływał do ujawnienia się pozostałych członków WiN. Na podstawie jego zeznań aresztowano i oskarżono kolejnych żołnierzy podziemia niepodległościowego. Jan Rzepecki w 1947 został skazany na osiem lat więzienia. Następnie został ułaskawiony i w 1949 ponownie aresztowany. 24 grudnia 1954 roku zwolniony z więzienia z powodu braku podstaw do wszczęcia przeciw niemu postępowania. Rok później został zatrudniony w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Urodził się 29 września 1899 roku.

1987 - Zmarł Jakub Sądej, mieszkaniec Kletna, leśnik, pierwszy opiekun i przewodnik po Jaskini Niedźwiedziej, uczestniczący w jej odkrywaniu i pracach zabezpieczających przed zniszczeniem i dewastacją. Był członkiem wielu eksploracyjnych i naukowych wypraw speleologicznych w Masywie Śnieżnika. Dom Jakuba Sądeja przez długie lata był bazą wypraw badawczych i kultowym miejscem, w którym zbierali się pasjonaci speleologii, przewodnicy i naukowcy. Urodził się 24 kwietnia 1919 roku.

1989 - W Polskim Radiu nadano pierwszą audycję Komitetu Obywatelskiego "Solidarność”. Zespół Dziennikarzy Komitetu Obywatelskiego stanowili głównie radiowcy wyrzuceni z pracy w stanie wojennym. Magazyn radiowy "Solidarni" tworzyli między innymi: Jacek Ejsmont, Janina Jankowska, Szczęsna Milli, Marek Mądrzejewski i Marek Owsiński. 35. rocznica

1990 - Weszła w życie ustawa przywracająca Święto Narodowe Trzeciego Maja. Jednocześnie zlikwidowane zostało obchodzone 22 lipca Narodowe Święto Odrodzenia Polski.

1992 - Zmarł Francis Bacon, brytyjski malarz urodzony w Irlandii, samouk. Tematem jego obrazów był człowiek samotny, wyobcowany, znajdujący się nierzadko w sytuacji zagrożenia. Jego obrazy pełne są nadrealnych perspektyw, dramatyzmu i teatralnej ekspresji. Wiele razy podejmował tematykę religijną, ale inspiracją dla niego były także prace Rembrandta, Grünewalda, Velázqueza, fotografie i prasa. W 2013 jego obraz "Trzy studia do portretu Luciana Freuda" został na aukcji domu aukcyjnego Christie's sprzedany za 142 milionów dolarów. Była to wówczas najwyższa cena dzieła sztuki sprzedanego na aukcji. Urodził się 28 października 1909 roku.

2000 - Zmarła Penelope Fitzgerald, brytyjska pisarka i nowelistka, autorka między innymi powieści: "Złote dziecko”, "Blue Flower”, "Offshore". Laureatka nagrody Booker Prize w 1979 roku. Urodziła się 17 grudnia 1916 roku.

2001 - Z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie wystartowała rosyjska rakieta z pierwszym w historii "turystą kosmicznym” - Dennisem Tito. Amerykański milioner spędził w kosmosie siedem dni, 22 godziny i cztery minuty. Podróż na Międzynarodową Stację Kosmiczną kosztowała go 20 milionów dolarów.

2010 - Zmarła Stefania Grodzieńska, pisarka, aktorka, satyryczka, dziennikarka. Wydała między innymi zbiory satyr: "Rozmówki”, "Dzionek satyryka”, "Brzydki ogród”, "Kieszonkowe tragedie”, "Kłania się PRL”, "Wspomnienia chałturzystki” oraz tom wierszy "Dzieci getta”. Jej teksty wykonywali między innymi: Hanka Bielicka, Adolf Dymsza, Loda Halama, Alina Janowska, Kalina Jędrusik, Bogumił Kobiela, Irena Kwiatkowska. Przez kilka lat Stefania Grodzieńska pracowała w Polskim Radiu, a przez kilkanaście lat w redakcji rozrywki Telewizji Polskiej. Urodziła się 2 września 1914 roku.

2011 - Zmarł Andrzej Wolski, pseudonim "Jur", harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i AK, powstaniec warszawski, działacz polonijny w Kanadzie. Po II wojnie światowej był represjonowany, skazany na 10 lat więzienia za rzekomą próbę obalenia systemu socjalistycznego. Urodził się 5 października 1924 roku. 2012 - W Słubicach zmierzono rekordową w historii Polski temperaturę w kwietniu. Tego dnia zanotowano tam 31,6 stopnia ciepła. Słubice uznaje się za najcieplejsze miejsce w Polsce. Średnia roczna temperatura w tym mieście wynosi 8,6 stopnia.

2013 - Zmarł Karol Jakubowicz, politolog, publicysta i medioznawca. W latach 90. pracował w TVP, współpracownik Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Rady Europy, UNESCO. Międzynarodowy ekspert do spraw ustawodawstwa radiowo-telewizyjnego. Autor prac „Media publiczne. Początek końca czy nowy początek” oraz „Polityka medialna a media elektroniczne”. Urodził się 29 lipca 1941 roku.

2017 - Zmarł Andrzej Bieńkowski, satyryk, dziennikarz i poeta, tworzący pod pseudonimem Andrzej Rumian, uczestnik Powstania Warszawskiego. Odznaczony Krzyżem Walecznych. W latach 60. był współtwórcą "Podwieczorku przy Mikrofonie”, tworzył także popularną audycję radiową "Tu dziewiątka”. Współpracował z tygodnikami "Szpilki" i "Stolica" oraz z kabaretem Dudek. Wydał w serii satyrycznych książek Biblioteka Stańczyka tomik "Nić porozumienia" zawierający "wiadomości z kraju i ze świata” wygłaszane wcześniej ze sceny Podwieczorków. Urodził się 15 czerwca 1925 roku.

2019 - Zmarł Karol Modzelewski, historyk, działacz opozycji antykomunistycznej, polityk, senator RP. W 1964 roku wraz z Jackiem Kuroniem napisał list otwarty, krytykujący linię polityczną Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej za odejście od ideałów socjalizmu. Był jednym z inicjatorów protestów studenckich na Uniwersytecie Warszawskim w marcu 1968 roku. Od listopada 1980 do kwietnia 1981 roku był pierwszym rzecznikiem prasowym Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność”, inicjatorem przyjęcia przez związek nazwy "Solidarność”. Był kilkakrotnie więziony i internowany ze względów politycznych w czasach PRL. Jest autorem monografii "Barbarzyńska Europa” oraz autobiografii "Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca ". Urodził się 23 listopada 1937 roku. 5. rocznica

2019 - Zmarł Gienrich Nowożyłow, radziecki konstruktor lotniczy. Był głównym konstruktorem samolotów Ił-76 i IŁ-86. Urodził się 27 października 1925 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarła Teresa Kujawa, tancerka, choreograf i pedagog, reżyserka przedstawień baletowych. Zadebiutowała, jako tancerka w 1949 roku w Teatrze Dolnośląskim we Wrocławiu. Od 1958 zajmowała się choreografią, współpracując, jako główny choreograf z teatrami muzycznymi i operami w całej Polsce. Współpracowała też z Teatrem Telewizji. Urodziła się 11 grudnia 1927 roku.

2020 - W Genui zamontowano ostatnie przęsło mostu, którego blisko kilometrowy odcinek zawalił się 14 sierpnia 2018 roku. Powodem katastrofy były zaniedbania w konserwacji budowli i lekceważenie ostrzeżeń ekspertów. Zginęły 34 osoby. Odbudowa trwała 14 miesięcy.

2021 - Zmarł Michael Collins, amerykański astronauta, uczestnik pierwszej załogowej wyprawy na Księżyc. Był pierwszym człowiekiem, który dwukrotnie odbył spacer kosmiczny. Był również pierwszym, który przeszedł z jednego statku kosmicznego do drugiego, poruszając się za pomocą odrzutowego pistoletu manewrowego. Urodził się 31 października 1930 roku.

2021 - Po kilkumiesięcznych negocjacjach w Katowicach przedstawiciele rządu i związkowcy parafowali umowę społeczną dotyczącą transformacji górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego. Po uzyskaniu zgody środowiska górniczego dokument został oficjalnie podpisany przez wszystkie strony 28 maja 2021 roku. Umowa zakłada między innymi zakończenie eksploatacji do 2049 roku, powołanie Funduszu Transformacji Śląska, określenie zasad wdrażania „czystych technologii węglowych”, pakiet osłon socjalnych i gwarancje zatrudnienia dla pracowników likwidowanych kopalń. Umowa czeka na notyfikację Komisji Europejskiej.

2022 - W agresji na Ukrainę, Rosjanie zbombardowali szpital polowy w Azowstalu, ostatniej broniącej się placówce w Mariupolu. W podziemiach huty Azowstal, bronionej przez pułk Azow, znajdowało się około 500 rannych. Wśród nich byli zarówno wojskowi z pułku Azow jak i cywilni mieszkańcy Mariupola, głównie z rodzin pracowników huty, którzy schronili się na jaj obszarze.

2023 - Karierę zawodniczą zakończył Mariusz Wlazły, jedna z legend polskiej siatkówki. Na warszawskim Torwarze rozegrał swój ostatni mecz - w spotkaniu Projekt Warszawa - Trefl Gdańsk. Mariusz Wlazły najdłużej grał w PGE Skra Bełchatów. Z tym zespołem siedem razy zdobył Puchar Polski i dziewięć tytuł mistrza Polski. W dorobku ma także między innymi srebro i dwa brązy siatkarskiej Ligi Mistrzów. W reprezentacji Polski grał od 2003 do 2014 roku, zdobywając mistrzostwo i wicemistrzostwo świata. 1. rocznica

2023 - Zakończyła się budowa autostrady A1 - kierowcy mogą jechać trasą z pełną dozwoloną prędkością. Droga z Rusocina pod Gdańskiem do Gorzyczek na granicy z Czechami liczy ponad 560 kilometrów. Jej budowa trwała - z przerwami - 35 lat. Pierwszy odcinek, z Tuszyna pod Łodzią do Piotrkowa Trybunalskiego, oddano w 1989 roku. Autostrada A1 jest częścią międzynarodowego szlaku transportowego łączącego Bałtyk z Adriatykiem. 1. rocznica

Zobacz także

2024-08-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 sierpnia - Święto Niepodległości Czadu. 11 sierpnia - Dzień Konserwatora Zabytków. » więcej 2024-08-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 sierpnia - Dzień Przewodników i Ratowników Górskich, obchodzony w Polsce, w dniu Świętego Wawrzyńca, patrona przewodników i ratowników górskich. 10… » więcej 2024-08-09, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 9 sierpnia - Święto narodowe Singapuru, obchodzone w rocznicę uzyskania niepodległości w 1965 roku. 9 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej… » więcej 2024-08-08, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 8 sierpnia - Wielki Dzień Pszczół. 8 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Kota, ustanowiony w 2002 roku przez Międzynarodowy Fundusz na rzecz dobrostanu Zwierząt… » więcej 2024-08-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 sierpnia - Dzień Pracownika Opieki nad Osobami Starszymi. » więcej 2024-08-06, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 6 sierpnia - Kościoły chrześcijańskie obchodzą święto Przemienienia Pańskiego. » więcej 2024-08-05, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 5 sierpnia - Chorwacja obchodzi Dzień Zwycięstwa i Dumy Państwowej - święto z okazji zdobycia w 1995 roku przez wojska chorwackie miasta Knin. 5 sierpnia… » więcej 2024-08-04, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 4 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Pantery Mglistej. » więcej 2024-08-03, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 03 sierpnia 1015 roku - Wojna polsko-niemiecka: w wyniku bitwy pod Krosnem Odrzańskim armia cesarza Henryka II Świętego przełamała polską obronę na Odrze… » więcej 2024-08-02, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 2 sierpnia - Światowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti, obchodzony od 2011 roku. W nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku Niemcy zlikwidowali obóz cygański… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »