37 - Urodził się Neron, cesarz rzymski, wychowanek Seneki Młodszego, pod którego wpływem pozostawał również, jako władca. Najbardziej znany z pierwszych prześladowań chrześcijan w 64 roku, których obarczył winą za pożar Rzymu. Zmarł 9 czerwca 68 roku.

1387 - W Niemczech wybuchła tak zwana wojna miast między Związkiem Miast Szwabskich a książętami bawarskimi. Jej powodem było porozumienie, które związek zawarł z arcybiskupstwem salzburskim, a było ono wymierzone w książęta z Bawarii. Konflikt zakończyły rozmowy pokojowe. Ugodę podpisano 5 maja 1389 roku w mieście Eger.

1433 - Polsko-krzyżacki rozejm w Łęczycy. Zakończył wojnę polsko-krzyżacką toczącą się w latach 1431-1435. Traktat rozejmowy stanowił, że obie strony pozostaną przy dobrach zdobytych w walkach - Zakon miał zatrzymać w posiadaniu Nieszawę i bieg Wisły. Arcybiskup Gnieźnieński i inni duchowni mieli zatrzymać dobra w granicach zakonu. Granice między posiadłościami Zakonu a książąt Mazowieckich i Stolpeńskiego ustalono, że pozostaną przez czas rozejmu w takim stanie, w jakim znajdowały się przed wojną. 590. rocznica

1447 - Urodził się Albrecht IV Mądry, książę Bawarii-Monachium i Bawarii-Landshut. Po śmierci starszego brata porzucił stan duchowny i ożenił się. Miał ośmioro dzieci, z których sześcioro dożyło wieku dorosłego. Syn Ernest został arcybiskupem Salzburga, pozostali zawarli związki małżeńskie z potomkami innych rodów książęcych Zmarł 18 marca 1508 roku.

1595 - Urodził się Jerzy Ossoliński, szlachcic, dyplomata, polityk, podstoli wielki koronny, marszałek Sejmu, podskarbi nadworny koronny, wojewoda sandomierski, kanclerz wielki koronny. Autor jednego z najlepszych polskich pamiętników swojej epoki. Był ceniony za przymioty obywatelskie i talenty negocjacyjne. Przewodniczył rozmowom katolików z innowiercami w Toruniu, doprowadził też do zawarcia małżeństwa przez owdowiałego króla Władysława IV z księżniczką Ludwiką Marią Gonzagą. Zmarł 9 sierpnia 1650 roku.

1612 - Niemiecki astronom Simon Marius sporządził pierwszy, bazujący na obserwacjach teleskopowych, opis Galaktyki Andromedy. Jest ona największą i najjaśniejszą galaktyką nieba północnego. Leży około 2,5 miliona lat świetlnych od Ziemi. Nazwa galaktyki pochodzi od mitologicznej etiopskiej królewny Andromedy.

1772 - Urodził się Jan Stefan Krukowiecki, generał, uczestnik wojen napoleońskich i powstania listopadowego, gubernator Warszawy i prezes Rządu Narodowego. Obciążano go winą za niedostateczne przygotowanie stolicy do obrony przed armią rosyjską. Zmarł 17 kwietnia 1850 roku.

1791 - Weszła w życie Karta Praw Stanów Zjednoczonych Ameryki. To pierwsze dziesięć poprawek do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, które zostały uchwalone 25 września 1789. Zaczęły obowiązywać dwa lata później, po ratyfikacji przez poszczególne stany. Gwarantowały: podstawowe swobody i wolności obywatelskie, w tym prawo do własności prywatnej, wolności wyznania i sumienia oraz prawo do posiadania i noszenia broni. W 1941 roku prezydent Franklin Delano Roosevelt ogłosił 15 grudnia dniem Karty Praw.

1793 - Urodził się Henry Charles Carey, amerykański ekonomista, zwolennik solidaryzmu i ochrony wewnętrznej rynku, przeciwnik liberalizmu gospodarczego. Autor prac: "Zasady ekonomii politycznej” i "Harmonia interesów rolnika, przemysłowca i kupca”. Zmarł 13 października 1879 roku. 230. rocznica

1802 - Urodził się János Bolyai, węgierski matematyk, niezależnie od Nikołaja Łobaczewskiego jest twórcą geometrii nieeuklidesowej. Rozwinął formalny system liczb zespolonych, jako par liczb rzeczywistych. Oprócz matematyki zajmował się filozofią, której zarysy znane są z fragmentów jego prac o duszy, materii i o duchu, jak też z jego listu do cesarza Franciszka Józefa, w którym były też zawarte propozycje dotyczące systemu podatkowego. Zmarł 27 stycznia 1860 roku.

1811 - Urodził się Wiktor Feliks Szokalski, okulista, uznawany za ojca polskiej okulistyki, naczelny lekarz Instytutu Oftalmicznego w Warszawie. Autor opublikowanej w 1863 roku pracy "Fantazyjne objawy zmysłowe”, która pozwala zaliczać go do prekursorów koncepcji nieświadomości wyprzedzających idee Freuda. Zmarł 6 stycznia 1891 roku.

1818 - Założono Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Jest trzecim najstarszym ogrodem botanicznym w Polsce. Początkowo zajmował powierzchnię 22,5 hektara, jednak po powstaniu listopadowym i zamknięciu uniwersytetu powierzchnię zmniejszono o trzy czwarte. Na terenie ogrodu znajduje się też budynek Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego wzniesiony w latach 1820-1825 w miejscu pawilonu dawnej oranżerii. 205. rocznica

1828 - W Szkole Podchorążych Artylerii w Warszawie powstała konspiracyjna organizacja niepodległościowa - Sprzysiężenie Podchorążych, kierowana przez podporucznika Piotra Wysockiego. W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku członkowie Sprzysiężenia zaatakowali siedzibę księcia Konstantego, wywołując tym samym powstanie listopadowe. 195. rocznica

1832 - Urodził się Gustawe Alexsander Eiffel, francuski inżynier, specjalista od konstrukcji żelaznych i stalowych. Jego najbardziej znane projekty to: wieża Eiffla i most Aleksandra III w Paryżu, wiadukt Garabit nad rzeką Truyere we Francji i Statua Wolności w Nowym Jorku. Zmarł 27 grudnia 1923 roku.

1840 - W paryskim Kościele Inwalidów pochowano sprowadzone z Wyspy Świętej Heleny szczątki Napoleona Bonapartego. Cesarz zmarł na zesłaniu na Wyspie Świętej Heleny 5 maja 1821 roku. Przebywał tam sześć lat. Szczątki zostały trafiły do Francji na pokładzie fregaty "Belle-Poule". W pogrzebie nie mogli wziąć udziału krewni z rodu Bonapartów, którym zabroniono przebywać we Francji W uroczystości uczestniczyły natomiast setki weteranów jego wojen. Trumnę na świętej Helenie otwarto, by zidentyfikować zwłoki, które zachowały się w stanie prawie nienaruszonym. 2 kwietnia 1861 szczątki cesarza przeniesiono do sarkofagu pod kopułą Kościoła Inwalidów, gdzie spoczywają do dziś w sześciu trumnach: cynowej, mahoniowej, dwóch ołowianych, z kości słoniowej i na koniec jeszcze jednej mahoniowej. Przy tym ostatnim pogrzebie była już obecna rodzina Napoleona.

1846 - Otwarto linię kolejową Berlin-Hamburg. Jej budowa trwała dwa lata. Wówczas była to najdłuższa trasa kolejowa w Niemczech. Liczy 286 kilometrów. Obecnie linia ta ma największą średnią prędkość w połączeniu pomiędzy dwoma niemieckimi miastami, która wynosi 190 kilometrów na godzinę.

1847 - Urodził się Aleksander Hirschberg, historyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, kustosz Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich we Lwowie, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności. W pracy naukowej zajmował się historią nowożytną Polski i Rosji oraz dyplomatyką. Wiele uwagi poświęcił Dymitrowi Samozwańcowi I - badał jego pobyt w Polsce, wyprawę moskiewską, wpływ na politykę wewnętrzną Polski. Przygotował do wydania między innymi: "Dyaryusz legacyi" Jerzego Ossolińskiego, Zbiór pamiętników do historii powstania polskiego w 1830-31 oraz "Pamiętniki" Stanisława Niemojewskiego oraz dzienniki Jana Piotra Sapiehy. Zmarł 27 lipca 1907 roku.

1852 - Urodził się Henri Becquerel, francuski fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, w 1903 roku, za odkrycie promieniotwórczości naturalnej. Od nazwiska naukowca pochodzi jednostka radioaktywności bekerel. Zmarł 25 sierpnia 1908 roku.

1857 - Urodził się Eugeniusz Pankiewicz, kompozytor, pianista, pedagog. Występował, jako pianista, solista i kameralista, na koncertach w kraju i za granicą, między innymi w Wiedniu, Dreźnie, Berlinie i Lipsku. Autor: utworów fortepianowych, pieśni solowych, pieśni chóralnych, wariacji na kwartet smyczkowy. W twórczości nawiązywał do folkloru i muzyki ludowej. Zmarł 24 grudnia 1898 roku.

1859 - Urodził się Ludwik Zamenhof, lekarz okulista, politolog, twórca międzynarodowego języka esperanto. Stworzony przez niego język szybko rozprzestrzeniał się na całym świecie i zyskał wielu zwolenników. W 1905 roku we francuskim mieście Boulogne-sur-Mer zorganizowano pierwszy Światowy Kongres Esperanto, na którym twórca zrzekł się wszelkich należnych mu praw, oddając esperanto na użytek całej ludzkości. 15 grudnia w Polsce obchodzony jest, jako Dzień Ludwika Zamenhofa. Zmarł 14 kwietnia 1917 roku.

1860 - Urodził się Niels Ryberg Finsen, duński lekarz, odkrywca własności leczniczych światła słonecznego w przypadku gruźlicy i niektórych chorób skórnych. Założyciel Instytutu Światłolecznictwa w Kopenhadze i konstruktor łukowej lampy leczniczej. W 1903 roku otrzymał Nagrodę Nobla za wkład w leczenie chorób przy użyciu wiązki światła. Zmarł 24 września 1904 roku.

1862 - Otwarto Kolej Warszawsko-Petersburską. Regularny ruch pociągów rozpoczął się 27 grudnia 1862. Była to druga linia kolejowa przebiegająca częściowo na ziemiach Królestwa Polskiego, po Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, a zarazem czwarta linia kolejowa w Imperium Rosyjskim. Początkowo lokomotywy parowe dla kolei kupowano głównie w fabrykach zachodnioeuropejskich, pod koniec XIX wieku wprowadzono lokomotywy rosyjskie. Linia kolejowa wpłynęła pozytywnie na rozwój gospodarczy takich miejscowości jak Białystok czy Łapy, gdzie powstał Zakład Naprawczy Taboru Kolejowego.

1867 - W drewnianym kościele świętego Kazimierza w Sorokpolu został ochrzczony Józef Piłsudski. Wydarzenie to upamiętnia umieszczona w kościele tablica pamiątkowa w języku polskim. Przyszły Naczelnik Państwa urodził się 5 grudnia 1867 w Zułowie, a zmarł 12 maja 1935 w Warszawie.

1876 - Urodził się Władysław Paciorkiewicz, mechanik i wynalazca. Stworzył pierwszą polską maszynę do pisania. Opracował też kilka jej kolejnych wersji. W 1921 w Bydgoszczy uruchomił pierwszą polską wytwórnię maszyn do pisania. Zmarł 6 lipca 1925 roku.

1891 - W Springfield w amerykańskim stanie Massachusetts James Naismith zorganizował pierwszy mecz wymyślonej przez siebie koszykówki. Naismith był nauczycielem wychowania fizycznego w szkole w Springfield. Poproszono go, by wymyślił zajęcie dla uczniów, którzy nudzili się w salach gimnastycznych. Inspiracją stała się dla niego dziecięca gra popularna w Ontario nazywana "Kaczka na kamieniu”. Naismith umieścił w sali dwa kosze i podzielił uczniów na dwa 9-osobowe zespoły. Zasady koszykówki zostały opublikowane w styczniu 1892 roku. Koszykówka zyskała popularność najpierw w USA, a potem dotarła do Europy. Dodano ją do programu igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936 roku. James Naismith jest uważany za twórcę koszykówki.

1900 - W Warszawie oddano do użytku gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Budowa trwała od września 1898 roku. Autorem projektu był Stefan Szyller. Gmach składał się z: budynku frontowego, skrzydeł bocznych i galerii z tyłu, zbudowanych w stylu akademickiego renesansu włoskiego z elementami klasycystycznymi. Zachęta stała się jednym z głównych warszawskich ośrodków sztuki, promującym nowe malarstwo.

1900 - Urodził się Francesco Messina, włoski rzeźbiarz, twórca między innymi monumentalnej drogi krzyżowej w San Giovanni Rotondo, gdzie mieszkał ojciec Pio. W 1963 roku stworzył wielki pomnik Piusa XII dla Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. Prace Messiny znajdują się w wielu muzeach Europy i prestiżowych galeriach świata. Zmarł 13 września 1995 roku.

1901 - Zmarł Feliks Jezierski, pedagog, filozof, historyk literatury, tłumacz utworów niemieckich, twórca pierwszego przekładu na język polski "Fausta” Goethego. Autor prac z dziedziny pedagogiki i językoznawstwa. Urodził się 18 maja 1817 roku.

1902 - Urodził się Bronisław Chajęcki, nauczyciel, współorganizator harcerstwa w Pruszkowie. W 1939 roku zastępca prezydenta miasta stołecznego Warszawy na Pragę, współzałożyciel konspiracyjnej organizacji "Warszawianka", żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, żołnierz Wojska Polskiego. W 1948 aresztowany, skazany na karę śmierci i stracony między 5 a 20 stycznia 1953 roku. Zrehabilitowany pośmiertnie w 1958. Jego szczątki zostały odnalezione w Kwaterze "Na Łączce” w maju 2013 roku.

1907 - W Olsztynie wyjechał na trasę pierwszy tramwaj. Uruchomiono linie numer 1 i 2. Pierwsza miała długość 2,3 kilometra i łączyła Dworzec Główny z Mostem Świętego Jana. Druga - ulice 1 Maja i Jakubowo i liczyła 2,4 kilometra. Trakcje zlikwidowano 20 listopada 1965 roku. Połączenie reaktywowano 19 grudnia 2015. To jak dotąd jedyny przypadek ponownego uruchomienia system komunikacji tramwajowej w Polsce.

1907 - Urodził się Oscar Niemeyer, brazylijski architekt, nestor światowej architektury modernistycznej, autor między innymi projektów: gmachu ministerstwa oświaty i Stadionu Narodowego w Rio de Janeiro, budynku ONZ w Nowym Jorku i katedry w Brasilii. Zmarł 5 grudnia 2012 roku.

1916 - Urodził się Maurice Wilkins, nowozelandzki biofizyk, laureat Nagrody Nobla w 1962 roku, w dziedzinie biologii, za model struktury DNA, w postaci podwójnej helisy. W czasie II wojny światowej brał udział w pracach nad budową bomby atomowej w USA. Zmarł 5 października 2004 roku.

1917 - W Brześciu nad Bugiem podpisano rozejm między Rosją radziecką, a Niemcami, Austro-Węgrami, Bułgarią i Turcją. Oznaczało to wstrzymanie działań wojennych na froncie wschodnim. Ostatecznie 3 marca 1918 roku podpisano traktat brzeski, kończący wojnę na wschodzie.

1918 - Urodziła się Hanna Olechnowicz, psycholog, specjalistka w dziedzinie diagnozy i leczenia zaburzeń rozwojowych dzieci. Autorka wielu publikacji naukowych i popularno- naukowych, współzałożycielka Klubu Terapeutycznego dla Dzieci z Poważnymi Zaburzeniami Emocjonalnymi, działającego w Warszawie. Zmarła 3 lipca 2013. 105. rocznica

1921 - Urodził się Tymoteusz Karpowicz, poeta i pisarz, tłumacz, wykładowca na uniwersytetach w Chicago, Monachium i Ratyzbonie. Wydał zbiory poezji: "W imię znaczenia”, "Trudny las”, "Odwrócone światło”. Czołowy twórca poezji lingwistycznej, uznawany za ostatniego wielkiego modernistę. Od 1974 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych. Zmarł 29 czerwca 2005 roku.

1923 - Urodził się Leon Niemczyk, aktor filmowy i telewizyjny. Zadebiutował w filmie "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego. Zagrał w około 400 filmach polskich i 150 zagranicznych, między innymi w "Pociągu", "Akademii Pana Kleksa", "Szaleństwach panny Ewy", "Po sezonie", a także w serialu "Złotopolscy". Zmarł 29 listopada 2006 roku. 100. rocznica

1928 - Urodziła się Ida Haendel, skrzypaczka, zaliczana do najwybitniejszych współczesnych wirtuozów; laureatka I Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego imienia Henryka Wieniawskiego w Warszawie w 1935 roku. W 1936 wyjechała z Polski, zamieszkała w Wielkiej Brytanii, później wiele lat spędziła w Kanadzie, a następnie przeniosła się na Florydę. W 2006 roku grała na skrzypcach w czasie wizyty papieża Benedykta XVI w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Zmarł 1 lipca 2020. 95. rocznica

1928 - Urodził się Friedensreich Hundertwasser, austriacki malarz, grafik, rzeźbiarz i performer, uważany za kontynuatora secesji wiedeńskiej. Znany przede wszystkim z realizacji budowlanych. Jego styl charakteryzuje unikanie regularności, symetrii i prostych linii, wprowadzanie zieleni i odważnych zestawień kolorów. Zasłynął dzięki projektom architektonicznym, jak słynny Dom Hundertwassera w Wiedniu. Zmarł 19 lutego 2000 roku. 95. rocznica

1929 - Urodził się Tomasz Zaliwski, aktor, odtwórca ról teatralnych, między innymi w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego i "Lilli Wenedzie" Juliusza Słowackiego. Przez całe życie zawodowe, aż do przejścia na emeryturę w 1996 roku, związany z warszawskim Teatrem Ludowym. Zagrał również w filmach: "Wirus”, "Agent nr 1”, "Popioły”, "Znicz olimpijski”, "Stara baśń”, "Wiedźmin”, a także w serialach telewizyjnych: "Polskie drogi” i "Czterej pancerni i pies". Zmarł 13 lipca 2006 roku.

1931 - Ukazało się pierwsze wydanie miesięcznika "Kuźnia Młodych". Pismo redagowali uczniowie gimnazjów warszawskich, między innymi Mickiewicza i Staszica. Od marca 1933 roku był to już tygodnik. Na łamach pisma publikowali: Kazimierz Brandys, Gustaw Herling-Grudziński, Zygmunt Kałużyński, Jan Kott i Jan Twardowski. Pismo ukazywało się do 15 czerwca 1936.

1936 - Z Warszawy do Otwocka i Pruszkowa ruszyły pierwsze pociągi elektryczne. Był to początek elektryfikacji polskich kolei. Oddano wówczas do użytku 110 kilometrów linii. Realizacja kolejnych etapów elektryfikacji była niemożliwa z powodu wybuchu II wojny światowej.

1939 - Premiera amerykańskiego filmu "Przeminęło z wiatrem" Victora Fleminga. W rolach głównych wystąpili: Vivien Leigh, Clark Gable i Leslie Howard. Film zdobył osiem Oscarów. Scenariusz był oparty na powieści "Przeminęło z wiatrem" Margaret Mitchell, do której prawa zakupił, za rekordową jak na owe czasy sumę 50 tysięcy dolarów, David O. Selznick. Szacunkowy koszt produkcji filmu wyniósł cztery miliony dolarów, a zyski z tej produkcji są największe w historii kina.

1940 - Niemcy utworzyli getto żydowskie w Tomaszowie Mazowieckim. Zostało zlikwidowane na przełomie października i listopada 1942 roku. W dwóch turach wywieziono stamtąd około 14 tysięcy Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Ogółem przez to getto przeszło około 20 tysięcy Żydów z dystryktu radomskiego.

1942 - Zmarła Michalina Stefanowska, biolog i neurofizjolog, profesor uniwersytetów - poznańskiego i brukselskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, druga kobieta w tym gremium po Marii Skłodowskiej-Curie. Badała fizjologię układu nerwowego zajmowała się także psychologią i psychoneurologią, ogłosiła wiele prac naukowych w tych dziedzinach. Pisała też o życiu zwierząt morskich. Urodziła się 20 listopada 1855 roku.

1943 - Premiera amerykańskiego filmu biograficznego słynnej polskiej uczonej "Curie-Skłodowska" w reżyserii Mervyna LeRoya. Scenariusz powstał na podstawie książki Ewy Curie, córki dwukrotnej noblistki. Główne role zagrali: Greer Garson, Walter Pidgeon i Henry Travers. 80. rocznica

1943 - Urodził się Jerzy Dziewulski, były antyterrorysta i poseł. Służbę rozpoczynał jeszcze w Milicji Obywatelskiej. Przeszedł szkolenie w izraelskich siłach specjalnych. Dowodził grupą antyterrorystów na lotnisku w Warszawie. Wielokrotnie odznaczany: Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz trzykrotnie Medalem za Ofiarność i Odwagę. Miał epizod aktorski. W serialu "07 zgłoś się" wystąpił, jako komandos i szef brygady antyterrorystycznej. W czasie kampanii prezydenckiej w 1995 roku był szefem ochrony osobistej Aleksandra Kwaśniewskiego. 80. rocznica

1943 - Urodził się Bernard Dornowski, gitarzysta, basista i wokalista. W 1962 został muzykiem grupy Niebiesko-Czarni, a rok później zakładał zespół Pięciolinie, w 1965 przekształcony w Czerwone Gitary, gdzie pełnił funkcję gitarzysty, basisty i wokalisty. W 1999 ze względów zdrowotnych zaprzestał koncertowania z zespołem. Od 2010 roku jest liderem zespołu Bernard Dornowski ex Czerwone Gitary, który wykonuje utwory Czerwonych Gitar. 80. rocznica

1944 - W katastrofie lotniczej nad kanałem La Manche zginął Glenn Miller, amerykański kompozytor, aranżer i puzonista. Z utworzonym w 1938 roku big bandem odnosił liczne sukcesy, również w filmie. Spopularyzował jazz w Europie. W 1942 roku wstąpił do wojska, gdzie prowadził Orkiestrę Reprezentacyjną Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Autor popularnego utworu "Księżycowa serenada”. Urodził się 1 marca 1904 roku.

1945 - Komandor Adam Mohuczy został pełniącym obowiązki dowódcy Marynarki Wojennej. Dowodził wcześniej wieloma jednostkami pływającymi oraz dywizjonem torpedowców i dywizjonem ćwiczebnym. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej 1939. Podczas II wojny światowej przebywał w obozie jenieckim. Po zakończeniu wojny został szefem Sztabu Głównego Marynarki Wojennej i pełniącym obowiązki Dowódcy Marynarki Wojennej. Następnie represjonowany i skazany w 1950 roku na 13 lat pozbawienia wolności. Zmarł 7 maja 1953 roku w więzieniu w Sztumie. Zrehabilitowany w 1957 postanowieniem Naczelnego Sądu Wojskowego.

1948 - Urodził się Andrzej Mogielnicki, prawnik, jeden z najbardziej znanych autorów tekstów piosenek, głównie za sprawą współpracy z Lady Pank i Budką Suflera. Napisał przeboje: "Nic nie może wiecznie trwać”, "Takie tango”, "Tańcz głupia, tańcz”, "Iść w stronę słońca”, "Kryzysowa narzeczona”, "Tyle samo prawd ile kłamstw”, "Nowa wieża Babel”. Od 2009 roku mieszka w Dominikanie. W 2015 zadebiutował, jako pisarz wydając książkę "Kryzysowa Narzeczona". Tytuł nawiązuje do jednego z największych przebojów Lady Pank, którego jest współautorem. 75. rocznica

1948 - W Chatillon pod Paryżem uruchomiono pierwszy w Europie Zachodniej średniej mocy reaktor jądrowy, zbudowany przez Irene Joliot-Curie i jej męża Fryderyka Joliot. 75. rocznica

1948 - W Warszawie rozpoczął się Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS, podczas którego utworzono Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą - PZPR. Wybrany na Kongresie Komitet Centralny powołał Biuro Polityczne, z przewodniczącym Bolesławem Bierutem na czele. 75. rocznica

1949 - Urodził się Don Johnson, amerykański aktor, reżyser, producent filmowy i piosenkarz, bohater popularnego serialu kryminalnego "Miami Vice”. Wystąpił również w filmach: "Chłopiec i jego pies”, "Raj odzyskany”, "Adwokat diabła” i "Honor kawalerzysty”.

1951 - W Warszawie odbył się pierwszy w Polsce publiczny pokaz działania telewizji. Został zorganizowany przez Instytut Łączności, pod hasłem "Radio w walce o pokój i postęp”, w budynku Związku Nauczycielstwa Polskiego. Zaprezentowano dwa komplety aparatury studyjnej zbudowane przez polskich naukowców. Program telewizyjny przekazywany był na żywo, kablami do odbiorników Leningrad ze znajdującego się tuż obok studnia. Do zamknięcia wystawy w styczniu 1952 roku wyemitowano około 300 odcinków. Niecały rok później, 25 października 1952 roku, Doświadczalna Stacja Telewizyjna wyemitowała pierwszy program i tę datę uznaje się za początek Telewizji Polskiej.

1955 - Urodził się Paul Simonon, muzyk, basista zespołu punkrockowego The Clash, który założył wraz z Joe Strummerem i Mickiem Jonesem w 1976 roku. Przypisuje mu się wymyślenie nazwy zespołu. Był odpowiedzialny głównie za wizualny obraz grupy. Jego kontrapunktowe linie basowe z wpływami reggae i ska wyróżniają go od innych basistów punkowych pod względem złożoności i roli gitary basowej w zespole. Okładka płyty "London Calling" przedstawia Simonona rozbijającego swój bas po jednym z koncertów.

1956 - Polskie Radio nadało pierwszy odcinek powieści "Matysiakowie". W postacie głównych bohaterów wcielali się między innymi: Tadeusz Fijewski, Jerzy Ciecierski, Stefan Friedman, Czesław Wołłejko i Irena Górska. Wśród gości odwiedzających radiową rodzinę byli słynni warszawiacy, jak: Mieczysława Ćwiklińska, Melchior Wańkowicz, Mira Zimińska-Sygietyńska czy Mieczysław Fogg. Dotąd wyemitowano ponad trzy tysiące czterysta odcinków powieści. Słuchowisko zdobyło ogromną popularność wśród Polaków. W początkowych latach emisji powieści słuchało jej 12 milionów osób. Do radiowej redakcji " Matysiaków" przychodziła ogromna liczba listów i prezentów - na przykład: 37 kilogramów maku na Wigilię, serwetki haftowane, trąbka dla Stacha, rower dla Gienka, czy pralka dla Wisi. "Matysiakowie", jako zjawisko socjologiczne i kulturoznawcze byli przedmiotem kilkunastu prac magisterskich i rozprawy doktorskiej. W 1958 roku w Warszawie został zbudowany dom rencistów pod nazwą "Matysiakowie", jest tez skwer Radiowej Rodziny Matysiaków na Powiślu.

1958 - Zmarł Wolfgang Pauli, szwajcarski fizyk, jeden z twórców podstaw mechaniki kwantowej i kwantowej teorii pola. Podał jedną z najważniejszych zasad fizyki współczesnej - tak zwany zakaz Pauliego, który tłumaczy między innymi systematykę widm i budowę układu okresowego pierwiastków, a także opracował teorię paramagnetyzmu metali. W 1945 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Urodził się 25 kwietnia 1900 roku. 65. rocznica

1960 - Urodził się Tadeusz Buk, generał dywizji Wojska Polskiego, dowódca Wojsk Lądowych od 15 września 2009 do 10 kwietnia 2010. Zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku.

1961 - Sąd w Jerozolimie skazał na karę śmierci Adolfa Eichmanna, szefa wydziału żydowskiego w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy, "mordercę zza biurka", odpowiedzialnego za śmierć milionów Żydów. Jego zadaniem było doprowadzenie do eliminacji Żydów na terenie III Rzeszy oraz w Protektoracie Czech i Moraw. Organizował masowe deportacje Żydów, powodujące śmierć tysięcy osób podczas każdego takiego transportu. W czasie procesu przekonywał, że nigdy nikogo nie zabił, nie wydał też nikomu takiego polecenia. Podkreślał, że cała jego praca była wykonywana w biurze. Wyrok został wykonany 31 maja 1962 roku.

1963 - Urodził się Mirosław Baka, aktor teatralny i filmowy, wykonawca piosenki aktorskiej, odtwórca ról dramatycznych w filmach: "Hamlet”, "Ballada o Januszku”, "Chce mi się wyć”, "Krótki film o zabijaniu”, "Amok”, "Samowolka", "Wróżby kumaka”, "Demony wojny” i "Reich”. 60. rocznica

1963 - Urodziła się Ellie Cornell, amerykańska aktorka znana z filmów grozy. Zagrała między innymi w kilku filmach z cyklu "Halloween", "Dom śmierci", "Zombie" oraz "Poślubiona mafii". 60. rocznica

1966 - Zmarł Walt Disney, amerykański rysownik i producent filmowy, twórca baśniowego imperium, postaci - Myszki Miki, Kaczora Donalda i Psa Pluto. Jeden z największych twórców przemysłu rozrywkowego w historii, legenda animacji i filmu. Zdobył rekordową liczbę 59 nominacji do Oscarów, z czego przyznano mu również rekordową liczbę 22 statuetek. Był siedmiokrotnym zdobywcą Nagrody Emmy. Urodził się 5 grudnia 1901 roku.

1967 - Zmarł Zygmunt Lubicz-Zaleski, historyk literatury, poeta, publicysta, autor licznych prac naukowych, między innymi: "Dzieło i twórca", "Mickiewicz żywy", "Drogi i bezdroża biografii". W 1943 został aresztowany przez Niemców i zesłany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Po wojnie mieszkał we Francji. Urodził się 29 września 1882 roku.

1970 - Grudzień ‘70: Kolejny dzień robotniczych protestów na Wybrzeżu: początek strajków w Gdyni, Elblągu, Słupsku i Szczecinie. Na ulicach Gdańska trwały starcia demonstrantów z milicją i wojskiem. W Gdyni doszło do spisania ośmiu głównych postulatów i przekazania ich szefowi prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Podczas tragicznych zdarzeń na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku zostało zabitych 41 osób, a rany odniosło 1164 osoby.

1970 - Zginął Waldemar Rebinin, pracownik Wojewódzkiej Kolumny Transportu Sanitarnego w Gdańsku, zastrzelony w czasie wydarzeń grudniowych. Miał dwójkę małych dzieci. 15 grudnia 1970 Waldemar Rebinin był kierowcą oznakowanego samochodu sanitarnego wiozącego zaopatrzenie medyczne do przychodni kolejowej przy Dworcu Głównym w Gdańsku. W okolicach dworca, około godziny 14, został śmiertelnie postrzelony w głowę przez funkcjonariusza MO. Za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, został w 2008 roku pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Urodził się 29 października 1944 roku.

1971 - Urodziła się Edyta Olszówka, aktorka teatralna i filmowa. Wystąpiła w filmach: "Sezon na leszcza", "Złoto dezerterów", "Lista cudzołożnic", "Psy", "Śluby panieńskie”, "Lejdis", "Prosta historia o miłości”, "Nigdy nie mów nigdy”. Przez wiele lat związana była z Teatrem Powszechnym w Warszawie. Od 2014 w zespole stołecznego Teatru Narodowego.

1975 - Urodziła się Agnieszka Pogródka-Węcławek, młodszy chorąży Biura Ochrony Rządu. Jako stewardesa latała samolotami z najważniejszymi osobami w państwie opiekując się nimi. Zginęła 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie smoleńskiej. Została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1976 - Samoa zostało członkiem ONZ. Niezależne Państwo Samoa leży w Oceanii. Obejmuje zachodnią część Wysp Samoa. Na wyspach panuje klimat równikowy - gorący i wilgotny. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 27 stopni Celsjusza.

1978 - Zmarła Danuta Baduszkowa, tancerka, reżyser teatralny, pedagog, twórczyni i wieloletnia dyrektor Teatru Muzycznego w Gdyni. W 1966 roku stworzyła funkcjonujące do dziś Studium Wokalno-Aktorskie przy Teatrze Muzycznym, w którym kształcą się aktorzy na potrzeby sceny muzycznej. Urodziła się 10 października 1919 roku.

1981 - Pacyfikacja Kopalni Węgla Kamiennego "Manifest Lipcowy". Po raz pierwszy od ogłoszenia stanu wojennego milicja użyła broni palnej przeciw protestującym górnikom, raniąc czterech z nich. Oddział ZOMO najpierw został dwukrotnie wyparty z terenu kopalni, a za trzecim razem kilkunastoosobowa grupa milicjantów otworzyła ogień do strajkujących robotników. Dzień później, w katowickiej kopalni "Wujek" zginęło dziewięciu górników, a 21 zostało rannych.

1986 - Zmarł Sergiusz Lifar, francuski tancerz i choreograf, ukraińskiego pochodzenia. Członek zespołu Diagilewa, od 1930 roku występował w Operze Paryskiej, jako pierwszy tancerz i choreograf. Z krótką przerwą w latach 1944-1946 kierował zespołem baletowym opery, dla którego opracował około 45 przedstawień. Urodził się 2 kwietnia 1905 roku.

1991 - W Katowicach prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa odsłonił krzyż-pomnik poświęcony pamięci górników kopalni "Wujek", którzy polegli w pierwszych dniach stanu wojennego w czasie pacyfikacji zakładu przez oddziały ZOMO. Od kul milicjantów zginęło dziewięć osób, a 21 zostało rannych.

1991 - Zmarł Wasilij Zajcew, radziecki snajper z czasów II wojny światowej, uważany za jednego z najskuteczniejszych strzelców wyborowych wszech czasów. Jego postać była wykorzystywana przez radziecką propagandę dla podnoszenia morale wojsk, dlatego też dokładny rozmiar jego sukcesów budzi kontrowersje. Według danych radzieckich, od 10 listopada do 17 grudnia 1942 podczas bitwy pod Stalingradem zabił 125 żołnierzy wroga, w tym siedmiu snajperów. Urodził się 23 marca 1915 roku.

1992 - W Warszawie zmarł Andrzej Zahorski, historyk, dyrektor Wojskowego Instytutu Historycznego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego. Należał do najwybitniejszych badaczy epoki stanisławowskiej oraz napoleońskiej. Urodził się 15 lipca 1923 w Warszawie.

1995 - Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenie w tak zwanej sprawie Bosmana. Orzekł, że każdy piłkarz-obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w przypadku wygaśnięcia kontraktu, ma prawo wolnej zmiany klubu, nieobwarowanej zapłatą odstępnego przez nową drużynę. Ponadto uznano, że kluby i federacje piłkarskie nie mogą wprowadzać klauzul ograniczających liczbę obcokrajowców w klubach. Orzeczenie dotyczyło jednak tylko obywateli Unii Europejskiej.

1997 - Pomnik Bohaterów Warszawy został umieszczony na nowym cokole i w nowym miejscu przy Trasie W-Z. Postument przedstawia półleżącą postać wznoszącej się kobiety z mieczem uniesionym nad głową i wzniesioną do góry lewą ręką. 10-tonowa rzeźba ma wysokość siedem oraz długość sześciu metrów. Na granitowym cokole umieszczono napis: "Bohaterom Warszawy 1939-1945". Pomnik został odsłonięty 20 lipca 1964 na placu Teatralnym, gdzie obecnie znajduje się zrekonstruowany pałac Jabłonowskich.

1998 - Zmarł Jan Szancenbach, malarz, przedstawiciel koloryzmu, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Brał udział w ponad 300 wystawach ogólnopolskich i 70 zagranicznych. Zajmował się grafiką, projektowaniem plakatów i okładek, malarstwem w architekturze, wykonał między innymi renowację widowni Teatru imienia Juliusza Słowackiego w Krakowie i plafon w Operze Wrocławskiej. Urodził się 8 stycznia 1928 roku. 25. rocznica

2000 - Powołano Inspekcję Handlową, zajmującą się ochroną interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Inspekcja prowadzi kontrole artykułów i usług dostępnych na rynku oraz legalności działania przedsiębiorców uczestniczących w ich obrocie.

2000 - Ostatecznie zamknięto elektrownię jądrową w Czarnobylu. Dostęp do bloków energetycznych mają tylko pracownicy całą dobę czuwający nad wygaszonymi już reaktorami oraz naukowcy i specjalne wycieczki. 26 kwietnia 1986 w reaktorze elektrowni doszło do największej katastrofy w historii energetyki jądrowej i jednej z największych katastrof przemysłowych XX wieku. Z powodu całkowitego zniszczenia reaktora skażeniu promieniotwórczemu uległo pogranicze Białorusi, Ukrainy i Rosji, a wyemitowana z uszkodzonego reaktora chmura radioaktywna rozprzestrzeniła się po całej Europie. W efekcie skażenia ewakuowano i przesiedlono ponad 350 tysięcy osób. Dokładna liczba ofiar nie jest znana.

2000 - Zmarł Stanisław Miedza-Tomaszewski, rysownik, plastyk, grafik, architekt wnętrz, żołnierz Armii Krajowej. Podczas okupacji niemieckiej pracował w Departamencie Informacji, dokumentował zbrodnie Niemców na ziemiach polskich. Oprócz fotografowania robił odbitki ze zdjęć przyniesionych przez Niemców do wywołania w zakładzie, w którym pracował. Dokumentacja ta trafiła do Londynu i była dowodem w procesach norymberskich. Pomagał Żydom w getcie, przemycając żywność, leki i dokumenty. Zatrzymany przez gestapo był torturowany na Pawiaku, a ponieważ bał się, że nie wytrzymała brutalnych przesłuchać poprosił AK o truciznę. Dowództwo Armii Krajowej zdecydowało o jego odbiciu. Zarażony specjalnie tyfusem został fikcyjnie uznany przez współpracujących z polskim podziemiem lekarzy za zmarłego i uciekł ze szpitala. Urodził się 20 stycznia 1913 roku.

2001 - Zmarł Leopold Borkowski, aktor, śpiewak. Występował na scenach teatrów: Lublina, Warszawy, Łodzi, Wrocławia i Zielonej Góry. Zagrał między innymi w filmie "Bitwa pod Warną" i telewizyjnym serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy". Urodził się 15 sierpnia 1919 roku.

2001 - Papież Jan Paweł II otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. 2006 - PKN Orlen kupił litewską rafinerię ropy naftowej w Możejkach. Koncern posiada obecnie 100 procent akcji firmy. Litewska spółka obsługuje system rurociągów o długości około 500 kilometrów.

2007 - Zakończono modernizację kolei linowej na Kasprowy Wierch. Trasa liczy ponad cztery tysiące 200 metrów. Swój bieg rozpoczyna w Kuźnicach. Wagonik porusza się z prędkością ośmiu metrów na sekundę. Może nim podróżować jednorazowo maksymalnie 60 osób. W zależności od pory roku kolejka linowa dziennie może przewieźć ponad trzy tysiące osób, rocznie - ponad 600 tysięcy.

2008 - Zmarła Wanda Koczeska, aktorka teatralna i filmowa. Była związana z warszawskimi teatrami: Kwadrat, Ateneum i Na Woli. Zagrała w filmach: "Niewinni czarodzieje”, "Głos ma prokurator”, "Dziewczęta z Nowolipek”, "Życie na gorąco”. Urodziła się 17 lutego 1937 roku. 15. rocznica

2010 - Zmarł Blake Edwards, amerykański reżyser, scenarzysta i aktor, twórca ponad 40 filmów, w tym: "Śniadanie u Tiffany’ego”, "Wielki wyścig”, "Przyjęcie” i "Zawadiaka”. Dużą popularność przyniosła mu seria o Różowej Panterze. Za całokształt osiągnięć filmowych otrzymał w 2004 roku honorowego Oscara. Urodził się 26 lipca 1922 roku.

2011 - Jacques Chirac został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności w zawieszeniu za defraudację publicznych pieniędzy i narażenie zaufania publicznego. Był prezydentem Francji w latach 1995-2007. Wcześniej dwukrotnie pełnił funkcje premiera.

2011 - Zmarł Christopher Eric Hitchens, angielski pisarz, dziennikarz i krytyk literacki. Był powszechnie znanym i szanowanym krytykiem religii. W 1997 roku watykańska Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych poprosiła go o złożenie zeznań w procesie beatyfikacji Matki Teresy. Od 1981 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych. Jego teksty publikowało wiele opiniotwórczych magazynów. Urodził się 13 kwietnia 1949 roku.

2013 - Zmarła Joan Fontaine, amerykańska aktorka filmowa i teatralna. Wystąpiła między innymi w obrazach: "Dziwne losy Jane Eyre”, "Ivanhoe”, "List od nieznanej kobiety” i "Wierna nimfa”. W 1942 roku została uhonorowana Oscarem za rolę w filmie "Podejrzenie”. Urodziła się 22 października 1917 roku. 10. rocznica

2015 - Zmarł Antoni Bieniaszewski, podpułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, uczestnik Powstania Warszawskiego, podczas którego był dowódcą III plutonu VIII kompanii batalionu "Kiliński” walczącego w Śródmieściu. Przewodniczący środowiska byłych żołnierzy batalionu "Kiliński”, kawaler Orderu Virtuti Militari. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodził się 23 grudnia 1919 roku.

2016 - Po ciężkiej chorobie zmarł Bohdan Smoleń, aktor, piosenkarz, satyryk, artysta kabaretowy, znany z występów w kabarecie "Tey”, założyciel Fundacji Stworzenia Pana Smolenia. W czasach PRL twórczość satyryczna Bohdana Smolenia, jak również informacje na jego temat takie, jak artykuły i recenzje podlegały cenzurze komunistycznej. W latach 1999-2015 występował w sitcomie "Świat według Kiepskich", w którym wcielał się w postać listonosza Edzia. Urodził się 9 czerwca 1947 roku.

2017 - Zmarł Kazimierz Piechowski, żołnierz Armii Krajowej. W 1940 roku trafił do obozu Auschwitz, po dwóch latach zdołał uciec. Podczas pobytu w obozie uczestniczył w apelu, podczas którego ojciec Maksymilian Kolbe ofiarował swoje życie za uratowanie Franciszka Gajowniczka. Już na wolności zgłosił się do Armii Krajowej i walczył do końca wojny. W okresie stalinowskim był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Jest bohaterem filmu dokumentalnego "Uciekinier" i autorem autobiograficznej książki "Byłem numerem". Urodził się 3 października 1919 roku.

2018 - Na soborze zjednoczeniowym, w którym wzięli udział na zasadach soborów biskupich przedstawiciele Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego oraz Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, a także oddzielni przedstawiciele Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego powołano Kościół Prawosławny Ukrainy, a na jego zwierzchnika wybrano biskupa Epifaniusza. 5. rocznica

2019 - Zmarła Monique Leyrac, kanadyjska piosenkarka i aktorka z Quebecu. W 1965 wygrała na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie dwa konkursy: Międzynarodowy i Piosenki Polskiej. Urodziła się 26 lutego 1928 roku.

2020 - Zmarł Wojciech Stachurski, autor tekstów, kompozytor, muzyk, producent muzyczny, scenarzysta. Autor ponad 500 tekstów piosenek oraz wielu kompozycji muzycznych. Wydał kilka płyt solowych: "Świat niekompletny" z 2019 roku, bajka muzyczna "Cicholudki" z 2016, oraz dwie części "Suity Świętokrzyskiej: Wrota Czasu", z 2000 i 2006. Urodził się 23 maja 1955 roku.

2021 - Zmarł Adam Łomnicki, biolog ewolucyjny, ekolog, członek Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności, Academia Europaea i American Society of Naturalists, członek redakcji Evolutionary Ecology Research, profesor Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Jest autorem książki "Population Ecology of Individuals" oraz podręczników akademickich, takich jak: "Ekologia ewolucyjna", "Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników" oraz "Zarys mechanizmów ewolucji". Urodził się 28 czerwca 1935 roku.

2022 - Zmarł Andrzej Matul, lektor i dziennikarz Polskiego Radia, aktor. Był jednym z najbardziej rozpoznawalnych głosów w Polsce, współtwórcą wielu audycji i programów radiowych. Był związany z Polskim Radiem od 1972 roku. Był autorem, współtwórcą i prowadzącym najpopularniejsze audycje: "Sygnały dnia", "Lato z Radiem" i "Cztery pory roku". Prowadził też autorskie programy: "Pora na herbatę", "Aleja Gwiazd", "Spotkania z Mistrzem", "Rozdroża kultury" czy "Teatralna loża Andrzeja Matula". Urodził się 19 listopada 1947 roku. 1. rocznica

2022 - Zmarł Ryszard Sroka, perkusista rockowy, cajónista, muzyk zespołów Nurt i Bank. W 1988 wyemigrował do Niemiec i zamieszkał w Berlinie, gdzie kontynuował karierę muzyczną. Urodził się 7 czerwca 1950 roku. 1. rocznica

2022 - Zmarł Zygmunt Kruszelnicki, historyk sztuki, profesor zwyczajny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydał wiele publikacji, między innymi: "Historyzm w sztuce Torunia XVIII w.”, 'Historyzm i dogmatyzm w sztuce Reformacji”, "Historiografia sztuki Gdańska i Pomorza”, "Tematyka krzyżacka w sztuce polskiej”. Urodził się 1 czerwca 1927 roku. 1. rocznica