1383 - Pierwsza wzmianka o użyciu artylerii ogniowej w Polsce. W czasie oblężenia Pyzdr w Wielkopolsce przez wojska Bartosza z Odlanowa, będącego stronnikiem księcia mazowieckiego Siemowita IV, kula kamienna wystrzelona z działa przebiła miejskie wrota i zabiła Mikołaja, plebana z Biechowa.
1520 - Wojska polskie dowodzone przez hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Firleja, po pobiciu niewielkiego oddziału krzyżackiego, zajęły Miłomłyn. W czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521 Mikołaj Firlej dowodził liczącym około czterech tysięcy żołnierzy oddziałem. Tydzień po zdobyciu Miłomłyna wojska polskie zwyciężyły w bitwie pod Pasłękiem. 5 kwietnia 1521 strony zgodziły się podpisać zawieszenie broni na cztery lata i oddać spór pod sąd rozjemczy Karola V i króla Węgier Ludwika Jagiellończyka. 8 kwietnia 1525 podpisano traktat krakowski, mocą którego zsekularyzowane Prusy Książęce stały się dziedzicznym lennem Królestwa Polskiego, pozostając w rękach dynastii Hohenzollernów. 10 kwietnia Albrecht złożył hołd lenny Zygmuntowi Staremu na rynku w Krakowie.
1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego. "Odprawa (...)” jest pierwszym polskim nowożytnym dramatem będącym próbą realizacji założeń odwołujących się do antycznych tradycji tragediopisarskich, zarówno greckich, jak i rzymskich, które autor uzgadniał z renesansową wiedzą na temat gatunku oraz dążeniem do stworzenia jego narodowego ekwiwalentu. Dramat ma budowę niezwykle regularną, choć wyróżnia się miniaturową objętością.
1628 - Urodził się Charles Perrault, francuski pisarz, autor popularnych bajek, opartych na motywach ludowych. Napisał między innymi baśnie: "Czerwony Kapturek", "Śpiąca królewna", "Kopciuszek" i "Kot w butach". Zmarł 16 maja 1703 roku.
1665 - Zmarł Pierre de Fermat, francuski matematyk samouk, z wykształcenia prawnik. Dokonał wielu odkryć w teorii liczb, między innymi sformułował słynne "wielkie twierdzenie Fermata” oraz jeszcze przed Kartezjuszem opracował i stosował metodę współrzędnych w geometrii. Jego prace wraz z pracami Blaise Pascala stworzyły też podstawy pod późniejszy rozwój rachunku prawdopodobieństwa. Urodził się 17 sierpnia 1601 roku.
1673 - W Amsterdamie użyto po raz pierwszy wężów strażackich do gaszenia pożaru. Wynalazek Holendrów zrewolucjonizował walkę z żywiołem. Szybko przyjął się w całej Europie. Węże z włókna żaglowego w 1672 roku wytworzył holenderski malarz Jana Van Heyde, który był komendantem straży pożarnej w Amsterdamie. Pierwsze węże strażackie wyprodukowano ze skóry szytej lub nitowanej w 1558 roku w Augsburgu.
1746 - Urodził się Johann Heinrich Pestalozzi, szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego. Pestalozzi pragnął wychować dzieci na użytecznych członków społeczeństwa, które będą umiały zapewnić sobie konieczne środki do życia. Program nauczania, oprócz czytania i pisania, przewidywał również naukę rachunków oraz kształcenie zawodowe. Dziewczynki uczyły się prowadzenia gospodarstwa domowego, tkania, przędzenia, szycia i uprawy roślin ogrodowych. Chłopcy zaś zaznajamiali się z pracą rolnika, sposobami uprawy roślin, a także uczyli się jak przyrządzić i stosować nawozy. Zmarł 17 lutego 1827 roku.
1758 - Zmarł Jan Józef Przypkowski, herbu Radwan, astronom, matematyk, profesor Uniwersytetu Krakowskiego. Urodził się w 1707 roku.
1780 - Dekretem króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego powołana została Lubelska Komisja Dobrego Porządku. Celem lokalnej komisji szlacheckiej pod przewodnictwem wojewody lubelskiego Kajetana Hryniewieckiego była odbudowa miasta zniszczonego na skutek rewolt kozackich, potopu szwedzkiego i wojny północnej.
1780 - W Zurychu ukazało się pierwsze wydanie niemieckojęzycznego dziennika szwajcarskiego "Neue Zürcher Zeitung”. Gazeta została założona przez Solomona Gessnera, szwajcarskiego malarza, poetę i urzędnika państwowego. Początkowo ukazywała się pod nazwą "Zürcher Zeitung”, a w 1821 roku została przemianowana na "Neue Zürcher Zeitung”.
1800 - Urodził się Eugene Lami, francuski malarz i rysownik. Zasłynął, jako akwarelista, malował przeważnie sceny z życia towarzyskiego Paryża oraz ilustrował dzieła Musseta i Prévosta. Jego najważniejsze dzieła to: "Wyścigi z przeszkodami", "Foyer Starej Opery" oraz "Karol I w drodze do więzienia". Zmarł 19 grudnia 1890 roku.
1807 - 151 osób zginęło, a około dwóch tysięcy zostało rannych, wskutek eksplozji na statku załadowanym setkami baryłek z prochem strzelniczym w holenderskim porcie Lejda. Zniszczonych zostało ponad 200 budynków w mieście. Według raportu holenderskich historyków z 2000 roku do wybuchu mogło dojść podczas próby kradzieży prochu.
1832 - Car Mikołaj I zdegradował Order Virtuti Militari do rangi rosyjskiej odznaki. Polska Odznaka Zaszczytna za Zasługi Wojenne, którą nadano w liczbie ponad 100 tysięcy uczestnikom tłumienia powstania listopadowego. Po odzyskaniu niepodległości Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej na mocy Ustawy z 1 sierpnia 1919 roku o ustanowieniu orderu wojskowego "Virtuti Militari” wskrzesił order ustanowiony w 1792 przez króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Zgodnie z ustawą przywrócone zostało dawne znaczenie orderu, jako nagrody za wybitne męstwo i odwagę w boju i połączonych z poświęceniem się dla dobra Ojczyzny.
1846 - W Krakowie odbyła się narada działaczy konspiracyjnych z ziem polskich pod przewodnictwem Ludwika Mierosławskiego, autora planu ogólnonarodowego powstania. Termin wybuchu wyznaczono na noc z 21 na 22 lutego. Kraków miał zostać siedzibą przyszłego Rządu Narodowego. Próba powstania we wszystkich zaborach zakończyła się niepowodzeniem. Powstanie krakowskie położyło kres istnieniu Wolnego Miasta Krakowa.
1860 - Zmarł Jan Zygmunt Skrzynecki, generał armii polskiej i belgijskiej, uczestnik wojen napoleońskich, wódz naczelny powstania listopadowego. W 1812 roku uczestniczył w wyprawie na Moskwę. Za waleczność pod Borodino, gdzie odpierał na czele grupy grenadierów natarcia znacznie liczniejszej kawalerii wroga, udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Virtuti Militari. Urodził się 8 lutego 1787 roku.
1873 - Urodził się Spiridon "Spiros” Luis, grecki woziwoda i lekkoatleta, pierwszy zwycięzca maratonu w historii nowożytnych igrzysk olimpijskich. Złoty medal olimpijski zdobył podczas igrzysk w 1896 roku w Atenach. Zwycięstwo greckiego zawodnika w biegu maratońskim przypomniało wszystkim historię legendarnego ateńskiego żołnierza Filippidesa. Zmarł 27 marca 1940 roku.
1876 - Urodził się Jack London, właściwe nazwisko John Griffith Chaney, amerykański pisarz, autor powieści: "Martin Eden", "Zew krwi", "Księżycowa dolina". Jack London - pseudonim przyjął od nazwiska ojczyma - miał niezwykle barwne życie. Samouk, był między innymi gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota w Klondike i reporterem. Jako korespondent wojenny relacjonował konflikt rosyjsko-japoński w 1905 roku i wojnę domową w Meksyku. W jego twórczości często pojawia się motyw samotnej walki człowieka z panującym porządkiem społecznym i siłami przyrody. Zmarł 22 listopada 1916 roku.
1878 - Urodził się Ferenc Molnár, węgierski pisarz, dramaturg i dziennikarz. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli węgierskiej literatury mieszczańskiej pierwszej połowy XX wieku. Światowy rozgłos przyniosła mu powieść "Chłopcy z Placu Broni", która została przetłumaczona na 42 języki i została wydana w setkach tysięcy egzemplarzy. Doczekała się też sześciu adaptacji filmowych i teatralnych. Międzynarodową renomę zyskał również, jako dramaturg, autor 42 sztuk teatralnych wystawianych na scenach europejskich i amerykańskich. Jego dramaty, niezmiennie obecne w światowym repertuarze teatralnym XX wieku, osiągały tak duże sukcesy, że ich autora okrzyknięto mianem "Węgierskiego Moliera”. Zmarł 1 kwietnia 1952 roku.
1879 - Zmarł Auguste Tardieu, francuski lekarz, który jest uznawany za jednego z twórców medycyny sądowej. Opisał między innymi Plamki Tardieu, wybroczyny powstające na ciele zmarłego w przypadku uduszenia. Urodził się 10 marca 1818 roku. 145. rocznica
1888 - Burza śnieżna zaatakowała amerykańskie stany: Minnesota, Nebraska, Dakota Południowa i Dakota Północna, powodując śmierć około 500 osób.
1889 - Urodził się Edward Ekert, nauczyciel, działacz społeczny i samorządowy, polityk, poseł na Sejm IV i V kadencji w II RP, ofiara zbrodni katyńskiej. Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu "Brygidki” we Lwowie. Jego nazwisko znalazło się na tak zwanej Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994. Został pochowany na otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni. 135. rocznica
1895 - W Wielkiej Brytanii założono organizację zajmującą się ochroną zabytków i przyrody National Trust. Pod ochroną organizacji jest 1255 kilometrów brytyjskiego wybrzeża, 215 domów i ogrodów, 40 zamków, 76 rezerwatów naturalnych, sześć miejsc światowego dziedzictwa kulturalnego, 12 latarni morskich i 43 puby i gospody.
1899 - Urodził się Paul Mueller, szwajcarski biochemik, odkrywca właściwości owadobójczych DDT - azotoksu. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1948. Zmarł 12 października 1965 roku. 125. rocznica
1899 - W Markowicach (obecnie dzielnica Raciborza) urodził się Arka Bożek (właściwie Arkadiusz Bożek), polski działacz narodowy na Śląsku Opolskim, uczestnik Powstań Śląskich. Zmarł 28 lub 29 listopada 1954 w Katowicach. 125. rocznica
1903 - Urodził się Igor Kurczatow, rosyjski fizyk jądrowy. W 1943 roku objął kierownictwo zespołu naukowców pracujących nad skonstruowaniem bomby atomowej, co zostało uwieńczone sukcesem w 1949 roku. Zmarł 7 lutego 1960 roku.
1907 - Urodził się Stanisław Jaśkiewicz, aktor i reżyser. Występował na scenach teatrów we Lwowie, Wilnie, Łodzi i Warszawy. Grał też w filmach, między innymi w: "Krzyżakach", "Zakochani są między nami", "Wyzwoleniu". Zmarł 21 grudnia 1980 roku.
1907 - Urodził się Siergiej Korolow, ojciec radzieckiej kosmonautyki, konstruktor rakiet i urządzeń dla statków kosmicznych. Od połowy lat 50. XX wieku był głównym konstruktorem radzieckiego programu kosmicznego, odpowiedzialnym za jego największe sukcesy, w tym wystrzelenie satelity Sputnik i załogowego statku kosmicznego Wostok. Zginął podczas badań, 14 stycznia 1966 roku.
1910 - Urodziła się Luise Rainer, niemiecka aktorka filmowa, dwukrotna laureatka Oscara - dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w 1937 roku za rolę w filmie "Wielki Ziegfeld" i rok później za rolę w filmie "Ziemia błogosławiona". Zmarła 30 grudnia 2014 roku.
1915 - Sformowano polski Legion Puławski w ramach armii rosyjskiej. Polska formacja zbrojna utworzona pod auspicjami Komitetu Narodowego Polskiego liczyła około tysiąca ochotników. Polacy walczyli w składzie armii rosyjskiej przeciwko Niemcom na froncie wschodnim I wojny światowej.
1919 - Sowieckie Naczelne Dowództwo wydało Armii Czerwonej rozkaz wykonania rozpoznania do rzek Niemna i Szczary, a następnie 12 lutego aż po Bug, w ten sposób rozpoczynając operację "Cel Wisła”. Tydzień wcześniej, 4 stycznia 1919 roku, wojska bolszewickie zaatakowały Wilno, co uznawane jest przez wielu historyków za faktyczny początek wojny polsko-bolszewickiej. 105. rocznica
1919 - Urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, reporter, eseista, scenarzysta filmowy i tłumacz, taternik, podróżnik. Jest autorem między innymi powieści: "Polska jesień", "Ikar", "Kipu" oraz scenariuszy do filmów: "Wolne miasto", "Westerplatte", "Hubal". Był prezesem Związku Literatów Polskich i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Zmarł 20 lutego 2003 roku. 105. rocznica
1920 - 575 osób zginęło w wyniku zatonięcia francuskiego statku pasażerskiego SS "Afrique” w czasie sztormu u zachodnich wybrzeży Francji. Ocalały 34 osoby z członków załogi i pasażerów statku, który płynął do Dakaru w Senegalu i rozbił się na rafie 42 kilometry od Olonne-sur-Mer.
1924 - Zmarł Wincenty Rapacki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego aktorstwa realistycznego, mistrz charakteryzacji. W 1919 roku został mianowany pierwszym członkiem honorowym Związku Artystów Scen Polskich. Autor powieści, dramatów oraz prac z historii teatru, między innymi "Sto lat sceny polskiej w Warszawie”. Urodził się 22 stycznia 1840 roku. 100. rocznica
1928 - Urodziła się Leokadia Krajewska, "Lodzia milicjantka", funkcjonariuszka Milicji Obywatelskiej, jedna z pierwszych milicjantek regulujących ruch na stołecznych skrzyżowaniach. Była jednym z symboli powojennej Warszawy. Bohaterka wielu zdjęć i artykułów prasowych. 13 sierpnia 1947 roku została pierwszą osobą, która kierowała ręcznie ruchem przy skrzyżowaniu Nowego Światu i Alei Jerozolimskich. Do 1973 pracowała w Komendzie Stołecznej MO. Zmarła 9 sierpnia 2020 roku.
1929 - W Łodzi urodził się Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor między innymi filmów "Rzeczpospolita babska" i "Milion za Laurę". W sierpniu 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Zmarł 15 stycznia 2002 roku. 95. rocznica
1931 - Urodził się Rolando Alphonso, znany również jako The Chief Musician, jamajski saksofonista i kompozytor, muzyk sesyjny Studia One, współzałożyciel i wieloletni członek zespołu The Skatalites, jeden z prekursorów muzyki ska i rocksteady. Zmarł 20 listopada 1998 roku.
1932 - Hattie Caraway z Arkansas, jako pierwsza kobieta zdobyła mandat senatora USA. Zasiadała w nim do 3 stycznia 1945 roku. Jeden raz prowadziła obrady, ale nigdy nie przemawiała na sali Senatu. Hattie Caraway popierała prawa prohibicyjne, głosowała, jak wielu innych senatorów z południa, przeciwko ustawom przeciw linczom, oraz popierała ekonomiczną politykę prezydenta Franklina Delano Roosevelta.
1932 - Urodził się Stanisław Wyszyński, aktor filmowy i teatralny. Występował w warszawskich teatrach oraz w Teatrze Telewizji. Grał między innymi w filmach: "Polonia Restituta", "Anatomia miłości", "Dotknięcie nocy", "Zezowate szczęście". Zmarł 12 grudnia 2012 roku.
1934 - W Nowym Jorku zmarł Paweł Kochański, skrzypek i pedagog. Jego repertuar obejmował prawie całą literaturę skrzypcową - od utworów dawnych do najnowszych. Był autorem transkrypcji skrzypcowych utworów Karola Szymanowskiego, Georges’a Bizeta, Manuela de Falli, Maurice’a Ravela, Fryderyka Chopina, Franza Schuberta i Aleksandra Skriabina. Urodził się 14 września 1887 roku. 90. rocznica
1938 - Rząd Octaviana Gogi pozbawił obywatelstwa rumuńskich Żydów. Goga był politykiem, poetą i dziennikarzem. Był tez inicjatorem bojówek faszystowskich Lăncieri, które przeprowadzały pogromy żydowskie w Rumunii.
1939 - W Warszawie urodził się Arkadiusz Bazak, aktor, wystąpił między innymi w filmach "Westerplatte", "Potop", "Katastrofa w Gibraltarze", a także serialach "Polskie drogi" i "Naznaczony". 85. rocznica
1939 - Urodziła się Grażyna Hase, projektantka mody, kostiumolog. Projektowała stroje do filmów i przedstawień teatralnych. Ubierała gwiazdy piosenki estradowej - Halinę Frąckowiak, muzyków zespołu 2 plus 1, Ireny Jarockiej oraz Annę Jantar. 85. rocznica
1940 - W Chełmie Niemcy rozstrzelali 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego. W latach 1939-1944 w III Rzeszy i na terenach okupowanych hitlerowcy prowadzili akcję T4, polegającą na eliminacji - jak to określano - "życia niewartego życia". Według szacunków Niemcy zamordowali w latach 1939-1945 około 200 tysięcy osób upośledzonych i niepełnosprawnych.
1941 - Urodził się John William Baldry, znany jako Long John Baldry, brytyjski wokalista bluesowy, jeden z pionierów bluesa na Wyspach Brytyjskich. W latach 60. XX wieku występował z wieloma zespołami. Współpracował między innymi z takimi ikonami muzyki jak Rod Stewart i Elton John. W latach 70. przeprowadził się do Kanady i przyjął kanadyjskie obywatelstwo. Kontynuował tam swą karierę muzyczną biorąc udział w licznych trasach koncertowych. W 1985 pracując, jako aktor głosowy zajął się podkładaniem głosu bohaterom animowanym. Zmarł 21 lipca 2005 roku.
1942 - Niemcy zlikwidowali obóz romski na terenie Litzmannstadt Getto w Łodzi. Ponad cztery tysiące Romów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie wszystkich zamordowano.
1943 - Urodził się Maciej Kozłowski, historyk, dziennikarz, publicysta, działacz opozycji w okresie PRL, dyplomata, w latach 1999-2003 ambasador RP w Izraelu. W latach 60. nawiązał współpracę z miesięcznikiem "Kultura”, którą kontynuował w Paryżu. Jako korespondent "Kultury” kilkakrotnie wyjeżdżał do Czechosłowacji. Brał udział w nielegalnym przerzucie na terytorium Polski, przez Tatry, zakazanych wydawnictw emigracyjnych. W latach 80. XX wieku prowadził wykłady z najnowszej historii Polski i Europy Środkowej na Uniwersytecie Jagiellońskim, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz na uczelniach zagranicznych. Był członkiem Rady Funduszu Wydawnictw Niezależnych.
1943 - Zmarła Maria Rogozińska, rolniczka, mieszkanka wsi Wierbka pod Pilicą, wraz z trzyletnim synem zamordowana przez Niemców za ukrywanie Żydów, odznaczona medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
1944 - Władze sowieckie powołały Komisję Specjalną do Spraw Ustalenia i Zbadania Okoliczności Rozstrzelania przez Niemieckich Najeźdźców Faszystowskich w Lesie Katyńskim - tak zwaną Komisję Burdenki, której zadaniem było przypisanie Niemcom odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. Wiosną 1940 roku, na mocy tajnej uchwały podpisanej 5 marca 1940 przez Józefa Stalina i jego towarzyszy z Politbiura, funkcjonariusze NKWD rozstrzelali blisko 22 tysiące polskich oficerów z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, a także - w większości cywilów - osadzonych w więzieniach zachodniej Białorusi i Ukrainy. 80. rocznica
1944 - W Gliwicach urodził się Gerard Wilk, tancerz, pedagog, reżyser, solista baletu Teatru Wielkiego w Warszawie oraz przez 11 lat - Teatru Balet XX Wieku Maurice’a Bejarta. Od 1970 roku przebywał za granicą. Od 1989 zajmował się pracą pedagogiczną w Paryżu. Zmarł 28 sierpnia 1995 roku. 80. rocznica
1945 - Rozpoczęła się operacja wiślańsko-odrzańska - ofensywa styczniowa wojsk radzieckich na froncie o długości 1200 kilometrów. Do lutego Armia Czerwona wyzwoliła zachodnią część Polski oraz opanowała ziemie niemieckie po Odrę.
1946 - Urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz szosowy, złoty medalista mistrzostw świata w wyścigu indywidualnym w 1973 roku i dwukrotny wicemistrz świata w wyścigu drużynowym, srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 i Montrealu w 1976 w drużynie, czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju. W latach 1984-1988 był trenerem kadry narodowej kolarzy szosowych. Od 2010 do 2011 był prezesem Polskiego Związku Kolarskiego. W czerwcu 2018 podczas jednego z wyścigów dla weteranów w Kolonii miał poważny wypadek, po którym przeszedł kilka operacji. Zmarł 1 lutego 2021 roku.
1948 - Na rozkaz Stalina zamordowano w Mińsku przewodniczącego Żydowskiego Komitetu Antyfaszystowskiego Solomona Michoelsa. Funkcjonariusze sowieckiej bezpieki wepchnęli go pod jadącą ciężarówkę. Solomon Michoels w 1942 roku wraz z Icykiem Feferem za aprobatą i pozwoleniem Stalina wyjechał na siedmiomiesięczną delegację do Anglii, Kanady, Meksyku i USA. Byli entuzjastycznie przyjmowani we wszystkich tych krajach - spotkali się z Albertem Einsteinem, wystąpili w Nowym Jorku przed 47 tysiącami Amerykanów. W efekcie ich wizyty Żydzi amerykańscy przekazali ZSRR środki na zakup tysiąca samolotów, 500 czołgów, żywności i odzieży.
1949 - W Krakowie urodził się Andrzej Zaucha, piosenkarz, wokalista jazzowy, perkusista i saksofonista. Współpracował z Teatrem Stu w Krakowie. Po występie na Festiwalu w Opolu, w 1988 roku, stał się jedną z największych gwiazd muzyki rozrywkowej w Polsce. Jego popularne piosenki to: "Czarny Alibaba" z repertuaru Heleny Majdaniec, "C’est la vie - Paryż z pocztówki", "Byłaś serca biciem", "Bądź moim natchnieniem", "Siódmy rok", "Baw się lalkami", "Rozmowa z Jędrkiem" oraz piosenka z repertuaru Eugeniusza Bodo "Baby, ach te baby", nagrana wspólnie z Ryszardem Rynkowskim. Zginął zastrzelony, 10 października 1991 roku. 75. rocznica
1953 - Prymas Stefan Wyszyński na konsystorzu w Rzymie otrzymał od papieża Piusa XII nominację kardynalską. Został członkiem kolegium kardynalskiego i czterokrotnie brał udział w konklawe: w 1958, 1963 oraz w sierpniu i październiku 1978. Był zwolennikiem rozmów z władzami komunistycznymi PRL, ale dążył do niezależności Kościoła, który z czasem stał się ośrodkiem legalnie działającej opozycji wobec władz. Stefan Wyszyński, tytułowany Prymasem Tysiąclecia był czterokrotne więziony w miejscach odosobnienia: w Rywałdzie, Stoczku Warmińskim, Prudniku i Komańczy. Zmarł 28 maja 1981 roku. Został beatyfikowany 12 września 2021 w świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.
1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, redaktor niezależnego pisma "Bratniak", członek Ruchu Młodej Polski, szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność". Internowany w stanie wojennym, w latach 1983-1988 sekretarz Lecha Wałęsy, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP w latach 1990-1991, wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej w latach 1992-1996. Zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.
1955 - Rozpoczęto budowę kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. To największe i najstarsze centrum kosmiczne na świecie. Stąd startują statki kosmiczne. Zajmuje obszar o wymiarach 75 na 90 kilometrów. Znajduje się na tym terenie: 11 kompleksów montażowych, dziewięć startowych oraz dwa lotniska.
1959 - Premiera filmu "Zamach" w reżyserii Jerzego Passendorfera. Dramat wojenny jest rekonstrukcją przygotowań i realizacji wyroku śmierci wykonanego podczas okupacji niemieckiej 1 lutego 1944 na dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Franzu Kutscherze. Został on skazany na karę śmierci przez Komendę Główną Armii Krajowej za masowe egzekucje Polaków w okupowanej Warszawie. Główne role zagrali: Bożena Kurowska, Grażyna Staniszewska i Zbigniew Cynkutis. 65. rocznica
1964 - Urodził się Jeff Bezos, amerykański przedsiębiorca, prezes, dyrektor generalny i przewodniczący zarządu Amazon.com. Od 2018 do 2021 roku najbogatszy człowiek świata według rankingu agencji Bloomberg. Czasopismo "Forbes” szacowało w 2022 roku jego majątek na ponad 137 miliardów dolarów, z czego większość stanowiły akcje Amazon.com. 60. rocznica
1966 - Urodził się Rob Zombie, amerykański wokalista heavymetalowy, reżyser, scenarzysta filmowy, pisarz i twórca komiksów. W latach dziewięćdziesiątych stał się znany, jako założyciel, wokalista i autor piosenek grupy White Zombie. W 2009 roku został sklasyfikowany na 29. miejscu listy 50 najlepszych heavymetalowych frontmanów wszech czasów według Roadrunner Records. Zombie jest wielbicielem i twórcą horrorów. Wyreżyserował między innymi dwie części "Halloween" oraz "Dom tysiąca trupów", który stał się klasyką gore-horroru.
1969 - Ukazał się debiutancki album brytyjskiego zespołu Led Zeppelin. Po wydaniu płyta zebrała negatywne recenzje, mimo to sprzedawał się bardzo dobrze. Po latach krytycy docenili płytę, umieszczając ją na 29. miejscu na liście 500 albumów wszech czasów amerykańskiego czasopisma "Rolling Stone”. Singlem promującym wydawnictwo została otwierająca album piosenka "Good Times Bad Times”, która dotarła do 80. miejsca na amerykańskiej liście przebojów "Billboard” Hot 100". 55. rocznica
1970 - Pierwszy regularny rejs Boeinga 747 na trasie Nowy Jork-Londyn. Maszyna, potocznie nazywana Jumbo Jetem, jest jednym z największych samolotów odrzutowych na świecie. Może zabrać na pokład od 300 do ponad 500 pasażerów.
1975 - Zmarł Kazimierz Ulatowski, architekt i historyk architektury, dyrektor Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy, pracownik naukowy Politechniki Poznańskiej. Zaprojektował między innymi budynki Dyrekcji Lasów Państwowych i Kasy Chorych w Toruniu oraz zakład zdrojowy w Ciechocinku, sierociniec w Grudziądzu, a także kościół świętego Wojciecha w Starogardzie Gdańskim. Urodził się 2 marca 1884 roku.
1976 - Zmarła Agata Christie, brytyjska pisarka, Pierwsza Dama powieści detektywistycznej oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszechczasów. Twórczyni słynnych postaci dwojga śledczych - Herkulesa Poirota oraz panny Marple. Do jej najbardziej znanych powieści należą: "Śmierć na Nilu", "Zabójstwo Rogera Ackroyda", "Morderstwo na plebanii". Napisała ponad 90 książek i sztuk teatralnych, większość z nich została sfilmowana. W języku angielskim ukazało się ponad miliard egzemplarzy jej powieści, a kolejny miliard w ponad 40 innych językach. Urodziła się 15 września 1890 roku.
1977 - Zmarł Henri Georges Clouzot, francuski reżyser filmowy, autor głośnych filmów sensacyjnych, o podtekście społecznym: "Morderca mieszka pod 21”, "Kruk”, "Cena strachu”, "Prawda”, "Szpiedzy”. Urodził się 20 listopada 1907 roku.
1983 - Premiera polsko-francuskiego filmu historycznego "Danton" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Film miał być realizowany w Polsce na zamówienie wytwórni Gaumont, jednak wprowadzenie w grudniu 1981 roku stanu wojennego zniweczyło zarówno plany realizacji, jak i dystrybucji filmu w kraju. Nie rezygnując z tworzenia, reżyser przeniósł cały projekt do Francji, gdzie zrealizował film przy udziale grupy polskich aktorów. Po realizacji zdjęć niektórzy zdecydowali się na pozostanie za granicą, między innymi Andrzej Seweryn i Wojciech Pszoniak.
1984 - Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu. Był to drugi ośmiotysięcznik zdobyty zimą i pierwszy zdobyty bez wspomagania tlenem z butli. Manaslu to ósmy pod względem wysokości szczyt Ziemi. Leży w północnej części Nepalu i ma wysokość 8163 metry nad poziomem morza. 40. rocznica
1986 - Kostarykańczyk z amerykańskim obywatelstwem Franklin Chang-Díaz wystartował na pokładzie wahadłowca Columbia w swój pierwszy z rekordowych siedmiu lotów w kosmos. Brał jeszcze udział w misjach kosmicznych w latach: 1989, 1992, 1994, 1996, 1998 i 2002. Podczas tej ostatniej wykonał trzy spacery kosmiczne, jako część prac rozbudowy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W lipcu 2005 opuścił korpus astronautów.
1987 - W La Brévine w górach Jura zanotowano najniższą temperaturę w historii pomiarów w Szwajcarii - minus 41,8 °C.
1989 - Zmarł Zygmunt Hübner, aktor, reżyser i eseista, dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie. Inscenizował "Ulissesa" Jamesa Joyce'a, "Lot nad kukułczym gniazdem" według Kena Keseya. W filmie "Westerplatte" zagrał majora Sucharskiego. Ponadto pojawił się w obrazach: "Prom", "Raj na ziemi", "Szpital Przemienienia", "Blaszany bębenek”, "Akcja Brutus” i w serialu telewizyjnym "Stawka większa niż życie". Urodził się 23 marca 1930 roku. 35. rocznica
1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego. Gabinet złożył dymisję 5 grudnia 1991 po ukonstytuowaniu się nowego Sejmu.
1991 - Kongres Stanów Zjednoczonych upoważnił prezydenta George H.W. Busha do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu likwidacji irackiej okupacji Kuwejtu. 17 stycznia rozpoczęła się operacja "Desert Storm", a później jej dalsza część "Pustynny miecz”. 25 lutego generał Norman Schwarzkopf poprowadził ofensywę lądową, która trwała trzy dni. 28 lutego 1991 roku prezydent Bush ogłosił zwycięskie zakończenie wojny i wyzwolenie Kuwejtu. Irak po przegranej wojnie spotkał się z wieloma sankcjami nałożonymi przez ONZ, boleśnie odczuwanymi przez Irakijczyków przez długi czas. Został także zmuszony do zniszczenia broni masowego rażenia.
1993 - Zmarł Józef Czapski, malarz, autor portretów, pejzaży, kompozycji figuralnych, pisarz. Wydał między innymi wspomnienia wojenne "Na nieludzkiej ziemi", był współtwórcą paryskiej "Kultury". Uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, walczył w kampanii wrześniowej 1939, po której dostał się do niewoli sowieckiej. Do 1941 roku był więźniem sowieckiego obozu w Starobielsku, potem żołnierzem armii generała Władysława Andersa. Prowadził poszukiwania zaginionych polskich oficerów, więźniów Starobielska, Kozielska i Ostaszkowa. Urodził się 3 kwietnia 1896 roku.
1994 - W Pradze na spotkaniu z prezydentem USA Billem Clintonem prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej - Czechy, Słowacja, Węgry i Polska - zaakceptowali program NATO "Partnerstwo dla Pokoju". 30. rocznica
1998 - 19 europejskich krajów podpisało protokół dodatkowy do Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie, zakazujący klonowania ludzi. Polska nie jest jeszcze stroną tej Konwencji, choć ją podpisała w 1999 roku, gdyż potrzebna jest jeszcze ratyfikacja.
1999 - Zmarł Kazimierz Grześkowiak, pisarz, artysta estradowy, kompozytor, satyryk. Autor między innymi utworów, w których karykaturalnie przedstawiał obserwacje z życia polskiej wsi: "Chłop żywemu nie przepuści", "Odmieniec", "Panny z Cicibora", "To je moje". Przez wiele lat związany z zespołem Silna Grupa pod Wezwaniem. Urodził się 1 marca 1941 roku. 25. rocznica
2000 - Zmarł Marc Davis, grafik, twórca postaci z filmów Walta Disneya - Kopciuszka, jelonka Bambi, Królewny Śnieżki, Alicji z Krainy Czarów i Piotrusia Pana. Urodził się 30 marca 1913 roku.
2000 - Zmarła Meriol Trevor, brytyjska pisarka, autorka powieści: "The Two Kingdoms", "The Marked Man", "The Golden Palaces", książek dla dzieci - "Sun Slower, Sun Faster", "The Sparrow Child", a także biografii historycznych: "Apostle of Rome", "Pope John", "Historia z życia Jamesa II, króla Anglii i Szkocji". Urodziła się 15 kwietnia 1919 roku.
2001 - Zmarł Aleksander Bocheński, myśliciel, publicysta, tłumacz, autor szkiców o problematyce historyczno-politycznej i gospodarczej - "Dzieje głupoty w Polsce", "Rzecz o psychice narodu". Jednym z najbardziej kontrowersyjnych epizodów w działalności Aleksandra Bocheńskiego było poparcie, jakie udzielił Wojciechowi Jaruzelskiemu w latach 80., opowiadając się za stanem wojennym oraz wchodząc w skład Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Urodził się 6 sierpnia 1904 roku.
2003 - Zmarł Maurice Gibb, jeden z trzech braci tworzących znany w latach 70. zespół Bee Gees. Byli oni autorami między innymi, ścieżki dźwiękowej do filmu "Gorączka sobotniej nocy". Urodził się 22 grudnia 1949 roku.
2003 - 11. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zebrane ponad 30 milionów złotych zostało przeznaczone na kupno sprzętu medycznego dla oddziałów niemowlęcych i dzieci młodszych.
2004 - Największy statek pasażerski świata "Queen Mary 2” wyruszył w swój dziewiczy rejs. Ten liniowiec transatlantycki ma 345 metrów długości, 41 metrów szerokości i 72 metry wysokości. Zbudowany w stoczni we Francji, ma 18 pokładów, w tym 14 pasażerskich. Budowa zajęła 22 miesiące i kosztowała około 900 milionów dolarów. Statek może pomieścić 2695 pasażerów. 20. rocznica
2006 - 362 pielgrzymów zostało zadeptanych, a 250 rannych po wybuchu paniki w meczecie w Mekce, podczas obrzędu ukamienowania szatana. Corocznie setki tysięcy muzułmanów uczestniczą w hadżu, czyli pielgrzymce do Mekki, w trakcie której symbolicznie kamienowany jest szatan. Muzułmanie wierzą, że w ten sposób naśladują Abrahama, który rzucał kamieniami w diabła, kuszącego proroka do nieprzestrzegania boskiego nakazu, by poświęcił swojego syna.
2006 - Niedoszły zabójca papieża Jana Pawła II Mehmet Ali Agca opuścił tureckie więzienie, jednak 20 stycznia Najwyższy Sąd Turecki orzekł, że czas spędzony we włoskim więzieniu nie może być odjęty od wyroku sądu tureckiego i Agca wrócił do więzienia. Ostatecznie Ali Agca wyszedł na wolność 18 stycznia 2010 roku.
2009 - W Warszawie zmarła Joanna Guze, historyk i krytyk sztuki, popularyzatorka malarstwa, tłumaczka literatury francuskiej i rosyjskiej. Autorka prac "Impresjoniści", "Na tropach sztuki", "Twarze z portretów", "Spotkania w muzeach świata" oraz słuchowisk radiowych dla młodzieży. W sierpniu 1980 dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Urodziła się 30 listopada 1917 roku. 15. rocznica
2010 - W Olkuszu odnaleziono jedyny w polskich zbiorach obraz Claude’a Moneta "Plaża w Pourville", skradziony z Muzeum Narodowego w Poznaniu we wrześniu 2000 roku. Złodziej podłożył kopię, wcześniej wyciąwszy ostrym narzędziem oryginał z ramy. Wartość płótna szacowana jest według różnych źródeł na około siedem milionów dolarów.
2010 - Zmarła Wanda Skuratowicz, białoruska katolicka działaczka społeczno-religijna, obrończyni wolności wyznania w czasach ZSRR, odznaczona tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata za uratowanie żydowskiej rodziny w czasie II wojny światowej. Urodziła się 25 maja 1925 roku.
2012 - Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że stan wojenny w grudniu 1981 roku nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji "Solidarności", zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach. Sąd skazał na dwa lata w zawieszeniu byłego Ministra Spraw Wewnętrznych Czesława Kiszczaka i uniewinnił byłego I sekretarza KC PZPR Stanisława Kanię. W procesie oskarżonym był też między innymi Wojciech Jaruzelski, ale jego sprawę sąd wyłączył z powodu złego stanu zdrowia i ostatecznie po jego śmierci umorzył postępowanie.
2014 - 22. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zebrano prawie 52,5 miliona złotych, a pieniądze przeznaczono na kupno specjalistycznego sprzętu dla dziecięcej medycyny ratunkowej i godną opiekę medyczną dla seniorów. 10. rocznica
2015 - Zmarła Jelena Obrazcowa, rosyjska śpiewaczka operowa - mezzosopran. Była solistką w Teatrze Bolszoj, śpiewała także w operze wiedeńskiej. Laureatka pierwszych nagród w konkursie wokalistów imienia Piotra Czajkowskiego w Petersburgu oraz w konkursie w Barcelonie. Urodziła się 7 lipca 1939 roku.
2016 - 10 osób zginęło, a 15 zostało rannych w samobójczym zamachu bombowym w pobliżu Błękitnego Meczetu w Stambule w Turcji. Wszyscy zabici to obcokrajowcy, większość z nich to turyści z Niemiec. Zamachowcem był Syryjczyk związany z tak zwanym Państwem Islamskim. Zamachowiec wysadził się w powietrze w popularnej wśród turystów dzielnicy Sultanahmet.
2017 - Zmarł Ireneusz "Pióro" Nowacki, perkusista. Grał w między innymi w zespołach "Recydywa", "Romuald i Roman", "Jan Kowalski". Urodził się 10 grudnia 1951 roku.
2017 - Zmarł William Peter Blatty, amerykański pisarz i scenarzysta, pochodzenia libańskiego, w 1971 autor słynnej powieści grozy "Egzorcysta", na podstawie, której dwa lata później powstał kultowy film pod tym samym tytułem. W 1974 zdobył Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany do filmu "Egzorcysta". W 1990 roku wyreżyserował "Egzorcystę 3". Urodził się 7 stycznia 1928 roku.
2018 - Zmarł Tomasz Zieliński, redaktor i wydawca pism o tematyce komputerowej. Był między innymi współtwórcą magazynu "PCkurier". Był inicjatorem organizowanych od 1994 roku Balów Charytatywnych Informatyków, z których dochód był przeznaczany na Fundację Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo. Urodził się 15 września 1957 roku.
2019 - W wyniku wstrząsu w kopalni Rudna w Polkowicach zginął jeden górnik, a sześciu zostało rannych. Do wstrząsu doszło na głębokości 900 metrów. 5. rocznica
2019 - Dwie osoby zginęły, a 47 zostało rannych, w tym 10 ciężko, po wybuchu gazu w Paryżu. Ofiary śmiertelne to strażacy, którzy sprawdzali zgłoszenie o wycieku gazu w kamienicy. 5. rocznica
2020 - Zmarł sir Roger Scruton, brytyjski filozof, pisarz i kompozytor. Autor ponad 30 książek z dziedziny filozofii, krytyki literackiej, eseistyki politycznej i kulturalnej oraz powieści tłumaczonych na wiele języków. Czynnie angażował się w antykomunistyczną, był więziony w Czechosłowacji. Urodził się 27 lutego 1944 roku.
2020 - Zmarła Barbara Dunin-Kurtycz, piosenkarka, występująca w duecie z mężem Zbigniewem Kurtyczem - śpiewali między innymi piosenkę "Żeby się ludzie kochali". Urodziła się 3 grudnia 1943 roku.
2021 - Zmarł Filaret, rosyjski biskup prawosławny, egzarcha Białorusi w latach 1978- 2013. Z racji pełnionej funkcji zajmował także stanowiska polityczne: był deputowanym Rady Najwyższej Białoruskiej SRR, oraz Republiki Białorusi XII kadencji w latach 1990-1995. Był nagrodzony wieloma orderami świeckimi i cerkiewnymi w tym otrzymał Order Marii Magdaleny I stopnia, przyznany przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w latach 1985 i 2000 roku. Urodził się 23 stycznia 1929 roku.
2022 - Zmarł Witold Antkowiak, piosenkarz, członek Duetu Egzotycznego, wykonującego polskie aranżacje utworów z Ameryki Łacińskiej. Regularnie występował w Telewizji Polskiej i Polskim Radiu. Współpracował z Zespołami Jana Walaska i Zbigniewa Wicharego, a także nagrywał wspólnie z Orkiestrami Stefana Rachonia, Henryka Debicha, Bogusława Klimczuka oraz Zygmunta Mahlika. Do jego najbardziej znanych utworów należały: "Czy pamiętasz ten dom", "W świat wertepami" oraz "Jesteś jak wesoły obłok". Urodził się 22 grudnia 1930 roku.
2022 - Zmarł Robert Stando, reżyser filmów dokumentalnych, scenarzysta. Jest autorem kilkudziesięciu dokumentów, między innymi: "Miasto, które może zginąć", "Muzyka nocą", "Alarm dla pokoju" i "Dr Krupik". Urodził się 16 czerwca 1931.
2023 - Zmarła Lisa Marie Presley, amerykańska piosenkarka, córka legendy rock and rolla Elvisa Presleya. Wydała trzy solowe albumy: "To Whom It May Concern", "Now What #9" i "Storm&Grace". Na mocy testamentu była jedyną spadkobierczynią majątku pozostałego po ojcu, jednak mogła nim rozporządzać dopiero po ukończeniu 30. roku życia. Urodziła się 1 lutego 1968 roku. 1. rocznica
2023 - Zmarł Charles Treger, amerykański skrzypek i pedagog. Był laureatem 1. nagrody na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym imienia Henryka Wieniawskiego w Poznaniu w 1962 roku. Podczas swojej kariery występował z wieloma czołowymi orkiestrami na świecie i dyrygentami. Urodził się 3 maja 1935 roku. 1. rocznica
