640 - Jan IV został papieżem.

1223 - Święty Franciszek z Asyżu zorganizował we włoskiej miejscowości Greccio pierwszą na świecie żywą szopkę bożonarodzeniową. Grotę wypełniono sianem, a w postacie Świętej Rodziny wcielili się mieszkańcy, towarzyszyły im wół i osioł. Początkowo szopki powstawały tylko przy klasztorach franciszkańskich, jednak z czasem tradycja ich budowania rozpowszechniła się w całej Europie. Do Polski dotarła u schyłku XIII wieku. 800. rocznica

1287 - III najazd mongolski na Polskę: armia pod dowództwem Nogaja rozpoczęła oblężenie Krakowa. To właśnie z tą napaścią na to miasto związana jest legenda dotycząca hejnału mariackiego. Trębacz, którego zadaniem było wszczynanie alarmu w razie niebezpieczeństwa, zdążył ostrzec mieszkańców, ale gdy grał hejnał jego gardło przeszyła strzała agresorów. Na pamiątkę tego zdarzenia melodia grana z wieży mariackiej zawsze się urywa.

1473 - W Krakowie zmarł Jan Kanty, teolog, filozof, profesor Akademii Krakowskiej, święty Kościoła katolickiego. Został beatyfikowany we wrześniu 1680 roku, a kanonizowany 16 lipca 1767 przez Klemensa XIII. Został też ogłoszony patronem Polski i Litwy. Urodził się 23 lub 24 czerwca 1390 roku. 550. rocznica

1524 - Zmarł Vasco da Gama, portugalski podróżnik i odkrywca. Pod jego dowództwem w 1497 roku wyruszyła z Lizbony flotylla, której zadaniem było dotarcie do Indii drogą morską. Udało się to w maju następnego roku. Po opłynięciu Afryki i przebyciu Oceanu Indyjskiego Vasco da Gama dopłynął do zachodniego wybrzeża Indii w pobliżu miasta Kalikut. Urodził się około 1460 lub 1469 roku.

1637 - Pisarz wojska zaporoskiego Bohdan Chmielnicki podpisał w Borownicy w imieniu Kozaków akt kapitulacji tak zwanego powstania Pawluka. Według zapisów traktatu rejestr kozacki ograniczono do sześciu tysięcy żołnierzy. Kozacy zgodzili się na zaprzestanie walki i amnestię w zamian za wydanie przywódców antypolskiego i antyszlacheckiego powstania.

1707 - We Wrocławiu zmarła księżniczka legnicko-brzeska Karolina Piastówna, ostatnia przedstawicielka dynastii Piastów. Żyła w samotności, prowadząc pobożne życie i oddając się działalności dobroczynnej. Urodziła się 2 grudnia 1652 roku.

1717 - W nocy z 24 na 25 grudnia potężny sztorm uderzył od północy w wybrzeża Holandii, Niemiec i Skandynawii, wywołując powodzie, w których zginęło około 14 tysięcy osób. Wiele nadmorskich wiosek zostało całkowicie zniszczonych.

1777 - James Cook odkrył Wyspę Bożego Narodzenia. Angielski żeglarzy i odkrywca zastał nowe tereny bezludne, za to zamieszkałe przez miliony ptaków. W latach 1956-1958 na Wyspie Bożego Narodzenia, gdy była jeszcze kolonią, Wielka Brytania przeprowadziła dziewięć prób nuklearnych z użyciem bomb wodorowych. Obecnie wyspa należy do państwa Kiribati.

1798 - Urodził się Adam Mickiewicz, wybitny poeta polskiego romantyzmu, autor epopei narodowej "Pan Tadeusz", publicysta, działacz polityczny, tłumacz, filozof, wizjoner. Jeden z Trzech Wieszczów, obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego. Twórczość Adama Mickiewicza wywarła wielki wpływ na rozwój polskiej literatury, świadomość narodową, kulturę i sztukę. W jego dorobku znalazły się między innymi: powieść poetycka "Konrad Wallenrod", "Sonety krymskie" i słynna "Oda do młodości". Jako główny reprezentant Wielkiej Emigracji, przez ponad 20 lat działał w Paryżu. W latach 1839-1840 był profesorem literatury łacińskiej w szwajcarskiej Lozannie, a następnie objął katedrę języków słowiańskich w Collage de France. Zmarł 26 listopada 1855 roku w Konstantynopolu, gdzie tworzył legion polski do walki z Rosją. Do Polski trumnę z ciałem poety sprowadzono w 1890 roku i pochowano w Krypcie Wieszczów na Wawelu. Jego pogrzeb przerodził się w wielką manifestację patriotyczną. 225. rocznica

1799 - Urodziła się Maryla Wereszczakówna, szlachcianka, nieszczęśliwa młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, upamiętniona w IV części "Dziadów" oraz wierszach "Do M***" i "Kurhanek Maryli". Zmarła 28 grudnia 1863 roku.

1807 - Dekretem Fryderyka Augusta I powołana została Rada Stanu Księstwa Warszawskiego. Jej zadania łączyły w sobie zakres czynności zarówno władzy administracyjnej, jak i sądowniczej i obejmowały między innymi: przygotowanie projektów aktów ustawodawczych - dekretów królewskich i uchwał Sejmu, sądownictwo administracyjne w II instancji, spory kompetencyjne między urzędami, pozbawianie urzędników publicznych immunitetu sądowego, opiniowanie raportów z działalności ministrów, sądownictwo kasacyjne w sprawach cywilnych i karnych.

1818 - W Oberndorf w Austrii po raz pierwszy wykonano kolędę "Cicha noc”. Tekst pieśni "Stille Nacht", napisanej po niemiecku, powstał, jako wiersz w 1816 roku, dwa lata później muzykę do słów księdza Józefa Mohra skomponował Franciszek Gruber. To jedna z najpopularniejszych kolęd na świecie śpiewana na wszystkich kontynentach, do dziś przetłumaczona na ponad 300 języków i dialektów. Najpopularniejsza polska wersja tekstu powstała około 1930, a jej autorem jest Piotr Maszyński. Oryginalna wersja, według autografu Josepha Mohra, liczy sześć zwrotek. 205. rocznica

1837 - Urodziła się Elżbieta Bawarska, znana, jako Sisi, żona cesarza Franciszka Józefa, cesarzowa Austrii i królowa Węgier. Jej tragiczne życie i mit postaci niezależnej, niepoddającej się dworskiej etykiecie oraz wyjątkowa uroda sprawiły się, że stała się ikoną XIX wieku i bohaterką kultury masowej. Zmarła 10 września 1898 roku w Genewie po ataku włoskiego anarchisty Luigiego Lucheni, który jak później tłumaczył ''chciał zabić jakiegoś władcę''.

1857 - Zmarł Stanisław Jachowicz, pedagog, poeta, filantrop, bajkopisarz. Był pierwszym autorem w Polsce, który dostrzegł, że bajki dla dzieci powinny być tworzone inaczej niż opowieści dla dorosłych. Napisał kilkaset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich, między innymi "Chory Kotek", zaczynający się od słów "Pan kotek był chory i leżał w łóżeczku...". W XIX wieku jego "Bajki i powieści” były najpopularniejszym w kraju zbiorem utworów dla dzieci. Urodził się 17 kwietnia 1796 roku.

1863 - Zmarł William Makepeace Thackeray, brytyjski pisarz, dziennikarz i satyryk. W swojej twórczości dowcipnie demaskował i krytykował hipokryzję angielskiego społeczeństwa, szczególnie wyższych klas. Jego najbardziej znane powieści to: "Księga snobów", "Pierścień i róża" i "Targowisko próżności”. Urodził się 18 lipca 1811 roku. 160. rocznica

1871 - W Kairze odbyła się premiera opery "Aida" Giuseppe Verdiego, do której libretto na podstawie scenariusza Auguste’a Mariette’a napisał Antonio Ghislanzoni. Utwór zamówił w 1869 roku, Ismail Pasza, wicekról Egiptu, na uroczyste otwarcie Kanału Sueskiego, ale pracę nad dziełem opóźniła wojna francusko-pruska. Giuseppe Verdi początkowo nie chciał przyjąć zlecenia, ostatecznie przekonało go, ogromne jak na ówczesne czasy, honorarium wynoszące 150 tysięcy franków. "Aida" to opera w czterech aktach, której akcja rozgrywa się w starożytnym Egipcie. Jej tytułową bohaterką jest etiopska niewolnica.

1874 - Urodził się Adam Didur, śpiewak operowy, jeden z najznakomitszych basów przełomu XIX i XX wieku. Odnosił sukcesy na najlepszych scenach operowych świata, przez 24 lata występował w nowojorskiej Metropolitan Opera. Do historii przeszły jego kreacje Borysa Godunowa w operze Musorgskiego, Mefista w "Fauście” Gounoda i Don Basilia w "Cyruliku Sewilskim” Rossiniego. Zmarł 7 stycznia 1946 roku.

1881 - Juan Ramón Jiménez, hiszpański poeta, 24 grudnia ustanowił datą swoich urodzin. W rzeczywistości przyszedł na świat 23 grudnia. Był autorem zbiorów poezji: "Dziennik świeżo ożenionego poety” i "Zwierz z głębi duszy”. W 1956 roku Literacką Nagrodę Nobla. Był poszukującym, awangardowym twórcą, który wywierał znaczny wpływ na młodsze pokolenia poetów. Podczas wojny domowej w Hiszpanii wyemigrował do Portoryko, gdzie mieszkał, tworzył i zmarł, 29 maja 1958 roku.

1883 - Urodził się Stefan Jaracz, aktor teatralny i filmowy, pisarz, publicysta. Jest uważany za jednego z największych polskich aktorów i współtwórcę nowoczesnej sztuki aktorskiej. Był założycielem i dyrektorem Teatru Ateneum w Warszawie. Jego najbardziej znane role teatralne to tytułowe w "Szczęściu Frania" Perzyńskiego i "George Dandin" Moliera, Smugonia w "Przepióreczce" Żeromskiego, Rejenta w "Zemście" Fredry czy Kalibana w "Burzy" Szekspira. Wystąpił też w kilku filmach: "Przedwiośnie”, "Księżna Łowicka” i "Ponad śnieg”. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1941 roku został aresztowany przez gestapo, osadzony na Pawiaku, a następnie wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Zmarł 11 sierpnia 1945 roku. 140. rocznica

1884 - Urodził się Antoni Cierplikowski, zwany "królem fryzjerów i fryzjerem królów". To on w latach międzywojennych XX wieku wylansował modę na krótkie włosy, jako autor słynnej fryzury "na chłopczycę”. Antoni Cierplikowski zwany Antoinem, urodzony w niezamożnej rodzinie szewca, z zawodem zetknął się w wieku 11 lat. W 1901 roku wyjechał do Paryża, a dziewięć lat później otworzył tam swój pierwszy salon. W latach 20. XX wieku miał ich już około 60 na całym świecie. Czesał najbardziej znane artystki swoich czasów: Sarę Bernhardt, Josephine Baker, Polę Negri, Isadorę Duncan oraz Edith Piaf i Brigitte Bardot. Nadzorował od strony fryzjerskiej koronację króla Anglii Jerzego VI, kiedy to równocześnie czesano 400 kobiet. Zmarł 5 lipca 1976 w Sieradzu.

1886 - W Woli Przemykowskiej pod Brzeskiem urodził się Jan Stańczyk, działacz społeczny i polityczny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej, sekretarz generalny Centralnego Związku Górników w latach 1925-39, minister pracy w emigracyjnych rządach Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka. Zmarł 7 sierpnia 1953 roku.

1886 - Urodził się Michael Curtiz, węgiersko-amerykański reżyser filmowy, laureat Oscara dla najlepszego reżysera za film "Casablanca" w 1942 roku. Na Węgrzech zrealizował 38 filmów i uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców węgierskiego kina niemego. W 1919 przeniósł się do Austrii, a później do Niemiec. W 1926, z dorobkiem liczącym 60 filmów nakręconych w różnych krajach Europy, przeprowadził się do USA, gdzie stał się czołowym reżyserem wytwórni Warner Bros. W latach 30. i 40. XX wieku stworzył swoje najwybitniejsze filmy, takie jak "Kapitan Blood", "Szarża lekkiej brygady" i "Przygody Robin Hooda". Jego ostatnim filmem, nakręconym na rok przed śmiercią, był "W kraju Komanczów" z Johnem Wayne’em w roli głównej. Zmarł 10 kwietnia 1962 roku.

1890 - Urodził się Walerian Czuma, dowódca obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku. Początkowo dysponował jedynie skromnymi siłami, ostatecznie jednak pod jego rozkazami znalazło się około 70 tysięcy oficerów i żołnierzy z rozbitych jednostek cofających się do Warszawy i cywilnych ochotników. Po kapitulacji Warszawy został osadzony w obozie jenieckim, gdzie był przetrzymywany do 1945. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Zmarł 7 kwietnia 1962 roku. W 2004 jego prochy przeniesiono na Cmentarz Powązkowski w Warszawie.

1896 - Urodził się Władysław Jarema, aktor, reżyser teatru lalek, profesor Wydziału Lalkarskiego krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Przed wojną współpracował z krakowskim teatrem Cricot, po wojnie, wraz z żoną, założył Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska. Był pionierem nowoczesnego teatru lalek w Polsce. Już, jako emeryt pojawił się kilkakrotnie w filmie w rolach epizodycznych. W 1951 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 28 marca 1976 roku.

1896 - Premiera pierwszego w dziejach kinematografii horroru "Rezydencja diabła" w reżyserii francuskiego twórcy Georges’a Méliesa. Film trwa trzy minuty.

1898 - Na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, w setną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza, odsłonięto pomnik poety zaprojektowany przez Cypriana Godebskiego. Posąg o wysokości 4,5 metra został odlany we Włoszech i przywieziony do Polski. W czasie okupacji hitlerowskiej w 1942 roku został zdemontowany i wywieziony. Po wojnie misja polska odnalazła w Hamburgu jego fragmenty. 28 stycznia 1950 zrekonstruowany pomnik został ponownie odsłonięty. W styczniu 1968 roku pod tym monumentem manifestowali studenci, protestujący przeciwko zdjęciu "Dziadów” Mickiewicza z repertuaru Teatru Narodowego. 125. rocznica

1898 - Zmarł Eugeniusz Pankiewicz, kompozytor, pianista i pedagog. Skomponował około 50 pieśni solowych, 15 pieśni chóralnych i ponad 30 utworów fortepianowych i wariacji na kwartet smyczkowy. W twórczości nawiązywał do folkloru i muzyki ludowej. Urodził się 15 grudnia 1857 roku. 125. rocznica

1898 - Louis Renault zaprezentował w Paryżu pierwszy automobil własnej konstrukcji. Już od najmłodszych lat był entuzjastą mechaniki, spędzającym długie godziny w warsztacie samochodowym. W rodzinnej posiadłości w Billancourt niedaleko Paryża urządził swój pierwszy warsztat, w którym pracował między innymi nad silnikami. 1 października 1898, wraz ze swoim starszym bratem Marcelem, zbudował na podstawie pojazdu marki De Dion-Bouton pierwszy samochód. 24 grudnia wygrał zakład z przyjacielem udowadniając, że jego wynalazek jest w stanie pokonać wzniesienie na ulicy Lépic w Montmartre. Wyczyn ten zaowocował również 12 zamówieniami na auta. W 1899 wspólnie z braćmi założył firmę Renault Freres. 125. rocznica

1903 - Urodziła się Teodozja Lisiewicz (podawana jest też data 25 grudnia 1903), pisarka i recenzentka, autorka felietonów i słuchowisk w lwowskiej rozgłośni Polskiego Radia. Tworzyła między innymi dla programu "Wesoła Lwowska Fala”. W 1940 aresztowana przez władze radzieckie i wywieziona w głąb Rosji, skazana za rzekomą działalność kontrrewolucyjną na osiem lat łagru. Po 1989 roku została zrehabilitowana przez prokuraturę we Lwowie. Karę odbywała w obozie pracy na Kołymie. W 1942 na mocy amnestii, karę zamieniono na zesłanie do Kazachstanu. Stamtąd z armią generała Andersa przedostała się do Iraku i Palestyny i dotarła do Anglii. Od 1943 roku pracowała w Pomocniczej Służbie Kobiet Polskich Sił Powietrznych w stopniu podporucznika. Po wojnie nie wróciła do Polski. Zmarła 8 maja 1975 roku. 120. rocznica

1905 - Urodził się Howard Hughes, amerykański multimilioner, producent filmowy, konstruktor samolotów i pilot. Wyprodukował między innymi filmy: "Strona tytułowa", "Człowiek z blizną" i "Wyjęty spod prawa". Jego największą pasją były jednak samoloty. W 1932 roku opuścił Hollywood i zatrudnił się na stanowisku drugiego pilota w American Airlaines. Potem bił kolejne rekordy prędkości - w 1938 w 91 godzin samolotem okrążył świat. O życiu Howarda Hughesa nakręcono trzy filmy, najsłynniejszy to "Aviator" z 2004 roku w reżyserii Martina Scorsese z Leonardem DiCaprio w roli głównej. Zmarł 5 kwietnia 1976 roku.

1906 - Kanadyjski wynalazca Reginald Aubrey Fessenden przeprowadził pierwszą transmisję radiową w USA.

1906 - Urodził się Franz Waxman, niemiecko-amerykański kompozytor, dyrygent i autor muzyki filmowej pochodzący ze Śląska. Zdobywca Oscarów za muzykę do "Bulwaru Zachodzącego Słońca" Wildera i "Miejsca pod słońcem" George'a Stevensa. Przygodę z filmem rozpoczynał od dyrygowania orkiestrą w czasie nagrywania muzyki do legendarnego "Błękitnego anioła" z Marleną Dietrich w roli głównej. Zmarł 24 lutego 1967 roku.

1909 - Urodził się Adam Rapacki, ekonomista, polityk i dyplomata, minister spraw zagranicznych w latach 1956-1968. W 1957 roku na forum ONZ przedstawił propozycję utworzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowej. Wycofał się z życia politycznego w czasie wydarzeń marcowych w 1968, w proteście przeciwko prześladowaniom osób żydowskiego pochodzenia. Zmarł 10 października 1970 roku.

1910 - Urodził się Fritz Leiber, amerykański pisarz, jeden z klasyków literatury fantasy i science fiction. Autor powieści: "Mąż czarownicy”, "Wielki czas”, "Wędrowiec”. Najbardziej znany z cyklu opowiadań fantasy o Fafrydzie i Szarym Kocurze. Pierwszy tom "Miecze i ciemne siły” wydano w Polsce w 1993 roku. Laureat wielu nagród: Hugo, Nebula oraz World Fantasy Award. Zmarł 5 września 1992 roku.

1914 - Podczas I wojny światowej w okopach pod Ypres w Belgii doszło do tak zwanego rozejmu bożonarodzeniowego. Walczące ze sobą na froncie zachodnim oddziały niemieckie i brytyjskie, a później także niektóre francuskie, hinduskie i belgijskie zaprzestały działań zbrojnych i opuściły okopy. Żołnierze wspólnie śpiewali kolędy, wymieniali się drobiazgami i zawartością świątecznych paczek. Rozegrali też mecz futbolowy, który zakończył się zwycięstwem Niemców 3:2. Początkowo w rozejmie brali udział jedynie szeregowcy i podoficerowie. Drugiego dnia świąt do jego zakończenia próbowali doprowadzić wyżsi oficerowie z obu stron, ale ich podwładni nie podporządkowali się rozkazom. W niektórych miejscach walki nie podjęto do końca roku, a Szkoci utrzymali rozejm do 3 stycznia. Ostatecznie zakończyli go snajperzy z obu stron, strzelając do tych, którzy wciąż próbowali przechodzić do okopów wroga.

1920 - Urodziła się Ewa Petelska, scenarzystka i reżyserka, autorka filmów: "Ogniomistrz Kaleń”, "Urodziny młodego warszawiaka”, "Kamienne tablice”, czy "Jarzębina czerwona”. Zmarła 20 sierpnia 2013 roku.

1920 - Urodziła się Katarzyna Suchodolska, poetka, prozaik, autorka utworów dla młodzieży oraz tłumaczka literatury białoruskiej, rosyjskiej i ukraińskiej. Początkowo pracowała, jako nauczycielka. W 1951 roku zadebiutowała, jako poetka, publikowała swoje utwory w prasie, w tym w tygodniku "Ziemia i Morze". Wydała między innymi "Jezioro czterech łabędzi", "Spotkanie w Wolkenbergu", "Ciche trawy", "Jedenaście bajek o kwiatach", "Echo nad bindugą". Zmarła 4 lipca 1988 roku.

1922 - Urodziła się Ava Gardner, amerykańska aktorka. Zagrała w filmach: "Bosonoga contessa", "Ostatni brzeg", "Noc iguany" czy "Trzęsienie ziemi". W 1954 roku została nominowana do Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie "Mogambo". Wystąpiła w około 60 filmach. Największe sukcesy odnosiła w okresie "Złotej Ery Hollywood” i w latach 60. American Film Institute umieścił ją na 25. miejscu w rankingu "największych aktorów wszech czasów”. Zmarła 25 stycznia 1990 roku.

1923 - Urodził się Mikołaj Kozakiewicz, profesor socjologii, publicysta i pisarz, marszałek Sejmu. W działalności pedagogicznej zajmował się głównymi problemami wychowania w rodzinie, wychowania seksualnego i kształtowania światopoglądu. Autor kilkudziesięciu książek, między innymi: "Gdy miłość dojrzewa”, "Małżeństwo niemal doskonałe”, "O tolerancji i swobodzie sumienia”. Uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 22 listopada 1998 roku. 100. rocznica

1926 - We Lwowie zmarł Dawid Abrahamowicz, polityk konserwatywny, działacz społeczny, poseł do parlamentu wiedeńskiego, prezes Koła Polskiego w austriackiej Radzie Państwa, w latach 1907-1909 minister do spraw Galicji. Urodził się 30 czerwca 1839 roku.

1926 - Urodziła się Maria Janion, historyk literatury, krytyk literacki, profesor Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Zajmowała się przede wszystkim romantyzmem i jego dziedzictwem w kulturze współczesnej. Autorka wielu cenionych prac: "Wobec zła", "Transgresje", "Gorączka romantyczna", "Żyjąc tracimy życie". W czasie II wojny światowej działaczka podziemnego Związku Harcerstwa Polskiego. Od lat 70. działaczka opozycji demokratycznej w PRL. Współzałożycielka niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych. W sierpniu 1980 roku sygnatariuszka listu 64 intelektualistek i intelektualistów popierającego strajki, apelującego o działania "bez rozlewu krwi”. W 1981 roku prelegentka na Kongresie Kultury Polskiej, którego obrady przerwało wprowadzenie stanu wojennego. W 1982 w ramach represji politycznych zwolniona z Uniwersytetu Gdańskiego. Zmarła 23 sierpnia 2020 roku.

1926 - Urodził się Witold Pyrkosz, aktor filmowy i telewizyjny. Niezapomniany Pyzdra z "Janosika", Wichura z "Czterech pancernych i psa", Balcerek z serialu "Alternatywy 4" i senior rodu Mostowiaków w "M jak miłość". Laureat Telekamery 2005 w kategorii Najlepszy Aktor. W czasie stanu wojennego wziął udział w bojkocie mediów, poza tym nie angażował się w żadną działalność polityczną w czasach PRL. Zmarł 22 kwietnia 2017 roku.

1927 - W Wiśle spłonęła rezydencja prezydenta RP, modrzewiowy pałacyk myśliwski Fryderyka Habsburga. Po pożarze pałacyku Sejm Śląski podjął decyzję o budowie nowego, bardziej reprezentacyjnego obiektu z przeznaczeniem na rezydencję wypoczynkową dla prezydenta, jako dar Śląska i Ślązaków. Przeznaczył na to dwa miliony złotych z kasy województwa śląskiego. Przeprowadzono także zbiórki pieniężne wśród śląskiego społeczeństwa i tutejszych przemysłowców. W miejscu spalonego pałacyku stanął nowy gmach, zbudowany według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza. Przyczyn pożaru nie udało się ustalić.

1927 - Urodziła się Mary Higgins Clark, amerykańska pisarka, autorka licznych bestsellerów. Napisała między innymi książki: "Dziedziczka", "Zaginiony trop", Nie trać nadziei" i "Zanim się pożegnasz". Zmarła 31 stycznia 2020 roku.

1927 - Urodził się Adam Strug, dziennikarz, pisarz, publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej, społeczny i samorządowy, burmistrz Józefowa. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie pisał dla "Gazety Krakowskiej”, "Sztandaru Młodych” i "Przeglądu Technicznego. W latach 80. był działaczem "Solidarności” w Wydawnictwie Sigma. W 1982 został zweryfikowany negatywnie i stracił pracę. W tym samym roku rozpoczął współpracę z Agencją Wydawniczą Omnipress, która skupiała dziennikarzy i publicystów zwolnionych z różnych redakcji za przekonania polityczne. W latach 1990-1991 należał do Porozumienia Centrum. Zmarł 23 sierpnia 2007.

1942 - Z poligonu w Peenemünde wystrzelono pierwszy pocisk V-1. Był to niemiecki samolot-pocisk potocznie nazywany latającą bombą. Pierwsze bombardowanie pociskami V-1 przeprowadzone zostało w czerwcu 1944 roku. Z dobrze zamaskowanych wyrzutni odpalono 10 pocisków w kierunku Londynu. Do celu doleciały cztery z nich. Prace na V-1 śledzili i sabotowali żołnierze Armii Krajowej.

1942 - Około 60 Polaków zostało zamordowanych przez ukraińskich nacjonalistów we wsi Połonka na Wołyniu.

1943 - Zmarł Michał Znicz, aktor, reżyser, wystąpił między innymi w filmach: "Pani minister tańczy", "Kłamstwo Krystyny" i "Żołnierz królowej Madagaskaru". Podczas II wojny światowej przebywał w warszawskim getcie. Wydostała go stamtąd żona, aktorka Janina Morska. Zginął w Pruszkowie w wigilię Bożego Narodzenia 1943, w niewyjaśnionych okolicznościach. Urodził się 8 września 1895 roku. 80. rocznica

1943 - W Warszawie zmarł Stanisław Karpiński, ekonomista i polityk, minister skarbu w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, dyrektor Banku Polskiego. Urodził się 23 października 1870 roku. 80. rocznica

1944 - 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu. Napastnicy podzielili się na grupy i atakowali polskie domy mordując napotkane rodziny. Miejscowi ukraińscy chłopi, którzy przybyli za oddziałem UPA, rabowali mienie Polaków i podpalali domy. Cała akcja była dobrze przygotowana, atakujący wiedzieli, gdzie mieszkają Polacy i w pierwszej kolejności zabijali rodziny, znane z tradycji patriotycznej. Po napadzie władze sowieckie nie przeprowadziły żadnego dochodzenia i nie ukarały sprawców.

1946 - Zmarł, a według części historyków został zamordowany w radzieckim więzieniu generał Leopold Okulicki, pseudonim "Niedźwiadek", ostatni dowódca Armii Krajowej. W marcu 1945 roku, w wyniku prowokacji NKWD razem z 15 innymi przywódcami AK i Państwa Podziemnego został zatrzymany w Pruszkowie i wywieziony do Moskwy, a następnie skazany na 10 lat więzienia w niesławnym procesie szesnastu. Sowieckie władze twierdziły, że przyczyną jego śmierci kilka miesięcy później był paraliż i atak serca. Zgon miał nastąpić w szpitalu więziennym w Butyrkach w Moskwie, a ciało generała miało zostać skremowane. Część historyków twierdzi jednak, że Leopold Okulicki mógł zginąć w wyniku egzekucji przeprowadzonej przez NKWD w więzieniu na Łubiance. W 1990 roku został zrehabilitowany przez władze radzieckie - formalnie umorzono postępowanie karne przeciwko niemu, uznając, że jego czyny nie były przestępstwami. Jego symboliczna mogiła znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Urodził się 12 listopada 1898 roku.

1948 - W Warszawie aresztowany został przez Urząd Bezpieczeństwa porucznik Jan Rodowicz "Anoda" - żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem. W czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie "Zośka". Zginął w niejasnych okolicznościach 7 stycznia 1949 roku w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego podczas brutalnego śledztwa. Miał 26 lat. W 2008 roku został odznaczony pośmiertnie, przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Od 2011 roku Muzeum Powstania Warszawskiego przyznaje nagrodę imienia Jana Rodowicza "Anody”, w dwóch kategoriach: za całokształt dokonań i postawę życiową stanowiącą wzór do naśladowania dla młodych pokoleń oraz za wyjątkowy czyn. 75. rocznica

1956 - Rada Ministrów przyjęła uchwałę o utworzeniu ZOMO - Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej. Służyły do "likwidacji zbiorowych naruszeń porządku publicznego”. Zostały stworzone po Poznańskim Czerwcu, który wykazał, że milicja i wojsko nie są przygotowane do pacyfikacji dużych protestów ulicznych. Oddziały ZOMO zostały rozwiązane 7 września 1989 rozporządzeniem ministra MSW, jako negatywny i powszechnie znienawidzony symbol władzy PRL. W czasie stanu wojennego w wyniku ataków ZOMO zginęło około 40 osób.

1961 - Urodził się Marcin Świetlicki, poeta, prozaik, wokalista zespołów Świetliki. Jest laureatem wielu nagród literackich, w tym Nagrody Kościelskich, Grand Prix w konkursie czasopisma "Brulion”, nagrody imienia księdza Jana Twardowskiego. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za "wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej, za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury". Współpracował z wieloma innymi artystami, między innymi z Robertem Brylewskim, Krzysztofem "Grabażem” Grabowskim, Katarzyną Nosowską, Bogusławem Lindą i Mikołajem Trzaską.

1962 - Kuba i USA przeprowadziły wymianę 1100 jeńców wziętych do kubańskiej niewoli podczas nieudanej inwazji w Zatoce Świń. Władze w Hawanie dostały w zamian lekarstwa i produkty żywnościowe warte 53 miliony dolarów.

1964 - Urodziła się Anja Ortodox, właściwie Anna Sabiniewicz, wokalistka i muzyk rockowy zespołu Closterkeller, autorka tekstów oraz kompozytorka. Znana ze współpracy z grupami muzycznymi: Sweet Noise, Wilki, Kobranocka, Voo Voo i IRA. Występuje także w filmach.

1967 - W Krotoszynie urodził się Adam Wiedemann, poeta, prozaik, krytyk muzyczny i literacki. Trzykrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike. Laureat Nagrody Kościelskich w 1999 roku, a także Nagrody Literackiej Gdynia 2008 za tom "Pensum".

1971 - 91 osób zginęło w katastrofie samolotu Lockheed L-188 Electra w środkowym Peru. Katastrofę cudem przeżyła 17-letnia Juliane Koepcke, która po 9-dniowej wędrówce przez dżunglę odnalazła pomoc. W artykule dla CNN powiedziała, że odnalazła się dzięki informacjom od ojca, który tłumaczył jej, jako dziecku, że należy podążać w dół za strumieniami, które w końcu wpłyną do większej rzeki. Wystąpiła w filmie dokumentalnym "Skrzydła nadziei", a swoje przeżycia także opisała w książce "Kiedy spadłam z nieba".

1973 - Urodziła się Stephenie Meyer, amerykańska pisarka. Autorka powieści "Intruz" i cyklu "Zmierzch", składającego się z czterech części. 50. rocznica

1975 - Zmarł Bernard Herrmann, amerykański kompozytor muzyki filmowej. Pierwszym zilustrowanym przez niego obrazem był film Orsona Wellsa "Obywatel Kane”, następne to: "Anna i król Syjamu”, "Dzień, w którym zatrzymała się ziemia”, "Psychoza”, "Przylądek strachu”, " Fahrenheit 451”. W 1941 roku otrzymał Oscara za muzykę do filmu "Wszystko, co można kupić za pieniądze”. Urodził się 29 czerwca 1911 roku.

1979 - W Bukareszcie zmarł Stefan Norris, scenograf, autor dekoracji w ponad 100 polskich filmach zrealizowanych przed 1939 rokiem. W czasie II wojny światowej internowany w Rumunii, pozostał w niej do końca życia, realizując szereg projektów teatralnych i filmowych oraz pełniąc także funkcję dyrektora artystycznego rumuńskiego Teatru Narodowego. Urodził się 29 kwietnia 1894 roku.

1981 - Stan wojenny: Zakończenie strajku okupacyjnego w kopalni "Ziemowit".

1982 - Zmarł Louis Aragon, francuski poeta i pisarz, autor licznych powieści, takich jak: "Dzwony Bazylei", "Wielki Tydzień" i "Wyrok śmierci". Poza powieściami wydał liczne zbiory poezji, między innymi liryki miłosne poświęcone żonie, Elzie Triolet, również pisarce. Współzałożyciel surrealistycznych pism "Littérature” i "La Révolution Surréaliste”. Urodził się 3 października 1897 roku.

1984 - Zmarł Kazimierz Krukowski, aktor i reżyser, piosenkarz, konferansjer, autor tekstów piosenek kabaretowych i utworów satyrycznych oraz dwóch książek: "Mała antologia kabaretu” i "Moja Warszawka”. Stworzył postać Lopka - warszawiaka pochodzenia żydowskiego, łączącego wielkomiejski spryt ze skłonnością do marzeń, posługującego się gwarą z żydowskimi naleciałościami. Występował w kabaretach stołecznych, grał też w filmach: "Ada, to nie wypada!”, "Janko Muzykant”, "Co mój mąż robi w nocy?”. Po wojnie był dyrektorem teatrów Syrena i Buffo, prowadził kabaret satyryczno-literacki u Lopka. Jako zagorzały kibic piłki nożnej w 1982 roku ufundował nagrodę dla piłkarza, który strzeli pierwszego gola dla Polski w czasie mundialu w Hiszpanii. Urodził się 2 lutego 1901 roku.

1992 - Zmarł Peyo, właściwe nazwisko Pierre Culliford, belgijski ilustrator i autor komiksów. Na potrzeby jednego z odcinków komiksu "Johan i sójka", opublikowanego 23 października 1958 roku Peyo stworzył postaci smerfów, które spotkały się z tak życzliwym przyjęciem ze strony czytelników, iż autor zdecydował się poświęcić im odrębną serię komiksów. Urodził się 25 czerwca 1928 roku.

1993 - Zmarł Andrzej Nadolski, historyk, archeolog, znawca broni, w czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i Uniwersytetu Toruńskiego, członek odrodzonej Polskiej Akademii Umiejętności. Współpracował z Wojskowym Instytutem Historycznym i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Autor wielu publikacji z zakresu historii, archeologii, a w szczególności bronioznawstwa, w tym: "Polska broń”, "Broń i strój rycerstwa polskiego w średniowieczu”, "Ścieżki archeologów”. W 1991 roku, jako biegły-archeolog wziął udział w ekspedycji prokuratorskiej, mającej za zadanie zlokalizowanie i odsłonięcie w Charkowie grobów polskich jeńców wojennych pomordowanych podczas II wojny światowej. Urodził się 26 listopada 1921 roku. 30. rocznica

1997 - Sąd w Paryżu skazał na karę dożywotniego pozbawienia wolności wenezuelskiego terrorystę Ilicha Ramíreza Sáncheza pseudonim "Carlos” lub "Szakal”. We Francji odpowiadał on za morderstwo dwóch policjantów i informatora w 1974 roku. Pseudonim "Szakal” zaczerpnięty został z powieści Fredericka Forsytha "Dzień Szakala“ o zawodowym zabójcy szykującym zamach na prezydenta Charles'a de Gaulle'a.

1997 - Zmarł Roman Modzelewski, malarz, grafik, awangardowy projektant, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. W latach 50. eksperymentował z tworzywami syntetycznymi, produkował meble, zaprojektował i wyprodukował pierwszy w Polsce jacht ze sztucznego tworzywa. Jego obrazy to proste, rytmiczne układy różnie konfigurowanych form reliefowych. Urodził się 28 lutego 1912 roku.

1997 - Zmarł Toshiro Mifune, japoński aktor i producent, gwiazdor wielu filmów Akiro Kurosawy. Zagrał w 170 obrazach, między innymi: "Siedmiu samurajów", "Tron we krwi", "Ukryta forteca", "Rudobrody", Szogun". Urodził się 1 kwietnia 1920 roku.

1997 - Zmarł Marian Zimiński, kompozytor, aranżer, pianista i organista rockowy. Występował w zespołach: Chochoły, Niemen i Akwarele, ABC. Tworzył muzykę filmową, między innymi do obrazów: "Godzina szczytu" i "Urodziny Matyldy", a także piosenki dla Anny Jantar. Do historii polskiej muzyki szczególnie przeszła stworzona i wykonywana przez niego solówka organowa, rozpoczynająca i kończąca utwór "Dziwny jest ten świat” Czesława Niemena. Urodził się 20 stycznia 1945 roku.

1998 - W Elektrowni Turów doszło do jednej z największych awarii w historii polskiej energetyki. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ blok energetyczny numer pięć o mocy 200 mega watów, uszkodzonych zostało wiele urządzeń sąsiednich jednostek wytwórczych, wyłączono większość generatorów, a w maszynowni wybuchł groźny pożar. 25. rocznica

1999 - Zmarł Tomasz Beksiński, dziennikarz muzyczny, jeden z najbardziej charyzmatycznych polskich prezenterów radiowych, tłumacz języka angielskiego, autor felietonów poświęconych muzyce. Na antenie zadebiutował 23 maja 1982 roku w bloku "Muzyczne Studio Młodych” nadawanym w Programie I Polskiego Radia. Radiowego rzemiosła uczył się między innymi od Piotra Kaczkowskiego, Jerzego Kordowicza i Korneliusza Pacudy. 25 maja 1991 na antenie Programu III zaczął prowadzić swoją najsłynniejszą audycję "Trójka pod księżycem", którą szybko zjednał sobie grono wiernych słuchaczy. W nocy z 11 na 12 grudnia 1999 roku wystąpił w niej po raz ostatni. Popełnił samobójstwo w Wigilię. Tomasz Beksiński zajmował się także tłumaczeniem filmów, między innymi serii o Jamesie Bondzie i niemal całej twórczość filmowej i telewizyjnej grupy Monty Pythona. Urodził się 26 listopada 1958 roku.

2006 - W Krakowie zmarł Tadeusz Chrzanowski, historyk sztuki, literat, publicysta "Tygodnika Powszechnego" i paryskiej "Kultury", wieloletni przewodniczący Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa. Przez ponad 35 lat inwentaryzował polskie zabytki, czego owocem jest około 300 książek i publikacji, w tym "Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów". Sam ilustrował swoje dzieła. Był też poetą i tłumaczem poezji, pisarzem, publicystą, krytykiem. Urodził się 14 maja 1926 roku.

2008 - Zmarł Harold Pinter, angielski dramaturg, pisarz, reżyser teatralny i scenarzysta, zaliczany do czołowych przedstawicieli teatru absurdu, twórca tak zwanej komedii zagrożenia. Autor sztuk: "Urodziny Stanleya”, "Pokój”, "Samoobsługa”, "Z prochu powstałeś”. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 2005 roku. Harold Pinter był dwukrotnie nominowany do Nagrody Akademii Filmowej Oscara w kategorii scenariusza adaptowanego. Urodził się 10 października 1930 roku. 15. rocznica

2011 - Zmarł Michał Sumiński, leśnik, zoolog, dziennikarz, podróżnik i żeglarz. Przez wiele lat był redaktorem naczelnym audycji dla marynarzy i rybaków w Polskim Radiu, największą popularność zyskał jednak w latach 70. i 80. dzięki telewizyjnemu programowi dla dzieci i młodzieży "Zwierzyniec". Za kierowanie Redakcją programu zagranicznego Polskiego Radia "Dla tych, co na morzu” został laureatem "Złotego Mikrofonu". Autor książek o tematyce żeglarskiej: "Wiedza żeglarska”, "Rejsy bałtyckie” oraz o tematyce przyrodniczej" "Gawędy o zwierzętach”. Urodził się 13 grudnia 1915 roku.

2011 - Zmarł Johan Marius Nicolaas Heesters, znany również, jako Jopie Heesters, holenderski aktor, piosenkarz, artysta operetki, działający głównie w krajach niemieckojęzycznych. Do wieku 107 lat cieszył się sławą najstarszego aktywnego aktora na świecie, obecnego przez 90 lat na scenie oraz 87 lat w produkcjach filmowych i telewizyjnych. Urodził się 5 grudnia 1903 roku.

2014 - Zmarł Krzysztof Krauze, reżyser i scenarzysta, jeden z najbardziej przenikliwych twórców filmowych swojego pokolenia. Do jego najbardziej znanych obrazów należą "Gry uliczne”, "Dług”, "Plac Zbawiciela”, "Mój Nikifor” i "Papusza". Za "Dług” i "Plac Zbawiciela” otrzymał nagrodę Złote Lwy dla najlepszego filmu na festiwalu w Gdyni. Jest też laureatem ''Orłów'' - Polskich Nagród Filmowych, między innymi za reżyserię. "Mój Nikifor" został też wyróżniony główną nagrodą na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlovych Varach. Krzysztof Krauze tworzył także filmy dokumentalne. Zmarł po ośmioletniej walce z nowotworem. Został pochowany w Kazimierzu Dolnym. Został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 2 kwietnia 1953 roku.

2016 - Zmarł Rick Parfitt, brytyjski gitarzysta i wokalista, członek brytyjskiej grupy rockowej Status Quo, znanej przede wszystkim z wielkiego przeboju "In the Army Now”. Razem z Francisem Rossim został w 2010 uhonorowany tytułem oficera Orderu Imperium Brytyjskiego za zasługi dla muzyki i działalność dobroczynną. Urodził się 12 października 1948 roku.

2017 - W powiecie Pingshan w chińskiej prowincji Hebei oddano do użytku szklany most o długości 488 metrów i szerokości czterech metrów, zawieszony nad około 220-metrową przepaścią. Jest to najdłuższy na świecie most wiszący, którego nawierzchnia wykonana jest z przezroczystego szkła.

2018 - Zmarł Ryszard Marek Groński, pisarz, dziennikarz, satyryk. Publikował w tygodniku "Szpilki", pisał także felietony do "Polityki". Współpracował z kabaretami literackimi, w tym "Szpak", "Dudek", "Pod Egidą". Jest także współtwórcą musicali między innymi "Machiavelli”. Urodził się 20 lutego 1939 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Iwri Gitlis, izraelski skrzypek, a także ambasador dobrej woli UNESCO. Artysta grał z najbardziej prestiżowymi orkiestrami, takimi jak Wiener Philharmoniker, Berliner Philharmoniker, czy New York Philharmonic. W 1968 uczestniczył w nagraniu programu muzycznego "The Rolling Stones Rock and Roll Circus", gdzie występował wraz z supergrupą rockową The Dirty Mac. Urodził się 22 sierpnia 1922 roku.

2020 - Zmarł Guy Newman Smith, brytyjski pisarz, autor horrorów. Jako dziewięcioletnie dziecko "wydawał” raz w tygodniu komiks - sześć stron obrazków i historyjek. Pierwsze opowiadanie opublikował w lokalnej gazecie. W 1972 otworzył antykwariat, gdzie sprzedawał książki. Ulubionym gatunkiem pisarza był horror, dlatego nawiązał kontakt z czasopismem "London Mystery Magazine", w którym w latach 1972-1982 opublikował 17 opowiadań. W tym czasie wydał książkę "Noc krabów", która odniosła natychmiastowy sukces. Zachęcony powodzeniem stworzył ponad 80 powieści. Pisał też powieści kryminalne, a także opowiadania dla dzieci. Urodził się 21 listopada 1939 roku.

2020 - Maia Sandum, jako pierwsza kobieta objęła urząd prezydenta Mołdawii.

2021 - W Londynie zmarła Marzenna Schejbal, uczestniczka Powstania Warszawskiego i zasłużona działaczka polonijna. W czasie powstania była łączniczką i sanitariuszką w Batalionie "Łukasiński”. Ze Starego Miasta wydostała się kanałami do Śródmieścia. Po upadku powstania przebywała początkowo w przejściowym obozie w Ożarowie. Z obozu Oberlangen została wyzwolona przez wojska generała Stanisława Maczka. Wraz z rodziną wyjechała do Wielkiej Brytanii. Zaangażowała się w działalność środowisk polonijnych, a w szczególności Studium Polski Podziemnej i organizacji kombatanckich. W 2012 odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 10 października 1924 roku we Włocławku.

2022 - Zmarł Andrzej Pstrokoński, jeden z najwybitniejszych polskich koszykarzy, dwukrotny medalista mistrzostw Europy. Jako trener prowadził zarówno kobiecą, jak i męską reprezentację kraju. Olimpijczyk, pułkownik Wojska Polskiego. Jako 20-letni zawodnik otrzymał przydomek "Dziecko Warszawy" po niezwykle udanym debiucie we wrześniu 1956 w drużynie narodowej w spotkaniu z amerykańskim zespołem "Buchan's Bakers" na stołecznym Stadionie Dziesięciolecia. Obdarzony bardzo dobrym rzutem przez całą karierę występował w Legii, z którą wywalczył - jako jedyny zawodnik popularnych "Zielonych Kanonierów" - wszystkie siedem złotych medali mistrzostw Polski. Urodził się 28 czerwca 1936 roku. 1. rocznica