1335 - Po kilkudniowych pertraktacjach podczas zjazdu w Wyszehradzie: władcy Węgier - Karol Andegaweński i Czech - Jan Luksemburski rozsądzili spór między królem Polski Kazimierzem Wielkim a Zakonem Krzyżackim. Zakon zobowiązał się do oddania Polsce Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, natomiast Pomorze Gdańskie i ziemia chełmińska miały pozostać w składzie państwa krzyżackiego, jako wieczysta jałmużna.
1607 - Urodził się John Harvard, angielski duchowny, pastor, działacz społeczny, współzałożyciel Uniwersytetu Harvarda, jednej z najstarszych i cieszących się największym prestiżem wyższych uczelni amerykańskich. Zmarł 14 września 1638 roku.
1715 - Zawiązała się konfederacja tarnogrodzka. Było to przymierze szlachty przeciwko stacjonowaniu wojsk saskich w Polsce - tym samym przeciwko królowi Polski Augustowi II Mocnemu. Szlachta była obciążona kontrybucjami na utrzymanie wojsk saskich - co wywoływało sprzeciw. O mediacje poproszono cara Piotra Pierwszego, który wykorzystał to dla wzmocnienia swoich wpływów. Spór został zakończony Traktatem Warszawskim w 1716 roku, który przyjęto rok później na sejmie niemym.
1801 - Angielski chemik Charles Hatchett odkrył pierwiastek chemiczny niob. Nazwa pochodzi od Niobe, córki Tantala, bohatera mitologii greckiej. W anglosaskiej literaturze dotyczącej metalurgii spotykana jest nazwa Columbium z symbolem Cb. Jest to stalowoszary, miękki, ciągliwy i kowalny metal, podobny właściwościami do tantalu. Nie ulega korozji nawet w wysokiej temperaturze, jest odporny na działanie mocnych kwasów nieorganicznych i wody królewskiej, a także stopionych alkaliów.
1822 - Spłonął XVIII-wieczny klasztor Karmelitów bosych w Zagórzu koło Sanoka. Ocalałe z pożaru wyposażenie kościoła - w tym znacznych rozmiarów obrazy - umieszczono w kościele parafialnym w Zagórzu. Przez ponad 100 lat klasztor niszczał, zakonnicy przenieśli się do Przeworska i Lwowa. Klasztoru nie udało się odbudować, jednak ruiny dostosowano współcześnie do zwiedzania przez turystów. W 1957 roku na trasie swych bieszczadzkich wędrówek ruiny zagórskiego klasztoru odwiedził Karol Wojtyła.
1833 - Zginął Artur Zawisza, pseudonim "Czarny" (podawana są też 27 listopada 1833 roku), działacz niepodległościowy, uczestnik Powstania Listopadowego, w tym bitew pod Olszynką Grochowską i Ostrołęką oraz tak zwanej partyzantki Zaliwskiego. Za waleczność otrzymał krzyż Virtuti Militari. Po upadku powstania przebywał na emigracji we Francji, skąd, jako emisariusz wrócił do Polski. Schwytany przez władze carskie, został stracony w Warszawie. Przed egzekucją Artur Zawisza miał powiedzieć: "Gdybym miał sto lat żyć, wszystkie bym ofiarował mojej Ojczyźnie". Urodził się 24 września 1809 roku. 190. rocznica
1855 - W Stambule w Turcji zmarł Adam Mickiewicz, uważany za najwybitniejszego polskiego poetę, romantyk, rzecznik idei społecznych, narodowowyzwoleńczych i mesjanistycznych, filomata. Autor między innymi "Ody do młodości", "Konrada Wallenroda", "Dziadów" i "Pana Tadeusza" oraz przypowieści moralno-politycznej "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego". Urodził się 24 grudnia 1798 roku.
1857 - Urodził się Ferdinand de Saussure, szwajcarski językoznawca, twórca terminów "językoznawstwo diachroniczne", odnoszącego się do badań historycznych nad językiem i "językoznawstwo synchroniczne", opisujące stan języka w danym momencie. Za życia nie wydał ani jednej książki, jego najsławniejsze dzieło "Kurs językoznawstwa ogólnego" przygotowali na podstawie notatek z wykładów dwaj jego uczniowie. Zmarł 22 lutego 1913 roku.
1869 - Urodził się Stanisław Estreicher, historyk prawa, bibliograf, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W pracy naukowej zajmował się historią prawa niemieckiego i polskiego, historią doktryn politycznych i prawnych, a także bibliografią i edytorstwem. Kontynuował dzieło ojca - "Bibliografię Polską". Aresztowany podczas Sonderaktion Krakau, zmarł w niemieckim obozie Sachsenhausen, 28 grudnia 1939 roku.
1880 - Urodził się Kazimierz Junosza-Stępowski, aktor teatralny i filmowy związany z Teatrem Polskim w Warszawie. Wystąpił w wielu przedwojennych filmach: "Ziemia obiecana”, "Dzieje grzechu”, "Młody las”, "Ada! To nie wypada!”, "Trędowata” i "Kłamstwo Krystyny”. 5 lipca 1943 roku został postrzelony w swoim mieszkaniu przez oddział egzekucyjny polskiego podziemia. Zmarł w szpitalu tego samego dnia.
1880 - Urodził się Władysław Konopczyński, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk, erudyta i poliglota - znał 14 języków, poseł na Sejm I kadencji w II Rzeczypospolitej Polskiej. Jego zainteresowania naukowe obejmowały głównie historię Polski XVII i XVIII wieku oraz dzieje parlamentaryzmu europejskiego. Współtwórca "Polskiego Słownika Biograficznego”, autor pracy "Polska w dobie wojny 7-letniej”. Zmarł 12 lipca 1952 roku.
1883 - Urodził się Ludwik Franciszek Maciejowski, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, wojnie polsko-czechosłowackiej oraz wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 1. pułku strzelców podhalańskich. W czasie kampanii wrześniowej, po agresji ZSRR na Polskę 21 września 1939, dostał się do niewoli sowieckiej pod Maniewiczami. Wiosną 1940 został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. 140. rocznica
1894 - Urodził się Norbert Wiener, amerykański matematyk i filozof, wykładowca na uniwersytetach Columbia i Harvard. Twórca cybernetyki, czyli teorii samosterowności maszyn i komunikowania się maszyny z człowiekiem. Opublikował wiele prac na ten temat, w tym "Cybernetyka” oraz "Cybernetyka i społeczeństwo”. Zmarł 18 marca 1964 roku.
1895 - Urodził się Witold Hulewicz, poeta, pisarz, tłumacz, związany z nurtem polskiego ekspresjonizmu, w latach 30. XX wieku kierownik Działu Literackiego Polskiego Radia w Warszawie, podczas okupacji - redaktor tygodnika "Polska żyje!”. Wydał tomik poezji "Płomień w garści” oraz biografię "Przybłęda Boży. Beethoven - czyn i człowiek”. Został zamordowany przez Niemców w Palmirach, 12 czerwca 1941 roku.
1898 - Urodził się Karl Ziegler, niemiecki chemik, profesor uniwersytetów w Heidelbergu i Halle. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, w 1963 roku, za odkrycia i prace dotyczące związków metaloorganicznych i ich zastosowania, jako katalizatorów polimeryzacji. Zmarł 11 sierpnia 1973 roku. 125. rocznica
1905 - Urodził się Andrzej Wantuła, teolog, duchowny Kościoła ewangelicko-augsburskiego, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen, profesor i rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, biskup Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce w latach 1959-1975. W latach 1963-1970 był wiceprezydentem Światowej Federacji Luterańskiej w Genewie. Zmarł 15 czerwca 1976 roku.
1906 - Zmarł Julian Klaczko, działacz polityczny i publicysta, poeta, krytyk literacki, autor esejów, uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Prowadził wsparcie dyplomatyczne Powstania Styczniowego. Po upadku insurekcji znalazł się na emigracji w Paryżu. Korespondent Akademii Francuskiej, członek Akademii Umiejętności w Krakowie, doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członek honorowy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Urodził się 6 listopada 1825 roku.
1907 - August Strindberg, dramaturg i pisarz szwedzki, twórca nowoczesnego dramatu szwedzkiego zainaugurował w Sztokholmie działalność swojego Teatru Intymnego, wystawiając własną sztukę "Pelikan". August Strindberg urodził się 22 stycznia 1849, a zmarł 14 maja 1912.
1913 - Urodził się Łukasz Ciepliński, komendant Obwodu Związku Walki Zbrojnej Rzeszów, a następnie komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ-AK Rzeszów. W 1945 roku pełnił ważne funkcje w Delegaturze Sił Zbrojnych. W styczniu 1947 roku stanął na czele IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa w listopadzie 1947, po okrutnym śledztwie skazany na karę śmierci, został rozstrzelany 1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Miejsce pochówku Łukasza Cieplińskiego nie jest znane. 110. rocznica
1917 - Powstał rząd Jana Kucharzewskiego. Była to pierwsza Rada Ministrów Królestwa Polskiego, powołana przez Radę Regencyjną. Rząd Jana Kucharzewskiego podał się do dymisji 11 lutego 1918 roku, ponieważ nie dopuszczono go do rokowań w Brześciu między państwami Europy a ZSRR i Ukrainą na temat warunków zawarcia pokoju po I wojnie światowej. W miejsce zdymisjonowanego rządu Rada Regencyjna powołała prowizorium rządowe Antoniego Ponikowskiego.
1917 - Zmarł Ignacy Tadeusz Baranowski, historyk, bibliotekoznawca, działacz Towarzystwa Historycznego we Lwowie. Należał do grona założycieli Towarzystwa Miłośników Historii, a krótko przed śmiercią został wybrany na przewodniczącego Związku Bibliotekarzy Polskich. Od kwietnia do sierpnia 1917 roku wchodził w skład Komisji Archiwalnej Tymczasowej Rady Stanu. Specjalizował się w nowożytnej historii gospodarczej Polski, zajmował się ponadto bibliotekoznawstwem i edytorstwem. Był jednym z pionierów badań różnic ustrojowych wsi polskich w zależności od warunków geograficznych. Urodził się 4 lutego 1879 roku.
1918 - Urodził się Leopold Kozłowski, pianista, kompozytor, dyrygent, nazywany ostatnim klezmerem Galicji. Jako aktor zagrał między innymi w "Liście Schindlera" Stevena Spielberga, gdzie był także konsultantem muzycznym. Opracował sześć polskich wersji musicalu "Skrzypek na dachu". Wielokrotnie koncertował w całej Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Związku Radzieckim i Izraelu. W 1944 wziął udział w obronie Hanaczowa przed bojownikami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Był żołnierze Armii Krajowej. Po wyzwoleniu wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. Zmarł 12 marca 2019 roku. 105. rocznica
1919 - Urodził się Ryszard Kaczorowski, harcerz, członek Szarych Szeregów. W 1940 roku skazany przez władze sowieckie na karę śmierci za działalność konspiracyjną. Wyrok zamieniono na 10 lat łagru, a Ryszarda Kaczorowskiego wywieziono na Kołymę. Odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski, w 1942 roku wstąpił do armii generała Władysława Andersa i przeszedł szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego. W 1947 roku osiadł w Londynie. Był ostatnim prezydentem RP na uchodźstwie w latach 1989-1990. Po wyborze Lecha Wałęsy przekazał na jego ręce insygnia władzy prezydenckiej II RP. Zginął 10 kwietnia 2010 roku, w katastrofie samolotu rządowego pod Smoleńskiem.
1920 - Urodziła się Janina Garycka, polonistka, malarka, scenograf. Była kierownikiem literackim Piwnicy pod Baranami i jedną z jej założycieli. Była znana z poczucia humoru, które wprowadzała do repertuaru Piwnicy, wyszukując zabawne archiwalia i kuriozalne informacje bieżące w prasie czy na przykład broszurach instruktażowych. Miała talent plastyczny. Sportretowała w miniaturach wiele osobistości. Zajmowała się też scenografią przedstawień Piwnicy pod Baranami. Zmarła 5 grudnia 1997 roku.
1921 - Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku powołali Gdańską Macierz Szkolną. Organizacja działała w latach 1921-1939. Stworzyła kompletny system szkolnictwa polskiego w Gdańsku, od ochronek dla kilkuletnich dzieci, poprzez szkoły wraz z opieką lekarską, po kolonie letnie i bursy dla uczniów.
1921 - Urodził się Andrzej Nadolski, archeolog, historyk i pedagog, w czasie II wojny żołnierz Armii Krajowej. Autor prac z zakresu archeologii i militariów: "Broń i strój rycerstwa polskiego w Średniowieczu”, "Ścieżki archeologów”, "Polska broń. Biała broń”. Popularyzator wiedzy z zakresu wojskowości i broni w prasie, radiu i telewizji. Zmarł 24 grudnia 1993 roku.
1922 - Urodził się Charles Monroe Schulz, amerykański grafik, znany na całym świecie dzięki komiksowi "Fistaszki" i postaci psa Snoopiego. "Fistaszki" zaczęły ukazywać się 2 października 1950 roku i wkrótce stały się jednym z najpopularniejszych komiksów wszech czasów. Gwiazda z nazwiskiem Schulza znajduje się w Hollywoodzkiej Alei Gwiazd. W 2001 roku otrzymał on pośmiertnie Złoty Medal Kongresu, najwyższe odznaczenie cywilne Stanów Zjednoczonych. Zmarł 12 lutego 2000 roku.
1922 - Urodził się Antoni Huczyński, lekarz weterynarii, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, strzelec Wojska Polskiego, działacz kombatancki i youtuber - Dziarski Dziadek. Kawaler Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 9 maja 2020 roku.
1922 - Howard Carter i lord Carnarvon weszli do wnętrza odkrytego 4 listopada grobowca Tutanchamona. W dwóch pierwszych komorach znaleźli bogate wyposażeniem, lecz nie było w nich sarkofagu. Odkryli natomiast trzecie zamurowane drzwi, których postanowili nie otwierać ze względu na konieczność przygotowania się do zabezpieczenia dotychczasowych i przyszłych znalezisk. Do komory ze skrzynią grobową odkrywcy weszli 16 lutego 1923 roku. Sarkofag otworzono jednak dopiero 13 października 1925 roku, a 28 października po otwarciu trzeciej trumny znaleziono mumię faraona. Znaleziska z grobowca znajdują się w Muzeum Egipskim w Kairze
1923 - W Warszawie podpisano traktat handlowy i nawigacyjny między Polską a Wielką Brytanią. Umowa została ratyfikowana w 1924 roku. 100. rocznica
1926 - Zmarł John Moses Browning, amerykański konstruktor broni. Od jego nazwiska pochodzi nazwa pistoletów. Urodził się 23 stycznia 1855 roku.
1931 - Urodził się Adolfo Perez Esquivel, argentyński obrońca praw człowieka, rzeźbiarz, architekt. Stał na czele ruchu obrońców praw człowieka w rządzonej przez wojskowych Argentynie. W 1980 roku został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla, za zaangażowanie w obronę praw człowieka w Ameryce Łacińskiej. Jest autorem murali. W 1992 roku wykonał Latynoamerykańską Drogę Krzyżową, upamiętniającą 500. rocznicę odkrycia i ewangelizacji Ameryk.
1932 - Założono klub hokejowy Podhale Nowy Targ. To najbardziej utytułowany klub hokejowy w Polsce, 19-krotny Mistrz Polski, dwukrotny zdobywca Pucharu Polski, zwycięzca rozgrywek Interligi.
1939 - Urodziła się Tina Turner, gwiazda amerykańskiej piosenki rockowej, wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów. Obdarzona charakterystycznym chropowatym, mocnym głosem, sceniczną charyzmą i energią. Jest uważana za "Królową Rock and Rolla”. Do najbardziej znanych jej piosenek należą: "What’s Love Got to Do with It”, "Private Dancer” i "The Best”. Szacuje się, że nakład ze sprzedaży wszystkich wydawnictw Tiny Turner wynosi ponad 180 milionów egzemplarzy. Należy do grupy artystów, którzy zdefiniowali główny nurt rocka lat 80. XX wieku. W 2010 roku została uznana przez czasopismo "Rolling Stone" za jedną ze 100 najwybitniejszych artystów wszech czasów. Zmarła 24 maja 2023 roku.
1939 - U wybrzeży wschodniej Anglii zatonął MS "Piłsudski", statek pasażerski, transatlantyk, przebudowany po wybuchu wojny na wojskowy transportowiec. Spośród liczącej 260 osób załogi, zginęło kilku ludzi, wśród nich dowódca kapitan Mamert Stankiewicz. Przyczyny zatonięcia statku nie zostały do dziś ustalone, ale najprawdopodobniej wszedł on na miny pozostawione przez niemieckie okręty.
1941 - Z zatoki Hitokappu na wyspie Etorofuto na Kurylach w rejs w kierunku Hawajów wypłynęła eskadra sześciu japońskich lotniskowców, której celem było przeprowadzenie ataku na bazę amerykańskiej marynarki wojennej w Pearl Harbor. Do ataku doszło 7 grudnia 1941 roku. Precyzyjnie zaplanowana i ćwiczona przez wiele miesięcy japońska operacja lotnicza, została przeprowadzona za pomocą 353 samolotów bombowych, torpedowych oraz myśliwskich. W dwugodzinnym ataku zatopionych lub ciężko uszkodzonych zostało pięć pancerników, na lotniskach zaś zniszczonych lub ciężko uszkodzonych zostało 328 amerykańskich samolotów. Atak na najważniejszą bazę amerykańską w tym regionie świata wciągnął Stany Zjednoczone do II wojny światowej i rozpoczął działania wojenne na Pacyfiku.
1942 - Został zamordowany przez Niemców Ignacy Fik, krytyk literacki i publicysta, działacz Polskiej Partii Robotniczej, autor wierszy oraz utworów publicystycznych o tematyce społecznej i literackiej: "Dwadzieścia lat literatury polskiej", "Dlaczego jestem demokratą”, "Rodowód społeczny literatury polskiej”. W czasie wojny działał w podziemiu. Został rozstrzelany w więzieniu na Montelupich w Krakowie. Urodził się 4 kwietnia 1904 roku.
1942 - Premiera melodramatu "Casablanca". Film wyreżyserował Michael Curtiz, w głównych rolach wystąpili Humphrey Bogart, jako Rick Blaine oraz Ingrid Bergman, jako Ilsa Lund. Obraz skupia się na konflikcie Ricka między uczuciem a moralnością: musi wybrać między miłością do Ilsy a pomocą w walce o dobrą sprawę jej mężowi, Victorovi Laszlo, próbującemu uciec z Casablanki i kontynuować działania przeciwko nazistom.
1944 - 168 osób zginęło wskutek uderzenia niemieckiej rakiety V2 w dom towarowy w Londynie. Do końca wojny Niemcy odpalili łącznie 5,5 tysiąca tego typu pocisków. Ostatni 27 marca 1945. Ataki rakiet V2 spowodowały śmierć ponad 7 250 żołnierzy i cywilów.
1949 - Urodził się Andrzej Rzepliński, prawnik, kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej Uniwersytetu Warszawskiego, związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka. W latach 2010-2016 był prezesem Trybunału Konstytucyjnego.
1950 - Zmarła Jadwiga Courths-Mahler, niemiecka pisarka. Znana głównie, jako autorka romansów: "Arystokratyczny zamęt”, "Blask złota”, "Bezdroża miłości” i "Diana”. Wydała kilkadziesiąt książek, z których pięć zostało zekranizowanych. W latach 50. jej utwory w Polsce były objęte zakazem cenzorskim. Urodziła się 18 lutego 1867 roku.
1950 - Urodził się Krzysztof Kiersznowski, aktor, wystąpił między innymi w filmach "Vabank", "Vabank II, czyli riposta", "Kiler", "Cześć Tereska", "Boisko bezdomnych" i "Pod Mocnym Aniołem". Zmarł 24 października 2021 roku.
1951 - Urodziła się Ilona Staller, znana pod pseudonimem artystycznym "Cicciolina", włoska aktorka pornograficzna węgierskiego pochodzenia, także aktywistka polityczna, pierwsza w historii gwiazda porno wybrana do parlamentu demokratycznego państwa, w 1987 roku. Posłanką była tylko przez jedną kadencję. Pozostała jednak aktywna politycznie do dziś.
1952 - Zmarł Sven Anders Hedin, szwedzki podróżnik i geograf. Wsławił się głównie, jako autor pierwszych szczegółowych map Pamiru, pustyni Takla Makan, Tybetu i Himalajów. Zajmował się również badaniem jedwabnego szlaku. Urodził się 19 lutego 1865 roku.
1953 - Urodził się Julien Temple, brytyjski reżyser filmowy, dokumentalista, twórca teledysków. Jest autorem między innymi filmów muzycznych: " Sex Pistols: Wściekłość i brud" oraz Joe Strummera - Joe Strummer. Niepisana przyszłość". Nakręcił też teledyski takich artystów, jak: Kinks, The Rolling Stones, Depeche Mode, Culture Club, Whitney Houston czy David Bowie. 70. rocznica
1955 - Debiut teatralny Zofii Kucówny. Wystąpiła w widowisku "Ballady i romanse", według Adama Mickiewicza, w reżyserii Haliny Gallowej, w krakowskim Teatrze Młodego Widza. Aktorka, pedagog i pisarka ma za sobą wiele ról filmowych i teatralnych - między innymi w spektaklach Iwo Galla, Marii Biliżanki, Wandy Laskowskiej, Adama Hanuszkiewicza, Andrzeja Łapickiego, Macieja Englerta czy Agnieszki Glińskiej. Wśród jej najważniejszych ról są: rola Panny Młodej w "Weselu" Wyspiańskiego, Nory w "Domu Lalki" Ibsena czy Lady Makbet w sztuce Szekspira. Kilkadziesiąt ról zagrała także w Teatrze Telewizji. Urodziła się 12 maja 1933 roku.
1955 - W setną rocznicę śmierci Adama Mickiewicza ponownie odsłonięto odbudowany w Krakowie pomnik poety. Został zniszczony przez Niemców w 1940 roku. Pierwotny monument powstał według projektu Teodora Rygiera, a uroczyście odsłonięto go 16 czerwca 1898, w setną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza. Teraz pomnik poety na staromiejskim Rynku jest ulubionym miejscem spotkań, jednym z najbardziej rozpoznawalnych monumentów Krakowa.
1956 - Podczas XVI Letnich Igrzysk Olimpijskich w Melbourne Janusz Sidło zdobył srebrny medal w konkursie rzutu oszczepem. Wygrał Egil Danielsen, któremu Polak pożyczył podczas konkursu swój oszczep. I właśnie tym oszczepem Norweg pokonał Janusza Sidło, zdobywając złoty medal olimpijski. Janusz Sidło to najwybitniejszy polski zawodnik w historii tej konkurencji: rekordzista Europy, świata, olimpijski oraz wielokrotny Polski. Pierwszy Europejczyk, który rzucił oszczepem ponad 80 metrów. Pięciokrotny olimpijczyk. Kapitan polskiej reprezentacji lekkoatletycznej w okresie Wunderteamu. Dwukrotnie wybrany najlepszym sportowcem Polski w Plebiscycie "Przeglądu Sportowego” w latach 1954 i 1955. Janusz Sidło urodził się 19 czerwca 1933 w Szopienicach, a zmarł 2 sierpnia 1993 w Warszawie.
1958 - Urodził się Tomasz Beksiński, prezenter radiowy, dziennikarz muzyczny, tłumacz list dialogowych filmów. Był autorem wielu audycji radiowych. Słuchacze znają go głównie z anteny Trójki, choć debiutował w Jedynce, w bloku "Muzyczne Studio Młodych”. W Trójce prowadził "Muzyczną pocztę UKF” i "W tonacji Trójki” oraz sporadycznie "Wspomnienia z kompaktu”. Od 1991 roku tworzył audycję "Trójka pod księżycem”, która była uznawana za kultową. W nocy z 11 na 12 grudnia 1999 roku wystąpił w niej po raz ostatni. 24 grudnia popełnił samobójstwo. 65. rocznica
1965 - Urodziła się Joanna Smolarek, lekkoatletka, sprinterka, wielokrotna mistrzyni i reprezentantka Polski, olimpijka z Seulu z 1988 roku.
1966 - We Francji w miejscowości Saint-Malo, nad kanałem La Manche uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię pływową. Wykorzystuje ona regularnie powtarzające się podnoszenie i opadanie poziomu wody w oceanie. Elektrownia pracuje tylko przez kilka godzin, dwukrotnie w ciągu doby - raz w czasie przypływu, gdy woda napływa do zbiornika, drugi raz, gdy z niego wypływa.
1967 - Urodził się Mariusz Jakus, aktor teatralny i filmowy, pedagog. Znany jest głównie z ról o profilu negatywnym - kryminalistów i czarnych charakterów, choć bywał także filmowym odtwórcą funkcjonariuszy służb mundurowych. Mariusz Jakus zasłynął z roli "Tygrysa” w filmie "Samowolka" w reżyserii Feliksa Falka, za którą otrzymał nagrodę za najlepszą drugoplanową rolę męską na 18. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Później był także rozpoznawalny z roli komisarza Rafalskiego w serialu "Fala zbrodni" i "Mongoła” w wojennym serialu telewizyjnym "Czas honoru".
1968 - Zmarł Arnold Zweig, niemiecki pisarz, pacyfista, w latach 20. i 30. XX wieku zaangażowany w ruch syjonistyczny. Autor utworów: "Marzenia są drogie", "Wielka wojna białych ludzi", "Intronizacja”, "Spór o sierżanta Griszę”. W 1933 roku opuścił Niemcy by powrócić w 1948 do NRD. Urodził się 10 listopada 1887 roku. 55. rocznica
1968 - Zmarł Władysław Kędra, pianista i pedagog muzyczny. W 1946 roku został finalistą Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Genewie. W 1949 wystąpił na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym imienia Fryderyka Chopina, gdzie zdobył V nagrodę. Po konkursowych sukcesach rozpoczął międzynarodową karierę. Każdego roku dawał kilkadziesiąt koncertów w Europie i USA. Podczas II wojny światowej dawał konspiracyjne koncerty w Warszawie. Urodził się 16 września 1918 roku. 55. rocznica
1968 - Konwencja przyjęta na wniosek Polski przez Zgromadzenie Ogólne ONZ wykluczyła przedawnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. 55. rocznica
1969 - Urodził się Marek Bukowski, aktor, reżyser, scenarzysta i producent, laureat Nagrody imienia Cybulskiego w 1995 roku. Grał w filmach "Nad rzeką, której nie ma”, "Nocne graffiti”, "Pożegnanie z Marią”, "Pierwszy milion”, "Na krawędzi”, "1920. Wojna i miłość”. W pamięci widzów zapisał się rolą Mietka Pocięgło w serialu "Dom” oraz Piotra Gawryły w serialu "Na dobre i na złe”.
1972 - Premiera serialu telewizyjnego "Chłopi" w reżyserii Jana Rybkowskiego. Jest to adaptacja nagrodzonej Nagrodą Nobla powieści Władysława Reymonta pod tym samym tytułem. Główne role zagrali: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska i Krystyna Królówna.
1973 - Została sformowana Polska Wojskowa Jednostka Specjalna mająca wejść w skład sił pokojowych ONZ na Bliskim Wschodzie. Oddział służył na Półwyspie Synaj i Wzgórzach Golan w latach 1973-1979. Siły pokojowe ONZ zostały utworzone po zakończeniu wojny Jom Kipur. W ich skład weszły kontyngenty 12 państw. 50. rocznica
1974 - Zmarł Hilary Minc, działacz komunistyczny, ekonomista, członek Biura Politycznego KC PZPR. W latach 1949-1956 był wicepremierem, odpowiadał za wprowadzanie w Polsce sowieckiego modelu gospodarki. Urodził się 24 sierpnia 1905 roku.
1976 - Ukazał się debiutancki singiel brytyjskiego zespołu punkowego Sex Pistols "Anarchy in the U.K". Utwór tytułowy dotarł jedynie do 38. miejsca brytyjskiej listy przebojów, zanim w styczniu 1977 roku wytwórnia EMI wstrzymała produkcję singla. W 2004 roku utwór został sklasyfikowany na 53. miejscu listy 500 utworów wszech czasów magazynu "Rolling Stone".
1980 - Zmarł Ludomir Ślendziński, malarz, rzeźbiarz i pedagog, rektor Politechniki Krakowskiej, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Tworzył kompozycje figuralne i portrety, rzeźby i płaskorzeźby. Urodził się 29 października 1889 roku.
1981 - Zmarł Max Euwe, holenderski szachista, piąty mistrz świata w szachach, autor książek o tematyce szachowej, między innymi "Licz i planuj". Odegrał ważną mediacyjną rolę przy organizacji sławnego meczu Borys Spasski-Bobby Fischer w 1972 roku. W latach 1970-1978 Euwe był prezydentem Międzynarodowej Federacji Szachowej. Urodził się 20 maja 1901.
1981 - W całej Polsce rozpoczęły działalność Wojskowe Terenowe Grupy Operacyjne.
1987 - Minister spraw wewnętrznych Czesław Kiszczak wystosował pismo do prokuratora generalnego PRL, w którym domagał się skrócenia wyroków zabójcom księdza Jerzego Popiełuszki. 7 lutego 1985 roku Sąd Wojewódzki w Toruniu skazał Grzegorza Piotrowskiego i Adama Pietruszkę na 25 lat więzienia, Leszka Pękalę na 15 lat, a Waldemara Chmielewskiego na 14 lat pozbawienia wolności. Skazani zostali objęci w późniejszych latach amnestiami i złagodzeniami kary. Leszek Pękala wyszedł na wolność w 1990 roku, Waldemar Chmielewski w 1993, Adam Pietruszka w 1995, a Grzegorz Piotrowski w 2001. Ksiądz Jerzy Popiełuszko został porwany i zamordowany w październiku 1984 roku.
1988 - "Krótki film o zabijaniu" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego zdobył podczas gali w Berlinie Europejską Nagrodę Filmową. Film koncentruje się na dwóch bohaterach: zdesperowanym młodym mężczyźnie, który morduje taksówkarza i zostaje zaprowadzony przed wymiar sprawiedliwości, oraz młodym adwokacie, który podejmuje się jego obrony przed sądem. Główne role zagrali: Mirosław Baka, Krzysztof Globisz i Jan Tesarz. Amerykański reżyser Martin Scorsese uznał "Krótki film o zabijaniu" za jedno z arcydzieł polskiej kinematografii. 35. rocznica
1990 - Zmarł Samuel Noah Kramer, amerykański asyriolog - naukowiec zajmujący się badaniem dziedzictwa ludów Mezopotamii. Specjalizował się też w dziedzinie literatury, historii oraz języka Sumerów. Przez większość kariery naukowej był profesorem sumerologii i asyriologii na Uniwersytecie Pensylwanii w Filadelfii oraz kustoszem zbiorów tabliczek klinowych w muzeum tego uniwersytetu. Urodził się 28 września 1897 roku.
1991 - Polska została przyjęta do Rady Europy. Ta międzynarodowa organizacja rządowa skupia prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka krajów spoza kontynentu. Zajmuje się głównie promocją i ochroną praw człowieka, demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury.
1991 - Na amerykańskim poligonie atomowym w Nevadzie przeprowadzono ostatni brytyjski próbny wybuch jądrowy. Łącznie Wielka Brytania przeprowadziła 45 takich prób. Pierwsza miała miejsce 3 października 1952. Ładunek jądrowy umieszczony został na statku i zdetonowany niedaleko północno-zachodniego wybrzeża Australii, w okolicach wysp Monte Bello.
1995 - Zmarł Stefan Aleksandrowicz, zootechnik, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, członek Polskiej Akademii Nauk. Autor podręczników akademickich i rozpraw naukowych. Urodził się 20 marca 1904 roku.
1996 - Zakończono dystrybucję powszechnych świadectw udziałowych. Były to papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa, stwierdzające uczestnictwo w Programie Powszechnej Prywatyzacji i dające posiadaczowi prawo do cząstkowej współwłasności 512 spółek wniesionych do narodowych funduszy inwestycyjnych. Każdy z około 27 milionów dorosłych obywateli Polski był uprawniony, za opłatą 20 złotych, do odebrania jednego świadectwa, dopuszczonego do obrotu na mocy ustawy, bez zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Na świadectwie można było zarobić około 40 złotych.
1996 - Zmarła Joan Hammond, australijska śpiewaczka operowa, sopran, nauczycielka śpiewu. Była jedną z najbardziej znanych brytyjskich diw operowych. Sławę zyskała dzięki rolom w operach Pucciniego. Występowała w największych salach operowych świata. W czasie II wojny światowej, jako wolontariuszka zgłosiła się na kierowcę ambulansu. Jednocześnie cały czas kontynuowała karierę operową. Urodziła się 24 maja 1912 roku.
2001 - W Łodzi ukończono malowanie największego w Europie muralu przy Piotrkowskiej. Malowidło o wymiarach 30 metrów długości i 20 metrów wysokości zajmuje 600 metrów kwadratowych. Jego autorami są członkowie grupy Design Futura. Po namalowaniu w 2001 roku był to największy mural na świecie.
2001 - Zmarła w Paryżu Olga Scherer, pisarka, tłumaczka literatury, slawistka, historyk i teoretyk literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej. Autorka powieści: "Wesołych świąt", "W czas rozmowy", a także książki dla dzieci "Psim swędem". Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Urodziła się 6 stycznia 1924 roku w Krakowie.
2003 - Ostatni lot Concorde. Naddźwiękowy samolot pasażerski o napędzie turboodrzutowym powstał we współpracy Francji i Wielkiej Brytanii. Głównymi trasami były loty transatlantyckie z londyńskiego Heathrow oraz paryskiego portu Charles’a de Gaulle’a na lotniska JFK w Nowym Jorku i Dulles w Waszyngtonie przy rekordowych prędkościach i czasie o połowę krótszym od samolotów poddźwiękowych. Łącznie wyprodukowano zaledwie 20 maszyn tego typu. 20. rocznica
2006 - II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w Polsce.
2008 - W Oksfordzie zmarła Helena Wolińska, stalinowska prokurator wojskowa, odpowiedzialna za bezprawne aresztowanie w latach 50. XX wieku ponad 20 osób, w tym generała Augusta Emila Fieldorfa "Nila". Jej wydania Polsce żądał pion śledczy IPN, jednak do ekstradycji nie doszło. Urodziła się 27 lutego 1919 roku. 15. rocznica
2008 - Zmarła Edna Ruth Parker, Amerykanka znana z długowieczności. Według badaczy z ośrodka Gerontology Research Group oraz ekspertów Księgi Rekordów Guinnessa od 13 sierpnia 2007 do śmierci - przez 471 dni - była najstarszą żyjącą osobą na świecie. Zmarła w wieku 115 lat i 220 dni, dotarłszy na 13. miejsce na liście najdłużej żyjących ludzi w historii, których datę urodzenia zweryfikowano. Urodziła się 20 kwietnia 1893 roku. 15. rocznica
2008 - W katedrze wawelskiej odbył się ponowny, po ekshumacji, pogrzeb generała Władysława Sikorskiego. W raporcie z sekcji szczątków generała wykluczono hipotezy o wcześniejszym zastrzeleniu, uduszeniu lub otruciu i stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych lub upadku z wysokości, a zatem najwcześniej w chwili uderzenia samolotu w wodę. 15. rocznica
2008 - Około 175 osób zginęło, a prawie 300 zostało rannych w zamachu terrorystycznym w indyjskim Mumbaju. Atak terrorystyczny trwał cztery dni. Część gości dwóch wielkich hoteli, w tym obywatel Polski, oraz centrum kultury żydowskiej Nariman House została zakładnikami zamachowców. Podczas ataku zginęło dziewięciu zamachowców. 15. rocznica
2010 - W Jerozolimie zmarł Pinchas Menachem Joskowicz, naczelny rabin Polski w latach 1988-1999. Urodził się w 1924 roku w Zduńskiej Woli w rodzinie chasydzkiej. W czasie II wojny światowej przebywał w getcie łódzkim, stamtąd został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Po wojnie wyemigrował do Izraela.
2010 - Rosyjska Duma Państwowa przyjęła uchwałę potępiającą zbrodnię katyńską. Przeciwnikami jej przyjęcia byli komuniści z frakcji Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej negujący odpowiedzialność Józefa Stalina i NKWD za mord na polskich oficerach. Ostatecznie za uchwałą opowiedziało się 342 deputowanych. Przeciw było 57 członków frakcji komunistów.
2012 - Zmarł Joseph Murray, amerykański chirurg. W 1954 roku przeprowadził pierwszą udaną operację przeszczepu nerki. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1990 roku, za prace w transplantologii. Urodził się 1 kwietnia 1919 roku.
2012 - 14 osób zginęło, a siedem zostało rannych w pożarze fabryki zatrudniającej osoby niepełnosprawne w niemieckim Titisee-Neustadt. Przyczyną katastrofy był ulatniający się gaz z piecyka gazowego.
2015 - Zmarł Zachariasz Jabłoński, duchowny katolicki, paulin, teolog, w latach 2008-2014 definitor generalny Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika, od 2012 profesor Instytutu Maryjno-Kolbiańskiego "Kolbianum” w ramach Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Mariolog, który zajmował się problematyką związaną z kultem maryjnym i ruchem pielgrzymkowym, ze szczególnym uwzględnieniem Jasnej Góry. Urodził się 16 grudnia 1940 roku.
2016 - Po śmierci Fidela Castro ogłoszono na Kubie dziewięciodniową żałobę narodową. Był on pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Kuby, premierem i prezydentem Kuby. Faktyczną władzę dyktatorską sprawował na wyspie od 1959 do 2006 roku. W tym czasie doprowadził do nacjonalizacji przemysłu i rolnictwa - czego skutkiem był konflikt ze Stanami Zjednoczonymi i zbliżenie do Związku Radzieckiego. Wprowadził komunizm polegający na centralizacji i dystrybucji dóbr przez państwo. Służby bezpieczeństwa bezwzględnie ścigały jego przeciwników politycznych. Według danych organizacji broniących praw człowieka - reżim Fidela Castro odpowiada za śmierć blisko 10 tysięcy osób.
2017 - Zmarł Franciszek Dziedzic, duchowny rzymskokatolicki, historyk sztuki, malarz. Był dyrektorem Muzeum Diecezjalnego w Rzeszowie i konserwatorem dzieł sztuki kościelnej. Wykładał historię sztuki sakralnej w seminarium przemyskim. W diecezji rzeszowskiej był przewodniczącym Komisji do spraw Architektury i Sztuki Kościelnej, Diecezjalnym Duszpasterzem Środowisk Twórczych oraz członkiem Komisji Liturgicznej. Urodził się 15 października 1946 roku.
2018 - Zmarł Bernardo Bertolucci, włoski reżyser i scenarzysta filmowy. Jako reżyser debiutował filmem "Kostucha" w 1962. Jego film "Konformista" został w 1971 roku nominowany do Oscara za scenariusz adaptowany. Nakręcone w 1972 "Ostatnie tango w Paryżu" z Marlonem Brando w roli głównej wywołało skandal z powodu śmiałych scen erotycznych. "Ostatni cesarz" z 1987 zdobył aż dziewięć Oscarów, w tym za najlepszy film roku, reżyserię i scenariusz. Urodził się 16 marca 1941 roku. 5. rocznica
2018 - Zmarł Stephen Hillenburg, amerykański animator, twórca kreskówki "SpongeBob Kanciastoporty". Serial był wielokrotnie nagradzany i zyskał najwyższe wskaźniki oglądalności w historii kanału Nickelodeon. Cała marka powstała na bazie serialu przyniosła ponad osiem miliardów dolarów zysku. Pierwszy odcinek wyemitowany został w USA 1 maja 1999 roku. Łącznie powstało prawie 290 odcinków. Urodził się 21 sierpnia 1961 roku. 5. rocznica
2018 - Na Marsie wylądował amerykański lądownik InSight. Celem misji było przeprowadzenie badań geofizycznych, mających dostarczyć informacji o budowie wewnętrznej Marsa, oraz jej aktywności geologicznej. Pod koniec 2022 roku misja została zakończona. 5. rocznica
2020 - Zmarł Sadik al-Mahdi, były premier Sudanu i lider opozycji. W latach 70. XX wieku, w czasie dyktatury prezydenta Numajriego, był przez kilka lat więziony i zmuszony na udanie się na uchodźstwo. Sprzeciwiał się bowiem polityce prezydenta, w tym wprowadzeniu w całym kraju szariatu. W 1985, po obaleniu prezydenta Numajriego, wrócił do ojczyzny i po przeprowadzeniu demokratycznych wyborów, został mianowany premierem. Rządził do 1989 roku, kiedy to po zamachu stanu został umieszczony w areszcie domowym, w którym przebywał do czasu dramatycznej ucieczki do Erytrei w 1996. Od tego czasu przewodniczył opozycji na emigracji. Urodził się 25 grudnia 1935 roku.
2021 - Zmarł Stephen Sondheim, kompozytor musicali i autor tekstów piosenek, nazywany "tytanem" oraz "ikoną Broadwayu". Napisał teksty do kilku musicali innych kompozytorów - "West Side Story", "Gypsy" i "Do I Hear a Waltz?". Laureat nagrody Pulitzera za scenariusz do musicalu "Niedziela w parku z George’em", odznaczony Medalem Wolności i National Medal of Arts. W 1991 odebrał Oscara za najlepszą piosenkę "Sooner or Later”, w wykonanie u Madonna, do filmu "Dick Tracy". Urodził się 22 marca 1930 roku.
2022 - Zmarł Jan Marek Owsiński, działacz opozycyjny w PRL, pierwszy prezes Polskiego Radia po wydzieleniu spółki z Komitetu do spraw Radia i Telewizji. Pełnił w niej funkcje wicedyrektora i dyrektora biura programowego. Przez ponad 20 lat Jan Marek Owsiński działał w opozycji demokratycznej. W marcu 1968 roku, w czasie studiów na wydziale ekonomii politycznej Uniwersytetu Warszawskiego, uczestniczył w protestach. Został za to aresztowany, ukarany przez kolegium do spraw wykroczeń grzywną i relegowany z uczelni. Urodził się 27 maja 1944 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł Uładzimir Makiej, wpływowy polityk białoruski, minister spraw zagranicznych Białorusi od 2012 roku, wcześniej stał na czele administracji prezydenta. Urodził się 5 sierpnia 1958 roku. 1. rocznica
2022 - Zmarł Albert F. Pyun, amerykański reżyser i scenarzysta, płodny twórca filmów klasy B, w dużej mierze przeznaczonych na rynek video. Był autorem między innymi filmów: "Cyborg", "Kapitan Ameryka", "Nemesis" oraz "Miecz i czarnoksiężnik". Urodził się 19 maja 1953 roku. 1. rocznica
