Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-02-21, 07:30 Autor: IAR/D.Panek/dok.

Kartka z kalendarza

21 lutego - Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego, ustanowiony w 1989 roku podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych w Nikozji na Cyprze.

21 lutego - Dzień Walki z Reżimem Kolonialnym.

21 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, trwający od 19 do 25 lutego..
1431 - Przed kościelnym sądem biskupim we francuskim Rouen rozpoczął się proces 19-letniej Joanny d’Arc. Podczas wojny stuletniej poprowadziła armię francuską do kilku ważnych zwycięstw nad Anglikami. Pośrednio przyczyniła się do koronacji Karola VII. Została schwytana przez Burgundczyków i przekazana Anglikom, a następnie skazana na spalenie na stosie. 24 lata później papież Kalikst III zmienił decyzję sądu kościelnego, uniewinnił Joanne d'Arc i uznał jej proces w Rouen za sprzeczny z prawem. Została beatyfikowana w 1909 roku i kanonizowana w 1920. W 1922 roku papież Pius XI ustanowił świętą Joannę d’Arc patronką Francji. Urodziła się prawdopodobnie 6 stycznia 1412 roku, zmarła 30 maja 1431.

1457 - Ostatni książę oświęcimski Jan IV sprzedał królowi Polski Kazimierzowi IV Jagiellończykowi swoje księstwo za 50 tysięcy kop groszy praskich. W momencie sprzedaży księstwo liczyło dwa miasta - Oświęcim i Kęty oraz 45 wsi. Zwierzchnikiem księstwa stał się mianowany przez polskiego króla starosta.

1474 - Królowie Polski Kazimierz IV Jagiellończyk oraz Węgier i Czech Maciej Korwin podpisali w Starej Wsi Spiskiej pokój po wojnie o tron węgierski i czeski. Walki wybuchły ponownie jesienią. Prowadzona z przerwami i ze zmiennym szczęściem wojna polsko-węgierska zakończyła się dopiero w 1479 roku. Maciej Korwin uznał koronę czeską syna Kazimierza IV - Władysława Jagiellończyka, ale w zamian dożywotnio zatrzymał Morawy, Śląsk i Łużyce z prawem ich odkupienia przez Władysława po śmierci króla Węgier. 550. rocznica

1490 - Urodził się Hans Dürer, niemiecki malarz, rysownik i grafik epoki renesansu. Był młodszym bratem Albrechta Dürera. W 1529 roku wyjechał do Krakowa, gdzie został malarzem dworskim króla Zygmunta I i namalował polichromie na zamku na Wawelu. Cechą charakterystyczną malarstwa Hansa Dürera jest bogata kolorystyka szat. W przeciwieństwie do twórczości jego brata, zachowało się niewiele dzieł Hansa. Zmarł około 1534 roku.

1513 - Zmarł papież Juliusz II, inicjator V soboru laterańskiego, mecenas sztuki. Na jego zlecenie Michał Anioł namalował freski zdobiące sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej. W 1506 roku, w czasie wojen o panowanie we Włoszech, Juliusz II sprowadził najemników ze Szwajcarii, z których potem sformowano Gwardię Szwajcarską. Urodził się 5 grudnia 1443 roku.

1574 - Henryk III Walezy został koronowany na pierwszego elekcyjnego króla Polski. Na wieść o śmierci brata króla Karola IX kilka miesięcy później potajemnie uciekł z Krakowa, a w 1575 objął koronę Francji. Henryk nigdy nie zrzekł się władzy w Rzeczypospolitej i po detronizacji do końca życia uważał się za jej prawowitego monarchę. Urodził się 19 września 1551 roku, zmarł 2 sierpnia 1589. 450. rocznica

1657 - Zmarł Jakub Wejher, wojewoda malborski, pułkownik wojsk Władysława IV, uczestnik bitwy pod Beresteczkiem w 1651 roku, założyciel Wejherowa, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Królestwie Danii. Urodził się w 1609 roku.

1677 - Zmarł Baruch Spinoza, filozof holenderski, jeden z pierwszych wpływowych myślicieli czasów nowożytnych. Zwolennik panteizmu. Twierdził, że Bóg i natura to jedno, nic nie może istnieć ani być pojęte poza Bogiem. Za życia Spinozy, jego poglądy były całkowicie odosobnione i spotkały się z krytyką ze wszystkich stron. Urodził się 24 listopada 1632 roku.

1699 - Polskie wojsko poniosło porażkę pod Martynowem w starciu z Tatarami pod dowództwem Gazi Gereja. Sześć polskich chorągwi w sile około 600 żołnierzy uderzyło na kilka tysięcy Tatarów, którzy podczas wielkiego najazdu na terytorium Rzeczypospolitej przeprawiali się przez Dniestr. 325. rocznica

1794 - Rada Nieustająca, najwyższy organ władzy rządowo-administracyjnej w I Rzeczypospolitej, powołany pod wpływem Katarzyny II, przez Sejm Rozbiorowy w 1775 roku, uchwaliła redukcję wojska Rzeczypospolitej o połowę oraz przymusowy werbunek do armii rosyjskiej i pruskiej. Decyzja ta była bezpośrednią przyczyną wybuchu 12 marca insurekcji kościuszkowskiej, gdy generał Antoni Madaliński odmówił poddaniu się redukcji i na czele I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej wyruszył z Ostrołęki w kierunku Krakowa. Za oficjalną datę rozpoczęcia insurekcji uznaje się 24 marca. Po odprawie oficerów garnizonu krakowskiego Tadeusz Kościuszko wraz z Józefem Wodzickim udali się na mszę do kościoła kapucynów, po wysłuchaniu, której złożyli przed ołtarzem szable, które zostały poświęcone przez gwardiana. Następnie ująwszy szable w dłonie ślubowali, że gotowi są oddać swoje życie dla obrony ojczyzny. Insurekcja zakończyła się 16 listopada 1794, gdy ostatnie oddziały powstańcze skapitulowały przed Rosjanami w Radoszycach. 230. rocznica

1804 - Pierwsza lokomotywa parowa konstrukcji Richarda Trevithicka weszła do regularnej eksploatacji. Poprowadziła pociąg z 70 pasażerami na odcinku 16 kilometrów z huty Penydarren w Merthyr Tydfil do Abercynon w Walii. 220. rocznica

1809 - Urodził się Teofil Kwiatkowski, malarz okresu romantyzmu. Malował liczne portrety pastelowe i akwarelowe, a także miniatury. Wśród jego dzieł dominują pejzaże, malowane w czasie licznych podróży po Francji, portrety oraz sceny alegoryczne i rodzajowe. Obrazy tego malarza wykazują wielką wrażliwość kolorystyczną. Zmarł 14 sierpnia 1891 roku. 215. rocznica

1820 - Urodził się Apollo Korzeniowski, pisarz, poeta, uczestnik konspiracji niepodległościowej, związany ze stronnictwem Czerwonych, ojciec Józefa Korzeniowskiego - Josepha Conrada. Był głównym organizatorem manifestacji patriotycznych w stolicy. Przygotował między innymi obchody rocznicy unii lubelskiej i manifestacje po pogrzebie prymasa Fijałkowskiego. W 1861 roku kierował akcją bojkotowania wyborów samorządowych w Królestwie Polskim. Był autorem odezwy "Do Braci Polaków, Rusinów i Litwinów". W nocy z 20 na 21 października 1861 został przez Rosjan aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a rok później skazany na zesłanie do Wołogdy. Zmarł 23 maja 1869 roku.

1846 - W nocy z 21 na 22 lutego rozpoczęło się powstanie krakowskie. Do powstańczych oddziałów zgłosiło się sześć tysięcy ochotników, ale z uwagi na niedostatek broni, w samym Krakowie wyposażono w nią jedynie około dwóch tysięcy ludzi. Mimo to, już 22 lutego Kraków i okolice zostały wyzwolone. W jedynej bitwie, do której doszło 26 lutego pod Gdowem, austriackie wojska pokonały powstańców, a 3 marca żołnierze austriaccy wkroczyli do Krakowa. Próba powstania we wszystkich zaborach zakończyła się niepowodzeniem. Klęska położyła kres istnieniu Wolnego Miasta Krakowa, które 16 listopada 1846 włączono do Austrii.

1846 - Rozpoczęło się powstanie chochołowskie, które upadło po trzech dniach, 23 lutego. Wystąpienie zbrojne górali z Chochołowa, Cichego, Dzianisza i Witowa skierowane było przeciwko uciskowi dworskiemu i władzom austriackim. Powstanie zostało stłumione przy pomocy oddziałów straży z Nowego Targu oraz górali z Czarnego Dunajca. Ponad 100 powstańców uwięziono. Jednym z uczestników buntu był Jan Krzeptowski, zwany Sabałą. Wystąpienie chochołowskie traktuje się, jako epizod powstania krakowskiego z 1846 roku.

1848 - Karol Marks i Fryderyk Engels ogłosili w Londynie ''Manifest komunistyczny", czyli deklarację programową Związku Komunistów. Autorzy wieścili w nim "zbliżającą się nieuchronnie zagładę nowoczesnej własności burżuazyjnej”. Manifest kończy się słowami "Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!".

1856 - Urodził się Maurycy Gottlieb, malarz, uważany za najwybitniejszego ucznia Jana Matejki. Autor obrazów o tematyce historycznej - "Zygmunt August i Barbara", żydowskiej - "Żydzi modlący się" i rodzajowej - "Handel niewolnicami w Kairze". Pod koniec życia Gottlieb pracował głównie nad obrazami, będącymi realizacją jego misji - pojednania polsko-żydowskiego poprzez malarstwo. Były to zarówno dzieła religijne - "Chrystus nauczający w Kafarnaum", "Chrystus w świątyni", jak i historyczno-literackie - "Kazimierz Wielki nadający prawa Żydom", "Jankiel cymbalista i Zosia". Zmarł 17 lipca 1879 roku.

1861 - Założono Centralne Towarzystwo Gospodarcze dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Społeczno-ekonomiczna organizacja polskich ziemian zajmowała się propagowaniem nowoczesnych metod rolniczych w uprawie ziemi i hodowli, a także organizowaniem rynku artykułów rolno-spożywczych oraz rekrutacją robotników rolnych. Bezpośrednio przed I wojną światową towarzystwo wraz z 14 filiami liczyło około 800 członków.

1863 - Zmarł Henryk Marconi, pochodzący z Włoch polski architekt, uważany za jednego z najwybitniejszych w naszym kraju w pierwszej połowie XIX wieku. Zaprojektował między innymi w Warszawie gmach hotelu "Europejskiego", dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, Kościoły świętego Karola Boromeusza i Wszystkich Świętych oraz pałac Branickich. Urodził się 7 stycznia 1792 roku.

1864 - W bitwie pod Opatowem polskie oddziały, pod dowództwem Apolinarego Kurowskiego i Ludwika Topór-Zwierzdowskiego, zostały całkowicie rozbite przez wojsko rosyjskie. Przegrana bitwa ostatecznie przesądziła o klęsce Powstania Styczniowego. 160. rocznica

1866 - Urodził się August von Wassermann, niemiecki bakteriolog i immunolog. Prowadził badania nad wykorzystaniem surowicy krwi, a w 1906 roku odkrył odczyn stosowany w diagnostyce kiły - choroby wenerycznej. Jest on nazywany odczynem Wassermanna. Zmarł 16 marca 1925 roku.

1875 - Urodziła się Jeanne Louise Calment, Francuzka, uznawana za rekordzistkę długości życia ludzkiego. Całe życie mieszkała w Arles, we Francji. Żyła 122 lata i 164 dni - łącznie 44 tysiące 724 dni. Przeżyła zarówno córkę, jak i wnuka. 17 października 1995 roku została najstarszą osobą w historii po przekroczeniu wieku Japończyka Shigechiyo Izumiego - 120 lat i 237 dni. Łącznie przeżyła 329 młodszych od niej zweryfikowanych superstulatków. Długość jej życia została dokładnie udokumentowana naukowo. Jest powszechnie przyjmowana za jedyną osobę w historii, która ponad wszelką wątpliwość przekroczyła wiek 120 lat. Zmarła 4 sierpnia 1997 roku.

1876 - Urodził się Joseph Meister, Francuz, pierwszy człowiek, u którego skutecznie zastosowano szczepienie przeciwko wściekliźnie, opracowane przez Ludwika Pasteura. Jako 9-latek został pogryziony przez wściekłego psa. Rodzice chłopca zwrócili się o pomoc do Ludwika Pasteura, a ten ulegając ich namowom, zdecydował się zastosować szczepionkę. Uratowanie chłopca potwierdziło jej skuteczność. Joseph Meister pracował później, jako dozorca w Instytucie Pasteura. 24 czerwca 1940 roku, w wieku 64 lat, kiedy nie zdołał powstrzymać nazistów przed wtargnięciem do krypty Ludwika Pasteura, popełnił samobójstwo poprzez zatrucie się gazem.

1878 - W New Haven w stanie Connecticut wydano pierwszą na świecie książkę telefoniczną. Był to spis 50 nazwisk bez numerów telefonów, które wtedy jeszcze nie istniały. Do osoby na liście dzwoniło się podnosząc słuchawkę telefonu i prosząc operatora o połączenie z wybranym abonentem.

1891 - Urodził się Kazimierz Szosland, major kawalerii Wojska Polskiego, srebrny medalista olimpijski w jeździectwie w konkurencji drużynowych skoków przez przeszkody. W listopadzie 1918 zgłosił się ochotniczo do służby w Wojska Polskiego i został przydzielony do 2. pułku Ułanów Grochowskich. W jego szeregach walczył na wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. Dwukrotnie startował w igrzyskach olimpijskich w 1924 i 1928. Był rekordzistą pod względem liczby startów w konkursach o Puchar Narodów, w których odniósł dziewięć zwycięstw. Zginął 20 kwietnia 1944 w lasach pod Grodziskiem Mazowieckim w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach.

1895 - Urodził się Henrik Carl Peter Dam, duński biochemik i fizjolog. Laureat Nagrody Nobla w 1943 roku, w dziedzinie medycyny, za odkrycie witaminy K i roli, jaką pełni w ludzkiej fizjologii. Zmarł 17 kwietnia 1976 roku.

1897 - Urodził się Franciszek Łukaszczyk, lekarz onkolog, uczeń Marii Skłodowskiej-Curie. Był pionierem radiolecznictwa w Polsce i twórcą polskiej szkoły radioterapii onkologicznej. W latach 30. XX wieku zainicjował w Polsce społeczną akcję zwalczania nowotworów. Po wybuchu II wojny światowej ukrył cenny sprzęt laboratoryjny i gram radu. Te działania Łukaszczyka umożliwiły szybkie wznowienie leczenia pacjentów po zakończeniu II wojny światowej. Lekarz po 1945 roku założył sieć poradni i ośrodków w miastach wojewódzkich. Zmarł 19 maja 1956 roku.

1901 - Urodził się Emilio Comici, włoski alpinista, jeden z prekursorów wspinaczki techniką hakową, pomysłodawca ławeczki. Autor wielu znanych dróg wspinaczkowych, między innymi na Cima Grande w Dolomitach. Zmarł 19 października 1940 roku.

1906 - Urodziła się Marta Lubecka-Choderna-Frey, wszechstronna lekkoatletka, reprezentantka Polski w meczach międzypaństwowych. W latach 1925-1930 zdobyła 11 medali mistrzostw Polski w biegach rozstawnych, wielobojach oraz skoku w dal. Z powodzeniem startowała także w pchnięciu kulą i rzucie oszczepem. Była zawodniczką klubu Grażyna Warszawa. Zmarła 24 kwietnia 1985 roku.

1907 - Urodził się Zygmunt Janke, pseudonim "Walter”, generał brygady Wojska Polskiego, żołnierz ZWZ i AK, ofiara represji stalinowskich, doktor nauk humanistycznych, historyk, działacz polityczny, kawaler Orderu Virtuti Militari. W kampanii wrześniowej był oficerem operacyjnym Kresowej Brygady Kawalerii, a od walk pod Karczewem został szefem sztabu. Po ucieczce z niemieckiej niewoli walczył w Służbie Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Od 1949 do 1955 roku więziony, skazany na karę śmierci, następnie zamienioną na dożywocie. Po zwolnieniu z więzienia w 1956 roku zrehabilitowany. W latach 1988-1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. W lutym 1989 wszedł w skład Komisji do spraw Upamiętnienia Ofiar Represji Okresu Stalinowskiego. Zmarł 25 lutego 1990 roku.

1916 - I wojna światowa: rozpoczęła się niemiecko-francuska bitwa pod Verdun. Trwające prawie rok walki nie przyniosły Niemcom znaczących sukcesów terytorialnych oraz przełamania, nie doprowadziły też do załamania armii francuskiej. Obie strony poniosły ciężkie straty - zginęło 338 tysięcy Niemców i 348 tysięcy Francuzów. Obie strony zużyły łącznie około 36 milionów pocisków artyleryjskich. Verdun pozostało w rękach Francji. 6 lutego 1921 roku Józef Piłsudski udekorował Verdun Krzyżem Virtuti Militari.

1917 - Urodził się Tadd Dameron, amerykański pianista, aranżer i kompozytor jazzowy. Przeniósł nowatorskie koncepcje stylu bebop na grunt instrumentacji orkiestrowej. Prekursor modern jazzu. W 1947 wielkonakładowy miesięcznik "Esquire” uznał go za "Najlepszego nowego aranżera jazzowego”. W czasie II wojny pracował w fabryce broni. Zmarł 8 marca 1965 roku.

1917 - Urodził się Kazimierz Seko, fotografik, pierwszy polski juror World Press Photo, żołnierz Armii Krajowej Obszaru Lwowa i Związku Harcerstwa Polskiego. W 2012 odznaczony pośmiertnie przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za uratowanie życia uciekinierowi z getta w Jaworowie. Zmarł 28 czerwca 2006 roku.

1918 - Zmarł Juliusz Leo, prawnik, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa; prezydent Krakowa, twórca tak zwanego Wielkiego Krakowa, pierwszy prezes Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z współinicjatorów utworzenia Legionów Polskich. Urodził się 15 września 1861 roku.

1918 - W ogrodzie zoologicznym w amerykańskim Cincinnati padła ostatnia papuga karolińska. Przyczyną wyginięcia tego gatunku było masowe odstrzeliwanie papug przez farmerów, którzy uznawali je za szkodniki. Ostatni osobnik żyjący na wolności został zabity na Florydzie w 1904 roku.

1921 - Polska i Francja uściśliły podpisaną w Paryżu konwencję wojskową. Strony zobowiązywały się do wzajemnej pomocy na wypadek niemieckiej agresji. Udzielenie skutecznej i szybkiej pomocy miało nastąpić po napaści podjętej tylko z terytorium Niemiec. W przypadku najazdu Rosji Sowieckiej na Polskę Francja zobowiązywała się do asekuracji Polski od strony Niemiec oraz dostaw sprzętu, uzbrojenia i wysłania personelu technicznego.

1921 - Urodził się Zdenek Miler, czeski scenarzysta i rysownik, twórca filmów animowanych, w tym słynnego Krecika - bohatera kreskówek dla dzieci. Pierwszym jego samodzielnym filmem był obraz "O milionerze, który ukradł słońce”. Stworzył około 70 filmów, większość z nich o Kreciku. Za pierwszy z nich "Jak Krecik dostał nowe spodenki" w 1956 roku na festiwalu w Wenecji otrzymał nagrodę Weneckiego Lwa, a następnie nagrodę na festiwalu w Montevideo. Zmarł 30 listopada 2011 roku.

1922 - Urodził się Wiktor Tołkin, rzeźbiarz, autor między innymi monumentalnych prac na terenie niemieckich obozów zagłady Stutthof i Majdanek oraz Pomnika Walki i Męczeństwa na warszawskim Pawiaku. W czasie II wojny światowej był członkiem Armii Krajowej. Aresztowany przez gestapo, od 17 listopada 1942 do lutego 1944 przebywał w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Zmarł 7 maja 2013 roku.

1922 - Zmarł Łukasz Przybylski, powstaniec, żołnierz i stulatek. Uczestnik dwóch powstań narodowych: Listopadowego i Styczniowego. Pułkownik Wojska Polskiego. Wychowanek warszawskiej szkoły podchorążych, jako 16-letni żołnierz walczył w oddziałach powstańczych. Dostał się do niewoli i został wcielony do armii carskiej oraz zesłany na 25 lat na Syberię. Po powrocie z zesłania wziął udział, jako dowódca jednego z oddziałów, w powstaniu styczniowym. Ponownie trafił do rosyjskiej niewoli. Został zesłany na dożywotnie osiedlenie na Syberii, wcześniej skazany na trzyletnią pracę w jednej z syberyjskich kopalń. Wyzwoliły go dwie rewolucje - lutowa i październikowa. Do Polski dotarł dopiero latem 1918 roku wraz z żołnierzami I Korpusu. Urodził się w 1814 lub 1817 roku.

1925 - Urodził się Sam Peckinpah, amerykański reżyser. Zasłynął, jako twórca oryginalnych, niezwykle brutalnych westernów, dlatego był nazywany ''krwawym Samem''. Jest autorem takich filmów, jak: "Elita zabójców”, "Major Dundee”, "Pat Garrett i Billy Kid”, "Ucieczka gangstera”, "Dzika banda”, "Nędzne psy”, "Konwój” i "Strzały o zmierzchu”. Zmarł 28 grudnia 1984 roku.

1925 - Ukazał się pierwszy numer "The New Yorker”. Jest to amerykański tygodnik społeczno-polityczny o charakterze liberalnym, wydawany przez Condé Nast Publications. Ukazuje się rocznie 47 numerów, z czego pięć podwójnych. "The New Yorker” jest czasopismem opiniotwórczym, na jego łamach można przeczytać ambitne reportaże i komentarze dotyczące głównie życia społecznego i kulturalnego oraz politycznego, ale też artykuły na temat kultury popularnej.

1928 - Urodziła się Gabriela Teresa Cwojdzińska, pedagog, pianistka, działaczka społeczna, opozycjonistka w okresie PRL, senator I kadencji. W 1980 zaangażowała się w tworzenie w Koszalinie Klubu Inteligencji Katolickiej i "Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego współpracowała z podziemiem. Była internowana. Kontynuowała działalność na rzecz pomocy represjonowanym i ich rodzinom. Zmarła 5 listopada 2022 roku.

1931 - Urodziła się Anna Milewska, aktorka filmowa i teatralna, poetka. Najbardziej znane role stworzyła w filmach "Żywot Mateusza" oraz w telewizyjnych serialach - "Rodzina Połanieckich", "Złotopolscy" i ''M jak Miłość''. Jako poetka zadebiutowała w 1999 tomikiem "Ludzie mnie pytają". W maju 2009, ukazała się jej autobiograficzna książka "Życie z Zawadą", opowiadająca o jej długoletnim związku małżeńskim z nieżyjącym już wybitnym himalaistą Andrzejem Zawadą. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1931 - Urodził się Andrzej Ajnenkiel, historyk, znawca problematyki parlamentaryzmu i konstytucjonalizmu, wykładowca między innymi na uniwersytetach w Brukseli, Harwardzie, Yale, Londynie i Tybindze. W czasie studiów za udział w podziemnej działalności niepodległościowej w Narodowych Siłach Zbrojnych był aresztowany i poddany represjom. W latach 1990-1993 był ekspertem Senatu i Prezydenta RP w pracach nad przygotowaniem nowej konstytucji. Zmarł 10 kwietnia 2015 roku.

1933 - W Niemczech utworzono sądy specjalne. Sądziły przestępstwa z ustawy o ochronie narodu niemieckiego i państwa, a także z ustawy o obronie przed podstępnymi atakami na rząd. Proces przed sądem specjalnym toczył się w trybie przyspieszonym. Wyrok był ostateczny i nie podlegał odwołaniu.

1933 - Urodziła się Nina Simone, amerykańska piosenkarka, autorka tekstów i pianistka, związana z jazzem, bluesem, rhythm and bluesem i soulem. Utwory piosenkarki pojawiły się na ścieżkach dźwiękowych do filmów: "Kryptonim Nina”, "Romeo i Julia”, "Przed zachodem słońca” i "Nietykalni”. Zmarła 21 kwietnia 2003 roku.

1937 - Powstał Obóz Zjednoczenia Narodowego, organizacja polityczna stworzona na polecenie marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Jej celem było wzmacnianie obronności państwa i wdrażanie postanowień konstytucji kwietniowej. Według danych z grudnia 1937 roku do OZN należało około 50 tysięcy osób, a rok później około 100 tysięcy ludzi. W czasie II wojny światowej OZN stworzył między innymi Obóz Polski Walczącej. Naczelnym organem prasowym OZN była "Gazeta Polska”.

1937 - Rozpoczął się III Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina. Chęć uczestnictwa w imprezie zgłosiło 250 pianistów, lecz w samym konkursie wzięło ostatecznie udział 80 osób z 21 krajów, najwięcej z Polski. Zwyciężył Jakow Zak ze Związku Radzieckiego, który zdobył także nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Trzecie miejsce zajął Polak Witold Małcużyński. Sensację wzbudziły debiutujące w historii konkursu, pianistki z Japonii: Miwa Kai oraz wyróżniona Chieko Hara, których występy bardzo podobały się publiczności.

1941 - W wypadku lotniczym zginął Frederick Grant Banting, kanadyjski lekarz fizjolog. W 1922 roku wspólnie ze swoim asystentem Charlesem Bestem odkrył insulinę, co okazało się przełomem w leczeniu cukrzycy. Już w następnym roku dostał za to nagrodę Nobla. Razem z nim wyróżniono jego zwierzchnika z instytutu, Johna Macleoda, natomiast pominięto Besta. W tej sytuacji Banting dobrowolnie podzielił się premią pieniężną z Nagrody Nobla ze swoim asystentem. Urodził się 14 listopada 1891 roku.

1941 - W Warszawie władze niemieckie zlikwidowały trzy linie tramwajowe przeznaczone wyłącznie dla Żydów. Zamiast nich zaczął kursować tramwaj bez numeru, oznakowany tarczą z niebiesko-białą gwiazdą Dawida.

1942 - Urodził się Jan Krzysztof Kelus, socjolog, działacz opozycyjny, współpracownik Komitetu Obrony Robotników, autor i wykonawca piosenki niezależnej. Współzałożyciel podziemnego wydawnictwa CDN, twórca Oficyny Fonograficznej CDN. Kawaler Orderu Orła Białego. W stanie wojennym był internowany w Białołęce - przebywał w celi wraz z Januszem Onyszkiewiczem i Henrykiem Wujcem. Jego piosenki przypomnieli między innymi Kuba Sienkiewicz, Jacek Kleyff oraz zespół Akurat.

1943 - Urodził się Rafał Olbiński, malarz, grafik i twórca plakatów. Jego prace są eksponowane, między innymi w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Toyamie, Carnegie Foundation w Nowym Jorku oraz Muzeum Plakatu w Wilanowie. W 1995 roku wygrał konkurs "New York City Capital of the World” - na plakat promujący Nowy Jork, jako stolicę świata. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1944 - Ukraińscy bojówkarze zamordowali w klasztorze karmelitów bosych w Wiśniowcu na Wołyniu 300 osób, w tym niemal wszystkich zakonników oraz 180 ukrywających się tam Polaków, głównie kobiety i dzieci. Ofiary zapędzano do piwnic i tam obrzucano granatami. W tym samym czasie inni ukraińscy nacjonaliści zamordowali w pobliskiej wsi Wiśniowiec Stary 138 Polaków. 80. rocznica

1944 - W Warszawie doszło do nieudanej egzekucji Wilhelmaa Leitgebera, podoficera Sicherheitspolizei odkomenderowanego do warszawskiego I komisariatu niemieckiej policji kryminalnej. Cztery miesiące później Niemiec został jednak zastrzelony przez żołnierzy Kedywu Okręgu Warszawskiego AK. 80. rocznica

1945 - Urodziła się Katarzyna Sobczyk, gwiazda polskiego bigbitu lat 60. Wylansowała takie przeboje, jak: "O mnie się nie martw", "Nie bądź taki szybki Bill" i "Trzynastego". Zmarła 28 lipca 2010 roku.

1945 - Komisja Główna Rady Jedności Narodowej na posiedzeniu w Podkowie Leśnej stwierdziła, że powzięte podczas konferencji jałtańskiej postanowienia, bez udziału i zgody przedstawicieli Państwa Polskiego, narzucają Polsce ciężkie i krzywdzące warunki. Protestując przeciwko jednostronności tych postanowień Rada uznała, że musi się do nich zastosować. Generał Leopold Okulicki poinformował, że masowe aresztowania NKWD na wschód od Wisły objęły ponad 30 tysięcy członków Armii Krajowej.

1945 - Zmarł Eric Liddell, lekkoatleta szkocki, mistrz olimpijski, a później chrześcijański misjonarz w Chinach. Mimo sukcesów na igrzyskach olimpijskich w Paryżu w 1924 roku i zdobycia dwóch medali nie zdecydował się na dalszą karierę sportową. W 1925 wyjechał do Chin, gdzie został misjonarzem, podobnie jak jego ojciec i matka. W czasie okupacji japońskiej uwięziony. Nie zgodził się opuścić współtowarzyszy, mimo propozycji w ramach wymiany więźniów zorganizowanej przez Winstona Churchilla. Historię startu Liddella na paryskich igrzyskach opisuje nagrodzony czterema Oscarami film "Rydwany ognia" w reżyserii Hugh Hudsona z 1981 roku, a z kolei film "Na skrzydłach orłów" z 2016 roku przedstawia jego dalsze życie, jako misjonarza. Urodził się 16 stycznia 1902 roku.

1946 - Powstała Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej. Była to paramilitarna organizacja, która w szczytowym okresie liczyła około 400 tysięcy członków. Służba była bezpłatna. W marcu 1968 roku ORMO pacyfikowała demonstracje studenckie. Po wprowadzaniu stanu wojennego PZPR używała ORMO w dużych miastach do tłumienia demonstracji opozycji. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej została rozwiązana przez Sejm 23 listopada 1989 roku.

1946 - Urodził się Anthony Daniels, angielski aktor telewizyjny i filmowy, najbardziej znany z roli robota C-3PO w serii filmów "Gwiezdne wojny". Anthony Daniels to jedyny aktor, który wystąpił we wszystkich dziewięciu filmach gwiezdnej sagi grając tę samą postać.

1946 - Urodził się Alan Rickman, brytyjski aktor filmowy i teatralny, a także reżyser i scenarzysta. Zasłynął rolą przywódcy terrorystów w filmie ''Szklana pułapka'' z 1988 roku. Wystąpił też między innymi w cyklu superprodukcji o przygodach Harry’ego Pottera. Zmarł 14 stycznia 2016 roku.

1947 - We wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem otoczony przez funkcjonariuszy UB i KBW Józef Kuraś "Ogień", próbował popełnić samobójstwo. Śmiertelnie ranny, zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu. Nigdy nie odnaleziono miejsca jego pochówku. Józef Kuraś był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej, Armii Krajowej i dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa. Od 1945 roku dowodził zgrupowaniem "Błyskawica" walczącym z władzą komunistyczną. Urodził się 23 października 1915 roku.

1947 - W Nowym Jorku zaprezentowano aparat do fotografii błyskawicznej Polaroid. Umożliwia on niemal natychmiastowe wywołanie zdjęcia. Właścicielem Polaroida i znaku są obecnie Polacy - kupił je Wiaczesław Smołokowski.

1947 - Urodził się Zygmunt Cezary Szlązak, multiinstrumentalista, wokalista i kompozytor. W drugiej połowie lat 60. XX wieku współpracował z grupami: Warszawskie Kuranty i Pięciu. W 1967 roku, jako muzyk sesyjny wziął udział w sesji nagraniowej Wojciecha Gąssowskiego i zespołu Tajfuny, grając na fortepianie w utworze "Zielone wzgórza nad Soliną”. Piosenka stała się wielkim, ogólnopolskim przebojem. W latach 1971-1993 i 1998-2019 był członkiem popularnego zespołu 2 plus 1. Zmarł 12 sierpnia 2019 roku.

1948 - Urodziła się Małgorzata Potocka, tancerka, reżyser, choreograf i pedagog baletu. W latach 70. stworzyła zespół baletowy "Naya-Naya”, który później zmienił nazwę na "Sabat”. W październiku 1985 roku wraz z członkami grupy "Sabat" była jedną z zakładniczek porwanego przez palestyńskich terrorystów statku "Achille Lauro”. Od 1 września 2019 jest dyrektorką naczelną i artystyczną Teatru Powszechnego imienia Jana Kochanowskiego w Radomiu.

1951 - Zmarła Katarzyna Kobro, rzeźbiarka, pochodzenia niemiecko-rosyjskiego, autorka kubistycznych aktów i kompozycji przestrzennych z metalu i szkła. Zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby, jako bryły. Była żoną awangardowego artysty Władysława Strzemińskiego. Urodziła się 26 stycznia 1898 roku.

1952 - Urodził się Jean-Jacques Burnel, brytyjski basista, wokalista, kompozytor, członek zespołu The Stranglers. Nagrał też kilka płyt solowych. Wielokrotnie koncertował z The Stranglers w Polsce. W 1985 roku w warszawskim klubie Riviera-Remont wykonał kilka piosenek z muzykami zespołu Republika. Jest kolekcjonerem motocykli.

1955 - Otwarto po odbudowie gmach Filharmonii Narodowej w Warszawie. Poprzednia siedziba została spalona przez Niemców w 1939, a podczas walk Powstania Warszawskiego w 1944 zbombardowana uległa dalszemu zniszczeniu. Otwarcie nowego gmachu połączono z inauguracją V Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina. Po odbudowie utracił swój pierwotny bogato zdobiony wystrój eklektyczny, z wpływami neorenesansu i neobaroku europejskiego, który został zastąpiony stylistyką architektury socrealizmu. Sala koncertowa Filharmonii Narodowej w Warszawie ma ponad tysiąc miejsc. Sala kameralna dysponuje 378 miejscami.

1956 - Zmarł Jake Guzik, amerykański gangster żydowskiego pochodzenia, urodzony w Polsce. Pełnił rolę skarbnika mafii chicagowskiej, bliski przyjaciel Al Capone, spec od liczenia i lokowania zarobionej przez gang gotówki. W szeregach mafii chicagowskiej odpowiadał za wypłacanie łapówek dla policjantów, polityków, sędziów i prokuratorów - stąd jego przydomek "Greasy Thumb", po polsku "tłusty kciuk". Urodził się 20 marca 1886 roku.

1958 - Zmarł Henryk Arctowski, podróżnik, geofizyk, geograf, pionier polskich badań arktycznych. Był profesorem uniwersytetu we Lwowie i dyrektorem tamtejszego Instytutu Geofizyki i Meteorologii. W uznaniu zasług dla nauki w 1969 roku Amerykańska Akademia Nauk ustanowiła Medal Arctowskiego za badania fizyki Słońca oraz wzajemnych wpływów Słońca i Ziemi. Urodził się 15 lipca 1871 roku.

1960 - Urodził się Krzysztof "Jary” Jaryczewski, muzyk rockowy, kompozytor, założyciel, lider i pierwszy wokalista grupy "Oddział Zamknięty”. Z tą formacją nagrywał płyty, w tym piosenki "Obudź się” i "Andzia”. W 1985 roku, gdy zespół odnosił największe sukcesy, jego karierę przerwała ciężka choroba. Obecnie stoi na czele formacji Jary Oddział Zamknięty stanowiącej kontynuację Oddziału Zamkniętego.

1960 - W rozgrywanym w czasie zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Squaw Valley biegu łyżwiarskim na 1500 metrów kobiet na podium stanęły dwie Polki: Elwira Seroczyńska, która zdobyła srebrny medal, i Helena Pilejczyk, która zajęła trzecie miejsce. To były jedyne medale, które Polacy zdobyli na tych igrzyskach. W klasyfikacji medalowej zwyciężył Związek Radziecki z 21 krążkami, w tym siedmioma złotymi.

1961 - Urodził się Abhijit Banerjee, indyjski ekonomista, pracownik Massachusetts Institute of Technology, laureat Nagrody Banku Szwecji imienia Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 2019 roku. Został wyróżniony wraz z żoną Esther Duflo i Michaelem Kremerem za wspólną pracę poświęconą łagodzeniu globalnego ubóstwa.

1961 - Urodził się Yobes Ondieki, kenijski lekkoatleta specjalizujący się w biegach długodystansowych, dwukrotny uczestnik letnich igrzysk olimpijskich. Pierwszy człowiek, który przebiegł dystans 10 tysięcy metrów w czasie krótszym, niż 27 minut.

1962 - Urodził się Cezary Kamienkow, pseudonim "Skuter”, muzyk, autor tekstów, wokalista i basista, dziennikarz i recenzent, poeta, związany z wrocławską niezależną sceną muzyczną. W latach 1980-82 współtwórca zespołu Zwłoki, a następnie grupy Mechaniczna Pomarańcza. W latach 90. XX wieku był związany z zespołem Prawda. 25 maja 2012 we wrocławskim klubie Łykend Cezary "Skuter” Kamienkow zagrał z reaktywowanym składem zespołu Zwłoki swój ostatni koncert, rejestrowany na potrzeby filmu "Punk z Wrocka". Zmarł 25 lutego 2013 roku.

1965 - Został zastrzelony Malcolm X, właściwie Malcolm Little, jedna z kluczowych postaci w walce Afroamerykanów o równouprawnienie w Stanach Zjednoczonych. Zginął na wiecu w Harlemie, na którym miał przedstawić status Organizacji Jedności Afroamerykańskiej. Za zamachem stali członkowie Narodu Islamu, którzy nie pogodzili się z tym, że Malcolm opuścił ich organizację. Według różnych źródeł zamachowcy byli opłacani przez FBI. Urodził się 19 maja 1925 roku.

1967 - Urodziła się Bogna Świątkowska, dziennikarka i promotorka kultury, określana, jako "matka chrzestna polskiego hip-hopu”. W latach 1993-1997 prowadziła w różnych stacjach radiowych pierwsze w Polsce audycje o muzyce hip-hopowej. W latach 1999-2002 była redaktorką naczelną miesięcznika "Machina”, w którym od 1996 prowadziła dział sztuka i literatura. Obecnie jest prezesem Fundacji Nowej Kultury "Bęc Zmiana".

1968 - Zmarł Howard Florey, angielski chemik, patolog. Razem z Ernstem Chainem zdołał wyizolować odkrytą przez Alexandra Fleminga penicylinę i opracować metodę jej masowej produkcji. Dzięki temu alianci mogli ją stosować na wielką skalę podczas II wojny światowej. W 1945 roku Fleming, Florey i Chain dostali Nagrodę Nobla. Walter Florey urodził się 24 września 1898 roku.

1969 - Premiera komedii "Człowiek z M-3" w reżyserii Leona Jeannota. Film opowiada o problemach mieszkaniowych warszawiaków w czasach PRL. Główne role zagrali: Czesław Wołłejko, Bogumił Kobiela i Iga Mayr. 55. rocznica

1970 - 47 osób zginęło w wyniku wybuchu bomby na pokładzie samolotu linii Swissair lecącego z Zurychu do Tel Awiwu. Dziewięć minut po starcie, w tylnym luku bagażowym maszyny nastąpiła eksplozja. Piloci podjęli nieudaną próbę powrotu na lotnisko. Wnętrze maszyny wypełnił gęsty dym, znacznie utrudniający pilotaż. Odrzutowiec rozbił się w lasach nieopodal Würenlingen. Zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie. Inny ładunek - podłożony na pokładzie samolotu, lecącego na trasie Frankfurt-Wiedeń - eksplodował tego samego dnia, wkrótce po starcie z Niemiec. Załodze udało się bezpiecznie wylądować. Do zamachów przyznał się Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny.

1972 - Zmarła Bronisława Niżyńska, rosyjska tancerka i choreograf polskiego pochodzenia, siostra słynnego tancerza Wacława. Od 1937 roku baletmistrz i choreograf Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. W 1938 Bronisława Niżyńska utworzyła szkołę baletową w Los Angeles. Współpracowała z American Ballet Theatre. W 1945 została baletmistrzem zespołu baletowego Grand Ballet du Marquis de Cuevas. Od 1967 roku kierowała Buffalo Ballet Theater. Urodziła się 8 stycznia 1891 roku.

1973 - Izraelskie myśliwce zestrzeliły nad półwyspem Synaj samolot pasażerski należący do Libyan Airlines, w wyniku czego zginęło 108 osób.

1975 - Premiera filmu "Ziemia obiecana" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Obraz zyskał nominację do Oskara w kategorii filmu nieanglojęzycznego. Akcja toczy się w przemysłowej Łodzi na przełomie XIX i XX wieku, w której trzej wspólnicy - polski ziemianin Karol Borowiecki, niemiecki przemysłowiec Maks Baum oraz żydowski handlowiec Moryc Welt próbują zebrać fundusze na budowę własnej fabryki. Główne role zagrali: Daniel Olbrychski, Andrzej Seweryn i Wojciech Pszoniak. Film powstał na podstawie powieści Władysława Reymonta pod tym samym tytułem.

1976 - W szwedzkiej miejscowości Örnsköldsvik rozpoczęły się I Zimowe Igrzyska Paraolimpijskie. W trwających tydzień zawodach brali udział sportowcy niewidzący i po amputacji. Podczas igrzysk rozegrano zawody w narciarstwie alpejskim i klasycznym, oraz wyścigi sań, jako sport pokazowy. W igrzyskach startowała, bez sukcesów, reprezentacja Polski. Klasyfikację medalową wygrali Niemcy, zdobywając 27 medali, w tym dziewięć złotych.

1977 - Premiera spektaklu teatru Telewizji "Turoń" według Stefana Żeromskiego, w reżyserii Jana Kulczyńskiego, z Janem Świderskim w roli Jakuba Szeli.

1978 - Zmarł Mieczysław Kotlarczyk, aktor i reżyser, krytyk literacki. Był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, założycielem i dyrektorem w latach 1959-1967 Teatru Rapsodycznego w Krakowie. Mistrz i nauczyciel teatralny Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II. W styczniu 1976 roku został sygnatariuszem listu osób protestujących przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Urodził się 6 czerwca 1908 roku.

1978 - Zmarł ksiądz Mieczysław Żywczyński, historyk, profesor KUL, członek i założyciel Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Związany z ruchem tak zwanych "księży patriotów" i środowiskiem PAX. Był współorganizatorem Instytutu Historii Kościoła KUL. W badaniach naukowych początkowo skupił się na stosunku Kościoła katolickiego do ruchów społecznych w Europie, później głównym kierunkiem jego zainteresowań stały się dzieje powszechne. Urodził się 13 stycznia 1901 roku.

1981 - Zmarł Wojciech Wiszniewski, scenarzysta, reżyser, autor filmów dokumentalnych, między innymi: "Robotnicy '71", "Elementarz" i "Stolarz". Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Przed śmiercią rozpoczął przygotowania do filmu "Porwanie Króla", pełnometrażowego debiutu fabularnego, osnutego na wątkach historycznych związanych z porwaniem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Urodził się 22 lutego 1946 roku.

1983 - Premiera filmu "Karate po polsku" w reżyserii Wojciecha Wójcika. Akcja filmu dzieje się latem 1978 roku. Główny bohater - Piotr jest mistrzem wschodnich sztuk walki i zarazem artystą plastykiem. Wraz z przyjacielem wyjeżdża z Warszawy do mazurskiej wsi. Tam popada w konflikt z miejscowymi przestępcami. Główne role grają: Edward Żentara, Michał Anioł i Dorota Kamińska.

1989 - W Krakowie i Warszawie odbyły się studenckie manifestacje w obronie więzionego Vaclava Havla. Czeski opozycjonista został aresztowany 16 stycznia go za udział w demonstracji rozpoczynającej tak zwany Tydzień Palacha - serii wystąpień w rocznicę samospalenia Jana Palacha, który 16 stycznia 1969 zaprotestował przeciw inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. W lutym Havla skazano na dziewięć miesięcy więzienia, ale wyszedł na wolość już w maju. 35. rocznica

1990 - Na Dolnym Śląsku i ziemi lubuskiej temperatura osiągnęła najwyższą wartość w lutym w historii pomiarów. We Wrocławiu i w Legnicy zanotowano +19,7 °C, w Jeleniej Górze +19,5 °C, a w Zielonej Górze +19,0 °C.

1992 - Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęła rezolucję o utworzeniu sił pokojowych UNPROFOR. Miały one powstrzymać eskalację konfliktu, który rozpoczął się w 1991 po rozpadzie byłej Jugosławii. W misji pokojowej, która trwała do końca marca 1995 roku, uczestniczyło ponad 40 tysięcy żołnierzy i policjantów oraz personelu cywilnego z 38 państw, w tym z Polski. Zginęło 167 uczestników misji.

1993 - Zmarła Inge Lehmann, duńska geofizyk, sejsmolog, wykładowca w Royal Society w Londynie. W 1936 roku odkryła wewnętrzne jądro Ziemi na podstawie rozchodzenia się fal sejsmicznych, spowodowanych trzęsieniem ziemi w południowej części Oceanu Spokojnego, w pobliżu Nowej Zelandii. Urodziła się 13 maja 1888 roku.

1995 - Amerykański miliarder Steve Fossett po wylądowaniu w Kanadzie został pierwszym człowiekiem, który samotnie przeleciał balonem nad Pacyfikiem. W 2002 roku, jako pierwszy człowiek samotnie okrążył Ziemię balonem. Zginął 3 września 2007 roku, gdy lecąc jednosilnikowym samolotem sportowym rozbił się o górę w okolicy Mammoth Lakes w Kalifornii. Urodził się 22 kwietnia 1944 roku.

1999 - Zmarła Gertrude Elion, amerykańska farmakolog. Laureatka Nagrody Nobla w roku 1988 za osiągnięcia naukowe, które doprowadziły do powstania nowych leków przeciwnowotworowych. Jako pierwsza opisała różnicę w metabolizmie komórek zdrowych i nowotworowych. Urodziła się 23 stycznia 1918 roku. 25. rocznica

2000 - Zmarła Halina Auderska, pisarka i publicystka, żołnierz AK i uczestniczka Powstania Warszawskiego. Autorka powieści: "Poczwarki Wielkiej Parady”, "Jabłko granatu”, "Ptasi gościniec”, "Smok w herbie”, "Babie lato” oraz ponad 50 słuchowisk radiowych dla dzieci i młodzieży. Przez wiele lat redaktor "Słownika języka polskiego”. Urodziła się 3 lipca 1904 roku.

2000 - Zmarła Krystyna Pawlaczyk-Baśkiewicz, wokalistka zespołu Filipinki. Występowała w podstawowym składzie zespołu do jesieni 1974 - wraz z jej odejściem grupa przestała istnieć. Śpiewała charakterystycznym, matowym altem. Po odejściu z zespołu przestała się zajmować muzyką. Urodziła się 17 czerwca 1945 roku.

2000 - Zmarła Maria Żmigrodzka, historyczka, krytyk literacki. Szczególnie zajmowała się epoką pozytywizmu, także polskiego romantyzmu. Była członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Podczas okupacji niemieckiej działała w Armii Krajowej, studiowała na tajnych kompletach. Urodziła się 4 listopada 1922 roku.

2003 - Zmarła Nora Ney, aktorka znana z ról w filmach dwudziestolecia międzywojennego: "Głos pustyni", "Córka generała Pankratowa" i "Kobiety nad przepaścią". Po wojnie nie udało się jej wrócić do pracy aktora w Polsce i wyjechała do USA. Urodziła się 25 maja 1906 roku.

2005 - W swoim mieszkaniu w Warszawie został zamordowany wybitny malarz i rzeźbiarz Zdzisław Beksiński. Zajmował się także fotografią, rysunkiem i grafiką komputerową. Jego obrazy wystawiane są w galeriach na całym świecie, między innymi we Włoszech, Niemczech, Francji i Belgii. Zabójcą artysty okazał się 19-latek, który wraz z rodzicami i siostrą pracował dla artysty. Motywem morderstwa miało być to, że Zdzisław Beksiński odmówił udzielenia mężczyźnie pożyczki pieniędzy. Urodził się 24 lutego 1929 roku.

2005 - Zmarł Guillermo Cabrera Infante, kubański pisarz, eseista, scenarzysta, tłumacz i krytyk filmowy. Postać symboliczna kubańskiej opozycji intelektualnej wobec reżimu Fidela Castro. Początkowo był zwolennikiem przywódcy komunistycznej rewolucji, później jednak coraz bardziej krytykował jej rządy. Wyjechał na emigrację w 1965 roku i został nieprzejednanym wrogiem Fidela Castro i jego reżimu. Ojczystą Kubę opisywał, jako "gigantyczne więzienie”. W swoich tekstach obnażał absurdy i zbrodnie komunistycznego systemu, apelował też o zwolnienie więźniów politycznych. Najwybitniejsze dzieło Kubańczyka to "Trzy pstre tygrysy" - monumentalna powieść napisana nowatorskim językiem i pełna aluzji do innych utworów literackich, porównywana z "Ulissesem" Jamesa Joyce’a. Zapewniła ona pisarzowi miejsce wśród najwybitniejszych twórców hiszpańskojęzycznych. Urodził 22 kwietnia 1929 roku.

2008 - Zmarła profesor Maria Jaczynowska, historyk, badaczka dziejów starożytnego Rzymu. W 1943 roku wstąpiła do Szarych Szeregów, uczestniczyła, jako sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim. Autorka 76 pozycji naukowych dotyczących historii społecznej starożytnego Rzymu, oraz dziejów kultów religijnych w świecie rzymskim. Urodziła się 17 lutego 1928 roku.

2008 - Uszkodzony satelita szpiegowski "USA 193" został zestrzelony przez krążownik USS "Lake Erie". Cel i zakres działania satelity były utajnione. Amerykańskie władze zdecydowały się na zestrzelenie upadającego na ziemię pojazdu jeszcze przed wejściem w atmosferę, mając na celu "uniknięcie lub zmniejszenie strat w ludziach”. Ogłoszono, bowiem, że na pokładzie znajduje się "około tysiąca funtów zamrożonej toksycznej hydrazyny”, która po upadku na ziemię mogłaby doprowadzić do skażenia powierzchni o wielkości "dwóch boisk futbolowych".

2009 - Justyna Kowalczyk podczas Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym w czeskim Libercu zdobyła złoty medal w narciarskim biegu łączonym. To najbardziej utytułowana polska biegaczka narciarska, mistrzyni i multimedalistka olimpijska i mistrzostw świata oraz czterokrotna zdobywczyni Pucharu Świata w biegach narciarskich. Urodziła się 19 stycznia 1983 roku. 15. rocznica

2010 - Zmarł Jacek Karpiński, elektronik i informatyk, nazywany "polskim Billem Gatesem". Żołnierz Szarych Szeregów, uczestnik Powstania Warszawskiego. W latach PRL szykanowany przez władze. Na początku lat 70. był twórcą pierwszego polskiego minikomputera K-202. W późniejszym okresie stworzył między innymi robota sterowanego głosem oraz pen-readera - skaner wraz z oprogramowaniem do wczytywania i czytania tekstu po jednej linijce. Urodził się 9 kwietnia 1927 roku.

2011 - Zmarł Jerzy Nowosielski, malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Znany głównie, jako autor prac religijnych - malowideł ściennych, ikonostasów, polichromii w cerkwiach w Białymstoku, Jeleniej Górze oraz w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 7 stycznia 1923 roku.

2012 - Członkinie rosyjskiej grupy muzycznej Pussy Riot zorganizowały podczas nabożeństwa w moskiewskim soborze Chrystusa Zbawiciela happening wymierzony w premiera Władimira Putina i prawosławnych duchownych. W sierpniu tego samego roku zostały skazane na kary więzienia w kolonii karnej za chuligaństwo "motywowane nienawiścią religijną". Ukarania aktywistek domagał się sam patriarcha Cyryl, który twierdził, że jego katedra została zbezczeszczona.

2014 - W Kijowie, po negocjacjach między zachodnimi mediatorami, opozycją a prezydentem Ukrainy Wiktorem Janukowyczem podpisano porozumienie przewidujące między innymi ograniczenie praw prezydenta do tych z konstytucji z 2004 roku, stworzenie nowego rządu w ciągu 10 dni i wcześniejsze wybory prezydenckie. Jedynie Prawy Sektor, radykalne stowarzyszenie zrzeszające członków ukraińskich ruchów nacjonalistycznych, odrzuciło porozumienie i zapowiedziało walkę aż do usunięcia z urzędu Janukowycza. Porozumienie, choć początkowo parafował, nie podpisał ostatecznie rosyjski przedstawiciel, Władimir Łukin. Wieczorem Janukowycz ze swymi współpracownikami uciekł z Kijowa. 10. rocznica

2017 - Zmarł Stanisław Skrowaczewski, kompozytor i dyrygent światowej sławy. W wieku siedmiu lat skomponował swój pierwszy utwór, dawał koncerty fortepianowe, już jako 11 latek. Po wybuchu II wojny światowej pozostał we Lwowie do 1944 roku. Podczas wyzwalania miasta spod okupacji niemieckiej doznał kontuzji obu rąk, co uniemożliwiło mu dalszą karierę pianisty. Po wojnie był dyrygentem filharmonii Wrocławskiej, Krakowskiej, Warszawskiej oraz Śląskiej. W roku 1960 wyjechał z Polski i zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Był dyrektorem artystycznym Filharmonii w Minneapolis. Dyrygował też gościnnie między innymi w Operze Wiedeńskiej i nowojorskiej Metropolitan Opera. Urodził się 3 października 1923 roku.

2018 - We własnym domu w Velkiej Macy na Słowacji zostali zastrzeleni dziennikarz śledczy Ján Kuciak i jego narzeczona Martina Kušnirova. Zabójstwo spowodowało masowe demonstracje. W proteście do dymisji podał się minister kultury Marek Maďarič, a kilka dni później premier Robert Fico. We wrześniu 2018 zatrzymano osiem osób podejrzanych o udział w morderstwie, a w marcu 2019 zarzut zlecenia zabójstwa postawiono biznesmenowi Marianowi Kočnerowi, wobec którego Kuciak prowadził dziennikarskie dochodzenie. Jedna z trzech osób oskarżonych o udział w zabójstwie została skazana na 25 lat więzienia. Proces pozostałych trwa.

2019 - Zmarł Alojzy Orszulik, duchowny rzymskokatolicki, pallotyn, biskup pomocniczy siedlecki w latach 1989-1992, biskup diecezjalny łowicki w latach 1992-2004, od 2004 biskup senior diecezji łowickiej. Kawaler Orderu Orła Białego. W latach 80. uczestniczył w przygotowaniach papieskich pielgrzymek do Polski. Brał udział w rozmowach w Magdalence i w obradach Okrągłego Stołu. W latach 1990-1993, jako delegat Stolicy Apostolskiej negocjował konkordat z polskim rządem. Urodził się 21 czerwca 1928 roku. 5. rocznica

2019 - Zmarł Stanley Donen, amerykański reżyser filmowy, jedna z najbardziej znaczących postaci złotej hollywoodzkiej epoki musicali. Reżyserował, a także grywał w znanych do dziś klasykach kinematografii, między innymi w "Deszczowej piosence", "Małym Księciu" i "Królewskim weselu". Otrzymał honorowego Oscara w 1998 za całokształt osiągnięć reżyserskich. Urodził się 13 kwietnia 1924 roku. 5. rocznica

2021 - Zmarł Jan Lityński, polityk, publicysta, obrońca praw człowieka, dysydent i więzień polityczny. W 1968 roku uczestniczył w protestach po zdjęciu "Dziadów" Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka z repertuaru Teatru Narodowego. Za udział w studenckich protestach został relegowany ze studiów, aresztowany i skazany na 2,5 roku więzienia. W 1976 roku brał udział w akcji pomocy dla represjonowanych robotników Ursusa i Radomia. Był współzałożycielem, autorem i redaktorem niezależnych pism: "Biuletynu Informacyjnego" KOR/KSS KOR, "Robotnika" i kwartalnika politycznego "Krytyka". Od 1977 działał w KOR. W 1980 roku objął funkcję doradcy władz "Solidarności". W stanie wojennym został internowany do września 1982, następnie aresztowany. Od 1984 roku działał w podziemiu, jako członek Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ "S" regionu Mazowsze. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Po 1989 roku był posłem trzech kadencji, w latach 2010-2015 był doradcą prezydenta. W 2006 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 18 stycznia 1946 roku.

2022 - Federacja Rosyjska uznała niepodległość Donieckiej Republiki Ludowej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej.

2023 - Zmarł Ołeh Mudrak, ukraiński wojskowy, major Gwardii Narodowej Ukrainy, dowódca 1. batalionu pułku "Azow”, między innymi w trakcie obrony Mariupola oraz zakładów Azowstal w 2022 roku. Był uczestnikiem działań wojennych na Ukrainie od czasu wybuchu wojny w Donbasie w 2014. W maju 2022 dostał się do rosyjskiej niewoli. Kilka miesięcy później odzyskał wolność dzięki wymianie jeńców. Urodził się 20 sierpnia 1987 roku. 1. rocznica

21 lutego - Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, ustanowiony przez UNESCO w 1999 roku, na pamiątkę wydarzeń w Bangladeszu w 1952. Zginęło wówczas pięciu studentów, którzy domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu urzędowego.

Zobacz także

2024-02-24, godz. 23:44 Kartka z kalendarza 24 lutego - Święto narodowe Estonii - Dzień Niepodległości, upamiętniający podpisanie deklaracji o niepodległości w 1918 roku po zakończeniu Rewolucji… » więcej 2024-02-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 lutego - Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. 23 lutego - Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym. 23 lutego - Święto Geografii Wojskowej. 23… » więcej 2024-02-22, godz. 07:30 Kartka zkalendarza 22 lutego - Dzień Myśli Braterskiej - symboliczne święto przyjaźni między skautami a harcerzami, obchodzone w rocznicę urodzin Roberta Baden-Powella, twórcy… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 lutego - Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej, ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. 20 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 lutego - Dzień Nauki Polskiej. 19 lutego - Światowy Dzień Ochrony Ssaków Morskich. 19 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 lutego - Dzień Plutona. 18 lutego - Dzień Baterii. » więcej 2024-02-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 lutego - Dzień Służby Cywilnej. 17 lutego - Światowy Dzień Kota. » więcej 2024-02-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 lutego - Międzynarodowy Dzień Listonoszy i Doręczycieli Przesyłek. 16 lutego - Dzień Poczty Polskiej. 16 lutego - Święto narodowe Litwy - Dzień… » więcej 2024-02-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Dzieciństwa. Wydarzenie zainaugurowane przez Childhood Cancer International (CCI) w 2002 roku, aby działać… » więcej
2425262728
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »