Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-12-25, 07:30 Autor: IAR/D.Panek/dok.

Kartka z kalendarza

25 grudnia 352 - Pierwsze obchody święta Bożego Narodzenia w Cesarstwie Rzymskim.
1000 - Koronacja księcia węgierskiego Stefana na pierwszego króla Węgier (podawana jest też data 1 stycznia 1001 roku). Papież Sylwester II, za zgodą cesarza Ottona III posłał księciu złotą koronę i list, w którym oficjalnie uznawał go za katolickiego króla Węgier. Było to interpretowane, jako zgoda na uniezależnienie się Węgier od Niemiec. Król Stefan I zjednoczył węgierskie plemiona w jedno feudalne państwo i doprowadził do końca proces ich chrystianizacji.

1025 - Mieszko II Lambert koronowany w katedrze gnieźnieńskiej na króla Polski przez arcybiskupa Hipolita. Syn Bolesława Chrobrego był nazywany przez stulecia Gnuśnym, a ten nieprzychylny przydomek zawdzięczał późniejszym kronikarzom, między innymi Janowi Długoszowi, który prawie 400 lat po śmierci króla niepochlebnie opisał jego osobowość i panowanie. Faktem jest jednak, że kiedy Mieszko II zmarł w 1034 roku, pozostawił państwo osłabione i znacznie okrojone terytorialnie.

1076 - W Gnieźnie koronowano Bolesława II Śmiałego. Monarcha prowadził politykę zmierzającą do wzmocnienia pozycji państwa na arenie międzynarodowej i uniezależnienia od Cesarstwa. Ingerował w wewnętrzne sprawy sąsiadów: Czech, Węgier i Rusi. W wielkim sporze o inwestyturę dołączył do obozu papieskiego, co umożliwiło mu w 1076 koronację królewską. Zasiadał na tronie przez trzy lata. W 1079 skazał na obcięcie członków biskupa krakowskiego Stanisława, czym wywołał bunt możnych i musiał uciekać z kraju. Zmarł na Węgrzech w 1081 lub 1082 roku.

1356 - Cesarz Karol IV Luksemburski ogłosił w Metzu drugą część tak zwanej Złotej Bulli, która regulowała podstawowe zasady ustrojowe Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Pierwsza część została ogłoszona 10 stycznia w Norymberdze.

1642 - Urodził się Isaac Newton (podawana jest też data 4 stycznia 1643), angielski fizyk, matematyk, astronom, historyk i filozof, a także badacz Biblii i alchemik. Odkrył trzy zasady dynamiki, sformułował prawo powszechnego ciążenia oraz prawa ruchu, leżące u podstaw mechaniki klasycznej. Przyczynił się do rozwoju rachunku różniczkowego i całkowego. Stworzył też teorię pochodzenia gwiazd. Zmarł 20 marca 1727 roku (podawana jest tez data 31 marca 1727 roku).

1643 - Kapitan William Mynos z Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej ponownie odkrył i nazwał Wyspę Bożego Narodzenia leżącą na Oceanie Indyjskim. Po raz pierwszy dotarł do niej w 1615 roku także kapitan tej Kompanii John Millward, ale jego odkrycie pozostało zapomniane. Na ląd niezamieszkanej wyspy, po raz pierwszy zeszła załoga statku Cygnet w 1688. Wyspa Bożego Narodzenia leży 380 kilometrów na południe od Jawy i 1565 kilometrów od najbliższego wybrzeża Australii. Obecnie to terytorium zależne tego kraju. Na wyspie mieszka około 1400 osób. 380. rocznica

1683 - W Belgradzie uznany za winnego klęski w bitwie pod Wiedniem były wezyr Kara Mustafa został uduszony z rozkazu sułtana Mehmeda IV. 12 września 1683 wojska polsko-austriacko-niemieckie pod wodzą króla Jana III Sobieskiego pokonały oddziały Mustafy. Turcy zostali odepchnięci poza granicę Węgier, a klęska wiedeńska wielkiego wezyra ostatecznie pogrzebała szanse Imperium Osmańskiego na podbój Europy Środkowo-Wschodniej. 340. rocznica

1787 - W Klęczkowie koło Chełmna urodził się Szczepan Józef Gółkowski, drukarz i wydawca, założyciel pierwszej polskiej drukarni na Pomorzu, wydawca "Szkółki narodowej" i "Nadwiślanina", represjonowany przez władze pruskie. Drukował kalendarze polskie oraz liczne wydawnictwa książkowe, przeważnie o treści religijnej. Zmarł 22 sierpnia 1871 roku.

1811 - Urodził się Wilhelm Emmanuel von Ketteler, niemiecki biskup, od 1850 do śmierci ordynariusz Moguncji, teolog i polityk. Prekursor katolickiej nauki społecznej w Niemczech, chrześcijański reformator, delegat biskupa wrocławskiego na Brandenburgię i Pomorze. Benedykt XVI w encyklice "Deus caritas est" wymienia biskupa Kettelera, jako pioniera w nowatorskim pojmowaniu sprawiedliwości społecznej, w czasie zmian w strukturze społecznej w XIX wieku, będących wynikiem rozwoju przemysłowego i ekspansją marksizmu. Zmarł 13 lipca 1877 roku.

1812 - Po pół roku od rozpoczęcia inwazji ostatni żołnierze napoleońskiej Wielkiej Armii zostali wyparci za granicę Rosji. Wyprawa Napoleona I na Moskwę była początkiem końca jego dominacji w Europie. Wielka Armia, która w czerwcu 1812 roku liczyła ponad 400 tysięcy ludzi, zmalała do zaledwie 10 procent tej liczby. Napoleon stracił łącznie w Rosji około 580 tysięcy żołnierzy. Rosjanie stracili w kampanii około 210 tysięcy żołnierzy.

1821 - Urodziła się Clara Barton, amerykańska pielęgniarka i działaczka, założycielka Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Zaczęła karierę, jako nauczycielka, następnie pracowała dla Amerykańskiego Biura Patentowego. Po wybuchu wojny secesyjnej zajęła się zaopatrzeniem dla wojska i opieką nad rannymi. Jej wysiłki spotkały się z powszechnym uznaniem. Nazywano ją "Aniołem Pól Bitewnych”. Po zakończeniu wojny utworzyła biuro poszukiwania zaginionych żołnierzy. Dzięki jej staraniom odnaleziono ponad 12 tysięcy niezidentyfikowanych dotąd grobów. W 1881 była założycielką i pierwszym prezesem Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Stojąc na czele tej organizacji uznała, że Czerwony Krzyż winien pomagać nie tylko ofiarom wojen, ale także na przykład klęsk żywiołowych. Zmarła 12 kwietnia 1912 roku.

1823 - We Lwowie założono Muzeum Książąt Lubomirskich. W 1939 roku zbiory zostały zagrabione przez Związek Radziecki. Muzeum restytuowano w 1995 we Wrocławiu. Gromadzi dzieła sztuki i pamiątki historyczne związane z dziejami narodu polskiego. Zbiory liczą łącznie ponad 300 tysięcy eksponatów. Do najcenniejszych należy wyjątkowa kolekcja rysunków mistrzów europejskich XV-XIX wieku, w tym największy w Polsce zbiór rysunków Rembrandta. 200. rocznica

1858 - W Paryżu odbyło się premierowe wykonanie "Oratorio de Noël" - "Oratorium na Boże Narodzenie" Camille’a Saint-Saënsa. Po raz pierwszy utwór zabrzmiał w kościele de la Madeleine. Francuski kompozytor stworzył go mając 23 lata. Oratorium składa się z dziesięciu części, a jego wykonanie trwa około 40 minut. Tekst utworu został napisany po łacinie. 165. rocznica

1870 - Urodziła się Helena Rubinstein (ona sama podawała rok 1872), polska bizneswoman żydowskiego pochodzenia, prekursorka przemysłu kosmetycznego. Własnoręcznie stworzyła firmowe imperium Helena Rubinstein Inc. z salonami w Australii, Londynie, Paryżu i w Nowym Jorku. Była uważana za jedną z najbogatszych kobiet w historii. Pozostawiony przez nią majątek szacowano na 100 milionów dolarów. Helena Rubinstein stworzyła pierwszy na świecie wodoodporny tusz do rzęs i pierwsze kosmetyki dla mężczyzn. Mawiała: "nie ma kobiet brzydkich, są tylko leniwe!'', a o starości - "Nie ma znaczenia, jak bardzo kobiecie trzęsą się ręce, zawsze może umalować oczy". Zmarła 1 kwietnia 1965.

1876 - Zmarła Narcyza Żmichowska, powieściopisarka i poetka, ale także dydaktyk i pedagog, jedna z prekursorek feminizmu w Polsce. W 1840 roku stworzyła w Warszawie grupę "entuzjastek”, które przez 10 lat działały na rzecz polepszenia pozycji społeczno-prawnej kobiet, a także brały udział w konspiracji skierowanej przeciwko zaborcom. Narcyza Żmichowska opracowała program kształcenia dziewcząt, którego celem miało być ich usamodzielnienie. Urodziła się 4 marca 1819 roku.

1881 - Podczas trwającej w kościele świętego Krzyża w Warszawie mszy świątecznej wybuchła panika spowodowana fałszywym alarmem pożarowym, w wyniku której zostało zadeptanych 20 osób. Plotka o wywołaniu alarmu przez przyłapanego na kradzieży kieszonkowej Żyda doprowadziła do pogromu, w którym zginęły dwie osoby, 24 zostały ranne, a około 10 tysięcy Żydów poniosło znaczne straty finansowe.

1883 - We Lwowie zmarł Józef Alojzy Retzenhein, żołnierz, publicysta i pamiętnikarz, uczestnik Powstania Listopadowego, Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego, przyjaciel i biograf Juliusza Słowackiego, współzałożyciel Biblioteki Polskiej w Paryżu. Urodził się w 1809 roku. 140. rocznica

1886 - Urodził się Jerzy Żurawlew, pianista, kompozytor i profesor, a później rektor Konserwatorium Warszawskiego. Był uczniem wybitnego polskiego chopinisty - Aleksandra Michałowskiego i pomysłodawcą Konkursu Chopinowskiego, jednego z najstarszych i najbardziej prestiżowych konkursów muzycznych na świecie. Jerzy Żurawlew był przez lata honorowym członkiem jury i relacjonował przesłuchania pianistów w Polskim Radiu. Zmarł 3 października 1980 roku, podczas X Konkursu Chopinowskiego.

1887 - Urodził się Conrad Nicholas Hilton, nazywany królem hotelarzy - amerykański przemysłowiec norweskiego pochodzenia, założyciel pierwszej ogólnoświatowej sieci hoteli. Jego życie to przykład kariery w hollywoodzkim stylu: od pucybuta do milionera. Zmarł 3 stycznia 1979 roku zostawiając większość majątku fundacji charytatywnej, którą sam założył. Finansuje ona zaopatrzenie w wodę afrykańskich wiosek, łoży na placówki edukacyjne dla niewidomych, szpitale psychiatryczne i ośrodki dla bezdomnych w Ameryce Południowej.

1893 - Urodził się Mieczysław Smorawiński, żołnierz Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego. We wrześniu 1939 roku dostał się do sowieckiej niewoli. Przetrzymywany w obozie w Kozielsku, w kwietniu 1940 roku został zamordowany w Katyniu przez funkcjonariuszy NKWD. Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała dywizji. 130. rocznica

1895 - Urodził się Stefan Rowecki "Grot", legionista, a podczas II wojny światowej komendant główny Związku Walki Zbrojnej, a następnie komendant główny Armii Krajowej. W okupowanej przez Niemców Polsce, Stefan Rowecki był "wrogiem numer jeden” III Rzeszy. Znalazł się na czele listy 165 najbardziej poszukiwanych dowódców konspiracji. Został zdekonspirowany i aresztowany 30 czerwca 1943. Niemcy proponowali generałowi współpracę, między innymi w planowanej akcji antybolszewickiej. Stefan Rowecki jednak odmówił i trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Na wieść o wybuchu Powstania Warszawskiego Heinrich Himmler, nakazał zgładzić generała, do czego doszło między 2 a 7 sierpnia 1944.

1898 - Urodził się Aleksander Wesołek, kapitan piechoty Wojska Polskiego i komisarz Policji Państwowej, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari. Zmarł 15 czerwca 1942 w niemiecki obozie zagłady Auschwitz. 125. rocznica

1899 - Urodził się Humphrey Bogart, właściwie Humprey De Forest Bogart, amerykański aktor, ikona popkultury. American Film Institute umieścił go na pierwszym miejscu listy największych aktorów wszech czasów. W 1951 roku odebrał Oscara za rolę w "Afrykańskiej królowej". Wystąpił w ponad 75 filmach, z których najsłynniejsze to "Sokół maltański", "Casablanca" i "Bunt na okręcie". Grywał głównie role silnych mężczyzn, cyników z duszą romantyka. Zmarł 14 stycznia 1957 roku.

1903 - Urodziła się Teodozja Lisiewicz (podawana jest też data 24 grudnia 1903), pisarka i recenzentka, autorka felietonów i słuchowisk w lwowskiej rozgłośni Polskiego Radia. Tworzyła między innymi dla programu "Wesoła Lwowska Fala”. W 1940 aresztowana przez władze radzieckie i wywieziona w głąb Rosji, skazana za rzekomą działalność kontrrewolucyjną na osiem lat łagru. Po 1989 roku została zrehabilitowana przez prokuraturę we Lwowie. Karę odbywała w obozie pracy na Kołymie. W 1942 roku na mocy amnestii, karę zamieniono na zesłanie do Kazachstanu. Stamtąd z armią Andersa przedostała się do Iraku i Palestyny i dotarła do Anglii. Od 1943 roku pracowała w Pomocniczej Służbie Kobiet Polskich Sił Powietrznych w stopniu podporucznika. Po wojnie nigdy nie wróciła do Polski. Zmarła 8 maja 1975 roku. 120. rocznica

1906 - Urodził się Ernst August Friedrich Ruska, niemiecki fizyk. W 1931 roku skonstruował pierwszy mikroskop elektronowy, a w 1986 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Zmarł 23 maja 1988 roku.

1908 - Urodził się Mieczysław Bibrowski, polski prawnik, poeta, dziennikarz i tłumacz, żydowskiego pochodzenia, pomysłodawca i współtwórca grupy literackiej "Kwadryga”. W latach 1938-1950 przebywał we Francji, gdzie założył Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, z siedzibą w Paryżu. Po wybuchu II wojny światowej brał udział we francuskim Ruchu Oporu. W 1950 wraz z rodziną został wydalony z Francji. Po powrocie do Polski dziennikarz PAP oraz współpracownik tygodnika "Literatura” i miesięcznika "Poezja”. Zmarł 14 września 2000 roku. 115. rocznica

1913 - Urodził się Mieczysław Moczar, właściwie Mikołaj Demko, pseudonim "Mietek", komunistyczny polityk okresu PRL, generał dywizji Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, szef Urzędu Bezpieczeństwa w Łodzi, minister spraw wewnętrznych, prezes Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Ze stanowiskami tymi związane było budowanie silnej pozycji Mieczysława Moczara w strukturach PZPR. Uważany był za posiadającego największą władzę ministra spraw wewnętrznych w okresie PRL. Był przywódcą tworzonej od początku lat 60. tak zwanej frakcji "partyzantów w PZPR, nastawionej wrogo wobec partyjnych 'liberałów” i "kosmopolitów”. Grupa ta chciała wywalczyć władzę w PZPR. Popularne w tym czasie było powiedzenie "Kto nie z Mieciem, tego zmieciem”. Zmarł 1 listopada 1986 roku. 110. rocznica

1914 - Urodził się Oscar Lewis, amerykański antropolog, autor koncepcji kultury ubóstwa, jako przekazywanego z pokolenia na pokolenie wzorca życiowego. Jego najsłynniejsza publikacja to książka "Sanchez i jego dzieci" opisująca losy meksykańskiej rodziny osiadłej w sercu Mexico City. W 1978, na jej podstawie nakręcono film pod tym samym tytułem z Anthony Quinnem w roli głównej i ze znakomitą muzyką Chucka Mangione. Zmarł 16 grudnia 1970 roku.

1916 - Zmarł Adam Chmielowski, Święty Brat Albert, uczestnik Powstania Styczniowego, malarz, zakonnik, założyciel Zgromadzeń Albertynów i Albertynek, znany z pełnej poświęcenia pracy dla biednych i bezdomnych. Najważniejszy obraz Adama Chmielowskiego, nie tylko pod względem artystycznym, to niedokończony: "Ecce Homo" (łacińskie Oto człowiek), uważany za najlepsze dzieło w jego dorobku artystycznym i za jeden z najlepszych obrazów religijnych w sztuce polskiej. To podczas malowania tego obrazu w artyście miało dojść do przełomu duchowego. Porzucił sztuką, poświęcając się pomocy ubogim. Został kanonizowany w 1989 przez Jana Pawła II. Urodził się 20 sierpnia 1845 roku.

1916 - Car Mikołaj II w specjalnym rozkazie do armii i floty zapowiedział utworzenie "wolnej Polski z wszystkich trzech jej rozdzielonych terytoriów".

1916 - Urodził się Ahmad Ben Bella, pierwszy prezydent Algierii, przez wielu uważany za ojca państwa, urodzony w małym miasteczku Maghnia w zachodniej Algierii w sufickiej rodzinie, współzałożyciel Frontu Wyzwolenia Narodowego. W latach 1962-1965 był premierem Algierii, a od 1963 do 1965 prezydentem. Zmarł 11 kwietnia 2012 roku.

1918 - Urodził się Muhammad Anwar as Sadat, polityk egipski, w latach 1964-1968 i 1969-1970 pełnił funkcję wiceprezydenta, a od 1970 roku prezydenta Egiptu. Laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1978. 6 października 1981 roku podczas parady wojskowej Anwar as-Sadat został zamordowany przez fundamentalistów z organizacji Egipski Dżihad. 105. rocznica

1920 - Urodził się Jerzy Zmarzlik, dziennikarz i komentator sportowy, współtwórca dziennika "Sport" i w latach 1954-1981 zastępca redaktora naczelnego "Przeglądu Sportowego", długoletni prezes Klubu Dziennikarzy Sportowych SDP. Pełnił rolę attache prasowego podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Napisał "100 lat Igrzysk Olimpijskich. Kronika 1896-1986". Zmarł 4 lutego 1997 roku.

1921 - Zmarł Władimir Gałaktionowicz Korolenko, rosyjski pisarz ukraińsko-polskiego pochodzenia, dziennikarz, publicysta, działacz społeczny zwłaszcza w dziedzinie obrony prawa w czasach Rosji carskiej, jak i radzieckiej. Mistrz małych form literackich, popularyzator i tłumacz literatury polskiej. Urodził się 15 lipca 1853 roku.

1925 - Zmarła Estera Rachel Kamińska (podawana jest też data 27 grudnia), aktorka, założycielka Teatru Żydowskiego w Warszawie, nazywana "matką żydowskiego teatru". Grała w języku jidysz, także poza krajem, między innymi w Odessie, Kijowie, Londynie czy Paryżu. Pierwszy stały Teatr Żydowski w Warszawie założyła wraz z mężem w 1913 roku za pieniądze zarobione podczas tournée po Stanach Zjednoczonych. Urodziła się 22 lutego lub 10 marca 1870 roku.

1926 - Na tron wstąpił 124. cesarz Japonii - Hirohito. Był najdłużej panującym władcą w historii tego kraju. Na tronie Kraju Kwitnącej Wiśni zasiadał nieprzerwanie przez 63 lata. Hirohito był świetnie wykształconym cesarzem. Wbrew protestom konserwatywnego dworu, jako pierwszy przedstawiciel rodziny cesarskiej odbył podróż do Europy. Urodził się 29 kwietnia 1901 roku. Zmarł 7 stycznia 1989 roku.

1926 - Urodził się Enrique Jorrín, kubański skrzypek, kompozytor i dyrygent, absolwent konserwatorium w Hawanie, pierwszy skrzypek hawańskiego Instytutu Radia i Telewizji. Jest znany przede wszystkim, jako twórca tańca towarzyskiego cha-cha. Zmarł 12 grudnia 1987 roku.

1929 - Urodził się Jerzy Antczak, reżyser teatralny i filmowy, nominowany do Oskara w 1977 roku za film "Noce i dnie" w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Dla telewizji zrealizował około 130 przedstawień teatralnych, między innymi: "Kordiana" Słowackiego, "Trzy siostry” Czechowa, "Szklaną menażerię” Williama. Wyreżyserował takie filmy jak: "Hrabina Cosel”, "Dama Kameliowa" czy "Chopin. Pragnienie miłości". W 2013 roku na Festiwalu Filmowym w Gdyni otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości.

1932 - Rozgłośnia BBC nadała pierwszą audycję nagraną wcześniej na taśmie magnetycznej. Był to nośnik dźwięku wykonany z taśmy stalowej z naniesioną warstwą magnetyczną. Był niewygodny i ciężki. Wkrótce został zastąpiony taśmą nylonową.

1932 - W trzęsieniu ziemi w prowincji Gansu w Chinach zginęło około 70 tysięcy osób.

1933 - W Poznaniu urodził się Andrzej Hulanicki, matematyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, twórca wrocławskiej szkoły analizy harmonicznej. Zmarł 23 marca 2008 roku. 90. rocznica

1938 - Zmarł Karel Čapek, jeden z najwybitniejszych czeskich pisarzy XX wieku. Pionier fantastyki naukowej, twórca prozy awangardowej. Autor powieści: "Hordubal", "Inwazja jaszczurów”, "Fabryka absolutu” oraz "Zwyczajne życie”. W Polsce największą popularnością cieszyła się jego powieść dla dzieci ''Daszeńka, czyli Żywot szczeniaka'', opowiadająca o przygodach psa foksteriera. To właśnie Karel Čapek po raz pierwszy wprowadził do literatury słowo "robot". Zmarł w wieku 48 lat, w kilka tygodni po aneksji Czechosłowacji przez Niemcy hitlerowskie. Urodził się 9 stycznia 1890 roku. 85. rocznica

1941 - Wojna na Pacyfiku: wojska japońskie zdobyły Hongkong. Zginęło prawie 4,5 tysiąca żołnierzy brytyjskich, 2300 było rannych, a około 7,5 tysiąca dostało się do niewoli.

1942 - Urodził się Laco Adamík, właściwie Ladislav Adamík, polski reżyser filmowy, teatralny i operowy pochodzenia słowackiego. Debiutował w 1973 roku w Teatrze Telewizji, dla której przygotował "Białą zarazę" Karela Čapka. Pierwsze przedstawienie operowe - "Cyganerię" Giacomo Pucciniego wyreżyserował w 1977 roku w Teatrze Wielkim w Łodzi. Nakręcił też cztery filmy, w tym jeden kinowy, w 1981 roku - psychologiczny obraz "Mężczyzna niepotrzebny!". We wrześniu 2012 otrzymał Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

1943 - W Chorzowie urodziła się Hanna Schygulla, niemiecka aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. Grała w obrazach: "Trzecia generacja”, "Dzieciorób” czy "Tragarz puchu”. Nagrodzona w 1979 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie Srebrnym Niedźwiedziem za rolę w "Małżeństwie Marii Braun", w 1983 w Cannes, dostała nagrodę dla najlepszej aktorki za rolę w "Historii Piery". Od 1981 roku Hanna Schygulla mieszka w Paryżu. W 2013 wydała autobiografię "Zbudź się i śnij". Jest aktorką śpiewającą. W 1999 roku ukazał się jej album "Hanna Schygulla chante/singt" z piosenkami skomponowanymi przez Jeana-Marie Senia. 80. rocznica

1943 - Ponad 40 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA w Janówce. Atak na kolonię był częścią "krwawego świętowania" - szeroko zakrojonego ataku na pięć polskich osiedli: Janówkę, Radomle, Stanisławówkę, Batyń i Lublatyn. Polacy spodziewali się ataku w wigilijną noc, ale nad ranem uznali, że niebezpieczeństwo minęło, ukryli broń i rozeszli się do domów. W czasie świątecznego śniadania zostali zaatakowani przez oddział UPA i ukraińskich chłopów. Ukraińcy zostali wyparci ze wsi dopiero wówczas, gdy na pomoc Polakom przybył oddział Armii Krajowej. 80. rocznica

1945 - Polskie Radio Szczecin rozpoczęło emisję programu. Uroczyste otwarcie rozgłośni odbyło się 27 stycznia 1946.

1946 - W Czelabińsku zakończono budowę pierwszego w ZSRR i w Europie reaktora jądrowego. Zakłady atomowe o nazwie "Majak" miały przetwarzać pluton i inne materiały rozszczepialne do celów militarnych. W 1949 roku z przereagowanego uranu uzyskano cztery kilogramy plutonu, który posłużył do eksperymentów z bombą atomową w sierpniu 1949 roku.

1946 - Urodził się Jerzy Sztwiertnia, reżyser seriali: "Komediantka”, "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” i "Plebania”.

1949 - Urodziła się Sissy Spacek, właściwie Mary Elizabeth Spacek, amerykańska aktorka, laureatka Oscara w 1981 roku za rolę w filmie ''Córka górnika'', nominowana do tej nagrody jeszcze pięciokrotnie. W kinie debiutowała na początku lat 70., a przełomem w jej karierze okazały się role psychopatycznych, odtrąconych przez rodziców nastolatek. Zagrała w filmach: "JFK", "Prywatne piekło” i "Służące". Jej rolę obdarzonej psychokinetycznymi zdolnościami dziewczyny w horrorze "Carrie" portal retrocrush.com uznała za jeden z najlepszych występów aktorskich w historii kina grozy.

1952 - Urodziła się Desireless, właściwie Claudie Fritsch-Mentrop, francuska piosenkarka i projektantka mody. Debiutowała w latach 80., śpiewała jazz, new wave i rhythm and blues, zasłynęła piosenką "Voyage Voyage”, która w latach 1986-1988 była wielkim hitem i numerem jeden w wielu europejskich i azjatyckich krajach. Wydała 13 albumów.

1954 - Urodziła się Annie Lennox, brytyjska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów. Wraz z Davidem Stewardem, tworzyła w latach 80. bardzo popularny duet Eurythmics. W 2004 roku dostała Oscara, Złoty Glob i Nagrodę Grammy, za piosenkę "Into the West" skomponowaną do filmu "Władca Pierścieni, część III. Powrót Króla". Artystka jest działaczką na rzecz praw człowieka, bierze udział w akcjach humanitarnych, szczególnie zaangażowana jest w pomoc dla afrykańskich kobiet zakażonych wirusem HIV. Łączna sprzedaż jej płyt, zarówno albumów solowych, jak i Eurythmics, przekroczyła liczbę 80 milionów egzemplarzy

1956 - Wznowiła działalność redakcja "Tygodnika Powszechnego". Jego wydawanie zawieszono w marcu 1953 roku, po tym, jak pismo nie opublikowało na pierwszej stronie nekrologu Józefa Stalina. Informacja o śmierci radzieckiego dyktatora znalazła się na łamach tygodnika, ale redakcja odmówiła pisania o Stalinie, jako o największej postaci epoki. Kilka miesięcy później Tygodnik zaczęło wydawać stowarzyszenie PAX - świecka organizacja katolicka współpracująca z komunistycznymi władzami. Trzy lata później powrócił w ręce poprzedniej redakcji. Do "Tygodnika Powszechnego" pisali, między innymi: Stefan Kisielewski, Leopold Tyrmand, Czesław Miłosz, Stanisław Lem, Zbigniew Herbert czy Karol Wojtyła pod pseudonimem Andrzej Jawień.

1957 - Urodził się Shane MacGowan, irlandzki wokalista i muzyk grupy The Pogues, aktor. Zagrał między innymi w filmach: "Z piekła rodem" i "Rozpustnik". Zmarł 30 listopada 2023 roku.

1961 - Urodziła się Íngrid Betancourt Pulecio, kolumbijsko-francuska działaczka polityczna i aktywistka na rzecz praw człowieka, kandydatka na prezydenta Kolumbii w 2002, znana z walki z korupcją, niesprawiedliwością społeczną i handlem narkotykami. Została uprowadzona podczas kampanii wyborczej 23 lutego 2002, do lipca 2008 była zakładniczką grupy rewolucyjnej FARC. We wrześniu 2008 otrzymała Nagrodę Księcia Asturii za działalność humanitarną.

1961 - Zmarł Otto Loewi, austriacki farmakolog pochodzenia żydowskiego urodzony w Niemczech, laureat Nagrody Nobla. Prowadził badania biochemiczne nad przemianą białek, kwasów nukleinowych i cukrów, oraz w zakresie farmakologii. W latach 1921-1926 rozpoczął badania nad chemicznymi mechanizmami przekazywania bodźców nerwowych, co przyniosło mu w 1936 roku Nagrodę Nobla. W 1935 otrzymał Odznakę Honorową Polskiego Czerwonego Krzyża. Urodził się 3 czerwca 1873 roku.

1962 - Premiera amerykańskiego filmu "Zabić drozda" w reżyserii Roberta Mulligana. Za główną rolę w tym filmie Gregory Peck otrzymał Oscara. Łącznie film otrzymał trzy nagrody Akademii Filmowej. Film opowiada o trudnych początkach walki z rasizmem na Głębokim Południu. Adwokat z niewielkiego miasteczka zostaje obrońcą czarnoskórego mężczyzny, który został niesłusznie oskarżony o gwałt na białej kobiecie.

1963 - Zmarł Tristan Tzara, właściwie Samuel Rosenstock, francuski poeta i eseista, pochodzenia rumuńskiego, inicjator dadaizmu - jednego z awangardowych nurtów w sztuce i literaturze, początku XX wieku, w późniejszym okresie - surrealista, zwolennik marksizmu. Z partii komunistycznej wypisał się w 1956 w proteście przeciw radzieckiej inwazji w czasie rewolucji na Węgrzech. Urodził się 16 kwietnia 1896 roku. 60. rocznica

1963 - Urodziła się Fiolka Najdenowicz, polska wokalistka pochodzenia bułgarskiego. Była nazywana "polską Björk”. W 1988 wraz ze Sławomirem Starostą założyła zespół Balkan Electrique, grający elektroniczny pop z elementami folkloru bułgarskiego. Współpracowała ze szwedzką formacją Army of Lovers, a także zespołami Tubylcy Betonu, Closterkeller i Wilki. Wspólnie z Michałem Bajorem i Małgorzatą Walewską nagrała utwór "Dove Vai” do ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza "Quo Vadis?" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Przed rozpoczęciem kariery muzycznej pracowała w radiowej Trójce. 60. rocznica

1965 - Premiera pierwszego odcinka telewizyjnego serialu kryminalnego "Kapitan Sowa na tropie" z Wiesławem Gołasem w roli głównej. Reżyserem serialu był Stanisław Bareja. Opowiada losy kapitana milicji obywatelskiej, Tomasza Sowy, który rozwiązuje zagadki kryminalne. Każdy z ośmiu odcinków to inna sprawa, której błyskotliwe rozwiązanie znajduje milicjant.

1966 - Premiera filmu Wojciecha Jerzego Hasa "Szyfry". Autorem scenariusza, napisanego na podstawie własnego opowiadania "Szyfry", jest Andrzej Kijowski. Akcja filmu rozgrywa się w Paryżu oraz w Krakowie i jego okolicach w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. W filmie pojawiają się też sceny odnoszące się do czasów II wojny światowej, mają one jednak charakter onirycznych wizji. Główne role grają: Jan Kreczmar, Zbigniew Cybulski i Irena Eichlerówna.

1970 - Na antenie Programu III Polskiego Radia wyemitowano premierowe wydanie magazynu satyrycznego "Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy", przemianowanego później na "Ilustrowany Magazyn Autorów". Pierwszy odcinek trwał 1,5 godziny, program reżyserował Jerzy Markuszewski, a prowadzili go Jacek Janczarski i Adam Kreczmar. Audycję tworzyła grupa młodych wówczas satyryków, między innymi: Stefan Friedmann, Janusz Kofta i Maria Czubaszek, którzy w odróżnieniu od starszych artystów mówili na antenie swobodnym, potocznym językiem, co bardzo podobało się słuchaczom. To właśnie autorzy ITR wymyślili kultowe powiedzenia: "Serwus, jestem nerwus", czy "Dzień dobry, jestem z kobry".

1971 - Urodziła się Dido, właściwie Dido Florian Cloud de Bounevialle Armstrong, brytyjska piosenkarka pop pochodzenia irlandzko-francuskiego. Popularność zdobyła dzięki piosence "Thank You" pochodzącej z jej debiutanckiego albumu "No Angel", z 1999, który był jednym z najlepiej sprzedających się albumów w historii w Wielkiej Brytanii. Do tej pory Dido nagrała pięć albumów. Jej długoletnim nauczycielem muzyki był polski skrzypek Krzysztof Śmietana.

1973 - Urodził się Adam Woronowicz, aktor teatralny i filmowy. Zagrał główne role w filmach: "Popiełuszko. Wolność jest w nas" oraz w poświęconym ojcu Maksymilianowi Kolbe obrazie "Dwie Korony". Występował też między innymi w filmach "Chopin. Pragnienie miłości", "Zimna wojna" i "Generał Nil". We wrześniu 2018 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora. 50. rocznica

1973 - Premiera amerykańskiej komedii kryminalnej "Żądło" w reżyserii George’a Roya Hilla. Obraz został nagrodzony Oscarem w kategorii "Najlepszy film”. Główne role zagrali: Paul Newman, Robert Redford i Robert Shaw. Akcja toczy się w latach 30. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Dwaj oszuści okradają człowieka, który okazuje się kurierem mafii. Gangsterzy nie zamierzają się jednak godzić z utratą pieniędzy. 50. rocznica

1974 - Premiera filmu "Nie ma róży bez ognia" w reżyserii Stanisława Barei. W filmie zagrali między innymi: Jerzy Dobrowolski, Jacek Fedorowicz, Stanisława Celińska, Mieczysław Czechowicz i Stanisław Tym. W Polsce film obejrzało około trzech milionów widzów, a za granicą trzy razy więcej.

1975 - Basista Steve Harris założył w Londynie zespół Iron Maiden, uważany za jeden z najpopularniejszych zespołów heavymetalowych w historii. Do tej pory zespół sprzedał około 130 milionów albumów. Ma na koncie setki nagród muzycznych, w tym Grammy Awards, a także ponad 600 srebrnych, złotych i platynowych płyt.

1976 - W Zrębinie pod Połańcem doszło do jednej z najbardziej wstrząsających zbrodni w okresie PRL. Czterech mieszkańców wsi na oczach kilkudziesięciu sąsiadów zamordowało młode małżeństwo i towarzyszącego im 12-letniego chłopca. Po zbrodni sprawcy odebrali od świadków przysięgę milczenia. Dwóch z czterech sprawców zabójstwa zostało skazanych na śmierć, a pozostali na kary wieloletniego więzienia. Do zakładu karnego trafili też świadkowie zbrodni, którzy składali fałszywe zeznania.

1976 - Premiera brytyjskiego filmu wojennego "Orzeł wylądował" w reżyserii Johna Sturgesa, ze scenariuszem opartym na powieści Jacka Higginsa pod tym samym tytułem. Główne role zagrali: Michael Caine, Donald Sutherland i Jenny Agutter.

1977 - W wieku 88 lat zmarł Charlie Chaplin, właściwie Charles Spencer Chaplin, brytyjski aktor i reżyser, producent, scenarzysta i kompozytor muzyki filmowej. Uważany za jedną z najważniejszych postaci w historii kina, nagrodzony w 1972 roku Oscarem za całokształt twórczości. Największe role zagrał w filmach: "Włóczęga, "Brzdąc", "Gorączka złota", "Światła Wielkiego Miasta" czy "Dyktator". Zasłynął rolą wąsatego trampa z manierami dżentelmena noszącego przyduże spodnie, rozchodzone buty, melonik i bambusową laseczkę. Urodził się 16 kwietnia 1889.

1977 - Zmarła Stanisława Umińska, siostra Benigna, benedyktynka, pracująca w szpitalach, prowadząca dom dla dzieci niepełnosprawnych. W latach młodzieńczych była aktorką. Miała narzeczonego, który - gdy zapadł na śmiertelną chorobę nowotworową - będąc w paryskim szpitalu, poprosił ją, aby go zastrzeliła. Spełniła prośbę, a w procesie w Paryżu została uniewinniona. Po powrocie do Polski wstąpiła do zakonu i oddała się pracy społecznej. Urodziła się 17 listopada 1901 roku.

1978 - Lądownik radzieckiej sondy kosmicznej Wenera 11 osiągnął powierzchnię Wenus. Sonda przez 95 minut przekazywała dane z lądownika, po czym wyleciała poza zasięg nadajnika. Misja sondy Wenera 11 została przerwana w lutym 1980 roku. 45. rocznica

1979 - Rozpoczęła się radziecka interwencja w Afganistanie - jeden z najbardziej krwawych konfliktów XX wieku. Sowieci chcieli wesprzeć tamtejszy komunistyczny rząd w walce z coraz liczniejszymi siłami partyzantów, zwanych mudżahedinami. Nie chcieli też dopuścić by odsunięto od władzy proradzieckich polityków. Interwencja trwała ponad dziewięć lat i była katastrofą, która przyczyniła się do rozpadu ZSRR. Liczba ofiar śmiertelnych konfliktu po stronie afgańskiej sięga około 1,5 miliona osób, po stronie ZSRR, według różnych źródeł od ponad 14 tysięcy do ponad 30 tysięcy. W proteście przeciwko radzieckiej interwencji w Afganistanie, część państw zachodnich zbojkotowało Letnie Igrzyska Olimpijskie w Moskwie w 1980 roku.

1983 - Zmarł Joan Miró i Ferra, kataloński malarz, rzeźbiarz, grafik i ceramik, przedstawiciel surrealizmu i dadaizmu, wykorzystujący w swej twórczości elementy folkloru katalońskiego. Autor kompozycji: "Macierzyństwo”, "Karnawał arlekina”, "Kobieta i ptak”. W 1992 roku jego posiadłość na Majorce została przekształcona w Muzeum Miró. Urodził się 20 kwietnia 1893 roku. 40. rocznica

1984 - W Warszawie zmarł Janusz Odrowąż, literat i satyryk, autor tekstów popularnych przebojów, między innymi: "Serduszko puka w rytmie cza-cza". Urodził się 27 stycznia 1914 roku.

1986 - Zmarł Lech Stefan Cergowski, dziennikarz sportowy, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, więzień czasów stalinowskich. Od 1941 roku był żołnierzem AK, Walczył w Powstaniu Warszawskim, jako celowniczy ckm w pułku "Baszta”. Był ciężko ranny 14 września 1944. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Wojnę zakończył w stopniu plutonowego podchorążego. We wrześniu 1950 aresztowany pod sfingowanym zarzutem szpiegostwa, skazany na 12 lat więzienia, zwolniony został w marcu 1956. Jako dziennikarz sportowy pracował w "Wieczorze Warszawy”, "Rzeczpospolitej” i '"Przeglądzie Sportowym”. Relacjonował największe sukcesy polskich kolarzy w latach 70. W 1981 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 1987 rozgrywany jest kolarski wyścig poświęcony jego pamięci - Memoriał Lecha Cergowskiego. Urodził się 30 listopada 1923 roku.

1988 - Zmarł Jan Białostocki, jeden z najwybitniejszych polskich historyków sztuki, muzeolog, pedagog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Nauk. Autor ponad 500 prac naukowych, w tym: "Sztuka cenniejsza niż złoto" i "Symbole i obrazy w świecie sztuki”. Urodził się 14 sierpnia 1921 roku. 35. rocznica

1988 - Premiera pierwszego odcinka telenoweli "W labiryncie" w reżyserii Pawła Karpińskiego. To pierwsza polska produkcja o cechach amerykańskiej opery mydlanej. Łącznie powstało 120 odcinków w dwóch seriach. Serial przedstawiał środowisko warszawskich farmaceutów, lekarzy, naukowców i biznesmenów w czasie przeobrażeń gospodarczych i ustrojowych na przełomie lat 80. i 90. w Polsce. Główne role zagrali: Marek Kondrat, Agnieszka Robótka-Michalska, Wiesław Drzewicz i Leon Niemczyk. 35. rocznica

1989 - Pluton egzekucyjny rozstrzelał rumuńskiego dyktatora Nicolae Ceausescu i jego żonę Elenę. Od 1965 roku Ceausescu był sekretarzem generalnym Rumuńskiej Partii Komunistycznej, a od 1974 roku prezydentem. Stworzył dyktaturę opartą na kulcie jednostki, był nazywany między innymi: "geniuszem Karpat” i "synem słońca". Nakazał nieustanną obserwację obywateli i instalację podsłuchów na ogromną skalę. Podczas rewolucji, która się rozpoczęła w grudniu 1989 roku Nicolae Ceausescu i jego żona Elena zostali skazani w tajnym procesie na karę śmierci za ludobójstwo i nielegalne zgromadzenie olbrzymiego majątku.

1991 - Michaił Gorbaczow, pierwszy i ostatni prezydent ZSRR, w telewizyjnym wystąpieniu ogłosił swoją rezygnację. Do ustąpienia ze stanowiska, które zajmował ponad sześć lat został zmuszony przez Borysa Jelcyna i to jemu przekazał władzę. Tego samego dnia Rada Najwyższa Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej przyjęła uchwałę o zmianie nazwy państwa na Federacja Rosyjska. 31 grudnia 1999 Borys Jelcyn zrzekł się funkcji prezydenta na rzecz Władimira Putina, który odtąd sprawuje władzę w Rosji.

1992 - Zmarł Krzysztof Świętochowski, aktor teatralny i filmowy. Od 1957 był lektorem i spikerem Polskiego Radia i lektorem Polskiej Kroniki Filmowej. Udzielał się także w kabarecie Stodoła, należał do zespołu aktorskiego Teatru Rozmaitości. Udzielał swojego głosu również w dubbingach. Zagrał między innymi w filmach: "Akcja pod Arsenałem, "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz", "Brunet wieczorową porą" i "Sekret Enigmy". Urodził się 6 listopada 1938 roku.

1993 - Zorganizowano pierwszą w historii wystawę sztuki w kosmosie. Na pokładzie stacji orbitalnej Mir pokazano prace Ihora Podolczaka, ukraińskiego reżysera filmowego, scenarzysty, producenta filmowego, fotografa i artysty plastyka. 30. rocznica

1995 - Zmarł Dean Martin, amerykański aktor i piosenkarz, pochodzenia włoskiego. Legenda kina i estrady, grał między innymi w filmach: "Młode lwy”, "Rio Bravo”, "Małżeństwo na rozdrożu”. Wylansował międzynarodowe przeboje: "Everybody Loves Somebody Sometimes", "Mambo Italiano”, "Volare”. Często występował z przyjacielem Frankiem Sinatrą. Urodził się 7 czerwca 1917 roku.

1995 - Zmarł Emmanuel Levinas, francuski filozof i moralista, żydowsko-litewskiego pochodzenia. Jeden z najwybitniejszych współczesnych myślicieli. Jego najważniejsze dzieła to: "Całość i nieskończoność”, "O Bogu, który nawiedza myśl”, "Lektury talmudyczne". Urodził się 12 stycznia 1906 roku.

1997 - Zmarł Giorgio Strehler, słynny włoski reżyser teatralny. W 1947 roku wraz z Paolo Grassim założył legendarny teatr Piccolo Teatro di Milano, którego był wieloletnim dyrektorem artystycznym i reżyserem. Twórca przedstawień, zaliczanych dziś do najwybitniejszych realizacji scenicznych w historii teatru: "Arlekin, sługa dwóch panów” według Carla Goldoniego, "Wiśniowy sad” Czechowa, "Burza” i "Król Lear” Szekspira. Przewodniczył jury konkursu głównego na 35. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Urodził się 14 sierpnia 1921 roku.

1997 - Zmarł arcybiskup Bronisław Dąbrowski, sekretarz Konferencji Episkopatu Polski, przez wiele lat przewodniczył delegacji Konferencji Episkopatu do spraw Stosunków z Rządem PRL, uczestnik rozmów przygotowujących Okrągły Stół. 16 grudnia 1981 skierował list do Wojciecha Jaruzelskiego, w którym potępił dekret Rady Państwa o stanie wojennym. W 1993 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 2 listopada 1917 roku.

2006 - Zmarł James Brown, amerykański piosenkarz, kompozytor i instrumentalista, uważany za prekursora muzyki rhythm and bluesowej i funky, nazywany "ojcem chrzestnym" i ''królem'' soulu, jedna z najbardziej ekscentrycznych postaci w historii muzyki. James Brown nagrał ponad 50 płyt i 119 singli. Zachwycał przede wszystkim na koncertach, jako twórca wyśmienitego show i wulkan energii. W 1987 roku jego karierę przerwały kłopoty z prawem. Za groźby bronią palną, ucieczkę przed policją i jazdę pod wpływem narkotyków został skazany na sześć lat więzienia. Pod koniec lat 90. James Brown powrócił do studia nagraniowego i na scenę, ale nie udało mu się odzyskać dawnej popularności. Zmarł w wieku 73 lat. Urodził się 3 maja 1933 roku.

2006 - Zmarła Anna Danuta Sławińska, sanitariuszka, przewodnik PTTK, uczestniczka Powstania Warszawskiego, autorka wspomnień wojennych. Była świadkiem ludobójstwa Niemców na mieszkańcach Woli. Muzeum niemieckiego obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie określa ją, jako "wyjątkową postać w historii obozu”. Pomagała tam wysiedleńcom z Warszawy. Uratowała przed wywiezieniem do niemieckich obozów zagłady około 120 osób. W 2015 roku, podczas VII Festiwalu Filmowego Niezłomni Niepokorni Wyklęci, uhonorowano ją pośmiertnie nagrodą "Drzwi do Wolności” Urodził się 30 listopada 1923 roku.

2008 - Zmarł Maciej Kuroń, dziennikarz i publicysta kulinarny. Prowadził i występował w wielu programach telewizyjnych, związanych z gotowaniem. Syn Grażyny i Jacka Kuroniów. Po strajkach Sierpnia 1980 i powstaniu Solidarności był inicjatorem powołania niezależnej organizacji studenckiej. W 1981 był jednym z głównych organizatorów strajków studenckich. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany i relegowany z uczelni. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 8 marca 1960 roku. 15. rocznica

2009 - Zmarł Tytus Karpowicz, pisarz, autor książek przyrodniczych dla dzieci i młodzieży. Podczas II wojny światowej walczył w oddziałach Armii Krajowej. Po wojnie aresztowany przez NKWD spędził rok w sowieckim łagrze w Gorcach. Urodził się 4 stycznia 1915 roku.

2010 - TVP 2 wyemitowała 1121., ostatni odcinek popularnej telenoweli "Złotopolscy". Był to jeden z najdłużej wyświetlanych seriali telewizyjnych produkcji polskiej. Serial został zdjęty z anteny, po 13 latach, ze względu na malejącą oglądalność. Zagrali w nim między innymi: Kazimierz Kaczor, Anna Przybylska, Piotr Machalica i Anna Milewska.

2012 - Zmarł Jerzy Bereś, rzeźbiarz, performer. Jego manifestacje artystyczne były pokrewne happeningowi i performingowi. Używał do nich własnego ciała, które na oczach widzów pokrywał kolorowymi malunkami. Niektóre jego działania przybierały rodzaj dysputy ze znanymi twórcami z historii sztuki XX wieku, na przykład z Witkacym, Kantorem czy Duchampem. W 1997 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2011 zaś Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Urodził się 14 września 1930 roku.

2014 - Weszła w życie Ustawa o prawach konsumenta. Jej uchwalenie przez Sejm wynikało z konieczności dostosowania ustawodawstwa polskiego do prawa unijnego. Ustawa zwiększyła pozycję konsumenta względem przedsiębiorcy, z którego usług czy towarów korzysta. Między innymi nie pozwala na zastosowanie w umowach zapisów mniej korzystnych dla konsumenta niż stanowi ustawa - takie klauzule z mocy prawa są nieważne.

2016 - Zmarł George Michael, brytyjski wokalista soul i pop, producent muzyczny, kompozytor. W młodości lider duetu Wham!. Wydał pięć albumów studyjnych i trzy koncertowe. Sprzedał ponad 100 milionów egzemplarzy płyt, wśród najsłynniejszych jego utworów jest "Last Christmas”. Wspierał organizacje pomagające osobom chorym na AIDS i choroby nowotworowe. Urodził się 25 czerwca 1963 roku.

2016 - 92 osoby zginęły w katastrofie rosyjskiego samolotu wojskowego Tu-154 na Morzu Czarnym koło Soczi. Wśród ofiar wypadku było 64 członków Chóru Aleksandrowa. Zespół miał wystąpić w koncercie noworocznym dla rosyjskiego garnizonu w bazie lotniczej Humajmim w Latakii, wspierającego siły rządowe Baszszara al-Asada podczas wojny domowej w Syrii.

2018 - Zmarł Ludwik Misiek, pilot szybowcowy, w czasie II wojny światowej żołnierz AK, dowódca drużyny w plutonie Kedywu, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po wojnie był szykanowany za przynależność do Armii Krajowej. Skończył studia inżynierskie, został urbanistą. Jednocześnie zajmował się szybownictwem, latał do 2006 roku. Trzykrotnie został rekordzistą Polski, otrzymał Diamentową Odznakę Szybowcową oraz Błękitne Skrzydła i wiele odznaczeń za zasługi wojenne, w tym brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej. Urodził się 12 sierpnia 1926. 5. rocznica

2019 - Zmarł Mieczysław Józefczyk, pseudonim "Miecz”, duchowny katolicki, infułat, doktor teologii w zakresie socjologii religii, historyk. Był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Po wojnie należał do podziemia niepodległościowego, za co był prześladowany. W 1953 służby bezpieczeństwa zorganizowały nieudaną próbę zamachu na jego życie. Był proboszczem parafii świętego Mikołaja w Elblągu i wikariuszem biskupim na terenie województwa elbląskiego, od 1992 wikariusz generalny i konserwator zabytków diecezji elbląskiej. Urodził się 15 maja 1928 roku.

2020 - Zmarł K.C. Jones, jeden z najbardziej zasłużonych ludzi w historii Boston Celtics. Jako koszykarz ośmiokrotnie wywalczył mistrzostwo NBA, a później osiągał sukcesy w roli szkoleniowca. Sześciokrotnie wybierany był na trenera jednej z drużyn podczas meczu gwiazd NBA. Urodził się 25 maja 1932 roku.

2020 - Zmarł Tony Rice, gitarzysta, wirtuoz, muzyk akustyczny. Miał szeroki repertuar, od tradycyjnego bluegrassu, do jazzowego spacegrassu i muzyki folk. Współkoncertował lub nagrywał z legendami takimi jak J.D. Crowe i New South, David Grisman oraz Jerry Garcia z Grateful Dead. Jego własna grupa to Tony Rice Unit, utworzona z Normanem Blakiems oraz jego braćmi. Urodził się 8 czerwca 1951 roku.

2021 - Zmarł Albert Lichanow, rosyjski pisarz, autor powieści i opowiadań dla dzieci i młodzieży. Był laureatem Międzynarodowej Nagrody Literackiej imienia Janusza Korczaka w 1987 roku. Jego pisarstwo weszło do kanonu dziecięcej oraz młodzieżowej klasyki rosyjskiej. Utwory Alberta Lichanowa były często ekranizowane i wznawiane w Rosji w wielkich nakładach. Książki pisarza przetłumaczono na 34 języki, w tym na polski. W 1978 wydawnictwo Iskry wydało jego powieść "Kłamstwo”. W 2012 ukazała się po polsku jego powieść "Nikt”, a w 2013 "Chłopiec, którego nie bolało”. W 2015 roku wydano powieść "Dziewczynka, której było wszystko jedno”. Urodził się 13 września 1935 roku.

2021 - Wystrzelono Kosmiczny teleskop Jamesa Webba. Był on budowany w latach 2007-2021. Był dopełnieniem Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Projekt jest nadzorowany i w znacznej części finansowany przez agencje: amerykańską NASA, we współpracy z europejską ESA i kanadyjską CSA. Najważniejszymi celami misji są: obserwacje pierwszych gwiazd powstałych po Wielkim Wybuchu, badanie formowania się i ewolucji galaktyk, badanie powstawania gwiazd i systemów planetarnych. 11 lipca 2022 roku NASA przedstawiła publiczne pierwsze zdjęcie wykonane po uruchomieniu Teleskopu Webba.

2022 - Zmarł dwukrotny olimpijczyk, wielokrotny medalista mistrzostw Europy w biegach na średnim dystansie Henryk Szordykowski. Miał 78 lat. Zajął siódme miejsce w igrzyskach olimpijskich w Meksyku w 1968 roku, a Polskę reprezentował także cztery lata później w Monachium, gdzie odpadł w półfinale. Zdobył 17 medali mistrzostw Polski, w tym 11 złotych. Urodził się 3 czerwca 1944 roku. 1. rocznica

2022 - Zmarł Bogusław Litwiniec, reżyser teatralny, działacz kulturalny, polityk, senator, poseł do Parlamentu Europejskiego. Założył i został kierownikiem, reżyserem, aktorem i autorem w studenckim Teatrze "Kalambur” we Wrocławiu. W latach 1967-1993 organizował Międzynarodowy Festiwal Teatru Otwartego we Wrocławiu. Urodził się 1 listopada 1931 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-01-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 stycznia - Przypada 71. Światowy Dzień Trędowatych, obchodzony w ostatnią niedziele stycznia. Jego celem jest zwrócenie uwagi na problemy osób dotkniętych… » więcej 2024-01-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 stycznia - Dzień Transplantacji, obchodzony w rocznicę pierwszej w Polsce udanej transplantacji nerki. 26 stycznia - Dzień Islamu w Kościele katolickim… » więcej 2024-01-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 stycznia - Dzień Kryptologii, ustanowiony w 2007 przez Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu, obchodzony w Polsce… » więcej 2024-01-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 stycznia - Dzień Wiedzy o Zespole Möbiusa, rzadkim zespole wad wrodzonych, opisanym po raz pierwszy przez niemieckiego neurologa Paula Juliusa Möbiusa. 24… » więcej 2024-01-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 stycznia - Dzień bez Opakowań Foliowych. 23 stycznia - Dzień Pisma Ręcznego. » więcej 2024-01-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 stycznia - Dzień Jedności Ukrainy. » więcej 2024-01-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 stycznia - Światowy Dzień Śniegu. 21 stycznia - Międzynarodowy Dzień Przytulania. » więcej 2024-01-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 stycznia - Międzynarodowy Dzień Akceptacji. 20 stycznia - Azerbejdżan - Dzień Męczenników. 20 stycznia - Dzień Wiedzy o Pingwinach. » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 stycznia - Wierni Kościoła wschodniego obchodzą Święto Jordanu, nazywane też Chrztem Pańskim. Jest ono jednym z dwunastu wielkich świąt prawosławnych… » więcej 2024-01-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 stycznia - Rozpoczyna się Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. 18 stycznia - Międzynarodowy Dzień Kubusia Puchatka, ustanowiony na pamiątkę urodzin… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »