Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-01-26, 07:30 Autor: IAR/D.Panek/dok.

Kartka z kalendarza

26 stycznia - Dzień Transplantacji, obchodzony w rocznicę pierwszej w Polsce udanej transplantacji nerki.

26 stycznia - Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce. 26 stycznia - Światowy Dzień Celnictwa, obchodzony od 1983 roku. Święto jest związane z międzynarodową organizacją - Światową Organizacją Ceł - Radą Współpracy Celnej, której inauguracyjna sesja odbyła się w Brukseli 26 stycznia 1953 roku.

26 stycznia - Święto narodowe Australii, obchodzone w rocznicę założenia pierwszej osady w Australii w 1788 roku, obecnego Sydney.

26 stycznia - Święto narodowe Indii - Dzień Republiki, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1950 roku.
1340 - Król Anglii Edward III ogłosił się królem Francji i wylądował w Gandawie. Wojska angielskie uzyskały panowanie nad kanałem La Manche. Dopiero 8 maja 1360 roku w wyniku zawartego traktatu Edward zrzekł się pretensji do tronu Francji. Mimo to królowie Anglii tytułowali się królami Francji aż do 1802 roku.

1521 - W czasie trwającej od 1519 roku wojny polsko-krzyżackiej obrońcy Olsztyna, pod dowództwem Mikołaja Kopernika, odparli atak wojsk krzyżackich na miasto. Słynny astronom ściągnął z Elbląga do obrony 17 hakownic. Zawarcie miesiąc później rozejmu polsko-krzyżackiego odsunęło groźbę ponownego ataku na Olsztyn.

1531 - Około 30 tysięcy osób zginęło w trzęsieniu ziemi w Lizbonie.

1564 - W bitwie nad Ułą wojska litewskie dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Rudego Radziwiłła pokonały armię rosyjską. 460. rocznica

1699 - W Karłowicach w Serbii podpisany został traktat pokojowy kończący wojnę między państwami Ligi Świętej: Papiestwem, Wenecją, Austrią, Polską i Rosją, a Imperium Osmańskim. Na mocy zawartego porozumienia Rzeczpospolita odzyskała Podole. Pokój kończył wojnę rozpoczętą w 1683 roku wyprawą Kary Mustafy na Wiedeń oraz okres 255 lat wojen polsko-tureckich. Zapoczątkował też przyjazne stosunki Rzeczypospolitej z Imperium Osmańskim. 325. rocznica

1736 - Abdykował król Stanisław Leszczyński. Królem Polski uznany został August III. Król Francji Ludwik XV, który był teściem Stanisława Leszczyńskiego mianował go dożywotnim władcą bogatego księstwa Lotaryngii. Stanisław Bogusław Leszczyński herbu Wieniawa był najdłużej żyjącym królem Polski. Urodził się 20 października 1677 roku. Zmarł w wieku 88 lat i czterech miesięcy 23 lutego 1766 roku.

1788 - W Australii założono pierwszą osadę, obecnie miasto Sydney. Tego dnia brytyjski podróżnik - kapitan Arthur Phillip uznał właśnie to miejsce za odpowiednie na zwinięcie żagli i wzniósł flagę Wielkiej Brytanii. Na pamiątkę tego wydarzenia, 26 stycznia ustanowiono świętem narodowym Australii.

1797 - Austria, Prusy i Rosja podpisały w Sankt Petersburgu ostateczną konwencję rozbiorową głoszącą, że nazwa Królestwa Polskiego ma być wymazana na zawsze z map.

1807 - W Księstwie Warszawskiem utworzona została Izba Edukacji Publicznej, którą kierował Stanisław Kostka Potocki. W 1808 roku Izba wprowadziła po raz pierwszy na ziemiach polskich obowiązek szkolny. Izba przyczyniła się też do rozbudowy szkolnictwa średniego i wyższego. W Warszawie powstały Szkoła Prawa, Szkoła Lekarska i Szkoła Nauk Administracyjnych. W 1812 roku Izba Edukacji Publicznej została przekształcona w Dyrekcję Edukacji Narodowej.

1809 - Urodził się Sabała, właściwie Jan Krzeptowski, góral, gawędziarz ludowy, skrzypek i pieśniarz, a także honorowy przewodnik tatrzański. Brał udział w powstaniu chochołowskim w 1846 roku przeciwko władzom austriackim. Przez Stanisława Witkiewicza był nazywany "Homerem Tatr”. Zmarł 8 grudnia 1894 roku. 215. rocznica 1823 - Zmarł Edward Jenner, angielski lekarz, wynalazca szczepionki przeciwko ospie. W 1798 roku podał wyniki swoich badań do publicznej wiadomości w rozprawie "Badania nad istotą i skutkami szczepienia ospy”. Urodził się 17 maja 1749 roku.

1841 - Wielka Brytania rozpoczęła okupację Hongkongu, co znalazło swoje potwierdzenie prawne w podpisanym rok później w Nankinie traktacie, kończącym I wojnę opiumową. W 1898 roku podpisano umowę 99-letniej "dzierżawy” tych terytoriów przez Wielką Brytanię. Hongkong wrócił do Chin w 1997 roku.

1871 - Rzym został oficjalnie stolicą zjednoczonych Włoch.

1875 - Amerykanin George Green opatentował elektryczne wiertło dentystyczne. Pierwsza wiertarka elektryczna miała akumulator pozwalający na 100 godzin pracy oraz silniczek podłączony bezpośrednio do wiertła.

1887 - Urodził się Michał Scipio del Campo, lotnik, inżynier metalurg i termodynamik, nestor polskiego lotnictwa. Prowadził w Warszawie pierwszą w Polsce szkołę pilotażu - Awiata. W 1911 roku na samolocie Etrich Taube, jako pierwszy Polak, odbył, trwający 18 minut, lot nad Warszawą. Zmarł 7 marca 1984 roku.

1891 - Urodził się August Froehlich, niemiecki ksiądz rzymskokatolicki, przeciwnik narodowego socjalizmu. W oczach swoich parafian uchodził za troskliwego kapłana, dobrego organizatora i nieustraszonego obrońcy chrześcijańskiej wiary przed nazizmem. W sposób bezpardonowy, nie bacząc na konsekwencje utraty wolności czy nawet życia bronił praw niemieckich katolików i godności maltretowanych polskich robotników przymusowych. Został zamęczony przez nazistów w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. Zmarł 22 czerwca 1942 roku.

1896 - Urodziła się Maria Ossowska, etyk, teoretyk, socjolog i psycholog moralności. Uczennica Tadeusza Kotarbińskiego. W latach 1945-1948 profesor Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie uczyła etyki między innymi Leszka Kołakowskiego. Od 1948 wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1952-1962 kierownik Zakładu Historii i Teorii Moralności Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Żona znanego socjologa i psychologa profesora Stanisława Ossowskiego, Zmarła 13 sierpnia 1974 roku.

1898 - Urodziła się Katarzyna Kobro, rzeźbiarka, wybitna postać polskiej sztuki awangardowej XX wieku. Zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby, jako bryły. Zmarła 26 lutego 1951 roku.

1904 - Urodził się Seán MacBride, irlandzki polityk, od 1936 roku szef sztabu Irlandzkiej Armii Republikańskiej. W 1961 roku twórca i przewodniczący Amnesty International. Został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla w 1974 roku. Zmarł 15 stycznia 1988 roku. 120. rocznica

1905 - W kopalni pod Pretorią, w republice Południowej Afryki, został znaleziony największy i najczystszy diament Cullinan. Ważył 3106 karatów, czyli 621,2 grama. Minerał został zakupiony za równowartość 150 tysięcy funtów szterlingów i ofiarowany w 1907 roku brytyjskiemu królowi Edwardowi VII na jego 66. urodziny. Z diamentu po cięciu uzyskano dziewięć ogromnych kamieni i 96 mniejszych. Dwa największe brylanty Cullinan I i Culllinan II król Edward VII kazał umieścić w skarbcu koronnym w Tower w Londynie. W 1937 roku wmontowano je w brytyjskie insygnia państwowe. Według szacunków brylant Cullinan I wart jest obecnie około 400 milionów funtów szterlingów.

1905 - Urodziła się Maria Augusta von Trapp, austriacka arystokratka, zakonnica. Jej historia oraz dzieje jej rodziny, uciekającej przed nazistami do USA, po przyłączeniu Austrii do Niemiec stała się inspiracją nagrodzonego Oscarem amerykańskiego musicalu "Dźwięki muzyki" z 1965 roku. Zmarła 28 marca 1987 roku.

1911 - Amerykanin Glenn Curtiss odbył pierwszy w historii lot na hydroplanie własnej konstrukcji. Po trzech latach pracy nad latającą łodzią Curtiss z powodzeniem wystartował z wód w San Diego w Kalifornii, a następnie na nich wylądował. W 1919 roku jego wodnosamolot NC4, przystosowany dla Armii Stanów Zjednoczonych, został pierwszą maszyną cięższą od powietrza, która przeleciała nad Atlantykiem.

1913 - Urodziła się Hanna Muszyńska-Hoffmanowa, pisarka, eseistka, autorka między innymi powieści: "Panie na Wilanowie”, "Czupiradełko”, "Orlątka z panną” i "Saga rodu Chętników”. W latach 1953-1963 współpracowała z Radiem Białystok. Zmarła 6 maja 1995 roku.

1917 - Zmarła Antonina Domańska, powieściopisarka i działaczka społeczna. Dużą popularność zyskała, jako autorka powieści i opowiadań historycznych dla dzieci i młodzieży: "Paziowie króla Zygmunta" i "Historia żółtej ciżemki". Urodziła się we wrześniu 1853 roku.

1918 - Urodził się Philip José Farmer, amerykański pisarz science fiction i fantasy. W wielu jego utworach pojawiają się znane postacie historyczne i literackie, takie jak Tarzan, Doc Savage czy Sherlock Holmes. Najsłynniejszy cykl pisarza, "Świat Rzeki", przywołuje postaci Richarda F. Burtona, Hermanna Göringa czy Marka Twaina w dziwacznym życiu pozagrobowym, w którym wszyscy żyjący kiedykolwiek ludzie zostali równocześnie ożywieni w jednej dolinie rzeki rozciągającej się na całą planetę. Pisarz zmarł 25 lutego 2009 roku.

1919 - Przeprowadzono wybory do Sejmu Ustawodawczego w wyzwolonej części Polski, pierwsze po odzyskaniu niepodległości. Był to jednoizbowy parlament wybrany dla uchwalenia konstytucji II Rzeczypospolitej. Stopniowo uzupełniano go wyborami w poszczególnych dzielnicach do 1922 roku. Funkcjonował od 10 lutego 1919 do 27 listopada 1922. Na koniec kadencji liczył 442 posłów. 105. rocznica

1919 - Wojska czechosłowackie, korzystając z zaangażowania Polski w walki na wschodzie, zajęły ziemie Śląska Cieszyńskiego aż za Wisłę. 3 lutego podpisano układ o tymczasowej granicy na Śląsku Cieszyńskim, w myśl, którego ustalono nową linię demarkacyjną wzdłuż linii kolei koszycko-bogumińskiej. Ponad rok później granica ta została jeszcze bardziej przesunięta na korzyść Czechosłowacji. Przedstawiciele Ententy: Francji i Wielkiej Brytanii, podczas konferencji w belgijskim mieście Spa, arbitralnie przyznali obszar tak zwanego Zaolzia Czechosłowacji ustalając granicę w okolicach Cieszyna na rzece Olzie. Według ostatniego austriackiego spisu w 1910 roku na tym obszarze mieszkało 123 tysiące Polaków, 32 tysiące Czechów i 22 tysiące osób niemieckojęzycznych. 105. rocznica

1921 - Urodził się Akio Morita, japoński przedsiębiorca, współzałożyciel koncernu Sony. Umieszczony na liście "Time 100: Najważniejsi ludzie stulecia". Autor autobiograficznej książki "Made in Japan: Akio Morita i Sony". Książka opisuje historię rodziny Morita, narodziny Sony, rozwój gospodarczy Japonii po klęsce w II wojnie światowej. Opisał również firmowe patenty, między innymi wynalezienie walkmana. Zmarł 3 października 1999 roku.

1922 - Urodził się Aleksander Łempicki, żołnierz AK, fizyk - wykładowca Boston Uniwersity a także założyciel własnej firmy badawczej ALEM Associates. W okresie wojny zdał maturę na tajnych kompletach, od 1940 roku działał w Armii Krajowej, na Kielcczyźnie. Był łącznikiem w oddziałach Jana Piwnika "Ponurego". Po II wojnie światowej uciekł z Polski, wyemigrował do Londynu, a później do USA. Zajmował się elektroluminescencją, był współodkrywcą lasera cieczowego. Zmarł 23 grudnia 2007 roku.

1924 - W Berlinie powołano Związek Mniejszości Narodowych w Niemczech. Organizacja działająca do czasu rozwiązania jej przez nazistów w 1939 roku skupiała Serbów łużyckich, Duńczyków, Polaków, Fryzów oraz Litwinów. Prezesem Związku został Stanisław Sierakowski, a w latach 30. zastąpił go Duńczyk Ernst Christiansen. Sekretarzem generalnym organizacji był polski działacz polonijny Jan Kaczmarek. 100. rocznica

1925 - Urodził się Paul Newman, amerykański aktor, scenarzysta, reżyser i producent filmowy. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie "Kolor pieniędzy" oraz honorowego Oscara za całokształt twórczości. Kreował główne role w kilkudziesięciu filmach, między innymi w: "Żądle”, "Płonącym wieżowcu” i "Ruchomym celu”. Zmarł 26 września 2008 roku.

1927 - Urodził się Tadeusz Natanson, kompozytor, teoretyk muzyki i pedagog. W dorobku ma około 100 dzieł, między innymi symfonie, koncerty fortepianowe, koncert na puzon, koncert na altówkę dedykowany Stefanowi Kamasie, operę "Tamango" oraz balet pantomimiczny "Quo Vadis, Modliłem się do Jehowy". Zmarł 10 listopada 1990 roku. 1928 - Urodził się Roger Vadim, francuski reżyser, scenarzysta i aktor, jeden z pionierów nowej fali francuskiego filmu. Wykreował kilka gwiazd, między innymi Brigitte Bardot, Jane Fondę i Catherine Deneuve. Autor głośnych filmów: "I Bóg stworzył kobietę", "Barbarella”, "Odpoczynek wojownika" oraz "Niebezpieczne związki". Zmarł 11 lutego 2000 roku.

1931 - Urodził się Stanisław Królak, kolarz szosowy, trener kolarski, pierwszy polski zwycięzca Wyścigu Pokoju w 1956 roku. Był jednym z najbardziej popularnych polskich sportowców lat 50. XX wieku. Po zakończeniu kariery sportowej prowadził w Warszawie sklep rowerowy. Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 31 maja 2009 roku.

1933 - Urodziła się Janina Zającówna, pisarka, scenarzystka, autorka utworów dla dzieci: "Brama na drodze”, "Uczepiona wiatru”, "Klub Białej Perły”, "Kiedyś przyjedziesz” oraz dla dorosłych: "Kobiety i mężczyźni" i "Zemsta jest rozkoszą bogów". Na podstawie jej książki "Mój wielki dzień" powstał film "Kochankowie mojej mamy".

1934 - W Berlinie została podpisana deklaracja polsko-niemiecka o niestosowaniu przemocy. Umowa miała obowiązywać przez 10 lat. Po podpisaniu w kwietniu 1939 roku przez Polskę porozumień z Wielką Brytanią oraz Francją o gwarancjach wzajemnej pomocy wojskowej na wypadek agresji niemieckiej Adolf Hitler ogłosił jednostronne zerwanie porozumienia przez III Rzeszę. 90. rocznica

1935 - Urodził się Zbigniew Penherski, kompozytor muzyki orkiestrowej, kameralnej, operowej i radiowej. Dyrygent i publicysta muzyczny. Jego ważniejsze kompozycje to "Kolorowe etiudy na fortepian", "Missa abstracta", opera kameralna "Wyspa róż", "Brewiarz" na sopran męski i kwartet smyczkowy do słów Zbigniewa Herberta. Zmarł 4 lutego 2019 roku.

1936 - Urodził się Jan Tadeusz Stanisławski, aktor, satyryk, autor powiedzenia "I to by było na tyle”. W latach 70. popularnością cieszył się jego cykl radiowych "wykładów z mniemanologii stosowanej”, pod tytułem "O wyższości Świąt Wielkiej Nocy nad Świętami Bożego Narodzenia”. Autor tekstów piosenek: "Cała sala śpiewa z nami”, "40 lat minęło”, "Orkiestry dęte” i "Na deptaku w Ciechocinku”. Zmarł 21 kwietnia 2007 roku.

1938 - Generał Tadeusz Kutrzeba określił w przedstawionych marszałkowi Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu założeniach planu wojny z Niemcami ich przewagę militarną, jako trzykrotną.

1939 - W czasie wojny domowej w Hiszpanii wojska frankistowskie zdobyły Barcelonę. Upadek Katalonii oznaczał ostateczną utratę ostatniego bastionu republikańskiego poza Madrytem. W marcu 1939, po trzech latach, hiszpańska wojna domowa zakończyła się zwycięstwem nacjonalistów. 85. rocznica

1942 - W warszawskim getcie oddano do użytku drewniany most dla pieszych nad ulicą Chłodną przy skrzyżowaniu z Żelazną. Most łączył tak zwane duże i małe getto. Mieszkańcy getta mogli z niego zobaczyć niedostępną dla nich część Warszawy, dlatego bywał nazywany "mostem westchnień". W jego miejscu znajduje się obecnie instalacja artystyczna "Kładka Pamięci".

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau zmarł Michał Kozal, duchowny, biskup włocławski, rektor Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, męczennik. Niemiecki pielęgniarz dał mu tego dnia śmiercionośny zastrzyk z fenolu. Biskup został beatyfikowany 14 czerwca 1987 roku w Warszawie przez papieża Jana Pawła II. Urodził się 25 września 1893 roku.

1944 - Opublikowano komunikat z prac sowieckiej Komisji Nikołaja Burdenki w sprawie zbrodni katyńskiej, wskazujący na winę Niemców i zawierający zawyżone dane na temat liczby ofiar zbrodni pochowanych w Katyniu. Komisja Burdenki została powołana niespełna dwa tygodnie wcześniej przez Stalina w celu udowodnienia tezy, że polskich oficerów w Katyniu zamordowali w 1941 roku Niemcy. W 1946 polski rząd na uchodźstwie w oficjalnym raporcie w sprawie zbrodni katyńskiej "Masowe morderstwo polskich jeńców wojennych w Katyniu” przedstawił krytyczną analizę komunikatu Komisji Burdenki. Komunikat Komisji Burdenki był wielokrotnie wykorzystywany przez sowieckie władze do celów propagandy politycznej określanej przez historyków mianem "kłamstwa katyńskiego". Dopiero 13 kwietnia 1990 roku Moskwa w oficjalnym komunikacie agencji TASS, przyznała, że zbrodnia katyńska jest jedną z ciężkich zbrodni stalinizmu. 80. rocznica

1944 - W Brzózie niedaleko Kozienic urodził się Antoni Janusz Pastwa, rzeźbiarz, pedagog; współtwórca frontonu Teatru Wielkiego w Warszawie. Zajmuje się głównie rzeźbą i rysunkiem, tworzy również rzeźby w przestrzeni publicznej. Jest autorem między innymi pomnika Henryka Wieniawskiego w Lublinie oraz współautorem Pomnika Katyńskiego w Warszawie. 80. rocznica

1947 - W katastrofie samolotu Douglas DC-3 należącego do linii lotniczych KLM na lotnisku w Kopenhadze zginęły 22 osoby, w tym szwedzki książę Gustaw Adolf i amerykańska śpiewaczka operowa Grace Moore. Ustalono, że winę za spowodowanie katastrofy ponosił pilot samolotu, który nie zgłosił problemów technicznych przed wylotem.

1949 - Urodził się Jonathan Carroll, amerykański pisarz, znany twórca fantastyki. Autor między innymi książek: "Całując ul”, "Zaślubiny patyków”, "Drewniane morze” i "Kraina chichów”. Jego powieści i opowiadania wielokrotnie zawierały polskie akcenty. Jest też autorem tekstów dwóch piosenek na płycie Budki Suflera - "Było i jest” - "Dancing with Ghosts" i "Breathing You". 75. rocznica

1949 - W Obserwatorium Palomar w Kalifornii uruchomiono Teleskop Hale’a o średnicy zwierciadła 508 centymetrów. Był najlepszym teleskopem optycznym do czasu wybudowania Keck 1 w 1993 roku. Pozwala na obserwację obiektów sześć lub siedem milionów razy słabszych od najsłabszych dostrzegalnych gołym okiem. Do dzisiaj pozostaje drugim, co do wielkości szklanym zwierciadłem odlanym w całości. Uważany jest za jedno z najważniejszych osiągnięć technologicznych XX wieku. 75. rocznica

1950 - Indie proklamowały republikę. Do tej pory były dominium z brytyjskim monarchą, jako głową państwa. 26 stycznia jest w Indiach obchodzone święto narodowe - Dzień Republiki.

1951 - Urodził się Mieczysław Nowicki, kolarz szosowy i torowy, dwukrotny medalista olimpijski oraz dwukrotny medalista szosowych mistrzostw świata. Na mistrzostwach świata w Yvoir w 1975 roku wspólnie z Tadeuszem Mytnikiem, Ryszardem Szurkowskim i Stanisławem Szozdą zwyciężył w drużynowej jeździe na czas. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1952 - Urodził się Eugeniusz Dębski, pisarz science fiction i fantasy oraz tłumacz fantastyki rosyjskiej. Autor ponad 100 opowiadań i ponad 20 powieści. Słuchowiska, będące adaptacjami jego tekstów, prezentował Program III Polskiego Radia.

1953 - Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie zakończył się pokazowy proces księży kurii krakowskiej, których władze komunistyczne oskarżyły o szpiegostwo. Dzień później zapadły wyroki śmierci i kary długoletniego więzienia.

1955 - Premiera filmu wojennego "Pokolenie" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Został on zrealizowane zgodnie z konwencją filmowego socrealizmu, wyolbrzymiał rolę Związku Walki Młodych oraz Armii Ludowej, a członków Armii Krajowej przedstawiało, jako kolaborantów. Film Andrzeja Wajdy został jednak doceniony w kraju i za granicą za walory artystyczne. Główne role zagrali: Tadeusz Łomnicki, Urszula Modrzyńska i Tadeusz Janczar.

1955 - Urodził się Eddie Van Halen, amerykański gitarzysta-wirtuoz i klawiszowiec rockowy pochodzenia holenderskiego, jeden z założycieli zespołu hardrockowego Van Halen. W 2004 roku muzyk został sklasyfikowany na piątym miejscu listy 100 najlepszych gitarzystów heavymetalowych wszech czasów magazynu "Guitar World". Zmarł 6 października 2020 roku.

1956 - Rozpoczęły się VII Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Cortina d’Ampezzo we Włoszech. W zawodach startowało 821 sportowców z 32 narodowych reprezentacji. Po raz pierwszy w zimowych igrzyskach olimpijskich wziął udział Związek Radziecki, która zwyciężyła w klasyfikacji medalowej. Indywidualnie najbardziej utytułowanym sportowcem został Austriak Toni Sailer, który trzykrotnie triumfował w narciarstwie alpejskim. Polskę reprezentowało 53 sportowców. Jedyny medal - brązowy - zdobył Franciszek Gąsienica Groń w kombinacji norweskiej. Po raz pierwszy w historii rywalizacja na arenach zimowych igrzysk olimpijskich była transmitowana przez stacje telewizyjne.

1961 - Urodził się Wayne Gretzky, kanadyjski hokeista. Jest powszechnie uważany za najlepszego hokeistę swojej ery. Jest jedynym w historii ligi NHL zawodnikiem, którego numer został zastrzeżony. Żaden zawodnik NHL nie zagra już z numerem "99". Jest jedynym jak dotąd zawodnikiem, który zdobył ponad 200 punktów w sezonie zasadniczym.

1962 - Zmarł Lucky Luciano, amerykański gangster pochodzenia włoskiego, uważany za twórcę nowoczesnej przestępczości zorganizowanej w Stanach Zjednoczonych, tak zwanego Narodowego Syndykatu. Struktura organizacyjna mafii ustalona przez Luciano w 1931 roku przetrwała do dzisiaj. Wiele cech i elementów biografii Luciano zawiera w sobie filmowa postać Michaela Corleone z filmowej trylogii "Ojciec chrzestny”. Urodził się 24 listopada 1897 roku.

1964 - Zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz, malarz, pedagog. Podczas okupacji był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, uczestniczył w obozowym ruchu oporu zorganizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Twórca cykli - "Kobieta brzemienna", "Głowy wawelskie", pomników: "Czynu Powstańczego" na Górze świętej Anny, "Powstańców Warszawy", "Józefa Dietla" w Krakowie oraz portalu kościoła jezuitów w Krakowie. Urodził się 24 listopada 1875 roku. 60. rocznica

1966 - Profesor Jan Nielubowicz z zespołem kliniki chirurgicznej Warszawskiej Akademii Medycznej dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki. Był to 621. taki zabieg na świecie. 19-letnia pacjentka zmarła 16 lipca 1966 roku na zapalenie trzustki, z prawidłowo funkcjonującą przeszczepioną nerką.

1972 - 27 osób zginęło w wyniku przygotowanego przez chorwackich nacjonalistów zamachu bombowego na jugosłowiański samolot McDonnell Douglas DC-9 nad Czechosłowacją. Katastrofę cudem przeżyła stewardesa Vesna Vulović, która spadła z wysokości ponad 10 kilometrów.

1976 - Zmarł Witold Doroszewski, językoznawca, twórca warszawskiej szkoły językowej i naczelny redaktor "Słownika języka polskiego" oraz "Słownika poprawnej polszczyzny". Od 1935 roku, a następnie po II wojnie światowej prowadził pogadanki językowe w Polskim Radiu. Wykładowca języka polskiego na uniwersytetach Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Autor około 800 publikacji naukowych. Urodził się 1 maja 1899 roku.

1980 - Stanisław Bobak wygrał pierwsze w historii zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich na Wielkiej Krokwi w Zakopanem. Dzień później zwyciężył Piotr Fijas przed Bobakiem. Na kolejne zwycięstwo Polaka w Zakopanem trzeba było czekać do 20 stycznia 2002 roku, kiedy wygrał Adam Małysz.

1982 - Sejm uchwalił "Kartę nauczyciela". Jest to ustawa regulująca prawa i obowiązki nauczycieli, przy tym wobec osób jej podlegających, w niektórych zapisach ma pierwszeństwo przed Kodeksem pracy. W szkolnictwie niepublicznym "Karta" nie obowiązuje, bądź też obowiązuje w ograniczonym zakresie.

1984 - Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL". Na jego podstawie utworzono Radę Prasową, organ pomocniczy Prezesa Rady Ministrów. Miał on charakter opiniodawczy i wnioskujący w sprawach dotyczących prasy i jej roli w życiu społeczno-politycznym kraju. 40. rocznica

1987 - Zmarł Adolf Ciborowski, architekt i urbanista. Autor prac: "Urbanistyka polska" i "Polityka kształtowania środowiska". W latach 1956-1964 był naczelnym architektem Warszawy, potem do 1967 roku - naczelnym dyrektorem programu ONZ odbudowy Skopje w Macedonii. Urodził się 25 maja 1919 roku.

1996 - Rząd Józefa Oleksego podał się do dymisji, w związku z tak zwaną aferą Olina. Minister Spraw Wewnętrznych Andrzej Milczanowskiego oskarżył Józefa Oleksego o działalność szpiegowską na rzecz Rosji pod pseudonimem "Olin”. Zarzuty te nie zostały nigdy potwierdzone.

1997 - Zmarła Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka, pieśniarka, współzałożycielka oraz dyrektor Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze” imienia Tadeusza Sygietyńskiego. W okresie międzywojennym występowała w warszawskich teatrach i kabaretach: Qui Pro Quo, Morskie Oko i Cyrulik Warszawski. Grała w filmach, między innymi: "Manewry miłosne", "Ada to nie wypada" i "Papa się żeni". Odznaczona Orderem Orła Białego. Urodziła się 22 lutego 1901 roku.

2001 - Wstrząsy o sile 7,6 stopnia w skali Richtera w Indiach, w stanie Gudźarat. Zginęło około 20 tysięcy ludzi, a166 tysięcy odniosło obrażenia.

2004 - Zmarł Aleksander Małachowski, polityk i publicysta, działacz opozycji w czasach PRL, po 1989 roku poseł i wicemarszałek Sejmu II kadencji. Współzałożyciel i honorowy przewodniczący Unii Pracy. Pracował w Polskim Radiu i Telewizji Polskiej. W TVP był współautorem programów publicystycznych: "Telewizja Nocą” i "Rozmowy o cierpieniu”. Urodził się 23 listopada 1924 roku. 20. rocznica

2005 - Condoleezza Rice - jako druga kobieta w historii - została sekretarzem stanu USA. Pierwszą była nominowana przez Billa Clintona Madeleine Albright. Urodzona 14 listopada 1954 roku Rice jest profesorem nauk politycznych Stanford University, członkiem Institute for International Studies i członkiem Instytutu Hoovera. Od 1993 do 1999 pełniła funkcję rektora w Stanford.

2005 - Na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie z honorami wojskowymi pochowany został Jan Nowak-Jeziorański, legendarny "Kurier z Warszawy". Pisarz i polityk, wieloletni dyrektor rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa zmarł 20 stycznia w Warszawie. Miał 92 lata. Był niekwestionowanym autorytetem dla kilku pokoleń Polaków. W czasie wojny Jan Nowak-Jeziorański działał w podziemiu, walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie został redaktorem polskiej sekcji BBC w Londynie, a następnie przez 25 lat kierował sekcją polską Radia Wolna Europa w Monachium. Był kawalerem Orderu Orła Białego. Jan Nowak-Jeziorański urodził się 2 października 1914 roku w Berlinie, a zmarł 20 stycznia 2005 w Warszawie.

2010 - Zmarł Juliusz Bardach, historyk ustroju i prawa, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Nauk. Autor publikacji dotyczących historii Litwy, parlamentaryzmu polskiego, a także prawa: "Historia państwa i prawa polskiego”, "Dzieje Sejmu Polskiego” i "O Rzeczpospolitą Obojga Narodów”. Urodził się 3 listopada 1914 roku.

2013 - Zmarł Stefan Kudelski, szwajcarski elektronik i wynalazca polskiego pochodzenia. Twórca serii profesjonalnych magnetofonów "Nagra", podstawowego typu sprzętu używanego przez reporterów radiowych. Stefan Kudelski w 1998 roku znalazł się wśród 100 największych geniuszy Szwajcarii. Urodził się 27 lutego 1929 roku.

2016 - Zmarł Jerzy Tomaszewski, pseudonim "Jur", artysta fotografik, znany, jako twórca około dwóch tysięcy zdjęć dokumentujących walki Powstania Warszawskiego. Był fotoreporterem i korespondentem przy Delegacie Rządu na Kraj i Komendancie Głównym Armii Krajowej. W 2007 roku prezydent Lech Kaczyński odznaczył "Jura" Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 20 stycznia 1924 roku.

2017 - Francuski trimaran "Idec Sport” zakończył rejs wokółziemski w rekordowym czasie. Na opłynięcie Ziemi potrzebował 40 dni, 23 godziny, 30 minut i 30 sekund. Statkiem dowodził Francis Joyon.

2018 - Zmarła Elizabeth Ann Hawley, amerykańska dziennikarka i kronikarka wypraw w Himalaje. Urodzona 9 listopada 1923 roku w Chicago, mieszkała w Nepalu od 1960 aż do śmierci. Była korespondentem agencji prasowej Reuters, relacjonowała pierwszą udaną amerykańską wyprawę na Mount Everest w 1963 roku. Była niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie nepalskich wspinaczek himalajskich. Stworzona przez nią baza danych zawiera szczegółowe informacje o 9,5 tysiąca ekspedycji na 450 znaczących nepalskich szczytów oraz około 70 tysiącach uczestników tych wypraw, począwszy od 1905. Urodziła się 9 listopada 1923 roku.

2019 - Zmarł Michel Legrand, francuski kompozytor teatralny i filmowy, dyrygent, aranżer, autor piosenek, pianista i wokalista jazzowy. Skomponował muzykę do ponad 200 filmów, seriali i musicali. Zdobył wiele międzynarodowych nagród - między innymi trzy statuetki Oscara. Miłośnikom kina znany jest przede wszystkim z niezapomnianej oprawy muzycznej do filmu "Parasolki z Cherbourga" z 1964 roku, nagrodzonego Złotą Palmą na festiwalu w Cannes. Tworzył również muzykę do seriali animowanych Alberta Barillé z serii "Było sobie....". Urodził się 24 lutego 1932 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Wsiewołod Czaplin, rosyjski duchowny i teolog prawosławny, były rzecznik rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Zasłynął z kontrowersyjnych wypowiedzi, między innymi uznał terror stalinowski za uzasadniony. Wzywał też do inwazji na Ukrainę i zajęcia Kijowa. Urodził się 31 marca 1968 roku.

2020 - W wypadku śmigłowca zginął Kobe Bryant, znany amerykański koszykarz, grający na pozycji rzucającego obrońcy. Gra Bryanta była wielokrotnie nagradzana. Osiemnastokrotnie był wybierany do meczu gwiazd NBA i czterokrotnie zostawał najlepszym graczem tych spotkań. Piętnastokrotnie dostawał się do All-NBA Team, w tym 11 razy do pierwszej piątki. Bryant był członkiem kadry narodowej i olimpijskiej Stanów Zjednoczonych, z którą dwukrotnie zdobył złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Pekinie i Londynie. Na 90. ceremonii wręczenia Oscarów Bryant wraz z Glenem Keanem otrzymał statuetkę w kategorii najlepszy krótkometrażowy film animowany za film "Droga koszykówko”. Urodził się 23 sierpnia 1978 roku.

2021 - Zmarł Jerzy Stępkowski, aktor, pedagog i reżyser teatralny, absolwent warszawskiej PWST im. Aleksandra Zelwerowicza, Zasłużony Działacz Kultury. Od 1976 grał w Teatrze Dramatycznym, a także w Teatrze Narodowym w Warszawie oraz wielu teatrach w Polsce, był także aktorem Teatru Polskiego Radia. Nauczał w Policealnym Studium Aktorskim w Olsztynie, był też dyrektorem Edukacyjnego Studia Artystyczno-Literackiego „Trade". Wspierał także amatorską działalność teatralną i programy terapii zajęciowej. Urodził się w 1953 roku.

2021 - Kaja Kallas jako pierwsza kobieta objęła urząd premiera Estonii.

Zobacz także

2024-02-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 lutego - Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych. 27 lutego - Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego. 27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii. 27… » więcej 2024-02-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 lutego 1634 roku - Po trzymiesięcznym oblężeniu przez polską armię, pod dowództwem króla Władysława IV, skapitulowały rosyjskie wojska pod Smoleńskiem… » więcej 2024-02-25, godz. 07:45 Kartka z kalendarza 25 lutego - W Gruzji - Dzień Okupacji Sowieckiej. 25 lutego - Światowy Dzień Powolności. 25 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-24, godz. 23:44 Kartka z kalendarza 24 lutego - Święto narodowe Estonii - Dzień Niepodległości, upamiętniający podpisanie deklaracji o niepodległości w 1918 roku po zakończeniu Rewolucji… » więcej 2024-02-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 lutego - Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. 23 lutego - Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym. 23 lutego - Święto Geografii Wojskowej. 23… » więcej 2024-02-22, godz. 07:30 Kartka zkalendarza 22 lutego - Dzień Myśli Braterskiej - symboliczne święto przyjaźni między skautami a harcerzami, obchodzone w rocznicę urodzin Roberta Baden-Powella, twórcy… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 lutego - Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego, ustanowiony w 1989 roku podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 lutego - Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej, ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. 20 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 lutego - Dzień Nauki Polskiej. 19 lutego - Światowy Dzień Ochrony Ssaków Morskich. 19 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 lutego - Dzień Plutona. 18 lutego - Dzień Baterii. » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »