1368 - Król Kazimierz Wielki wydał statut żupny - zwany także Statutem Żup Krakowskich. Ordynacja regulowała zasady związane z wydobyciem i sprzedażą soli, wprowadzała nowe przepisy, mające poprawić funkcjonowanie żup i zwiększyć ich dochodowość. Dochody z eksportu soli król przeznaczał na utrzymanie powołanej przez siebie cztery lata wcześniej Akademii Krakowskiej.
1370 - W Paryżu rozpoczęto budowę Bastylii. Była to wówczas część systemu umocnień broniących miasta. Z upływem czasu Bastylia straciła znaczenie obronne. W XVII wieku stała się ciężkim więzieniem. Zdobycie Bastylii 14 lipca 1789 przez lud Paryża stało się jednym z symboli Rewolucji Francuskiej. 14 lipca, dzień zdobycia Bastylii, do dziś jest we Francji świętem narodowym i jest, co roku hucznie obchodzony.
1500 - Portugalski żeglarz Pedro Alvarez Cabral odkrył Brazylię. Nazwał nowo odkryty ląd Terra de Vera Cruz - Ziemia Prawdziwego Krzyża i ogłosił jej przyłączenie do Portugalii. Obecna nazwa kraju wzięła się od drzewa pau-brasil, z którego uzyskiwano czerwony barwnik.
1622 - W niemieckiej Wittenberdze przeprowadzono pierwsze cięcie cesarskie, ratujące życie zarówno dziecku jak i matce. Z przeprowadzonego zabiegu zachował się szczegółowy protokół, z którego wynika, że chirurg Jeremias Trautmann wykonał cesarskie cięcie u Orszuli Opitz.
1656 - Potop szwedzki: w uzgodnieniu z hetmanem Stefanem Czarnieckim w Bydgoszczy wybuchło zbrojne powstanie antyszwedzkie. Mieszczanie otoczyli zamek, otworzyli bramy i wpuścili wojsko polskie, jednak na wieść o tym ku miastu pociągnęła armia szwedzka pod wodzą brata króla Karola Gustawa, księcia Jana Adolfa. 26 maja generał Karol Gustaw Wrangel ponownie opanował miasto.
1707 - Urodził się Henry Fielding, angielski dramaturg i pisarz. Jest autorem między innymi powieści "Historia życia Toma Jonesa” i "Przygody Józefa Andrewsa”, a także komedii i pamfletów. Zmarł 8 października 1754 roku.
1714 - Podpisano polsko-turecki traktat pokojowy potwierdzający pokój w Karłowicach w 1699 roku i ustalający dobrosąsiedzkie stosunki. Pokój kończył wojnę pomiędzy państwami Ligi Świętej. Na mocy traktatu Ukraina prawobrzeżna i Podole z Kamieńcem Podolskim wróciły do Rzeczypospolitej. 310 rocznica
1724 - Urodził się Immanuel Kant, niemiecki filozof. Koncepcja filozoficzna Kanta zapoczątkowała okres klasycznej filozofii niemieckiej i wywarła znaczący wpływ na rozwój filozofii europejskiej. Do jego najbardziej znanych dzieł należą "Krytyka czystego rozumu", "Krytyka praktycznego rozumu" i "Uzasadnienie metafizyki moralności". Zmarł 12 lutego 1804 roku. 300 rocznica
1794 - Po opanowaniu Warszawy przez powstańców kościuszkowskich powołano Sąd Kryminalny Księstwa Mazowieckiego. Sąd skazał na karę śmierci między innymi przywódców konfederacji targowickiej: biskupa inflanckiego Józefa Kazimierza Kossakowskiego, hetmana wielkiego koronnego Piotra Ożarowskiego, marszałka Rady Nieustającej Józefa Ankwicza i hetmana polnego litewskiego Józefa Zabiełłę. Zostali oni powieszeni publicznie 9 maja na Rynku Starego Miasta. 230 rocznica
1821 - Został zabity Grzegorz V, trzykrotny patriarcha Konstantynopola, święty prawosławny. Po wybuchu wojny o niepodległość Grecji na żądanie władz tureckich, jako patriarcha Konstantynopola, a tym samym zwierzchnik greckiej Cerkwi, potępił powstanie. Mimo to 22 kwietnia 1821 roku został powieszony na bramie własnej siedziby. Według niektórych źródeł, jego ciało przywiązano potem do końskiej uprzęży i wleczono po ulicach Stambułu, by w końcu wrzucić je do morza. W 1921 roku został ogłoszony świętym przez Cerkiew Prawosławną. Urodził się w 1746 roku.
1831 - W czasie powstania listopadowego klęską zakończył się atak oddziałów powstańców na Mariampol na Litwie. Dwaj dowódcy polskich oddziałów major Karola Szon i kapitan Józef Szperliński dostali się do rosyjskiej niewoli i zostali straceni.
1838 - Brytyjski parowiec "Sirius” zdobył, jako pierwszy Błękitną Wstęgę Atlantyku. Jest to nagroda dla statku, który w najkrótszym czasie przebył Ocean Atlantycki. Siriusowi zajęło to 18 dni 14 godzin i 22 minuty. Obecny rekord należy do norweskiego katamaranu CAT-Link V, który pokonał tę trasę, 20 lipca 1998, roku w dwa dni 20 godzin i dziewięć minut.
1846 - Wykonano dwa ostatnie wyroki śmierci w Portugalii. 1 lipca 1867 roku Portugalia zniosła stosowanie kary śmierci. Teoretycznie w kodeksie nadal obowiązywała za zdradę, ale nie wykonano jednak już żadnego wyroku. W kwietniu 1977 roku Portugalia zniosła całkowicie karę śmierci.
1856 - Amerykański oficer Henry Sibley uzyskał patent na swój model namiotu wojskowego. Konstrukcja oparta była na budowie indiańskiego tipi. Namiot miał kształt stożka o wysokości około czterech metrów i około sześciu metrów średnicy u podstawy. Mogło w nim swobodnie znaleźć nocleg 12 ludzi. Był powszechnie używany w czasie wojny secesyjnej i wiele lat po niej. Zgodnie z umową zawartą w 1858 roku z ówczesnym Departamentem Wojny, Sibley miał otrzymywać pięć dolarów za każdy zbudowany namiot. Ponieważ po wybuchu wojny secesyjnej odszedł z US Army i wstąpił do wojska konfederatów, nie dostał zapłaty za swój wynalazek. Armia Unii wyprodukowała w czasie wojny około 44 tysięcy namiotów Sibleya.
1863 - W czasie powstania styczniowego w bitwie pod Stefankowem koło Szydłowca oddział wojennego naczelnika województwa sandomierskiego pułkownika Dionizego Czachowskiego rozbił oddział kozaków majora Dońca-Chmielnickiego. Po bitwie, w akcie zemsty za gwałty, mordy i rabunki podczas pacyfikacji Suchedniowa i Wąchocka, powieszono 12 Rosjan.
1864 - Zmarł Feliks Nowosielski, uczestnik powstania listopadowego, przywódca szturmu na Arsenał, bitwy o Olszynkę Grochowską oraz obrony Woli. To kapitan Nowosielski wysadził Redutę 54, był pierwowzorem bohatera opisanego przez Adama Mickiewicza w wierszu zatytułowanym "Reduta Ordona". Według relacji świadka generała Jakuba Lewińskiego - Nowosielski wysadził redutę zabijając kilkudziesięciu Rosjan, za co został uhonorowany Orderem Złotego Krzyża Virtuti Militari. Urodził się 20 listopada 1800 roku. 160 rocznica
1864 - Kongres USA przyjął ustawę, w wyniku której na amerykańskich środkach płatniczych pojawiła się dewiza "In God we trust". Fraza wywodzi się z amerykańskiego hymnu narodowego napisanego w 1814 roku. W jego czwartej zwrotce znajduje się zdanie "And this be our motto: In God is our Trust'” - A to niech będzie nasze motto: "W Bogu pokładamy ufność". 160 rocznica
1870 - Urodził się Włodzimierz Lenin, właściwie Władimir Iljicz Uljanow, organizator i przywódca rewolucji październikowej, a następnie pierwszy przywódca Rosji radzieckiej. Współzałożyciel i lider partii bolszewickiej. Teoretyk ideologii komunizmu i twórca idei leninizmu, zbrodniarz wojenny, odpowiedzialny za zbrodnie przeciwko ludzkości i ludobójstwo na narodzie kozackim. Zmarł 21 stycznia 1924 roku.
1876 - Urodził się Robert Bárány, austriacki lekarz pochodzenia węgiersko-żydowskiego, otiatra. Zajmował się chorobami ucha, zwłaszcza rolą błędnika i móżdżku w utrzymywaniu równowagi ciała. Wprowadził wiele podstawowych metod badawczych do oceny zmysłu równowagi. Za prace nad fizjologią i patologią aparatu przedsionkowego otrzymał Nagrodę Nobla za 1914 rok, jednak z uwagi na toczącą się wówczas I wojnę światową zostało to ogłoszone dopiero rok później. Zmarł 8 kwietnia 1936 roku.
1890 - Zmarł Magnus Huss, szwedzki lekarz, autor dzieła "Alcoholismus chronicus", w którym po raz pierwszy w historii sformułował koncepcję alkoholizmu, jako choroby. Urodził się 22 października 1807 roku.
1891 - Urodził się Teofil Ociepka, malarz prymitywista. Obok Nikifora, najbardziej znany polski reprezentant prymitywizmu. Malarstwo traktował jak boże posłannictwo, stąd starał się przedstawiać w nim tematykę absolutną, w tym walki Dobra ze Złem. W późniejszym okresie jego prace nawiązywały do baśni, legend, życia górników. Tematyka jego dzieł, zwłaszcza przed 1956, przysparzała mu kłopotów, jako nieprzystająca do kanonu socrealizmu. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 15 stycznia 1978 roku.
1891 - Urodził się Władysław Ponurski, prekursor polskiej lekkoatletyki, jeden z pierwszych polskich olimpijczyków, prawnik. W lekkoatletykę zaangażował się podczas studiów prawniczych na Uniwersytecie we Lwowie. Wraz z Józefem Kaweckim i najwszechstronniejszym z ówczesnych lekkoatletów - Tadeuszem Kucharem z powodzeniem debiutowali na międzynarodowej arenie sportowej, jako pierwsi Polacy. W 1912 Władysław Ponurski reprezentował barwy Austrii na Igrzyskach V Olimpiady w Sztokholmie. Był sprinterem i jednocześnie pierwszym Polakiem, który wystartował w zawodach tej rangi. Był pierwszym oficjalnym rekordzistą Polski w biegach na 200 metrów, 400 metrów oraz w sztafecie 4 x 400 metrów. Był działaczem sportowym Pogoni Lwów i sekretarzem Krakowskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki. Zmarł 13 października 1978 roku.
1899 - Urodził się Władimir Nabokov, amerykański powieściopisarz, pochodzenia rosyjskiego, piszący po rosyjsku i angielsku, autor powieści: "Maszeńka”, "Śmiech w ciemności”, "Lolita”, "Pnin”, "Przejrzystość rzeczy” i "Blady ogień”. Zmarł 2 lipca 1977 roku. 125 rocznica
1899 - Położono kamień węgielny pod budowę Hotelu Bristol w Warszawie. Jest on najstarszym działającym hotelem w stolicy. Przy jego budowie pracowały głównie firmy krajowe i one były także dostawcami materiałów wykończeniowych. 19 listopada 1901 roku uroczyście powitano pierwszego gościa. Mieszkali w nim między innymi: Ignacy Paderewski, Karol Szymanowski, Maria Skłodowska-Curie, Edward Grieg i Mick Jagger. W latach 30. XX wieku na piątym piętrze swoje atelier miał Wojciech Kossak, który spłacał zobowiązania finansowe wobec hotelu obrazami, które wisiały w jednej z sal restauracyjnych. Z balkonu Bristolu śpiewał Jan Kiepura. 125 rocznica
1904 - Urodził się Robert Oppenheimer, amerykański fizyk, nazwany ojcem bomby atomowej. W latach 1942-1945 dyrektor naukowy "Projektu Manhattan”, przedsięwzięcia mającego na celu opracowanie pierwszej broni atomowej. Założyciel amerykańskiej szkoły fizyki teoretycznej. Jako pierwszy w 1946 roku wystąpił z projektem międzynarodowej kontroli wykorzystywania energii jądrowej. Zmarł 18 lutego 1967 roku. 120 rocznica
1905 - Urodził się Ludwik Mzyk, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, duchowny rzymskokatolicki i werbista. Ofiara prześladowań z okresu II wojny światowej. Został zamordowany 20 lutego 1940 przez Niemców w obozie KL Posen.
1908 - Urodziła się Janina Lewandowska, pilot szybowcowy i samolotowy, pierwsza Europejka, która skoczyła ze spadochronem z wysokości pięciu tysięcy metrów, córka generała Józefa Dowbór-Muśnickiego. Zginęła w Katyniu, prawdopodobnie 22 kwietnia 1940 roku. Jest jedyną kobietą - ofiarą zbrodni katyńskiej.
1915 - I wojna światowa: wojsko niemieckie uwolniło chlor pod Ypres w Belgii. Było to pierwsze użycie broni chemicznej na taką skalę, z tysiącami zabitych. Wcześniej w mniejszym stopniu używali broni chemicznej Francuzi i Niemcy.
1915 - Urodził się Alfred Jahn, geograf, geomorfolog i polarnik, autor ponad 350 prac naukowych. W latach 1962-1968 rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. Wojnę spędził w rodzinnym Lwowie, podczas okupacji niemieckiej Lwowa karmiąc wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami profesora Rudolfa Weigla. Dzięki tej pracy utrzymywała się cała jego rodzina. Podczas demonstracji w marcu 1968 stanął po stronie strajkujących studentów, narażając się na represje ze strony komunistycznych władz. Zmarł 1 kwietnia 1999 roku.
1916 - Urodził się Yehudi Menuhin, amerykański skrzypek. Uczył się gry od czwartego roku życia. Publicznie zadebiutował w wieku siedmiu lat, a wieku ośmiu lat po raz pierwszy wystąpił, jako solista, z towarzyszeniem San Francisco Symphony Orchestra. W 1927 roku, po występie z Berlińskimi Filharmonikami pod dyrekcją Bruno Waltera, okrzyknięto go złotym dzieckiem. Od 1984 roku współpracował z Polską Orkiestrą Kameralną, a następnie z Sinfonią Varsovią, której był pierwszym gościnnym dyrygentem. Z polskim zespołem koncertował w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Brazylii, a także w Europie. Zmarł 12 marca 1999 roku.
1919 - Po zajęciu Wilna przez wojsko polskie Józef Piłsudski skierował odezwę do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wydana w języku polskim i litewskim odezwa przedstawiała Polaków, jako wyzwolicieli. Informowała o utworzeniu zarządu cywilnego, w którego skład mieli wchodzić mieszkańców zajętych ziem. Zarząd ten miałby zająć się przygotowaniem demokratycznych wyborów oraz organizacją doraźnej pomocy dla ludności i zapewnieniem bezpieczeństwa. 105 rocznica
1920 - Dekretem Naczelnego Wodza Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego powołano Muzeum Wojska w Warszawie. Pierwszą swoją siedzibę miało w Zamku Królewskim w Warszawie. Placówka została udostępniona zwiedzającym w 1922 roku. Od 1933 roku muzeum znajduje się w obecnym budynku. Od 1944 roku zmieniono jego nazwę na Muzeum Wojska Polskiego. W jego zbiorach znajduje się ponad 250 tysięcy eksponatów.
1923 - Urodził się Aaron Spelling amerykański producent filmowy, scenarzysta, aktor i reżyser, potomek żydowskich emigrantów z Polski. Był twórcą i pomysłodawca wielu popularnych seriali znanych na całym świecie , w tym: Dynastia, , Melrose Place, Aniołki Charliego, Statek miłości, Starsky i Hutch czy Siódme niebo . W 2000 roku został uhonorowany przez Gildię Producentów Amerykańskich statuetką za całokształt twórczości. W czasie II wojny światowej pracował jako korespondent wojenny. Zmarł 23 czerwca 2006 roku.
1929 - Urodził się Jerzy Abratowski, pianista, organista i kompozytor. Do 1952 współpracował z Teatrem Młodego Widza i Polskim Radiem we Wrocławiu. Skomponował ponad 100 piosenek, w tym między innymi śpiewaną przez Ludmiłę Jakubczak "Gdy mi Ciebie zabraknie", ze słowami Kazimierza Winklera, uznaną w 1960 roku za najpopularniejszą piosenkę okresu powojennego. Zmarł 1 lutego 1989 roku. 95 rocznica
1930 - Urodził się Zdzisław Mrugalski, zegarmistrz, profesor nauk technicznych. Był członkiem zespołu budującego zegar na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie po zniszczeniach wojennych. Pełnił nadzór nad wykonaniem i montażem mechanizmu zegara. Zajmował się też jego konserwacją. Po śmierci jego pamięć uczczono symboliczną "żałobą zegarów”. 27 października o godzinie 11.15 zatrzymało się wiele zegarów na ważnych budynkach w całej Polsce. Godzina ta upamiętniała moment, w którym zatrzymał się zbombardowany zegar na warszawskim zamku. Profesor Mrugalski zmarł 22 października 2017 roku.
1933 - Zmarł Frederick Henry Royce, brytyjski inżynier elektrotechnik, przemysłowiec i konstruktor. Wraz z Charlesem Rollsem, założył w 1906 roku fabrykę elitarnych samochodów Rolls-Royce. Urodził się 27 marca 1863 roku.
1937 - Urodził się Jack Nicholson, amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Otrzymał trzy statuetki Oscara za role w filmach "Lot nad kukułczym gniazdem" w 1975 roku, "Czułe słówka" w 1983 i "Lepiej być nie może" w 1997 roku. Uznawany za jednego z najlepszych aktorów w historii.
1939 - Zmarł Wincenty Franciszek Łopaciński, historyk i archiwista . W latach 1922-1924 był kierownikiem Archiwum Wojskowego, a następnie został dyrektorem Archiwum Oświecenia Publicznego w Warszawie. Urodził się 3 października 1886 roku. 85 rocznica
1940 - W Katyniu została zamordowana Janina Lewandowska, pilot szybowcowy i samolotowy. Jest jedyną kobietą na liście ofiar katyńskich. Była pierwszą Europejką, która skoczyła ze spadochronem z wysokości pięciu tysięcy metrów. Zwłoki Janiny Lewandowskiej zostały odnalezione przez Niemców podczas pierwszej ekshumacji z mogił katyńskich w 1943. Pośmiertnie awansowana na stopień porucznika. Urodziła się 22 kwietnia 1908 roku.
1940 - W Majdanie Wielkim na Zamojszczyźnie, w obecności przedstawicieli PCK oraz okupacyjnych władz niemieckich, odbyła się ekshumacja ciał 42 polskich jeńców wojennych zamordowanych przez żołnierzy niemieckich we wrześniu 1939 roku. Zabili oni Polaków, bo uznali, że jeden z żołnierzy Wehrmachtu został po śmierci okaleczony. Niemcy wzięli również 13 cywilnych zakładników z Majdanu Wielkiego, których uwolniono po tym jak niemiecka wojskowa komisja medyczna ustaliła, że wypłynięcie oczu u poległego żołnierza spowodowane było wyłącznie postrzałem. Zamordowani polscy jeńcy zostali pochowani we wspólnej mogile na cmentarzu wojennym w Majdanie Wielkim.
1941 - Zmarł Leon Berenson, polski prawnik żydowskiego pochodzenia. W latach 1905-1908 bronił przed rosyjskimi sądami rewolucjonistów z PPS i SDKPiL, wśród nich między innymi Feliksa Dzierżyńskiego. W 1918 przebywając w Moskwie pod rządami bolszewików skutecznie interweniował u ówczesnego szefa Czeki, swego byłego klienta, doprowadzając do uwolnienia aresztowanego Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Urodził się 27 lipca 1882 roku.
1941 - W wyniku ustaleń niemiecko-włoskich w Wiedniu doszło do rozbioru terytorium okupowanej Jugosławii. Włochy anektowały Słowenię, jugosłowiańskie Pobrzeże oraz Dalmację bez Dubrownika z większością wysp adriatyckich i uzyskały, jako terytorium okupowane Czarnogórę. Niezależne Państwo Chorwackie, które było kontrolowane przez Niemcy, obejmowało Chorwację i Bośnię z Hercegowiną. Po kapitulacji Włoch w 1943 roku tereny okupacji włoskiej zajęły wojska niemieckie, a Chorwacja odzyskała włoską część Dalmacji.
1943 - W czwartym dniu powstania w getcie warszawskim w wyniku ostrzału przez Niemców pociskami burzącymi i zapalającymi spłonęły budynki przy Świętojerskiej, Franciszkańskiej, Wałowej, Nalewkach i Zamenhofa. Niemcy rozstrzelali około 200 Żydów, a ponad tysiąc odstawili na Umschlagplatz przed wywiezieniem ich do obozu zagłady w Treblince. Powstanie trwało do 16 maja.
1945 - Oddziały 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty imienia Henryka Dąbrowskiego Wojska Polskiego oraz Armii Czerwonej wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny w Sachsenhausen, 30 kilometrów na północ od Berlina. W obozie pozostało jedynie trzy tysiące więźniów, z których kilkuset zmarło w ciągu kilku tygodni po wyzwoleniu. Przez obóz przeszło ponad 200 tysięcy osób ze zniewolonych przez Niemców krajów. Pierwszy transport więźniów z okupowanej Polski wyruszył do obozu Sachsenhausen z warszawskiego więzienia Pawiaka już 2 maja 1940 roku. Niemcy skierowali do niego 800 więźniów politycznych ze środowiska polskiej inteligencji, aresztowanych w 1940 roku podczas Intelligenzaktion. W obozie w Sachsenhausen Niemcy zamordowali między innymi komendanta Armii Krajowej generała Stefana Grota-Roweckiego.
1946 - Polska ratyfikowała umowę o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego.
1953 - Zmarł Jan Czochralski, chemik, metalurg, metaloznawca. Wynalazca powszechnie stosowanej do dzisiaj metody otrzymywania monokryształów krzemu, nazwanej później metodą Czochralskiego. Jest ona podstawą procesu produkcji mikroprocesorów. Urodził się 23 października 1885 roku.
1954 - Zmarł Jan Mroziński, aktor i organizator życia teatralnego. W latach 1918-1939 grał w teatrach w Warszawie i Łodzi. Po wojnie pracował w warszawskim magistracie. Utworzył Teatr Miasta Stołecznego Warszawy przy ulicy Inżynierskiej, Teatr Popularny przy ulicy Zamoyskiego i Teatr Mały przy ulicy Marszałkowskiej w sali po kinie "Mignon", który był pierwszym powojennym teatrem w lewobrzeżnej Warszawie. Zainicjował powstanie Miejskich Teatrów Dramatycznych skupiających pięć scen warszawskich, a następnie został ich dyrektorem. Urodził się 28 sierpnia 1899 roku. 70 rocznica
1954 - Zmarł Julian Eugeniusz Rummel, inżynier budwy okrętów, jeden z inicjatorów budowy portu i miasta Gdyni. W okresie budowy portu został powołany do organizacji polskiej floty handlowej i mianowany dyrektorem Żeglugi Polskiej, utworzył także spółkę maklerską - Polską Agencję Morską. Wojnę przeżył w Grecji, angażując się między innymi w działania Czerwonego Krzyża. Po wojnie wrócił do Gdyni, zajmując się już tylko pracą naukową. Urodził się 29 września 1878 roku. 70 rocznica
1954 - Weszła w życie konwencja dotycząca statusu uchodźców, przyjęta w Genewie w 1951 roku. Konwencja gwarantuje uchodźcom między innymi prawo do zabezpieczenia socjalnego, opieki ze strony państwa przyjmującego, pracy zarobkowej, stowarzyszania się, a także deklaruje wolność religijną. Strony konwencji zobowiązały się, że nie wydalą uchodźcy, legalnie przebywającego na ich terytoriach, z innych powodów niż bezpieczeństwo państwowe lub porządek publiczny. 70 rocznica
1955 - Urodziła się Izabela Trojanowska, aktorka i piosenkarka. Dużą popularność zdobyła na początku lat 80., dzięki przebojom 'Wszystko, czego dziś chcę”, "Tyle samo prawd ile kłamstw” i "Karmazynowa noc". Występowała też w filmach: 'Strachy”, "Kariera Nikodema Dyzmy”, "Blisko, coraz bliżej” oraz w serialu telewizyjnym "Klan”.
1956 - Urodził się Janusz "Yanina" Iwański, muzyk jazzowy i rockowy, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów i wokalista, związany z Częstochową. Współzałożyciel zespołów Tie Break, Soyka Yanina, współpracownik Drum Freaks i Maanamu.
1957 - Urodził się Donald Tusk. Od 2014 do 2019 roku przewodniczył Radzie Europejskiej, obecnie jest szefem Europejskiej Partii Ludowej. Wcześniej był premierem i przewodniczącym Platformy Obywatelskiej. 65 rocznica
1960 - Urodził się Mirosław "Kiton” Olszówka, aktor, mim, reżyser, współtwórca Teatru Scena Ruchu, menadżer Voo Voo i Osjan, producent widowisk i koncertów, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu "Strefa Inne Brzmienia". Zmarł 30 listopada 2010 roku.
1964 - Sejm PRL przyjął ustawę wstrzymującą bieg przedawnienia w stosunku do sprawców najcięższych zbrodni hitlerowskich. Wydanie tej ustawy spowodowało, że sprawy o kolaborację z hitlerowskimi Niemcami nie ulegają przedawnieniu. Zostało to potwierdzone w przepisach wprowadzających kolejne kodeksy karne, w tym w ustawie z 6 czerwca 1997 roku. W rozumieniu prawa karnego współpraca w latach 1939-1941 z okupantem radzieckim na Kresach Wschodnich II RP nie jest przestępstwem, chyba, że czyny te stanowią zbrodnię komunistyczną w rozumieniu ustawy o IPN lub stanowiły przestępstwo określone w Kodeksie karnym z 11 lipca 1932 roku. 60 rocznica
1970 - We francuskim Strasburgu, dzięki wygraniu losowania po dodatkowym, trzecim, zakończonym ponownie remisem meczu półfinałowym Pucharu Zdobywców Pucharów z AS Roma, Górnik Zabrze, jako jedyny do tej pory polski klub piłkarski, awansował do finału europejskich rozgrywek pucharowych. W finale, który rozegrano 29 kwietnia w Wiedniu, Górnik przegrał z Manchesterem City 1:2.
1973 - W Nowej Hucie odsłonięty został pomnik Lenina. Odlana w Gliwicach postać miał 6,5 metra wysokości i ważyła około siedmiu ton. W kwietniu 1979 roku doszło do próby wysadzenia pomnika. Nie udało się go jednak zniszczyć. 10 grudnia 1989 roku, po protestach zorganizowanych przez Federację Młodzieży Walczącej, monument został zdemontowany.
1973 - Premiera filmu "Poszukiwany, poszukiwana" w reżyserii Stanisława Barei. Był satyrą na życie w Polsce w lat 60. i 70. XX wieku. Główną rolę muzealnika poszukiwanego za rzekomą kradzież obrazu, a ukrywającego się w przebraniu kobiety, zagrał Wojciech Pokora. W ciągu roku film obejrzało w kinach prawie dwa miliony osób.
1976 - Urodził się Michał Żewłakow, piłkarz, były rekordzista Polski pod względem liczby występów w reprezentacji, w której zagrał 102 razy. W ostatnich latach wyprzedzili go Robert Lewandowski i Jakub Błaszczykowski. Zawodnik między innymi Polonii Warszawa, Excelsioru Mouscron, Anderlechtu, Olimpiakosu i Legii Warszawa.
1980 - Zmarł Jan Liwacz, mistrz kowalstwa artystycznego, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, wykonawca liter do napisu nad główną bramą wjazdową - "Arbeit macht frei", jednego z symboli tego obozu. Urodził się 4 października 1898 roku.
1981 - Rząd wprowadził reglamentację masła, mąki, ryżu i kasz. Wydawano wówczas kartki wieloasortymentowe P-3: na jednym blankiecie były wyszczególnione: cukier, papierosy, czekolada, cukierki, tłuszcze (masło) a także mąka i produkty zbożowe (kasze) oraz proszek do prania.
1982 - Powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ "Solidarność”, podziemny organ koordynujący działalność regionalnych struktur zdelegalizowanego związku w stanie wojennym. TKK tworzyli: Zbigniew Bujak - Region Mazowsze, Bogdan Lis - Region Gdańsk, Władysław Frasyniuk - Region Dolny Śląsk i Władysław Hardek - Region Małopolska. W pierwszych oświadczeniach TKK wyraziła gotowość podjęcia negocjacji z władzami po zwolnieniu wszystkich internowanych oraz po ogłoszeniu amnestii dla aresztowanych i skazanych.
1983 - Niemiecki tygodnik "Stern” zapowiedział opublikowanie nieznanych, obszernych pamiętników Adolfa Hitlera z lat 1932-1945. Zakupione za prawie 10 milionów marek pamiętniki okazały się fałszerstwem.
1985 - Sąd Najwyższy utrzymał w mocy wyrok Sądu Wojewódzkiego w Toruniu w sprawie zabójców księdza Jerzego Popiełuszki. W pierwszej instancji 7 lutego 1985 roku skazano trzech wykonawców zbrodni, funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa: Grzegorza Piotrowskiego na 25 lat więzienia, Leszka Pękalę - na 15 lat, a Waldemara Chmielewskiego - na 14 lat więzienia. Adam Pietruszka oskarżony o sprawstwo kierownicze otrzymał wyrok 25 lat więzienia. O złagodzenie kar dla skazanych zabiegał szef MSW generał Czesław Kiszczak. W 1986 roku Pietruszce złagodzono karę do 15 lat, Pękali - do 10 lat, Chmielewskiemu - do 8 lat. W 1987 roku objęła ich amnestia. Głównemu sprawcy Grzegorzowi Piotrowskiemu zmniejszono karę do 15 lat. Wszyscy opuścili więzienie przed upływem okresu skazania.
1986 - Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie zakończył się proces przywódców KPN. Leszek Moczulski skazany został na cztery lata więzienia, Krzysztof Król i Adam Słomka na kary po 2,5 roku, a Andrzej Szomański i Dariusz Wójcik na dwa lata pozbawienia wolności.
1988 - U wybrzeży kanadyjskiej Nowej Szkocji zapalił się i zatonął cypryjski tankowiec "Athenian Venture". Zginęło 24 polskich marynarzy oraz żony pięciu z nich. Wszystkie osoby obecne na pokładzie były Polakami. Nikt nie ocalał. Statek płynął z Amsterdamu do Nowego Jorku z ładunkiem benzyny.
1989 - Rząd Mieczysława Rakowskiego, na skutek protestów społecznych, podjął decyzję o rezygnacji z budowy Elektrowni Jądrowej "Warta” w wielkopolskim Klempiczu. Docelowo miała być wyposażona w cztery reaktory o łącznej mocy czterech tysięcy megawatów. Załoga stała elektrowni miała liczyć tysiąc osób. 35 rocznica
1989 - Zmarł Emilio Segre, amerykański fizyk jądrowy, pochodzenia żydowskiego, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, współodkrywca pierwiastków - technetu, astatu i plutonu 239. Wraz z Chamberlainem Owenem odkrył antyproton, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1959 roku. Urodził się 1 lutego 1905 roku. 35 rocznica
1990 - Niezadowoleni z rządów Frontu Wyzwolenia Narodowego studenci bukaresztańscy rozpoczęli protest na dużą skalę na placu Uniwersyteckim. Protest został rozbity niespełna dwa miesiące później przez górników z zagłębia Valea Jiului.
1993 - W Waszyngtonie otwarto Muzeum Holokaustu, dokumentujące zagładę Żydów w czasie II wojny światowej. Muzeum jest jednocześnie oficjalnym pomnikiem upamiętniającym Holokaust. Na otwarcie placówki zaproszono Jana Karskiego, polskiego Sprawiedliwego, który był więźniem i ofiarą nazistowskich tortur, świadkiem Holokaustu. W czasie wojny apelowa do prezydenta USA o przeciwdziałania zagładzie Żydów. Muzeum jest uważane za drugą najbardziej popularną atrakcję turystyczną w Waszyngtonie.
1994 - Zmarł Richard Nixon, 37. prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1969-1974, zmuszony do ustąpienia ze stanowiska po aferze Watergate. Jest jedynym w dotychczasowej historii USA prezydentem, który ustąpił ze stanowiska przed końcem kadencji. Urodził się 9 stycznia 1913 roku. 30 rocznica
1997 - W stolicy Peru Limie odbito zakładników przetrzymywanych w japońskiej ambasadzie przez rebeliantów z Ruchu Rewolucyjnego imienia Tupaca Amaru. Podczas akcji sił specjalnych zginęli wszyscy bojownicy. Zakładnicy w japońskiej ambasadzie byli przetrzymywani od grudnia 1996 roku. Od czasu tej akcji terrorystycznej - Ruch rewolucyjny nie podjął się już większych akcji zbrojnych.
2000 - Uzbrojeni agenci federalni odebrali siłą 7-letniego kubańskiego uchodźcę Eliána Gonzáleza z rąk jego krewnych w Miami. Przeciwstawiali się oni odesłaniu chłopca na Kubę w związku ze śmiercią jego matki w 1990 roku w czasie ucieczki na Florydę. Elián zdołał dopłynąć sam na dętce do wybrzeża Florydy. Amerykańskie prawo udziela uchodźcom z Kuby azylu, jeśli zdołają sami dotrzeć do suchego lądu, jednak chłopiec został wyłowiony przez dwóch rybaków, którzy oddali go w ręce straży granicznej. Elián został czasowo oddany pod opiekę odległej rodziny, której wcześniej udało się uciec i otrzymać obywatelstwo. Rodzina Eliána i społeczność Miami próbowały uratować chłopca przed deportacją na drodze prawnej oraz odmawiając oddania go władzom. Bezskutecznie.
2001 - W Strasburgu podpisano Kartę Ekumeniczną regulującą współpracę europejskich kościołów chrześcijańskich. Jej podstawową deklaracją jest uznanie "wolności religii i sumienia" oraz sprzeciw wobec "wszelkich prób nadużywania religii i Kościoła w celach etnicznych i nacjonalistycznych".
2001 - Premiera filmu animowanego "Shrek" w reżyserii Andrew Adamsona i Vicky Jenson. Został wyróżniony Nagrodą Akademii Filmowej w kategorii najlepszy film animowany pełnometrażowy na 74. ceremonii wręczenia Oscarów. Był to pierwszy Oscar w tej kategorii, gdyż nagrodę tę zaczęto przyznawać od 2002. Budżet filmu wyniósł 60 milionów dolarów, a łączny przychód z biletów prawie 485 milionów dolarów. Animacja doczekała się kilku kontynuacji.
2002 - W warszawskiej fabryce Daewoo-FSO zawieszono produkcję Poloneza. W praktyce oznaczało to jej zakończenie. Wyprodukowano w sumie ponad milion egzemplarzy tego modelu auta w różnych wersjach.
2004 - W Ryongchon w Korei Północnej doszło do eksplozji pociągu z ładunkiem saletry amonowej. Wybuchł spowodował zniszczenie stacji i najbliższych okolic oraz śmierć ponad 150 osób. 20 rocznica
2007 - Zmarł Jan Zakrzewski, dziennikarz, pisarz i tłumacz, w latach 50. - współpracownik tygodnika "Po prostu” i współtwórca redakcji teleturniejów w Telewizji Polskiej, korespondent Polskiego Radia i Telewizji we Francji i Stanach Zjednoczonych. Urodził się 24 lutego 1920 roku.
2009 - Zmarł Jack Cardiff, angielski operator filmowy i reżyser, dwukrotny laureat Oscara. Pierwszą statuetkę zdobył w 1948 roku za najlepsze zdjęcia do filmu "Czarny narcyz", drugą w 2001 roku za całokształt twórczości. Urodził się 18 września 1914 roku. 15 rocznica
2010 - W Zatoce Meksykańskiej zatonęła po eksplozji, do której doszło dwa dni wcześniej, platforma wiertnicza "Deepwater Horizon". Zapoczątkowała ona największą katastrofę ekologiczną w historii USA. W eksplozji zginęło 11 osób, a 17 zostało rannych. Wyciek trwał 87 dni. Do morza wydostało się prawie pięć miliardów baryłek ropy, czyli około 100 milionów ton ropy.
2012 - Zmarł Jan Suzin, architekt, prezenter i spiker Telewizji Polskiej, w której pracował przez 40 lat, od 1955 roku. Jako architekt na początku lat 50. był członkiem zespołu projektującego warszawską Marszałkowską Dzielnicę Mieszkaniową - MDM. Urodził się 12 kwietnia 1930 roku.
2013 - Zmarł Richie Havens, amerykański piosenkarz folkowy, gitarzysta. Wyróżniającą się cechą muzyki Havensa był emocjonalny, bardzo rytmiczny styl gry na gitarze. Richie znany był z uczuciowych interpretacji piosenek folkowych i popowych. W 1969 otworzył Festiwal w Woodstock. Jego występ wzbudził powszechny aplauz i wykonywał bis za bisem, aż zabrakło mu piosenek. Urodził się 21 stycznia 1941 roku.
2017 - Zmarł Stefan Sutkowski, muzykolog, oboista, organizator życia muzycznego i wydawca, dyrektor naczelny i artystyczny Warszawskiej Opery Kameralnej. Od lat 90. - organizator festiwali - Mozartowskiego, Oper Barokowych oraz Claudia Monteverdiego. Był też wydawcą 11-tomowej "Historii muzyki polskiej”. Urodził się 7 marca 1932 roku.
2017 - Zmarł Witold Pyrkosz, aktor filmowy i teatralny. Znany widzom z ról w takich filmach jak "Czterej pancerni i pies", "Janosik", "Vabank", "Alternatywy 4". Od 2000 roku występował w jednym z najpopularniejszych seriali Telewizji Polskiej "M jak Miłość", w którym wcielił się w postać Lucjana Mostowiaka. Urodził się 24 grudnia 1926 roku.
2018 - Zmarł Kazimierz Radowicz, pisarz, scenarzysta, autor słuchowisk radiowych. W 1978 roku jego słuchowisko "Program nocny" w plebiscycie radiosłuchaczy Polskiego Radia uzyskało tytuł "Premiery Roku”. Urodził się 4 marca 1931 roku.
2019 - Zmarł Stanisław Jędryka, reżyser i scenarzysta filmowy, głównie twórca filmów i seriali dla młodzieży. Pierwsze jego głośne filmy to: serial telewizyjny "Do przerwy 0:1" oraz jego kinowa wersja "Paragon gola!". Kolejne przygodowe seriale telewizyjne: "Wakacje z duchami" oraz nakręcony w 1971 roku "Podróż za jeden uśmiech" przeszły do klasyki filmu polskiego. Urodził się 27 lipca 1933 roku. 5 rocznica
2020 - Zmarła Shirley Hopkins, amerykańska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna. Dwukrotnie nominowana do Oscara. Laureatka Pucharu Volpiego dla najlepszej aktorki na 28. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za rolę w filmie "Metro" Anthony'ego Harveya. Wystąpiła łącznie w ponad 180 filmach fabularnych i serialach. Urodziła się 5 lipca 1936 roku.
2021 - Zmarł prof. Mirosław Józef Handke, nauczyciel akademicki i polityk, profesor nauk chemicznych, specjalista w zakresie spektroskopii oscylacyjnej i fizykochemii krzemianów. W latach 1993-1998 był rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie a od roku 1997 do 2000 był ministrem edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka. Kawaler krzyży kawalerskiego i oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 19 marca 1946 roku.
2022 - Zmarł Stefan Angielski, lekarz, profesor nauk medycznych. W latach 1990-1993 był rektorem Akademii Medycznej w Gdańsku. Był autorem wielu prac naukowych w dziedzinie biochemii klinicznej. Wprowadził do programu studiów diagnostykę laboratoryjną. W 1998 roku otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania, a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 6 stycznia 1929 roku.
2023 - Zmarł Edmudnd Karwański, aktor teatralny i filmowy. W latach 1986-2010 - dyrektor Teatru Kwadrat. Grał na wielu warszawskich scenach, w: Teatrze Narodowym, a także Nowym, Powszechnym, Polskim, Rozmaitości, Klasycznym, Ateneum, Syrena i Na Woli, a także na scenie Teatru Telewizji. Wystąpił też w wielu filmach i serialach, głównie w rolach drugoplanowych. Urodził się 20 lutego 1929 roku. 1 rocznica
