1241 - Podczas najazdu na ziemie polskie oddziały tatarskie spaliły Sandomierz. Napaść na Polskę była elementem dużo większych podbojów Mongołów, które rozpoczęły się w XIII wieku pod wodzą Czyngis-chana. Ostatecznym celem najazdu na Europę miało stać się opanowanie Węgier oraz Bułgarii, a przez to stworzenie sobie dogodnej sytuacji polityczno-militarnej do ataku na Cesarstwo Bizantyńskie.
1511 - Albrecht Hohenzollern został wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego. Przeprowadził jego sekularyzację i w kwietniu 1525 roku złożył w Krakowie hołd lenny królowi Polski Zygmuntowi Staremu. Od tego czasu aż do śmierci sprawował władzę książęcą w dawnym państwie zakonnym, przemianowanym na Prusy Książęce.
1571 - Zmarł Benvenuto Cellini, włoski złotnik i rzeźbiarz, przedstawiciel manieryzmu. Większość prac wykonywał na zamówienia papieskie: rzeźby, wyroby złotnicze, stemple do bicia monet i medali. Najbardziej znaną rzeźbą Celliniego jest posąg Perseusza, znajdujący się we Florencji. Swoje burzliwe życie opisał w wydanym w 1568 roku pamiętniku "Benvenuta Celliniego żywot własny spisany przez niego samego”. Urodził się 3 listopada 1500 roku.
1689 - Brytyjska Izba Gmin ogłosiła Deklarację Praw, na mocy, której zdetronizowano króla Jakuba II, a mieszczaństwo uznano za klasę rządzącą w Anglii. W trzynastu punktach wyliczała podstawowe nadużycia władzy, popełnione przez dynastię Stuartów. Jednocześnie przy każdym z tych punktów sformułowano nowe zasady prawne, które odnosiły się do uprawnień monarszych. Ich celem było zapobieżenie nawrotowi absolutyzmu. 335 rocznica
1705 - Urodziła się księżna Franciszka Urszula Radziwiłłowa, pierwsza polska dramatopisarka, okresu baroku, tłumaczka fars i komedii Moliera, autorka 16 utworów scenicznych, drukowanych w 1754 roku, jako "Komedie i tragedie przednio dowcipnym wynalazkiem, wybornym wiersza kształtem, bujnością rzeczy i poważnymi przekładami znamienite”. Zmarła 23 maja 1753 roku.
1709 - Szkocki żeglarz i korsarz Alexander Selkirk, wysadzony sam na brzeg przez załogę i kapitana statku, na którym pływał, po przeszło czterech latach samotnego życia został zabrany z wyspy Juan Fernandez. Podczas pobytu na wyspie dwukrotnie przy brzegu kotwiczyły obce okręty. Były to jednak jednostki hiszpańskie, więc Selkirk, jako Szkot i korsarz nie mógł liczyć na żadną pomoc z ich strony. Aby uniknąć pojmania rozbitek ukrywał się w różnych częściach wyspy. Ostatecznie został odnaleziony i uratowany przez dwa angielskie statki. Jego przygody zainspirowały Daniela Defoe do napisania powieści o Robinsonie Crusoe. 315 rocznica
1769 - Urodził się Iwan Kryłow, rosyjski poeta satyryczny, autor ponad 200 bajek i komedii obyczajowych, łączących ostrą krytykę społeczno-polityczną z oświeceniowym racjonalizmem i mądrością ludową. Zmarł 21 listopada 1844 roku. 255 rocznica
1834 - Adam Mickiewicz zakończył pracę nad "Panem Tadeuszem". Ta epopeja narodowa z elementami gawędy szlacheckiej powstała w latach 1832-1834 w Paryżu. Składa się z dwunastu ksiąg pisanych wierszem. Epopeja jest stałą pozycją na polskiej liście lektur szkolnych. W 2012 była publicznie odczytywana w akcji społecznej propagującej znajomość literatury polskiej - Narodowe Czytanie Pana Tadeusza. 23 marca 1998 roku Polskie Radio zorganizowało "Maraton z Panem Tadeuszem”. Przez 14 godzin znani polscy aktorzy: Gustaw Holoubek, Krzysztof Kowalewski, Anna Seniuk, Krzysztof Gosztyła, Wiktor Zborowski, Joanna Trzepiecińska, Olgierd Łukaszewicz, Krzysztof Kolberger, Zbigniew Zapasiewicz, Jan Englert, Krzysztof Kołbasiuk, Andrzej Seweryn oraz Jerzy Trela przeczytali cały poemat. Maraton wyreżyserował Janusz Kukuła. Rękopis dzieła Mickiewicza od 1999 znajduje się w zbiorach Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Wrocławiu. 190 rocznica
1857 - Założono Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Na spotkaniu inauguracyjnym obecnych było 42 członków-założycieli, wśród których głównymi inicjatorami powołania tej organizacji naukowej byli: Kazimierz Szulc, ksiądz Franciszek Ksawery Malinowski, Kazimierz Jarochowski, Leon Wegner, Roger Maurycy Raczyński oraz Tytus Działyński. Ówczesna dewiza towarzystwa: "unguibus et rostro", odnosiła się do metod koniecznych dla obrony zagrożonej polskiej kultury i nauki. Początkowo organizacja była głównie ukierunkowana humanistycznie i artystycznie - zabiegała o powstanie w Poznaniu pierwszego na świecie pomnika Adama Mickiewicza. Szybko jednak poszerzyła swoje działanie na nauki ścisłe i przyrodnicze prowadząc regularne prace naukowe na tych polach.
1870 - Urodził się Leopold Godowski, pianista, kompozytor i pedagog. Przeszedł do historii, jako autor wirtuozowskich transkrypcji i parafraz koncertowych, z których najsłynniejsze to: "Studia na tle Etiud” Chopina, "Metamorfozy symfoniczne na tematy Walców” Straussa oraz seria "Renaissance”, oparta na utworach francuskich klawesynistów. Kilkakrotnie koncertował w Polsce. Zmarł 21 listopada 1938 roku.
1873 - Urodził się Fiodor Szalapin, rosyjski śpiewak, obok Enrico Caruso najwybitniejszy śpiewak przełomu XIX i XX wieku, łączący walory głosowe ze zdolnościami aktorskimi. Wystąpił w operach: "Borys Godunow” Musorgskiego, "Mefistofeles” Boita, "Don Kichot” Masseneta, "Cyrulik sewilski” Rossiniego. Był też znakomitym wykonawcą pieśni, zwłaszcza kompozytorów rosyjskich. Od 1920 roku przebywał w Paryżu. Zmarł 12 kwietnia 1938 roku.
1874 - Urodził się Mikołaj Korotkow, rosyjski chirurg. Na początku XX wieku zmodyfikował metodę pomiaru ciśnienia tętniczego metodą Riva-Rocciego, dodając do sfigmomanometru słuchawki lekarskie, aby osłuchiwać tętno na tętnicy. Od jego nazwiska pochodzą terminy "metody Korotkowa" i "fazy Korotkowa". Zmarł 14 marca 1920 roku. 150 rocznica
1882 - Urodził się Tadeusz Banachiewicz, astronom, geodeta, matematyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był twórcą teorii krakowianów, czyli specjalnego typu macierzy stosowanych w geodezji oraz astronomii. Wynalazł chronokinematograf do precyzyjnej obserwacji całkowitych zaćmień Słońca. Zmarł 17 listopada 1954 roku.
1883 - Zmarł Richard Wagner, niemiecki kompozytor, poeta i teoretyk sztuki, okresu romantyzmu. Twórca muzyki operowej osnutej na starogermańskich legendach i podaniach ludowych, między innymi: "Pierścień Nibelungów”, "Złoto Renu”, "Parsifal”, "Tristan i Izolda”. Obok oper, w spuściźnie kompozytora znajdują się dzieła na chór i orkiestrę, pieśni, utwory fortepianowe oraz pisma teoretyczne. Jego twórczość wywarła znaczny wpływ na muzykę przełomu XIX i XX wieku. Urodził się 22 maja 1813 roku.
1883 - Urodził się Jewgienij Wachtangow, rosyjski aktor i reżyser teatralny, twórca stylu zwanego fantastycznym realizmem, operującego satyrą i groteską. Jego najważniejsze przedstawienie "Księżniczka Turandot” było grane od 1922 do 1940 roku. Założyciel teatru na Arbacie, który po jego śmierci nazwano Teatrem imienia Wachtangowa. Zmarł 29 maja 1922 roku.
1891 - W Londynie doszło do ostatniego z morderstw przypisywanych Kubie Rozpruwaczowi. Od 1988 roku w okolicach Whitechapel zamordowano 11 osób. Nie ma 100-procentowej pewności, co do ich ewentualnego związku, jednakże pięć z nich, tak zwaną "kanoniczną piątkę”, powszechnie uznaje się za popełnione przez seryjnego mordercę, zwanego Kubą Rozpruwaczem. Jego tożsamość do tej pory pozostaje niewyjaśniona.
1894 - Urodził się Jan Emil Skiwski, pisarz, publicysta, jeden z najwybitniejszych przedwojennych krytyków literackich. Po 1939 roku był zwolennikiem współpracy politycznej i wojskowej z Niemcami oraz współdziałania przeciwko Sowietom. W kwietniu 1943 roku, podobnie jak inni literaci - Ferdynand Goetel i Józef Mackiewicz, w Katyniu był świadkiem ekshumacji polskich oficerów zamordowanych przez Sowietów. Po wojnie wyemigrował do Wenezueli. W 1949 roku został zaocznie skazany przez Sąd Okręgowy w Krakowie na dożywocie oraz utratę praw obywatelskich i publicznych. Powodem oskarżenia była prawdopodobnie jego wiedza na temat zbrodni popełnionych przez NKWD na oficerach polskich, internowanych w obozie w Kozielsku i zamordowanych w lesie katyńskim. Jan Emil Skiwski zmarł 2 marca 1956 roku w Caracas. 130 rocznica
1895 - Francuscy bracia Lumiere, August Marie Louis i Louis Jean, opatentowali kinematograf i kamerę, oparte na skokowym przesuwie taśmy za pomocą chwytaka, a 28 grudnia tego samego roku zorganizowali pierwszy publiczny pokaz filmowy.
1903 - Urodził się Georges Simenon, belgijski pisarz, tworzący w języku francuskim. Autor popularnych powieści kryminalnych - cyklu o komisarzu Maigret i psychologiczno-obyczajowych, a także pamiętników i opowiadań, których napisał ponad 450. Łączny nakład jego książek wyniósł 550 milionów egzemplarzy. Wiele z jego powieści zostało zekranizowanych. Zmarł 4 września 1989 roku.
1910 - Urodził się William Shockley, amerykański fizyk, profesor uniwersytetu w Stanford i członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie. Laureat Nagrody Nobla w 1956 roku, w dziedzinie fizyki, za badanie półprzewodników, w szczególności za wynalezienie i udoskonalenie tranzystora ostrzowego. Zmarł 12 sierpnia 1989 roku.
1914 - Urodził się Tadeusz Sawicz, pilot myśliwski, uczestnik kampanii polskiej 1939 roku i Bitwy o Anglię, w czasie, której walczył w 303. Dywizjonie Myśliwskim. W 1941 roku został przeniesiony do 316. Dywizjonu "Warszawskiego", a od września 1942 roku dowodził 315. Dywizjonem "Dęblińskim". W latach 1944-1945 był dowódcą 1. i 3. Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. W 1947 roku w stopniu majora został zdemobilizowany. W 1957 roku przeprowadził się do Kanady, gdzie pracował w firmach lotniczych. Był ostatnim żyjącym polskim uczestnikiem bitwy o Anglię i ostatnim żyjącym członkiem Brygady Pościgowej, która broniła Warszawy w czasie kampanii wrześniowej. Zmarł 19 października 2011 roku w Toronto. 110 rocznica
1917 - W paryskim hotelu "Elysees" aresztowano holenderską tancerkę Matę Hari, właściwe nazwisko Margaretha Gertruida Zelle, podejrzaną o szpiegostwo na rzecz Niemiec. Jej działalność miała być przyczyną śmierci tysięcy żołnierzy na frontach I wojny światowej. Została uznana za winną i rozstrzelana 15 października 1917 roku.
1923 - Urodził się Adam Kilian, scenograf i grafik, twórca licznych scenografii w teatrach warszawskich - Klasycznym i Polskim, przez wiele lat kierownik plastyczny stołecznego Teatru Lalka, współpracownik tygodnika dla dzieci "Płomyczek". Był również ilustratorem książek i autorem plakatów. Zmarł 25 czerwca 2016 roku.
1923 - Urodził się Chuck Yeager, amerykański generał, as myśliwski z czasów II wojny światowej, pilot doświadczalny, uczestnik wojny w Wietnamie. 14 października 1947 roku, jako pierwszy przekroczył barierę dźwięku. Swój ostatni lot w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych odbył 14 października 1997 roku, w 50. rocznicę swego historycznego lotu.
1924 - Urodził się Franciszek Błażejewski, zoolog, wykładowca akademicki. Autor prac naukowych i podręczników zoologii, wśród nich: "Zarys systematyki zwierząt”, "Zarys zoologii systematycznej". Zmarł 13 stycznia 2009 roku. 100 rocznica
1926 - Zmarł Edmund Dalbor, duchowny katolicki, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański, pierwszy prymas Polski po odzyskaniu niepodległości w latach 1915-1926, kardynał prezbiter od 1919. Uhonorowany Orderem Orła Białego, zasiadł w historycznej pierwszej kapitule tego odznaczenia - był jej kanclerzem. Urodził się 30 października 1869 roku.
1931 - Urodziła się Krystyna Strużyna, pisarka i działaczka śląska. Pracowała na rzecz porozumienia między Polakami, Niemcami i Ślązakami. Do jej najbardziej znanych utworów należą nowele: "Góralu czy ci nie żal", "Polskie Niemcy", "Polska łąka". Zmarła 13 kwietnia 2003 roku.
1933 - Urodził się Constantin Costa-Gavras, francuski scenarzysta i reżyser filmowy, pochodzenia greckiego. Autor między innymi filmów: "Ostre cięcia", "Miejski obłęd" czy "Przedział morderców". Jego najbardziej cenionym filmem jest thriller polityczny "Z" z 1969 roku, nagrodzony między innymi Oscarami dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego i za najlepszy montaż, nagrodą na festiwalu w Cannes dla reżysera i za rolę męską oraz Złotym Globem dla najlepszego filmu zagranicznego. Swój pierwszy film - "Przedział morderców" nakręcił w 1965 roku.
1937 - Urodziła się Anna Malewicz-Madey, śpiewaczka operowa. Podczas wieloletniej pracy w Teatrze Wielkim w Warszawie, w latach 1959 -1994, zaśpiewała ponad 30 partii wokalnych, w 1600 spektaklach - od dzieł barokowych po opery współczesne, oratoria, kantaty oraz pieśni. Odznaczona między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski "Polonia Restituta” oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
1944 - Oddział UPA zaatakował polskich mieszkańców wsi Łanowce na Podolu. Jak podawali świadkowie - osiedle Szlachta, będące częścią Łanowiec, zostało otoczone przez UPA. Drogi ucieczki na pola zostały obstawione przez upowców z bronią palną, natomiast od strony ukraińskiej części wsi do osiedla weszły bojówki mordujące i rabujące mienia Polaków. Zabijano głównie siekierami i bagnetami, a do uciekających strzelano. Po zakończonej akcji większość domów została spalona. Zginęło ponad 50 Polaków. 80 rocznica
1944 - Urodził się Jan Peszek, aktor, reżyser, pedagog, profesor krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Związany ze scenami teatralnymi Łodzi, Warszawy i Krakowa. Występował między innymi w spektaklach: Kazimierza Dejmka, Jerzego Jarockiego, Andrzeja Wajdy, Krystiana Lupy, Grzegorza Jarzyny. Zagrał również w kilkudziesięciu filmach, w tym: "Był jazz”, "Trójkąt Bermudzki”, "Śmierć jak kromka chleba”, "Ubu Król”, "Pręgi”, "Darmozjad polski”, "Syberiada polska" i "Hiszpanka". 80 rocznica
1945 - W reakcji na wyniki konferencji w Jałcie Rząd RP na uchodźstwie wydał oświadczenie, w którym stwierdzał: "decyzje Konferencji Trzech dotyczące Polski nie mogą być uznane przez Rząd Polski i nie mogą obowiązywać Narodu Polskiego. Oderwanie od Polski wschodniej połowy jej terytorium przez narzucenie tak zwanej linii Curzona, jako granicy polsko-sowieckiej Naród Polski przyjmie, jako nowy rozbiór Polski, tym razem dokonany przez sojuszników Polski".
1945 - Zwycięstwem Armii Czerwonej zakończyło się dwutygodniowe oblężenie Budapesztu, trwające od 29 grudnia 1944 roku. Obronę stanowiły wojska węgierskie i niemieckie. Oblężenie miasta było jedną z najkrwawszych bitew podczas II wojny światowej. Zniszczeniu lub uszkodzeniu uległo 80 procent budynków w Budapeszcie, w tym zamek i gmach parlamentu, a także pięć mostów na Dunaju. Po zakończonym oblężeniu żołnierzom radzieckim pozwolono na dwudniowy, niczym niekontrolowany rabunek miasta. Dochodziło do egzekucji oraz masowych gwałtów kobiet. W następstwie tych działań zginęło około 40 tysięcy cywilów.
1945 - Rozpoczęły się dwudniowe naloty dywanowe alianckiego lotnictwa na Drezno. Zginęło około 25 tysięcy ludzi. W nalotach, skoncentrowanych na starym mieście użyto przede wszystkim bomb zapalających. Pożary wywołały burzę ogniową, która zniszczyła miasto. Opis bombardowania Drezna znajduje się w powieści Józefa Mackiewicza "Sprawa pułkownika Miasojedowa".
1946 - W wypadku samochodowym w okolicach Warszawy zginęła francuska lekarka, delegatka Francuskiego Czerwonego Krzyża doktor Madeleine Pauliac. Miała za zadanie zorganizowanie pomocy dla obywateli Francji rannych w czasie wojny, jednak w praktyce świadczyła pomoc także dla innych potrzebujących. Była również dokumentalistką zbrodni wojennych, popełnionych przez żołnierzy niemieckich i radzieckich. Na zlecenie tymczasowego rządu Republiki Francuskiej przygotowała raporty, między innymi na temat masowej eksterminacji więźniów hitlerowskiego obozu w Majdanku, zbiorowych gwałtów popełnianych przez żołnierzy radzieckich na kobietach na ziemiach "wyzwolonych", a także opisała makabryczne okoliczności funkcjonowania niemieckiej fabryki mydła w Gdańsku. Urodziła się 17 września 1912 roku.
1950 - Urodził się Peter Gabriel, angielski muzyk, w latach 1967-1975 był wokalistą i liderem grupy Genesis, potem poświęcił się karierze solowej. Jego największym sukcesem komercyjnym był piąty solowy album "So", który wybił się na szczyty list przebojów takimi piosenkami, jak: "Sledgehammer", "In Your Eyes", czy duetem z Kate Bush "Don't Give Up". Pisze także muzykę do filmów.
1954 - Urodził się Paweł Sztompke, dziennikarz i recenzent muzyczny związany z Programem I i III Polskiego Radia. Od ponad 30 lat prowadzi audycje między innymi na temat muzyki filmowej: "Filmowa Tonacja Trójki”, "Muzyka Kina”, "Muzyczna Jedynka”, "Smaki polskie”, "Tylko bez polityki, proszę”, "Muzyka nocą”. Jest też autorem recenzji muzycznych i filmowych. W 2015 roku za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju Polskiego Radia został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżniony brązowym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. 70 rocznica
1955 - Urodził się Piotr Machalica, aktor teatralny i filmowy. Obecnie gra w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Ma na koncie głośne role teatralne: Mackie Majchra w "Operze za trzy grosze” Bertolta Brechta, Alfreda w "Mężu i żonie” Aleksandra Fredry, Gospodarza w "Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. Zagrał też w filmach: "Umarłem, aby żyć”, "Medium”, "Sztuka kochania”, "Pestka”, "Zabij mnie glino” i „Krótki film o miłości”. Ponadto jest uznanym wykonawcą piosenki aktorskiej. Został nagrodzony między innymi na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1986 roku. Śpiewa głównie piosenki Okudżawy i Brassensa. Zmarł 14 grudnia 2020 roku.
1955 - Zmarł Wacław Brzeziński, śpiewak operowy, oprócz działalności artystycznej zajmował się również pracą pedagogiczną. Wykształcił wielu wybitnych uczniów, w tym Jana Kiepurę. Urodził się 15 września 1878 roku.
1956 - Zmarł Jan Łukasiewicz, filozof, logik i matematyk, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, członek Polskiej Akademii Umiejętności, profesor Królewskiej Akademii Nauk w Dublinie. Był jednym z twórców polskiej szkoły matematycznej oraz twórcą logiki trójwartościowej, pierwszego nieklasycznego rachunku logicznego, na bazie, którego powstały między innymi logika modalna, logika probabilistyczna i logika rozmyta. Urodził się 21 grudnia 1878 roku.
1963 - Zmarł Bolesław Hryniewiecki, botanik, historyk botaniki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i członek Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1951 roku Polskiej Akademii Nauk, dyrektor Ogrodu Botanicznego w Warszawie. Był jednym z pionierów i wybitnych działaczy ochrony przyrody w Polsce. Przyczynił się do utworzenia parków narodowych: tatrzańskiego i świętokrzyskiego. Urodził się 20 lutego 1875 roku.
1965 - Zmarł Aleksander Polus, bokser. W 1937 roku w Mediolanie zdobył pierwszy w historii polskiego pięściarstwa tytułu mistrza Europy. Reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, gdzie dotarł do ćwierćfinału. Przegrał z późniejszym mistrzem olimpijskim, Argentyńczykiem Oscarem Casanovasem. Urodził się 1 lutego 1914 roku.
1969 - Na emigracji w Londynie zmarł Kazimierz Wierzyński, poeta i eseista. Zadebiutował w 1913 roku, na łamach jednodniówki "1863” wychodzącej w Drohobyczu. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander. Autor tomików poezji: "Barbakan warszawski”, "Róża wiatrów”, "Tkanka ziemi”, "Czarny polonez”, "Wielka Niedźwiedzica”. Za tom "Laur olimpijski” wychwalający sport i jego wartości moralne otrzymał w 1928 roku złoty medal na IX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie. Nieprzejednany wobec podporządkowania Polski ZSRR w konsekwencji postanowień konferencji jałtańskiej, po zakończeniu II wojny światowej pozostał na uchodźstwie. Współpracował z londyńskimi "Wiadomościami” i paryskim Instytutem Literackim. Urodził się 27 sierpnia 1894 roku. 55 rocznica
1972 - Zakończyły się XI Zimowe Igrzyska Olimpijskie w japońskim Sapporo. Polskę reprezentowała 47-osobowa kadra sportowców. Jedyny medal dla naszego kraju wywalczył Wojciech Fortuna w indywidualnym konkursie skoków narciarskich na obiekcie dużym. Był to czwarty w historii medal zimowych igrzysk olimpijskich i zarazem pierwszy złoty zdobyty dla Polski.
1976 - Zmarła Lily Pons, francuska śpiewaczka. Zadebiutowała w 1928 roku. W 1930 osiadła w Stanach Zjednoczonych, gdzie śpiewała w teatrach operowych w Chicago i San Francisco. Ponad 25 lat była solistką w nowojorskiej Metropolitan Opera. Zdobyła sławę najświetniejszego sopranu koloraturowego w XX wieku. Pod koniec lat 50. wycofała się ze sceny. Urodziła się 12 kwietnia 1898 roku.
1977 - W Starogardzie Gdańskim urodził się Paweł Papke, siatkarz, pięciokrotny mistrz Polski, 149-krotny reprezentant kraju, w latach 2015-2016 prezes Polskiego Związku Piłki Siatkowej; poseł VII, VIII i IX kadencji.
1978 - Premiera filmu wojennego "Akcja pod Arsenałem" w reżyserii Jana Łomnickiego. Powstał na motywach książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Film oparty na autentycznych wydarzeniach opowiada o losach trzech harcerzy: Tadeusza Zawadzkiego "Zośki”, Jana Bytnara "Rudego” i Macieja Dawidowskiego "Alka” walczących w Szarych Szeregach przeciwko niemieckim okupantom. W głównych rolach wystąpili: Mirosław Konarowski, Cezary Morawski i Ryszard Gajewski.
1980 - Zmarł Marian Rejewski, matematyk i kryptolog. W 1932 roku, wraz z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim, złamał szyfr Enigmy, najważniejszej maszyny szyfrującej, używanej przez hitlerowskie Niemcy. Sukces ten umożliwił odczytywanie przez Brytyjczyków zaszyfrowanej korespondencji niemieckiej podczas II wojny światowej. Urodził się 16 sierpnia 1905 roku.
1980 - W Lake Placid rozpoczęły się XIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wystartowało 1072 zawodników z 37 państw. Po raz pierwszy w zawodach wzięły udział reprezentacje Chin i Kostaryki. Polskę reprezentowało 30 zawodników w pięciu dyscyplinach. Nie zdobyli żadnego medalu.
1981 - Zmarł Wacław Kuchar, wszechstronny sportowiec okresu międzywojennego, między innymi piłkarz, hokeista, lekkoatleta i łyżwiarz. Łącznie odnosił sukcesy w dziewięciu dyscyplinach. Olimpijczyk z Paryża w 1924 roku, jako napastnik reprezentacji piłkarskiej. Wygrał pierwszy plebiscyt "Przeglądu Sportowego" na sportowca roku. Porucznik artylerii Wojska Polskiego. Urodził się 16 września 1897 roku.
1981 - W Bydgoszczy powołano Krajową Komisję Porozumiewawczą NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność". Na czele prezydium stanął Witold Hatka, późniejszy poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego.
1982 - W stanie wojennym w kraju nasilały się represje i dochodziło do starć między milicją a protestującymi przeciwko obostrzeniom. W Poznaniu zatrzymano 194 osoby. Jeden z demonstrantów - Wojciech Cieślewicz - w wyniku odniesionych obrażeń zmarł. Z kolei w Wierzchowie Pomorskim funkcjonariusze służby więziennej pobili internowanych działaczy Solidarności. Poszkodowanych zostało 45 osób.
1988 - W Calgary rozpoczęły się XV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W zmaganiach sportowych zmierzyło się 1423 zawodników z 57 krajów. Zadebiutowali przedstawiciele sześciu państw: Antyli Holenderskich, Fidżi, Guamu, Gwatemali, Jamajki i Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych. Spośród 33 uczestniczących w igrzyskach Polaków, największą grupę stanowili hokeiści, których wystąpiło 23. Jednak żaden z naszych reprezentantów nie zdobył medalu.
1992 - Tadeusz Zieliński został Rzecznikiem Praw Obywatelskich, pokonując w głosowaniu Zbigniewa Romaszewskiego. Funkcję RPO pełnił do 1996 roku.
1996 - W Nepalu wybuchła zbrojna rebelia maoistów w celu obalenia monarchii i wprowadzenia na jej miejsce ustroju komunistycznego. Trwała do listopada 2006 roku. Rebelianci w chwili zakończenia działań wojennych kontrolowali znaczną część terenów wiejskich kraju.
1997 - Zmarł Zbigniew Raplewski, reżyser i operator filmów dokumentalnych, przez 37 lat związany z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych w Warszawie. Zrealizował zdjęcia do około 850 tematów "Polskiej Kroniki Filmowej". Urodził się 18 czerwca 1922 roku.
1998 - Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie zakończyła produkcję samochodu dostawczego "Żuk". Łącznie z fabryki wyjechało 587 tysięcy egzemplarzy tego auta. Ze względu na wysokie zawieszenie i prostą mechanikę pojazd chętnie wykorzystywano na wsiach. Stał się też hitem eksportowym. Auta jeździły między innymi po drogach Związku Radzieckiego, Bułgarii, Węgier, Jugosławii, Czechosłowacji i NRD. Odbiorcami były również kraje zachodnie: Szwecja, Dania, Finlandia, Belgia i Grecja.
2002 - Podczas XIX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City Adam Małysz zdobył srebrny medal w konkursie na dużej skoczni. Na tych igrzyskach Adam Małysz zdobył jeszcze jeden medal - brązowy, podczas konkursu skoków na skoczni K-90.
2004 - W wypadku samochodowym, na przejeździe kolejowym w Rzeszowie, zginął Janusz Kulig, kierowca rajdowy, trzykrotny mistrz Polski, wicemistrz Europy w 2002 roku. Startował także w rajdach mistrzostw świata. Jego samochód wjechał pod pociąg, bo błąd popełniła dróżniczka, która nie opuściła szlabanów i nie uruchomiła sygnalizacji świetlnej. Ku czci kierowcy powołano do życia Stowarzyszenie Pamięci Janusza Kuliga. Urodził się 19 października 1969 roku. 20 rocznica
2004 - Zmarł Stanisław Ryniak, pierwszy zarejestrowany więzień Auschwitz - numer 31. Do niemieckiego obozu zagłady został przywieziony 14 czerwca 1940 roku w pierwszym transporcie. Trafiło tam wówczas 728 więźniów politycznych z Tarnowa. Wytatuowano im numery od 31 do 758. Numery od 1 do 30 dostali wcześniej niemieccy więźniowie kryminalni z obozu koncentracyjnego Sachsenhausen na terenie III Rzeszy, przeniesieni do Auschwitz celem pełnienia w obozie ról funkcyjnych - blokowych i kapo. Urodził się 21 listopada 1915 roku. 20 rocznica
2004 - Zmarła Irena Orska, aktorka, znana między innymi z ról w filmach "Wspólny pokój", "Rozwodów nie będzie", Sanatorium pod klepsydrą". Urodziła się 12 października 1913 lub 1915 roku. 20 rocznica
2004 - W Dosze w Katarze w zamachu bombowym przeprowadzonym przez dwóch agentów rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa zginął były prezydent Czeczenii Zelimchan Jandarbijew. Rosjanie zostali zatrzymani tuż po zamachu przez katarską policję i skazani na dożywocie. Po kilku miesiącach wrócili jednak do Rosji. Jandarbijew uznawany był za jednego z odpowiedzialnych za czeczeński atak na Dagestan przeprowadzony w 1999 roku. Po wznowieniu wojny z Rosją wyjechał za granicę, początkowo do Pakistanu, następnie do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i ostatecznie do Kataru, gdzie został zamordowany. 20 rocznica
2005 - Zmarła siostra Łucja dos Santos, zakonnica portugalska, ostatnia z trojga dzieci, którym objawiła się Matka Boża w Fatimie. Służebnica Boża Kościoła katolickiego. Po jej śmierci w Portugalii ogłoszono żałobę narodową. Urodziła się 22 marca 1907 roku.
2006 - Zmarł Peter Frederick Strawson, brytyjski filozof, profesor Oksfordu. Jego badania koncentrowały się głównie wokół metafizyki, uprawianej z pozycji filozofii analitycznej i namysłu nad językiem potocznym. W dużej mierze współczesna filozofia analityczna zawdzięcza mu rehabilitację metafizyki, jako dyscypliny filozoficznej. Urodził się 23 listopada 1919 roku.
2008 - Zmarł Henri Salvador, francuski piosenkarz i kompozytor jazzowy, pionier rock and rolla we Francji. W 1956 roku nagrał pierwszy francuski utwór rock and rollowy, do którego tekst napisał znany poeta Boris Vian. Urodził się 18 lipca 1917 roku.
2009 - Sejm RP powołał komisję śledczą do zbadania okoliczności porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika oraz nieprawidłowości działania organów wymiaru sprawiedliwości. Syn płockiego przedsiębiorcy został uprowadzony w nocy z 26 na 27 października 2001 roku, po czym zamordowany 5 września 2003, mimo przekazania porywaczom okupu. Podczas śledztwa aresztowano 12 uczestników porwania oraz osób uczestniczących w późniejszym przetrzymywaniu mężczyzny. Robert Pazik i Sławomir Kościuk zostali uznani za winnych zabójstwa i skazani przez Sąd Okręgowy w Płocku na dożywotnie pozbawienie wolności. Pozostali oskarżeni zostali skazani na kary od roku w zawieszeniu do 15 lat więzienia, a jeden z oskarżonych został uniewinniony. 15 rocznica
2010 - Podczas XXI Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Vancouver Adam Małysz zdobył srebrny medal w konkursie na normalnej skoczni.
2012 - Z Centrum Kosmicznego w Gujanie Francuskiej został wystrzelony pierwszy polski sztuczny satelita PW-Sat. Zadaniem PW-Sat było przetestowanie elastycznych ogniw fotowoltaicznych i sprawdzenie systemu deorbitacji, który jest jednym z pomysłów na strącenie z orbity nieaktywnych satelitów, co zmniejszy zagrożenie ze strony groźnych kosmicznych śmieci. Misja zakończyła się niepowodzeniem.
2014 - Zmarł Janusz Stanny, grafik, rysownik i plakacista, profesor na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Mistrz polskiej ilustracji książkowej - twórca ponad 200 ilustracji do książek, w większości dla dzieci, między innymi do "Pana Tadeusza", Biblii, "Bajek" La Fontaine’a, "Don Kichota" i "Baśni" Andersena. Zajmował się również rysunkiem prasowym, satyrycznym i projektowaniem plakatów. Urodził się 29 lutego 1932 roku. 10 rocznica
2014 - Zmarł Edward Żebrowski, właściwie Edward Bernstein, reżyser, scenarzysta i aktor. Twórca filmów dokumentalnych i fabularnych: "Szpital przemienienia”, "Ocalenie”, "Dzień listopadowy”, "W biały dzień”. W młodości trenował boks i wędrował po Polsce w towarzystwie Marka Hłaski, który uwiecznił go w książce "Piękni dwudziestoletni". Urodził się 26 lipca 1935 roku. 10 rocznica
2014 - Podczas XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi Justyna Kowalczyk zdobyła złoty medal w biegu na 10 kilometrów stylem klasycznym. Na igrzyskach w Soczi Polacy zdobyli sześć medali, w tym cztery złote. 10 rocznica
2014 - Zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji demokratycznej i "Solidarności". Sprawował nieprzerwanie urząd senatora przez siedem kadencji, od czasu ponownego powołania izby w 1989 aż do 2011 roku. Miał bogatą kartę opozycyjną. W latach 70. zaangażował się w obronę prześladowanych robotników Radomia i Ursusa. Wraz z żoną Zofią kierował Biurem Interwencyjnym Komitetu Samoobrony Społecznej "KOR", rejestrującym przypadki łamania praw człowieka i niosącym ofiarom bezprawia pomoc prawną i materialną. Zakładał w Polsce Komitet Helsiński, organizację nadzorującą wprowadzanie w życie postanowień Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Ukrywając się w stanie wojennym, współorganizował podziemne Radio Solidarność i działał w kierownictwie regionu "Mazowsze". W 1982 roku został skazany na 4,5 roku więzienia za działalność radiową, a w 1984 był oskarżony w procesie KOR. Objęty opieką Amnesty International, jako więzień sumienia, został zwolniony na mocy amnestii. Urodził się 2 stycznia 1940 roku. 10 rocznica
2015 - Zmarł John McCabe, brytyjski pianista i kompozytor. W latach 1965-1968 wykładowca na Cardiff University. Od 1983 roku dyrektor London College of Music. Uhonorowany Nagrodą Gaudeamus za interpretację muzyki współczesnej. Urodził się 21 kwietnia 1939 roku.
2016 - Zmarł Stanisław Gać, pseudonim "Kuba", działacz społeczny i państwowy, pułkownik Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej. W lipcu 1944 roku, jako szef sztabu okręgu Armii Ludowej, został aresztowany przez Niemców. Był torturowany na Szucha, ale nikogo nie zdradził. Został skazany na śmierć. Przez pomyłkę trafił jednak do obozu koncentracyjnego, gdzie był więziony do zakończenia wojny. Urodził się 13 czerwca 1916 roku.
2017 - Na lotnisku w stolicy Malezji Kuala Lumpur został otruty 45-letni Kim Dzong Nam, najstarszy syn poprzedniego przywódcy Korei Północnej Kim Dzong Ila. Sprawczyniami były dwie kobiety- Wietnamka i Indonezyjka. Władze Korei Północnej obciążyły odpowiedzialnością za śmierć Kima rząd Malezji. Indonezyjce Siti Aisyah i Wietnamce Đoan Th? Huong postawiono zarzut zabójstwa.
2018 - Zmarł Marian Surma - profesor fizyki, wykładowca Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmował się naukowo problematyką fizyki ciała stałego, nadprzewodnictwa, zjawisk magneto i elektrooptycznych i struktury elektronowej metali. Jest autorem metody pomiaru magneto-optycznego markera choroby nowotworowej (raka prostaty). Badał między innymi nieliniowe zjawiska optyczne w kontakcie z polami magnetycznymi i elektrycznymi. Urodził się 8 października 1929 roku.
2020 - Zmarł Aleksiej Botian (Posługiwał się również nazwiskiem Aleksander Bocian.), radziecki funkcjonariusz służb specjalnych. Według radzieckiej propagandy uchodził za człowieka, który uratował Kraków przed zniszczeniem przez wycofujących się Niemców, na co jednak nie ma dowodów. W okresie II wojny światowej działał, jako wywiadowca i partyzant, należał do oddziału podlegającego NKWD. Po wojnie także wypełniał misje zlecone przez KGB i służby specjalne, które były jej poprzednikami. Aleksiej Botian dożył prawie 103 lat. Urodził się 10 lutego 1917 roku.
2021 - Zmarł Witold Wołodkiewicz - adwokat, profesor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa rzymskiego i europejskiej kultury prawnej. Był także znawcą kultury antycznej. Wykładał prawo rzymskie nie tylko na Uniwersytetach krajowych ale nauczał także we Włoszech i Francji. Aktywnie praktykował także jako adwokat , należał do kolegium redakcyjnego Pisma Adwokatury Polskiej "Palestra". Opracował także treść inskrypcji, które widnieją na kolumnach gmachu Sądu Najwyższego w Warszawie. Urodził się 23 października 1929 roku.
2023 - Zmarł Guido Basso, kanadyjski trębacz jazzowy, aranżer i kompozytor. Członek założyciel big bandu Boss Brass Roba McConnella, z którym występował przez ponad 20 lat. Był wirtuozem gry na trąbce i skrzydłówce (flugelhornie). Prowadził także orkiestry i big bandy podczas programów telewizyjnych, był dyrektorem muzycznym programów publicznego nadawcy radiowo telewizyjnego CBC. Urodził się 27 września 1937 roku. 1 rocznica
