1324 - Zmarł Marco Polo, wenecki kupiec i podróżnik. Wraz z ojcem i stryjem dotarł do Chin, przemierzając jedwabny szlak. Byli jednymi z pierwszych przedstawicieli Zachodu, którzy dotarli do Państwa Środka. Marco Polo pełnił misję poselską powierzoną mu przez mongolskiego Kubilaj-chana. Wraz z ojcem i stryjem towarzyszył księżniczce Kokaczin, wysłanej do Persji, gdzie miała poślubić króla z dynastii mongolskiej. Podróże Marco Polo zostały spisane w książce "Opisanie świata”. Marco Polo jest uważany za jednego z największych podróżników w historii. Urodził się 15 września 1254 roku. 700. rocznica
1455 - Papież Mikołaj V ogłosił bullę Romanus Pontifex. Przyznawał w niej królowi portugalskiemu Alfonsowi V Afrykańczykowi, jego sukcesorom i infantowi Henrykowi prawo podboju nowych terenów w Afryce, walki z niewiernymi i monopol na handel. Tym, którzy by Portugalczykom utrudniali ich dzieło groził z kolei ekskomuniką. Król Portugalii, jako jeden z niewielu przywódców europejskich odpowiedział pozytywnie na wezwanie papieża do krucjaty przeciw niewiernym, po tym jak w 1453 roku Turcy zdobyli Konstantynopol.
1456 - Zmarł Wawrzyniec Iustiniani, włoski duchowny katolicki, biskup Castello, pierwszy patriarcha Wenecji, święty. Zreformował Kościół i ustanowił nowe parafie w Wenecji. Był autorem traktatu o ascezie oraz pism do ludu, w których zachęcał do ufności w Boże miłosierdzie. Wspomagał ubogich, fundacje i zgromadzenia. Urodził się 1 lipca 1381 roku.
1560 - Zmarł Jan Łaski, początkowo ksiądz katolicki, później teolog protestancki, wybitny działacz ruchu reformacyjnego, dyplomata, sekretarz króla Zygmunta I Starego. Był organizatorem zborów ewangelickich w Anglii i wschodniej Fryzji, twórcą Kościoła kalwińskiego w Polsce. Jest upamiętniony na Pomniku Reformacji w Genewie. Urodził się w 1499 roku.
1642 - Zmarł Galileusz, włoski fizyk, astronom, filozof, twórca nowożytnej mechaniki. Odkrył między innymi: prawa ruchu wahadła i swobodnego spadania ciał, cztery księżyce Jowisza oraz plamy na Słońcu. Na podstawie swoich obserwacji, przekonał się o słuszności teorii heliocentrycznej Kopernika w czasie, gdy Kościół bronił teorii geocentrycznej. Urodził się 15 lutego 1564 roku.
1693 - Zmarł Jan Andrzej Morsztyn, polityk, podskarbi wielki koronny, pisarz i poeta, jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego baroku. Autor zbiorów poezji: "Lutnia”, "Kanikuła albo Psia gwiazda”. Jego utwory cechowały się niezwykłym kunsztem. Poprawiał je wielokrotnie, troszcząc się o każdy szczegół. Pierwszy zbiór poezji obejmuje ponad 200 wierszy, drugi ponad 30. Urodził się 24 czerwca 1621 roku.
1780 - W trzęsieniu ziemi o sile 7,7 stopnia w skali Richtera, z epicentrum w okolicy miasta Tebriz w północno-zachodnim Iranie, zginęło ponad 80 tysięcy osób.
1800 - We Francji odnaleziono wychowywanego przez dzikie zwierzęta chłopca z Aveyron. Szacowano, że miał wówczas około 12 lat. Przebywał w lesie i był prawdopodobnie wychowywany przez zwierzęta. Na jego ciele naliczono około 40 blizn. Chłopiec nie umiał mówić i zachowywał się jak dzikie zwierzę. Victor nigdy nie nauczył się mówić. Znał jedynie kilka słów. Początkowo robił duże postępy w życiu społecznym i uczył się wypełniać polecenia. Po pięciu latach jego rozwój uległ zatrzymaniu. Zmarł 1828 roku.
1823 - Urodził się Alfred Russel Wallace, angielski biolog i przyrodnik. Pracował nad teorią doboru naturalnego i przez te badania doszedł do teorii ewolucji, niezależnie od Karola Darwina. Teoria została po raz pierwszy ogłoszona wspólnie przez obu naukowców w 1858 roku. Laureat Medalu Copleya - nagrody, którą wcześniej otrzymał też Darwin. Zmarł 7 listopada 1913 roku.
1824 - Urodził się William Wilkie Collins, angielski powieściopisarz, dramaturg, jeden z najbardziej docenianych pisarzy epoki wiktoriańskiej. Napisał około 30 powieści, ponad 50 opowiadań i 15 sztuk. Do jego najbardziej znanych książek należy "Kamień księżycowy”, uważany za pierwszą powieść detektywistyczną. Jego twórczość miała istotny wpływ na brytyjskiego reżysera Alfreda Hitchcocka. Wiele utworów Williama Collinsa zostało sfilmowanych. W Polsce nakręcono w 1967 roku nowelę telewizyjną "Przeraźliwe łoże" w reżyserii Witolda Lesiewicza. Zmarł 23 września1889 roku. 200. rocznica
1843 - Urodził się Frederick Abberline, brytyjski detektyw Scotland Yardu, śledczy z okresu poszukiwania Kuby Rozpruwacza. W tropienie seryjnego mordercy zaangażowany był od śmierci pierwszej ofiary. Nigdy nie udało mu się złapać mordercy, ale zasłynął w Wielkiej Brytanii, jako synonim wytrwałego i całkowicie oddanego swojej pracy detektywa. Jako pierwszy zasugerował, że Kuba Rozpruwacz może być kobietą. Zmarł 10 grudnia 1929 roku.
1851 - Jean Foucault, francuski fizyk i astronom, przeprowadził swój pierwszy eksperyment z wahadłem nazwanym później jego nazwiskiem. Pierwsze wahadło Foucaulta uruchomiono w lutym tego samego roku i zaprezentowano publiczności w Paryżu. Miało długość 67 metrów, a okres drgań wynosił 16,42 setnych sekundy. Powolna zmiana płaszczyzny ruchu wahadła względem Ziemi dowodzi jej obrotu wokół własnej osi.
1852 - Urodził się Józef Łęgowski, historyk, etnograf, językoznawca i nauczyciel. Współtwórca polskiego szkolnictwa na terenie dawnego zaboru pruskiego. Autor pracy "Kaszuby i Kociewie”, w której opisał obraz etnograficzny obu regionów. Zachęcał nie tylko do zwiedzania Gdańska, Sopotu i Helu, ale też tak zwanej "Szwajcarii Kaszubskiej”. Zmarł 13 listopada 1930 roku.
1883 - Urodził się Seweryn Hammer, filolog klasyczny, profesor, tłumacz i komentator literatury greckiej. Wykładowca filologii klasycznej. Jego zainteresowania naukowe obejmowały poezję i tragedię grecką, język grecki, epikę i retorykę rzymską oraz dzieje filologii klasycznej w Polsce. Podczas okupacji niemieckiej w wyniku "Sonderaktion Krakau" aresztowany i wywieziony do obozu zagłady Sachsenhausen, a później do Dachau, gdzie został wyzwolony wraz z końcem okupacji. Zmarł 13 stycznia 1955 roku.
1884 - Urodził się Kornel Makuszyński, powieściopisarz, poeta, krytyk teatralny, członek Polskiej Akademii Literatury. Zasłynął, jako autor utworów dla dzieci i młodzieży, między innymi: "Szatan z siódmej klasy", "O dwóch takich, co ukradli księżyc” i "Awantura o Basię". W 1933 roku napisał książkę o przygodach Koziołka Matołka, którą zilustrował Marian Walentynowicz. Tak powstała jedna z pierwszych w Polsce historyjek obrazkowych dla dzieci. Po 1945 objęty został zakazem publikacji. Kornelowi Makuszyńskiemu udało się wydać już tylko jedną nową książkę - "List z tamtego świata". Zmarł 31 lipca 1953 roku. 140. rocznica
1889 - Herman Hollerith z Nowego Jorku opatentował pierwszą elektryczną maszynę liczącą. Łącznie w ciągu swojego życia uzyskał 38 patentów. Założona przez niego firma przerodziła się w 1924 roku w giganta rynku komputerowego - IBM. 135. rocznica
1889 - W Płocku urodził się Julian Leszczyński, pseudonim Leński, działacz komunistyczny, sekretarz generalny KC KPP w latach 1929-1937. Był autorem ponad 100 pozycji publicystycznych w czasopismach polskich i międzynarodowych. Aresztowany w Związku Sowieckim i oskarżony o działalność agenturalną, został rozstrzelany 27 września 1937 roku. 135. rocznica
1893 - Urodził się Marian Szretter, aspirant Policji Państwowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W policji od 1 czerwca 1920 roku. Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 znalazł się w niewoli radzieckiej w specjalnym obozie NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany w Kalininie wiosną 1940 roku. Pochowany w Miednoje.
1894 - Urodził się Rajmund Maria Kolbe, znany, jako ojciec Maksymilian, franciszkanin, kapłan i męczennik, który 14 sierpnia 1941 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau oddał życie za innego więźnia, skazanego na śmierć głodową - Franciszka Gajowniczka. Pierwszy polski święty wyniesiony na ołtarze przez papieża Jana Pawła II, kanonizowany 10 października 1982. Założyciel organizacji Rycerstwo Niepokalanej, miesięcznika "Rycerz Niepokalanej” i Radia Niepokalanów oraz najliczniejszego klasztoru na świecie w Niepokalanowie. 130. rocznica
1896 - Zmarł Paul Verlaine, jeden z największych poetów francuskich i czołowych twórców symbolizmu. Zaliczany do grona tak zwanych "poetów wyklętych". Jego wiersze były popularne wśród muzyków i często wykorzystywane, jako teksty piosenek. Z kolei wiersz "Chanson d’automne" podczas II wojny światowej służył aliantom do przekazywania kodowanych wiadomości francuskiemu ruchowi oporu. Urodził się 30 marca 1844 roku.
1900 - Urodził się Marian Einbacher, piłkarz grający na pozycji napastnika, reprezentant Polski, urzędnik bankowy. W reprezentacji Polski zagrał tylko jedno spotkanie - w historycznym pierwszym międzypaństwowym meczu polskiej drużyny, 18 grudnia 1921, który Polska przegrała w Budapeszcie z Węgrami 0:1. W czasie II wojny światowej został aresztowany i uwięziony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, gdzie zmarł 12 stycznia 1943.
1904 - Urodził się Karl Brandt, niemiecki lekarz, polityk nazistowski, osobisty lekarz Adolfa Hitlera. Kierował programem eutanazji w III Rzeszy od 1939. Jako Główny Komisarz do spraw Zdrowia i Higieny Rzeszy był zaangażowany w prowadzenie eksperymentów medycznych na ludziach. Po wojnie został skazany w Norymberdze na karę śmierci za zbrodnie przeciwko ludzkości, przestępstwa wojenne i uczestnictwo w przestępczej organizacji. Wyrok wykonano 2 czerwca 1948 roku. 120. rocznica
1906 - Urodził się Stefan Zbigniew Różycki, geolog i geograf, podróżnik, badacz polarny, uczestnik pierwszej polskiej wyprawy naukowej na Spitsbergen w 1934 roku. Podczas niemieckiej okupacji działał w Armii Krajowej. Po wojnie uczestnik wypraw naukowych, między innymi do Chin, Wietnamu i na Saharę. Autor wielu opracowań popularnonaukowych, w tym wydanej w 1979 książki "Geolog detektywem - Na tropie ludzi, kultur i sztuki”. Zmarł 16 września 1988 roku.
1910 - Urodziła się Galina Ułanowa, rosyjska tancerka, jedna z największych balerin XX wieku. Przez wiele lat była solistką Teatru Bolszoj w Moskwie. Do najsłynniejszych kreacji artystki należą: Odetta-Odylia w "Jeziorze łabędzim”, Aurora w "Śpiącej królewnie” oraz Julia w "Romeo i Julii”. Zmarła 21 marca 1998 roku.
1910 - W Wiedniu odbyła się premiera operetki "Cygańska miłość" Ferenca Lehára. Libretto zostało napisane przez Alfreda Willnera i Roberta Bodanzky'ego. Premierę przyjęto owacyjnie. Publiczność przez sto wieczorów wypełniała salę teatru. Jeszcze w 1911 roku utwór dotarł do Nowego Jorku, 16 grudnia 1911 w nowej wersji miał francuską premierę w Marsylii. Wcześniej, 5 listopada, został wystawiony w Warszawie.
1914 - Urodził się Władysław Koba, harcerz, oficer Legionów, uczestnik wojny obronnej w 1939 roku, członek AK i WiN, zamordowany przez władze komunistyczne na zamku w Rzeszowie 31 stycznia 1949. Szczątki Władysława Koby zostały odnalezione przez IPN dopiero po kilkudziesięciu latach i złożone w 2016 roku w rodzinnym grobie na cmentarzu w Przemyślu. W 1992 sąd wojskowy wydał postanowienie stwierdzające nieważność wyroku. 110. rocznica
1914 - Urodził się Henryk Chmielewski, bokser, złoty medalista mistrzostw Europy w Mediolanie w 1937 roku, olimpijczyk z Berlina z 1936. W marcu 1938 wyjechał do USA i został tam bokserem zawodowym. Pod nazwiskiem Henry Chemel stoczył 82 walki zawodowe, wygrywając 56, a 24 przegrywając. Zmarł 15 listopada 1998 roku. 110. rocznica
1914 - Urodził się Zbigniew Błażyński, dziennikarz emigracyjny. W latach 50. XX wieku przeprowadził dla Radia Wolna Europa rozmowy z Józefem Światłą w cyklu "Za kulisami bezpieki i partii" i opracował 40-stronicową broszurę pod tym samym tytułem zrzucaną do Polski podczas tak zwanej akcji balonowej. W kolejnych latach był pracownikiem i dyrektorem sekcji polskiej BBC. Po przejściu na emeryturę kierował w latach 80. Polską Fundacją Kulturalną w Londynie. W 1985 wydał książkę "Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940-1955". Zmarł 25 października 1996 roku w Londynie. 110. rocznica
1918 - W orędziu do Kongresu Stanów Zjednoczonych amerykański prezydent Thomas Woodrow Wilson przedstawił słynny 14-punktowy plan pokojowy mający obowiązywać po I wojnie światowej. Zawarł w nim postulat unormowania stosunków międzynarodowych oraz ideę utworzenia Ligi Narodów. Dla Polaków ważny był punkt 13. mówiący o utworzeniu niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza na terenach zamieszkanych w większości przez ludność polską.
1918 - Urodził się Josef Sepp Bradl, austriacki skoczek narciarski, mistrz świata z 1939 oraz zwycięzca pierwszej edycji Turnieju Czterech Skoczni. Pierwszy skoczek w historii, który skoczył ponad 100 metrów. Zmarł 3 marca 1982 roku.
1919 - Urodził się Marian Wolniewicz, duchowny katolicki, teolog i biblista. Wykładał między innymi w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu i w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Przetłumaczył oraz opatrzył komentarzem "Dzieje Apostolskie” w "Biblii Tysiąclecia”. Nosił tytuł papieskiego kapelana honorowego. Zmarł 14 lipca 2005 roku. 105. rocznica
1919 - Naczelna Rada Ludowa objęła władzę na terenach odbitych Niemcom podczas powstania wielkopolskiego. Początkowo popierała pokojowe przejęcie ziem zaboru pruskiego przez odradzające się państwo polskie, jednak wybuch powstania wymusił zmianę stanowiska i przejęcie kontroli cywilnej i wojskowej nad wyzwolonymi ziemiami. Po zakończeniu powstania uzgodniono stopniowe włączanie Wielkopolski w granice odrodzonego państwa. 105. rocznica
1921 - Urodził się Leonardo Sciascia, włoski pisarz, publicysta, a także polityk. Pochodził z Sycylii i w swoje twórczości ukazywał realia życia na wyspie w tym także wpływ mafii na codzienne sprawy mieszkańców. W latach 70 rozpoczął karierę polityczna, był radnym partii komunistycznej, był też europarlamentarzystą. W Polsce wydano osiem powieści jego autorstwa, między innymi: "Dzień puszczyka", "Todo modo", "Zniknięcie Majorany". Zmarł w Palermo 20 listopada 1989 roku.
1922 - Urodził się Stanisław Gronkowski, aktor teatralny i filmowy, od 1948 roku związany z Teatrem Rapsodycznym i Teatrem Poezji w Krakowie. Od 1955 był w zespole krakowskiego Starego Teatru. W filmach grał głównie role drugoplanowe, wystąpił między innymi w "Jak rozpętałem II wojnę światową", "Kalosze szczęścia", "Z biegiem lat, z biegiem dni". Zmarł 20 maja 2004 roku.
1923 - Urodził się Emanuel Rostworowski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk. Był redaktorem "Polskiego Słownika Biograficznego", autorem wielu książek, jak: "Historia Powszechna. Wiek XVIII" oraz "Popioły i korzenie". Zmarł 8 października 1989 roku.
1924 - Inflacja w Polsce osiągnęła apogeum. Kurs dolara wyniósł 10 miliardów 250 milionów marek polskich. 100. rocznica
1926 - Urodził się Bronisław Pawlik, aktor teatralny i filmowy. Grał między innymi: Rzeckiego w "Lalce" Bolesława Prusa, Cześnika w "Zemście" Aleksandra Fredry. Występował też w serialach telewizyjnych: "Chłopi", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Stawka większa niż życie" czy "Alternatywy 4". Występował również w Kabarecie Starszych Panów oraz w programie dla dzieci "Miś z okienka". Był aktorem Teatru Polskiego Radia. W 1988 roku został nagrodzony "Wielkim Splendorem” - prestiżową nagrodą przyznawaną przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia dla aktorów-wykonawców słuchowisk radiowych. Zmarł 6 maja 2002 roku.
1927 - Urodziła się Małgorzata Lorentowicz, aktorka, podczas Powstania Warszawskiego sanitariuszka Armii Krajowej. Często grała role wytwornych dam z towarzystwa. Występowała w teatrach Szczecina, Warszawy i Wrocławia oraz w filmach, między innymi: "Wesele", "Nikodem Dyzma" i "Kogel - mogel". Zmarła 8 maja 2005 roku.
1928 - Urodził się Jan Szancenbach, malarz, przedstawiciel koloryzmu, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Malował pejzaże, martwe natury, widoki wnętrz pełne ekspresji, o urozmaiconej fakturze, niekiedy na pograniczu abstrakcji. Zajmował się także grafiką, projektowaniem plakatów i okładek, malarstwem w architekturze. Brał udział w ponad 300 wystawach ogólnopolskich i 70 zagranicznych. Zmarł 15 grudnia 1998 roku.
1928 - W Młocku-Kopaczach urodził się Ryszard Bacciarelli, aktor teatralny i filmowy. Zagrał między innymi w filmach "Eroica", "Akcja pod Arsenałem", "Popiełuszko. Wolność jest w nas". Praprawnuk malarza Marcello Bacciarelliego. Zmarł 22 czerwca 2021 roku.
1932 - Urodził się Janusz Kotliński, lekkoatleta, członek słynnego Wunderteamu, później trener. W latach 50. sześciokrotnie ustanowił rekord Polski w biegach płotkarskich. Zmarł 19 października 2005 roku.
1934 - Urodził się Jacques Anquetil, francuski kolarz torowy i szosowy. Był pięciokrotnym zwycięzcą wyścigu Tour de France, dwukrotnym triumfatorem Giro d'Italia oraz dwukrotnym wicemistrzem świata. W 1956 roku ustanowił rekord świata w jeździe godzinnej - 46 kilometrów i 159 metrów. Kawaler Legii Honorowej z 1966. Zmarł 18 listopada 1987 roku. 90. rocznica
1935 - Urodził się Elvis Presley, amerykański piosenkarz, aktor i kompozytor, nazwany "królem rock and rolla", ikona popkultury. Do jego największych przebojów należą utwory: "Love me tender", "Blue Suede Shoes", czy "Heartbreak Hotel". Do tej pory sprzedano ponad 600 milionów egzemplarzy jego płyt. Zmarł 16 sierpnia 1977 roku. Po śmierci artysty, jego popularność nabrała charakteru swoistego kultu, wykraczającego poza Stany Zjednoczone. Prezydent USA Jimmy Carter nawet stwierdził: "Jego muzyka, jego osobowość zmieniły oblicze amerykańskiej kultury".
1936 - We Włodzimierzu Wołyńskim urodziła się Alicja Bobrowska, aktorka, pierwsza powojenna Miss Polonia. Podczas konkursu piękności Miss Universe 1958, organizowanego w USA, zajęła piąte miejsce i zdobyła wyróżnienie za najlepsze przemówienie o swoim kraju. Po udziale w konkursie otrzymała wiele propozycji zawodowych, między innymi szansę trzyletniej współpracy na planie filmowym z Marlonem Brando. Odrzuciła jednak oferty i wróciła do Polski.
1938 - W Białej Krakowskiej aresztowano jednego z najgroźniejszych polskich przestępców międzywojennych - Nikifora Maruszeczkę. Od października do grudnia 1937 roku zamordował cztery osoby, w tym dwóch policjantów. Szybko zyskał opinię brutalnego i bezwzględnego przestępcy. Trafił na listę najbardziej poszukiwanych osób w kraju, lecz kilkakrotnie uchodził obławom policyjnym. W lutym 1938 został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 8 sierpnia 1938 roku.
1939 - W Warszawie na Zamku Królewskim minister spraw zagranicznych Józef Beck spotkał się z prezydentem Ignacym Mościckim i marszałkiem Edwardem Śmigłym-Rydzem, których ostrzegł przed wojną z Niemcami. Politycy zdecydowali nie ustępować niemieckim żądaniom terytorialnym. 85. rocznica
1940 - W Bell Labs w USA zbudowano maszynę liczącą Complex Number Calculator. Do budowy użyto ponad 400 przekaźników stosowanych wówczas w telefonii. Urządzeniem wejściowym były klawiatury dalekopisowe, a urządzeniem wyjściowym drukarka dalekopisu. Maszyna wykonywała obliczenia na liczbach zespolonych kodowanych w systemie BCD.
1941 - Urodził się Graham Chapman, angielski aktor i komik, jeden z założycieli i członków komediowej grupy Monthy Pyton. Zagrał między innymi w filmach: "Żywot Briana” i "Święty Graal”. Ostatnią rolą Grahama Chapmana był występ w teledysku Iron Maiden "Can I Play With Madness?" w 1988 roku. Zmarł 4 października 1989 roku
1941 - Zmarł Robert Baden-Powell, angielski generał, filantrop, pedagog. Znany, jako twórca skautingu - ruchu opartego na idei wychowania rozwijającego pozytywne cechy charakteru młodych ludzi, patriotyzm, braterskie współdziałanie, szacunek dla przyrody. Skauting szybko rozwinął się w wielu krajach europejskich - przed wybuchem II wojny światowej było około trzech milionów skautów. Idea skautingu była podstawą również polskiego harcerstwa, które rozwija się od 1910 roku. Robert Baden-Powell urodził się 22 lutego 1857 roku.
1942 - Urodził się Stephen Hawking, brytyjski astrofizyk i kosmolog, jeden z największych autorytetów fizyki teoretycznej. Główne osiągnięcia Hawkinga dotyczą teoretycznej kosmologii oraz grawitacji kwantowej. Jest autorem licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych. Od 22. roku życia cierpiał na stwardnienie zanikowe boczne, które spowodowało paraliż większości ciała. Zmarł 14 marca 2018 roku.
1944 - Oddział Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przeprowadził w Aninie nieudany zamach na gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera. Podczas akcji rannych zostało dziewięciu członków jego konwoju. Ludwig Fischer wydał zarządzenie o utworzeniu getta warszawskiego, brał także udział w jego likwidacji. Jest współodpowiedzialny za terror wobec cywilnej ludności polskiej, w tym za masowe egzekucje, łapanki i deportacje robotników przymusowych do Rzeszy. Za "zbrodnie popełnione na narodzie polskim" został skazany przez podziemny sąd na karę śmierci. Jego samochód został ostrzelany przez żołnierzy Batalionu "Zośka”, jednak Ludwigowi Fischerowi udało się ujść z życiem. Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i przekazany Polsce. Stanął przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, który skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 8 marca 1947 roku. 75. rocznica
1946 - Urodził się Robby Krieger, amerykański gitarzysta, członek zespołu The Doors, autor takich piosenek grupy, jak: "Light My Fire", "Love Me Two Times" i "Love Her Madly". W 2003 roku został sklasyfikowany na 91. miejscu listy stu najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu "Rolling Stone".
1947 - Zmarł generał Tadeusz Kutrzeba, jeden z najwybitniejszych sztabowców II Rzeczypospolitej. Dowodził armią "Poznań” podczas kampanii wrześniowej 1939 roku. Po kapitulacji Warszawy, od października 1939 do kwietnia 1945 roku, był w niewoli niemieckiej. Po wyzwoleniu przez armię amerykańską wyjechał do Londynu. Autor prac dotyczących życia wojska, I wojny światowej oraz wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920 roku. Urodził się 15 kwietnia 1886 roku.
1947 - W warszawskim kinie Palladium odbyła się premiera pierwszego nakręconego po II wojnie światowej pełnometrażowego filmu fabularnego "Zakazane piosenki" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, z udziałem Danuty Szaflarskiej, Jerzego Duszyńskiego i Jana Świderskiego. Przedstawione w nim piosenki są w większości oparte na autentycznej twórczości wykonawców ulicznych i orkiestr podwórkowych.
1947 - Urodził się Tomasz Szukalski, muzyk, wybitny saksofonista jazzowy. Był jednym z głównych solistów Studia Jazzowego Polskiego Radia Jana Ptaszyna Wróblewskiego. Współpracował ze Zbigniewem Namysłowskim, Włodzimierzem Nahornym i Tomaszem Stańką. Zmarł 2 sierpnia 2012 roku.
1947 - Urodził się David Bowie, angielski wokalista rockowy, kompozytor i aktor. Został uznany za jednego z najważniejszych artystów w historii muzyki i główną postać w muzyce popularnej przez ponad cztery dekady. Przeszedł do historii, jako jeden z artystów rockowych z największą liczbą sprzedanych albumów. Na całym świecie sprzedano ponad 140 milionów jego albumów. Wystąpił też w wielu filmach, między innymi: "Człowiek, który spadł na Ziemię", "Ogniu krocz ze mną" i "Zagadka nieśmiertelności". Zmarł 10 stycznia 2016 roku.
1949 - W Moskwie zakończyła się konferencja, na której utworzono Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. RWPG zrzeszała państwa bloku wschodniego i koordynowała ich współpracę gospodarczą. Jej celem było zwiększenie wydajności pracy i osiągnięcie dobrobytu gospodarczego. W praktyce jednak przyczyniła się do kryzysu gospodarczego, ponieważ narzucała cele produkcyjne i plany zgodne z interesem Związku Radzieckiego, kosztem innych państw RWPG. Rada działała od stycznia 1949 do 28 czerwca 1991 roku. 75. rocznica
1950 - Zmarł Joseph Schumpeter, uważany za jednego z najwybitniejszych ekonomistów XX wieku. Był twórcą głośnej teorii wzrostu gospodarczego i cyklów koniunkturalnych. Był zwolennikiem tezy o dominującej roli elit i wybitnych jednostek w rozwoju społeczno-gospodarczym. Autor takich prac, jak "Kryzys państwa podatków”. Urodził się 8 lutego 1883 roku.
1951 - Biskup Czesław Kaczmarek został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem szpiegostwa na rzecz USA oraz Watykanu, "faszyzacji życia społecznego", nielegalnego handlu walutami i kolaboracji. Po sfingowanym procesie trafił do więzienia. Po wyjściu na wolność w 1955 roku, nie wrócił już do zdrowia i zmarł 26 sierpnia 1963. W 1990 roku został pośmiertnie uniewinniony i zrehabilitowany
1951 - Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nacjonalizacji aptek. Władze państwowe motywowały decyzję potrzebą sprawniejszego zaopatrzenia ludności w leki. Zastrzegły sobie prawo do przejęcia również wszelkich gotowych leków oraz substancji i urządzeń, a także wyposażenia aptek, pod karą więzienia w przypadku próby sprzedaży lub wywiezienia majątku. Farmaceuci musieli nadal w swoich dawnych aptekach pracować, a gdyby odmówili - groziło im więzienie.
1959 - Charles de Gaulle został prezydentem Francji. Funkcję głowy państwa sprawował do 1969 roku. Był jednym z prekursorów jedności europejskiej i orędownikiem idei "Europy ojczyzn od Atlantyku po Ural". Był również zwolennikiem ograniczenia pozycji Stanów Zjednoczonych w Europie. Dążył do zbudowania potęgi militarnej Francji, w tym nuklearnej. Był też twórcą francuskiej konstytucji ustanawiającej półprezydencki system rządów. Z funkcji prezydenta zrezygnował - mimo dużego poparcia społecznego - po odrzuceniu przez Francuzów poddanej pod referendum propozycji reformy Senatu. 65. rocznica
1959 - Rewolucja kubańska: oddziały Fidela Castro wkroczyły do Hawany. Przejęcie stolicy odbyło się bez walki, a tamtejszy garnizon natychmiastowo skapitulował. 16 lutego Fidel Castro objął stanowisko premiera. W lipcu formalnie władza przeszła w ręce Armii Powstańczej. Rząd rewolucyjny został uznany przez państwa socjalistyczne, a także Stany Zjednoczone, Francję i Wielką Brytanię. Gabinet ten w 1960 znacjonalizował gospodarkę, wywłaszczając przy tym przedsiębiorstwa należące do kapitału amerykańskiego. Kraj opuścili oponenci polityczni Fidela Castro. 65. rocznica
1959 - Urodził się Piotr Zander, gitarzysta rockowy. Najbardziej znany z występów w zespole Lombard, z którym grał od 1981 do 1991 roku oraz od 1997 do 2003. Jest kompozytorem kilku utworów tej grupy. Jest również założycielem grupy hardrockowej ZanderHaus. 65. rocznica
1962 - Ukazał się pierwszy numer "Zeszytów Historycznych", wydawanych przez Instytut Literacki w Paryżu, prowadzony przez Jerzego Giedroycia. Początkowo był to kwartalnik, później - półrocznik. Ukazywał się do 2010 roku. Po śmierci Jerzego Giedroycia pismo redagowała Zofia Hertz, następnie Jacek Krawczyk. W "Zeszytach" ukazywały się dokumenty, relacje, pamiętniki i opracowania poświęcone najnowszej historii Polski. Pismo skupiało wielu wybitnych badaczy i publicystów emigracyjnych. Łącznie opublikowano 171 numerów.
1967 - Zginął Zbigniew Cybulski, aktor teatralny i filmowy, odtwórca głównych ról w filmach: "Popiół i diament" Andrzeja Wajdy, "Pamiętnik znaleziony w Saragossie" Wojciecha Hasa, a także w spektaklach: "Dwoje na huśtawce" i "Kapelusz pełen deszczu". Wraz z Bogumiłem Kobielą współzałożyciel znanego gdańskiego teatrzyku studenckiego Bim-Bom. Często porównywany do Marlona Brando i Jamesa Deana, tworzył kreację młodego człowieka dźwigającego ciężar dramatycznych doświadczeń, zbuntowanego i wrażliwego. Zginął wskakując do pociągu na dworcu kolejowym we Wrocławiu. Urodził się 3 listopada 1927 roku.
1973 - Rozpoczął się proces siedmiu oskarżonych w aferze Watergate. Afera ujawniła korupcję i nadużycia władzy przez Nixona, który posługiwał się FBI i CIA do kontrolowania przeciwników politycznych. Skandal wykryli dziennikarze "The Washington Post” Bob Woodward i Carl Bernstein. Po dwóch latach od włamania, w wyniku śledztwa i przesłuchań polityków oraz najwyższych urzędników w państwie, 8 sierpnia 1974 roku, Richard Nixon, 37. prezydent Stanów Zjednoczonych, ogłosił rezygnację z urzędu i złożył ją następnego dnia.
1975 - Ukazał się album Elvisa Presleya "Promised Land". Płytę wydano w 40. urodziny artysty. Została nagrana podczas ostatniej sesji piosenkarza w rodzinnym Memphis, gdzie rozpoczęła się jego sława. Elvis Presley to jedna z najważniejszych ikon popkultury XX wieku, często nazywana "Królem Rock and Rolla”. Wykonywał muzykę z pogranicza takich gatunków jak: rock, pop, country, rock and roll, czy rockabilly. Szacowany nakład ze sprzedaży wszystkich wydawnictw muzycznych Elvisa Presleya na całym świecie sięgnął ponad 600 milionów płyt. Po śmierci został pożegnany przez prezydenta USA Jimmy’ego Cartera słowami: "Jego muzyka, jego osobowość zmieniły oblicze amerykańskiej kultury. Elvis Presley był symbolem buntowniczego ducha naszego naród".
1977 - Zmarł Adam Wysocki, śpiewak, członek przedwojennego Chóru Dana, więzień Pawiaka oraz niemieckich obozów Auschwitz i Sachsenhausen, śpiewak Operetki Warszawskiej. Po wojnie redaktor działu muzycznego Polskiego Radia. Urodził się 29 sierpnia 1905 roku.
1980 - Zmarł John Mauchly, amerykański fizyk i elektronik. Był konstruktorem maszyn analogowych i cyfrowych, a także projektantem i konstruktorem - wraz z Johnem Presperem Eckertem - komputera ENIAC, a także pierwszego komputera będącego produktem handlowym - UNIVAC I. Był też autorem prac teoretycznych, poświęconych zastosowaniu metod matematycznych do przewidywania pogody. Urodził się 30 sierpnia 1907 roku.
1983 - Zmarł Zbigniew Simoniuk, opozycjonista, działacz białostockiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, oraz NSZZ "Solidarność”, więzień polityczny, ofiara stanu wojennego. 13 grudnia 1981 został internowany, a od października 1982 roku, odbywał wyrok dwu lat więzienia za działalność podziemną. Według oficjalnej wersji zmarł śmiercią samobójczą w celi białostockiego aresztu. IPN prowadzi śledztwo w tej sprawie. Urodził się 13 lutego 1949 roku.
1984 - Urodził się Kim Dzong Un, przywódca Korei Północnej. Sprawuje władzę od śmierci ojca, Kim Dzong Ila. W grudniu 2011 przywództwo Partii Pracy Korei nadało Unowi tytuł "Niezłomnego Przywódcy Partii, państwa i armii”, wcześniej informowano, że "drogi i szanowny” Kim Dzong Un przejął najwyższe dowództwo Koreańskiej Armii Ludowej. Kim Dzong Un kontynuuje politykę izolacji i represji wobec ludności cywilnej oraz rozwoju broni nuklearnej, która jest elementem przetargowym w polityce międzynarodowej. 40. rocznica
1989 - Zmarł Mieczysław Bekker, inżynier i naukowiec, konstruktor pojazdów terenowych. Pracował głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie skonstruował między innymi Lunar Roving Vehicle, który w lipcu 1971 roku służył amerykańskim kosmonautom do poruszania się po Księżycu. Urodził się 25 maja 1905 roku.
1992 - Zmarł Anthony Dawson, szkocki aktor, znany z ról "czarnych charakterów". Jego najsłynniejszą kreacją była rola profesora Denta w filmie "Doktor No" - pierwszym z serii o przygodach Jamesa Bonda, w którym brytyjskiego agenta grał Sean Connery. Urodził się 18 października 1916 roku.
1995 - 3. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zebrano ponad sześć milionów 700 tysięcy złotych. Pieniądze przeznaczono na kupno sprzętu dla klinik onkologicznych.
1996 - Zmarł François Mitterrand, francuski polityk socjalistyczny, w latach 1981-1995 prezydent Francji. Rządy Mitterranda doprowadziły do nacjonalizacji pięciu podstawowych gałęzi przemysłu oraz banków. Jedną z jego pierwszych decyzji było zniesienie kary śmierci. Podczas drugiej kadencji wycofał się z radykalnego programu socjalistycznego. W polityce zagranicznej François Mitterrand dążył do zachowania silnej pozycji Francji na świecie. Urodził się 26 października 1916 roku.
1998 - Sejm przyjął ustawę upoważniającą prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji konkordatu - umowy regulującej stosunki z Kościołem katolickim. Prezydent podpisał dokumenty 23 lutego 1998 roku. Tego samego dnia konkordat ratyfikował również papież Jan Paweł II. Umowa weszła w życie 25 kwietnia 1998.
1998 - Zmarł Michael Tippett, brytyjski kompozytor, oceniany, jako jeden z najwybitniejszych twórców XX wieku. Jest autorem pięciu oper i wielu innych utworów - symfonii, kwartetów i sonat fortepianowych oraz utworów kameralnych. Do najsłynniejszych jego dzieł należy oratorium "Dziecko Naszych Czasów" napisane w proteście przeciwko prześladowaniom Żydów w Niemczech w 1938 roku. Słynął z poglądów pacyfistycznych. Urodził się 2 stycznia 1905.
1998 - Ramzi Yousef, organizator pierwszego zamachu na WTC w 1993 roku, został skazany na dożywotnie pozbawienie wolności. Pod Północną Wieżą kompleksu World Trade Center eksplodowała ciężarówka wypełniona około 700 kilogramami materiału wybuchowego. W zamachu zginęło sześć osób, a ponad tysiąc odniosło obrażenia.
1999 - Zmarł Tadeusz Nawrocki, działacz społeczny, nauczyciel historii, poseł na Sejm Ustawodawczy, działacz ruchu ludowego oraz opozycji antykomunistycznej w czasach PRL. Za przychylność wobec opozycji został odsunięty od ogólnopolskiej polityki. W 1977 wykluczono go z ZSL. Należał do Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Urodził się 7 lipca 1910 roku. 25. rocznica
1999 - Premiera komedii sensacyjnej "Kiler-ów 2-óch" w reżyserii Juliusza Machulskiego. Główne role zagrali: Cezary Pazura, Małgorzata Kożuchowska, Janusz Rewiński i Jan Englert. 25. rocznica
2002 - Zmarł Aleksander Prochorow, rosyjski fizyk, jeden z twórców elektroniki kwantowej. W 1964 roku wraz z Charlesem Hardem Townesem i Nikołajem Basowem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej. Urodził się 11 lipca 1916 roku.
2007 - Zmarł Alojzy Mol, montażysta filmów animowanych, imitator efektów dźwiękowych. Przez wiele lat związany z bielską wytwórnią filmów rysunkowych. Opracował dźwięk i montaż wielu kreskówek z serii "Reksio", "Bolek i Lolek", "Wyprawa Profesora Gąbki", "Marceli Szpak dziwi się światu", czy "Tajemnice wiklinowej zatoki". Urodził się 2 lutego 1924 roku.
2008 - W Łodzi zmarła Jadwiga Żukowska, scenarzysta i reżyserka filmów dokumentalnych. Realizowała filmy o problemach społecznych, sztuce, balecie, a także o dzieciach i dla dzieci. Otrzymała za nie 45 nagród na najważniejszych polskich i światowych festiwalach filmów krótkometrażowych. Wśród nagrodzonych filmów znalazł się bardzo ważny, osobisty obraz "Za światłem". Urodziła się 11 listopada 1926 w Toruniu.
2009 - Zmarł Ziemowit Fedecki, slawista i tłumacz literatury rosyjskiej, białoruskiej i francuskiej. Podczas okupacji niemieckiej pomagał w ratowaniu ludności żydowskiej. W połowie lat 50. był współzałożycielem STS - Studenckiego Teatru Satyryków, dla którego pisał teksty kabaretowe i rewiowe. Tłumacz twórczości Michaiła Bułhakowa, Siergieja Jesienina, Włodzimierza Wysockiego i Izaaka Babla. Urodził się 24 września 1923 roku. 15. rocznica 2010 - Zmarł Stanisław Szwarc-Bronikowski, publicysta, podróżnik i filmowiec, podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny pod przybranym nazwiskiem "Piotr Bronikowski" działał w organizacji Wolność i Niezawisłość. Dwukrotnie zatrzymywany przez służbę bezpieczeństwa spędził w areszcie dwa lata. Był redaktorem tygodnika "Dookoła świata” i autorem ponad 100 filmów o tematyce przyrodniczej, archeologicznej i religioznawczej. Urodził się 1 marca 1917 roku.
2010 - Zmarł Marian Terlecki, reżyser i producent filmowy, założyciel pierwszej w Polsce firmy zajmującej się niezależną produkcją filmową. Autor kilkunastu reportaży dokumentalnych, w tym: "Alfabet Kisiela”, "Ksiądz Jerzy” i "Konfrontacja”. Był też producentem filmów fabularnych, w tym biograficznego "Prymas. Trzy lata z tysiąca” i serialu "Złotopolscy”. Pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego "za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce i za osiągnięcia w pracy twórczej" Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 21 września 1954 roku.
2015 - Zmarł Edmund Bałuka, działacz opozycji antykomunistycznej. W grudniu 1970 roku jeden z liderów strajku okupacyjnego w Stoczni Szczecińskiej imienia Adolfa Warskiego, członek Ogólnomiejskiego Komitetu Strajkowego. W styczniu 1971 został organizatorem i przywódcą drugiego strajku w zakładzie. Prowadził rozmowy z I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem i premierem Piotrem Jaroszewiczem, szefem MSW Franciszkiem Szlachcicem i generałem Wojciechem Jaruzelskim, który był wówczas szefem armii. W 1973 roku w obawie o swoje życie uciekł z Polski na pokładzie statku MS "Siekierki". Ta ucieczka wzmocniła wśród robotników jego legendę przywódcy niezłomnego. Urodził się 4 czerwca 1933 roku.
2016 - Zmarła Maria Teresa de Filippis, kierowca samochodów wyścigowych, pierwsza kobieta biorąca udział w wyścigach Formuły 1. W 1958 roku startowała w zespole konstruktorów Maserati, a potem Porsche. W jedynym wyścigu - Grand Prix Belgii - który ukończyła, była na 10. pozycji. Włoszka została członkiem prestiżowego Międzynarodowego Klubu Formuły 1, a w 1997 roku jego wiceprezesem. Urodziła się 11 listopada 1926.
2017 - Zmarł Ali Akbar Haszemi Rafsandżani, prezydent Iranu w latach 1989-1997. Był następcą ajatollaha Chomeiniego. Prezydent przeprowadził prywatyzację i ograniczył państwową kontrolę cen. Zainicjował zmiany w systemie szkolnictwa wyższego i ograniczył administrację państwową, zliberalizował gospodarkę i ponownie otworzył giełdę papierów wartościowych. Dopuścił też częściową liberalizację obyczajową. Urodził się 25 sierpnia 1934 roku.
2020 - Zmarł Buck Henry, właściwie Henry Zuckerman, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy. Dwukrotnie nominowany do Oscara - za reżyserię filmu "Niebiosa mogą zaczekać" z 1978, oraz za scenariusz do filmu "Absolwent" z 1967. Autor wielu scenariuszy do znanych filmów w tym "Candy" z 1968 roku, "Paragraf 22" z 1970, "Protokół" z 1984 roku i "Za wszelką ceną" z 1995. W wielu filmach, do których pisał scenariusze, także zagrał. Urodził się 9 grudnia 1930 roku.
2020 - Iran wystrzelił 22 pociski balistyczne na amerykańskie bazy Al Asad i Irbil w północnym Iraku w odwecie za zabicie przez Amerykanów 3 stycznia w Bagdadzie generała i dowódcy irańskich sił Ghods Ghasema Solejmaniego.
2021 - Zmarł Antoni Staniewski, żołnierz Armii Krajowej uczestnik Powstania Warszawskiego, kawaler orderu Virtuti Militari. Działał między innymi w Kedywie Komendy Głównej Armii Krajowej, brał udział w wielu akcjach bojowych i dywersyjnych. Podczas Powstania Warszawskiego walczył w szeregach Zgrupowania "Radosław", w batalionach: "Miotła", "Czata 49 "i "Stefan". Po wojnie ukończył Politechnikę Warszawską, pracował, jako inżynier- geodeta. Był współautorem książki "Pamięć o Batalionie AK Miotła", wydanej w 2000. Urodził się 7 października 1923 roku.
2022 - Zmarł Michael Lang, amerykański producent koncertowy, współtwórca legendarnego festiwalu Woodstock. W 1969 roku na pierwszy festiwal do miejscowości Bethel, około 80 kilometrów od Nowego Jorku, zjechało 400 tysięcy osób. Na głównej scenie wystąpiło ponad 30 wykonawców, w tym Jimi Hendrix, Carlos Santana, The Who i Jefferson Airplane. Urodził się 11 grudnia 1944 roku.
2022 - W wypadku samochodowym zginął Przemysław Wiktor Gąsiorowicz, aktor telewizyjny i teatralny. Od 2007 był związany zawodowo z Teatrem imienia Juliusza Osterwy w Lublinie. Zagrał między innymi w filmach: "Historia Roja" i "Zieja", a także w serialach: "Klan", "Plebania" oraz "M jak miłość". Urodził się 13 lipca 1978 roku.
2023 - Zmarł Bogdan Ciesielski, muzyk, multiinstrumentalista, aranżer, kompozytor, lider jazzowych grup i zespołów rozrywkowych, współzałożyciel Oddziału Północnego Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego. Przez kilka lat kierował zespołem muzycznym działającym przy bydgoskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Urodził się 16 marca 1946 roku. 1. rocznica
