1715 - Urodził się Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz, francuski filozof i literat, jeden z twórców Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. Uważał, że motorem ludzkich działań jest egoizm, czyli interes własny jednostki. Helvétius był egalitarystą wierzącym, że każdy ma te same biologiczne zdolności do uczenia się, a całe poznanie pochodzi wyłącznie z doświadczenia i poprzez zmysły. Szczególną rolę przypisywał wychowaniu. Zmarł 26 października 1771 roku.
1725 - Urodził się Nicolas-Joseph Cugnot, francuski wynalazca, konstruktor pierwszego na świecie pojazdu z napędem parowym. Zbudowany przez niego w 1769 roku pojazd mógł pociągnąć cztery tony i poruszać się z prędkością do czterech kilometrów na godzinę. Miał dwa koła z tyłu i jedno z przodu, które podtrzymywało kocioł parowy. W 1771 roku pojazd zderzył się z murem - był to pierwszy znany wypadek samochodowy. Nicolas-Joseph Cugnot zmarł 2 października 1804 roku.
1768 - Obradujący pod nadzorem ambasadora rosyjskiego Nikołaja Repnina Sejm uchwalił tak zwane prawa kardynalne, potwierdzające dotychczasowe przywileje ustrojowe szlachty w Rzeczypospolitej. Zagwarantowano: wolną elekcję, liberum veto na sejmach, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi, nietykalność osobistą, a także przywileje w sprawowaniu rządów oraz posiadanie ziemi i władzy nad chłopstwem. Gwarantką tych postanowień została cesarzowa Rosji Katarzyna II i od tego czasu Rzeczpospolita stała się "de iure" protektoratem Rosji.
1802 - Urodził się Victor Hugo, francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk. Jeden z najważniejszych twórców literatury francuskiej i czołowy przedstawiciel romantyzmu francuskiego. Autor poezji, dramatów wierszem i prozą oraz powieści, jak również listów i przemówień politycznych. Do jego najważniejszych dzieł należą: powieści "Nędznicy" i "Katedra Marii Panny w Paryżu", dramat "Hernani" oraz jedyna we francuskiej literaturze epopeja "Legenda wieków". Był członkiem Akademii Francuskiej, deputowanym do Konstytuanty, a następnie Zgromadzenia Narodowego. Wspierał rewolucję lipcową w 1830 roku, brał udział w rewolucji lutowej w 1848, a z powodu przekonań politycznych przez 19 lat przebywał na dobrowolnym wygnaniu poza granicami Francji, jako przeciwnik II Cesarstwa. Po upadku Napoleona III w 1870 rok wrócił do Francji, zasiadał w Senacie III Republiki. Zmarł na zapalenie płuc, 22 maja 1885 roku. Został pochowany w paryskim Panteonie.
1806 - W Paryżu rozpoczęto budowę Łuku Triumfalnego. Miał upamiętnić dyplomatyczne i militarne zwycięstwa Napoleona, między innymi bitwę pod Austerlitz, poddanie Ulm, pokój w Preszburgu i traktaty tylżyckie. Budowa trwała dwa lata.
1815 - Napoleon I Bonaparte wraz z 600 żołnierzami Gwardii Cesarskiej oraz szwadronem polskich szwoleżerów opuścił Elbę u wybrzeży Włoch, na którą został zesłany niecały rok wcześniej. 1 marca wrócił do Francji. Tak rozpoczęło się słynne 100 dni Napoleona, zakończone ostatecznie jego klęską 18 czerwca 1815 roku w bitwie pod Waterloo na terytorium Belgii. Po klęsce Napoleon został internowany na Wyspie Świętej Heleny, na południowym Atlantyku
1829 - Urodził się Oscar Levi Strauss, założyciel najstarszej fabryki jeansów na świecie. Z myślą o górnikach i farmerach rozpoczął w 1870 roku w San Francisco produkcję bawełnianych spodni roboczych, których pierwotny wzór przetrwał do dziś. Zmarł 26 września 1902 roku. 195. rocznica
1831 - Generał Jan Skrzynecki został wodzem naczelnym powstania listopadowego w miejsce generała Michała Gedeona Radziwiłła. Dzień wcześniej podczas bitwy o Olszynkę Grochowską, która powstrzymała marsz rosyjskich wojsk na Warszawę, gdy generał Józef Chłopicki został ranny, Jan Skrzynecki przejął dowództwo nad walczącymi powstańcami. Swoje działania rozpoczął od zmian na najważniejszych stanowiskach. Wojciecha Chrzanowskiego mianował szefem sztabu, zaś Ignacego Prądzyńskiego kwatermistrzem generalnym. Na stanowiska dowódców dywizji powołał wiernych sobie oficerów. Zreorganizował armię polską, której stan liczebny w marcu 1831 szacowano na 70 tysięcy żołnierzy i 144 działa. Generał Skrzynecki nie wierzył jednak w powodzenie powstania. Bez zezwolenia Rządu Narodowego, przekraczając swoje kompetencje, próbował pertraktować z głównodowodzącym siłami przeciwnika Iwanem Dybiczem. Rokowania zostały jednak zerwane przez stronę rosyjską. 10 sierpnia Jan Skrzynecki został odwołany ze stanowiska wodza naczelnego.
1832 - Car Mikołaj I ogłosił Statut Organiczny Królestwa Polskiego, który zastąpił odwołaną, po Powstaniu Listopadowym, konstytucję. Królestwo utraciło swoją odrębność i weszło w skład Cesarstwa Rosyjskiego, zlikwidowano też polską armię. W praktyce postanowienia statutu nie zostały dotrzymane. W 1833 roku na terenie Królestwa wprowadzono "stan oblężenia", a co za tym idzie, prawo wojskowe uzyskało pierwszeństwo. Działała jedynie Rada Administracyjna pod kierunkiem Iwana Paskiewicza oraz Rada Stanu, jako organ doradczy petersburskiej Rady Państwa. Systematycznie zwiększano kompetencje Rady Administracyjnej i namiestnika. W ciągu następnych lat wzmożono działania rusyfikacyjne i unifikacyjne. Stopniowo wprowadzano język rosyjski do urzędów i likwidowano odrębność administracyjną Królestwa.
1832 - Pierwszy paryski koncert Fryderyka Chopina. W salonie muzycznym wytwórni fortepianów Maison Pleyel artysta wykonał między innymi "Koncert f-moll". Paryska gazeta "Revue Musicale” napisała, że "Chopin dał koncert, który przyniósł tyleż zaskoczenia, co przyjemności swojemu audytorium, zarówno nowością idei melodycznych jak i przez modulacje jak i ogólną kompozycję utworów". Po koncercie firma Maison Pleyel została oficjalnym dostawcą fortepianów Fryderyka Chopina.
1834 - Urodził się Aleksander Zarzycki, dyrygent, pianista i kompozytor, współzałożyciel i pierwszy dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Twórca utworów fortepianowych, skrzypcowych i pieśni lirycznych. Zmarł 1 listopada 1895 roku. 190 rocznica
1846 - Pogromem powstańców krakowskich zakończyła się bitwa pod Gdowem. Spośród 380 powstańców zginęło 154, a 59 dostało się do niewoli. Żaden z 667 austriackich żołnierzy nie został nawet ranny. Jedynie dwóch szwoleżerów na krótki czas trafiło do polskiej niewoli. Niedługo później Austriacy bez przeszkód zajęli Wieliczkę. W czasie powstańczej bitwy trwał bunt chłopski, który dodatkowo dezorganizował szeregi Polaków.
1846 - Urodził się Buffalo Bill, właściwie William Frederick Cody, myśliwy, zwiadowca armii amerykańskiej podczas wojny secesyjnej i starć z Indianami, organizator i aktor widowisk rozrywkowych, bohater Dzikiego Zachodu. W 1883 zorganizował widowisko cyrkowe "Wild West Show", przedstawiające wydarzenia z historii amerykańskiego Dzikiego Zachodu i do 1916 prezentował je w Ameryce Północnej oraz Europie Zachodniej. Występowali wraz z nim tak znani ludzie Dzikiego Zachodu, jak karciarz i awanturnik Dziki Bill Hickok, mistrzyni w strzelaniu Annie Oakley, czy słynny pogromca generała Custera nad Little Big Horn, wódz Dakotów Hunkpapa Siedzący Byk. W 1906 roku, podczas europejskiej trasy, widowisko pokazywano na terenach Polski. Buffalo Bill zmarł 10 stycznia 1917 roku.
1861 - W Paryżu zmarł generał Wojciech Chrzanowski, w Powstaniu Listopadowym szef Sztabu Głównego, w 1849 roku naczelny wódz armii piemonckiej, topograf wojskowy; twórca pierwszej mapy ziem polskich w skali 1:300 000. Brał udział w zwycięskich w bitwach pod Wawrem i Dębem Wielkim. Gubernator wojskowy Warszawy od 18 sierpnia do 6 września 1831. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari. Po klęsce powstania wyemigrował do Paryża. I właśnie w stolicy Francji, w 1959 roku, została ostatecznie wydana jego mapa Polski. Poza stworzeniem mapy był autorem wielu publikacji z dziedziny wojskowości, między innymi: "O wojnie partyzanckiej", "Służba wojskowa w polu", "Rys taktyki zastosowanej piechoty, tudzież manewra wojenne, pułkowe i brygadne". Urodził się 14 stycznia 1793 roku.
1870 - W Hamburgu założono Commerzbank. W Polsce bank jest głównym udziałowcem mBanku.
1873 - Urodził się Wacław Berent, powieściopisarz i tłumacz okresu modernizmu, obok Władysława Reymonta główny przedstawiciel realizmu w literaturze Młodej Polski, autor powieści "Zmierzch wodzów", "Próchno" i "Ozimina". Zmarł 22 listopada 1940 roku.
1880 - Urodził się Lionel Logue, australijski logopeda znany ze swych niekonwencjonalnych metod terapii, które przyczyniły się do wyleczenia z jąkania brytyjskiego króla Jerzego VI. Zmarł 12 kwietnia 1953 roku.
1885 - Na konferencji berlińskiej europejskie mocarstwa uznały prawa króla Belgów Leopolda II Koburga do dorzecza Kongo. Wolne Państwo Konga było jego prywatną własnością, w której panowało niewolnictwo. Terror Leopolda II Koburga doprowadził do śmierci od kilku do kilkunastu milionów ludzi. W 1908 roku po ujawnieniu skali eksploatacji Konga wybuchła afera, po której kontrolę nad terytorium, odtąd znanym, jako Kongo Belgijskie, odkupiło od króla państwo belgijskie.
1887 - W Kamionce Strumiłowej urodził się Stefan Grabiński, pisarz, przedstawiciel nurtu literatury fantastycznej z pogranicza horroru, autor między innymi "Demona ruchu", "Szalonego pątnika" oraz powieści "Salamandra" i "Cień Bafometa". Klasyk noweli fantastycznej, określany nieraz mianem "polskiego Poe” lub "polskiego Lovecrafta”, wysoko ceniony w kręgach literatury grozy poza granicami Polski. Zmarł 12 listopada 1936 roku.
1889 - Urodził się Jakub Węgierko, profesor chorób wewnętrznych, współzałożyciel Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Akademii Medycznej w Szczecinie. Twórca oryginalnej metody leczenia cukrzycy. Zmarł 2 czerwca 1960 roku. 125 rocznica
1900 - Urodziła się Halina Konopacka, lekkoatletka, rekordzistka świata, pierwsza w historii polskiego olimpizmu mistrzyni olimpijska- w rzucie dyskiem z Amsterdamu w 1928 roku. Była także poetką i malarką. Zmarła 28 stycznia 1989 roku.
1901 - Zmarła Lucyna Ćwierczakiewiczowa, autorka książek kucharskich i kalendarzy dla kobiet. Najpopularniejszy z jej poradników kulinarnych "365 obiadów za pięć złotych" miał ponad 20 wydań w ciągu 100 lat. Z powodu rozejścia się 70 tysięcy egzemplarzy "Obiadów", Bolesław Prus ułożył na cześć autorki poemat: "O czym u nas nie marzył Mickiewicz To zdobyła pani Ćwierczakiewicz". W 1883 roku za wydania swoich książek otrzymała w sumie 84 tysiące rubli, co stanowiło niemal trzykrotną wartość sporego majątku ziemskiego. Pod względem nakładów książki Ćwierczakiewiczowej przewyższały wydania dzieł Adama Mickiewicza czy Juliusza Słowackiego. Przez wiele lat współpracowała z czasopismem kobiecym "Bluszcz”, w którym prowadziła dział porad i mody. Urodziła się 17 października 1826 roku.
1903 - Urodził się Jan Fethke, śląski pisarz, reżyser i scenarzysta filmowy, reżyser między innymi filmów: "Bogurodzica", "Złota maska", "Zapomniana melodia", "Irena do domu", "Sprawa do załatwienia". Zmarł 16 grudnia 1980 roku.
1905 - Urodził się Józef Kisielewski, pisarz, dziennikarz, członek Stronnictwa Narodowego. W przeddzień II wojny światowej napisał książkę "Ziemia gromadzi prochy” będącą serią reportaży autora z podróży, jaką odbył po nazistowskich Niemczech w 1937 roku. Za jej posiadanie Niemcy wysyłali do obozu koncentracyjnego, a sam autor oraz osoby współpracujące przy jej powstawaniu znalazły się na liście wrogów Rzeszy i tropiło ich gestapo. Jest też autorem powieści: "Światła w mroku" oraz "Powrót". Zmarł 20 lipca 1966 roku.
1909 - Urodziła się Emilia Malessa "Marcysia", kapitan Armii Krajowej. W latach 1940-1945 kierowała wydziałem łączności zagranicznej Oddziału V Komendy Głównej ZWZ-AK. Aresztowana przez władze komunistyczne i skazana 1947 roku w procesie ZG Zrzeszenia WiN na dwa lata więzienia i ułaskawiona przez prezydenta Bolesława Bieruta. Dama Orderu Virtuti Militari. Popełniła samobójstwo 5 czerwca 1949 roku. 115. rocznica
1910 - Urodził się Aleksander Fogiel, aktor, reżyser, dyrektor teatrów, scenograf, dekorator teatralny. Grał między innymi w filmach: "Sami swoi", "Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć", "Przypadek Pekosińskiego", "Popielec" oraz w serialach: "Przygody pana Michała", "Pan Wołodyjowski", "Chłopi" i "Lalka". Wyreżyserował 68 spektakli, zaprojektował 38 scenografii, napisał 17 sztuk. Zmarł 17 stycznia 1996 roku.
1914 - Został zwodowany HMHS "Britannic”, bliźniaczy statek "Titanica”. Po wybuchu I wojny światowej będąca jeszcze w budowie jednostka została zarekwirowana na potrzeby wojska i przekształcona w statek szpitalny, który przez trzy miesiące kursował na trasie Anglia-Irlandia-Francja, bo tyle musiał czekać na dostosowanie do potrzeb wojskowych. W czasie wojny "Britannic" był głównie wykorzystywany do ewakuacji z Mudros do Anglii. 21 listopada 1916 roku o 8:12 rano w swoim szóstym rejsie po Morzu Egejskim "Britannic” wpadł na minę postawioną przez niemiecki okręt podwodny i zatonął w ciągu 55 minut. Zginęło około 30 z 1300 osób znajdujących się na pokładzie. 110. rocznica
1914 - Urodził się Witold Rowicki, kompozytor i pedagog, wychowawca pokoleń młodych muzyków. Założyciel i dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach oraz zespołu Orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie. Od 1956 roku do końca życia był związany z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Występował z największymi orkiestrami świata. Podczas zagranicznych koncertów promował muzykę polską. Był wielkim autorytetem w dziedzinie interpretacji dzieł Karola Szymanowskiego. W czasie kariery dyrygenckiej nagrał ponad sto płyt. Zmarł 1 października 1989 roku. 110 rocznica
1915 - Podczas I wojny światowej po raz pierwszy w historii wykorzystano przenośne miotacze ognia. Użyli ich Niemcy przeciwko Francuzom w bitwie pod Malancourt w departamencie Moza. 1916 - Urodził się Jackie Gleason, amerykański aktor, komik i piosenkarz. Był nominowany do Oscara za rolę drugoplanową w filmie "Bilardzista". Twórca i główny bohater amerykańskiego serialu "The Honeymooners", którego polska adaptacja otrzymała tytuł: "Miodowe lata". Zmarł 24 czerwca 1987 roku.
1919 - Urodził się Antoni Rząsa, zakopiański rzeźbiarz, nauczyciel Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem. W latach 60. był jednym z bardziej znanych polskich rzeźbiarzy. Jego wykonane w drewnie prace odznaczają się prostotą form i ekspresją. Zmarł 26 stycznia 1980 roku. 105 rocznica
1921 - Urodziła się Zofia Krassowska, pseudonim "Zosia Duża", sanitariuszka, podharcmistrz, uczestniczka Powstania Warszawskiego, dowódca plutonu żeńskiego "Oleńka" batalionu "Zośka”. Piątego dnia walk została ciężko ranna, gdy biegła na pomoc koledze, który odniósł obrażenia podczas ataku na "Gęsiówkę” i znajdował się w strefie ognia. Od śmierci na polu walki uratował ją Andrzej Romocki "Morro”. Zmarła jednak na skutek odniesionych ran następnego dnia - 6 sierpnia 1944 roku - w Szpitalu Wolskim. Miała 23 lata.
1922 - W Krakowie urodził się Józef Kostecki, aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról porucznika Żaka w "Eroice" Andrzeja Munka i księcia Witolda w "Krzyżakach" Aleksandra Forda. Zmarł 18 sierpnia 1980 roku.
1923 - Urodziła się Stanisława Biskupska, rzemieślniczka i nauczycielka. Była posłanką na Sejm PRL III kadencji w latach 1961-1965, z ramienia Stronnictwa Demokratycznego. Zawodowo zajmowała się introligatorstwem artystycznym i kaletnictwem. Nauczała w szkołach rzemieślniczych, była też jedną z założycielek spółdzielni „Ad Astra” w Łodzi.
1924 - Urodziła się Maria Rydlowa, historyczka literatury, redaktorka Wydawnictwa Literackiego. W czasie II wojny światowej należała do Armii Krajowej. Autorka wielotomowego opracowania "Listów" Stanisława Wyspiańskiego (1979-1998). W 2013 napisała wspomnienia "Moje Bronowice, mój Kraków". Była też opiekunką "Rydlówki” - Muzeum Młodej Polski w Krakowie. Zmarła 17 grudnia 2021 roku. 100 rocznica
1925 - Zmarł Władysław Adolf Kozłowski, architekt. Zaprojektował między innymi w Warszawie gmach gimnazjum imienia Władysława IV na rogu ulic Zygmuntowskiej i Jagiellońskiej, schronisko dla dziewcząt na Mokotowie przy ulicy Rakowieckiej 21 oraz dom pracy dla chłopców przy ulicy Wileńskiej 69. Urodził się 10 stycznia 1859 roku.
1926 - Urodził się Henry Gustav Molaison, amerykański pacjent, który po eksperymentalnej operacji mózgu, mającej usunąć jego epilepsję utracił zdolność formowania nowych wspomnień. Jego pamięć proceduralna i krótkotrwała były nienaruszone, pamiętał zdarzenia sprzed operacji, ale jego mózg nie był w stanie składować nowych wspomnień. Przypadek Molaisona był szeroko studiowany. Badania, w których brał udział, zrewolucjonizowały zrozumienie procesów funkcjonowania mózgu, między innymi związanych z pamięcią długotrwałą. Zmarł 2 grudnia 2008 roku.
1927 - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych RP wydało okólnik ogłaszający "Mazurka Dąbrowskiego" hymnem narodowym. Autor melodii opartej na motywach ludowego mazura jest nieznany; słowa napisał pisarz i polityk Józef Wybicki. Pieśń powstała w dniach 16-19 lipca 1797 roku we włoskim miasteczku Reggio nell'Emilia we Włoszech. Pierwszy raz została wykonana publicznie 20 lipca 1797 roku.
1930 - Urodziła się Krystyna Goldberg, filolog, dziennikarka, krytyk literacki, edytor, redaktor książek i serii wydawniczych. Od początku lat 60. XX wieku współpracowała z Polskim Radiem prowadząc cykl "Na drogach i dróżkach reporterskich” oraz zasiadając w składzie jury konkursów na najlepszy reportaż. Zmarła 30 marca 2017 roku.
1932 - Urodził się Johnny Cash, amerykański muzyk country, piosenkarz i aktor. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki. Obok tradycyjnej muzyki country, ballady kowbojskiej i stylu country pop wykonywał także muzykę zbliżoną do gospel, spirituals, rockabilly, rock chrześcijański, southern blues i rock and roll. Zwany także "Man in Black", ze względu na kolor ubrań, jakie nosił - będący znakiem sprzeciwu wobec społecznych nierówności. Zmarł 12 września 2003 roku.
1935 - Adolf Hitler, łamiąc postanowienia traktatu wersalskiego zabraniające Niemcom posiadania lotnictwa wojskowego, wydał rozkaz powołujący Luftwaffe. Jej dowódcą został nazistowski działacz oraz były pilot Hermann Göring.
1935 - W pobliżu miasta Daventry w hrabstwie Northamptonshire brytyjskie ministerstwo lotnictwo przeprowadziło udany eksperyment z wykorzystaniem radaru do wykrycia lecącego samolotu. W eksperymencie wykorzystano krótkofalowe wieże nadawcze BBC. Po teście zdecydowano o finansowaniu programu zbudowania całego systemu radarowego w Wielkiej Brytanii.
1935 - Urodził się Aleksander Koj, lekarz, naukowiec zajmujący się biochemią i biologią molekularną, profesor nauk przyrodniczych, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarł 29 grudnia 2016 roku.
1935 - Urodził się Roman Malinowski, polityk, działacz ruchu ludowego. W latach 1980-1985 wiceprezes Rady Ministrów, w latach 1985-1989 marszałek Sejmu IX kadencji, prezes Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego od 1981 do 1989 roku. Poseł na Sejm PRL VII, VIII i IX kadencji. Autor wielu prac naukowych i publicystycznych z zakresu polityki agrarnej, ekonomiki rolnictwa, problemów społeczno-gospodarczych i politycznych. Zmarł 31 sierpnia 2021 roku.
1936 - Urodził się Adem Demaçi, albański pisarz i polityk, więzień polityczny. Więziony łącznie przez 28 lat za wystąpienia przeciwko złemu traktowaniu mniejszości albańskiej w Jugosławii oraz za krytykę komunizmu i reżimu Josipa Broza Tity. W trakcie pobytu w więzieniu był uznawany przez Amnesty International za więźnia sumienia. W 1992 otrzymał przyznaną przez Parlament Europejski prestiżową nagrodę Sacharowa. Był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w 1993. Zmarł 26 lipca 2018 roku.
1937 - Jan Alfred Szczepański i Justyn Wojsznis dokonali pierwszego wejścia na Ojos del Salado, najwyższy wulkan na Ziemi, obecnie nieczynny, położony w Andach Środkowych, na granicy Argentyny i Chile. Ma on 6 tysięcy 893 metrów wysokości.
1940 - Powstał Polityczny Komitet Porozumiewawczy przedstawicieli Polskiej Partii Socjalistycznej - Wolność, Równość, Niepodległość, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Pracy. Komitet powołano przy komendzie Obszaru Numer 1 Związku Walki Zbrojnej, jako zalążek wspólnej platformy politycznej Polskiego Państwa Podziemnego. Podobne komitety stronnictw politycznych powstały także w Krakowie, Poznaniu, Wilnie i Lwowie. Od kwietnia 1940 roku Polityczny Komitet Porozumiewawczy został uznany przez władze RP na uchodźstwie za polityczną reprezentację kraju.
1940 - W odwecie za zabicie przez nieznanych sprawców niemieckiego burmistrza Legionowa, Niemcy rozstrzelali w Palmirach blisko 190 osób, głównie mieszkańców Legionowa i pobliskich miejscowości. Wśród zamordowanych przez Niemców było 184 mężczyzn i sześć kobiet.
1940 - Urodziła się Agneta Pleijel, szwedzka poetka, powieściopisarka, dramatopisarka i tłumaczka. Autorka między innymi tomów wierszy: "Oczy ze snu", "Anioły, karły", powieści: "Kto zważa na wiatr", "Zima w Sztokholmie", "Lord Nevermore", dramatów: "Porządek panuje w Berlinie", "Kilka letnich wieczorów na ziemi".
1941 - Zlikwidowano getto żydowskie w Górze Kalwarii, w którym przebywało od czerwca 1940 roku około 3,5 tysiąca osób. Mieszkańcy getta mieli zakaz samodzielnego opuszczania jego granic, zawierania związków małżeńskich i odbywania zbiorowych modlitw. Byli zobowiązani do noszenia opasek z Gwiazdą Dawida oraz do świadczenia robót przymusowych. Około trzech tysięcy Żydów wywieziono do Warszawy, a stamtąd rok później do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Wojnę przeżyło od 30 do 40 Żydów z Góry Kalwarii.
1943 - Do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau przybył pierwszy masowy transport Romów. Do 21 lipca 1944 w obozie cygańskim osadzono łącznie 20 tysięcy 967 dzieci, kobiet i mężczyzn. Ogółem w Auschwitz więzionych było około 23 tysięcy Romów, z których Niemcy zamordowali około 21 tysięcy.
1945 - Urodził się Andrzej Zachariasz, filozof, związany z Uniwersytetem Rzeszowskim, twórca oryginalnego systemu filozoficznego zwanego anatelizmem lub relatyzmem. Istotną rolę w jego systemie pełni pojęcie "poznania teoretycznego”, które rozumie, jako proces zrozumienia istnienia i nieskończoności momentów jego przejawiania się. Antropologia filozoficzna Zachariasza stawia sobie za cel poszukiwanie zagubionego sensu istnienia człowieka.
1945 - Zmarł Józef Gallus, pisarz ludowy, drukarz, działacz kulturalny, folklorysta-amator i podróżnik. Jest autorem między innymi zbiorów: "Pieśni polskie używane na Górnym Śląsku" oraz "Starosta weselny", zbioru przemówień, piosenek i wierszy. Urodził się 27 listopada 1860 roku.
1950 - Urodził się Andrzej Celiński, socjolog, polityk, członek KSS "KOR”, Unii Demokratycznej, Unii Wolności, SLD i SdPl, senator w latach 1989-1993, poseł na Sejm II, IV oraz VI kadencji. Minister kultury w latach 2001-2002.
1951 - Zmarła Sabiha Kasimati, albańska biolog i więzień sumienia. Prowadziła badania ichtiologiczne, a przygotowany przez nią album opisywał 247 gatunków ryb, występujących w wodach Albanii. Była organizatorką Muzeum Historii Naturalnej. 19 lutego 1951 po zamachu bombowym na budynek ambasady ZSRR w Tiranie władze albańskie wytypowały, jako potencjalnych sprawców 23 młodych intelektualistów, pracujących w tym czasie w Tiranie, w tym Sabihę Kasimati, jako jedyną kobietę. Mimo braku jakichkolwiek dowodów winy, została aresztowana, a 25 lutego skazana na karę śmierci za szpiegostwo, działalność w organizacji terrorystycznej, próbę obalenia przemocą władzy ludu w Albanii. Wyrok wykonano w nocy z 26 na 27 lutego. Urodziła się 15 września 1921 roku.
1952 - Premier Winston Churchill ogłosił, że Wielka Brytania dysponuje bronią atomową.
1956 - W Białymstoku założono Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Polsce. Organizacja, do której należy około czterech tysięcy osób, zajmuje się krzewieniem kultury, tradycji i historii białoruskiej na terenie Polski. Towarzystwo jest głównym organizatorem takich imprez jak: ludowe festyny, przeglądy piosenek, Ogólnopolski Festiwal Piosenki Białoruskiej, a także współorganizatorem festiwalu Dialogi Muzyczne w Mielniku.
1956 - Urodził się Michel Houellebecq, francuski pisarz, eseista, poeta i autor piosenek. Odniósł sukces wraz z powieścią "Cząstki elementarne" w 1998 roku. W styczniu 2015 roku miała premierę powieść "Uległość", przedstawiającej fikcyjną opowieść z 2022 roku, gdy prezydentem zostaje muzułmanin, który zamienia Francję w kraj wyznaniowy. Książkę jeszcze przed publikacją krytykowano za uczestniczenie w tworzeniu klimatu islamofobii. Data jej premiery zbiegła się w czasie z zamachem na redakcję "Charlie Hebdo" w Paryżu. W ataku terrorystów zginął przyjaciel Houellebecqa, ekonomista Bernard Maris, a sam pisarz zrezygnował z promocji książki i opuścił Paryż.
1961 - Urodził się Eugeniusz Olejarczyk, pseudonim "Siczka", gitarzysta, wokalista, kompozytor oraz autor tekstów i lider punkowej grupy KSU, jedyny członek pierwotnego składu grający w zespole do dziś.
1971 - Urodziła się Erykah Badu, amerykańska wokalistka z pogranicza soulu i hip-hopu, obdarzona charakterystycznym głosem. Pierwsza płyta piosenkarki, która ukazała się w 1997 pod tytułem "Baduizm", osiągnęła status pięciokrotnej platyny. Wytyczyła nowy kierunek muzyczny, nazwany przez dziennikarzy neo soulem. Laureatka czterech nagród Grammy.
1971 - Urodził się Rafał Olbrychski, aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, muzyk. W 1987 założył zespół Reds, którego został wokalistą i liderem. Grupa wydała dwa albumy: "Changing Colors" i "Berlin". Nagrał też płytę solową "Tatango" w 2009 roku. W 1991 zadebiutował na kinowym ekranie w filmie Jerzego Skolimowskiego "Ferdydurke". Zagrał też w filmach "Rozmowa z człowiekiem z szafy", "Dzieje mistrza Twardowskiego", "Słodko gorzki" oraz w serialu "Czas honoru". Występował na scenach Teatru Wielkiego w Warszawie i Opery Bałtyckiej w Gdańsku.
1972 - W wyniku przerwania zapory na kopalnianym zbiorniku w hrabstwie Logan w amerykańskim stanie Wirginia Zachodnia zginęło 125 osób, a 1121 zostało rannych. Ponad cztery tysiące ludzi straciło dach nad głową.
1973 - W Warszawie założono Muzeum Archipelagu Nusantary, od 1976 roku Muzeum Azji i Pacyfiku. Jest jedynym w Polsce posiadającym wyłącznie zbiory poświęcone kulturom krajów Azji, Oceanii oraz Australii. 29 sierpnia 2017 roku Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę o nadaniu Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie imienia Andrzeja Wawrzyniaka, twórcy i wieloletniego dyrektora placówki.
1975 - Zmarł January Konstanty Grzędziński, pseudonim "Bolesławski”, pułkownik Wojska Polskiego, inżynier, publicysta, pisarz, jeden ze współtwórców polskiego lotnictwa. Po odejściu w 1938 roku z armii wydawał pierwsze czasopismo lotnicze "Lot Polski" oraz został wydawcą i redaktorem tygodnika "Czarno na Białem”. Urodził się 19 września 1890 roku.
1975 - Zmarł Roman Zelek, ksiądz rzymskokatolicki, działacz społeczny, polityk, senator w II RP. W okresie II Rzeczypospolitej między innymi założył w Krzyżanowicach Stowarzyszenie Spożywców "Społem”, spółdzielnię Mleczarską w Dzierążni oraz był prezesem Towarzystwa Rolniczego w Kazimierzy Wielkiej. W 1944 roku organizował pomoc dla uchodźców z Warszawy, którzy przybywali do Kielc po upadku Powstania Warszawskiego. Zorganizował też pierwsze kieleckie parafialne przedszkole przy ulicy Sienkiewicza. Urodził się 28 lutego 1893 roku.
1977 - Na Wyspie Króla Jerzego w Zachodniej Antarktyce rozpoczęła działalność Polska Stacja Antarktyczna imienia Henryka Arctowskiego. Stacja prowadzi badania w takich dziedzinach jak: oceanografia, geologia, geomorfologia, glacjologia, meteorologia, klimatologia, sejsmologia, magnetyzm oraz ekologia. Została nazwana na cześć Henryka Arctowskiego, badacza Antarktyki. Stacja składa się z 14 budynków położonych między Zatokami Arctowskiego i Półksiężycową a Klifem Wydrzyków oraz dwóch baz terenowych "Lions Rump” i "Demay”. Jest kierowana przez Instytut Biochemii i Biofizyki PAN Zakład Biologii Antarktyki.
1985 - Zmarła Łucja Zawada, nauczycielka, instruktorka harcerska, żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej. W czasie II wojny światowej należała do kierownictwa konspiracyjnego harcerek śląskich. Organizowała pomoc dla uwięzionych i ich rodzin, wysyłanie paczek do obozów jeńców polskich. Urodziła się 26 grudnia 1913 roku.
1991 - I wojna w Zatoce Perskiej: Saddam Husajn ogłosił decyzję o wycofaniu wojsk irackich z Kuwejtu. 28 lutego prezydent George H.W. Bush ogłosił zwycięskie zakończenie wojny i wyzwolenie Kuwejtu. Irak po przegranej wojnie spotkał się z wieloma sankcjami nałożonymi przez ONZ, boleśnie odczuwanymi przez Irakijczyków przez długi czas. Wprowadzono drastyczne obniżenie limitu sprzedaży irackiej ropy naftowej. Irak zobowiązany był do wypłacenia olbrzymich odszkodowań za zniszczenia spowodowane w Kuwejcie. Nałożono również embargo na handel i wprowadzono nadzór międzynarodowy. Ponadto zmuszono Irak do zniszczenia broni masowego rażenia i powołano na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego dla ochrony odpowiednio Kurdów i szyitów.
1993 - Sześć osób zginęło, a ponad tysiąc zostało rannych w wyniku zamachu bombowego w podziemiu nowojorskiego World Trade Center, zorganizowanego przez fundamentalistów islamskich. W podziemnym garażu pod północną wieżą eksplodowała furgonetka wypełniona 700 kilogramami materiałów wybuchowych.
1995 - Upadł Barings Bank - najstarszy brytyjski bank inwestycyjny, istniejący od 1762 roku. W 1802 roku współfinansował zakup Luizjany od Francji przez USA za 15 milionów dolarów. Do krachu Barings Bank banku doprowadził makler jego singapurskiego oddziału Nick Leeson, który spekulował na rynku instrumentów pochodnych. Całkowite straty Leesona osiągnęły wartość 827 milionów funtów, dwa razy więcej niż kapitał banku. Barings Bank został przejęty przez ING za symbolicznego jednego funta.
1995 - Zmarł Jack Clayton, brytyjski reżyser i producent filmowy. Twórca między innymi filmów: "Miejsce na górze", "Wielki Gatsby”, "Dom matki” i "Zjadacz dyń”. Urodził się 1 marca 1921 roku.
1999 - Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski podpisał dokumenty ratyfikujące polskie członkostwo w NATO. 12 marca minister spraw zagranicznych profesor Bronisław Geremek przekazał na ręce Sekretarza Stanu USA Madeleine Albright podpisany akt przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Od tego dnia Polska oficjalnie stała się członkiem NATO. 25. rocznica
1999 - Reaktywowano działający w dwudziestoleciu międzywojennym Związek Powiatów Polskich. Stowarzyszenie ma za zadanie obronę ich wspólnych interesów. Skupia obecnie 302 powiaty i miasta na prawach powiatów. 25. rocznica
2000 - Zmarł Andrzej Hiolski, śpiewak operowy, baryton, wieloletni solista Teatru Wielkiego w Warszawie. Występował na wielu scenach operowych świata. Zasłynął z mistrzowskiego wykonania pieśni Schuberta, Chopina, Moniuszki i Karłowicza. Urodził się 1 stycznia 1922 roku.
2001 - Został podpisany Traktat Nicejski, który wszedł w życie 1 lutego 2003 roku. Dokument ten reformował instytucje Unii Europejskiej oraz stworzył podstawy do poszerzenia jej o nowe państwa. Wszedł w życie 1 lutego 2003 roku.
2004 - W katastrofie lotniczej zginął Boris Trajkovski, prezydent Macedonii. Uchodził za polityka kompromisu, a jego najbardziej znaczącym osiągnięciem był załagodzenie konfliktu z albańskimi uchodźcami z Kosowa w 2001 roku, co pozwoliło na uniknięcie kolejnej wojny na Bałkanach. Urodził się 25 czerwca 1956 roku. 20. rocznica
2005 - Zmarł Jef Raskin, amerykański projektant oraz ekspert z dziedziny interakcji człowieka z komputerem. Pomysłodawca komputera Macintosh firmy Apple. Urodził się 9 marca 1943 roku.
2007 - Zmarł Jerzy Michalski, historyk XVIII i XIX wieku, profesor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Obok Władysława Konopczyńskiego i Emanuela Rostworowskiego najwybitniejszy znawca historii Polski XVIII wieku. Autor wielu prac naukowych. Od 1975 roku był zastępcą redaktora, a od 1985, redaktorem "Kwartalnika Historycznego”. Był mistrzem dla kilku pokoleń polskich historyków. Dzięki niezwykłej przenikliwości i dogłębnej znajomości źródeł doskonale rozumiał ludzi, o których pisał. Urodził się 9 kwietnia 1924 roku.
2010 - Europę zaatakował orkan "Xynthia". Do 1 marca w wyniku gwałtownego wiatru zginęło co najmniej 65 osób, w tym 53 we Francji. Większość ofiar utonęła we wzbierających rzekach oraz na brzegu wzburzonego Atlantyku. Około miliona gospodarstw w zachodniej Francji zostało pozbawionych energii elektrycznej.
2012 - Zmarł Zbigniew Gach, dziennikarz, współautor książki "Konspira. Rzecz o podziemnej Solidarności” z 1984 roku. W grudniu 1981 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, który wybuchł w związku z ogłoszeniem stanu wojennego. W 1982 został negatywnie zweryfikowany i pozbawiony pracy. Po 1989 pracował między innymi w "Tygodniku Gdańskim” i "Dzienniku Bałtyckim”. Był autorem kilku książek, między innymi "Antybohatera", wydanej w 1991 biografii Lecha Wałęsy. Urodził się 1 grudnia 1952 roku.
2013 - Zmarła Marie-Claire Genevieve Alain, francuska organistka, pedagog. Trzykrotnie nagrała wszystkie działa Jana Sebastiana Bacha. Wydała łącznie ponad 260 płyt. Urodziła się 10 sierpnia 1926 roku.
2015 - Zmarł Henryk Musiałowicz, artysta malarz. W swej twórczości zajmował się malarstwem sztalugowym, ściennym, projektował witraże i uprawiał grafikę. Jest autorem między innymi cyklu rysunków "Ruiny Warszawy, 1945-46" oraz cykli obrazów: "Narodziny Ziemi", "Wirowanie", "Reminiscencje", "Rodzina", "Epitafium". Urodził się 5 stycznia 1914 roku.
2016 - Zmarł Karl Dedecius, tłumacz, propagator kultury polskiej w Niemczech, zwolennik pojednania polsko-niemieckiego, kawaler Orderu Orła Białego. Przez ponad 20 lat pracował, jako agent ubezpieczeniowy we frankfurckim towarzystwie ubezpieczeniowym. Tłumaczeniem polskiej literatury i poezji zajmował się początkowo hobbystycznie. W 1959 roku ukazał się pierwszy tomik jego przekładów polskiej liryki - "Lekcja ciszy". Sensację wzbudziło tłumaczenie "Myśli nieuczesanych" Stanisława Jerzego Leca, które sprzedano w nakładzie ponad 300 tysięcy egzemplarzy. W 1980 roku został założycielem i pierwszym dyrektorem Niemieckiego Instytutu Kultury Polskiej w Darmstadt, instytucji zajmującej się popularyzacją polskiej twórczości w Niemczech oraz kontaktami między oboma narodami. Wydał kilkadziesiąt antologii i tomów indywidualnych pisarzy. Jest edytorem 50-tomowej serii "Biblioteka Polska" obejmującej literaturę polską od średniowiecza po współczesność. Łącznie tłumaczył ponad 300 poetów i prozaików w tym Mickiewicza, Miłosza, Szymborską, Różewicza, Leca, Herberta i Karola Wojtyłę. Za dzieło jego życia uznawana jest 7-tomowa "Panorama literatury polskiej XX wieku". Urodził się 20 maja 1921 roku.
2016 - Włoch Simone Moro, Pakistańczyk Muhammad Ali i Bask Alex Txikon dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Nanga Parbat w Himalajach. Czteroosobowy zespół, wyruszył z bazy 22 lutego, 28 lutego himalaiści wrócili do bazy. Po ich wyczynie jedynym niezdobytym zimą ośmiotysięcznikiem pozostało K2. Ale i ten szczyt został zdobyty zimą, 16 stycznia 2021 roku.
2019 - Zmarła Christian Bach, właściwie Adela Christian Bach Bottino, argentyńsko-meksykańska aktorka telewizyjna i producentka filmowa niemieckiego pochodzenia. Wystąpiła między innymi w meksykańskich telenowelach: "Oblicza prawdy" oraz "Niewinna intryga". Urodziła się 9 maja 1959 roku. 5. rocznica
2019 - Zmarł Jiří Pomeje, czeski aktor i producent filmowy. Grał między innymi w filmach "Jastrzębia mądrość", "Anielska twarz", "Zielona ryba", "Milion dolarów". Urodził się 13 grudnia 1964 roku. 5. rocznica
2022 - W trzecim dniu inwazji rosyjskiej na Ukrainę zginął walczący po stronie Rosji czeczeński generał Magomied Tuszajew, pierwszy z wielu wysokiej rangi wojskowych rosyjskich, zabitych w czasie tak zwanej "operacji wojskowej" na Ukrainie. Od początku inwazji zginęło 11 wojskowych rosyjskich w stopniu generała, a łączne straty strony rosyjskiej w ludziach wynoszą ponad 140 tysięcy zabitych lub rannych.
2023 - Zmarł Amerykanin Bob Richards, jedyny dwukrotny mistrz olimpijski w skoku o tyczce. Złote medale wywalczył na igrzyskach w Helsinkach w 1952 roku oraz cztery lata później w Melbourne. Wcześniej zdobył brąz w Londynie w 1948 roku. Urodził się 20 lutego 1926 roku. 1. rocznica
