1296 - W pobliżu Rogoźna zamordowany został król Polski Przemysł II. Do zabójstwa doszło podczas nieudanej próby porwania. Według różnych źródeł historycznych sprawcami śmierci króla mogli być Brandenburczycy lub przedstawiciele polskich rodów. Zabójcy nigdy nie zostali złapani. Zwłoki 39-letniego Przemysła zostały pochowane w katedrze poznańskiej. Przemysł II urodził się 14 października 1257 roku. Królem Polski był w latach 1295-1296.
1454 - Komtur krzyżacki Albrecht Kelb poddał zamek w Toruniu oblegającym go mieszczanom, którzy zagrozili zburzeniem warowni. 570. rocznica
1587 - Straciła życie Maria Stuart, królowa Szkocji w latach 1542-1567, najbardziej znana ze wszystkich szkockich monarchów ze względu na swoje tragiczne życie. Od maja 1568 roku więziona przez Elżbietę I, królową Anglii. Oskarżona o udział w spisku na życie królowej, została ścięta. Urodziła się 8 grudnia 1542 roku.
1700 - Urodził się Daniel Bernoulli, szwajcarski matematyk, fizyk i fizjolog, profesor matematyki w Petersburgu, później profesor anatomii i botaniki uniwersytetu w Bazylei, twórca podwalin mechaniki statystycznej - kinetyczno-molekularnej teorii gazów. Jako matematyk zajmował się rachunkiem prawdopodobieństwa, równaniami różniczkowymi i metodami przybliżonymi rozwiązywania równań. Zmarł 17 marca 1782 roku.
1725 - Zmarł Piotr I Wielki, z dynastii Romanowów, car Rosji od 1682 roku, imperator od 1689. Twórca potęgi państwa i reformator: obyczajów, gospodarki - popierał rozwój manufaktur i handlu, szkolnictwa - wprowadził sieć szkół świeckich na poziomie podstawowym, utworzył Akademię Nauk, przeprowadził reformę alfabetu, podporządkował cerkiew państwu, założył nową stolicę - Sankt Petersburg. Uzyskał dla Rosji dostęp do Bałtyku. Urodził się 9 czerwca 1672 roku.
1787 - Urodził się Jan Zygmunt Skrzynecki, generał, uczestnik kampanii napoleońskich. W 1813 roku w bitwie pod Arcis sur Aube uratował Napoleona od niewoli lub nawet śmierci. Po kongresie wiedeńskim w wojsku Królestwa Polskiego, w czasie powstania listopadowego krótko pełnił funkcję wodza naczelnego. Zmarł 12 stycznia 1860 roku.
1805 - Urodził się Louis Auguste Blanqui, francuski socjalista utopijny, działacz i przywódca rewolucyjny. Twórca doktryny zwanej blankizmem, która zakładała, że do walki zbrojnej i zmiany ustroju może doprowadzić działalność spiskowa, bez konieczności mobilizowania mas. Sformułował teorię "dyktatury proletariatu", użytą później przez Karola Marksa. Jego zwolennicy - blankiści - odegrali znaczącą rolę podczas Komuny Paryskiej w 1871 roku. Zmarł 1 stycznia 1881 roku.
1813 - Zmarł Tadeusz Czacki, historyk, współtwórca hydrograficznej mapy Polski i Litwy, współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk, organizator Liceum Krzemienieckiego oraz pierwszej w Polsce zawodowej szkoły geometrów i mechaników. Tadeusz Czacki jest patronem ulicy oraz liceum ogólnokształcącego na warszawskim Śródmieściu. Urodził się 28 sierpnia 1765 roku.
1813 - Wojska rosyjskie zajęły Warszawę.
1819 - Urodził się John Ruskin, angielski pisarz, poeta, krytyk i teoretyk sztuki, pierwszy profesor historii sztuki w Oxfordzie w latach 1869-79. Jego eseistyka na temat sztuki, architektury czy spraw społecznych miała ogromny wpływ na całą epokę wiktoriańską. Opublikował między innymi pozycje: "Współcześni malarze", "Sztuka, społeczeństwo, wychowanie", "The Seven Lamps of Architecture, "Architecture and Painting". Zmarł 20 stycznia 1900 roku. 205. rocznica
1820 - Urodził się William Tecumseh Sherman, amerykański generał, dowódca wojsk Północy w wojnie secesyjnej 1861-1865, w latach 1869-1884 naczelny dowódca armii Stanów Zjednoczonych. Zmarł 14 lutego 1891 roku.
1828 - Urodził się Juliusz Verne, francuski pisarz, dramaturg, jeden z najpoczytniejszych i najsłynniejszych pisarzy swojej epoki, powszechnie uważany za jednego z protoplastów fantastyki naukowej. Sławę przyniósł mu cykl powieści podróżniczych i fantastycznonaukowych, w których wykorzystał rozległą wiedzę z zakresu geografii, matematyki i fizyki. Jego najsłynniejsze powieści to: "Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi", "Tajemnicza wyspa", "Dzieci kapitana Granta" i "W osiemdziesiąt dni dookoła świata". Zmarł 24 marca 1905 roku.
1834 - Urodził się Dymitr Mendelejew, rosyjski chemik, profesor chemii technicznej i nieorganicznej uniwersytetu w Sankt Petersburgu, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności. Jest twórcą okresowego układu pierwiastków, nazwanego tablicą Mendelejewa. Prowadził też badania nad katalizą, ropą naftową i roztworami, a także w dziedzinie metrologii. Opracował metodę produkcji prochu bezdymnego. Był ostatnim, 17. dzieckiem Iwana Pawłowicza i Marii Dmitrejewny Mendelejewów. Zmarł 2 lutego 1907 roku. 190. rocznica
1863 - Królestwo Prus i Imperium Rosyjskie zawarły w Petersburgu układ, tak zwaną konwencję Alvenslebena. Dotyczył współpracy przy tłumieniu powstania styczniowego w Królestwie Polskim. Umowa zezwalała obu armiom na przekraczanie granicy w celu ścigania polskich oddziałów powstańczych.
1874 - W Petersburgu odbyła się prapremiera opery "Borys Godunow” Modesta Musorgskiego. Powstała w latach 1868-1872 i jest jedyną dokończoną operą Musorgskiego, który napisał dwie jej wersje. "Borys Godunow" całkowicie opiera się w niej na rosyjskiej tradycji muzycznej, odrzucając wpływy opery niemieckiej i włoskiej. 150. rocznica
1876 - Urodził się Jan August Kisielewski, dramatopisarz i krytyk teatralny, współtwórca kabaretu "Zielony Balonik". Zasłynął, jako autor komediodramatów realistycznych: "Karykatury”, "W sieci”, 'Ostatnie spotkanie”. Jan August Kisielewski uważany jest współcześnie za jedną z najciekawszych indywidualności twórczych Młodej Polski, doskonałego analityka środowisk cyganerii artystycznych oraz przedstawiciela dramatu psychologicznego w literaturze polskiej. Za życia autora jego sztuki cieszyły się dużą popularnością, obecnie są mniej znane. Zmarł 29 stycznia 1918 roku.
1880 - Urodził się Franz Marc, niemiecki malarz, współzałożyciel ugrupowania artystów ekspresjonistów "Błękitny Jeździec”. Malował głównie zwierzęta, jako bliższe naturze. Jego najbardziej znane prace to: "Byk”, "Niebieski koń”, "Dziewczyna z kotem”, "Żółta krowa”. Zginął w czasie I wojny światowej, w bitwie pod Verdun, 4 marca 1916 roku.
1881 - Urodził się Piotr Pampuch, górnik, działacz narodowy i społeczny na Śląsku, publicysta, polski komisarz do spraw pracy na Górnym Śląsku. Uczestnik III powstania śląskiego. Współzałożyciel Biblioteki Sejmu Śląskiego. Do piśmiennictwa polskiego lat 20. XX wieku wprowadził termin "Śląsk Opolski". Autor opracowania "150 lat niewoli pruskiej, czyli męczeństwo polskiego ludu śląskiego pod rządami pruskimi”. W czasie okupacji prześladowany i pozbawiony mieszkania w Katowicach ukrywał się w Sosnowcu. Zmarł 30 czerwca 1947 roku.
1884 - Urodził się Wacław Okulicz-Kozaryn, jeden z pierwszych zapaśników w Polsce, olimpijczyk z Paryża w 1924 roku. Wychowanek Władysława Pytlasińskiego. W 1923 zdobył tytuł mistrza Polski w wadze średniej. Na igrzyskach olimpijskich w 1924 roku zajął siódme miejsce w wadze średniej. W 1927 zakończył sportową karierę. Zmarł 14 kwietnia 1974 roku. 140. rocznica
1888 - Urodził się Jan Nagórski, pilot, inżynier, pierwszy na świecie lotnik polarny i pierwszy wykonawca akrobacji lotniczych - pętli - na wodnosamolocie - samolocie przystosowanym konstrukcyjnie do startu i lądowania na powierzchni wody. Jan Nagórski opisał swe arktyczne loty w książce "Pierwszy nad Arktyką". Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 9 czerwca 1976 roku.
1894 - Urodził się King Vidor, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, pięciokrotnie nominowany do Oscara. Jego obraz "Wielka parada" z 1925 roku odniósł znaczący sukces kasowy - był to najbardziej kasowy film dekady. King Vidor znalazł się w "Księdze Rekordów Guinessa" za najdłuższą karierę filmową - trwała 67 lat, od 1913 do 1980 roku. Zmarł 1 listopada 1982 roku. 130. rocznica
1894 - Urodził się William Bishop, kanadyjski as przestworzy, podczas I wojny światowej, odznaczony Krzyżem Victorii i dwukrotnie Distinguished Service Order, a także Legią Honorową i Croix de Guerre z palmami. Zdobył wszystkie możliwe odznaczenia bojowe w lotnictwie myśliwskim I wojny. Zmarł 11 września 1956 roku. 130. rocznica
1897 - Urodził się Stanisław Milski, aktor, reżyser, spiker i lektor radiowy. Wystąpił w filmach: "Szatan z siódmej klasy", "Gdzie jest generał", "Faraon", "Nie lubię poniedziałku". Grał głównie role drugoplanowe, nazywano go "mistrzem epizodu”. Zmarł 4 września 1972 roku.
1901 - Urodziła się Janina Kurkowska-Spychajowa, łuczniczka, 38-krotna mistrzyni świata. Była zawodniczką Rodziny Wojskowej oraz Ogniwa Warszawa, 64-krotną medalistką mistrzostw świata, siedmiokrotną mistrzynią Polski w wieloboju indywidualnym i wielokrotną rekordzistką Polski. Zdobywczyni największej liczby medali w mistrzostwach świata w historii łucznictwa światowego. W czasie II wojny światowej, w 1944, została wywieziona na roboty przymusowe w III Rzeszy, gdzie pracowała w kamieniołomach. Po wojnie wróciła do Warszawy, a następnie do uprawiania łucznictwa. Czynne uprawianie sportu zakończyła w 1957. Zmarła 6 czerwca 1979 roku.
1902 - Urodziła się Zofia Solarz, działaczka społeczna i ludowa, organizatorka uniwersytetów ludowych, pedagog, instruktor teatralny. Od 1928 roku należała do Związku Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej, od 1931 do Stronnictwa Ludowego, a od 1949 do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Zmarła 22 stycznia 1988 roku.
1904 - W nocy z 8 na 9 lutego Japończycy przeprowadzili atak na rosyjskie okręty w Port Artur. Rozpoczęła się wojna rosyjsko-japońska, zakończona w 1905 roku podpisaniem układu pokojowego w Portsmouth, w Stanach Zjednoczonych. 120. rocznica
1905 - Urodził się Czesław Rzepiński, malarz, grafik, przedstawiciel koloryzmu. Malował pejzaże, martwe natury, portrety i kompozycje figuralne. Współzałożyciel Szkoły Malarstwa imienia Aleksandra Gierymskiego w Katowicach. Zmarł 6 grudnia 1995 roku.
1906 - Urodziła się Leokadia Matuszewska - siostra Maria Heliodora, zakonnica ze Zgromadzenia Najświętszej Rodziny z Nazaretu, błogosławiona Kościoła katolickiego. Jedna z 11 męczennic z Nowogródka. Była w gronie sióstr, które zdecydowały się ofiarować swoje życie za uwolnienie zatrzymanych przez Niemców mieszkańców miasteczka. Okupanci przyjęli ich ofiarę i rozstrzelali siostry w lesie pod Nowogródkiem, 1 sierpnia 1943 roku. Została beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II 5 marca 2000 wraz z pozostałymi dziesięcioma nazaretankami.
1908 - Urodził się Franciszek Cieplik, oficer Wojska Polskiego, kapitan piechoty, cichociemny. Został zrzucony w Polsce w nocy z 30 kwietnia na 1 maja 1944 roku i przydzielony do pracy w Okręgu Nowogródek Armii Krajowej. W czasie operacji wileńskiej walczył w oddziale partyzanckim "Bustromiaka”. Wcześniej, we wrześniu 1939 roku, był żołnierzem 19. Pułku Piechoty Odsieczy Lwowa. Dwa lata przebywał w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro w Hiszpanii. Zginął po bitwie z Armią Czerwoną pod Surkontami, 21 sierpnia 1944 roku.
1909 - W Tatrach zasypany lawiną zginął Mieczysław Karłowicz, taternik i kompozytor. Autor poematów symfonicznych: "Powracająca fala”, "Rapsodia litewska”, "Stanisław i Anna Oświęcimowie”, a także pieśni solowych i utworów kameralnych. Autor albumu fotograficznego "W Tatrach”. W 1910 roku wydano pośmiertnie zbiór jego tatrzańskich felietonów "Mieczysław Karłowicz w Tatrach”. Jeden z pionierów polskiego taternictwa. Urodził się 11 grudnia 1876 roku. 115. rocznica
1909 - Urodził się Lucjan Szczepański, podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego II RP, ofiara zbrodni katyńskiej. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Po agresji ZSRR na Polskę był więźniem obozu w Starobielsku, z którego wywieziony został 21 kwietnia 1940 i zamordowany w Charkowie. 115. rocznica
1911 - Urodziła się Elizabeth Bishop, amerykańska poetka, tłumaczka, powieściopisarka, uważana za jedną z najważniejszych poetek anglojęzycznych XX wieku. Debiutowała w 1946 roku tomem "North & South". W 1956 roku otrzymała Nagrodę Pulitzera za tom "North & South - A Cold Spring". W kolejnych latach otrzymała większość najważniejszych amerykańskich nagród literackich, łącznie z National Book Award. Zmarła 6 października 1979 roku.
1911 - Urodził się Zygmunt Zeydler-Zborowski, autor powieści i opowiadań kryminalnych, twórca postaci Stefana Downara. Pierwsze książki sensacyjne publikował w odcinkach na łamach prasy codziennej. W latach 1956-1962 pracowało, jako redaktor w Telewizji Polskiej, gdzie wraz z reżyserem Józefem Słotwińskim był jednym ze współtwórców Teatru Sensacji "Kobra", a jego karykaturę wykorzystano w stałej animowanej czołówce z wężem. Zmarł 9 listopada 2000 roku.
1914 - Urodził się Bill Finger, amerykański scenarzysta komiksów. Współtwórca, wraz z rysownikiem Bobem Kane'em, postaci Batmana dla wydawnictwa DC Comics. Był również twórcą postaci oraz koncepcji serii Green Lantern. Zmarł 18 stycznia 1974 roku. 110. rocznica
1916 - Urodził się Roman Łyczywek, prawnik, obrońca w procesach działaczy NSZZ "Solidarność”. Jako żołnierz ZWZ-AK był uczestnikiem Powstania Warszawskiego. W latach 80. XX wieku był radcą prawnym "Solidarności”, członkiem Komitetu Pomocy dla Internowanych i obrońcą w procesach opozycjonistów, między innymi Andrzeja Milczanowskiego, Edmunda Bałuki i Mariana Jurczyka. Był też obrońcą braci Eismontów, którzy w roku 1950 uciekli jachtem na Bornholm. Był inicjatorem i redaktorem naczelnym "Słownika biograficznego adwokatów polskich". Zmarł 4 października 1994 roku.
1918 - Zmarł Louis Renault, francuski prawnik, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1907 roku, wspólnie z Włochem Ernesto Monetą. Od 1890 radca prawny Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji. Był w gronie twórców Instytutu Prawa Międzynarodowego. Występował, jako arbiter w sporach międzynarodowych, brał aktywny udział w konferencjach pokojowych w Hadze w 1899 i 1907. Urodził się 21 maja 1843 roku.
1919 - Urodziła się Anna Zawadzka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, nauczycielka języka angielskiego i autorka podręczników, zasłużona instruktorka harcerska, siostra Tadeusza Zawadzkiego "Zośki". W czasie okupacji działała w podziemnym harcerstwie. W latach 1942-1944 była komendantką Hufca Szarych Szeregów Śródmieście w Warszawie. Po wojnie pracowała, jako nauczycielka i nadal działała w harcerstwie. Zmarła 22 czerwca 2004 roku. 105. rocznica
1919 - Dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego o powstaniu Pocztowej Kasy Oszczędności. Jej pierwszym dyrektorem został Hubert Linde. Po utworzeniu centrali banku w Warszawie utworzono pierwsze oddziały lokalne: w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Katowicach. Pierwszym celem PKO stało się wprowadzenie do obiegu polskiego złotego zamiast marki polskiej. 105. rocznica
1921 - Zmarł Piotr Kropotkin, rosyjski myśliciel i geograf, działacz polityczny - twórca i teoretyk komunistycznego anarchizmu. Swoje poglądy przedstawił w pracach: "Zdobycie chleba” i "Pomoc wzajemna”. Jego przemyślenia wywarły duży wpływ na późniejszy ruch anarchistyczny. Znany, jako twórca map Syberii i jeden z pierwszych propagatorów istnienia epoki lodowcowej. Z racji arystokratycznego pochodzenia i znaczenia dla ruchu anarchistycznego przełomu wieków zwany "anarchistycznym księciem". Urodził się 9 grudnia 1842 roku.
1922 - Urodził się Tadeusz Gajcy, poeta, żołnierz Armii Krajowej. Autor tomików wierszy: "Widma”, "Grom powszedni”, dramatu "Homer i Orchidea”. Zginął w Powstaniu Warszawskim, 16 sierpnia 1944 roku. Tadeusz Gajcy był pierwowzorem Karola Dębowego, bohatera powieści Romana Bratnego "Kolumbowie. Rocznik 20". W 2009 nakładem Muzeum Powstania Warszawskiego ukazała się kompilacja zatytułowana "Gajcy!", na której znalazły się utwory współczesnych artystów sceny muzycznej z tekstami poety.
1923 - Archimandryta Smaragd, przeciwnik autokefalii polskiego prawosławia, zabił głowę Kościoła prawosławnego w Polsce arcybiskupa Jerzego "za uległość wobec Polski". Arcybiskup Jerzy we współpracy z rządem naszego kraju rozpoczął starania o uzyskanie przez Kościół prawosławny w Polsce statusu Kościoła autokefalicznego, zakończone przez jego następcę metropolitę Dionizego. Jerzy (Hryhoryj Jaroszewski) urodził się 18 listopada 1872 roku.
1925 - Urodził się Jack Lemmon, jeden z najwybitniejszych aktorów amerykańskich, reżyser teatralny, ośmiokrotnie nominowany do Oscara, dwukrotnie uhonorowany ta nagrodą. Zagrał między innymi w filmach: "Pół żartem, pół serio", "Kto sieje wiatr", "Gracz", "Chiński syndrom", "Dwunastu gniewnych ludzi", "Obywatele prezydenci", "Dwaj jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy". Zmarł 27 czerwca 2001 roku.
1926 - Urodził się Jan Piepka, pseudonim Jan Staszków, prozaik i poeta ludowy, piszący po polsku i kaszubsku. Działacz kulturalno-oświatowy, jeden z pięciu założycieli Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski”. Autor opowiadań i powieści z życia Kaszub, a także książki dla dzieci "Torbus i reszta zgrai” oraz powieści dla młodzieży "Cień słońca". Zmarł 8 marca 2001 roku.
1930 - Urodziła się Barbara Hesse-Bukowska, pianistka, pedagog, laureatka II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym imienia Fryderyka Chopina w 1949 roku. Występowała w salach koncertowych największych ośrodków muzycznych świata, od 1972 prowadziła klasę fortepianu w Akademii Muzycznej w Warszawie. Prowadziła kursy mistrzowskie w: Warszawie, Helsinkach, Hawanie, Sydney. Była członkiem jury wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych. Zmarł 9 grudnia 2013 roku.
1931 - Urodził się Bohdan Butenko, grafik i ilustrator, artysta fotografik, współpracownik czasopism dla dzieci - "Miś”, "Świerszczyk” i "Płomyczek”, twórca postaci - Gapiszona, Kwapiszona, Gucia i Cezara. Opracował graficznie "Encyklopedię Warszawy". Ilustrator książek dla dzieci, między innymi "Ferdynanda Wspaniałego”. Łącznie opracował graficznie i zilustrował ponad 200 książek. Autor scenografii telewizyjnych do "Kabaretu Starszych Panów”. Zmarł 14 października 2019 roku.
1931 - Urodził się James Dean, amerykański aktor. Odtwórca ról w wielu filmach, między innymi: "Na wschód od Edenu" i "Olbrzym". Stał się symbolem pokolenia rock'n rolla, ikoną popkultury, początkowo w Stanach Zjednoczonych, później także w innych krajach, głównie poprzez rolę zbuntowanego nastolatka Jima Starka w filmie "Buntownik bez powodu”. Jest pierwszą osobą, która otrzymała pośmiertnie nominację do Oscara w kategorii najlepszy aktor i jedyną, która otrzymała ją dwukrotnie. American Film Institute umieścił go na 18. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów. Zmarł 30 września 1955 roku.
1932 - Urodził się John Williams, amerykański dyrygent i kompozytor muzyki filmowej. Stworzył muzykę do ponad 100 obrazów, między innymi: "Park Jurajski", "Indiana Jones", "Gwiezdne wojny", "E.T.", "Szeregowiec Ryan", "Szczęki", "Lista Schindlera", "Płonący wieżowiec". Otrzymał 53 nominacje do Oscara, a laureatem nagrody został pięciokrotnie. Otrzymał także wiele innych prestiżowych nagród, m.in. Saturna oraz dwadzieścia cztery statuetki Grammy, cztery Złote Globy czy siedem nagród BAFTA.
1940 - Urodził się Bohdan Paczyński, astronom i astrofizyk. W swoich badaniach zajmował się głównie teorią ewolucji gwiazd, dysków akrecyjnych oraz rozbłyskami gamma. Autor ponad 300 prac naukowych. Uznawany za jednego z najwybitniejszych astrofizyków XX wieku. Od 1981 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych. Podczas 35. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Astronomicznego ustanowiono "Medal Bohdana Paczyńskiego”, jako wyróżnienie dla wybitnych naukowców związanych z polską astronomią. Zmarł 19 kwietnia 2007 roku.
1940 - Z niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, spośród aresztowanych 6 listopada 1939 roku profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, zwolniono ponad 100 mających powyżej 40 lat.
1940 - Niemcy utworzyli getto dla ludności żydowskiej w Łodzi. Było to pierwsze getto na okupowanych ziemiach polskich i największe na ziemiach wcielonych do Trzeciej Rzeszy. Przeszło przez nie ponad 200 tysięcy Żydów. Zmarło w nim ponad 45 tysięcy osób. Przeżyło, według różnych źródeł, od siedmiu do 13 tysięcy. Mieszkańcy getta umierali z głodu, wycieńczenia i chorób. Część z nich zginęła od kul żandarmów lub została zamęczona torturami przez tak zwaną Kriminalpolizei. 29 sierpnia 1944 roku getto przestało istnieć. Tego dnia do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau hitlerowcy wywieźli ostatnią grupę Żydów.
1941 - Urodził się Nick Nolte, amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, producent filmowy, w młodości także model. Trzykrotnie nominowany do Oscara za główne role w filmach: "Książę przypływów" i "Prywatne piekło" oraz za drugoplanową kreację w filmie "Wojownik". Laureat nagrody Złotego Globu za rolę w "Księciu przypływów".
1943 - W nocy z 7 na 8 lutego, w pierwszej akcji bojowej UPA, zaatakowano niemiecki posterunek we Włodzimiercu. Atak został przeprowadzony przez pododdział Hryhorija Perehijniaka, pseudonim "Dowbeszka-Korobka”. Był to jeden z pierwszych oddziałów UPA, wcześniej prowadzono jedynie szkolenia przyszłych partyzantów oraz grupy patrolowe. Walka trwała około dwóch godzin, partyzanci zdobyli budynek broniony przez Kozaków z policji pomocniczej oraz niemiecką żandarmerię.
1945 - Początek tak zwanej operacji dolnośląskiej przeprowadzonej przez Armię Czerwoną przeciw Wehrmachtowi, siłami wojsk 1. Frontu Ukraińskiego. Zakończyła się 24 lutego 1945 roku. Początkowo plan operacji przewidywał radzieckie uderzenie w kierunku Berlina. Jednak silny opór niemieckich wojsk pozwolił wykonać plan tylko częściowo. Na skutek operacji wojska 1. Frontu Ukraińskiego posunęły się w głąb terytorium Niemiec na 150 kilometrów i wyszły na brzeg rzeki Nysa, na wysokości 1. Frontu Białoruskiego.
1947 - Urodziła się Ewa Złotowska, aktorka i reżyser, związana z warszawską estradą i dubbingiem. Zyskała popularność w latach 80., jako "Pszczółka Maja" z niemieckiego serialu animowanego dla dzieci. Autorka książki "Największe miłości świata".
1948 - Urodził się ojciec Jan Góra, dominikanin, doktor teologii i duszpasterz akademicki. Zasłynął z organizacji corocznych spotkań młodzieży na Polach Lednickich. Był przyjacielem papieża Jana Pawła II. Napisał kilkadziesiąt książek: "Narodzić się z Boga”, "Lednica Górą! Elementarz Ojca Jana" czy "W świetle pontyfikatu Jana Pawła II". Jest autorem znanej pieśni "Abba ojcze", która powstała na Światowe Dni Młodzieży w Częstochowie w 1991 roku. Zmarł 21 grudnia 2015 roku.
1948 - W szwajcarskim Sankt Moritz zakończyły się V Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Miejsce igrzysk zostało wybrane ze względu na neutralność Szwajcarii w II wojnie światowej. Niemcy i Japonia nie zostały zaproszone na igrzyska. Uczestniczyło w nich 669 zawodników z 28 krajów. Polskę reprezentowało 29 zawodników w pięciu dyscyplinach. W klasyfikacji medalowej zwyciężyli wspólnie Norwegowie i Szwedzi. Polacy nie zdobyli żadnego medalu.
1951 - W warszawskim więzieniu na Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na Zygmuncie Szendzielarzu "Łupaszce", uczestniku kampanii wrześniowej 1939 roku, dowódcy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, żołnierzu podziemia antykomunistycznego, skazanym w pokazowym procesie przed komunistycznym sądem. Został zrehabilitowany w 1993. Był majorem, w 2016 roku pośmiertnie awansowanym najpierw do stopnia podpułkownika, potem - pułkownika. Szczątki "Łupaszki", pochowane w bezimiennym grobie, odkryto dopiero w 2013. Do uroczystego pogrzebu na Powązkach Wojskowych doszło trzy lata później. Urodził się 12 marca 1910 roku.
1953 - Opublikowana została rezolucja członków krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich potępiająca księży krakowskiej kurii oskarżonych przez władze komunistyczne o szpiegostwo i skazanych w procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym. Dokument podpisało 53 sygnatariuszy, wśród nich Jan Błoński, Sławomir Mrożek i Wisława Szymborska. Rezolucja stanowiła element propagandowej nagonki na Kościół katolicki i dawała stalinowskim władzom PRL pretekst do dalszego zaostrzenia represji wobec ludzi wierzących.
1954 - Zmarł Jan Maklakiewicz, kompozytor, dyrygent, pedagog, autor między innymi: trzech symfonii, dwóch koncertów skrzypcowych, koncertu wiolonczelowego, opery "Lilla Weneda", baletów "Cagliostro w Warszawie" i "Złota kaczka". Komponował także kantaty, msze, utwory kameralne, pieśni oraz muzykę teatralną i filmową. Urodził się 24 listopada 1899 roku. 70. rocznica
1955 - Urodził się John Grisham, amerykański prawnik i pisarz, klasyk powieści sensacyjnej. Wydał kilkadziesiąt bestsellerów, w tym: "Firma”, "Raport pelikana”, "Klient”, "Zaklinacz deszczu”, "Ława przysięgłych”, "Testament”, "Ostatni sędzia", "Prawnik", "Samotny wilk", "Demaskator". Do tej pory sprzedał ponad 60 milionów egzemplarzy swoich książek.
1956 - W wypadku zginął Waldemar Maciszewski, pianista, laureat III nagrody na IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym imienia Fryderyka Chopina w 1949 roku. Był muzykiem pierwszych polskich zespołów jazzowych, a w 1947 wziął udział w pierwszym jam session w warszawskim Jazz-Clubie. Jednocześnie kontynuował karierę klasycznego pianisty. W 1949 koncertował w Bułgarii, Rumunii i wielu polskich miastach z okazji 100. rocznicy śmierci Fryderyka Chopina. Urodził się 21 maja 1927 roku.
1957 - Polska i Japonia podpisały w Nowym Jorku układ o zakończeniu stanu wojny i nawiązaniu stosunków dyplomatycznych. Umowa weszła w życie 18 maja 1957 roku.
1958 - Zmarł Zbigniew Pronaszko, malarz, rzeźbiarz, scenograf, czołowy reprezentant formistycznej awangardy w latach 1917-1922 oraz nurtu kolorystycznego w latach 30. i 40. XX wieku. Był współtwórcą teatru awangardowego Cricot i współzałożycielem ugrupowania Formiści. Do jego najbardziej znanych obrazów należą "Portret Solskiego" i "Stary człowiek". Od 1945 roku profesor krakowskiego ASP. Urodził się 27 maja 1885 roku.
1963 - Urodziła się Marta Klubowicz, aktorka. Związana z teatrami Warszawy, w tym - Powszechnym imienia Zygmunta Hübnera, Syrena, Komedia, Narodowym, Na Woli imienia Tadeusza Łomnickiego i Bajka, a także ze scenami Opola, Wrocławia czy Koszalina. Wystąpiła między innymi w filmach: " Dziewczęta z Nowolipek", "Wakacje z Madonną”, "Rajska jabłoń”, "Zakochani", "Baczyński". Jest również tłumaczką literatury niemieckojęzycznej, w tym dramatów Freda Apke. Wydała zbiory poezji: "Wyznanie", "Emigracje z Aniołem Stróżem", "Wiersze niepozbierane".
1963 - Władze amerykańskie zakazały swoim obywatelom podróży na Kubę.
1966 - Urodził się Christo Stoiczkow, bułgarski trener piłkarski, były zawodnik między innymi klubów: CSKA Sofia, FC Barcelona i Parma, laureat Złotej Piłki w 1994 roku, z reprezentacją Bułgarii zajął czwarte miejsce na mundialu w 1994 i został współkrólem strzelców turnieju. Powszechnie uważany za najlepszego piłkarza w historii bułgarskiej piłki nożnej.
1969 - Warszawski sąd wydał wyroki w procesie oskarżonych o udział w protestach młodzieży w Marcu '68. Adama Michnika skazano na trzy lata, Barbarę Toruńczyk i Henryka Szlajfera na dwa lata, Wiktora Górnego na 20 miesięcy więzienia. Ogółem w związku z wydarzeniami Marca 68 Prokuratura Generalna informowała o zatrzymaniu 2732 osób. Większość zwolniono, natomiast 60 osób zostało w trybie przyspieszonym osądzonych, 697 osób ukarały kolegia karno-administracyjne, zaś 540 objęto śledztwami. W licznych przypadkach sprawy umarzano, lub skazywano podsądnych na kary w zawieszeniu. Wielu protestujących studentów było relegowanych z uczelni lub karnie powołanych do wojska. W procesie protestujących z Gdańska zapadały wysokie kary, tamtejszy przywódca Jakub Szadaj, został skazany na 10 lat więzienia. 55. rocznica
1971 - W Nowym Jorku został uruchomiony NASDAQ, giełda papierów wartościowych w Stanach Zjednoczonych, z filiami w Kanadzie, Chinach, Japonii i Dubaju. Był to pierwszy na świecie elektroniczny system obrotu papierami wartościowymi. W pierwszych latach istnienia handlowano głównie akcjami przedsiębiorstw związanych z nowoczesną techniką informatyczną. W 1999 roku obroty NASDAQ, jako całości przekroczyły obroty największej na świecie giełdy kapitałowej NYSE.
1974 - Zmarł Fritz Zwicky, szwajcarski astronom i fizyk. W latach 30. XX wieku przewidział istnienie gwiazd neutronowych. Odkrycie pulsarów w 1967 roku było potwierdzeniem, że takie supergęste gwiazdy rzeczywiście istnieją we Wszechświecie. Urodził się 14 lutego 1898 roku. 50. rocznica
1974 - Urodził się Robert Grzywna, drugi pilot rządowego samolotu, który rozbił się 10 kwietnia pod Smoleńskiem. Był pilotem pierwszej klasy, skończył Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych i Akademię Obrony Narodowej. W 36. Specjalnym Pułku Lotnictwa Transportowego w Warszawie służył od 1997 roku. Miał duże doświadczenie zawodowe, wykonywał loty we wszystkie rejony świata. Na początku 2010 roku brał udział w akcji pomocy humanitarnej dla ofiar trzęsienia ziemi na Haiti. W powietrzu jako pilot spędził blisko dwa tysiące godzin. 50. rocznica
1979 - Urodził się Tomasz Kalita, dziennikarz, politolog, rzecznik Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Był między innymi doradcą wicemarszałka Sejmu Jerzego Wenderlicha oraz szefem zespołu doradców premiera Leszka Millera. Przez kilka ostatnich miesięcy swojego życia walczył z nowotworem mózgu. W tym czasie zaangażował się w działania na rzecz onkologii w Polsce i zalegalizowania marihuany w celach medycznych. Zmarł 16 stycznia 2017 roku. 45. rocznica
1984 - W Sarajewie rozpoczęły się XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W zawodach wystartowało 1273 zawodników z 49 krajów. Pierwsze miejsce w klasyfikacji medalowej zajęli reprezentacji Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Fińska biegaczka narciarska Marja-Liisa Hämäläinen zdobyła cztery medale i była najbardziej utytułowaną spośród wszystkich sportowców. Polskę reprezentowało 30 zawodników w sześciu dyscyplinach. Najlepsze, piąte miejsce, zajęła panczenistka Erwina Ryś-Ferens w biegu na tysiąc pięćset metrów. 40. rocznica
1987 - Zmarła Papusza, właściwie Bronisława Wajs, pierwsza znana polska poetka cygańska pisząca w języku romskim. Wydała zbiory wierszy: "Pieśni Papuszy", "Lesie, ojcze mój", "Pieśni mówione”. Odkrywcą i tłumaczem wierszy Papuszy był Jerzy Ficowski. Urodziła się 17 sierpnia 1908 lub 30 maja 1910 roku.
1993 - Zmarła Maria Rzepińska, historyk sztuki, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, redaktor "Przeglądu artystycznego". Autorka prac naukowych i książek: "Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego", "Siedem wieków malarstwa europejskiego". Była badaczką sztuki dawnej, specjalizująca się także w nowożytnej sztuce włoskiej. Pracowała nad teorią malarską Leonarda da Vinci. W 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Urodziła się 14 grudnia 1914 roku.
1995 - Zmarł Józef Maria Bocheński, dominikanin, wybitny filozof, jeden z najlepszych znawców logiki filozoficznej i najwybitniejszych nauczycieli filozofii. Podczas II wojny światowej był kapelanem wojskowym. Po wojnie osiadł w Szwajcarii, w latach 1964-1966 był rektorem uniwersytetu fryburskiego. Urodził się 30 sierpnia 1902 roku. 1996 - Zmarł Marian Krzak, ekonomista i polityk, współtwórca i prezes Zarządu Związku Banków Polskich, prezes PKO, ambasador Polski w Wiedniu. Urodził się 26 czerwca 1931 roku.
1996 - Zmarł Mercer Ellington, syn Duke’a, amerykański trębacz, aranżer i dyrygent. Od 1974 roku prowadził orkiestrę ojca. Urodził się 11 marca 1919 roku.
1997 - Grecki masowiec "Leros Strength" z polską załogą, zatonął w czasie sztormu u wybrzeży Norwegii. Statek wypłynął z Murmańska. Zaraz po opuszczeniu portu startowego napotkał sztorm o sile ośmiu stopni w skali Beauforta. Wysokie fale uszkodziły część dziobową i jednostka zaczęła nabierać wody. Zatonęła niedaleko portu Stavanger. Zginęła cała 20-osobowa załoga.
1998 - Zmarł Tadeusz Banaszczyk, socjolog i filozof, profesor w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego, wieloletni sekretarz naukowy Komisji Filozofii i Socjologii Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach. Opublikował szereg prac dotyczących między innymi arystotelesowskich studiów nad teorią społeczną, roli i znaczenia mass mediów w teorii polityki na przykładzie działalności Charles’a de Gaulle'a, problemu czasu i przemijania, a także dziedzictwa francuskiego filozofa i socjologa Emila Durkheima. Urodził się 11 marca 1941 roku.
1998 - Zmarł Halldór Kiljan Laxness, pisarz islandzki, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1955 roku. Napisał 51 powieści. Był autorem licznych wierszy i artykułów prasowych. Stworzył między innymi cykle powieści z życia ludu islandzkiego: "Salka Valka", "Światłość świata", "Niezależni" oraz trylogię historyczną "Dzwon Islandii", Urodził się 23 kwietnia 1902 roku.
1999 - Zmarła Iris Murdoch, brytyjska powieściopisarka i filozofka, pochodzenia irlandzkiego. W książkach podejmowała problemy moralne i społeczno-obyczajowe. Była autorką powieści: "Dzwon", "Jednorożec", "Czas Aniołów", "Czarny książę". Jej twórczość ma charakter obyczajowo-psychologiczny, widoczne są w niej wpływy Platona, Freuda i Sartre’a. Powieści są pełne nieprzewidywalnych zwrotów akcji, czarnego niekiedy humoru, choć pisane głównie w konwencji realistycznej zawierają jednak często elementy fantastyczne i cechują się złożoną symboliką. Urodziła się 15 lipca 1919 roku. 25. rocznica
2000 - Zmarł Arnold Rezler, wiolonczelista, kompozytor i pedagog, współtwórca Rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy i tamtejszej orkiestry radiowej, dyrygent Filharmonii Narodowej i Opery w Warszawie. Występował również, jako solista i kameralista. Urodził się 23 maja 1909 roku.
2006 - Zmarł Zygmunt Churski, hydrolog, wykładowca Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Specjalista w dziedzinie geomorfologii, gospodarki wodnej, teledetekcji i kartografii, uczestnik rozbudowy polskiej stacji polarnej na Spitsbergenie. Twórca toruńskiej szkoły hydrologii, autor ponad 120 publikacji naukowych, w tym pracy "Siatki kartograficzne”. Urodził się 29 maja 1927 roku.
2009 - Zmarł Andrzej Bachleda-Curuś, śpiewak operowy - tenor. Był solistą Filharmonii Krakowskiej. Największą popularnością wśród miłośników muzyki cieszyły się jego interpretacje pieśni romantycznych. W młodości z sukcesami zajmował się narciarstwem zjazdowym - zdobył między innymi mistrzostwo Polski w stylu alpejskim. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 9 września 1923 roku. 15. rocznica
2010 - Zmarł Krzysztof Skubiszewski, polityk, profesor prawa międzynarodowego, członek Polskiej Akademii Nauk, minister spraw zagranicznych w latach 1989-1993. W czasie jego urzędowania zapoczątkowane zostały rokowania dotyczące członkostwa Polski w NATO oraz podpisano układ graniczny między Polską a Niemcami, gwarantujący uznanie przez RFN granicy na Odrze i Nysie. Współautor podręcznika "Prawo międzynarodowe publiczne”. Urodził się 8 października 1926 roku.
2011 - W Poznaniu rozpoczęły się III Halowe Mistrzostwa Świata w Hokeju na Trawie Kobiet i Mężczyzn. Polacy zajęli drugie miejsce, a Polki dopiero piąte.
2013 - Zmarł Zbigniew Doda, szachista. W latach 60. i 70. należał do czołówki polskich szachistów. Tytuł mistrza Polski zdobył dwukrotnie, wicemistrza - trzykrotnie. W latach 1953-1978 brał udział łącznie w 21 finałach mistrzostw naszego kraju. W tym czasie był również stałym reprezentantem Polski w drużynowych rozgrywkach międzynarodowych. Uczestniczył w siedmiu olimpiadach szachowych. Urodził się 22 lutego 1931 roku.
2015 - Zmarł Stanisław Lisowski, kierowca rajdowy. Największe sukcesy odniósł w latach 1958-1963, wygrywając między innymi strefowe mistrzostwa Polski. Od 1995 do 1997 roku był mistrzem Polski w klasie otwartej. W 1995 skonstruował własny samochód wyścigowy - Merlis 3000. Urodził się 3 lipca 1929 roku.
2017 - Zmarł Andrzej Tomczak, historyk, archiwista, profesor nauk humanistycznych, w czasie II wojny światowej działacz Związku Walki Zbrojnej. Głównym kierunkiem jego badań była archiwistyka, a także historia polityczna Polski XVI wieku, dyplomatyka nowożytna, geografia historyczna i kartografia, historia regionalna - głównie Łęczyckie oraz edytorstwo źródeł historycznych. Dzięki jego staraniom, w 1969 roku Instytut Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika został przekształcony w Instytut Historii i Archiwistyki. Z jego inicjatywy doszło też do podpisania umowy o współpracy między UMK a Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych w Warszawie. Urodził się 12 września 1922 roku. 2019 - Zmarł Zbigniew Czajkowski, zawodnik i trener szermierki, światowy autorytet w tej dyscyplinie sportu. Autor ponad 30 książek poświęconych metodyce i psychologii sportu, nauczaniu techniki i taktyki, ćwiczeniu motywacji. Z wykształcenia był lekarzem, lecz porzucił ten zawód dla szermierki. Reprezentował Polskę w szabli i florecie, wykształcił też wielu mistrzów szermierki. Urodził się 5 lutego 1021 roku. 5. rocznica
2020 - 27 osób zginęło, a ponad 50 zostało rannych podczas strzelaniny w Nakhon Ratchasima w Tajlandii. Sprawca zbrodni - 32-letni żołnierz Królewskiej Armii Tajskiej - został zastrzelony przez policję.
2021 - Zmarł Jean-Claude Carriere, francuski scenarzysta filmowy, pisarz, dramaturg, współpracujący z Luisem Bunuelem. Laureat Oskara za całokształt twórczości. Współtwórca scenariuszy do filmów, między innymi "Piękność dnia", "Droga mleczna", "Mroczny przedmiot pożądania". Napisał także szereg książek-wywiadów, na przykład z Dalajlamą "Siła buddyzmu", a także "Rozmowy o wielości świata" czy "Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata". Urodził się 19 września 1931.
2022 - Zmarł Luc Montagnier, francuski wirusolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za współodkrycie wirusa HIV. W 1983 roku kierowana przez Luca Montagniera grupa badawcza wyizolowała wirusa zespołu nabytego niedoboru odporności, zwanego HIV. Urodził się 18 sierpnia 1932 roku.
2022 - Powstały Wojska Obrony Cyberprzestrzeni. Jednostka zajmuje się cyberbezpieczeństwem Rzeczypospolitej Polskiej w wymiarze militarnym. Współpracuje z Narodowym Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni.
2023 - Zmarł Burt Bacharach, amerykański kompozytor, pianista i producent. Trzykrotnie nagrodzony Oscarem, sześciokrotny laureat Nagrody Grammy. Napisał piosenki do filmów: "Casino Royale", " Butch Cassidy and the Sundance Kid", "Arthur". "Co słychać, koteczku" i "Night Shift". Jego piosenki są wykonywane przez wielu popularnych artystów, takich jak The Carpenters, Aretha Franklin, Tom Jones i Dionne Warwick. W latach 50. i na początku lat 60. był akompaniatorem i kierownikiem zespołu Marleny Dietrich. Urodził się 12 maja 1928 roku. 1. rocznica
2023 - Zmarł Mirosław Domińczyk, robotnik, działacz opozycyjny w PRL. Tworzył Wolne Związki Zawodowe w Kielcach, w sierpniu 1980 brał udział w strajku w Stoczni Gdańskiej, a we wrześniu 1980 został wybrany przewodniczącym Międzyzakładowej Komisji Związkowej NSZZ "Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego. W lutym 1983 wraz z rodziną udał się na emigrację do RFN, a następnie do USA. W Nowym Jorku organizował pomoc materialną dla podziemia w Polsce oraz był konsultantem do spraw Europy Wschodniej w AFL-CIO w Waszyngtonie. Urodził się 6 grudnia 1953 roku. 1. rocznica
2023 - W wieku 37 lat w swoim domu w Solato niedaleko Brescii zmarła na nowotwór alpejka Elena Fanchini. W trakcie kariery sportowej specjalizowała się w konkurencjach szybkościowych, była między innymi srebrną medalistką mistrzostw świata w 2005 roku. Urodziła się 30 kwietnia 1985 roku. 1. rocznica
