Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-01-18, 07:30 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

18 stycznia - Rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.

18 stycznia - Międzynarodowy Dzień Kubusia Puchatka, ustanowiony na pamiątkę urodzin twórcy postaci, Alana Aleksandra Milne'a.
1271 - Zmarła Małgorzata Węgierska, księżniczka, dominikanka, mistyczka, stygmatyczka, święta Urodziła się w 1242 roku.

1493 - W Piotrkowie Trybunalskim rozpoczęły się obrady Sejmu Walnego, podczas którego po raz pierwszy obok Senatu wystąpiła samodzielna Izba Poselska. Został poprzedzony sejmikami, na których spośród szlachty wybrano jej przedstawicieli. Zjazd piotrkowski uważany jest za narodziny polskiego parlamentaryzmu. Mimo tak dużego znaczenia, nie zostały jednak podjęte żadne zasadnicze decyzje. Uchwalono tylko podatki i potwierdzono przywileje.

1535 - Hiszpański konkwistador Francisco Pizarro założył nad Oceanem Spokojnym miasto Lima, które od 1821 roku jest stolicą Peru.

1562 - Rozpoczęła się trzecia sesja obrad soboru trydenckiego, na której stwierdzono konieczność sporządzenia indeksu ksiąg zakazanych oraz postanowiono wdrożyć szereg reform Kościoła. Dekrety soboru trydenckiego zostały zatwierdzone przez Piusa IV w 1564 roku i dały podstawę dla rozwoju późniejszej katolickiej nauki i teologii.

1689 - Urodził się Monteskiusz, właściwe nazwisko Charles Louis de Secondat Montesquie, francuski myśliciel, filozof, historyk, prawnik, pisarz polityczny, autor dzieła "O duchu praw" z 1748 roku, w którym sformułował zasadę podziału władzy na sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą. Teoria ta wywarła ogromny wpływ na osiemnastowieczne i współczesne ustawodawstwo europejskie. Zmarł 10 lutego 1755 roku. 335 rocznica

1701 - Elektor pruski Fryderyk III koronował się na króla Prus, przyjmując imię Fryderyk I. Tytuł królewski oznaczał pełną suwerenność Fryderyka w Prusach Książęcych i ostateczne zerwanie jakiejkolwiek zwierzchności lub praw Rzeczypospolitej do tego terytorium, jej niegdysiejszego lenna.

1811 - Urodził się Charles John Kean, brytyjski aktor, inscenizator dramatów szekspirowskich. Zmarł 22 stycznia 1868 roku.

1849 - Urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i współtwórca pozytywizmu warszawskiego, redaktor "Tygodnika Ilustrowanego", "Nowin" i "Kultury Polskiej". Zainicjował walkę pozytywistów z romantykami, drukując głośny manifest "My i wy". Autor sztuk: "Niewinni”, "Piękna” i ”Hultaj”, rozpraw filozoficznych - "Dumania pesymisty”, "O powstawaniu praw moralnych”, pracy historycznej "Historia chłopów polskich w zarysie”. Zmarł 25 kwietnia 1938 roku. 175 rocznica

1871 - W Sali Lustrzanej w Wersalu ogłoszono Powstanie Cesarstwa Niemieckiego, z Wilhelmem I jako cesarzem. Było monarchią konstytucyjną i państwem federalnym, złożonym z krajów wchodzących w skład Rzeszy będących monarchiami i wolnymi miastami. Po upadku w 1918 roku, określane także, jako Druga Rzesza.

1878 - Zmarł Józef Dietl, lekarz, pionier balneologii w Polsce, działacz społeczny i polityczny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i jego rektor. W 1861 roku zasiadał w galicyjskim Sejmie Krajowy. W latach 1866-1875 pełnił funkcję prezydenta Krakowa. Urodził się 24 stycznia 1804 roku.

1881 - Zmarł Wincenty Longchamps de Bérier, prawnik. Brał udział w Powstaniu Listopadowym - walczył w bitwie pod Iłżą, Zawichostem, Przytykiem i Janowcem. Był też aresztowany i więziony w związku z udziałem w powstaniu krakowskim. Podczas powstania styczniowego, w 1863 ponownie zaangażował się w działalność powstańczą, produkując w rodzinnym domu amunicję. Urodził się 30 marca 1808 roku.

1882 - Urodził się Alan Aleksander Milne, pisarz, któremu międzynarodową sławę przyniosły książki dla dzieci "Kubuś Puchatek" oraz "Chatka Puchatka". Jest również autorem "Wierszy dla Krzysia", wydanych w Polsce w 1957 roku. Ma w dorobku także sztuki teatralne, książkę autobiograficzną, romans "Dwoje ludzi" oraz powieść sensacyjną "Tajemnica Czerwonego Domu", którą Raymond Chandler uważał za jeden z najlepszych kryminałów wszech czasów. Zmarł 31 stycznia 1956 roku, do tego czasu jego książki dla dzieci zostały przetłumaczone na 12 języków i sprzedane w siedmiu milionach egzemplarzy.

1892 - Urodził się Oliver Hardy, właściwe nazwisko Oliver Norvell Hardy, amerykański komik, partner Stana Laurela w filmach o przygodach "Flipa i Flapa". Wspólnie zrealizowali około 100 filmów krótko- i pełnometrażowych. Oliver Hardy uczył się śpiewu w konserwatorium, studiował prawo. Zaczynał od występów w popularnych musicalach, głównie w skeczach komediowych. Uhonorowany gwiazdą w Hollywood Walk of Fame. Zmarł 7 sierpnia 1957 roku.

1898 - Urodził sie Seweryn Steinwurzel, operator filmowy, współzałożyciel wytwórni Omnia-Film. Uczestniczył w realizacji obrazów: "Kłamstwo Krystyny”, "Złota maska”, "Papa się żeni”, "Trędowata”, "Dziewczęta z Nowolipek”, a w 1946 roku obrazu "Wielka droga”. Ten ostatni dokumentował losy ludzi wysiedlonych na Sybir, w 1939, którzy przetrwali wygnanie i dostali się do Armii Andersa. Jeden z najwybitniejszych operatorów okresu kina międzywojennego w Polsce. Po wojnie pozostał na emigracji. Zmarł 27 grudnia 1983 roku.

1901 - Urodził się Aleksander Kosiba, geograf, geofizyk i polarnik, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1937 roku zorganizował i kierował pierwszą polską wyprawą na Grenlandię. Zmarł 18 września 1981 roku.

1901 - Zmarł Wincenty Ignacy Choroszewski, inżynier górnik, organizator hutnictwa w Królestwie Polskim, założyciel w Dąbrowie Górniczej pierwszej w Królestwie Szkoły Sztygarów, współautor nowego polskiego prawa górniczego. Urodził się 16 lutego 1845 roku.

1902 - W "Tygodniku Ilustrowanym" opublikowano pierwszy odcinek powieści "Chłopi" Władysława Reymonta. Pisarz otrzymał za ten utwór literacką Nagrodę Nobla w 1924. Powieść ukazuje życie społeczności zamieszkującej wieś Lipce na przestrzeni czterech pór roku. W "Tygodniku Ilustrowanym" publikowana była w odcinkach do 1908 roku. Pierwsza wersja powieści była gotowa już w 1901 roku, jednak niedługo przed oddaniem tekstu do druku Władysław Reymont postanowił przeredagować jej początek. Przeglądając rękopis, uznał jednak, że całość utworu nie jest zgodna z jego zamierzeniami. Niezadowolony pisarz zdecydował się więc zacząć pracę od nowa i spalić napisaną już powieść.

1902 - Komisja do spraw Kanału w Przesmyku zarekomendowała Panamę jako najlepsze miejsce do budowy kanału łączącego Atlantyk z Pacyfikiem. Liczący ponad 80 kilometrów sztuczny kanał wodny był budowany w latach 1904-1914, a oficjalnie otwarty w 1920. Jest jedną z najważniejszych dróg wodnych świata, która wydatnie skróciła trasę, jaką musiały pokonywać wcześniej statki, na przykład droga morska z San Francisco do Nowego Jorku uległa skróceniu o 14, 5 tysiąca kilometrów. Podczas budowy Kanału Panamskiego zmarło około 25 tysięcy robotników, a około 20 tysięcy zaraziło się malarią lub żółtą febrą.

1904 - Urodził się Cary Grant, amerykański aktor brytyjskiego pochodzenia. Zagrał w filmach: "Naga prawda", "Pogoń za cieniem", "Arszenik i stare koronki". W 1970 roku otrzymał Oscara, za całokształt osiągnięć. Zmarł 29 listopada 1986 roku. 120 rocznica

1904 - Urodził się Michał Bylina, malarz, grafik, ilustrator, uczestnik wojny obronnej 1939 roku i Powstania Warszawskiego, profesor stołecznej Akademii Sztuk Pięknych. Malował głównie sceny batalistyczne, sławiące dzieje oręża polskiego i historyczne. Zajmował się również ilustrowaniem książek - jego grafiki zawiera polskie opracowanie "Kalewali” dla dzieci, autorstwa Janiny Porazińskiej. Zmarł 5 sierpnia 1982 roku. 120 rocznica

1908 - Urodził się Stanisław Stomma, profesor prawa karnego, działacz katolicki, publicysta. Był jednym z inicjatorów i architektów polsko-niemieckiego porozumienia i pojednania, współzałożycielem i przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej "Dziekania”. W 1976 roku, jako jedyny z posłów nie głosował za zmianami - wstrzymał się - w Konstytucji. W latach 1985-1989 był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu. Zmarł 21 lipca 2005 roku.

1908 - Urodził się Zygmunt Hertz, pisarz, współzałożyciel i pracownik Instytutu Literackiego i paryskiej "Kultury". Zajmował się stroną administracyjną działalności instytutu. Był rzecznikiem i opiekunem pisarzy, malarzy i działaczy politycznych, przybywających z Polski z wizytami lub na emigrację. Zmarł 5 października 1979 roku.

1913 - Zmarł Romuald Rodziewicz, pseudonim "Roman", wachmistrz Wojska Polskiego, hubalczyk. Uczestnik kampanii wrześniowej w 102. Rezerwowym Pułku Ułanów, wchodzącym w skład Grupy "Wołkowysk". 23 września 1939 roku dołączył do 110. Rezerwowego Pułku Ułanów pod dowództwem zagończyka podpułkownika Jerzego Dąbrowskiego, z którym przeszedł cały szlak bojowy, aż do marszu na Warszawę. Po upadku stolicy, jako ochotnik wstąpił do Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego pod dowództwem majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala”. Wraz z oddziałem brał udział we wszystkich bitwach stoczonych na Mazowszu i Kielecczyźnie. Od 1947 roku mieszkał w Anglii. Zmarł 24 października 2014 roku.

1915 - Urodził się Kazimierz Wichniarz, aktor filmowy i teatralny. Związany z Teatrem Narodowym w Warszawie. Dużą popularność przyniosła mu rola Onufrego Zagłoby w "Potopie" Jerzego Hoffmana. Zagrał też w filmach: "Hubal”, "Kobieta z prowincji”, "Ziemia obiecana” i "Chłopi”. Zmarł 26 czerwca 1995 roku.

1918 - Urodziła się Halina Szyrmerowa, pseudonim "Halszka", działaczka społeczna, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego. W szeregi AK wstąpiła w marcu 1943 roku. Pracowała w szpitalu w Szpitalu Maltańskim, gdzie opiekowała się rannymi partyzantami. Sprawowała też opiekę nad grupą dzieci z okolic Zamościa, które odbito z transportu do Niemiec. W Powstaniu Warszawskim była również sanitariuszką w batalionie "Miotła”, niosła pomoc rannym na Starówce i w Śródmieściu. Po klęsce powstania została wywieziona na przymusowe roboty do Niemiec. Po II wojnie światowej należała do pionierów polskiej administracji i życia kulturalno-społecznego w Olsztynie. Autorka wierszy patriotycznych, niewydanych drukiem. Były odczytywane na spotkaniach konspiracyjnych. Zmarła 22 października 2008 roku.

1918 - Urodził się ksiądz profesor Tadeusz Ślipko, jezuita, etyk. Wykładał między innymi na Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie i na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, gdzie w latach 1976-1980 był dziekanem Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej. Autor wielu książek i publikacji naukowych, w tym: "Zarys etyki ogólnej” i "Zarys etyki szczegółowej”, na których wykształciły się pokolenia polskich etyków i teologów, a także - "Etyczny problem samobójstwa” i "Rozdroża ekologii”. Zmarł 1 maja 2015 roku.

1919 - Założono Polski Czerwony Krzyż. PCK jest najstarszą polską organizacją humanitarną. Należy do Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Organizacja została powołana do udzielania pomocy humanitarnej w czasie klęsk i wojen, upowszechniania wiedzy o międzynarodowych prawach konfliktów zbrojnych. PCK zajmuje się też nauką udzielania pierwszej pomocy, prowadzeniem zabezpieczeń medycznych na imprezach masowych, propagowaniem idei honorowego krwiodawstwa, prowadzi także pomoc socjalną. 105 rocznica

1919 - W Paryżu zainaugurowano konferencję pokojową z udziałem 27 państw uczestniczących w wojnie z Niemcami. Konferencji przewodniczył premier Francji Georges Clemenceau. Na czele delegacji reprezentującej Polskę stanęli Roman Dmowski i Ignacy Paderewski. Zakończyła się 21 stycznia 1920 roku. 105 rocznica

1921 - Urodził się Henryk Debich, dyrygent, kompozytor, aranżer, twórca utworów instrumentalnych, muzyki filmowej i piosenek. Od 1953 roku dyrygent i kierownik artystyczny Orkiestry Łódzkiej Rozgłośni Polskiego Radia. Wieloletni kierownik muzyczny i dyrygent na międzynarodowych festiwalach piosenki w Sopocie, Kołobrzegu, Opolu i Zielonej Górze. Zmarł 4 lipca 2001 roku.

1923 - Urodził się Marian Jankiewicz (Mark Jankiewicz) - w czasie II wojny światowej pilot 315. Dywizjonu Myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Latał w formacji osłaniającej dywizjony bombowe RAF. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii, służył w dywizjonach myśliwskich i bombowych, oraz jako pilot doświadczalny do 1968 roku. Później został pilotem wojskowym w siłach powietrznych Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Łącznie jako pilot wojskowy przepracował 44 lata. Zmarł 2 września 2019 roku.

1924 - Urodził się Mieczysław Korczak, prawnik- adwokat, żołnierz Batalionów Chłopskich w czasie II wojny światowej, a w okresie PRL polityk Zjednczonego Stronnictwa Ludowego, działacz opozycyjny. Po zmianach ustrojowych był sędzią Trybunału Stanu w kadencji 1991 - 1993. W 1989 roku został oznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za udział w uratowaniu wraz z ojcem czwórki Żydów. Zmarł 1 lutego 2013 roku. 100 rocznica 1928 - Urodził się Franciszek Pieczka, aktor, filmowy Gustlik z "Czterech pancernych i psa", tytułowy bohater "Żywotu Mateusza", Japycz z serialu "Ranczo" czy Hubert Siersza z obrazu "Perła w koronie". Łącznie zagrał w ponad 100 obrazach, zarówno polskich, jak i zagranicznych. W pamięci widzów zapisał się kreacjami w produkcjach: "Ziemia obiecana", "Austeria", "Konopielka", "Jańcio Wodnik" oraz "Quo vadis". Występował między innymi: w Starym Teatrze w Krakowie, w Dramatycznym i Narodowym w Warszawie, a od 1976 roku jest związany ze sceną Teatru Powszechnego. Pracował z najlepszymi reżyserami filmowymi i teatralnymi. Zmarł 22 września 1922 roku.

1932 - Zmarł Piotr Borowy, działacz ludowy i niepodległościowy, członek polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku i do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona w sprawie przyłączenia Orawy i Spisza do Polski. Był samoukiem, szczególnie interesowały go książki o tematyce religijnej, był doskonałym mówcą. Prowadził ascetyczny styl życia. Szerzył na Orawie wiarę katolicką, kulturę polską i patriotyzm. Piotra Borowego, człowieka o dużym autorytecie społecznym, nazywano "Gazdą orawskim”. Urodził się 28 maja 1858 roku.

1936 - Zmarł Rudyard Kipling, angielski pisarz, autor powieści dla dzieci i młodzieży: "Gawędy spod Himalajów”, "Puk z Pukowej Górki”, "Elfy i ich dary”. Największą popularność przyniosła mu powieść "Księga dżungli”. W 1907 roku otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. Był uważany za wielkiego "innowatora w sztuce opowiadań”. Jego dzieła cenione są za urozmaicony styl i potoczystość, a jego książki dla dzieci wpisały się do kanonu literatury dziecięcej. Urodził się 30 grudnia 1865 roku.

1937 - Urodził się John Hume, brytyjski i północnoirlandzki polityk, długoletni lider północnoirlandzkich laburzystów, poseł do Izby Gmin, deputowany do Parlamentu Europejskiego I, II, III, IV i V kadencji. Brał aktywny udział w procesie pokojowym w Irlandii Północnej. W latach 90. uczestniczył w wielostronnych negocjacjach z udziałem głównych stron konfliktu, które doprowadziły do zawarcia porozumienia wielkopiątkowego. Wspólnie z Davidem Trimble'em otrzymał za to w 1998 Pokojową Nagrodę Nobla. Zmarł 3 sierpnia 2020.

1940 - Zmarł Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, czołowy liryk okresu Młodej Polski, autor między innymi zbioru opowiadań "Na skalnym Podhalu", powieści: "Legenda Tatr", "Koniec epopei", "Otchłań", dramatów: "Zawisza Czarny”, "Judasz”, "Rewolucja”, a także zbiorów poezji. Urodził się 12 lutego 1865 roku.

1943 - Akcja odbicia więźniów w Pińsku, przeprowadzona przez oddział Armii Krajowej pod dowództwem porucznika Jana Piwnika "Ponurego". Uwolniono cichociemnego Alfreda Paczkowskiego "Wanię", dowódcę III odcinka wydzielonej organizacji dywersyjnej "Wachlarz” Armii Krajowej, oraz trzech jego podkomendnych.

1943 - W warszawskim getcie doszło do pierwszego zbrojnego wystąpienia Żydów. Było reakcją na rozpoczęcie przez Niemców kolejnej akcji wysiedleńczej. W ciągu czterech dni z getta wywieziono około pięciu tysięcy ludzi. Na jego ulicach zabito 1170 osób. 21 stycznia deportacja została przerwana. Opór niewielkiej grupy żydowskich bojowników zaskoczył Niemców i miał ogromne znaczenie psychologiczne dla podjęcia późniejszych walk w getcie.

1943 - Front wschodni: Armia Czerwona wyzwoliła Szlisselburg, leżący u wypływu Newy z jeziora Ładoga, dzięki czemu udało się utworzyć połączenie lądowe szerokości 8-11 kilometrów z obleganym od 8 września 1941 roku Leningradem. Twierdza na wyspie została bardzo zniszczona na skutek niemieckiego ostrzału artyleryjskiego, ale nigdy jej nie zdobyto.

1943 - Zginął rozstrzelany przez Niemców Mieczysław Hertz, polski kupiec żydowskiego pochodzenia, historyk, literat, działacz gospodarczy, społeczny i samorządowy związany z Łodzią, autor wspomnień poświęconych wydarzeniom I wojny światowej w Łodzi. Pasjonował się historią i statystyką, był autorem cenionych opracowań statystycznych, dotyczących między innymi ludności Łodzi. Był ojcem Zygmunta Hertza, współzałożyciela paryskiej „Kultury”. Urodził się 2 stycznia 1870 roku.

1944 - Zmarł Stanisław Leonard Wołoszowski , jeździec sportowy i kawalerzysta, rotmistrz Polskich Sił Zbrojnych, żołnierz batalionu 1. Brygady Grenadierów Polskich Sił Zbrojnych, stacjonującego w Szkocjii i wysłanego do Włoch. Poległ podczas pierwszej bitwy o Monte Cassino. Spoczywa na tamtejszym polskim camentarzu wojennym. Urodził się 19 maja 1913 roku. 80 rocznica

1945 - Zmarł Ludwik Wertenstein, profesor fizyki zajmujący się pierwiastkami promieniotwórczymi, asystent Marii Skłodowskiej-Curie, w imieniu której kierował otwartą w Warszawie w 1913 roku Pracownią Radiologiczną. Był twórcą Wolnej Wszechnicy Polskiej i Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Prowadził pionierskie badania nad promieniotwórczością, był odkrywcą zjawiska niesprężystych zderzeń neutronów. Urodził się 16 kwietnia 1887 roku.

1946 - Zmarł Feliks Nowowiejski, kompozytor, dyrygent, organista i pedagog, twórca oratoriów, między innymi: "Powrót syna marnotrawnego”, "Znalezienie Świętego Krzyża”, symfonii, opery "Legenda Bałtyku”, znany przede wszystkim, jako autor melodii do "Roty” Marii Konopnickiej. Urodził się 7 lutego 1877 roku.

1946 - Naczelny dowódca ludowego Wojska Polskiego marszałek Polski Michał Rola-Żymierski polecił utworzyć wojskową szkołę morską. Wykonując polecenie Szef Sztabu Generalnego pełniący obowiązki Dowódcy Marynarki Wojennej komandor dyplomowany Adam Mohuczy wydał 1 lutego 1946 roku rozkaz o sformowaniu w Gdyni Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej (obecnie Akademia Marynarki Wojennej imienia Bohaterów Westerplatte).

1951 - Sejm RP przyjął ustawę o dniach wolnych od pracy, znoszącą między innymi Święto Narodowe 3 Maja.

1952 - Papież Pius XII w liście apostolskim "Cupimus Imprimis" potępił prześladowania katolików chińskich, których to sytuację porównał do położenia pierwszych chrześcijan. Skrytykował również dążenia części Kościoła chińskiego do potrójnej niezależności od Stolicy Apostolskiej.

1955 - Urodził się Kevin Costner, amerykański aktor i reżyser. Zagrał w filmach: "Nietykalni", "JFK", "Wodny świat", "Wysłannik przyszłości", "Robin Hood - książę złodziei”, "Znamię”, "Patrol”. Zdobył wiele nagród, w tym dwa Oscary, za reżyserię i produkcję, oraz Srebrnego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie, za główną rolę w westernie "Tańczący z wilkami”.

1955 - Urodził się Fernando Trueba, hiszpański reżyser, scenarzysta, aktor i producent. Twórca filmów: "Zbyt wiele", "Dziewczyna marzeń", "Podwójna obsesja”, "Urocza rozwiązłość”. Film "Belle époque” dostał Oscara w 1993 roku dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

1963 - Urodził się Wojciech Smarzowski, reżyser i scenarzysta, autor filmów: "Wesele", "Dom zły", "Róża", "Drogówka", "Pod Mocnym Aniołem" oraz "Wołyń”. Czterokrotny laureat Orła za najlepszą reżyserię.

1974 - Zmarła Wanda Moszczeńska ps. Poczta, W okresie II wojny światowej nauczycielka konspracyjna, po wojnie wykładowczyni akademicka, specjalistka w dziedzinie historiografii, metodologii, mediewistka, autorka podręczników historii. Kierowała między innymi Zakładem Historii Historiografii i Metodyki Nauczania Historii, w Instytucie Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Urodziła się 2 kwietnia 1896 roku. 50 rocznica

1983 - Zmarł Stanisław Hebanowski, pisarz, reżyser, krytyk teatralny, tłumacz literatury antycznej, francuskiej i węgierskiej. Przez wiele lat był związany ze scenami wybrzeża, w tym z gdańskim Teatrem Wybrzeże. Urodził się 25 stycznia 1912 roku.

1985 - Zmarła Beata Artemska, śpiewaczka, tancerka, aktorka teatralna i kabaretowa, reżyser. Była związana ze scenami warszawskimi, początkowo z Teatrem Nowym, od 1954 roku z Operetką Warszawską. W latach 1964-1966 sprawowała kierownictwo artystyczne Operetki Dolnośląskiej we Wrocławiu. Wystąpiła między innymi w operetkach: "Piękna Helena”, "Orfeusz w piekle”, "Zemsta nietoperza”, "My chcemy tańczyć”. Urodziła się 30 maja 1918 roku.

1987 - Zmarł Renato Guttuso, włoski malarz, grafik i krytyk sztuki, jeden z głównych reprezentantów tak zwanego nowego realizmu w malarstwie zachodnioeuropejskim. Autor: pejzaży, martwej natury, scen rodzajowych. Jego obrazy znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Urodził się 26 grudnia 1911 roku.

1989 - Zmarł Bruce Chatwin, angielski pisarz i podróżnik, autor powieści: "Co ja tu robię?”, "Wicekról Ouidah”, "W Patagonii”, "Utz”. Urodził się 13 maja 1940 roku. 35 rocznica

1993 - Oblężenie Sarajewa: rozpoczęto kopanie tunelu pod lotniskiem międzynarodowym, który po pięciu miesiącach połączył odcięte od świata miasto z terenami nieopanowanymi przez Serbów. Tunel miał około ośmiuset metrów długości i półtora metra wysokości. Szacuje się, że przeszło nim milion osób. Przejście pozwoliło na dostawy żywności i pomocy humanitarnej dla miasta. Tunel był także głównym kanałem przerzutowym dla transportów broni do Sarajewa.

1995 - Zmarł Adolf Butenandt, niemiecki biochemik, profesor Wyższej Szkoły Technicznej Wolnego Miasta Gdańska, autor prac dotyczących hormonów płciowych i substancji wabiących u owadów. W 1939 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii, za prace nad hormonami płciowymi. Urodził się 24 marca 1903 roku.

1999 - Zmarł Jerzy Zitzman, współtwórca Teatru Lalek Banialuka w Bielsku-Białej, scenograf, reżyser teatralny, realizator ponad 20 filmów animowanych, inicjator i organizator Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalkowych. Urodził się 11 maja 1918 roku. 25 rocznica

2002 - Zmarła Helena Majdaniec, piosenkarka, solistka, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek lat 60. XX wieku. Występowała z zespołem Niebiesko-Czarni, wylansowała wiele przebojów - "Jutro będzie dobry dzień", "Wesoły twist", "Czarny Ali-Baba", "Rudy rydz", "Długi Bill", "Diabelska zabawa" oraz "Zakochani są wśród nas". W latach 60. występowała w paryskich kabaretach - Rasputin i Szeherezada, a także we francuskim radiu i telewizji. Wystąpiła też w filmach polskich i niemieckich. Urodziła się 5 października 1941 roku w Mylsku na Wołyniu.

2004 - Zmarła Irena Sławińska, historyk i teoretyk literatury, teatrolog, badaczka Norwida, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, współtwórczyni Teatru Akademickiego KUL (obecnie "Scena Plastyczna”). Autorka ponad 300 prac dotyczących teorii interpretacji teatru i dramatu, szczególnie twórczości Cypriana Kamila Norwida: "Współczesna refleksja o teatrze”, "Odczytywanie dramatu” oraz "O komediach Norwida”. Urodziła się 30 sierpnia 1913 roku. 20 rocznica

2006 - Zmarł ksiądz Jan Twardowski, przez wiele lat rektor kościoła sióstr Wizytek w Warszawie. Poeta, przedstawiciel współczesnej liryki religijnej, autor tomików wierszy: "Znaki ufności", "Niebieskie okulary", "Rachunek dla dorosłego", "Nie bój się kochać", "Nie przyszedłem pana nawracać", "Nie martw się". Urodził się 1 czerwca 1915 roku.

2008 - Prezydent Lech Kaczyński dokonał otwarcia przebudowanej kolei linowej na Kasprowym Wierchu. Obecnie panoramicznym wagonikiem, w którym mieści się 60 osób, można wjechać na szczyt w 12 minut. Sterowanie prowadzone jest komputerowo, poprzednio wagony uruchamiało dwóch maszynistów. Trasa kolejki ma długość niemal 4300 metrów. Różnica poziomów to ponad 930 metrów. Kolejka została uruchomiona w 1936 roku.

2011 - Zmarł Alfred Wiśniewski, rzeźbiarz, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, konsultant rzeźby przy odbudowie Starego Miasta w Gdańsku. Urodził się 21 lutego 1916 roku.

2012 - Zmarła Jadwiga Kędzierzawska, scenarzystka i reżyserka, przede wszystkim krótkometrażowych filmów dla dzieci i młodzieży: "Małe smutki”, "Rozalka Olaboga”, "Z przygodą na ty”. Przez większość zawodowego życia była związana ze Studiem "Se-Ma-For” w Łodzi. Urodziła się 11 listopada 1929 roku.

2014 - Zmarła Irena Kornatowska, psychiatra, działaczka społeczna, współzałożycielka i prezes zarządu Fundacji Dzieci Niczyje (obecnie Dajemy Dzieciom Siłę). W pracy naukowej specjalizowała się w psychiatrii dziecięcej. Autorka publikacji "Rozwój i potrzeby psychiczne małego dziecka”. Urodziła się 24 września 1927 roku. 10 rocznica

2017 - Zmarł Władysław Markiewicz, socjolog, profesor uniwersytetów - Adama Mickiewicza w Poznaniu i Warszawskiego. Dyrektor poznańskiego Instytutu Zachodniego w latach 1966-1973, członek Polskiej Akademii Nauk. Jego głównymi dziedzinami zainteresowań były: socjologia: pracy, przemysłu, narodu i stosunków politycznych. Autor wielu publikacji, takich jak: "Socjologia a służba społeczna", "Stan i perspektywy rozwoju nauk humanistycznych" oraz "Przemiany w strukturze społecznej Polski Ludowej". Urodził się 2 stycznia 1920 roku.

2017 - 29 osób zginęło, a 11 zostało rannych w wyniku zejścia lawiny na hotel w górskiej miejscowości Rigopiano we włoskim regionie Abruzja. Lawina została wywołana przez trzęsienia ziemi, które nawiedziły Abruzję kilka godzin wcześniej.

2019 - Zmarł Janusz Kozioł, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny. Był także aktorem, scenarzystą i reżyserem dubbingowym. Zaczynał swoją karierę, jako żołnierz-czołgista, był absolwentem Wojskowej Akademii Technicznej. Przy drobnej postaci, zwracał uwagę swoim głębokim, spokojnym głosem. W 1973 roku rozpoczął karierę spikera i lektora w Polskim Radiu. W latach 80. jego głos pojawiał się w popularnych filmach jak "Gang Olsena", "Naga broń". Z czasem coraz częściej czytał dialogi w filmach i serialach. Udzielał się także w dubbingach filmów animowanych. Urodził się 1 września 1950 roku. 5 rocznica

2021 - Zmarła Maria Koterbska-Frankl, piosenkarka, śpiewała między innymi: "Augustowskie noce", "Brzydulę i rudzielca", "Karuzelę" i "Parasolki". Śpiewała piosenki pełne humoru i bezpretensjonalnej elegancji. Ze względu na swingujący, luźny styl śpiewania, porównywano ją do Elli Fitzgerald. Szczyt popularności artystki przypadł na przełom lat 50. i 60. W repertuarze miała 1500 piosenek, w tym około 400 nagranych. Teksty pisali dla niej między innymi Wojciech Młynarski, Jeremi Przybora i Agnieszka Osiecka. Urodziła się 13 lipca 19245 roku.

2022 - Zmarł profesor Edward Kącki, informatyk i cybernetyk, rektor Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi. Należał do Komitetu Naukowego PAN Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej. Od 1997 był członkiem Nowojorskiej Akademii Nauk oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Systemowego i International Neutral Network Society. Był autorem lub współautorem ponad 290 artykułów naukowych oraz 22 książek. Urodził się 12 listopada 1925 roku.

2023 - Zmarł Adam Zaleski, chemik, wykładowca akademicki, specjalista w dziedzinie procesów chemicznych stosowanych w fotografii. W latach 1969-1974 był prodziekanem Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej, a od 1979 roku do 1998 roku był kierownikiem Zakładu Fototechniki PW. rozpowszechnianiem wiedzy o losach Polaków na Wschodzie podczas II wojny światowej, które sam doświadczył i w nich uczestniczył. Ponadto był członkiem Stowarzyszenia Dolnośląskiej Rodziny Katyńskiej, członkiem Związku Sybiraków i Towarzystwa Przyjaciół Lwowa, Angażował się w upowszechnianie losów Polaków na Wschodzie w okresie II wojny światowej. Urodził się 31 maja 1928 roku. 1 rocznica

Zobacz także

2024-02-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 lutego - Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych. 27 lutego - Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego. 27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii. 27… » więcej 2024-02-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 lutego 1634 roku - Po trzymiesięcznym oblężeniu przez polską armię, pod dowództwem króla Władysława IV, skapitulowały rosyjskie wojska pod Smoleńskiem… » więcej 2024-02-25, godz. 07:45 Kartka z kalendarza 25 lutego - W Gruzji - Dzień Okupacji Sowieckiej. 25 lutego - Światowy Dzień Powolności. 25 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-24, godz. 23:44 Kartka z kalendarza 24 lutego - Święto narodowe Estonii - Dzień Niepodległości, upamiętniający podpisanie deklaracji o niepodległości w 1918 roku po zakończeniu Rewolucji… » więcej 2024-02-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 lutego - Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. 23 lutego - Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym. 23 lutego - Święto Geografii Wojskowej. 23… » więcej 2024-02-22, godz. 07:30 Kartka zkalendarza 22 lutego - Dzień Myśli Braterskiej - symboliczne święto przyjaźni między skautami a harcerzami, obchodzone w rocznicę urodzin Roberta Baden-Powella, twórcy… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 lutego - Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego, ustanowiony w 1989 roku podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 lutego - Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej, ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. 20 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 lutego - Dzień Nauki Polskiej. 19 lutego - Światowy Dzień Ochrony Ssaków Morskich. 19 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 lutego - Dzień Plutona. 18 lutego - Dzień Baterii. » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »