1380 - W Budzie zmarła Elżbieta, królowa Węgier, córka Władysława I Łokietka i Jadwigi, córki księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego. Żona króla Węgier Karola Roberta. Matka króla Węgier i Polski Ludwika Węgierskiego. Babka króla Polski i wielkiej księżnej litewskiej Jadwigi oraz króla Węgier Marii Andegaweńskiej. Siostra króla Polski Kazimierza Wielkiego. Urodziła się w 1305 roku.
1605 - Angielski żeglarz i odkrywca John Davis został zamordowany przez japońskich piratów w Cieśninie Malakka. Poszukiwał drogi północno-zachodniej do Chin wzdłuż północnych wybrzeży Ameryki. Odkrył i zbadał zachodnie wybrzeże Grenlandii stwierdzając, że jest wyspą, oraz cieśninę, którą później nazwano jego imieniem. W 1592 roku odkrył Falklandy. Odbył też pięć wypraw do Indii. W 1595 roku wydał "Hydrograficzny opis świata". Wynalazł przyrząd nawigacyjny do bezpośredniego mierzenia wysokości słońca. Urodził się w 1550 roku.
1655 - Potop szwedzki: w Tyszowicach szlachta i wojsko utworzyły konfederację przeciwko Szwedom i Karolowi X Gustawowi. Szlachtę wzburzyły informacje o oblężeniu przez Szwedów Jasnej Góry, którzy pogwałcili tym samym wolność religii katolickiej i "podnieśli świętokradczą rękę na miejsce najznaczniejsze nie tylko Rzeczypospolitej, ale i Orbi Christiano". Wracający z wygnania Jan II Kazimierz Waza nie potwierdził uchwał konfederacji i nie przyłączył się do niej. Ostatecznie zawiązano nową konfederację, na czele której stanął król.
1664 - Sąd sejmowy skazał na karę śmierci, konfiskatę dóbr i utratę stanowisk hetmana i marszałka wielkiego koronnego Jerzego Sebastiana Lubomirskiego, oskarżonego o podburzanie szlachty przeciwko królowi Janowi Kazimierzowi, próbę przejęcia władzy, zdradę stanu i przekupstwa. Lubomirski schronił się na cesarskim Śląsku. Dwa lata później przywrócony do czci, lecz nie do urzędów, musiał przeprosić władcę i udać się na wygnanie, gdzie zmarł w 1667 roku. Został zrehabilitowany w 1669 na sejmie elekcyjnym Michała Korybuta Wiśniowieckiego.
1720 - Założono najstarszą działającą nieprzerwanie do dziś kawiarnię Caffe Florian w Wenecji. Lokal mieści się pod arkadami siedemnastowiecznego budynku Prokuracji Nowej, usytuowanego po południowej stronie placu.
1788 - Urodził się Christian Thomsen, duński archeolog, twórca tak zwanego systemu trzech epok archeologicznych - kamienia, brązu i żelaza. System stał się podstawą chronologii pradziejów i przyczynił się do rozwoju archeologii, jako odrębnej nauki historycznej. Zmarł 21 maja 1865 roku. 235. rocznica
1800 - Urodził się Charles Goodyear, amerykański przemysłowiec, wynalazca metody wulkanizacji kauczuku. W 1837 roku uzyskał patent na produkcję gumy. Twórca podstaw współczesnego przemysłu gumowego. Zmarł 1 lipca 1860 roku.
1813 - Urodził się Alexander Parkes, angielski chemik, wynalazca pierwszego tworzywa sztucznego w 1861 roku, które nazwał "parkesiną”, późniejszy celuloid. Zmarł 29 czerwca1890 roku. 210. rocznica
1820 - Urodził się Tytus Chałubiński, profesor, odkrywca i propagator Zakopanego, jako uzdrowiska klimatycznego. Autor prac z medycyny i botaniki, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący Kasy imienia Mianowskiego, która wspierała młodych naukowców i wydawanie publikacji naukowych. Był współtwórcą Towarzystwa Tatrzańskiego i jednym z pierwszych badaczy przyrody tatrzańskiej. Na jego cześć nazwano "Wrotami Chałubińskiego" jedną z przełęczy w głównej grani Tatr. Zmarł 4 listopada 1889 roku.
1825 - Zmarł Jacques-Louis David, francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu, nadworny malarz Napoleona Bonapartego. Uważany za filar sztuki oświecenia, oficjalny artysta rewolucji francuskiej, stworzył czytelny i nośny symbol rewolucyjny - "Przysięgę Horacjuszy". Po upadku Napoleona musiał uchodzić z Francji, jako 'królobójca". Urodził się 30 sierpnia 1748 roku.
1830 - Dyktator powstania listopadowego generał Józef Chłopicki powołał Komisję Rozpoznawczą, która miała się zajmować osobami podejrzanymi o szpiegostwo na rzecz Rosji. Komisja przekształcona została w komitet, który w lipcu 1831 roku ujawnił listę osób podejrzanych o szpiegostwo, co do których zachowała się poświadczona podpisem rota przysięgi i pokwitowany odbiór wynagrodzenia.
1860 - Został zwodowany brytyjski pancernik HMS "Warrior”. Był pierwszym żelaznym okrętem pancernym oraz największym, w chwili powstania najszybszym, najsilniej uzbrojonym i najciężej opancerzonym okrętem na świecie. Załogę stanowiło 705 marynarzy i żołnierzy piechoty morskiej uzbrojonych w armaty polowe, muszkiety i kordelasy. 31 maja 1883 roku został wykreślony ze spisu Royal Navy. Sprzedano wówczas na złom armaty oraz maszty, a kadłub służył, jako magazyn. Obecnie jest okrętem-muzeum eksponowanym w Portsmouth.
1876 - 92 osoby zginęły, a 56 zostało rannych w wyniku runięcia mostu wraz z przejeżdżającym po nim pociągiem pod Ashtabula w amerykańskim stanie Ohio.
1879 - Urodził się Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik i grafik okresu Młodej Polski. Jego ważniejsze prace to: "Marionetki”, "Popielec”, "Krucjata dzieci”, oraz "Porwanie królewny”. Współpracował z krakowskim kabaretem "Zielony Balonik”, dla którego stworzył cykl akwarel i rysunków. Zmarł 14 czerwca 1909 roku.
1890 - Masakra Dakotów przez wojska amerykańskie nad strumieniem Wounded Knee na terenie indiańskiego rezerwatu Pine Ridge. Stanowiła kulminacyjny moment trwającej ponad dwa miesiące wojskowej interwencji, mającej zaprowadzić spokój w rezerwatach Siuksów oraz uspokoić obawy białych mieszkańców pogranicza - wielu z nich zaniepokojonych było, bowiem szerzeniem się nowej indiańskiej religii "Tańca Ducha" i bało się wybuchu indiańskiego powstania. Ofiarą interwencji padły głównie dzieci, kobiety i rozbrojeni indiańscy wojownicy.
1892 - Urodził się Franciszek Brodniewicz, aktor, czołowy amant kina okresu przedwojennego, grał w filmach: "Śluby ułańskie", "Trędowata", "Wrzos", "Doktor Murek", "Pan Twardowski" oraz "Ordynat Michorowski". Był czołowym amantem polskiego kina międzywojennego. W czasie okupacji niemieckiej odmówił występowania w filmach tworzonych za pieniądze okupanta, odpowiadając w ten sposób na apel Związku Artystów Scen Polskich o niewspółpracowanie z hitlerowcami. Nie zgodził się zagrać w filmie "Heimkehr", który ukazywał negatywny obraz Polaków. Zmarł 17 sierpnia 1944 roku.
1902 - Urodził się Henryk Wars, kompozytor, dyrygent, aranżer i twórca muzyki filmowej i rozrywkowej. W latach 30. XX wieku skomponował muzykę do obrazów: "Manewry miłosne", "Tylko we Lwowie", "Piętro wyżej" i "Znachor". Po wojnie osiedlił się w Stanach Zjednoczonych, gdzie również tworzył muzykę filmową - między innymi do filmu "Mój przyjaciel delfin". Autor między innymi przebojów: "Na pierwszy znak", "Już taki jestem zimny drań". Jego piosenki śpiewali między innymi: Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Zula Pogorzelska, Bing Crosby i Doris Day. Zmarł 1 września 1977 roku w Los Angeles.
1905 - Powstał francuski klub piłkarski AJ Auxerre. Założycielem klubu był ksiądz, ojciec Ernest-Théodore Valentin Deschamps. Obecnie drużyna występuje w rozgrywkach Ligue 2. AJ Auxerre zdobyło mistrzostwo Francji, w 1996 roku, oraz cztery Puchary Francji. Najwięcej goli w historii dla Auxerre zdobył Polak Andrzej Szarmach - 94.
1909 - Urodził się Andrzej Nowicki, poeta, satyryk, tłumacz, scenarzysta, autor słuchowisk radiowych, długoletni redaktor tygodnika "Szpilki”. Napisał między innymi scenariusz do filmu "Pan Anatol szuka miliona”. Zmarł 9 kwietnia 1986 roku.
1911 - Zmarł Edmund Biernacki, lekarz, neurolog i patolog. Odkrywca tak zwanego odczynu Biernackiego, czyli wskaźnika procesów zapalnych, reumatycznych i nowotworowych. Jako pierwszy zaobserwował związek między szybkością opadania krwinek w osoczu a ogólnym stanem organizmu. Do pomiaru szybkości opadania krwinek czerwonych skonstruował szklany cylinder pomiarowy. Urodził się 19 grudnia 1866 roku.
1913 - W Krakowie zmarła Jadwiga Sarnecka, pianistka i kompozytorka. Urodziła się w 1877 roku. 110. rocznica
1915 - Urodził się Stanisław Broniewski, pseudonim "Orsza", harcmistrz, Naczelnik Szarych Szeregów, organizator i uczestnik walki konspiracyjnej podczas II wojny światowej, dowódca akcji pod Arsenałem, uczestnik Powstania Warszawskiego. Był przewodniczącym Krajowego Komitetu Odrodzenia Związku Harcerstwa Polskiego oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Autor książek o historii harcerstwa okresu okupacji, między innymi: "Całym życiem. Szare Szeregi w relacji naczelnika", "Florian Marciniak. Naczelnik Szarych Szeregów", "Akcja pod Arsenałem”. Zmarł 30 grudnia 2000 roku.
1920 - Urodził się Ludwik Jerzy Kern, dziennikarz, poeta, satyryk, pisarz dla dzieci i laureat Orderu Uśmiechu, autor książek: "Ferdynand Wspaniały", "Proszę słonia", "Karampuk", "Abecadłowo", "Łapy pióra i rymów cała fura". Od 1948 do 1982 pracował w zespole redakcyjnym tygodnika "Przekrój". Był autorem słów wielu piosenek, między innymi "W kalendarzu jest taki dzień", "Lato, lato", "Wojna domowa", "Nie bądź taki szybki Bill", "Cicha woda", wykonywanych przez Mieczysława Fogga, Marię Koterbską, Halinę Kunicką i Zbigniewa Kurtycza i wykorzystywanych także w filmach fabularnych i serialach telewizyjnych. Zmarł 29 października 2010 roku.
1920 - Zakończyła się polska okupacja części terytoriów Mołdawii. Polskie wojska zajęły te tereny podczas walk z rosyjską armią w sierpniu 1919 roku.
1920 - Podniesiono banderę na kanonierce ORP "Komendant Piłsudski”. Była pierwszym polskim okrętem bojowym na Bałtyku. Wraz z bliźniaczym ORP "Generał Haller” wykorzystywany był głównie do szkolenia, a przez większość służby administracyjnie przynależał do Dywizjonu Minowców. Wziął udział w kampanii wrześniowej, został prawdopodobnie samozatopiony w porcie w Helu. Wyremontowany przez Niemców, służył w Kriegsmarine do września 1943 roku. Został zatopiony ponownie podczas nalotu bombowego w porcie w Nantes.
1921 - Urodziła się Vladka Meed, polsko-żydowska działaczka ruchu oporu w czasie II wojny światowej, kurierka Żydowskiej Organizacji Bojowej. Była członkiem Bundu, organizowała pomoc dla getta warszawskiego. Brała udział w akcji ratowania dzieci żydowskich z getta, które ukrywane były w polskich rodzinach katolickich. W 1942 informowała polskie podziemie o deportacji 265 tysięcy Żydów do niemieckich obozów zagłady oraz o mordach w Treblince. Podczas powstania w getcie warszawskim w kwietniu 1943 zajmowała się dostarczaniem powstańcom pistoletów, dynamitu oraz benzyny do butelek zapalających. Po zakończeniu działań wojennych wyjechała do USA. Powoływała Amerykańskie Zgromadzenie Żydów Ocalonych z Holokaustu i organizowała nauczania w USA o zagładzie. Była autorką książki "Po obu stronach muru: wspomnienia z warszawskiego getta". Zmarła 21 listopada 2012 w Phoenix w USA.
1922 - Urodził się Eugeniusz Szyfner, księgowy, wyróżniony tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Od 9 marca 1942 roku, gdy Niemcy w ramach operacji Reinhardt zlikwidowali gminę żydowską w Mielcu, do sierpnia 1944 roku przechowywał w ukryciu dziewięciu Żydów. Zmarł 18 marca 2017 roku.
1923 - Urodził się Charles W. Grenzbach, amerykański filmowiec, realizator dźwięku, montażysta dźwięku i muzyki filmowej. Laureat Oscara za "Pluton" w 1987 roku. Był też nominowany do tej nagrody w kategorii najlepszy dźwięk: w 1973 za "Ojca chrzestnego" i w 1975 za "Chinatown". W trakcie 33 lat pracy opracował i zmontował dźwięk i efekty dźwiękowe do ponad 130 filmów. Zmarł 29 marca 2004 roku. 100. rocznica
1924 - Zmarł Carl Spitteler, szwajcarski epik i liryk. W 1919 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla za poetycką epopeję "Wiosna olimpijska". Na swoim koncie ma też inną poetycką epopeję: "Prometeusz i Epimeteusz", a także powieść "Imago". Urodził się 24 kwietnia 1845 roku.
1924 - Urodził się Jerzy Kłoczowski, historyk, profesor nauk humanistycznych, senator I kadencji, kawaler Orderu Orła Białego. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem Powstania Warszawskiego, podczas którego stracił rękę. W pracy naukowej zajmował się historią Polski przedrozbiorowej i dziewiętnastowiecznej, dziejami chrześcijaństwa w Polsce i historią zakonów oraz dziejami Europy Środkowo-Wschodniej. Zmarł 2 grudnia 2017 roku.
1926 - W Gdyni rozpoczęło działalność przedsiębiorstwo Żegluga Polska. Po wojnie, w 1951 roku, na jej miejsce powołano przedsiębiorstwo państwowe Polska Żegluga Morska z siedzibą w Szczecinie.
1928 - Powstało państwowe przedsiębiorstwo Linie Lotnicze LOT. Faktyczną działalność rozpoczęło 1 stycznia 1929 i jest jedną z najstarszych nadal działających linii lotniczych na świecie. Pierwszą flotę stanowiło 21 samolotów pasażerskich: 15 Junkersów i sześć Fokkerów. Realizowano loty na sześciu trasach krajowych: Warszawa-Łódź-Poznań, Gdańsk-Warszawa, Warszawa-Lwów, Warszawa-Katowice, Warszawa-Bydgoszcz, Katowice-Kraków oraz jednej międzynarodowej: Katowice-Brno-Wiedeń. 1 kwietnia 1930 uruchomiono trasę do Bukaresztu z lotniska mokotowskiego, a kolejnymi kierunkami były: Ateny, Bejrut i Helsinki. W 1929 rozszerzono nazwę przedsiębiorstwa o przymiotnik "Polskie". 95. rocznica
1929 - Zmarł Wilhelm Maybach, niemiecki konstruktor i przemysłowiec, jeden z pionierów motoryzacji, twórca pierwszego silnika benzynowego użytego w samochodzie. Urodził się 9 lutego 1846 roku.
1937 - Weszła w życie Konstytucja Irlandii po referendum z 1 lipca. Jest to druga ustawa zasadnicza tego państwa od czasu uzyskania niepodległości, zastępująca wcześniejszą z 1922 roku. Ustanawia ona niepodległe państwo opierające się na systemie demokracji oraz gwarantuje podstawowe prawa takie jak wybór prezydenta w wyborach powszechnych, dwuizbowy parlament, podział władzy i kontroli sądowej. Może być zmieniona wyłącznie w drodze referendum. Irlandzka konstytucja z 1937 obowiązuje do dziś.
1937 - W Warszawie zmarł Stefan Czarnowski, socjolog, historyk kultury, żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. W pracy badawczej zajmował się socjologią kultury, metodologią badań socjologicznych, historią kultury celtyckiej i irlandzkiej oraz religioznawstwem i socjologią religii. Urodził się 1 września 1879 roku w Kroczewie.
1938 - Urodził się Jon Voight, amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. W 1978 został laureatem Oscara za rolę Luke’a Martina w filmie "Powrót do domu". Wystąpił też między innymi w filmach: "Nocny kowboj", "Mistrz", "Uciekający pociąg" i "Rosewood w ogniu". W 2013 wygrał Złoty Glob i był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy za rolę drugoplanową w serialu "Ray Donovan". Zagrał główną rolę w miniserialu "Jan Paweł II". 85. rocznica
1939 - Urodził się Konrad Fiałkowski, informatyk i cybernetyk, pisarz fantastyki naukowej, profesor Politechniki Warszawskiej. W latach 60. operator-programista pierwszej polskiej maszyny cyfrowej w Zakładzie Aparatów Matematycznych Polskiej Akademii Nauk. Zmarł 23 listopada 2020.
1940 - Bitwa o Anglię: Luftwaffe przeprowadziło nalot na Londyn z wykorzystaniem bomb zapalających, co wywołało największy pożar miasta od 1666 roku.
1941 - Urodził się Ray Thomas, angielski muzyk, flecista, kompozytor i wokalista zespołu The Moody Blues. Chociaż znany jest przede wszystkim, jako flecista i harmonijkarz, był multiinstrumentalistą. Potrafił grać na oboju oraz saksofonie. Zmarł 4 stycznia 2018 roku.
1942 - Niemcy spacyfikowali wieś Białowola na Zamojszczyźnie, mordując 51 mieszkańców, w tym 22 kobiety i 12 dzieci. W odwecie za pomoc udzieloną partyzantom Niemcy splądrowali też wieś.
1942 - W Warszawie wykonany został wyrok śmierci - wydany przez KC PPR - na komunistycznym działaczu Bolesławie Mołojcu, oskarżonym o zamordowanie Marcelego Nowotki - pierwszego przywódcy PPR. Inna data wykonania wyroku podawana w publikacjach to 31 grudnia 1942 roku. Bolesław Mołojec urodził się 9 lutego 1909 roku.
1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym zmarł Andrzej Osikowicz, duchowny katolicki, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Święcenia kapłańskie przyjął w 1923. W latach 1936-1943 był dziekanem dekanatu Drohobycz. W 1995 został uhonorowany pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za ratowanie żydowskich dzieci w czasie II wojny światowej. W 2016 odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 16 listopada 1900 roku. 80. rocznica
1944 - Niemcy zakończyli wysadzanie w powietrze Pałacu Saskiego po upadku Powstania Warszawskiego. Ocalał tylko fragment arkad z Grobem Nieznanego Żołnierza.
1944 - Zmarł Juliusz Gardan, reżyser i scenarzysta, autor filmów - "Trędowata", "Halka", "Pani minister tańczy", "Wrzos", "Czy Lucyna to dziewczyna”. Należał do czołówki polskich reżyserów filmowych 20-lecia międzywojennego XX wieku. We wrześniu 1939 roku dokumentował na taśmie filmowej obronę Warszawy. Urodził się 12 listopada 1901 roku.
1945 - Siergiej Krugłow zastąpił Ławrientija Berię na stanowisku szefa NKWD. Wcześniej kierował akcją fałszowania dowodów w sprawie zbrodni katyńskiej, przygotowując działalność tak zwanej Komisji Burdenki, która miała "udowodnić", że za morderstwem Polaków stali Niemcy.
1949 - Zarządzeniem Ministra Kultury I Sztuki powołano szereg instytucji zawiązanych ze sztuką filmową. Powstały: "Wytwórnia Filmów Dokumentalnych”, "Łódzkie Zakłady Kinotechniczne”, "Warszawskie Zakłady Fotochemiczne”, "Bydgoskie Zakłady Fotochemiczne”, "Centrala Zaopatrzenia Materiałowego Filmu Polskiego”, "Wytwórnia Filmów Fabularnych” i "Centrala Rozpowszechniania Filmów". Przedsiębiorstwa ruszyły od 1 stycznia 1950 roku.
1955 - Na posiedzeniu Rady Najwyższej ZSRR premier Nikołaj Bułganin oświadczył, że Związek Radziecki dysponuje "bronią absolutną", czyli rakietą międzykontynentalną, zdolną przenieść bombę wodorową na odległość kilku tysięcy kilometrów. Chodziło o rakietę R-7 o zasięgu do ośmiu tysięcy kilometrów, która początkowo mogła przenieść ładunek o masie trzech ton.
1955 - 13-letnia Barbra Streisand nagrała swoją pierwszą piosenkę "You’ll Never Know". Artystka należy do grupy piosenkarek, które odniosły największy sukces w historii współczesnej muzyki rozrywkowej, zarówno pod względem nakładu sprzedanych płyt, jak i uznania krytyki. Nakład ten szacuje się na ponad 245 milionów egzemplarzy. Niemal każdy wydany przez nią album otrzymywał certyfikat złotej, platynowej lub multiplatynowej płyty w USA.
1958 - Zmarł pułkownik Adam Borkiewicz, historyk wojskowości, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik Powstania Warszawskiego. Współredaktor "Encyklopedii wojskowej”, wydawanej od 1931 roku, po wojnie - współtwórca "Atlasu Historycznego”. Urodził się 17 marca 1896 roku. 65. rocznica
1958 - Urodziła się Elonka Dunin, amerykańska programistka gier komputerowych, pisarka, kryptolog pochodzenia polsko-chorwackiego. Jest współzałożycielką i prezesem towarzystwa gier internetowych International Game Developers Association. Jest również producentem "GemStone III", "Hercules" i bazowanej na Xenie grze "Alliance of Heroes", oraz koproducentem "CyberStrike", "DragonRealms" i "Hero's Journey". 65. rocznica
1959 - Zmarł ksiądz Jan Piwowarczyk, kapłan katolicki, doktor teologii, prałat i publicysta katolicki, założyciel "Tygodnika Powszechnego". Był rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej, w czasach wojny działającego w konspiracji. W 1942 roku przyjął do seminarium Karola Wojtyłę. Urodził się 29 stycznia 1889 roku.
1960 - Urodził się Thomas Lubanga Dyilo, założyciel i lider Unii Kongijskich Patriotów, milicji powstałej w 2000 roku w północnej części Demokratycznej Republiki Konga. W wyniku licznych naruszeń praw człowieka przeciw cywilom i wojskom pokojowym ONZ został aresztowany przez Międzynarodowy Trybunał Karny. W 2012 został skazany, między innymi za wcielanie dzieci do wojska, na 14 lat więzienia.
1962 - Wydano pierwszy tom Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN. Do 1970 roku Encyklopedia została opublikowana w 12 woluminach o nakładzie 178 tysięcy egzemplarzy. Zawierała 75 tysięcy haseł, 12 tysięcy ilustracji. W kwestiach społeczno-politycznych encyklopedia opierała się na doktrynie marksistowsko-leninowskiej.
1965 - Urodził się Dexter Holland, amerykański wokalista i gitarzysta, jeden z założycieli punkowego zespołu The Offspring, właściciel niezależnej wytwórni płytowej Nitro Records, z wykształcenia biolog. Jego praca doktorska dotyczyła odkryć w genetyce, które mogą się przyczynić do poznania mechanizmów obrony organizmu przed wirusem HIV.
1967 - Zmarł Janusz Strachocki, aktor i reżyser teatralny. Najbardziej znany z roli wielkiego mistrza Konrada von Jungingena w filmie "Krzyżacy". Urodził się 8 lutego 1892 roku.
1969 - Urodziła się Lilly Wachowski, amerykańska reżyserka i producentka filmowa, pisarka pochodzenia polskiego. Lilly i jej siostra Lana Wachowski przeszły operacje zmiany płci. Rodzeństwo przyszło na świat, jako chłopcy: Andrew Paul "Andy” i Laurence "Larry” w polsko-amerykańskiej rodzinie. Rodzeństwo odpowiadało za scenariusz i reżyserię między innymi filmów: "Matrix", "V jak vendetta" i "Atlas chmur".
1972 - Urodził się Wilhelm Sasnal, malarz. Zajmuje się też tworzeniem komiksów, plakatów, fotografii, tworzy filmy inspirowane muzyką i życiem codziennym. Jest laureatem wielu konkursów malarskich. Jego prace znajdują się w galeriach krajowych i zagranicznych, między innymi w Centrum Pompidou w Paryżu i Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W 2006 roku magazyn 'Flash Art” umieścił go na pierwszym miejscu listy 100 najważniejszych młodych artystów świata. W 2020 namalował mural na ulicy Złotej w Warszawie pamięci Jacka Kuronia.
1972 - 101 osób ze 176 znajdujących się na pokładzie amerykańskiego samolotu Lockheed L-1011 TriStar zginęło w katastrofie podczas podchodzenia maszyny do lądowania w Miami. Samolot lecący z Nowego Jorku rozbił się z powodu błędu pilotów. Gdy wysunięto podwozie okazało się, że nie pali się żarówka kontrolna zablokowania przednich kół. Włączono autopilota i załoga zaczęła sprawdzać czy żarówka jest przepalona. Gdy niechcący wyłączono autopilota piloci nie zareagowali na sygnalizację alarmową i samolot się rozbił.
1972 - Urodził się Jude Law, brytyjski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, reżyser i producent filmowy, laureat nagrody BAFTA za drugoplanową rolę Dickiego Greenleafa w filmie "Utalentowany pan Ripley" i honorowego Césara, dwukrotnie nominowany do Oscara: za drugoplanową rolę w filmie "Utalentowany pan Ripley" i za główną rolę w filmie "Wzgórze nadziei".
1975 - 11 osób zginęło, a 74 zostały ranne w wybuchu bomby podłożonej przez nieznanych sprawców na lotnisku LaGuardia w Nowym Jorku.
1976 - Zmarł Wojciech Ruszkowski, aktor teatralny i filmowy. Zagrał między innymi w obrazach: "Ściana czarownic", "Dyplomatyczna żona", "Manewry miłosne", "Co mój mąż robi w nocy?". Związany między innymi z teatrami Krakowa i Warszawy. Urodził się 29 maja 1897 roku.
1977 - Prezydent USA Jimmy Carter rozpoczął oficjalną trzydniową wizytę w Polsce. Polska była jednym z pierwszych krajów, które odwiedził po objęciu prezydentury. W administracji Cartera wysokie stanowiska zajmowało dwóch Amerykanów polskiego pochodzenia: Zbigniew Brzeziński był doradcą do spraw bezpieczeństwa narodowego, a Edmund Muskie-Marciszewski sekretarzem stanu.
1980 - W Ustrzykach Dolnych rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny w budynku Urzędu Miasta i Gminy, domagając się rejestracji NSZZ Rolników "Solidarność Wiejska". Strajk wspierali robotnicy z zakładów pracy i inteligencja. Poparcie przychodziło także od Solidarności z całej Polski. 6 stycznia komitet strajkowy w Ustrzykach przekształcił się w Ogólnopolski Komitet Strajkowy Rolników. Próbę pacyfikacji strajku w Ustrzykach władza podjęła 12 stycznia. Strajki w Ustrzykach i Rzeszowie doprowadziły do podpisania porozumień z rządem i rejestracji związku zawodowego rolników.
1980 - Zmarła Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, rosyjska pisarka, filolog. Żona pisarza Osipa Mandelsztama. Celem jej życia stało się ocalenie spuścizny literackiej męża. Wielu utworów nauczyła się na pamięć. W napisanej po 1960 roku trzytomowej autobiografii "Wspomnienia" opisała strach i nędzę czasów stalinowskich. Urodziła się 30 października 1899 roku.
1981 - Ambasadorowie PRL Romuald Spassowski w Waszyngtonie i Zdzisław Rurarz w Tokio poprosili władze amerykańskie o azyl polityczny. Sądy PRL odebrały obu obywatelstwo, skonfiskowały majątki oraz skazały zaocznie na śmierć "za zdradę ojczyzny". Mimo kasacji wyroków na początku lat 90. obaj nigdy nie wrócili do kraju.
1982 - W Londynie zmarł pułkownik Roman Umiastowski, żołnierz, pisarz, historyk, autor radiowego apelu z 6 września 1939 roku, w którym wezwał mężczyzn do opuszczenia Warszawy i udania się na wschód kraju, gdzie miały być tworzone nowe jednostki wojskowe. Po zakończeniu II wojny światowej, w czasie pobytu na emigracji w Londynie, był antykwariuszem i kolekcjonerem. Urodził się 10 lutego 1893 roku w Warszawie.
1984 - Zmarł Leo Robin, amerykański kompozytor i autor tekstów. Napisał tekst do muzyki Ralpha Raingera nagrodzonej Oscarem piosenki "Thanks for the Memory", śpiewanej przez Boba Hope'a i Shirley Ross w filmie "The Big Broadcast" z 1938 roku. Razem stali się jednym z wiodących duetów filmowych z lat 30. i wczesnych lat 40. XX wieku, pisząc ponad 50 hitów. Leo Robin urodził się 6 kwietnia 1900 roku.
1986 - Zmarł Andriej Tarkowski, wybitny rosyjski reżyser filmowy. Autor "Andrieja Rublowa", "Stalkera", a także ekranizacji powieści Stanisława Lema "Solaris". Jest uważany za jednego z największych artystów w historii sztuki filmowej. Jego filmy zdobywały nagrody na festiwalach filmowym w Cannes i Wenecji, a także laury brytyjskiego konkursu filmowego BAFTA. Urodził się 4 kwietnia 1932 roku.
1987 - Zmarł Jan Rybkowski, reżyser i scenarzysta filmowy. Autor obrazów: "Kapelusz pana Anatola", "Chłopi", "Wniebowstąpienie", "Spóźnieni przechodnie", "Ostatni strzał", a także seriali telewizyjnych - "Rodzina Połanieckich" i "Kariera Nikodema Dyzmy". Urodził się 4 kwietnia 1912 roku.
1987 - Zmarła Larysa Zajączkowska-Mitznerowa, pseudonim Barbara Gordon, pisarka, autorka powieści kryminalnych oraz utworów dla dzieci i młodzieży. Zadebiutowała w 1946 roku, na łamach dziennika "Robotnik”. Wydała powieści: "Gdy wrócisz”, "Piszę do ciebie”, "Błękitne szynszyle”, "Proces poszlakowy”, "Ćmy”, "Adresat nieznany”. Urodziła się 7 sierpnia 1918 roku.
1987 - W Krakowie zmarł Stanisław Igar, popularny aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról Grunspana w "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy i don Gaspara Soareza w "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa. Urodził się 14 lipca 1918 w Płocku.
1987 - Utworzono Międzynarodową Fundację imienia Fryderyka Chopina. Celem działania organizacji jest upowszechnianie i propagowanie twórczości wybitnego polskiego pianisty, pogłębianie wiedzy o jego życiu i twórczości oraz ochrona rękopisów, dokumentów, pamiątek i zabytków związanych z jego osobą.
1987 - Po 326 dniach pobytu w kosmosie powrócił z orbity Jurij Romanienko, radziecki kosmonauta. Rekordowo długi pobyt poprawiła rok później załoga statku kosmicznego Sojuz TM-4.
1989 - Sejm wprowadził zmiany w konstytucji, co oznaczało formalny koniec PRL. Zmieniono nazwę państwa na Rzeczpospolita Polska, wykreślono artykuł o przewodniej roli PZPR, wprowadzono zapis o swobodzie tworzenia partii politycznych, zagwarantowano swobodę działalności gospodarczej i przywrócono koronę orłowi białemu w Godle Polski.
1989 - Vaclav Havel, czeski pisarz i działacz opozycji, został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na dziewiątego i jednocześnie ostatniego prezydenta Czechosłowacji. W ten sposób po 41 latach na Hradczanach zasiadł niekomunistyczny prezydent. Funkcję tę pełnił do 1992 roku. Był też pierwszym prezydentem Czech w latach 1993-2003. Zmarł 18 grudnia 2011 roku, urodził się 5 października 1936 roku.
1990 - I wojna w Zatoce Perskiej: w porcie wojennym na Oksywiu pożegnano okręty polskiej Marynarki Wojennej - ORP "Wodnik” i ORP "Piast”, udające się w rejon konfliktu z misją humanitarną. Misja miała charakter ratowniczo-ewakuacyjny.
1995 - Zmarła Lita Grey, amerykańska aktorka, żona Charliego Chaplina, odtwórczyni roli aniołka, który pojawia się we śnie granemu przez Chaplina przybranemu ojcu Johna - tytułowej postaci filmu "Brzdąc”. Lita Grey została zaangażowana do tego filmu w 1920 roku, jako 12-letnia dziewczynka. Uczestniczyła w realizacji jednej ze scen końcowych. Urodziła się 15 kwietnia 1908 roku.
1997 - Zmarł Czesław Byszewski, aktor teatralny i filmowy, lektor Polskiego Radia. Od 1948 roku był lektorem w audycji radiowej "Muzyka i Aktualności". Wystąpił trzy tysiące razy w programach tej audycji. Urodził się 27 lutego 1915 roku.
1998 - Zmarł Jean-Claude Forest, francuski rysownik, twórca komiksu "Barbarella”. W 1967 roku na podstawie komiksu Roger Vadim nakręcił film z Jane Fondą w tytułowej roli. Urodził się 11 września 1930 roku. 25. rocznica
1999 - Zmarł Jerzy Waldorff, pisarz, publicysta, krytyk muzyczny, redaktor tygodników "Przekrój” i "Świat”, felietonista tygodnika "Polityka”. Był założycielem Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami. Był popularyzatorem kultury muzycznej na łamach prasy, w radiu i telewizji. Urodził się 4 maja 1910 roku.
2000 - Zmarł Jacques Laurent, francuski pisarz i publicysta, członek Akademii Francuskiej. Autor powieści "Les Betises" i "Caroline cherie". Założyciel magazynu literackiego "La Parisienne". Urodził się 5 stycznia 1919 roku.
2001 - 291 osób zginęło w wyniku pożaru centrum handlowego Mesa Redonda w stolicy Peru Limie.
2003 - W Toronto zmarł Romuald Nałęcz-Tymiński, kontradmirał Marynarki Wojennej, w czasie II wojny światowej dowódca niszczyciela ORP "Ślązak” i krążownika ORP "Conrad”. W 1999 roku wydana została książka jego autorstwa "Żagle staw - banderę spuść!", będąca zbiorem wspomnień wojennych. Urodził się 13 listopada 1905 roku. 20. rocznica
2004 - Zmarł Julius Axelrod, amerykański farmakolog i biochemik, laureat Nagrody Nobla z medycyny w 1970 roku, za odkrycia dotyczące mediatorów synaptycznych, mechanizmów ich uwalniania, gromadzenia i unieczynniania. Urodził się 30 maja 1912 roku.
2005 - W Skorogoszczy w gminie Lewin Brzeski wyłączono ostatnią w kraju analogową centralę telefoniczną. Obsługiwała ona 600 abonentów.
2005 - Urząd prezesa Instytutu Pamięci Narodowej objął Janusz Kurtyka. Stanowisko pełnił do 10 kwietnia 2010 roku, kiedy to zginął w katastrofie smoleńskiej.
2006 - Zmarła Zofia Jamry, aktorka. Zagrała między innymi w filmach: "Zakazane piosenki", "Spotkania", "Misja", a także w serialach telewizyjnych: "Stawiam na Tolka Banana", "Ballada o Januszku", "Zmiennicy" i "Złotopolscy". Urodziła się 27 lutego 1918 roku.
2006 - Otwarto stację metra warszawskiego Marymont. Trasa stołecznego metra miała wówczas 18 kilometrów 600 metrów.
2007 - Zmarł Zdzisław Lachur, malarz i grafik, założyciel pierwszej polskiej wytwórni filmów rysunkowych Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Prace artysty prezentowane były na wystawach między innymi w Jerozolimie, Londynie, Nowym Jorku, Stuttgarcie, Paryżu, Vancouver i Toronto. Obrazy Zdzisława Lachura posiadali w swoich zbiorach między innymi George Harrison, była pierwsza dama USA Jacqueline Kennedy oraz piosenkarka Barbra Streisand. W 1979 roku został uhonorowany medalem izraelskiego Instytutu Jad Waszem w uznaniu jego twórczości poświęconej narodowi żydowskiemu. Urodził 14 lipca 1920 roku.
2010 - W Algierii rozpoczęły się protesty społeczne. Były spowodowane bezrobociem, rosnącymi cenami żywności, korupcją władz, brakiem wolności słowa i złymi warunkami życia. Protesty zakończyły się obietnicami prezydenta Abdelaziza Butefliki zmian w konstytucji i reformami. Protesty w Algierii miały mniejszą skalę niż inne wystąpienia w krajach regionu w tym czasie. Kolejna seria antyrządowych protestów w Algierii trwała od 22 lutego 2019 do 20 marca 2020.
2012 - Zmarł arcybiskup Ignacy Tokarczuk, metropolita przemyski. Za swoją bezkompromisową postawę wobec PRL, w szczególności za wystąpienia przeciwko zakłamaniu systemu i ateizacji społeczeństwa, był inwigilowany i szykanowany przez władze i służbę bezpieczeństwa. Zyskał miano "biskupa niezłomnego". Urodził się 1 lutego 1918 roku.
2013 - Zmarł Wojciech Kilar, kompozytor, pianista i dyrygent, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Jest twórcą muzyki do ponad 130 filmów, między innymi: "Trędowata”, "Kronika wypadków miłosnych”, "Barwy ochronne”, "Ziemia obiecana”, "Pan Tadeusz”, "Brat naszego Boga”, "Zemsta”, "Pianista”. Urodził się 17 lipca 1932 roku. 10. rocznica
2013 - 18 osób zginęło, a około 50 zostało rannych w wyniku samobójczego zamachu bombowego w gmachu dworca kolejowego w Wołgogradzie, w Rosji. Dzień później również w wyniku samobójczego ataku w tym samym mieście zginęło 16 osób, a 27 zostało rannych. Odpowiedzialność za zamachy wzięła organizacja Wilajet Dagestan. 10. rocznica
2013 - Były niemiecki kierowca Formuły 1 Michael Schumacher został ciężko ranny w wypadku na nartach we francuskich Alpach. Podczas zjazdu przy niskiej prędkości upadł i uderzył głową w kamień, co, mimo założonego kasku, spowodowało u niego bardzo poważne obrażenia głowy. Jego stan był krytyczny. Obecnie Michael Schumacher przechodzi rehabilitację w swoim domu. Od 10 lat rodzina nie przekazuje praktycznie żadnych informacji o stanie zdrowia byłego kierowcy Formuły 1. 10. rocznica
2015 - Zmarła Elżbieta Krzesińska, lekkoatletka. Wywalczyła w skoku w dal złoty medal olimpijski w Melbourne i srebrny w Rzymie. Z powodzeniem rywalizowała także w skoku wzwyż, biegu na 80 metrów przez płotki i w pięcioboju. Była nazywana "Złotą Elą", a jej znakiem rozpoznawczym był długi warkocz. Urodziła się 11 listopada 1934 roku.
2016 - Fundacja Książąt Czartoryskich sprzedała za 100 milionów euro Skarbowi Państwa całą kolekcję Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie wraz z budynkami muzealnymi. Wśród 86 tysięcy eksponatów znajdują się obrazy "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci i "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta, a wśród 250 tysięcy książek, starodruków i rękopisów między innymi rękopis Jana Długosza oraz oryginał aktu unii polsko-litewskiej.
2016 - USA wydaliły 35 rosyjskich dyplomatów w ramach sankcji za ingerowanie przez Rosję w amerykańskie wybory prezydenckie.
2016 - Zmarł Jerzy Pomianowski, pseudonim "Dyonizy Aczkolwiek”, "Michał Kaniowski”, prozaik, eseista, ekspert do spraw historii Europy Wschodniej, krytyk teatralny, scenarzysta filmowy. W lutym 1969 na fali antysemickiej kampanii, która była następstwem wydarzeń marcowych, pozbawiony pracy i możliwości druku, wyjechał do Włoch. Współpracował z paryską "Kulturą". Do Polski wrócił w 1994 roku. Urodził się 13 stycznia 1921 roku.
2016 - W Bostonie zmarł Wacław Zalewski, inżynier budowlany i konstruktor, twórca "Spodka" i dworca w Katowicach oraz nieistniejącego już warszawskiego "Supersamu”. Największe uznanie zdobył pracując w latach 1948-1962 w Biurze Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego "Bistyp” w Warszawie. W latach 60. wyjechał do Wenezueli, a następnie do USA, gdzie mieszkał i pracował do śmierci. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Urodził się 25 sierpnia 1917 roku.
2016 - Zmarła Bronisława Kopczyńska-Jaworska, etnograf i etnolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, uczennica i następczyni profesor Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej; autorka pierwszego i jedynego polskiego podręcznika do prowadzenia etnograficznych badań terenowych. Jedna z prekursorek polskich powojennych badań karpackich i rodzimej antropologii miasta, twórczyni edycji internetowej Bibliografii Etnografii Polskiej. Urodziła się 1 maja 1924 roku.
2017 - Zmarła profesor Maria Nietyksza, historyk, związana z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistka z zakresu historii XIX i XX wieku, badaczka dziejów społecznych, varsavianistka. Urodziła się 12 sierpnia 1936 roku.
2017 - 12 osób zginęło a pięć zostało rannych, kiedy dwóch zamachowców ostrzelało wiernych przy wejściu do koptyjskiego kościoła Mar Mina w miejscowości Helwan, na przedmieściach stolicy Egiptu - Kairu. Jeden z napastników został zastrzelony przez policję, drugiego schwytano.
2019 - Zmarł Neil Innes, angielski aktor, kompozytor i autor tekstów piosenek. Stworzył wiele przebojów między innymi - "I'm the Urban Spaceman”. W latach 70. współpracował z angielską grupą komików - "Monty Python". Pisał dla nich piosenki, a także je wykonywał. Wraz z Erikiem Idle wystąpił w filmie "The Rutles" stanowiącym parodię filmów, piosenek i historii zespołu The Beatles. Scenarzysta, kompozytor oraz narrator w serialu animowanym "Szmacianki". Urodził się 9 grudnia 1944 roku.
2019 - Zmarł Alasdair Gray, szkocki powieściopisarz, którego dzieła łączą w sobie elementy science-fiction, fantastyki i realizmu. Często sam wykonywał ilustracje do swoich dzieł, nadając im wyjątkowy charakter poprzez oryginalną szatę graficzną. Urodził się 28 grudnia 1934 roku.
2019 - Zmarł Manfred Stolpe, niemiecki polityk, pierwszy premier Brandenburgii po zjednoczeniu Niemiec. Wyróżniony tytułem doktora honoris causa między innymi przez Uniwersytet Szczeciński. W 2002 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W latach komunistycznych był wieloletnim współpracownikiem służby bezpieczeństwa NRD. Urodził się 16 maja 1936 roku.
2020 - Zmarł Pierre Cardin, francuski projektant mody, pochodzenia włoskiego. Był uznawany za najstarszego żyjącego projektanta mody, a zarazem najdłużej pracującego w zawodzie. Obok Paco Rabanne i André Courregesa jest uznawany za wynalazcę futurystycznej mody w latach 60. XX wieku. W 1950 założył własny dom mody. Jego klientkami były między innymi Eva Perón i Rita Hayworth. W 1953 zaprezentował swoją pierwszą kolekcję dla kobiet. W następnym roku otworzył swój pierwszy butik i wprowadził "sukienkę bąbelkową”, czyli sukienkę w kształcie bąbelków z krótką spódnicą. Był znany z awangardowego stylu, preferował geometryczne kształty i motywy. Urodził się 2 lipca 1922 roku.
2020 - Zmarł Edmund Baranowski, pseudonim "Jur", publicysta, działacz konspiracyjny w czasie II wojny światowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, powstaniec warszawski. Podpułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, były wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, Sekretarz Generalny Rady Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie”, członek Rady Powierniczej Muzeum Powstania Warszawskiego, a także autor i recenzent wielu publikacji o tematyce powstańczej. Urodził się 22 września 1922 roku.
2021 - Zmarł Jerzy Kazimierz Pomin, prawnik, adwokat, członek Trybunału Stanu w latach 1997-2001. W latach 80. współpracował z opozycją demokratyczną, jako doradca prawny jawnych i następnie podziemnych struktur "Solidarności”, obrońca w procesach politycznych, a w 1989 doradca prawny kandydatów Komitetu Obywatelskiego. Urodził się 6 maja 1943 roku.
2022 - W wieku 82 lat w szpitalu w Sao Paulo zmarł Brazylijczyk Edson Edson Arantes do Nascimento, czyli Pele, uważany za najlepszego piłkarza w historii. Jako jedyny w historii trzykrotnie cieszył się z tryumfu w mistrzostwach świata. Z ekipą "Canarinhos" Brazylii tryumfował w 1958, 1962 i 1970 roku. W drużynie narodowej w latach 1957-1971 zdobył 77 goli w 92 meczach. W 1975 roku podpisał kontrakt z nowojorskim Cosmosem i wraz z innymi sławnymi graczami przyczynił się do popularyzacji europejskiego "soccera" w USA. W ankiecie francuskiego dziennika "L'Equipe" uznano go za najlepszego sportowca XX wieku, a w plebiscycie magazynu "World Soccer" w 1999 roku - za najlepszego piłkarza minionego stulecia. Urodził się 23 października 1940 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł Edgar Savisaar, były premier Estonii. Na początku lat 90. odegrał kluczową rolę w powrocie kraju do grona demokratycznych państw. Urodził się 31 maja 1950 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarła Vivienne Westwood, brytyjska projektantka mody, która odegrała kluczową rolę w latach 70. ubiegłego wieku w subkulturze punk. W 2006 roku królowa brytyjska Elżbieta II "za zasługi dla mody” przyznała jej tytuł szlachecki i podczas oficjalnej ceremonii w pałacu Buckingham uhonorowała ją Orderem Imperium Brytyjskiego, przyznawanym obywatelom brytyjskim, którzy przyczynili się do rozsławienia Wielkiej Brytanii na całym świecie. Urodziła się 8 kwietnia 1941 roku. 1. rocznica.
