1279 - Zmarł Bolesław Pobożny, książę wielkopolski, który wyparł Brandenburczyków z Pomorza Gdańskiego. Był, jak napisał kronikarz wielkopolski "maximus triumphator de Theutonicis", czyli największym zwycięzcą Niemców. Urodził się między 1224 a 1227 rokiem. 745. rocznica
1519 - Urodziła się Katarzyna Medycejska, królowa Francji od 1533 roku, żona Henryka II, aktywna politycznie. Jako katoliczka zwalczała, wraz z francuską Ligą Katolicką, protestantów, głównie hugenotów. Była inicjatorką tak zwanej nocy świętego Bartłomieja w 1572 roku, w czasie, której zamordowano przywódców hugenotów francuskich, ściągniętych podstępnie do Paryża. Sprawowała mecenat nad kulturą i sztuką, zwłaszcza architekturą. Znana, jako protektorka Nostradamusa, który przewidział śmierć jej męża i dzieci. Zmarła 5 stycznia 1589 roku. 505. rocznica
1592 - Zmarł Bartolomeo Ammanati, florencki rzeźbiarz i architekt, przedstawiciel manieryzmu. Autor prac architektonicznych i rzeźbiarskich w: Wenecji, Rzymie, Florencji i Padwie. Jego dziełem jest też fontanna Neptuna na Piazza della Signoria we Florencji. Urodził się 18 czerwca 1511 roku.
1598 - Król Francji Henryk IV wydał edykt nantejski, kończący trwające od 30 lat wojny religijne. Wprowadzono wolność wyznania i równouprawnienie protestantów wobec katolików. W październiku 1685 Ludwik XIV, wnuk Henryka IV odwołał edykt nantejski. Spowodowało to masową emigrację francuskich protestantów do Prus, Szwajcarii, Holandii i Anglii.
1603 - W II wojnie polsko-szwedzkiej hetman polny litewski Jan Karol Chodkiewicz zdobył twierdzę Dorpat w Inflantach (obecnie Tartu w Estonii).
1695 - Zmarł Jean de La Fontaine, francuski poeta i bajkopisarz, członek Akademii Francuskiej, autor ponad 250 bajek, opartych na wzorach starożytnych. Urodził się 8 lipca 1621 roku.
1742 - W Dublinie odbyła się premiera "Mesjasza" Georga Friedricha Händla. Jest to najpopularniejsza kompozycja Händla, a słynny chór "Hallelujah" z tego oratorium zalicza się do jego najbardziej rozpoznawalnych kompozycji. Dzieło to przyniosło kompozytorowi światową sławę i niezmiennie w każdej epoce przyjmowane jest z zachwytem. Już podczas próby generalnej irlandzcy krytycy zgodnie pisali, że jest to najdoskonalsza kompozycja wszech czasów. Stawiana jest na równi z "Pasją według świętego Mateusza" Jana Sebastiana Bacha.
1743 - Urodził się Thomas Jefferson, amerykański polityk, dyplomata, naukowiec, przywódca polityczny w okresie walk o niepodległość, współautor Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, trzeci prezydent USA w latach 1801-1809. Pracował również, jako architekt, propagując w Stanach Zjednoczonych klasycyzm, który jego zdaniem uosabiał demokrację. Zmarł 4 lipca 1826 roku.
1748 - Urodził się Joseph Bramah, angielski mechanik i wynalazca. Zbudował dla Banku Angielskiego maszynę drukującą banknoty. Był współwynalazcą prasy hydraulicznej. Zmarł 9 grudnia 1814 roku.
1771 - Urodził się Richard Trevithick, brytyjski inżynier, konstruktor silników parowych i pierwszych parowozów. W 1804 roku stworzył pierwszą przemysłową linię kolejową o długości 15 kilometrów. Była obsługiwana przez parowozy jego konstrukcji, osiągające prędkość ośmiu kilometrów na godzinę. Zmarł 22 kwietnia 1833 roku.
1773 - Zmarł Jakub Fontana, architekt króla Augusta III, autor projektów wielu pałaców i kościołów w stolicy. Wykonał też projekty przebudowy i niektóre wnętrza Zamku Królewskiego w Warszawie. Urodził się w 1710 roku.
1829 - Brytyjski parlament uchwalił Catholic Emancipation Act, znosząc ograniczenia nałożone na katolików przez Henryka VIII. Dzięki tej ustawie katolicy w Wielkiej Brytanii i Irlandii odzyskali prawa obywatelskie, zwłaszcza do piastowania urzędów państwowych oraz do zasiadania w parlamencie. 195. rocznica
1854 - Urodziła się Anna Tomaszewicz-Dobrska, pierwsza w Polsce kobieta praktykująca jako lekarz, ginekolog-położnik i pediatra. Jako pierwsza w Warszawie wykonała cięcie cesarskie w 1896 roku. Przez całe życie zawodowe związana z przytułkiem położniczym w Warszawie, opiekunka Towarzystwa Kolonii Letnich dla Dzieci. W wieku 52 lat rozpoczęła aktywną działalność w Towarzystwie Kultury Polskiej, pisywała między innymi do tygodnika "Kultura Polska". Zmarła 12 czerwca 1918 roku. 170. rocznica
1881 - Zmarł Karol Scheibler, łódzki przemysłowiec, nazywany "królem bawełny”. W połowie lat 50. XIX wieku otworzył w Łodzi pierwszą fabrykę - w pełni zmechanizowaną przędzalnię, rozpoczynając nową epokę w dziejach przemysłowej Łodzi i zapewniając miastu czołowe miejsce w Europie w dziedzinie przemysłu włókienniczego. Wraz z rodziną prowadził działalność charytatywną, budując szkoły, szpitale, kościoły. Na jego osobie Władysław Reymont wzorował postać Hermana Bucholca w powieści "Ziemia obiecana”. Urodził się 1 września 1820 roku.
1883 - Profesorowie chemii analitycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego - Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski, jako pierwsi na świecie dokonali skroplenia azotu. Wcześniej, 4 kwietnia tego samego roku, w ich laboratorium doszło do skroplenia tlenu, a 19 kwietnia 1883 do stanu cieczy sprowadzili dwutlenek węgla.
1891 - Urodził się Stanisław Helsztyński, historyk literatury, pisarz, anglista, badacz okresu Młodej Polski. Autor szkiców o literaturze angielskiej i amerykańskiej oraz przekładów poetyckich. Zmarł 14 kwietnia 1986 roku.
1891 - Urodził się Jerzy Fedkowicz, malarz, kolorysta, autor postimpresjonistycznych pejzaży, aktów, portretów i martwej natury. W latach 30. twórczość artysty wpisała się w nurt koloryzmu. Barwy obrazów nabrały głębi, były dynamicznie nakładane na płótno. Kształty obrysowywał czarnym konturem. Kolory prac zdominowały ciepłe brązy, błękity, szarości i zielenie, ożywiane oranżami, różami i czerwieniami. Zmarł 13 listopada 1959 roku.
1892 - Urodził się Robert Watson-Watt, szkocki fizyk, wynalazca radaru. Pierwszy urządzenie zostało zbudowane w Anglii w 1935 roku. Zmarł 5 grudnia 1973 roku.
1893 - Urodziła się Maja Berezowska, właściwie Maria Berezowska, malarka, rysowniczka i scenograf. Ilustrowała dzieła klasyki literatury, między innymi poezje - Reja, Krasickiego i Bocaccia, a także książki dla dzieci. Autorka cyklu karykatur Adolfa Hitlera, opublikowanych we Francji w 1934 roku. Więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Zmarła 31 maja 1978 roku.
1893 - Urodził się Paweł Szyfter, żołnierz, kapitan rezerwy Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej, członek Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego, powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Ofiara zbrodni katyńskiej. Po ogłoszeniu mobilizacji w sierpniu 1939 roku zgłosił się do służby w Poznaniu. W trakcie kampanii wrześniowej wraz z pozostałymi przy życiu oficerami dostał się do sowieckiej niewoli. Trafił do obozu jenieckiego w Kozielsku. 9 kwietnia 1940 został zamordowany strzałem w tył głowy.
1899 - Urodził się Bolesław Orliński, pułkownik, pilot wojskowy, sportowy i doświadczalny, mistrz akrobacji lotniczej. W latach międzywojennych był pilotem doświadczalnym Państwowych Zakładów Lotniczych. W dniach 27 sierpnia-25 września 1926, na samolocie Bréguet 19 A2, wraz z mechanikiem przelecieli trasę z Warszawy do Tokio o długości 10 tysięcy 300 kilometrów i z powrotem, mimo uszkodzenia śmigła i dolnego płata. W czasie II wojny światowej służył w Wielkiej Brytanii w 305. Dywizjonie Bombowym. Po wojnie wyjechał do Kanady. Podczas swojej kariery lotniczej latał na 92 typach samolotów, spędzając w powietrzu siedem tysięcy godzin. Zmarł 28 lutego 1992 roku w Mississauga. 125. rocznica
1899 - Urodziła się Karolina Beylin, pisarka, varsavianistka, tłumaczka literatury angielskiej. Zadebiutowała w 1928 roku na łamach prasy, jako reportażystka. Autorka książek poświęconych Warszawie, między innymi: "Opowieści warszawskie”, "Jeden rok Warszawy”, "Tajemnice Warszawy”, "Warszawy dni powszednie 1900-1914”. Była odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 3 maja 1977 roku. 125. rocznica
1901 - Urodził się Jacques Lacan, francuski filozof. Zwolennik psychoanalizy, którą traktował nie, jako metodę terapii, lecz nowy rodzaj filozofii myślenia. Zmarł 9 września 1981 roku.
1906 - Urodził się Samuel Beckett, francusko-irlandzki dramaturg, przedstawiciel teatru absurdu, autor dramatu "Czekając na Godota", powieści i esejów. Jeden z twórców teatru absurdu. Jego powieści są pozbawiane tradycyjnej narracji, utrzymane w klimacie skrajnego pesymizmu i podkreślające bezsens ludzkiej egzystencji. W 1969 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Zmarł 22 grudnia 1989 roku.
1908 - Urodził się Marek Żuławski, malarz, grafik. Początkowo malował pod wpływem postimpresjonizmu. Po wojnie wykształcił własny styl, odznaczający się uproszczeniem formy i zgaszonym kolorytem. Tworzył martwe natury i kompozycje figuralne. Autor prac: "Chrystus z Belsen", "Tancerz" i "Sen o lataniu". Zajmował się również krytyką artystyczną. Napisał między innymi "Romantyzm, klasycyzm i z powrotem”. Zmarł 30 marca 1985 roku w Londynie.
1909 - Urodził się Stanisław Ulam, polsko-amerykański matematyk, pochodzenia żydowskiego, przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej, współtwórca amerykańskiej bomby termojądrowej. Był jednym z kluczowych twórców programu "Orion", w którym opracowywano napęd nuklearny rakiet kosmicznych. Autor pierwszych metod numerycznych, jeden z pierwszych naukowców, którzy wykorzystywali w swych pracach komputer. Został odznaczony przez władze RP na uchodźstwie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 13 maja 1984 roku w Santa Fe. 115. rocznica
1913 - Urodził się Aleksander Rymkiewicz, poeta. W latach 1933-1934 był związany z grupą literacką "Żagary". Zadebiutował w 1933 roku w wileńskim dzienniku "Słowo". Wydał zbiory wierszy: "Himalajskie namioty", "Wiersze olimpijskie" i "Bruzdy polskich pługów". Był też autorem książek dla dzieci: "Przygody Gucia Pingwina” oraz "Przygody kangurka Skoczka”. Zmarł 26 września 1983 roku.
1919 - Urodził się Wojciech Piekarski, wojskowy, pułkownik Wojska Polskiego. Był jednym z ostatnich walczących w mundurze żołnierzy po klęsce wrześniowej. Został pojmany 13 marca 1940 roku, ponad miesiąc później - 30 kwietnia 1940 roku zginął jego dowódca oddziału major Henryk Dobrzański. Wojciech Piekarski został wysłany na roboty przymusowe do III Rzeszy. Po zakończeniu wojny służył w Ludowym Wojsku Polskim. Zmarł 29 września 1998 roku. 105. rocznica
1923 - Marszałek Francji Ferdinand Foch został marszałkiem Polski. Był dowódcą, teoretykiem wojskowym, bohaterem I wojny światowej, marszałkiem trzech narodów - Francji, Polski i Wielkiej Brytanii. To jemu przypisywane jest zatrzymanie niemieckiej ofensywy podczas pierwszej bitwy nad Marną w 1914 roku i tym samym uratowanie Paryża i Francji. Za zwycięstwo odniesione w drugiej bitwie otrzymał buławę marszałkowską. Był jedynym Francuzem, który został marszałkiem Polski. To dzięki niemu Armia Polska, tworzona przez generał Józefa Hallera, została sformowana we Francji, a potem dotarła do Polski. Na rządzie niemieckim wymusił przerwanie kontrofensywy przeciwko powstańcom wielkopolskim.
1924 - Urodził się Stanley Donen, amerykański reżyser filmowy, jednej z najbardziej znaczących postaci złotej hollywoodzkiej epoki musicali. Reżyserował, a także grywał w znanych do dziś klasykach kinematografii, między innymi w "Deszczowej piosence", "Królewskim weselu" i "Arabesce". Otrzymał Honorowego Oscara w 1998 za całokształt osiągnięć reżyserskich. Zmarł 21 lutego 2019 roku. 100. rocznica
1925 - Urodziła się Maria Orłowska-Gabryś, graficzka, ilustratorka książek dla dzieci i młodzieży, między innymi "Czarnej owieczki” Jana Grabowskiego, "Cudownej podróży” Selmy Lagerlöff, "Królestwa bajki” Ewy Szelburg-Zarembiny oraz "Szkolnych przygód Pimpusia Sadełko” Marii Konopnickiej. Zmarła 25 października 1988 roku.
1927 - Pierwsi badacze dotarli do miejsca katastrofy tunguskiej. 30 czerwca 1908 roku eksplozja w tajdze syberyjskiej powaliła drzewa w promieniu 40 kilometrów, była widziana w promieniu półtora tysiąca kilometrów, a słyszana w promieniu czterech i pół tysiąca kilometrów. Niezwykle silny wstrząs zarejestrowały wówczas sejsmografy na całej Ziemi. Wciąż nie wyjaśniono, co wywołało tak potężny wybuch.
1929 - Urodził się Konstanty Puzyna, poeta, eseista, teatrolog, jeden z założycieli miesięcznika "Dialog”, przez wiele lat kierownik literacki Teatru Ateneum. Jako krytyk teatralny zadebiutował w 1947 roku, na łamach tygodnika "Nowiny Literackie". Autor szkiców: "To, co teatralne”, "Synteza za trzy grosze” i "Półmrok”. Zmarł 28 sierpnia 1989 roku. 95. rocznica
1931 - Urodził się Robert Enrico, francuski reżyser. Autor popularnych w latach 60. filmów - "Twardzi ludzie" oraz "Stara strzelba", który w 1976 roku został nagrodzony kilkoma Cezarami. Zmarł 23 lutego 2001 roku.
1932 - Urodził się Przemysław Górny, działacz antykomunistyczny i antyustrojowy w okresie PRL, następnie działacz społeczny. Już w liceum został uznany za "element antysocjalistyczny”, musiał wielokrotnie zmieniać szkoły. Jako nastolatek trenował boks. W 1951 zdobył tytuł młodzieżowego wicemistrza Polski w tej dyscyplinie. Podczas studiów na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prezentował postawę otwartego sprzeciwu wobec systemu komunistycznego, cieszył się wielką popularnością wśród studentów. Działał w duszpasterstwie akademickim. Odmawiał wstąpienia do Związku Młodzieży Polskiej, za co groziło mu skreślenie z listy studentów. Był jednym z organizatorów manifestacji z okazji powitania prymasa Stefana Wyszyńskiego w listopadzie 1956. W maju 1955 był jednym z założycieli Związku Młodych Demokratów, a w grudniu 1957 współtworzył Ligę Narodowo-Demokratyczną. Był wielokrotnie zatrzymywany przez milicję i Służbę Bezpieczeństwa. Kilka razy był skazywany na karę więzienia. W 2006, za wybitne zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 25 stycznia 2022 roku.
1938 - Urodził się Andrzej Dąbrowski, perkusista, piosenkarz, wokalista jazzowy, wykonawca przebojów lat 70. - "Zielono mi”, "Niewczesna miłość”, "Do zakochania jeden krok”, "Przygoda z Marią” i "A ty się bracie, nie denerwuj”. Współpracował z Orkiestrą Polskiego Radia, a w latach 70. przez pięć lat w Programie III Polskiego Radia prowadził audycje muzyczne: Trzy kwadranse jazzu" oraz "Z wokalistyką na Ty". Przez 50 lat uczestniczył w wyścigach i rajdach samochodowych. 63 razy znalazł się na podium. W 2013 brał udział w jubileuszowym 50. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Ponownie na deskach opolskiej sceny wystąpił w 2017 i 2018.
1940 - W nocy z 12 na 13 kwietnia rozpoczęła się druga masowa deportacja ludności polskiej w głąb Związku Sowieckiego. Jej ofiarami były rodziny rozstrzeliwanych w tym czasie jeńców i więźniów. Większość spośród wywożonych, bo aż 80 procent, stanowiły kobiety i dzieci. Po dotarciu na miejsce zsyłki, zesłańców czekała niewolnicza praca, nędza, choroby i głód. Według danych NKWD, w czasie drugiej wywózki zesłano około 61 tysięcy osób, głównie do Kazachstanu. Łącznie w latach 1940-1941 władze radzieckie przeprowadziły cztery deportacje ze wschodniej Polski, oficjalnie nazywane "przesiedleniem". Wywieziono około miliona osób cywilnych.
1940 - Urodził się Piotr Figiel, kompozytor, aranżer, dyrygent i pianista. Autor ponad 500 piosenek i utworów instrumentalnych oraz blisko 150 przebojów muzyki rozrywkowej - "Powrócisz tu", "Jaka jesteś, Mario", "Dwadzieścia lat, a może mniej" i "Gdzie szumiące topole". Pisał też muzykę do filmów, między innymi: "Przepraszam, czy tu biją?" i "Moja wojna, moja miłość". Zmarł 22 grudnia 2011 roku.
1941 - Zmarł Ferdynand Hoesick, historyk literatury, pisarz, wydawca. Autor biografii: "Życie Juliusza i Zakopane", "Miłość w życiu Zygmunta Krasińskiego", monografii "Tatry i Zakopane", wspomnień "Dom rodzicielski". Urodził się 16 października 1867 roku.
1941 - Bitwa o Atlantyk - brytyjski krążownik pomocniczy SS "Rajputana" został zatopiony u wybrzeży Islandii przez niemiecki okręt podwodny U-108. Zginęło 41 członków załogi, a ponad 250 zostało uratowanych przez niszczyciele HMS "Legion" i ORP "Piorun".
1941 - W niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau zginął Stanisław Kostka Starowieyski, kapitan rezerwy artylerii Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej 1918-1920, działacz kościelny, społeczny, charytatywny, męczennik, błogosławiony. Urodził się 11 maja 1895 roku.
1941 - Zmarł Antoni Sobański, literat należący do środowiska Skamandrytów i dziennikarz związany z "Wiadomościami Literackimi". Współpracował też z londyńskim „Timesem” i BBC. Był także bohaterem wielu wzmianek w utworach Jarosława Iwaszkiewicza, Ireny Krzywickiej, Zofii Nałkowskiej, Witolda Gombrowicza i innych. Napisał zbiór reportaży z Berlina, w którym analizował budowanie się totalitaryzmu. W czasie II wojny światowej przebywał na emigracji, zmarł w Londynie. Urodził się1 maja 1898 roku.
1942 - Urodził się Waldemar Marszałek, zawodnik sportów motorowodnych. Sześciokrotny mistrz świata, czterokrotny mistrz Europy w zawodach motorowodnych. Jeden z najbardziej utytułowanych motorowodniaków na świecie. Jego największe sukcesy przypadły w latach 80. Często określany, jako legenda polskiego sportu. Do dzisiaj żaden zawodnik na świecie w tych klasach nie zdobył tylu medali. Startował zawsze z numerem 11. Jako pierwszy w historii zdobył trzy razy z rzędu tytuł mistrza świata. Od 1998 do 2018 roku - radny Warszawy.
1942 - Generał Władysław Sikorski przesłał premierowi Wielkiej Brytanii Winstonowi Churchillowi memorandum w sprawie szybkiego utworzenia II frontu w Europie i skoordynowania powstań narodowych w państwach okupowanych przez III Rzeszę.
1943 - Radio berlińskie podało komunikat o odkryciu masowych grobów polskich oficerów w Katyniu pod Smoleńskiem. Już dwa dni później moskiewskie radio oskarżyło Niemców o mord, sugerując, że doszło do niego w 1941 roku. Wersję tę upowszechniała komunistyczna propaganda, a za nią - władze PRL. Wywiad brytyjski i amerykański szybko zdobyły informacje, kto jest sprawcą zbrodni, jednak wiadomość zatajono w obawie przed reakcją ZSRR. Związek Radziecki przyznał się do popełnienia zbrodni dopiero po 50 latach - 13 kwietnia 1990 roku.
1943 - W nocy z 13 na 14 kwietnia grupa ukraińskich nacjonalistów zamordowała 10 polskich mieszkańcach wsi Bilcze w województwie wołyńskim. Mieszkało tam zaledwie kilkanaście polskich rodzin. Część z nich, na wieść o napadach na Polaków, uciekła na początku kwietnia 1943 do Łucka.
1944 - Urodził się Lech Gardocki, prawnik, profesor nauk prawnych, sędzia. Od 1998 do 2010 roku - pierwszy prezes Sądu Najwyższego i przewodniczący Trybunału Stanu. Autor kilkudziesięciu publikacji na temat prawa karnego, między innymi "Prawo karne” i "Zagadnienia teorii kryminalizacji”. W 2015 został dziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. 80. rocznica
1945 - W pobliżu Gardelegen w Saksonii-Anhalt niemieccy strażnicy spalili żywcem lub zastrzelili ponad tysiąc więźniów - głównie Polaków - prowadzonych w marszu śmierci z niemieckiego obozu koncentracyjnego Mittelbau-Dora. 11 osób zostało następnego dnia odnalezionych żywych przez żołnierzy amerykańskich.
1947 - Podczas obrad Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zapadła decyzja o stopniowej likwidacji sektora prywatnego w handlu. W celu realizacji zaplanowanych działań 2 czerwca 1947 uchwalono trzy ustawy: w sprawie zwalczania drożyzny i nadmiernych zysków w obrocie handlowym, o obywatelskich komisjach podatkowych i lustratorach społecznych, o zezwoleniach na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych i budowlanych. W 1947 roku utworzono przedsiębiorstwo państwowe Powszechne Domy Towarowe, które w kolejnych latach zbudowało sieć kilkudziesięciu wielkich domów towarowych w 22 największych miastach. Powszechne Domy Towarowe miały być konkurencją dla małych sklepów prywatnych. Właścicielom sklepów, którzy zawyżali ceny, groziło do pięciu lat więzienia. Likwidacja prywatnego handlu doprowadziła do znacznych trudności w zaopatrzeniu ludności w towary.
1950 - Urodził się Ron Perlman, właściwie Ronald Francis Perlman, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta. Grał między innymi w serialu "Piękna i bestia” oraz filmach: "Szczury”, "Cena sławy”, "Wyspa doktora Moreau”, "Walka o ogień”, "Imię róży”, "Conan Barbarzyńca”, "Hellboy" oraz "Polowanie na czarownice”. Użycza swojego głosu do gier wideo i seriali animowanych.
1953 - CIA rozpoczęła ściśle tajny program badawczy MKUltra, dotyczący możliwości sterowania pracą ludzkiego mózgu. Według wielu relacji badania były często brutalne i prowadzone na nieświadomych ich celu obywatelach USA, czasem z tragicznymi skutkami. Projekt został ujawniony i oprotestowany przez dziennikarzy i komisje śledcze Prezydenta i Kongresu USA.
1957 - Do Kościoła Mariackiego w Krakowie wrócił ołtarz Wita Stwosza, który Niemcy w czasie II wojny światowej wywieźli do Norymbergii. Odnalazł go profesor Karol Estreicher z pomocą Amerykanów, dzięki czemu ołtarz do Krakowa powrócił pociągiem w maju 1946. Ołtarz był konserwowany na Wawelu w latach 1946-1950, a oddany do kościoła Mariackiego w 1957 roku.
1958 - Zmarł Józef Jeka, major lotnictwa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, major Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej. We wrześniu 1939 roku walczył w 141. eskadrze myśliwskiej IV Pułku Lotniczego Toruńskiego. Po zakończeniu działań lotniczych nad terenem Polski trafił do Anglii. Jako pilot myśliwski uzyskał tytuł Asa Myśliwskiego oznaczający, że zestrzelił ponad pięć samolotów. Od 1950 roku współpracował z wywiadem brytyjskim i amerykańskim - brał udział w tajnych operacjach wymierzonych w reżimy komunistyczne wschodniej Europy. Zginął, jako pilot samolotu B-26-B w Indonezji. Urodził się 6 kwietnia 1917 roku.
1960 - Urodził się Olaf Ludwig, niemiecki kolarz szosowy i torowy, mistrz olimpijski z 1988 roku, mistrz świata z 1981, zwycięzca Wyścigu Pokoju w 1982 i 1986 roku. Karierę zakończył w 1996.
1963 - Urodził się Garri Kasparow, światowy mistrz szachowy, pochodzenia ormiańsko-żydowskiego. Mistrz świata w latach 1984-1993, jeden z najwybitniejszych szachistów w historii. W 2005 roku, po zwycięstwie w prestiżowym turnieju szachowym rozgrywanym w Linares, Garri Kasparow oficjalnie ogłosił zakończenie kariery sportowej. Zajął się pisaniem książek i polityką. W 2013 roku otrzymał wyróżnienie "Obrońca Praw Człowieka". Kandydował w wyborach na stanowisko prezydenta Rosji.
1966 - Zmarł Felix von Luckner, niemiecki żeglarz i pisarz. Jako młodzieniec uciekł z bogatego, rodzinnego domu i do 20 roku życia prowadził awanturnicze życie. Zyskał międzynarodowy rozgłos, jako kapitan statku SMS "Seeadler", zajmował się korsarstwem. Urodził się 9 czerwca 1881 roku.
1967 - W Warszawie odbyły się dwa koncerty grupy The Rolling Stones, jednego z najsłynniejszych zespołów rockowych na świecie. Występy zostały zorganizowane w Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki. Zespół promował swój album "Between the Buttons". Supportem była grupa Czerwono-Czarni. Muzycy zagrali za symboliczne honorarium w wysokości pięciu dolarów. Fatalna akustyka sprawiła, że menadżer zespołu skrócił oba występy. Jego decyzja była również spowodowana tym, że spontaniczne reakcje publiczności były hamowane przez uczestniczących w koncercie radzieckich "oficjeli".
1971 - Zmarł Józef Krzeptowski, narciarz, przewodnik i ratownik górski, uczestnik ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Był nazywany "królem kurierów tatrzańskich". Urodził się 9 czerwca 1904 roku.
1972 - W Krakowie zmarł Feliks Młynarski, ekonomista, współtwórca Banku Polskiego SA. W czasie II wojny światowej, za zgodą rządu RP na uchodźstwie, pełnił funkcję prezesa Banku Emisyjnego w Krakowie, emitującego pieniądze dla Generalnego Gubernatorstwa, tak zwane młynarki. Urodził się 20 listopada 1884 roku.
1979 - Zmarł Marian Załucki, poeta, satyryk, pisał utwory dla dzieci i młodzieży. Autor zbiorów satyr: "A nie mówiłem?”, "Uszczypnij muzo”, "Komu do śmiechu”, "Przejażdżki wierszem”, "Przepraszam - żartowałem”. Urodził się 5 maja 1920 roku. 45. rocznica
1986 - Papież Jan Paweł II złożył pierwszą w historii papiestwa wizytę w synagodze. W wygłoszonym przemówieniu wypowiedział słynne słowa, że Żydzi są starszymi i umiłowanymi braćmi chrześcijan w wierze. Ojca Świętego przyjął główny rabin Rzymu profesor Elio Toaff. Powitał Papieża Polaka przed bramą synagogi, obaj wymienili serdeczny uścisk, po czym weszli do środka wraz z towarzyszącymi im osobami.
1987 - Zmarł Tadeusz Brzozowski, malarz, przedstawiciel surrealizmu, pedagog, jeden z założycieli w 1957 roku Grupy Krakowskiej. Profesor Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu. Uprawiał malarstwo, rysunek i scenografię, projektował tkaniny. Urodził się w 1 listopada 1918 roku.
1990 - Związek Sowiecki przyznał się do zbrodni katyńskiej. Rządowa agencja informacyjna TASS opublikowała komunikat, w którym władze Rosji poinformowały, że sprawcami ludobójstwa były stalinowskie służby specjalne, imiennie wskazano na odpowiedzialność komisarza NKWD Ławretija Berii i jego następcy Wsiewłoda Mierkułowa. Zbrodnię katyńska nazwano jedną z najcięższych zbrodni epoki stalinizmu. Tego samego dnia prezydent ZSRS Michaił Gorbaczow przekazał prezydentowi Wojciechowi Jaruzelskiemu kopie wyselekcjonowanych archiwalnych dokumentów z listami więźniów skierowanych w kwietniu i maju 1940 roku z obozu jenieckiego w Kozielsku do Smoleńska i z obozu w Ostaszkowie do Kalinina, a także wykaz akt ewidencyjnych jeńców wojennych, których wywieziono z obozu NKWD w Starobielsku.
1990 - Zmarł Zygmunt Szelest, wybitny trener oszczepników, twórca polskiej szkoły oszczepu. Do jego wychowanków należeli: Janusz Sidło, Władysław Nikiciuk, Zbigniew Radziwonowicz, Jan Kopyto, Piotr Bielczyk, Urszula Figwer, Maria Ciach-Michalak. Urodził się 16 grudnia 1911 roku.
1996 - Zmarł George Mackay Brown, szkocki pisarz, autor zbiorów wierszy - "Antologia z wyspy fok", opowiadań i utworów scenicznych. Był jednym z inicjatorów szkockiego renesansu literackiego w latach 60. Czerpał z dawnych sag nordyckich oraz islandzkich, inspiracją była też dla niego Biblia. W 1961 roku przeszedł na katolicyzm. W 1974 roku otrzymał Order Imperium Brytyjskiego. Urodził się 17 października 1921 roku.
1998 - Zmarł Jerzy Kondracki, geograf i kartograf, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor najbardziej znanej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski, działacz Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Wprowadził i rozwinął w Polsce kompleksowy kierunek badań środowiska przyrodniczego. Zginął w dziewięćdziesiątym roku życia podczas samotnej wędrówki w Alpach. Urodził się 1 listopada 1908 roku.
2005 - Zmarł Mieczysław Pruszyński, ekonomista i publicysta, sponsor kultury polskiej, twórca nagrody publicystycznej imienia Adolfa Bocheńskiego oraz Wieczystej Fundacji imienia Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich, która nagradza polskich dziennikarzy. Urodził się 18 września 1910 roku.
2005 - Do Grot Watykańskich pod bazyliką świętego Piotra wpuszczono pierwszych pielgrzymów mogących przejść obok grobu Jana Pawła II. W Grotach Watykańskich znajdują się groby większości papieży, począwszy od świętego Piotra, a kończąc na Janie Pawle I. Grób Jana Pawła II w 2011 roku został przeniesiony do Bazyliki.
2008 - Zmarł John Wheeler, amerykański fizyk, profesor Uniwersytetu Princeton. Prowadził badania w dziedzinie fizyki atomowej i jądrowej oraz oddziaływań elektromagnetycznych między cząstkami elementarnymi. Przez wiele lat brał udział w pracach nad budową bomby atomowej i wodorowej, zajmował się teorią czarnych dziur i był twórcą tego określenia. Urodził się 9 lipca 1911 roku.
2009 - W pożarze hotelu socjalnego w Kamieniu Pomorskim zginęły 23 osoby, a 21 zostało rannych. Ogień w bardzo szybkim tempie rozprzestrzenił się na wszystkie piętra budynku, co odcięło mieszkańcom budynku drogę ewakuacji. W momencie wybuchu pożaru zameldowanych było 77 osób. Według opinii biegłych, ogień został zaprószony w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej. Nie udało się ustalić, co było bezpośrednią przyczyną zwarcia. 15. rocznica
2010 - Zmarła Anna Semkowicz-Holt, dziennikarka radiowa i telewizyjna, przez ponad 30 lat związana z radiową Trójką. Autorka reportaży i cykli radiowych: "Urodzeni na początku wieku”, "Co z tą inteligencją”, "Wszyscy ludzie Trójki”. Prowadziła audycję nocną "Trójka pod księżycem”. Uczyła w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej. Urodziła się 4 marca 1947 roku.
2011 - Zmarł Mieczysław Michalski, przewodnik i działacz turystyczny. Był członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W 2008 roku skończył sto lat, pozostając najstarszym aktywnym przewodnikiem po Gdańsku. Urodził się 2 lipca 1908 roku.
2015 - Zmarł Günter Grass, niemiecki pisarz, poeta, autor powieści: "Blaszany bębenek", "Kot i mysz", "Psie lata", "Rozległe pole". W twórczości często wprowadzał motywy polskie i polsko-niemieckiego pojednania. W 1999 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Urodził się 16 października 1927 roku.
2017 - Z pokładu samolotu Lockheed C-130 Hercules Amerykanie po raz pierwszy w celach bojowych zrzucili swoją największą bombę lotniczą z konwencjonalnym ładunkiem wybuchowym GBU-43/B MOAB. Celem był należący do Państwa Islamskiego kompleks tuneli w afgańskiej prowincji Nangarhar. Koszt ładunku wynosi około 16 milionów dolarów amerykańskich.
2018 - Zmarł Miloš Forman, czeski reżyser filmowy, od 1968 mieszkający i tworzący w Stanach Zjednoczonych. Światowy rozgłos zdobył w latach 60. XX wieku dzięki filmowi "Miłość blondynki", który otrzymał nagrody na festiwalach w Locarno i Wenecji. W 1975 roku zekranizował powieść Kena Kesey’a "Lot nad kukułczym gniazdem". Film ten został uhonorowany aż pięcioma Oscarami w najważniejszych kategoriach. Kolejnym ważnym osiągnięciem Formana była adaptacja sztuki Petera Shaffera "Amadeusz", oparta na biografii Wolfganga Amadeusa Mozarta. Film ten przyniósł mu kolejnego Oscara za reżyserię oraz wiele innych nagród. W 2006 roku Forman nakręcił swój ostatni film, "Duchy Goi", ukazujący postać Francisca Goi. Urodził się 18 lutego 1932 roku.
2019 - Zmarł Paul Greengard, amerykański neurobiolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2000 roku, przyznanej za zbadanie mechanizmów funkcjonowania mózgu na poziomie molekularnym. Razem z nim wyróżniono Arvida Carlssona i Erica Kandela. Paul Greengard odkrył mechanizm przekazywania bodźców przez zakończenia komórek nerwowych tak zwaną powolną transmisję synaptyczną, która dzieje się podczas podstawowych zjawisk psychicznych, na przykład koncentracji. Jego odkrycie przyczyniło się do tworzenia nowych leków oddziałujących na układ nerwowy. Urodził się 11 grudnia 1925 roku. 5. rocznica
2022 - Zmarł Michel Bouquet, francuski aktor teatralny i filmowy. Zdobywca Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora za rolę w filmie "Toto bohater" z(1991 roku oraz dwóch Cezarów za najlepszą rolę męską, w filmach "Jak zabiłem swojego ojca" oraz "Przechodzień z Pól Marsowych" W 2012 roku zagrał tytułową rolę wybitnego malarza w filmie "Renoir" Urodził się 6 listopada 1925 roku.
2023 - FBI aresztowało 21-letniego członka Gwardii Narodowej Sił Powietrznych, specjalistę od IT Jacka Teixeirę podejrzanego o ujawnienie tajnych dokumentów Pentagonu. Do sieci trafiło kilkaset z nich, między innymi dotyczące tematów wrażliwych związanych z wojną na Ukrainie, takie jak mapy ruchów wojsk. Wyciek jest uważany za największy w XXI wieku. 4 marca 2024 roku Teixeira przyznał się do sześciu zarzutów umyślnego przechowywania i przekazywania informacji wojskowych. 1. rocznica
2023 - Polska Grupa Energetyczna i elektrownie należące do grupy ZEA PAK powołały spółkę, która - wraz z partnerem koreańskim, koncernem KHNP - ma zbudować elektrownię jądrową w Pątnowie koło Konina. Spółka o nazwie PGE PAK Energia Jądrowa ma postawić siłownię w koreańskiej technologii reaktorów APR 1400. Według założeń elektrownia ma powstać do 2035 roku. Pierwszą elektrownię jądrową w Polsce ma wybudować w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu w ramach rządowego Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) konsorcjum amerykańskich firm Westinghouse i Bechtel. 1. rocznica
2023 - W wypadku podczas testów przed Rajdem Chorwacji zginął irlandzki kierowca rajdowy Craig Breen. Był synem rajdowca, ścigał się od dziewiątego roku życia. Starty w mistrzostwach świata rozpoczął jako 19-latek. W 2011 roku wywalczył mistrzostwo WRC Academy Od 2016 roku był związany z najlepszą rajdową serią wyścigową świata WRC. Przez lata kariery jeździł w zespołach Citroen, Hyundai i M-Sport. Wystąpił w 81 rundach WRC, wygrywając 30 odcinków specjalnych. Ośmiokrotnie stał na podium pojedynczych rajdów, lecz ani razu nie wygrał. Urodził się 2 lutego 1990 roku. 1. rocznica
