Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-01-16, 07:30 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

16 stycznia - Światowy Dzień Śniegu.
1547 - Iwan IV Groźny jako pierwszy władca rosyjski przyjął tytuł cara. Krótko po koronacji rozpoczął poszukiwania małżonki. Zerwał z niepisaną tradycją rodzinną poślubiania cudzoziemek, jak jego dziad i ojciec. Po wystawnym rytuale wyboru nowej carowej na tronie przy Iwanie zasiadła Anastazja Romanowna Zacharyna. Po 13 latach udany związek przerwała śmierć Anastazji w 1560 roku. Iwan IV zasłynął swoim okrucieństwem. Począwszy od 1560 roku z jego rozkazu stracono tysiące ludzi. W 1581 roku w napadzie szału zamordował drugiego syna, Iwana. Czynami tymi zapracował na przydomek "Groźny”.

1593 - Król Polski Zygmunt III Waza zwołał pospolite ruszenie szlachty ze wschodnich województw w celu zdławienia kozackiego powstania hetmana Krzysztofa Kosińskiego, pierwszej rebelii kozackiej w I Rzeczypospolitej. Po przegranej bitwie pod Piątkiem 10 lutego Kosiński i inni przywódcy kozaccy podpisali kapitulację. Kosiński nie dotrzymał jednak warunków kapitulacji i ponownie wystąpił przeciwko Rzeczypospolitej. Ostatecznie został pokonany w bitwie w Czerkasach 22 maja, w czasie której sam zginął.

1756 - Została podpisana tajna brytyjsko-pruska konwencja westminsterska. Fryderyk II zobowiązał się, że w razie ewentualnej wojny angielsko-francuskiej nie zaatakuje hanowerskich posiadłości Korony Brytyjskiej, Jerzy II natomiast zagwarantował, iż nie dopuści by opłacane przez Wielką Brytanię rosyjskie wojska były użyte przeciwko Prusom. Miało to wyeliminować Rosję, jako sojusznika Austrii w razie wybuchu konfliktu zbrojnego pomiędzy nią a Prusami.

1791 - Urodził się Henryk Dembiński, herbu Nieczuja, generał, uczestnik napoleońskiej wyprawy na Rosję, powstania listopadowego i powstania węgierskiego, a także podróżnik i inżynier. Zmarł 13 czerwca 1864 roku.

1811 - Urodził się Jan Dzierżoń, śląski ksiądz i pszczelarz. Odkrywca dzieworództwa pszczół, wynalazca ruchomej zabudowy wnętrza ula. Publicysta i autor prac na temat pszczelarstwa, między innymi "Nowe udoskonalone pszczelnictwo”. W uznaniu jego osiągnięć Dzierżoniowem nazwano miasto w województwie dolnośląskim. Zmarł 26 października 1906 roku.

1816 - Dekretem namiestnika generała Józefa Zajączka został wprowadzony nowy podział administracyjny Królestwa Polskiego. Wprowadzono podział na osiem województw: augustowskie, ze stolicą w Suwałkach, kaliskie, krakowskie ze stolicą w Miechowie, a potem w Kielcach, lubelskie, mazowieckie ze stolicą w Warszawie, płockie, podlaskie ze stolicą w Siedlcach, sandomierskie ze stolicą w Radomiu. Województwa dzieliły się na obwody i powiaty.

1826 - Urodził się Romuald Traugutt, generał, uczestnik powstania styczniowego, od października 1863 roku - jego dyktator. Podjął próbę reorganizacji sił powstańczych i przekształcenia luźno zorganizowanych oddziałów partyzanckich w regularną armię. Wydał też dekret powołujący delegatów terenowych w celu uwłaszczenia chłopów. Próbował zorganizować pożyczkę dla poprawy sytuacji finansowej oddziałów. Aresztowany 11 kwietnia 1864 roku. Został stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej, wraz ze współpracownikami: Rafałem Krajewskim, Józefem Toczyskim, Romanem Żulińskim i Janem Jeziorańskim, 5 sierpnia 1864 roku.

1827 - W Szulakach na Podolu urodziła się Marcelina Darowska, zakonnica, mistyczka, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP, beatyfikowana w 1996 roku. Zmarła 5 stycznia 1911 roku.

1838 - Urodził się Jan Lam, powieściopisarz, satyryk, redaktor "Dziennika Polskiego”, nauczyciel, autor powieści satyrycznych: "Wielki Świat Capowic”, "Głowy do pozłoty”, ”Dziwne kariery”. Popularność przyniosły mu publikowane od 1868 roku "Kroniki lwowskie”. Jan Lam jest autorem określenia "baciarz", "baciar", "goguś”, "bęcwalski”. Zmarł 3 sierpnia 1886 roku.

1853 - Urodził się Maksymilian Marceli Thullie, inżynier, rektor Szkoły Politechnicznej we Lwowie, senator I, II i III kadencji w II RP. Opracował pierwsze polskie podręczniki budowy mostów wszystkich typów. Wprowadził tak zwane kryterium Thulliego do wyznaczania najniekorzystniejszego położenia układu ciężarów skupionych w belce prostej. Brał udział, jako rzeczoznawca przy budowie wiaduktu imienia księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie. Zmarł 1 września 1939 roku.

1867 - W Poznaniu zmarła Konstancja Łubieńska, pisarka, publicystka, założycielka "Dziennika Domowego", przyjaciółka Adama Mickiewicza. Była zaangażowana w konspiracyjną działalność niepodległościową. Utrzymywała kontakty z obozem emigracyjnym, przesyłała na ręce Adama Czartoryskiego składki pieniężne. Z powodu częstych wyjazdów za granicę była podejrzana o przewożenie korespondencji politycznej i szykanowana przez policję pruską. Urodziła się 14 lutego 1798.

1880 - Zmarł Charles Negre, francuski malarz i pionier fotografii. Znany jest głównie z fotografii architektury Paryża i Chartres oraz krajobrazów południowej Francji. Wykonywał również zdjęcia zabytków i dzieł sztuki. Portretował spotkanych na ulicy żebraków, biedaków; dokumentował życie miejskie. Urodził się 9 maja 1820 roku.

1890 - Urodził się Karl Freund, niemiecki operator i reżyser filmowy. Laureat Oscara za najlepsze zdjęcia do filmu z 1937 roku "Ziemia błogosławiona" Sidneya Franklina. Zmarł 3 maja 1969 roku.

1891 - Urodził się Tadeusz Kasprzycki, generał, polityk, minister spraw wojskowych w latach 1935-1939. Podczas kampanii wrześniowej wraz z rządem ewakuował się do Rumunii, gdzie został internowany. Z Rumunii przez Turcję przybył do Wielkiej Brytanii. Od 1954 roku przebywał na emigracji w Kanadzie. Zmarł 4 grudnia 1978 roku.

1899 - Urodził się Stanisław Czernik, poeta, pisarz, badacz folkloru, przedstawiciel kierunku zwanego autentyzmem, postulującego wiązanie w sztuce prawdy artystycznej i życiowej. Autor zbiorów wierszy: "Siedem nocy”, "Wiatr od ziemi”, "Zadymka” oraz powieści: "Wierne kosy”, "Wichura” i "Trzewiczek”. Zmarł 3 grudnia 1969 roku. 125 rocznica

1896 - Urodziła się Maria Ossowska, filozof, teoretyk moralności i socjolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i Warszawskiego. Autorka prac: "Podstawy nauki o moralności”, "Moralność mieszczańska”, "Socjologia moralności”, "Ethos rycerski i jego odmiany”. Zmarła 13 sierpnia 1974 roku.

1900 - Urodziła się Aleksandra Leszczyńska, aktorka. Przez całe życie zawodowe była związana ze scenami teatrów warszawskich. Występowała również w filmach, między innymi w: "Niekochanej", "Dziadku do orzechów" oraz "Nocach i dniach". Zmarła 24 maja 1986 roku.

1901 - Urodził się Fulgencio Batista, kubański polityk, generał, dyktator w latach 1934-1944, a od 1954 roku do 1958 prezydent Kuby, obalony przez rewolucję. Zmarł 6 sierpnia 1973 roku.

1902 - Urodził się Eric Henry Liddell, lekkoatleta szkocki, dwukrotny medalista olimpijski, później chrześcijański misjonarz w Chinach. Historię startu Liddella na paryskich igrzyskach olimpijskich w 1924 roku opisuje nagrodzony czterema Oscarami film "Rydwany ognia" Hugh Hudsona z 1981 roku. Z kolei film "Na skrzydłach orłów" z 2016 przedstawia także jego dalsze życie, jako misjonarza. Zmarł 21 lutego 1945.

1905 - Urodził się Zygmunt Bończa-Tomaszewski, aktor, reżyser, dyrektor teatru. Przed II wojną światową występował między innymi na scenach Teatru Ateneum w Warszawie i Teatru na Pohulance w Wilnie. Po wojnie związany najdłużej z Teatrem Polskim w Warszawie. Wystąpił też między innymi w filmie "Sublokator". Zmarł 15 października 1976 roku.

1908 - Urodził się Jan Koecher, aktor oraz reżyser teatralny i filmowy. Przed wojną pracował w teatrach Warszawy i Torunia. Był też lektorem warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia. Po 1945 roku współorganizator Teatru Polskiego Radia. Reżyserował też w Starym Teatrze w Krakowie, grał w teatrach: Narodowym i Współczesnym w Warszawie. Wystąpił między innymi w filmach: "Mąż swojej żony", "Gorąca linia", "Popioły", a także w serialach telewizyjnych: "Stawka większa niż życie, "Noce i dnie" i "Punkt widzenia". Zmarł 11 maja 1981 roku.

1917 - Zmarł George Dewey, oficer marynarki Stanów Zjednoczonych, jedyny w historii USA admirał marynarki. Sławę zdobył w czasie bitwy w Zatoce Manilskiej w trakcie wojny amerykańsko-hiszpańskiej. To zwycięstwo uczyniło ze Stanów Zjednoczonych znaczącą potęgę militarną w obszarze Pacyfiku i spowodowało wzrost zaufania do marynarki wojennej w amerykańskim społeczeństwie. Po powrocie do USA Dewey i jego ludzie zostali powitani jak bohaterowie. Urodził się 26 grudnia 1837 roku.

1919 - Do dymisji podał się pierwszy rząd II Rzeczypospolitej, gabinet premiera Jędrzeja Moraczewskiego. Tego samego dnia Naczelnik Państwa Józef Piłsudski mianował premierem Ignacego Jana Paderewskiego, który objął też tekę ministra spraw zagranicznych. Ignacy Paderewski podał swój rząd do dymisji w grudniu 1919 roku. 105 rocznica

1919 - Została ratyfikowana wprowadzająca prohibicję 18. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która została wprowadzona w życie 17 stycznia 1920 roku. Prohibicja w Stanach Zjednoczonych obowiązywała do 1933 roku. W okresie tym sprzedaż, produkcja oraz transport alkoholu były zakazane na terenie całego kraju. 105 rocznica

1920 - Powołano do życia Radę Ligi Narodów. Program rady dotyczył podejmowania różnych decyzji w sprawach pokojowych na świecie po I wojnie światowej. Działania rady nie były ściśle określone, co powodowało liczne spory kompetencyjne ze Zgromadzeniem Ligi. W skład rady początkowo wchodziło czterech stałych członków: Wielka Brytania, Francja, Włochy, Japonia oraz 12 niestałych członków, którzy byli wybierani na trzyletnią kadencję.

1921 - Urodził się Gustaw Karol Budzyński, pseudonim "Szlifierz", akustyk, nauczyciel akademicki, twórca pierwszych w Polsce zakładów naukowych kształcących inżynierów dźwięku na Politechnice Gdańskiej i tamtejszej Akademii Muzycznej, członek komitetu akustyki PAN. W czasie II wojny był żołnierzem Wojska Polskiego w stopniu porucznika, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Należał do zrzeszenia WiN. W latach 1948-1955 był prześladowany i więziony przez aparat bezpieczeństwa PRL. Po 1992 roku był jednym z autorów "Zeszytów Historycznych WiNu”. Kawaler Orderu Virtuti Militari. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Armii Krajowej. Zmarł 29 lipca 2018.

1923 - Zmarł Jan Machcewicz, inżynier elektryk, specjalista w dziedzinie radiotechniki. W 1921 roku był inicjatorem i współzałożycielem Stowarzyszenia Radiotechników Polskich, które zapoczątkowało rozwój radiofonii w Polsce. Urodził się 29 października 1892 roku.

1924 - Urodziła się Wanda Falkowska, dziennikarka, autorka felietonów i reportaży o tematyce prawno-sądowej, związana z "Polityką”, "Przekrojem” i "Tygodnikiem Solidarność”, a także pismami drugiego obiegu w latach 80. Wydała książki: "Za ladą”, "W imieniu prawa” i "Romans z paragrafem”. Uczestniczyła w obradach "Okrągłego Stołu”, jako ekspert w podzespole do spraw reformy prawa i sądów. Zmarła 5 sierpnia 1992 roku. 100 rocznica

1932 - Urodził się Tadeusz Poklewski-Koziełł, archeolog, profesor Polskiej Akademii Nauk. Prowadził wieloletnie badania zamków w Bolesławcu, Koźminie i we Francji, a także miast średniowiecznych i nowożytnych między innymi w Kaliszu i Łęczycy. Autor ponad 200 prac naukowych, w tym "Średniowieczne zamki między Prosną i Pilicą”. Za swoja prace odznaczony został Krzyżami Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis". Zmarł 26 września 2015 roku.

1932 - Urodził się Włodzimierz Bielicki, pseudonim artystyczny Wowo Bielicki, scenograf, aktor i reżyser, współtwórca kabaretu Bim-Bom. Autor scenografii między innymi do spektakli: "Warszawianka”, "Popatrzmy na siebie”, "Przygoda florencka”, "Dama pikowa”, "Tatarak” i "Brat marnotrawny”. Zmarł 24 października 2012 roku.

1932 - Urodził się Henryk Wojnarowski, dyrygent, Dyrektor Honorowy Chóru Filharmonii Narodowej, laureat Nagrody Grammy, dwukrotny laureat nagrody Fryderyka. W latach 1960-1978 dyrygent i kierownik chóru Teatru Wielkiego w Warszawie. Przygotowywał tamtejszy chór do około 80 premier operowych. W latach 1978-2016 dyrektor Chóru Filharmonii Narodowej w Warszawie. Chór ten przygotował do ponad tysiąca koncertów, mając w repertuarze wszystkie dzieła wokalne i wokalno-instrumentalne Krzysztofa Pendereckiego. Trzykrotnie zapraszany był do udziału w spektaklach operowych w mediolańskim teatrze La Scala. W 2001 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1940 - Urodził się Klemens Kamiński, właściwie Klemens Johannes Kaminski, organista, improwizator, dyrygent, kompozytor, pedagog. W latach 1966-2012 organista archikatedry wrocławskiej, przy której założył zespół wokalno-instrumentalny pod nazwą Collegium Musicum Cathedrale Wratislavienses. Zmarł 5 sierpnia 2012 roku.

1942 - Doszło do jedynej udanej ucieczki z oddziału kobiecego na Pawiaku. Z więzienia śledczego przy ul. Dzielnej w Warszawie zbiegły trzy więźniarki polityczne: Ewa Dreżepolska, Zofia Przybytkowska i Teofila Ull. Wszystkie uciekinierki przeżyły II wojnę światową

1942 - U wybrzeży Islandii zatonął polski statek transportowy SS "Wigry”. Zginęło 25 członków załogi, w tym 12 Polaków. Podczas silnego sztormu uszkodzeniu uległ ster statku, a fale zerwały łódź ratunkową i zmyły z pokładu tratwy ratunkowe. Ocalało dwóch członków załogi: Polak i Islandczyk.

1945 - Armia Czerwona zajęła miasta: Częstochowa, Żyrardów, Radom, Radomsko, Końskie, Iłża i Szydłowiec. 12 stycznia wojska sowieckie rozpoczęły operację wiślańsko-odrzańską mającą na celu wyparcie Niemców z ziem polskich i przeniesienie działań wojennych na teren Rzeszy.

1945 - W Ostrowcu Świętokrzyskim komunista, oficer Armii Ludowej i nowo mianowany wojewoda kielecki Jan Foremniak wraz z kilkoma wspólnikami napadł na prywatne mieszkanie, podczas którego został zastrzelony przez żołnierza AK Stanisława Kosickiego. Wydarzenie to, po spreparowaniu przez propagandę komunistyczną, stało się kanwą powieści Jerzego Andrzejewskiego "Popiół i diament".

1945 - Niemcy zlikwidowali obóz koncentracyjny w Płaszowie w Krakowie. Dwa dni wcześniej skierowali pieszo do Auschwitz Birkenau ostatnią grupę więźniów z Płaszowa. Przez obóz w Płaszowie przeszło około 40 tysięcy więźniów, głównie z Małopolski, a także z Węgier i Słowacji. Wśród nielicznych ocalonych więźniów znajduje się 1100 krakowskich Żydów z tak zwanej "listy Schindlera”. Komendant obozu Amon Göth został aresztowany po zakończeniu wojny przez Amerykanów. Jako zbrodniarza wojennego przekazali go Polsce, gdzie został oskarżony o ludobójstwo, osądzony, skazany na śmierć i powieszony w Krakowie 13 września 1946 roku.

1945 - We Francji znacjonalizowano zakłady Renault, produkujące samochody osobowe, ciężarowe i maszyny rolnicze. Koncern Renault zatrudnia dziś około 130 tysięcy pracowników, obecnie produkuje samochody we Francji i w swoich filiach w: Hiszpanii, Belgii, Turcji, Słowenii, Portugalii, Argentynie, Brazylii oraz montuje w Rosji, Kolumbii, Urugwaju, Maroko, Malezji i w Chinach. Wytwórnie samochodów ciężarowych znajdują się w USA, Wielkiej Brytanii i Czechach. W 1994 roku akcje Renault trafiły na giełdę i obecnie tylko około 15 procent w posiadaniu państwa.

1948 - Urodził się John Carpenter, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, twórca głównie horrorów oraz filmów science-fiction: „Mgła”, „Ucieczka z Nowego Jorku”, „Coś”, „Książę ciemności”, „Oni żyją”, „Wioska przeklętych”, „Duchy Marsa”, „Łowcy wampirów”, „Oddział”. Do niektórych filmów sam pisze scenariusze i komponuje muzykę.

1957 - Zmarł Arturo Toscanini, włoski dyrygent, okrzyknięty "największym autorytetem muzycznym naszych czasów". Dyrygował w La Scali w Mediolanie, Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Założył i prowadził Orkiestrę Radiową NBC - National Broadcasting Company. W 1928 na koncercie w Bolonii Toscanini odmówił dyrygowania faszystowskim hymnem i wkrótce po tym opuścił Włochy, rezygnując z występów w ojczyźnie. Urodził się 25 marca 1867 roku.

1957 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Krzysztof Globisz, aktor od 1981 roku związany ze Starym Teatrem w Krakowie, profesor krakowskiej PWST. Zagrał między innymi w "Krótkim filmie o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego oraz "Wszystko, co najważniejsze" Roberta Glińskiego. Sympatię widzów przyniosły mu role anioła Giordana w filmach "Anioł w Krakowie" i "Zakochany anioł".

1957 - Zrzeszenie Sportowe Kolejarzy Poznań przemianowano na Klub Sportowy Lech Poznań. Lech jest siedmiokrotnym Mistrzem Polski, pięciokrotnym triumfatorem rozgrywek o Puchar Polski, sześciokrotnym zdobywcą Superpucharu Polski. Zajmuje piąte miejsce w tabeli wszech czasów ekstraklasy.

1961 - Z Kanady wróciła na Wawel część skarbów królewskich, między innymi Szczerbiec, miecz koronacyjny królów polskich. Arrasy króla Zygmunta Augusta zostały sprowadzone dwa lata później. Tak zwane skarby wawelskie zostały ewakuowane z Krakowa we wrześniu 1939 roku.

1963 - Zmarła Stefania Łobaczewska-Gérard de Festenburg, muzykolog, współorganizatorka, a później profesor krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, autorka licznych prac naukowych i podręczników, między innymi: „Szymanowski. Życie i twórczość”, „Ludwig van Beethoven”, „Style muzyczne”, „Tablice do historii muzyki z objaśnieniami”. Urodziła się 31 lipca 1888 roku.

1963 - Urodził się Wojciech Malajkat, aktor teatralny i filmowy, reżyser, wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie. Związany z teatrami stołecznymi: Studio, Narodowy i Syrena. Wystąpił w filmach „Ogniem i mieczem”, „Wielki tydzień”, „Pajęczaki”, „Szatan z 7 klasy”, „Piękna nieznajoma”, „Miłość w przejściu podziemnym”.

1965 - Urodził się Jacek Lang, muzyk i producent muzyczny, autor tekstów, lider zespołu One Million Bulgarians. Nagrywa również solowo pod pseudonimem Zetorius. Oprócz dokonań muzycznych, Lang ma na swoim koncie także prace w filmie, występował między innymi w "Pianiście" Romana Polańskiego oraz wyprodukował muzykę do cyklu dokumentów dla TV France.

1967 - Urodził się Michael Burkett, znany jako Fat Mike, wokalista i basista kalifornijskiego zespołu NOFX a także basista w Me First and the Gimme. Fat Mike jest także właścicielem Motor Studios w San Francisco w Kalifornii.

1968 - Ministerstwo Kultury i Sztuki PRL powiadomiło dyrekcję Teatru Narodowego, że z dniem 1 lutego przedstawienie "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka zostanie zawieszone - spektakl spotkał się z ostrą krytyką kierownictwa PZPR, które uznało go za antyrosyjski i antyradziecki. Ostatni spektakl, który odbył się 30 stycznia, zgromadził tłumy. Studenci zorganizowali demonstrację pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Warszawie przeciwko zdjęciu spektaklu z afisza. Stała się ona bezpośrednią przyczyną wydarzeń, które przeszły do historii pod nazwą "Marzec 1968".

1969 - Czeski student Jan Palach dokonał samospalenia w centrum Pragi, w proteście przeciw wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji, a także przeciw powszechnej apatii społeczeństwa. Na pamiątkę tego tragicznego wydarzenia 16 stycznia Czechy obchodzą Dzień Pamięci Jana Palacha. Po desperackim akcie samospalenia, student przez trzy dni walczył w szpitalu ze śmiercią. Zmarł 19 stycznia. 55 rocznica

1970 - Urodził się Garth Ennis, irlandzki twórca komiksów, najlepiej znany ze swych prac dla wydawnictwa DC / Vertigo gdzie tworzył, wraz z rysownikiem Steve’em Dillonem serię "Kaznodzieja". Uznanie przyniosła mu też praca nad serią "Punisher", oraz takimi komiksami jak "Hellblazer", "Hitman" i "Judge Dredd".

1975 - Zmarł Jan Kazimierz Dorawski, taternik, alpinista, autor nowych dróg w Tatrach, Alpach i Andach, autor książek: "Walka o szczyt świata", "Wysoko w Andach", "Człowiek zdobywa Himalaje". Urodził się 8 lutego 1899 roku.

1976 - Zmarł Henryk Klejne, kompozytor, dyrygent i pianista. Był między innymi autorem piosenek: "Daj mi zachować wspomnienia", "Moja Julio", "Niebieskooka", "Przyjedź, mamo, na przysięgę", "Romeo" i "Wszystkie słowa miłości". Urodził się 12 sierpnia 1919 roku.

1980 - Zginął tragicznie, w niewyjaśnionych okolicznościach, Tadeusz Szczepański, działacz antykomunistycznych Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W rocznicę "wydarzeń grudniowych" Szczepański 18 grudnia 1979 roku, jako przedstawiciel grupy WZZ złożył wieniec pod drugą bramą Stoczni Gdańskiej. W związku z działalnością był prześladowany przez SB, został między innymi przez jej funkcjonariuszy pobity. Urodził się 28 lutego 1960 roku.

1980 - Zmarł Ferdynand Wójcik, aktor związany między innymi z teatrami krakowskimi: Teatrem Rapsodycznym, aż do jego likwidacji w 1967 roku, oraz ze Starym Teatrem. Urodził się 3 października 1914 roku.

1987 - Urodził się Piotr Żyła, skoczek narciarski, reprezentant Polski, olimpijczyk z Soczi 2014. Zdobywca sześciu medali mistrzostw świata - złotego i brązowego w konkursach indywidualnych oraz złotego i trzech brązowych w konkursach drużynowych. Dwukrotny drużynowy brązowy medalista mistrzostw świata w lotach narciarskich. Drugi zawodnik 65. Turnieju Czterech Skoczni. Trzeci zawodnik Letniego Grand Prix 2018. W konkursach indywidualnych Pucharu Świata był 17 razy na podium. Swój rekord życiowy - 248 metrów ustanowił 24 marca 2019 na Letalnicy w Planicy.

1990 - W Bułgarii rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu. Rozmowy prowadzone przez władze Ludowej Republiki Bułgarii i opozycję zakończyły 15 maja tego samego roku. Zapoczątkowały one transformację ustrojową Bułgarii. Obie strony podpisały między innymi porozumienie w sprawie systemu politycznego, które zakładało likwidację systemu demokracji ludowej, oddzielenie struktur partyjnych od państwa, odpolitycznienie milicji, wojska oraz środków masowego przekazu i usunięcie struktur partii komunistycznej z zakładów pracy. Uchwalono deklarację, że wszyscy bułgarscy emigranci polityczni mogą bezpiecznie powrócić do ojczyzny.

1992 - W Warszawie odbyła się uroczystość wymiany dokumentów ratyfikacyjnych traktatu o dobrym sąsiedztwie między Polską a Niemcami.

2001 - Zmarła Wanda Piłsudska, starsza córka marszałka Józefa Piłsudskiego. Po wojnie, wraz z matką i młodszą siostrą, wyemigrowała do Anglii. Po powrocie do Polski odzyskała w 2000 roku dworek w Sulejówku. W testamencie przekazała cały swój majątek na utworzenie muzeum marszałka. Urodziła się 7 lutego 1918 roku.

2003 - Zmarł Henryk Czyż, kompozytor, dyrygent, pisarz, pedagog, przez wiele lat prowadził klasę dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie i Akademii Muzycznej w Warszawie. Występował w Europie, Ameryce Południowej i Stanach Zjednoczonych. Propagator muzyki poważnej w telewizji, gdzie prowadził program „Nie taki diabeł straszny”. Autor licznych książek o tematyce muzycznej - „Ucieczka spod klucza”, „Pamiętam jak dziś”, „Niewczesne żarty”, „Jak z nut”. Pisał utwory symfoniczne, kameralne i sceniczne oraz muzykę do filmów: "Ewa chce spać", "Rancho Teksas", "Walet pikowy". Laureat nagrody Złotego Ekranu. Urodził się 16 czerwca 1923 roku.

2009 - Zmarł Edmund Kajdasz, kompozytor, dyrygent, założyciel 23 chórów. Prowadził między innymi Chóry Polskiego Radia we: Wrocławiu, Opolu, Katowicach, założony przez siebie Chór Dziewczęcy - Wrocławskie Skowronki Radiowe oraz chór studencki Uniwersytetu Wrocławskiego. Był założycielem i wieloletnim dyrektorem Cantores Minores Wratislavienses, z którym odnosił największe sukcesy artystyczne w Europie i świecie. Nagrał 20 płyt długogrających. Urodził się 18 października 1924 roku. 15 rocznica

2009 - Zmarł Andrew Wyeth, malarz i grafik, jeden z najpopularniejszych amerykańskich artystów XX wieku. Przedstawiciel nurtów american scene painting i social realism, tworzył głównie akwarele i tempery. Urodził się 12 lipca 1917 roku. 15 rocznica

2015 - Zmarł Andrzej Babiński, dziennikarz, marynista. Pracował między innymi w rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie oraz w "Głosie Szczecińskim". Urodził się 10 czerwca 1934 roku.

2015 - Zmarła Miriam Akavia, pierwotnie Matylda Weinfeld, izraelska pisarka i tłumaczka, ocalała z Holokaustu, honorowa przewodnicząca Towarzystwa Izrael-Polska. Współpracowała z redakcją antyrasistowskiego magazynu "Nigdy Więcej”. Po polsku ukazały się między innymi jej książki: "Jesień młodości", "Moja winnica", "Urojenia", "Moje powroty". Urodziła się 20 listopada 1927 roku.

2017 - 39 osób zginęło, w tym czterech członków załogi i 35 ludzi na ziemi w katastrofie lecącego z Hongkongu do Stambułu, należącego do Turkish Airlines, samolotu transportowego Boeing 747-400F. W katastrofie rannych zostało też 14 osób na ziemi. Do wypadku doszło w czasie podchodzenia do międzylądowania w Porcie lotniczym Biszkek -Manas w Kirgistanie.

2017 - Zmarł Tomasz Kalita, polityk, w latach 2008-2011 rzecznik prasowy Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W ostatnich miesiącach życia zabiegał o legalizację marihuany medycznej dla osób chorujących na nowotwory. Zmarł w wyniku guza mózgu - glejaka wielopostaciowego. Został pochowany na warszawskich Powązkach Wojskowych. W uroczystości pogrzebowej wziął udział między innymi prezydent Andrzej Duda. Pośmiertnie został odznaczony Kawalerskim Orderem Odrodzenia Polski. Urodził się 8 lutego 1979 roku.

2018 - Zmarł Eugeniusz Jureczko, ksiądz, misjonarz rzymskokatolicki, oblat, pierwszy biskup diecezjalny diecezji Yokadouma w Kamerunie. Jako biskup wybudował w Kamerunie około 60 szkół podstawowych, szpital i 16 przychodni. Urodził się 25 grudnia 1939 roku. 2019 - Zmarła Lorna Doom, amerykańska gitarzystka basowa, członkini zespołu punk rockowego "The Germs". Urodziła się 4 stycznia 1958 roku. 5 rocznica

2019 - Zmarł Jan Lempkowski, fizyk, autor pamiętników, publicysta, działacz kombatancki. Autor między innymi pamiętnika wojennego "Ostatnie dni". Urodził się 7 lutego 1923 roku. 5 rocznica

2020 - Zmarł Tadeusz Olszewski, poeta, krytyk literacki, dziennikarz i podróżnik. Jako poeta zadebiutował w roku 1961 w tygodniku "Nowa Kultura", był dziennikarzem "Ilustrowanego Magazynu Turystycznego Światowid". W latach 1984-1986 prowadził dział krytyki literackiej w "Tygodniku Kulturalnym". Publikował także w miesięcznikach "Okolice", "Okay" oraz na łamach "Życia Literackiego", "Nowych Książek", "Nurtu". "Akcentu", "Poezji", "Kierunków", "Pisma Literacko-Artystycznego". Był także jurorem Konkursu Poetyckiego imienia Rodziny Wiłkomirskich. Urodził się 18 sierpnia 1941 roku.

2021 - Dziesięciu nepalskich Szerpów dokonało pierwszego zimowego wejścia na ostatni niezdobyty o tej porze roku ośmiotysięcznik - K2 w paśmie Karakorum. Cała nepalska ekspedycja zebrała się około 10 metrów przed szczytem i wspólnie dokonała pierwszego zimowego wejścia na K2.

2021 - Zmarł Juan Carlos Copes, argentyński tancerz i choreograf tanga argentyńskiego. W latach 70. przyczynił się do ponownego rozwoju tanga na świecie. W 1983 był choreografem Tango Argentino na Broadwayu. W 1998 wystąpił w filmie "Tango" wyreżyserowanym przez Carlosa Saurę. Uczona obecnie podstawowa figura tanga została zapoczątkowana przez Juana Copesa. Jego uczniami byli między innymi Robert Duvall oraz Liza Minnelli. Urodził się 31 maja 1931 roku.

2022 - Zmarła Barbara Sierakowska, poetka, pisarka i autorka sztuk scenicznych. Z wykształcenia polonistka, była także nauczycielką w kieleckim liceum. Autorka tomów "Piszę Sangwiną", "Algorytm", "Wiersze porzucone nie do końca", "Impresje i dylematy", a także powieści "I powiedz swoje dość", oraz dramatów: "Czy tylko Piłat", "Cóż tam panie w polityce", "Skandal" i "Skrzat". Urodziła się 21 listopada 1935 roku.

2023 - Zmarła Gina Lollobrigida - włoska aktorka, reżyserrka i fotograficzka, legenda włoskiego i światowego kina, symbol seksu lat 50. XX wieku. Była uważana za jedną z najpiękniejszych kobiet świata . W połowie lat 70. wycofała się z filmu, by zająć się fotografią i rzeźbą. Wcześniej zagrała w kilkudziesięciu obrazach, między innymi - "Fanfan Tulipan", "Piękności nocy", "Najpiękniejsza kobieta świata", "Trapez" czy "Salomon i królowa Saby". W wielu z nich tańczyła i śpiewała, wystąpiła też w filmie operowym "Łucja z Lammermooru". Współpracowała z takimi gwiazdami jak/: Humprey Bogart, Tony Curtis, Burt Lancaster oraz Anthony Quinn. Z tym ostatnim zagrała w "Dzwonniku z Notre Dame”, gdzie stworzyli poruszający duet, jako Quasimodo i Esmeralda . W 1972 roku zagrała u Jerzego Skolimowskiego w czarnej komedii "Król, dama, walet". Była laureatką Złotego Globu z 1961 roku oraz wielu innych wyróżnień. Urodziła się 4 lipca 1927 roku. 1 rocznica

Zobacz także

2024-02-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 lutego - Dzień Służby Cywilnej. 17 lutego - Światowy Dzień Kota. » więcej 2024-02-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 lutego - Międzynarodowy Dzień Listonoszy i Doręczycieli Przesyłek. 16 lutego - Dzień Poczty Polskiej. 16 lutego - Święto narodowe Litwy - Dzień… » więcej 2024-02-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Dzieciństwa. Wydarzenie zainaugurowane przez Childhood Cancer International (CCI) w 2002 roku, aby działać… » więcej 2024-02-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 lutego - Środa Popielcowa , która rozpoczyna w Kościele katolickim - trwający 40 dni - okres Wielkiego Postu. Dla wiernych jest on wezwaniem do pokuty i… » więcej 2024-02-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 lutego - Ostatki, czyli ostatni dzień karnawału - okresu zimowych balów, maskarad i pochodów. Obchodzone są w przeddzień Środy Popielcowej, która jest… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 12 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Wykorzystaniem Dzieci jako Żołnierzy. Od 2002 roku w tym dniu organizowana jest kampania Red Hand Day. Odbicia pomalowanych… » więcej 2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego - Światowy Dzień Chorego - ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1992 roku. 11 lutego - Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112. 11 lutego… » więcej 2024-02-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 lutego - Dzień Mincerza - święto pracowników mennicy. W średniowiecznej Polsce byli to urzędnicy królewscy zajmujący się nie tylko wytwarzaniem, ale… » więcej 2024-02-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 lutego - Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej. 9 lutego - Międzynarodowy Dzień Pizzy. 9 lutego - Międzynarodowy Dzień… » więcej 2024-02-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 lutego - Święto Służby Więziennej, polskie święto ustanowione na mocy zapisu ustawy o Służbie Więziennej z kwietnia 2010 roku. 8 lutego - Tydzień… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »