Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-03-01, 07:30 Autor: Informacyjna Agencja Radiowa/IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1 marca - Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej w 1990 roku.

1 marca - Międzynarodowy Dzień Walki przeciwko Zbrojeniom Atomowym, obchodzony w rocznicę przeprowadzenia przez Stany Zjednoczone testów bomby wodorowej na atolu Bikini na Pacyfiku w 1954 roku.
1456 - Urodził się Władysław II Jagiellończyk, najstarszy z synów Kazimierza Jagiellończyka, wychowanek Jana Długosza, król Czech i Węgier oraz Chorwacji. Ojciec Anny Jagiellonki, żony Ferdynanda I Habsburga oraz matki późniejszych królowych polskich Elżbiety i Katarzyny Habsburżanek. Zmarł 13 marca 1516 roku.

1562 - W miasteczku Wassy, w północno-wschodniej Francji, oddziały dowodzone przez księcia Franciszka z Guise zmasakrowały tysiąc pokojowo zebranych tam protestantów. Hugenoci w odwecie zajęli miasto Le Hevre. Był to początek pierwszej wojny religijnej we Francji.

1565 - Portugalski kolonizator Estacio de Sa, u podnóża szczytu zwanego Głową Cukru, założył miasto Rio de Janeiro. Obecnie łącznie z przedmieściami liczy około 12 milionów mieszkańców.

1697 - Zmarł Francesco Redi, włoski humanista i biolog. Zajmował się anatomią i biologią bezkręgowców. Na podstawie badań nad rozwojem muchy mięsnej, dowiódł, że owady wykluwają się z jaj, tym samym obalił arystotelesowską abiogenezę. Był także poetą. Urodził się 18 lutego 1626 roku.

1780 - Pensylwania, jako jeden z pierwszych stanów w USA, zniosła niewolnictwo.

1794 - W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się prapremiera śpiewogry "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale" do muzyki Jana Stefaniego i libretta Wojciecha Bogusławskiego. Teksty przyśpiewek były aluzją do sytuacji Polski po II rozbiorze. Z uwagi na antyrosyjskie nastawienie, po trzech przedstawieniach zakazano wystawiania opery. 230 rocznica

1801 - Urodził się Franciszek Bażyński, ksiądz, działacz społeczny i oświatowy w Wielkopolsce. Założył Wydawnictwo Dobrych i Tanich Książek w Poznaniu. Zmarł 12 marca 1876 roku.

1810 - Urodził się Fryderyk Chopin, wybitny kompozytor polski. Tworzył koncerty, mazurki, polonezy, nokturny i etiudy. Jego twórczość łączyła elementy polskiej muzyki ludowej i narodowej ze stylem romantycznym. Była inspiracją dla wielu późniejszych kompozytorów - Liszta, Wagnera, Brahmsa, Czajkowskiego czy Rachmaninowa. (Według rodziny Chopina, Fryderyk urodził się 1 marca, natomiast w metryce chrztu zapisana jest data 22 lutego 1810 roku). Zmarł 17 października 1849 roku w Paryżu.

1826 - Urodził się Francesco Nullo, włoski pułkownik, rewolucjonista, bojownik o wolność Włoch i Polski, uczestnik powstania przeciwko Austriakom, w Lombardii, w 1848 roku, a także powstania styczniowego, w tak zwanym oddziale garybaldczyków. Zginął w bitwie pod Krzykawką, koło Olkusza, 5 maja 1863 roku.

1850 - Zmarł Tomasz Kantorbery Tymowski, poeta, uczestnik kampanii Napoleona w Hiszpanii i powstania listopadowego. Autor wierszy okolicznościowych i patriotycznych, bajek, satyr politycznych. Rozgłos zyskała jego elegia „Dumania żołnierza polskiego w starożytnym zamku Maurów nad Tagiem”. Urodził się 29 grudnia 1790 roku.

1855 - Urodził się Roman Zawiliński, językoznawca, nauczyciel, prezes Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza, założyciel i redaktor "Poradnika Językowego", a także autor gramatyki języka polskiego dla szkół średnich i słownika wyrazów bliskoznacznych, popularyzator wiedzy o języku. Zmarł 21 października 1932 roku.

1868 - Zmarł Józef Simmler, malarz, portrecista, twórca obrazów o tematyce religijnej, historycznej i obyczajowej, członek Towarzystwa Sztuk Pięknych. Jego najbardziej znane płótna to: "Śmierć Barbary Radziwiłłówny", "Przysięga Jadwigi", „Portret Jadwigi Łuszczewskiej”. Urodził się 14 marca 1823 roku.

1872 - W Stanach Zjednoczonych na mocy ustawy prezydenta Ulyssesa Granta utworzono Yellowstone, pierwszy na świecie park narodowy. Obejmuje część Gór Skalistych wraz z dolinami rzek - Yellowstone i Snake.

1877 - Zmarł Antoni Norbert Patek, uczestnik Powstania Listopadowego, działacz emigracyjny w Szwajcarii, zegarmistrz. Założył w Genewie słynną firmę zegarmistrzowską Patek-Philippe, działającą do dzisiaj. Była to pierwsza firma produkująca masowo zegarki kieszonkowe. W 1868 roku wykonano w niej jeden z pierwszych zegarków na rękę - dla węgierskiej arystokratki. Urodził się 14 czerwca 1812 roku.

1886 - Urodził się Oskar Kokoschka, austriacki malarz, grafik, poeta i dramaturg, działający w okresie ekspresjonizmu, najsłynniejszy przedstawiciel berlińskiej grupy artystycznej „Der Sturm”. Malował ostre, ekspresjonistyczne obrazy i portrety silnie akcentujące tematykę antywojenną. Zdecydowany przeciwnik hitleryzmu i przemocy w polityce. Autor dramatów - „Orfeusz i Eurydyka”, „Sphinks und Strohmann”. Zmarł 22 lutego 1980 roku.

1896 - Urodził się Dimitri Mitropoulos, grecki dyrygent, kompozytor i pianista, propagator muzyki współczesnej. Debiutował w Stanach Zjednoczonych, w 1936 roku, z Boston Symphony Orchestra. Pracował jako dyrygent w Minneapolis Symphony Orchestra, a w 1951 roku został dyrektorem Filharmonii Nowojorskiej. W 1946 osiadł na stałe w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 2 listopada 1960 roku.

1896 - Urodziła się Stanisława Klimkowska-Bieńkowska, malarka i konserwator zabytków, wiele lat pracy zawodowej poświęciła ratowaniu cennych polichromii w dziesiątkach kościołów w całej Polsce. Zmarła 30 lipca 1996 roku.

1897 - Urodził się ksiądz Jan Zieja, publicysta, pisarz religijny i działacz społeczny, duszpasterz Związku Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej Wici, kapelan Batalionów Chłopskich, Szarych Szeregów i Komendy Głównej Armii Krajowej, współorganizator „Domu Samotnej Matki" w Słupsku, współzałożyciel Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR". Autor pracy „Katechizm życia chrześcijańskiego”. Zmarł 19 października 1991 roku.

1902 - Urodził się Jan Wyka, poeta i prozaik, w latach 30. - redaktor czasopisma „Lewar”, żołnierz Brygady imienia Dąbrowskiego, po wojnie - redaktor „Chłopskiej Drogi”. Autor poematów - "Pieśń o Saragossie" i „O północy”, opowiadań - "Zapiski na karteluszkach", "Przywidzenia", zbiorów wierszy: "Szorstki wiersz", "Gorzki owoc", „Hiszpańskie trasy”. Zmarł 20 września 1992 roku.

1902 - W Wilnie urodził się Antoni Szacki, "Bohun", "Dąbrowski", pułkownik Narodowych Sił Zbrojnych. Był dowódcą Brygady Świętokrzyskiej w latach 1944 -1945. Zmarł 2 lipca 1992 roku.

1904 - Urodził się Glenn Miller, amerykański kompozytor, aranżer i puzonista. Z utworzonym w 1938 roku big bandem odnosił liczne sukcesy, również w filmie. Spopularyzował jazz w Europie. W 1942 roku wstąpił do wojska gdzie prowadził Reprezentacyjną Orkiestrę Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Zginął w katastrofie lotniczej, 15 grudnia 1944 roku. 120 rocznica

1906 - Ukazał się pierwszy numer dziennika "Wiadomości Częstochowskie (...)". Kilka miesięcy później gazetę przemianowano na „Dziennik Częstochowski", a od stycznia 1907 roku ukazywała się jako „Goniec Częstochowski”. Ostatni numer pojawił ukazał się 2 września 1939 roku i informował o wybuchu II wojny światowej. "Goniec (...)" był jedną z nielicznych polskich gazet prenumerowanych przez Bibliotekę Watykańską.

1910 - Urodził się John Martin Archer, angielski biochemik, twórca chromatografii - techniki rozdzielania składników mieszaniny, co pozwala na ich identyfikację i analizę. Za wkład w rozwój chromatografii, wraz z Richardem Synge, uhonorowany Nagrodą Nobla w 1952 roku, w dziedzinie chemii. Zmarł 28 licpaa 2002 roku.

1910 - Urodził się David Niven, angielski aktor. Zagrał między innymi w obrazach: „Jak zdobyć męża”, „Nie jedzcie stokrotek”, „Różowa pantera”, „Król, dama, walet”, „W 80 dni dookoła świata”, „Działa Nawarony”, „Śmierć na Nilu”. Jego najsłynniejszą rolą jest kreacja Sir Charlesa Lyttona, złodzieja klejnotów w serii filmów o inspektorze Clouseau. Za rolę w obrazie „Osobne stoliki” otrzymał w 1959 roku Oscara. Zmarł 29 lipca 1983 roku .

1911 - Zmarł Jacobus van ‘t Hoff, holenderski chemik, profesor uniwersytetów w - Amsterdamie, Lipsku i Berlinie. Prowadził prace nad ciśnieniem osmotycznym, stereochemią, równowagą chemiczną oraz dynamiką reakcji chemicznych. W 1901 roku uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii, jak pierwszy laureat w tej dziedzinie nauki. Urodził się 30 sierpnia 1852 roku.

1913 - Urodził się Jan Bolesław Ożóg, poeta, prozaik. Debiutował w 1935 roku na łamach miesięcznika „Okolica Poetów”. Autor tomików poetyckich: „Wyjazd wnuka”, „Ogier i makolągwa”, „Kraj”, „Zielony wiatr”, „Jemioła”, „Ziemia wielkanocna”, zbiorów opowiadań: „Elegia weselna i inne opowiadania”, „Kiedy ptaki odleciały”, a także powieści - „Ścigani” i „Cienie ziemi”. Zmarł 1 marca 1991 roku.

1916 - Urodziła się Krystyna Feldman, aktorka teatralna i filmowa, uważana za mistrzynię drugiego planu i jedną z najbardziej charakterystycznych polskich aktorek. Znana z ról między innymi w obrazach: „Mój Nikifor”, „Pogrzeb kartofla”, „Yesterday”, „Pociąg do Hollywood”, „Stara baśń”. Popularność zdobyła też rolą babka Rozalii Kiepskiej w serialu telewizyjnym „Świat według Kiepskich”. Zmarła 24 stycznia 2007 roku.

1917 - Urodził się Stanisław Szwarc-Bronikowski, podróżnik, filmowiec, publicysta, pisarz, członek The Explorers Club, Międzynarodowej Organizacji TV "One Word", Nationale Geographic Society i innych. Autor ponad 120 filmów o tematyce przyrodniczej, etnograficznej, archeologicznej, a także religioznawczej. Wśród nich: "Mongolskie ballady", "Z Alaski do Kolorado", "Przez antypody", "U źródeł naszej cywilizacji", "Zielone komnaty". Laureat wielu nagród krajowych i zagranicznych, między innymi "Klio" w 1997 roku, a w 2004 - "Super Kolosa" za całokształt działalności. Zmarł 8 stycznia 2010 roku.

1920 - Urodził się Albin Siekierski, prozaik i publicysta, scenarzysta filmowy i telewizyjny, redaktor dwutygodnika „Poglądy”. Autor powieści: „Blisko, coraz bliżej”, „Ocalenie”, „Ku górze nad rzeką”, „Czarne i białe pióropusze”, „Drzewo liści nie dobiera”, „Druga strona księżyca”. Na podstawie opowiadania z cyklu tematycznego "Tego domu już nie ma" Kazimierz Kutz napisał scenariusz filmu „Paciorki jednego różańca”. Zmarł 28 lutego 1989. 1921 - Urodził się Jack Clayton, brytyjski reżyser filmowy, twórca między innymi obrazów: „Wielki Gatsby”, „Dom matki”, „Zjadacz dyń”. Nominowany do Oscara za reżyserię filmu "Miejsce na górze" z 1959 roku. Zmarł 26 lutego 1995 roku.

1921 - Do służby w tworzącej się w polskiej Marynarce Wojennej weszły 4 trałowce. Statki wcześniej służyły w marynarce niemieckiej. Zostały wykupione przez norweskiego inwestora a następnie w 1920 roku odsprzedane Polsce. Były to ORP Czajka, ORP Mewa, ORP Rybitwa i ORP Jaskółka - jednostki, których zadaniem było rozminowywanie i stawianie min wodnych. Obecnie tę rolę pełnią niewielkie okręty bojowe - niszczyciele min.

1922 - Urodził się Icchak Rabin, izraelski polityk, przywódca Partii Pracy, od lipca 1992 roku - premier. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1994 roku, wraz z Jaserem Arafatem i Szymonem Peresem. Zmarł na skutek ran odniesionych w zamachu, 4 listopada 1995 roku.

1923 - Urodził się Zygmunt Poniatowski, religioznawca, pionier naukowych badań nad religią w Polsce. Zajmował się między innymi dziejami wczesnego chrześcijaństwa i teorią religioznawstwa. Autor między innymi : Logos Prologu Ewangelii Janowej (1970), Wprowadzenie w Ewangelie (1971)Nowy Testament w świetle statystyki językowej (1971) oraz Dzieje i problemy chrystologii (1976). Urodził się 21 maja 1994 roku.

1924 - Urodził się Leonard Andrzejewski, aktor. Zagrał w filmach: "Miasteczko", "Kontrybucja", "Pan Wołodyjowski", "Szczur". Zmarł 18 października 1997 roku. 100 rocznica

1925 - Urodził się Ireneusz Gwidon Kamiński, pisarz, poeta, redaktor szczecińskiego miesięcznika „Ziemia i Morze”, autor powieści: „Czerwony sokół”, „Węgierska opowieść”, „Anastazja, czyli opowieści garbusa”, „Krystyna i rapier”, „Białe wrony”. Zmarł 13 września 1996 roku.

1927 - Urodził się Harry Belafonte, amerykański piosenkarz i aktor filmowy, popularny w latach 50. Wykonywał głównie taneczne piosenki w stylu calypso, śpiewał również murzyńskie pieśni religijne - spirituals. Pierwszy Afroamerykanin - zdobywca nagród Emmy. Znany z walki o prawa człowieka.

1932 - Urodził się Józef Fryźlewicz, aktor teatralny i filmowy, poeta, dramatopisarz. Zagrał między innymi w obrazach: „Dyrygent”, „Polonia Restituta”, „Tumor Witkacego”. Jest autorem sztuk teatralnych, wierszy i opowiadań.

1933 - Uroczyste oddanie do użytku środkowego odcinka magistrali łączącej Górny Śląsk z Gdynią. Odcinek Karsznice-Inowrocław miał długość 156 kilometrów. Otwarcie nastąpiło na stacji kolejowej Karsznice, z udziałem ministra komunikacji, inżyniera Michała Butkiewicza. Ruch na całej długości magistrali węglowej rozpoczął się dopiero w 1937 roku.

1933 - Urodził się Józef Waczków, poeta, tłumacz poezji: czeskiej, francuskiej, rosyjskiej, portugalskiej. Redaktor miesięcznika „Literatura na Świecie”. Autor szkiców - „Franciszek Halas”, „Paul Éluard”, zbiorów poezji - „Dom i inne wiersze”, „Rzecz jasna noc”. Zmarł 15 grudnia 2004 roku.

1935 - Urodził się Ernest Bryll, poeta, prozaik, dramatopisarz, autor tekstów piosenek, między innymi: „Hej, baby, baby”, „Na sianie”, „Nie zmogła go kula”; autor śpiewogry „Janosik, czyli na szkle malowane”, a także zbiorów poezji: "Wigilie wariata”, "Sztuka stosowana”, „Piołunie piołunowy”, „Rok polski”. Na początku lat 90. piastował urząd ambasadora w Irlandii.

1936 - Zainicjowało działalność Polskie Radio dla Zagranicy. Tego dnia rozpoczęła się codzienna emisja audycji w języku polskim z Warszawy, adresowanych do obcokrajowców oraz Polonii. Dziś dzięki najnowszym technologiom multimedialnym program jest odbierany na wszystkich kontynentach. Radio dla Zagranicy realizuje misję promowania kraju i prezentowania polskiej racji stanu światowej opinii publicznej. Jego zadaniem jest informowanie o wydarzeniach w Polsce, o naszej polityce zagranicznej, a także przekazywanie wiadomości z zakresu gospodarki i ekonomii oraz kultury i nauki. Na program składają się: serwisy informacyjne, przeglądy prasy, komentarze, korespondencje zagraniczne, wywiady, dyskusje, audycje religijne oraz muzyczne.

1937 - O godzinie 13.10 uruchomiona została radiostacja Warszawa II nadającą dla stolicy i województwa warszawskiego. Po wojnie Program Drugi odrodził się - już jako antena ogólnopolska - w 1949 roku. W pierwszych latach po powstaniu stacja nadawała około pięciu godzin dziennie. Wśród tematów dominowały sprawy lokalne, było również dużo muzyki. Warszawa Druga specjalizowała się w nadawaniu słuchowisk na żywo w tak zwanym Teatrze Wyobraźni.

1938 - Zmarł Władysław Grabski, polityk narodowej demokracji, ekonomista, historyk. Profesor i rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, premier i minister skarbu w latach 1923 -1925. Był autorem reformy walutowej przeprowadzonej w 1924 roku i twórcą prywatnego Banku Polskiego. Napisał liczne prace naukowe, między innymi - „Historia wsi w Polsce”, „Cele i zadania polityki agrarnej w Polsce”. Od 2002 Narodowy Bank Polski przyznaje corocznie Nagrodę imienia Władysława Grabskiego dla najlepszych dziennikarzy ekonomicznych. Urodził się 7 lipca 1874 roku.

1941 - W Bełchatowie okupanci niemieccy utworzyli getto, w którym zamknęli wszystkich żydowskich mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości - ponad 5 tysięcy osób. W 1942 roku rozpoczęli likwidację getta, wywożąc ludzi do obozów zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, w Bełżcu, w Szebniach, a także do getta w Łodzi. 150 osobom udało się uciec. Ostatni transport Niemcy wysłali 18 sierpnia 1942 roku. Ostatecznie getto zlikwidowali w sierpniu 1942 roku.

1942 - Wojna na Pacyfiku: rozpoczęła się bitwa o Jawę. Na wyspie wylądowały jednostki japońskie, tym samym atakując stacjonujące na niej wojska alianckie. Dowódcy alianccy podpisali akt kapitulacji 12 marca.

1942 - Niemieccy okupanci rozpoczęli budowę obozu zagłady w Sobiborze. Była to część "Akcji Reinhard", której celem była zagłada ludności żydowskiej.

1943 - Zmarł Alexandre Yersin, szwajcarski lekarz, bakteriolog. Odkrył zarazek dżumy i opracował metodę uzyskiwania surowicy do zwalczanie tej choroby. Urodził się w 1863 roku.

1943 - W Związku Sowieckim polscy komuniści rozpoczęli organizację Związku Patriotów Polskich. Formalnie został powołany 9 czerwca 1943 roku. Stanowił narzędzie polityki Stalina i ZSRR w sprawie polskiej - przygotowywał warunki do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce.

1945 - W rejonie wsi Borujsko, obecnie Żeńsko w województwie zachodniopomorskim, ułani I Warszawskiej Samodzielnej Brygady Kawalerii, wraz z innymi oddziałami I Armii Wojska Polskiego, stoczyli zwycięską bitwę z hitlerowcami. Była to ostatnia szarża w historii polskiej kawalerii.

1951 - W więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyroki śmierci na siedmiu żołnierzach powojennego podziemia niepodległościowego z IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Straceni zostali: podpułkownik Łukasz Ciepliński, major Mieczysław Kawalec, major Adam Lazarowicz, kapitan Józef Batory, kapitan Franciszek Błażej, kapitan Józef Rzepka i porucznik Karol Chmiel. Od 2011 roku rocznica tej komunistycznej zbrodni obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

1954 - Stany Zjednoczone przeprowadziły testy bomby wodorowej na atolu Bikini na Pacyfiku. Akcji nadano kryptonim Castle Bravo. Eksperymentalna bomba wodorowa, zdetonowana przez USA, była tysiąc razy potężniejsza od bomby zrzuconej na Hiroszimę. Ognista kula osiągnęła 5 kilometrów średnicy i w ciągu minuty wzniosła się na wysokość 11 kilometrów. Po około 10 minutach osiągnęła pułap 100 kilometrów. Detonacja bomby miała na celu przetestowanie deuterku litu jako nowego paliwa do broni wodorowej. Eksplozja doprowadziła do napromieniowania kilkuset osób oraz radioaktywnego skażenia terenu o zasięgu 500-600 kilometrów od centrum wybuchu. W rocznicę tego wydarzenia, 1 marca, na całym świecie jest obchodzony Międzynarodowy Dzień Walki przeciwko Zbrojeniom Atomowym. Święto ma charakter nieoficjalny, a jego obchody są symboliczne. 70 rocznica

1954 - Urodził się Ron Howard, amerykański aktor i reżyser, między innymi filmów: "Ognisty podmuch", "Za horyzontem", "Apollo 13", „Spokojnie tatuśku”, „Kod da Vinci”. Zdobywca nagród - Oscara za obraz "Piękny umysł", Emmy za serial "Bogaci bankruci", a także Saturna za film "Kokon". Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki. 70 rocznica

1958 - Zmarł Giacomo Balla, włoski malarz, jeden z twórców futuryzmu. Pracował jako ilustrator, portrecista i karykaturzysta. Autor między innymi obrazów: "Biegnąca dziewczynka na balkonie", "Dynamizm psa na smyczy", "Szybkość samochodu". Urodził się 18 lipca 1871 roku.

1961 - Z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna F. Kennedy'ego powołano Korpus Pokoju, organizację udzielającą pomocy krajom rozwijającym się. Pierwsze misje korpus odbył w szkołach w Ghanie, Kolumbii i Tanganice. Potem działalność przeniosła się także na inne dziedziny - służbę zdrowia, rolnictwo czy leśnictwo.

1973 - Polskie Radio nadało po raz pierwszy audycję „Sygnały Dnia”, program o charakterze publicystyczno-informacyjnym. Pierwsze wydanie audycji nagrywał na taśmie magnetofonowej w Studiu S-14, przy ulicy Malczewskiego w Warszawie, kilkuosobowy zespół pod kierownictwem redaktora Aleksandra Tarnawskiego. Tego historycznego dnia przed mikrofonem zasiadł między innymi Tadeusz Sznuk, pełniąc rolę prowadzącego.

1974 - Zmarł Bobby Timmons, amerykański pianista jazzowy i kompozytor. W latach 50. grał z zespołami - The Jazz Messengers oraz Cannonballe’a Adderley’ego, prowadził też własne trio, z którym koncertował i nagrywał płyty. Do jego najbardziej znanych utworów należy kompozycja "Moanin”. Urodził się 19 grudnia 1935 roku. 50 rocznica 1977 - Urodził się Leszek Blanik, gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski z Pekinu w 2008 roku, brązowy medalista igrzysk w Sydney w 2000, medalista mistrzostw świata i Europy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.

1984 - Zmarł Jackie Coogan, amerykański aktor filmowy, nazwany "cudownym dzieckiem" filmu niemego, partner Charliego Chaplina w obrazie "Brzdąc". Urodził się 26 października 1914 roku. 40 rocznica

1985 - Urodził się Jacek Wiktor Ajdinović, kompozytor i wiolonczelista, zdobywca III nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim „Crescendo” w 2002 roku. Jego utwory wykonywane były między innymi na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Festiwalu Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica oraz na Europejskich Spotkaniach Artystycznych w Toruniu.

1991 - Zmarł Jan Bolesław Ożóg, poeta, prozaik. Debiutował w 1935 roku na łamach miesięcznika „Okolica Poetów”. Autor tomików poetyckich: „Wyjazd wnuka”, „Ogier i makolągwa”, „Kraj”, „Zielony wiatr”, „Jemioła”, „Ziemia wielkanocna”, zbiorów opowiadań: „Elegia weselna i inne opowiadania”, „Kiedy ptaki odleciały”, a także powieści - „Ścigani” i „Cienie ziemi”. Urodził się 1 marca 1913 roku.

1992 - W referendum chorwacko-muzułmańska część społeczeństwa Bośni i Hercegowiny opowiedziała się za proklamowaniem niepodległości od Jugosławii. W ten sposób zagłosowało 99,4 procent biorących udział w referendum.

1993 - W ramach inicjatywy Grupy Wyszehradzkiej weszły w życie przepisy Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA) pomiędzy Polską, Czechami, Słowacją i Węgrami. Były stosowane na zasadzie prowizorycznej do 30 czerwca 1994 roku, a 1 lipca po spełnieniu wymogu ratyfikacji przez wszystkie cztery państwa, umowa formalnie weszła w życie. Została podpisana w grudniu 1992 roku. Wcześniej, podczas szczytu premierów grupy w Krakowie w październiku 1991 roku, ustalono, że współpraca czterech państw obejmie takie strefy, jak polityka zagraniczna, gospodarka, transport, ochrona środowiska i nauka. Podpisano wówczas tak zwaną Deklarację Krakowską, w której jest mowa między innymi o możliwie szybkim przyjęciu umów o wzajemnej liberalizacji handlu. Przyczyną powstania CEFTY był drastyczny spadek wymiany handlowej między krajami Europy Środkowej po transformacji politycznej przełomu lat 1989/1990 i rozwiązaniu Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.

1996 - Zmarł Vergílio Ferreira, portugalski pisarz związany z egzystencjalizmem. Tworzył przeniknięte pesymizmem powieści psychologiczne, między innymi „Objawienie”. Autor czterotomowych dzienników „Conta Corrente”. Urodził się 28 stycznia 1916 roku.

2000 - Tarja Halonen jako pierwsza kobieta w historii Finlandii objęła urząd prezydenta. Pokonała byłego premiera kraju Esko Aho z partii Centrum, zdobywając ponad 51 i pół procenta głosów. Funkcję pełniła do 2012 roku.

2008 - Zmarł Karol Anbild, kompozytor, dyrygent, pedagog, wieloletni dyrektor Filharmonii Świętokrzyskiej, twórca festiwalu Świętokrzyskie Dni Muzyki oraz chóru filharmonii. Kompozytor Wytwórni Filmów Animowanych w Bielsku, dla której stworzył muzykę do 13 filmów. Urodził się 16 lutego 1925 roku.

2010 - W Warszawie w Muzeum Fryderyka Chopina, z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora, otwarto nową multimedialną ekspozycję.

2011 - W Lesie Kabackim pod Warszawą została zamordowana Jolanta Brzeska, działaczka na rzecz obrony eksmitowanych lokatorów kamienic, przejmowanych przez spadkobierców dawnych właścicieli. Pierwsze śledztwo wykazało, że jej śmierć nie mogła być samobójstwem, jednak umorzono je z powodu niewykrycia sprawców. Ponownie wszczęto postępowanie w 2016 roku, badane są także ewentualne zaniedbania w pierwszym śledztwie. Według ustaleń prokuratury działaczka Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów została zamordowana przez dwóch lub trzech silnych mężczyzn. W ocenie biegłych, do jej śmierci mogło dość przypadkowo, a celem sprawców mogło być jej zastraszenie. W śledztwie przesłuchano około 150 świadków, przeprowadzono także wiele ekspertyz i opinii z zakresu genetyki, daktyloskopii i psychologii sądowej. 1 marca 2017, na Mokotowie przy zbiegu ulic Iwickiej i Zakrzewskiej został otwarty skwer im. Jolanty Brzeskiej. Urodziła się 25 stycznia 1947 roku.

2011 - Zmarła Tatiana Szebanowa, rosyjska pianistka i pedagog, profesor bydgoskiej Akademii Muzycznej, laureatka II nagrody X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina w Warszawie w 1980 roku. Artystka występowała z koncertami w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Japonii, Republice Południowej Afryki i na Filipinach. Jej repertuar obejmował około stu programów recitali i koncertów z orkiestrą, między innymi wszystkie utwory Fryderyka Chopina. Grała także w duetach fortepianowych z mężem Jarosławem Drzewieckim i synem Stanisławem. Od końca lat 80. mieszkała w Polsce. Urodziła się 12 stycznia 1953 roku.

2012 - Zmarł Lucio Dalla, włoski piosenkarz, kompozytor. Najbardziej znaną kompozycją artysty jest piosenka „Caruso” Urodził się 4 marca 1943 roku.

2016 - Zmarł Kazimierz Doktór, socjolog, profesor doktor habilitowany, nauczyciel akademicki. W latach 1957 -1962 był piłkarzem Legii Warszawa. Występował na pozycji bramkarza. Związany między innymi z Uniwersytetem Łódzkim i Uczelnią Warszawską imienia Marii Skłodowskiej-Curie. Urodził się 15 lutego 1935 roku.

2017 - Zmarła Zuzanna Czajkowska, dziennikarka, publicystka, tłumaczka, związana z białostockim wydaniem „Życia Warszawy", „Słowem Powszechnym”, a od 1981 roku - z „Tygodnikiem Solidarność”. W wieku 13 lat brała udział w powstaniu warszawskim. W 1950 wyjechała wraz z matką do Białegostoku, gdzie zostały aresztowane przez funkcjonariuszy UB i skazane - jej matka otrzymała list ze Stanów Zjednoczonych od współpracownika ojca, zaś u Zuzanny znaleziono zeszyt ze wspomnieniami z powstania. Wyroki unieważniono w 1989 roku. Czajkowska była autorką licznych publikacji, dotyczących tematyki muzycznej. Dokonała pierwszego przekładu na język polski musicalu „Upiór w operze” Andrew Lloyd Webbera. Pisała również scenariusze koncertów i widowisk o tematyce patriotycznej i religijnej. Urodził się 19 listopada 1930 roku.

2018 - Zmarł Franciszek Czudek, duchowny luterański, działacz społeczny i ekumeniczny. Pracował w Mikołajkach, założył Ewangelicki Dom Opieki "Arka", doprowadził także do powstania Środowiskowych Domów Samopomocy W Ukcie i Mikołajkach oraz Domu Opieki „Betezda" w Ukcie. Za działalność charytatywną i ekumeniczną otrzymał Nagrodę im. Św. Brata Alberta oraz Nagrodę Amino Homini i inne wyróżnienia. W 2011 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Urodził się 1 lutego 1942 roku.

2019 - Zmarła Małgorzata Leśniewska, aktorka, grała głównie role drugoplanowe. Wystąpiła między innymi w filmach: "Trudna miłość", "Pamiętnik pani Hanki", "Piekło i niebo", "Rajska jabłoń". Użyczała także głosu postaciom produkcji dubbingowanych, między innymi "101 dalmatyńczyków" i "Dzwonnik z Notre Dame". Urodziła się 15 lipca 1929 roku. 5 rocznica

2020 - Zmarł Ernesto Cardenal, nikaraguański duchowny katolicki, poeta, zwolennik teologii wyzwolenia. Został objęty suspensą przez papieża Jana Pawła II za sprawowanie funkcji politycznej - ministra kultury w rządzie sandinistowskim w latach 1979 -1987. Zakaz "a divinis" sprawowania funkcji wynikających ze święceń kapłańskich zdjął z Ernesta Cardenala papież Franciszek na rok przed śmiercią ciężko chorego duchownego. Urodził się 20 stycznia 1925 roku.

2021 - Zmarła Ludmiła Niedbalska, scenarzystka, reżyserka, harcerka Szarych Szeregów. Po wojnie ukończyła studia na wydziale reżyserskim PWST. Debiutowała w 1958 roku współreżyserując z Konradem Nałęckim film "Dwoje z wielkiej rzeki" W 1981 roku napisała scenariusz i wyreżyserowała autorski film „Uczennica” , ma na swoim koncie około 30 filmów przy których współpracowała jako II reżyser: „Awantura o Basię”, „Ostatni kurs”, „Con Amore”, „Rejs” czy „Nie ma róży bez ognia”. Jest także autorką biograficznego filmu o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim „Dzień czwarty” i dokumentu „Kaszubi” Urodziła się 26 listopada 1033 roku.

2022 - Podczas inwazji rosyjskiej na Ukrainę poniósł śmierć rosyjski generał-major Andriej Suchowiecki, do tego dnia najwyższy rangą wojskowy zabity po stronie agresora (Podawana także data śmierci 28 .02.). Był zastępcą dowódcy 41 Armii Ogólnowojskowej Centralnego Okręgu Wojskowego. Został zastrzelony prawdopodobnie przez snajpera, w rejonie Mariupola, z odległości 1,5 kilometra. Rosyjska organizacja weteranów początkowo poinformowała o stracie generała, ale szybko ta informacja została wycofana z mediów. W ciągu roku inwazji na Ukrainę po stronie rosyjskiej zginęło 12 generałów.

2023 - Zmarł Just Fontaine francuski piłkarz - napastnik - a także trener. Był królem strzelców w mundialu w 1958 roku, zdobył 13 goli w sześciu spotkaniach, w latach 1967-81 był trenerem. Urodzil się 18 sierpnia 1933 roku. 1 rocznica 1 marca - W Polsce jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, uchwalony przez parlament i obchodzony od 2011 roku.

Zobacz także

2024-04-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 kwietnia - Światowy Dzień Zdrowia, obchodzony od 1950 roku, z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia WHO, dla upamiętnienia rozpoczęcia działalności… » więcej 2024-04-06, godz. 19:11 Kartka z kalendarza 6 kwietnia - Święto Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 6 kwietnia - Światowy Dzień Tenisa Stołowego. 6 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający… » więcej 2024-04-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 kwietnia - Dzień Leśnika i Drzewiarza. 5 kwietnia - Tydzień Czystości Wód, trwający od 1 do 7 kwietnia. » więcej 2024-04-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Wiedzy o Minach i Działań Zapobiegających Minom, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 roku. 4 kwietnia… » więcej 2024-04-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 kwietnia - Ogólnopolski Dzień Trzeźwości. 3 kwietnia - Światowy Tydzień Pracownika Ochrony Zdrowia, trwający do 8 kwietnia. 3 kwietnia - Tydzień… » więcej 2024-04-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, obchodzony od 1967 roku, w rocznicę urodzin duńskiego pisarza Jana Christiana Andersena. 2 kwietnia… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza Prima Aprilis, dzień żartów, obchodzony w wielu krajach świata 1 kwietnia - Międzynarodowy Dzień Ptaków, ustanowiony w 1906 podczas ratyfikacji Konwencji… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 31 marca - Wielkanoc - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego 31 marca - Święto narodowe na Malcie - Dzień Wolności, w rocznicę opuszczenia wyspy w 1979… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 marca - Wielka Sobota - dzień czuwania przy grobie Jezusa i oczekiwania na Jego Zmartwychwstanie. Liturgia Wigilii Paschalnej z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych… » więcej 2024-03-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 marca - Dzień Metalowca. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »