1206 - Papież Innocenty III wydał bullę wzywającą polski kler do wspierania opata Godfryda z Łekna w jego działaniach misyjnych wśród Prusów. Papież nadał też biskupowi gnieźnieńskiemu uprawnienia legata w związku z prowadzoną przez cystersów z Łekna misją wśród Prusów. Liczba nawróceń wzrosła do tego stopnia, iż Innocenty III ustanowił dla Prus pierwszego biskupa - został nim cysters Christian.

1497 - Wojska Jana Olbrachta poniosły klęskę w bitwie pod Koźminem na Bukowinie z hospodarem mołdawskim Stefanem III Wielkim. Po stronie polskiej zginęło około 11 tysięcy walczących spośród 80 tysięcy. Straty pospolitego ruszenia były tak wielkie, że w związku z tą bitwą powstało powiedzenie "Za króla Olbrachta wyginęła szlachta".

1564 - Biskup Adam Konarski założył Seminarium Duchowne w Poznaniu. Seminarium działało przy wyższej szkole diecezjalnej, która przyjęła od swego założyciela nazwę Akademia Lubrańskiego. Uczelnia działała w Poznaniu w latach 1519-1780, a założył ją biskup poznański Jan Lubrański.

1574 - Przed krakowskim ratuszem ścięto pięciu uczestników trzydniowych zajść, które rozpoczęły się po tym jak podczas nabożeństwa ślubnego ewangelików pominięto w tekście roty przysięgi Maryję i świętych. Katoliccy studenci Akademii Krakowskiej oraz plebs krakowski splądrowali i zburzyli budynek zboru ewangelickiego - Brogu. Zginęło dwóch ewangelików.

1734 - Urodził się Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, hrabia, polityk, geograf, heraldyk. W 1770 w celu ochrony zbiorów przed dewastacją przez wojska rosyjskie, nabył od jezuitów z Krosna znaczną część biblioteki klasztornej, którą ciągle powiększał. Utrzymywał fundację szpitala dla ubogich w Jaśle. Był sponsorem budowy i odnowienia kościołów w okolicy. Jego dwór w Tarnowcu był ważnym ośrodkiem życia kulturalnego w Galicji, gdzie wystawiano sztuki teatralne, słuchano występów kapel. Zmarł 21 lutego 1788 roku.

1759 - Urodził się Georges Jacques Danton, jeden z przywódców Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Był adwokatem, znakomitym mówcą, członkiem Konwentu Narodowego, od 1790 roku należał do Komuny Paryskiej. Od grudnia 1791 roku był zastępcą prokuratora Komuny Paryskiej. Oskarżony o spisek przeciw rządowi i zdradę kraju został zgilotynowany 5 kwietnia 1794 roku.

1775 - Urodził się Maurycy Hauke herbu Bosak, hrabia, generał artylerii, minister wojny Królestwa Polskiego w latach 1816-1829. Zginął 29 listopada 1830 roku z rąk powstańców listopadowych, gdy nazwał ich przedsięwzięcie głupotą i wezwał ich do powrotu do koszar.

1794 - Podczas insurekcji kościuszkowskiej liczące około 5,5 tysiąca żołnierzy wojska litewskie generała Stanisława Mokronowskiego zostały pokonane przez ponad siedmiotysięczny rosyjski korpus pod wodzą marszałka Aleksandra Suworowa. Poległo 450 żołnierzy litewskich, a 850 dostało się do niewoli.

1816 - Urodził się Ksawery Branicki, szlachcic, ziemianin, oficer wojska rosyjskiego, finansista, działacz narodowy i polityczny, kolekcjoner sztuki, mecenas polskiej emigracji i publicysta. Jedna z wybitniejszych postaci drugiego okresu Wielkiej Emigracji we Francji i jedna z najhojniejszych osób wspierających materialnie i organizacyjnie powstanie styczniowe w 1863 roku. Tworzył w języku francuskim. Zmarł 20 listopada 1879 roku.

1866 - Urodził się Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 roku. W 1929 roku jeden z założycieli Centrolewu. W czasie przewrotu majowego w 1926 poparł Józefa Piłsudskiego, później jednak przeszedł do opozycji. Marszałek Sejmu w latach 1928-1930. Zmarł 31 października 1936 roku. Pośmiertnie, w 2018 roku, nadano mu Order Orła Białego.

1868 - Zmarł Wilhelm Griesinger, niemiecki neurolog i psychiatra, profesor na Uniwersytecie w Tybindze. Jest uważany za reformatora systemu opieki medycznej nad chorymi umysłowo. Uważał, że różne choroby psychiczne mają jedną podstawę - wadliwe funkcjonowanie mózgu. Urodził się 29 lipca 1817 roku. 155 rocznica

1872 - We Lwowie urodził się Wacław Sobieski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jeden z twórców tak zwanej nowej krakowskiej szkoły historycznej, członek Polskiej Akademii Umiejętności, autor około 100 prac naukowych z historii Polski, szczególnie z XVI-XVII wieku. Członek tajnej Ligi Narodowej, Związku Młodzieży Polskiej "Zet” i Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego, współpracował z delegacją polską na Kongresie Pokojowym w Wersalu. Zmarł 3 kwietnia 1935 w Krakowie.

1874 - Zmarł Peter Cornelius, niemiecki kompozytor, skrzypek, librecista, poeta. Twórca między innymi oper: "Cyrulik z Bagdadu", "Cyd" i "Gunlöd". Urodził się 24 grudnia 1824 roku.

1876 - Urodził się Edward O’Rourke, duchowny katolicki, administrator apostolski Wolnego Miasta Gdańska w latach 1922-1926, biskup diecezjalny gdański w latach 1926-1938. W sposób szczególny dbał o kaszubską ludność katolicką, odprawiał specjalne nabożeństwa dla polskojęzycznych dzieci. Wydał polski śpiewnik kościelny i książeczkę do nabożeństwa, żądał od studentów w seminarium duchownym znajomości języka polskiego. Zmarł 27 czerwca 1943 roku.

1890 - Zmarł Carlo Collodi, włoski pisarz, publicysta i satyryk, autor utworów dla dzieci i komedii. Jest autorem powieści "Przygody Pinokia”. Urodził się 24 listopada 1826 roku.

1896 - Urodziła się Vlasta Kálalová di Lotti, czeska biolog i lekarka, specjalizująca się w chorobach tropikalnych i entomologii. W latach 1925-1933 pracowała w Bagdadzie, gdzie leczyła między innymi członków irackiej rodziny królewskiej. Przyczyniła się do rozwoju badań nad chorobami tropikalnymi i poszerzyła kolekcję Muzeum Narodowego w Pradze o rzadkie okazy egzotycznych owadów. Zmarła 15 lutego 1971 roku.

1906 - Zmarł Jan Dzierżoń, ksiądz i pszczelarz, badacz życia pszczół, nazywany "ojcem współczesnego pszczelarstwa”. Był odkrywcą zjawiska partogenezy - dzieworództwa pszczół. Odkrycia nie chciał uznać i potępiał je Kościół katolicki. Ksiądz Dzierżoń został ekskomunikowany, ponieważ nie zgodził się na uznanie dogmatu nieomylności papieża. Jan Dzierżon zrewolucjonizował pszczelarstwo, znacznie zwiększając produkcję miodu i zyskując światową sławę. Urodził się 16 stycznia 1811 roku.

1910 - Urodził się John Joseph Krol, amerykański kardynał, polskiego pochodzenia, arcybiskup Filadelfii, duchowy przywódca katolików w tym mieście oraz Polonii amerykańskiej. Zmarł 3 marca 1996 roku.

1911 - Urodziła się Mahalia Jackson, amerykańska pieśniarka, nazywana "Królową Gospel". Uczestniczyła w ruchu na rzecz praw czarnej ludności Ameryki. Zmarła 27 stycznia 1972 roku.

1914 - Żołnierze 1. pułku Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wycofali się po pięciodniowej bitwie z rosyjskimi wojskami pod Laskami i Anielinem koło Pionek. Gdy załamało się natarcie armia austriacka wycofała się, a Rosjanie spalili okoliczne wsie. Bataliony polskie opuściły zdobyte pozycje na przedpolach Twierdzy Dęblińskiej dopiero, gdy istniało niebezpieczeństwo ich oskrzydlenia.

1914 - Urodził się John Leslie Coogan Junior, amerykański aktor, znany przede wszystkim, jako tytułowy Brzdąc w filmie Charliego Chaplina. Grał też między innymi wujka Festera w "Rodzinie Addamsów". W 1938 roku zaskarżył swoich rodziców do sądu, żądając od nich zwrotu pieniędzy, które zarobił, jako dziecko. Sprawę wygrał, ale pieniądze zostały pochłonięte przez koszty sądowe. Jego sprawa posłużyła, jako podstawa do uchwalenia tak zwanego "Coogan Act", broniącego interesów dzieci-aktorów. Zmarł 1 marca 1984 roku.

1916 - W Krakowie otwarto Kino "Sztuka". Liczyło wówczas około 400 miejsc. Pierwsza prasowa wzmianka na temat kina pojawiła się w krakowskim "Czasie” 13 grudnia 1916 roku - była to informacja, że kinoteatr ofiarował na rzecz Komitetu gwiazdkowego dla Legionistów połowę dochodu brutto z seansu z 14 grudnia.

1919 - Urodził się Mohammed Reza Pahlavi, od 1941 roku Szachinszach Iranu. Przeprowadził tak zwaną białą rewolucję, doprowadził do wzrostu gospodarczego kraju i reformy rolnej. Sprawował twardą dyktaturę, wspieraną tajną policją. Prowadził politykę proamerykańską. Został odsunięty od władzy w1979 roku po irańskiej rewolucji islamskiej. Zmarł 27 lipca 1980 roku.

1920 - Urodził się Radomir Reszke, kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, profesor Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu i współzałożyciel Wrocławskiej Orkiestry Symfonicznej. W latach 60. dyrektor Filharmonii Wrocławskiej. Zmarł 2 grudnia 2012 roku.

1923 - Zmarł Charles Proteus Steinmetz, amerykański matematyk i inżynier pochodzenia niemieckiego. Przyczynił się do rowoju technologii prądu przemiennego. Dzięki jego odkryciom w dziedzinie histerezy magnetycznej możłiwe było projektowanie wydajniejszych silników elektrycznych. Był współpracownikiem Thomasa Edisona. Urodził się 9 kwietnia 1865 roku we Wrocławiu. 100 rocznica

1927 - Ze Szwajcarii, z Rapperswilu, wraz ze zbiorami tamtejszego Muzeum Narodowego Polskiego sprowadzono do Polski urnę z sercem Tadeusza Kościuszki, a także bezcenne polskie dzieła sztuki, książki, manuskrypty. Z Dworca Głównego w Warszawie kasetę z urną zawierającą serce Tadeusza Kościuszki przewieziono w asyście szwoleżerów na Zamek Królewski i umieszczono w kaplicy. Na początku września 1939 roku urnę ukryto w skarbcu katedry świętego Jana. W 1984 roku wróciła do Kaplicy Zamku Królewskiego.

1929 - Urodziła się Wanda Chotomska, pisarka, autorka ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży, między innymi: "Siedem księżyców”, "Dzieci pana astronoma”, "Dla każdego coś śmiesznego” i "Pięciopsiaczki”. Wanda Chotomska tworzyła również audycje radiowe i telewizyjne, scenariusze do filmów krótkometrażowych i sztuk teatralnych. Była autorką popularnej dobranocki dla dzieci "Jacek i Agatka", emitowanej w TVP w latach 1962-1973. Zmarła 2 sierpnia 2017 roku.

1931 - Przed Sądem Okręgowym w Warszawie rozpoczął się proces 11 przywódców Centrolewu. Norbert Barlicki, Adam Ciołkosz, Stanisław Dubois, Mieczysław Mastek, Wincenty Witos, Adam Pragier, Władysław Kiernik, Kazimierz Bagiński, Herman Lieberman i Adolf Sawicki zostali aresztowani po rozwiązaniu Sejmu 30 sierpnia 1930 roku, gdy wygasły ich immunitety poselskie. Oskarżono ich o to, że "po wzajemnem porozumiewaniu się i działając świadomie, wspólnie przygotowywali zamach, którego celem było usunięcie przemocą członków sprawującego w Polsce władzę rządu i zastąpieniu ich przez inne osoby, wszakże bez zmiany zasadniczego ustroju państwowego”. 13 stycznia 1932 roku sąd wydał wyrok w tak zwanym procesie brzeskim. 10 oskarżonych zostało skazanych na kary od 1,5 roku do trzech lat więzienia a jeden - Adolf Sawicki został uniewinniony.

1932 - Zmarła Margaret "Maggie" Brown, jedna z najsłynniejszych pasażerek RMS "Titanic”, znana również jako "Niezatapialna Molly Brown". Gdy statek tonął pomagała pasażerom wsiadać do łodzi ratunkowej. Gdy omyłkowo posadzono ją do łodzi ratunkowej powstrzymała wodowanie, uważając, iż nie była w pełni załadowana pasażerami. Już na pokładzie statku "Carpathia”, który uratował ponad 700 osób, Margaret pomogła zorganizować Komitet Rozbitków i została wybrana na jego przewodniczącą. Uzbierała prawie 10 tysięcy dolarów na rzecz najuboższych pasażerów "Titanica”, którzy stracili cały swój majątek. Zeszła z pokładu "Carpathii” dopiero po tym, jak wszyscy ocaleni pasażerowie spotkali się z rodzinami, przyjaciółmi bądź uzyskali pomoc medyczną. W 1912, jako przewodnicząca Komitetu Rozbitków wręczyła srebrny puchar kapitanowi "Carpathii” oraz medale każdemu z członków załogi statku. Urodziła się 18 lipca 1867 roku.

1936 - W czasie hiszpańskiej wojny domowej z polecenia premiera II Republiki Francisco Largo Caballero do Odessy w Związku Radzieckim wypłynął statek z 510 tonami złota z rezerw Banku Hiszpanii, co stanowiło 72 procent wszystkich rezerw. Miało to być zabezpieczenie zapłaty za radziecką pomoc wojskową dla rządu republikańskiego.

1937 - W Batorowie koło Poznania zmarł Józef Dowbor-Muśnicki, generał armii rosyjskiej, po 1918 roku generał Wojska Polskiego. Organizator i dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji w latach 1917-1918. Podczas Powstania Wielkopolskiego naczelny dowódca armii wielkopolskiej. Józef Dowbor-Muśnicki jest patronem 17. Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej w Międzyrzeczu. Urodził się 25 października 1867 roku w Garbowie.

1937 - Premiera filmu "Dziewczęta z Nowolipek" w reżyserii Józefa Lejtesa, będącego adaptacją powieści Poli Gojawiczyńskiej o tym samym tytule. Jest to opowieść losach czterech dziewcząt u progu dorosłości, mieszkających w biednej warszawskiej dzielnicy. Snują one młodzieńcze marzenia, które niebawem skonfrontowane zostaną z szarą i brutalną rzeczywistością. Główne role zagrały: Elżbieta Barszczewska, Jadwiga Andrzejewska, Tamara Wiszniewska i Anna Jaraczówna. Film odniósł sukces kasowy i zyskał pozytywne recenzje krytyków. Józefa Lejtesa okrzyknięto czołowym reżyserem lat 30. XX wieku w Polsce.

1938 - Rozpoczęła się tak zwana "Polenaktion" - akcja wydalenia z Niemiec pochodzących z Polski Żydów. W ciągu kilku dni deportowano z Niemiec do Polski około 17 tysięcy Żydów. 85 rocznica

1939 - Na mocy dekretu Adolfa Hitlera, na obszarze państwa polskiego niewcielonym do III Rzeszy, ale zajętym przez wojska niemieckie utworzono Generalne Gubernatorstwo. Na czele GG stanął Hans Frank. Była to jednostka administracji okupacyjnej całkowicie zależna od Niemiec i nieuznawana w prawie międzynarodowym. Generalne Gubernatorstwo zostało rozwiązane 18 stycznia 1945 roku.

1939 - Ksiądz Jozef Tiso został prezydentem Republiki Słowackiej. Wprowadził w kraju rządy totalitarne - zniesione zostały wolność sumienia, słowa i prasy, wprowadzono system monopartyjny i zakazano działalności wszystkich partii opozycyjnych. We wrześniu Republika Słowacka wraz z Niemcami zaatakowała Polskę. W listopadzie na rozkaz Adolfa Hitlera kilkanaście wiosek w północnej części Spisza i Orawy zostało włączonych w skład Słowacji.

1940 - Zmarła Olga Boznańska, malarka, portrecistka, przedstawicielka polskiego impresjonizmu. Autorka między innymi obrazów: "Dziewczynka z chryzantemami", "Portret Pawła Nauena”, "Kwiaciarki”, "Portret panny Dygat”. Urodziła się 15 kwietnia 1865 roku.

1941 - Do okupowanej Polski z Budapesztu potajemnie przedostał się marszałek Edward Śmigły-Rydz z zamiarem rozbudowania organizacji Obóz Polski Walczącej i podjęcia walki z okupantem niemieckim. W okupowanej Polsce zakonspirowany Śmigły-Rydz przez pewien czas przebywał w Krakowie, następnie zamieszkał w Warszawie. 2 grudnia 1941 roku zmarł na zawał i został pochowany na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy. Pogrzeb zorganizowali żołnierze Związku Walki Zbrojnej, którzy weszli później w skład grupy AK "Baszta” z Mokotowa.

1941 - Zmarł Arkadij Gajdar, radziecki pisarz młodzieżowy. Jego twórczość uznano za narzędzie kształtowania komunistycznych postaw młodzieży. Pod wpływem opowiadania "Timur i jego drużyna" z 1940, przetłumaczonego na wiele języków, powstawały drużyny pionierów "timurowców”, niosących pomoc ludziom starym i samotnym. Na początku II wojny światowej wielkiej wojny ojczyźnianej trafił na front, jako specjalny korespondent "Komsomolskiej Prawdy". We wrześniu 1941 roku jego oddział został otoczony przez Niemców, a on sam trafił do oddziału partyzanckiego. 26 października 1941 zginął w walce. Urodził się 22 stycznia 1904 roku.

1942 - Urodził się Bob Hoskins, brytyjski aktor i reżyser, grający przeważnie w filmach hollywoodzkich. Wystąpił między innymi w pierwszym filmie fabularno-animowanym "Kto wrobił królika Rogera?". Za główną rolę w filmie "Mona Lisa" w 1986 roku otrzymał jedyną w swej karierze nominację do Oscara. Zmarł 29 kwietnia 2014 roku.

1943 - Zmarł Bolesław Wiechuła, seudonimy „San”, „dr Nowak”, „Bolek”, żołnierz Armii Krajowej, lekarz chirurg, harcerz. Po agresji niemieckiej na Polskę j był chirurgiem szpitala wojskowego w Brześciu nad Bugiem. Początkowo kierował sekcją sanitarną Śląskiej Tajnej Organizacji Harcerskiej, później był szefem sanitarnym okręgu śląsko-dąbrowskiego ZWZ (później AK) Był też referentem do spraw Śląska w Komendzie Głównej AK. Został zatrzymany przez Niemców 8 czerwca 1943 i poddany ciężkiemu śledztwu. Stracony w publicznej egzekucji w Mostach koło Jabłonkowa. Urodził się 18 kwietnia 1912 roku. 80 rocznica

1945 - Przewodniczący Krajowej Rady Narodowej powołał Polską Agencję Prasową. PAP kontynuuje tradycje Polskiej Agencji Telegraficznej, utworzonej po I wojnie światowej. Obecnie jest to jedyna państwowa agencja informacyjna w kraju. Jej zadaniem jest uzyskiwanie i przekazywanie odbiorcom obiektywnych i wszechstronnych informacji z kraju i z zagranicy. Agencja jest także zobowiązana do upowszechniania stanowiska Sejmu, Senatu, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Rady Ministrów, a także umożliwia innym naczelnym organom państwa prezentowanie swoich stanowisk w ważnych sprawach państwowych.

1951 - Na podstawie umowy między rządem polskim i sowieckim doszło do wymiany terytoriów w Lubelskiem i Bieszczadach.

1952 - Wybory do Sejmu, całkowicie sfałszowane przez komunistyczne władze. Wszystkie mandaty zdobył Front Narodowy, w którym większość miała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.

1952 - Urodził się Leszek Benke, aktor filmowy i teatralny. Odgrywał jedną z głównych postaci w telewizyjnym programie rozrywkowym "Spotkanie z Balladą", w którym po raz pierwszy pojawił się jeszcze, jako student. Od 1985 roku związał się z nim na stałe i pełnił funkcję gospodarza programu. Zmarł 22 lipca 2021 roku.

1952 - Zmarła Hattie McDaniel, amerykańska aktorka filmowa i piosenkarka, laureatka Oscara, jako pierwsza Afroamerykanka w historii nagrody, za drugoplanową rolę w filmie "Przeminęło z wiatrem" w 1939 roku. McDaniel to również profesjonalna muzyczka, aktorka komediowa i teatralna, spikerka radiowa, gwiazda telewizji. Hattie McDaniel była pierwszą czarnoskórą kobietą, która śpiewała w amerykańskim radiu. W ciągu swojej kariery pojawiła się w ponad 300 filmach, ale jej nazwisko rzadko pojawiało się w napisach końcowych. Urodziła się 10 czerwca 1895 roku.

1953 - Urodził się Krzesimir Dębski, kompozytor, aranżer, dyrygent, skrzypek, lider jazzowego zespołu String Connection. Autor utworów symfonicznych, kameralnych i religijnych, twórca muzyki filmowej, między innymi do obrazów: „Ogniem i mieczem”, „W pustyni i w puszczy”, „Szwadron”, „Szatan z VII klasy”, a także piosenek: „Diamentowy kolczyk”, „Dumka na dwa serca”, „Będzie tak, jak jest”. 70 rocznica

1954 - Utworzono Chrześcijańską Akademię Teologiczną, jedyną w kraju państwową wyższą uczelnię ekumeniczną. Stanowiła kontynuację Wydziału Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego. Początkowo uczelnia znajdowała się w Chylicach koło Warszawy. Od 2018 roku ma siedzibę przy ulicy Władysława Broniewskiego w Warszawie. Uczelnia oferuje studia na dwóch wydziałach: Teologicznym i Pedagogicznym.

1954 - Urodził się Stephen Carter, amerykański prawnik, profesor Uniwersytetu Yale’a, pisarz. W Polsce wydano jego powieści sensacyjne "Władca Ocean Park" oraz "Biała nowa Anglia". Uznawany jest za jednego z czołowych intelektualistów amerykańskich, a w 1994 tygodnik "Time” wybrał go do grupy pięćdziesięciu liderów w nowym stuleciu.

1955 - Parlament Austrii uchwalił konstytucję oraz deklarację o wieczystej neutralności. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.

1956 - Prymas kardynał Stefan Wyszyński został zwolniony z internowania. Aresztowany 25 września 1953 roku, przebywał w odosobnieniu trzy lata. Podczas internowania opracował program odnowy życia religijnego w Polsce, zawarty w Jasnogórskich Ślubach Narodu. W kolejnych latach konsekwentnie bronił polskiej racji stanu, uznając potrzeby i dobro państwa za najwyższą normę działania. Służąc Kościołowi, służył ojczyźnie, którą rozumiał, jako wspólnotę ludzi zjednoczonych wiarą, kulturą i historią. Wielokrotnie upominał się o godność człowieka i jego prawa, otwarcie sprzeciwiając się komunistycznym rządom. Zmarł 28 maja 1981 roku.

1958 - Otwarto muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, koło Kielc. Muzeum powstało z inicjatywy dzieci pisarza: córki Jadwigi Korniłowicz i syna Henryka Józefa. Muzeum ma swoją siedzibę w pałacyku ufundowanym pisarzowi przez naród w 1900 roku, z okazji 25-lecia pracy literackiej Henryka Sienkiewicza. 65 rocznica

1958 - Zmarł Jan Witkiewicz, architekt, konserwator zabytków. Jest autorem między innymi Domu Kifnerów, Domu Potworowskich i Łaźni Miejskiej w Kazimierzu Dolnym, gmachu Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Sanatorium dla Dzieci w Zakopanem i Prewentorium dla Dzieci w Otwocku. W 1930 roku w konkursie na projekt Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie zdobył jedną z trzech równorzędnych pierwszych nagród. Urodził się 16 marca 1881 roku. 65 rocznica

1959 - Urodził się Dariusz Jakubowski, aktor filmowy i teatralny. Wystąpił między innymi w filmach i serialach: "Listy do M. 3", "Ekstradycja", "Wiedźmin" oraz "Na dobre i na złe". Regularnie występuje na scenach teatralnych i festiwalach muzycznych, prezentując swoje autorskie spektakle. Aktor działa w obronie praw zwierząt.

1964 - W Warszawie rozpoczął się proces Melchiora Wańkowicza, oskarżonego o przekazywanie za granicę "fałszywych informacji, oczerniających stosunki w Polsce". Pisarz przesłał do córki w USA, do wykorzystania przez Wolną Europę i inne rozgłośnie zachodnie, przemówienie-memoriał zatytułowany "Projekt przemówienia J.A.", w którym skrytykował rzeczywistość PRL.

1969 - Zmarł Stefan Bagiński, lekarz histolog, pionier badań histochemicznych w Polsce, autor licznych prac naukowych, w tym "Zarysu embriologii człowieka”. W latach 30. XX wieku kierownik katedry histologii w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach 50. współorganizator wydziału lekarskiego w Akademii Medycznej w Łodzi. Urodził się 30 sierpnia 1892 roku.

1971 - Polska kupiła licencję na produkcję samochodu osobowego Fiat 126. Pierwszy "maluch" został zmontowany z włoskich części na początku czerwca 1973 roku. Kosztował 69 tysięcy złotych. Średnie zarobki wynosiły wówczas w Polsce około 3,5 tysiąca złotych. Pojazd był produkowany w naszym kraju do września 2000 roku. Z linii produkcyjnych w Polsce zjechało ponad trzy miliony 300 tysięcy "maluchów". Pierwszy "maluch" o numerze 0001 w kolorze czerwonym trafił do Muzeum Przemysłu w Warszawie, z kolei ostatni - w kolorze żółtym - do muzeum Fiata w Turynie.

1972 - Zmarł Igor Sikorski, rosyjski konstruktor samolotów i śmigłowców. W 1913 roku stworzył pierwszy na świecie samolot bombowy "Ilja Muromiec", który brał udział w I wojnie światowej. Jest uważany za ojca współczesnych śmigłowców. Od 1919 roku mieszkał w USA. Urodził się 25 maja 1889 roku.

1973 - Zmarł Siemion Budionny, rosyjski i radziecki wojskowy, dowódca kawalerii, marszałek ZSRR, twórca 1. Armii Konnej, którą dowodził w latach 1919 -1923. Przypisywano mu zasługę w wyganiu bitew stoczonych przez jego wojsko z przeciwnikami rewolucji . Po II wojnie światowej był między innymi inspektorem kawalerii i Głównym Inspektorem Ministerstwa Obrony ZSRR. Urodził się 25 kwietnia 1883 roku. 50 rocznica

1975 - Przed sądem zachodnioniemieckim w Düsseldorfie rozpoczął się trzeci proces załogi Majdanka. Na ławie oskarżonych zasiadło 16 byłych esesmanów i esesmanek. Po sześcioletnim procesie sąd skazał tylko ośmioro oskarżonych. Na dożywotnie pozbawienie wolności skazana została Hermine Braunsteiner, sadystyczna nadzorczyni, która zadeptała na śmierć wiele więzionych kobiet. Siedmiu niemieckich zbrodniarzy wojennych z załogi obozu w Majdanku sąd skazał na kary od trzech do 12 lat więzienia.

1977 - W Somalii zdiagnozowano ostatni naturalny przypadek ospy prawdziwej. Chorobę uznano za eradykowaną, czyli całkowicie zwalczoną na świecie w 1980 roku. W Polsce ostatni raz ospa prawdziwa pojawiła się w 1963 we Wrocławiu. Zachorowało wówczas 99 osób, z których siedem zmarło.

1977 - Urodził się Łukasz Orbitowski, pisarz. Początkowo specjalizował się w literaturze grozy i fantastycznej, później autor beletrystyki. Laureat Paszportu "Polityki” i Nagrody Zajdla, nominowany do Nagrody Literackiej "Nike” oraz Nagrody Literackiej Gdynia. Napisał między innymi powieści: "Inna dusza", Święty Wrocław", "Głowa węża" i "Tracę ciepło". 1981 - Rozpoczął się strajk okupacyjny w Wyższej Szkole Inżynieryjnej w Radomiu. Protest trwał 49 dni - do ogłoszenia stanu wojennego i był wówczas najdłuższym w historii PRL. Powodem rozpoczęcia strajku było mianowanie rektorem uczelni Michała Hebdy bez wymaganych procedur.

1982 - Sejm PRL przyjął ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawę o osobach uchylających się od pracy.

1981 - Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Największa na świecie rafa koralowa, położona jest wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, na Morzu Koralowym. Jest to największa na Ziemi pojedyncza struktura wytworzona przez organizmy żywe, widoczna z kosmosu, jako biała smuga na tle błękitnego oceanu. Rafa została odkryta przez Europejczyków, 11 czerwca 1770 roku, podczas wyprawy brytyjskiego żeglarza Jamesa Cooka.

1983 - Zmarł Alfred Tarski, matematyk i filozof, wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Harvarda. Uważany za jednego z najwybitniejszych logików wszech czasów. Jest współtwórcą tak zwanego paradoksu Banacha-Tarskiego, definicji prawdy i teorii modeli. Od 1939 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych. Urodził się 14 stycznia 1901 roku. 40 rocznica

1987 - Zmarł Zbigniew Koczanowicz, aktor, reżyser, dyrektor i kierownik artystyczny teatrów: Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze i Powszechnego w Łodzi. Zagrał między innymi w filmach: "Epilog norymberski”, "Nie lubię poniedziałku”, "Wiosna panie sierżancie”, "Dzieje grzechu”, "Noce i dnie”. Opublikował wspomnienia "Czterdzieści lat to niewiele". Urodził się 5 października 1909 roku.

1990 - Zmarła Barbara Ludwiżanka, aktorka teatralna i filmowa. Występowała w teatrach Krakowa, Łodzi i Warszawy. Najdłużej, od 1956 roku, związana ze stołecznym Teatrem Współczesnym. Zagrała między innymi w filmach: "Sublokator”, "Poradnik matrymonialny”, "Seksmisja”, "Inna wyspa”, a także w serialach telewizyjnych "Chłopi” i "Noce i dnie”. Występowała też w słuchowiskach Polskiego Radia. Urodziła się 24 stycznia 1908 roku.

1990 - Zmarł Edward Rączkowski, aktor. Związany z teatrami Krakowa, występował również w filmach: "Faraon”, "Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni”, "Palec Boży”, "Ojciec królowej”, "Sowizdrzał Świętokrzyski”, "Granica”. Urodził się 11 lutego 1911 roku.

1991 - W Moskwie parafowano układ o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski. Wskutek jego postanowień ostatni żołnierze armii radzieckiej, stacjonującej na naszym terytorium od 1945 roku, opuścili Polskę 17 września 1993 roku. Ich obecność była jednym z przejawów ograniczonej suwerenności kraju

1993 - Zmarł Franciszek Dźwigoński, pseudonim "Prot", duchowny katolicki, prałat. Podczas II wojny światowej od początku zaangażował się w działalność konspiracyjną, zakładając tajny klub Stronnictwa Pracy i Komitet Pomocy dla Rodzin. Zajmował się między innymi organizowaniem wsparcia żywnościowego dla partyzantów, Żydów z getta i więźniów obozów koncentracyjnych, prowadził też tajne nauczanie. Współpracował z ZWZ/Armią Krajową, będąc kapelanem oddziałów Zgrupowania Żelbet. W latach 50-tych był prześladowany przez funkcjonariuszy UB. Później był proboszczem w Oświęcimu a następnie w Makowie Podhalańskim, gdzie posługiwał do 1989 roku. Urodził się 25 lipca 1913 roku. 30 rocznica

2001 - Kongres USA uchwalił ustawę Patriot Act, która pozwalała bez sądu przetrzymywać nieamerykańskich obywateli, jeśli zostaną uznani przez władze za zagrożenie dla narodowego bezpieczeństwa. Rząd nie był zobowiązany do ogłoszenia takiego aresztu ani też jego usprawiedliwiania. Ustawę uchwalono po ataku terrorystycznym na World Trade Center.

2001 - W Drobinie na Mazowszu uprowadzono Krzysztofa Olewnika, syna miejscowego przedsiębiorcy. Wkrótce po porwaniu sprawcy zażądali okupu. W lipcu 2003 roku przekazano porywaczom 300 tysięcy euro. Miesiąc po dostarczeniu pieniędzy Krzysztof Olewnik został zamordowany. Porwanie i zabójstwo stało jedną z najgłośniejszych spraw kryminalnych w Polsce. Za winnych zabójstwa zostali uznani: Robert Pazik oraz Sławomir Kościuk. Obaj zabójcy, a także osadzony na etapie postępowania prokuratorskiego w tej samej sprawie domniemany szef grupy przestępczej Wojciech Franiewski, popełnili samobójstwa w zakładach karnych. Sprawa ta stała się przyczyną dymisji ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ćwiąkalskiego.

2002 - W Krakowie oddano do użytku Most Wandy łączący Nową Hutę z Podgórzem. Most składa się z ośmiu przęseł. Jego całkowita długość z przyczółkami wynosi ponad 352 metry.

2002 - Rosyjscy komandosi przeprowadzili atak na okupowany od 23 października przez czeczeńskich terrorystów Teatr na Dubrowce w Moskwie. Zginęło 133 zakładników. Zabito również wszystkich napastników - 40 osób. Terroryści domagali się przerwania wojny w Czeczenii i wycofania wojsk rosyjskich z republiki.

2006 - Zmarł Andrzej Prus-Bogusławski, oficer, cichociemny, dziennikarz, pisarz, autor książek historycznych. W 1939 brał udział w kampanii wrześniowej. Następnie przedostał się na zachód i był oficerem 24. pułku ułanów 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka. W nocy z 4 na 5 maja 1944 w czasie Operacji lotniczej "Weller 26" został przerzucony, jako instruktor broni pancernej do III Oddziału AK w Lublinie. Został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po wojnie ukończył Szkołę Główną Handlową w Warszawie i pracował w Polskim Radiu i Telewizji w Lublinie i w Warszawie. Od 1981 mieszkał we Francji. Rozpoczął współpracę z wychodzącymi w tym kraju: "Kontaktem”, "Kulturą” i "Zeszytami Historycznymi” oraz londyńskim "Dziennikiem Polskim”. Autor książek historycznych dotyczących II wojny światowej. Urodził się w 1919 roku.

2007 - Weszła w życie ustawa o zakazie handlu w dni świąteczne. Pierwszym dniem objętym zakazem był dzień Wszystkich Świętych 1 listopada 2007 roku. Ustawa zakazała handlu tylko w dni ustawowo wolne od pracy: 1 stycznia - Nowy Rok, 6 stycznia - Święto Trzech Króli, Wielkanoc, 1 maja - Święto Pracy, 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada - Wszystkich Świętych, 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, 25 grudnia i 26 grudnia - Boże Narodzenie.

2009 - Zmarła Irena Conti Di Mauro, polsko-włoska dziennikarka, pisarka, poetka. Była członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, gdzie reprezentowała państwo włoskie. Urodziła się, jako Irena Gelblum, była członkinią Żydowskiej Organizacji Bojowej. W jej mieszkaniu ukrywali się między innymi Marek Edelman, Cywia Lubetkin, Antek Cukierman i Kazik Ratajzer. W 1968 roku opuściła Polskę po wyrzuceniu z pracy. Jako Irena Conti jest autorką miedzy innymi zbiorów wierszy: "Ziemia nieobiecana” i "Cztery pory pieśni nieustającej” oraz powieści "I tylko miłość...”, "Miłość-Czułość-Dobroć” i "Miłość-Pokora-Pojednanie”, składających się na "Trylogię Sycylijską”. Urodziła się 25 października 1923 roku.

2013 - Adam Nawałka został selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski, która awansowała do ćwierćfinału Euro 2016 we Francji oraz na Mistrzostwa Świata w 2018 roku. 10 rocznica

2018 - Zmarł Nikołaj Karaczencow, rosyjski aktor. Grał między innymi w filmach "Przygody Elektronika", "Księżniczka w oślej skórze", "Deja vu". Urodził się 27 października 1944 roku. 5 rocznica

2018 - Zmarł Franciszek Racis, skrzypek i śpiewak ze wsi Jasionowo na Suwalszczyźnie. Uczestnik Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą oraz Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia "Nowa Tradycja”. Urodził się 3 grudnia 1922 roku. 5 rocznica

2019 - Zmarł Robert Evans, amerykański producent filmowy, między innymi takich obrazów hollywoodzkich, jak "Dziecko Rosemary", "Love Story", "Ojca chrzestnego" i "Chinatown". Został uhonorowany nagrodą David di Donatello za "Maratończyka" w 1976 roku, a także otrzymał nominację do Oscara za "Chinatown" w 1974. Urodził się 29 czerwca 1930 roku.

2021 - Zmarł Morton Lyon Sahl, urodzony w Kanadzie amerykański komik i aktor. Jego monologi zawsze opierały się na bieżących wydarzeniach, zwłaszcza politycznych, często pojawiał się na scenie z gazetą w ręce. Jego przyjacielem był prezydent John F. Kennedy, o którym najpierw opowiadał żarty, a potem, po jego zabójstwie, przyłączył się do ekipy prokuratora Jima Garrisona badającej zamach. Urodził się 11 maja 1927 roku.

2022 - Zmarł Marian Markiewicz, pseudonim „Maryl”, kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Okręgu Nowogródek Armii Krajowej, uczestnik akcji „Burza”, podczas ktorej wziął udział w wyzwalaniu Wilna (operacja Ostra Brama) w lipcu 1944 roku. 21 sierpnia 1944 uczestniczył w bitwie o Surkonty. Po wojnie pozostał w konspiracji, uczestniczył w akcjach polskiego podziemia niepodległościowego. W 1947 roku został aresztowany przez UB. Po brutalnym śledztwie i doraźnym procesie skazany skazany na 15 lat więzienia, z którego wyszedł w styczniu 1955 na mocy amnestii. Następnie przeprowadził się na Opolszczyznę, pracował w służbie zdrowia. Urodził się 29 marca 1924 roku. 1 rocznica