Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-03-29, 07:00 Autor: IAR/B.Falkowska

Kartka z kalendarza

29 marca - Dzień Metalowca.
1512 - Zmarł Łukasz Watzenrode, biskup warmiński, doradca w sprawach pruskich Jana I Olbrachta i Zygmunta I Starego, przeciwnik Zakonu Krzyżackiego, zwolennik autonomii Warmii, wuj Mikołaja Kopernika. Podpisał konstytucję "Nihil novi" na sejmie w Radomiu w 1505 roku. Był mecenasem sztuki, kościoły Warmii zawdzięczają mu wiele cennych dzieł, ołtarzy, kielichów, szat liturgicznych. Zgromadził pokaźny księgozbiór, inicjował druk pierwszych na Warmii ksiąg liturgicznych, miał w planach powołanie uniwersytetu w Elblągu. Urodził się 30 października 1447 roku.

1611 - Zmarł Szymon Syreński, profesor Akademii Krakowskiej, lekarz, botanik, badacz leczniczych właściwości ziół, jeden z najwybitniejszych polskich zielarzy, twórca ilustrowanego "Zielnika" o roślinach użytkowych, klasycznego dzieła botanicznego polskiego renesansu. Urodził się około 1540 roku.

1788 - Zmarł Charles Wesley, angielski teolog i reformator religijny, współtwórca ruchu metodystów. Autor ponad 5,5 tysiąca hymnów religijnych, z których wiele do dzisiaj jest śpiewanych w zborach protestanckich. Nauczał, że za nawróceniem musi podążać zmiana stylu życia. Występował przeciw niewolnictwu i nadużywaniu alkoholu, działał na rzecz rozwoju szkolnictwa, zachęcał do ciężkiej pracy i oszczędności. Urodził się 18 grudnia 1707 roku. 235 rocznica

1790 - Rzeczpospolita i Prusy zawarły sojusz polityczno-wojskowy. Oba państwa obiecywały sobie przyjść z pomocą w przypadku zagrożenia lub ataku ze strony innych krajów. Polska miała wystawić w takim wypadku osiem tysięcy wojsk kawalerii i cztery tysiące piechoty, a Prusy cztery tysiące kawalerii i osiem tysięcy piechoty. Prusy deklarowały Polsce pomoc w postaci misji dobrych usług, w razie zagrożenia Rzeczypospolitej, co jawnie skierowane było przeciwko hipotetycznej interwencji rosyjskiej w wewnętrzne sprawy państwa polskiego..

1848 - W Rzymie, z inicjatywy Adama Mickiewicza, powstał Legion Polski, zwany też Legionem Mickiewicza lub Zastępem Polskim. Liczył 200 osób i w czasie Wiosny Ludów walczył w Lombardii, Rzymie i Genui. Jego resztki ruszyły na pomoc rewolucji węgierskiej, ale nie dotarły na Węgry, ulegając rozproszeniu w Grecji. 175 rocznica

1863 - Zmarł Józef Lompa, śląski działacz, poeta, publicysta, prekursor procesu polskiego odrodzenia narodowego na Górnym Śląsku oraz autor polskich podręczników szkolnych. Był poliglotą oraz tłumaczem przysięgłym języka polskiego, czeskiego i niemieckiego. Przeciwstawiał się germanizacji. Domagał się nauki języka polskiego oraz historii Polski w szkołach oraz był zaangażowany w ideę tworzenia polskich bibliotek na Śląsku. Założył Czytelnię Ludową w Lubecku koło Lublińca. Urodził się 29 czerwca 1797 roku. 160 rocznica

1865 - Urodził się Gabriel Narutowicz, inżynier hydrotechnik, elektryk, wolnomularz, profesor Politechniki w Zurychu, minister robót publicznych, minister spraw zagranicznych, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskie]. Został zastrzelony 16 grudnia 1922 roku przez zamachowca w czasie wizyty w warszawskiej galerii "Zachęta”. Urząd prezydenta pełnił zaledwie przez pięć dni. Skrajnie prawicowy zamachowiec - Eligiusz Niewiadomski został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonany został 31 stycznia 1923 roku.

1865 - Urodził się Antoni Listowski, generał Wojska Polskiego, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził 2. Armią i Frontem Ukraińskim. Przez krótki czas zastępował Józefa Piłsudskiego na stanowisku Naczelnego Wodza. Zmarł 13 września 1927 roku.

1879 - W moskiewskim Teatrze Małym odbyła się prapremiera opery "Eugeniusz Oniegin" Piotra Czajkowskiego. Libretto samego kompozytora i Konstantego Szyłowskiego powstało na podstawie poematu Aleksandra Puszkina.

1883 - Urodził się Julian Tokarski, mineralog, gleboznawca, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Prowadził badania nad fosforytami, lessami oraz skałami krystalicznymi Tatr i Wołynia. Autor prac "Nowoczesne metody badań minerałów glebowych” i "Zagadnienia Prakarpat”. Zmarł 17 października 1961 roku. 140 rocznica

1886 - Austriak Wilhelm Steinitz został pierwszym mistrzem świata w szachach. Pokonał polsko-niemieckiego szachistę Johannesa Zukertortema. Mecz rozegrano w USA.

1890 - Urodził się Harold Spencer Jones, angielski astronom, dyrektor obserwatorium w Greenwich. Wsławił się dokładnym wyliczeniem średniej odległości między Ziemią a Słońcem. Prowadził badania nad ruchem własnym i paralaksami gwiazd, zajmował się też różnymi aspektami pomiaru czasu. Koncentrował się przede wszystkim na dokładniejszym określeniu kluczowych stałych astronomicznych, w szczególności paralaksy słonecznej, czyli kąta, pod jakim promień Ziemi byłby widoczny ze Słońca. Zmarł 3 listopada 1960 roku.

1899 - Urodził się Ławrientij Beria, radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD, który był w znacznym stopniu odpowiedzialny za "wielkie czystki” okresu stalinowskiego. Jeden z głównych wykonawców zbrodni stalinowskich, bezpośrednio odpowiedzialny za mord polskich oficerów w Katyniu. 5 marca 1940 przedstawił w Biurze Politycznym Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii wniosek o rozstrzelanie polskich żołnierzy i policjantów, który następnie został zatwierdzony przez Stalina. Wniosek stał się podstawą zbrodni katyńskiej. Po śmierci Stalina Beria był autorem najbardziej liberalnego projektu zmian ustrojowych ZSRR. W wyniku zawiązanego przeciwko niemu spisku został usunięty ze stanowiska i stracony. Zginął 23 grudnia 1953 roku.

1907 - Urodził się Jacek Żuławski, malarz, taternik, jeden z założycieli sopockiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, obecnie Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, i jej długoletni rektor. Malował pejzaże, martwą naturę, portrety i akty. Był głównym projektantem malarstwa przy rekonstrukcji ulic Długiej i Długi Targ w Gdańsku. Współorganizował także Związku Polskich Artystów Plastyków na Wybrzeżu. Zmarł 27 listopada 1976 roku.

1912 - Zmarł Robert Falcon Scott, oficer brytyjskiej marynarki, badacz Antarktydy. Jako drugi osiągnął biegun południowy. Wyprzedziła go norweska wyprawa Roalda Amundsena. W drodze powrotnej zmarł z zimna i głodu wraz ze wszystkimi członkami wyprawy. W przededniu I wojny światowej Scott i jego towarzysze stali się symbolami brytyjskiej niezłomności i charakteru, ich postawa miała być wzorem dla żołnierzy walczących w okopach. Amerykańska stacja badawcza Amundsen-Scott została nazwana na cześć obu zdobywców bieguna. Urodził się 6 czerwca 1868 roku.

1917 - Urodził się Witold Hensel, archeolog, mediewista, profesor uniwersytetów w Poznaniu i Warszawie, członek Polskiej Akademii Nauk, współorganizator i pierwszy prezes Unii Archeologii Słowiańskiej, kierownik badań archeologicznych w Polsce, Bułgarii, Francji oraz Algierii. Autor ponad 800 prac naukowych i publikacji. Wyróżniony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 22 listopada 2008 roku.

1918 - I wojna światowa: Pocisk z niemieckiego tak zwanego działa paryskiego trafił podczas mszy w kościół świętego Gerwazego i Protazego położony naprzeciw paryskiego ratusza. W wyniku zawalenie się sklepienia zginęło 88 osób, a 68 zostało rannych. 105 rocznica

1925 - Funkcjonariusz Policji Państwowej Józef Muraszko zastrzelił Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza, oficerów Wojska Polskiego, komunistów, skazanych na karę śmierci zamienioną na dożywotnie więzienie za wysadzenie prochowni na Cytadeli Warszawskiej. Zginęło wówczas 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Obaj skazani byli w drodze na granicę polsko-sowiecką, gdzie mieli zostać wymienieni na represjonowanych w ZSRS obywateli polskich.

1927 - Urodził się John Vane, angielski biochemik, farmakolog, żydowskiego pochodzenia. Pracował nad rozwojem metod badawczych przy użyciu metod izolowanych. Odkrył obecność w płucach enzymu konwertującego angiotensynę, co miało znaczenie w walce z nadciśnieniem. Za badanie nad prostaglandynami i pokrewnymi substancjami czynnymi biologicznie został w 1982 roku uhonorowany Nagrodą Nobla. Wśród towarzystw naukowych, które wybrały go do swojego grona, znalazły się londyńskie Royal Society oraz Polska Akademia nauk i Polska Akademia Umiejętności. Zmarł 19 listopada 2004 roku.

1930 - Premiera pierwszego polskiego filmu dźwiękowego "Moralność pani Dulskiej" w reżyserii Bolesława Newolina. Trwał 105 minut. Akcja filmu toczy się w Warszawie na początku XX wieku, a nie we Lwowie jak w pierwowzorze literackim Gabrieli Zapolskiej. Główne role zagrali: Dela Lipińska, Marta Flanz i Ludwik Fritsche.

1930 - Powołanie rządu Walerego Sławka. W jego skład weszli ministrowie z poprzedniego gabinetu Kazimierza Bartla. Wymieniono tylko dwóch z nich. Gabinet został powołany po kilkutygodniowym przesileniu, w trakcie, którego misję utworzenia rządu powierzono Julianowi Szymańskiemu i Janowi Piłsudskiemu. Upadł 23 sierpnia 1930 roku.

1937 - Zmarł Karol Szymanowski, kompozytor, twórca między innymi symfonii, opery "Król Roger" i "Haight" oraz baletu "Harnasie". Ważne miejsce w dorobku artysty zajmują symfonie, pieśni oraz kompozycje smyczkowe i fortepianowe. W jego muzyce odnaleźć można wiele nawiązań do podhalańskiego i kurpiowskiego folkloru. Inspirował się także muzyką renesansową i starożytną. Wraz z Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim i Apolinarym Szelutą należał do grupy kompozytorów Młodej Polski. Obok Fryderyka Chopina uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów. Muzeum Karola Szymanowskiego znajduje się w zakopiańskiej willi "Atma". Urodził się 3 października 1882 roku.

1941 - Urodził się Joseph Hooton Taylor Junior, amerykański astrofizyk. Wraz z Russellem Hulse w 1993 roku otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie podwójnego pulsara, potwierdzającego ogólną teorię względności Einsteina.

1942 - Wojna na Pacyfiku: zwycięstwo Japończyków w bitwie o Sumatrę. Inwazja tego kraju na Sumatrę miała na celu zniszczenie lewej flanki wojsk alianckich w holenderskich Indiach Wschodnich i uzyskania dostępu do Jawy. Trwała od 14 lutego 1942 roku.

1943 - W Katyniu żołnierze niemieccy, pod nadzorem profesora Gerharda Bhutza z Uniwersytetu Wrocławskiego, rozpoczęli ekshumację zwłok z masowych grobów odkrytych w lutym 1943 roku. 11 kwietnia Agencja Transocean nadała komunikat o odnalezieniu w Lesie Katyńskim zwłok 10 tysięcy polskich oficerów. Rosjanie do mordu przyznali się dopiero w 1990 roku. Michaił Gorbaczow przekazał wówczas pochodzące z radzieckich archiwów dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej. 80 rocznica

1943 - Oddział UPA zaatakował na Wołyniu wsie Pendyki Małe i Duże oraz Pieńki, mordując około 180 Polaków. Napastnicy ostrzelali zabudowania z pocisków zapalających, a część ofiar zabili, wrzucając je do podpalonych wcześniej budynków. Nie udało się ustalić tożsamości wszystkich ofiar. 80 rocznica

1943 - Oddział "Jędrusiów" wspólnie z żołnierzami Armii Krajowej uwolnił z niemieckiego więzienia w Mielcu ponad 180 osób. 80 rocznica

1943 - Urodził się Vangelis, właściwie Evangelos Papathanassiou, grecki twórca muzyki elektronicznej i muzyki filmowej, należący do grona najbardziej znanych kompozytorów na świecie. W 1982 roku otrzymał Oskara za muzykę do filmu "Rydwany ognia". W tym samym roku rozpoczął współpracę z Ridleyem Scottem, co zaowocowało stworzeniem muzyki do filmów "Łowca androidów” i "1492. Wyprawa do raju”. Współpracował też z wieloma innymi reżyserami, w tym z Romanem Polańskim. Charakterystyczną cechą muzyki artysty jest bogate brzmienie instrumentów elektronicznych. 80 rocznica

1943 - Urodził się Eric Idle, jeden z założycieli "Latającego Cyrku Monty Pytona”. To właśnie on napisał większość piosenek grupy, w tym jej najsławniejszą kompozycję "Always Look on the Bright Side of Life" z filmu "Życie Briana". Eric Idle użyczył swojego głosu czarodziejowi Merlinowi w filmie "Shrek Trzeci", czarodziejowi Rincewindowi w grze "Świat Dysku II", a także zagrał główną rolę w filmie "Uciekające zakonnice". Z grupą tancerek stylizowanych na zakonnice wystąpił podczas ceremonii zamknięcia Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 w Londynie, wykonując "Always Look on the Bright Side of Life".80 rocznica

1944 - W nocy z 29 na 30 marca oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordował, według różnych źródeł, od 56 do140 polskich mieszkańców wsi Wołczków koło Stanisławowa. Nacjonaliści ukraińscy podpalali budynki i zabijali napotkane osoby bez względu na płeć i wiek.

1945 - Założono Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Początkowo istniało ono pod nazwą "Muzeum Mazurskie”, a od 1975 już, jako "Muzeum Warmii i Mazur”. Pierwszym dyrektorem był Hieronim Skurpski - historyk sztuki i działacz kulturalny. Muzeum prezentuje zabytki z Warmii i Mazur z zakresu archeologii, historii, numizmatyki, sztuki, rzemiosła artystycznego, piśmiennictwa oraz kultury ludowej. W zbiorach placówki przechowywany jest, jedyny w Polsce, inkunabuł medyczny pochodzący z biblioteki Mikołaja Kopernika.

1950 - Urodził się Mory Kanté, wokalista i muzyk z Gwinei grający na instrumencie kora. Popularność zawdzięcza przebojowi z roku 1987 "Yé ké yé ké”. Zmarł 20 maja 2020 roku.

1951 - Urodził się Jarosław Śmietana, gitarzysta i kompozytor jazzowy. Był autorem ponad 200 kompozycji jazzowych. Współpracował z najwybitniejszymi postaciami światowego jazzu takimi jak: Joe Zawinul, David Gilmour, Dave Friedman i Karen Edwards. Zmarł 2 września 2013 roku.

1951 - Rada Ministrów wydała dekret o utworzeniu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Instytucja powstała na bazie Wydziału Archiwów Państwowych w Ministerstwie Oświaty.

1952 - We Wrocławiu powstała Wytwórnia Filmów Fabularnych. Działająca w latach 1954-2011, jedna z największych wytwórni w Polsce, odegrała ogromną rolę w rozwoju polskiej kinematografii po II wojnie światowej. Powstały tu między innymi filmy: "Popiół i diament" Andrzeja Wajdy, "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, "Sami swoi" Sylwestra Chęcińskiego i "Jańcio Wodnik" Jana Jakuba Kolskiego. Ogółem wyprodukowano we Wrocławiu ponad 460 filmów. 9 listopada 2011 została przekształcona w Centrum Technologii Audiowizualnych.

1956 - Urodził się Jerzy Kalibabka, przestępca uwodziciel, którego losy stały się motywem telewizyjnego serialu "Tulipan" z 1986 roku. Mężczyzna został skazany na 15 lat pozbawienia wolności i ponad milion starych złotych grzywny za uwodzenie i okradanie kobiet wypoczywających w nadmorskich i górskich kurortach. Pieniądze pozwoliły prowadzić mu wystawne życie. Lista ofiar przestępcy obejmowała ponad 200 nazwisk. Na wolność wyszedł w latach 90. Zmarł 13 marca 2019 roku.

1957 - Urodził się Christopher Lambert, francuski aktor i producent. Po raz pierwszy przed kamerami pojawił się w 1980 roku, sławę zdobył cztery lata później po filmie "Greystoke: Legenda Tarzana, władcy małp". Dwa lata później, w 1986, za rolę w produkcji Luca Bessona "Metro" otrzymał Cezara. W tym samym roku wystąpił w filmie "Nieśmiertelny", który przyniósł mu największą popularność i otworzył drzwi do współpracy z najbardziej znanymi reżyserami. Zagrał między innymi u Agnieszki Holland w obrazie "Zabić księdza" o śmierci księdza Jerzego Popiełuszki. W 2018 roku zagrał w rosyjskim dramacie wojennym Konstantina Chabienskiego "Sobibór" komendanta niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze Karla Frenzela.

1959 - Zmarł Zdzisław Szulc, kupiec, znawca i kolekcjoner instrumentów muzycznych, organizator i kustosz poznańskiego Muzeum Instrumentów Muzycznych. Współtwórca Stowarzyszenia Polskich Artystów Lutników, autor "Katalogu instrumentów muzycznych Muzeum Wielkopolskiego”. Był też jednym z pionierów tenisa w Wielkopolsce. W 1921 został prezesem-założycielem Polskiego Związku Tenisowego. Urodził się 28 stycznia 1895 roku.

1959 - We francuskim dzienniku "Sud-Ouest Dimnache” ukazała się pierwsza historyjka o przygodach Mikołajka René Goscinny’ego i Jean-Jacques’a Sempégo. Początkowo autorzy nie planowali jej kontynuacji, jednak pozytywny odzew ze strony czytelników spowodował, że zdecydowali się stworzyć kolejne opowiadania. W ciągu sześciu lat powstało ich 221. Wiele z nich zostało zebranych w wydanych w latach 60. pięciu książkach: "Mikołajek", "Rekreacje Mikołajka", "Mikołajek i inne chłopaki", "Wakacje Mikołajka" i "Mikołajek ma kłopoty".

1960 - Urodził się Jo Nesbo, norweski pisarz, autor popularnych kryminałów oraz muzyk poprockowy i autor tekstów piosenek, z wykształcenia ekonomista. Jest autorem cyklu powieści kryminalnych, w których głównym bohaterem jest policjant Harry Hole. Jego powieść "Czerwone gardło" została wybrana najlepszym norweskim kryminałem wszech czasów.

1963 - Zmarła Pola Gojawiczyńska, powieściopisarka, autorka książek: "Dziewczęta z Nowolipek", "Ziemia Elżbiety", "Rajska jabłoń", "Stolica". Była jedną z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego. W czasie I wojny światowej brała udział w pracy niepodległościowej i należała do Polskiej Organizacji Wojskowej. Podczas okupacji niemieckiej w II wojnie światowej była więziona na Pawiaku, o czym napisała powieść wspomnieniową "Krata". Urodziła się 1 kwietnia 1896 roku. 60 rocznica

1970 - Zlikwidowano komunikację trolejbusową w Poznaniu. Pierwsza linia została uruchomiona 12 lutego 1930 roku. Trolejbusy jeździły trasą: Rynek Śródecki-ulica Wiejska. Linia obsługiwana była trolejbusami z Anglii. Pojazd zabierał 30 pasażerów. Ówczesne trolejbusy nazywane były "biednymi tramwajami”. W kolejnych latach stworzono jeszcze pięć linii. Od 1966 roku komunikację trolejbusową zaczęła być zastępowana autobusową.

1971 - Charles Manson i jego wspólnicy zostali skazani na kary dożywotniego więzienia. Motywy ich zbrodni do dziś są niejasne. Bandyci zabili między innymi żonę Romana Polańskiego Sharon Tate, będącą w dziewiątym miesiącu ciąży, oraz czterech jej gości. Zabójców skazano na dożywocie, ponieważ w Kalifornii nie stosowano wówczas kary śmierci. Charles Manson zmarł w więzieniu 19 listopada 2017 roku.

1972 - Zmarł Joseph Arthur Rank, brytyjski producent filmowy, w latach 30. i 40. XX wieku czołowy potentat kinematografii brytyjskiej, założyciel wytwórni British National Pictures, towarzystwa General Film Distributors. Pod jego patronatem powstały takie filmy, jak: "Henryk V”, "Hamlet”, "Ryszard III” oraz "Cezar i Kleopatra”. Urodził się 22 grudnia 1888 roku.

1980 - Zmarł Annunzio Paolo Mantovani, angielski skrzypek, kompozytor, dyrygent i aranżer. W latach 50. i 60. XX wieku kierował słynną angielską Mantovani Orchestra, która stworzyła w muzyce rozrywkowej własny styl. Był pierwszym muzykiem, którego platynowy album stereo został sprzedany w nakładzie miliona egzemplarzy. Urodził się 15 listopada 1905 roku.

1980 - Urodził się Piotr Głowacki, aktor. Wystąpił między innymi w filmach "Dziewczyna z szafy", "80 milionów" i "Disco polo". Zza rolę w filmie "Bogowie" uhonorowany nagrodą Orła dla najlepszego aktora drugoplanowego. W 2014 roku był laureatem nagrody imienia Zbyszka Cybulskiego.

1982 - Zmarł Carl Orff, niemiecki kompozytor, pedagog i dyrygent, autor tryptyku teatralnego "Trionfi”, opery "Mądra”, opracował własną metodę wychowania muzycznego dzieci, której głównym elementem był śpiew i gra na prostych instrumentach perkusyjnych. Metoda Carla Orffa wykorzystywana jest też w muzykoterapii dorosłych. Autor aforyzmu: "Bądź uroczy dla swych wrogów - nic ich bardziej nie rozzłości”. Urodził się 10 lipca 1895 roku.

1982 - Przywrócono międzymiastową łączność telefoniczną, zawieszoną po wprowadzeniu stanu wojennego.

1983 - Zmarł Zbigniew Karpiński, architekt, twórca dużych obiektów architektonicznych, między innymi główny projektant warszawskiej "ściany wschodniej", czyli zabudowy wschodniej strony ulicy Marszałkowskiej, pomiędzy Alejami Jerozolimskimi a ulicą Świętokrzyską. W 1955 wygrał konkurs na Ambasadę Polską w Pekinie. Urodził się 17 kwietnia 1906 roku. 40 rocznica

1983 - W USA wszedł do handlu pierwszy laptop. Pierwszym oferowanym komercyjnie przenośnym komputerem, który mieścił się w torbie, był Grid Compass Computer 1109. Maszynę zaprojektował William Moggridge. Komputer był używany w programie NASA dotyczącym promów kosmicznych we wczesnych latach 80. Komputer miał 340 kilobajtów RAM, obudowę ze stopu magnezu oraz podświetlany wyświetlacz. W Stanach Zjednoczonych kosztował ponad osiem tysięcy dolarów. 40 rocznica

1985 - W Rzymie rozpoczęły się I Światowe Dni Młodzieży. Ich organizatorem był papież Jan Paweł II. Były to główne kościelne obchody Międzynarodowego Roku Młodzieży zorganizowanego przez ONZ. Na papieskie zaproszenie odpowiedziało 350 tysięcy młodych z około 70 krajów całego świata. Papież wybrał Niedzielę Palmową na datę spotkania, ponieważ rok wcześniej, właśnie w Niedzielę Palmową Kościół katolicki obchodził Jubileusz Młodych. Hasłem spotkania były słowa: "Abyście umieli zdać sprawę z nadziei, która jest w was".

1989 - Zmarł Charles W. Grenzbach, amerykański filmowiec, realizator dźwięku, montażysta dźwięku i muzyki filmowej. Laureat Oscara z 1987 za film "Pluton" Olivera Stone. Podczas 33 lat swojej pracy dla przemysłu filmowego opracował i zmontował dźwięk i efekty dźwiękowe do ponad 130 filmów. Był jeszcze dwukrotnie nominowany do Oscara w kategorii "najlepszy dźwięk" - w 1973 za "Ojca chrzestnego" Francisa Forda Coppoli i w 1975 za "Chinatown" Romana Polańskiego. Podczas II wojny światowej służył w Korpusie Powietrznym Armii Stanów Zjednoczonych. Urodził się 29 grudnia 1923 roku.

1989 - Dwóch czeskich nastolatków porwało w Pradze samolot węgierskich linii lotniczych Malév, żądając lotu do USA. Samolot ostatecznie wylądował we Frankfurcie nad Menem.

1995 - Utworzono Radę Etyki Mediów. Organizacja powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, na mocy Karty Etycznej Mediów. Zajmuje się opiniowaniem zachowań dziennikarzy oraz innych spraw istotnych dla mediów i ludzi związanych zawodowo z mediami. Jej założeniem jest pilnowanie przestrzegania zasad etycznych przez media.

1998 - W Portugalii otwarto najdłuższy w Europie most Vasco da Gamy. Konstrukcja ma ponad 17 kilometrów długości. Łączy Lizbonę z terenami po drugiej stronie rzeki Tag oraz z autostradami. Budowlę nazwano imieniem żeglarza Vasco da Gamy w 500-setną rocznicę odkrycia przez niego drogi morskiej z Europy do Indii. 25 rocznica

2004 - NATO powiększyło się o siedem krajów z Europy środkowowschodniej: Bułgarię, Estonię, Litwę, Łotwę, Rumunię, Słowację i Słowenię. Obecnie zrzesza 30 państw członkowskich.

2004 - Irlandia, jako pierwszy kraj na świecie, wprowadziła całkowity zakaz palenia tytoniu w miejscach publicznych, także w pubach i restauracjach.

2006 - Ścigany pod zarzutem popełnienia zbrodni wojennych i przeciw ludzkości były prezydent Liberii Charles Taylor został aresztowany podczas próby przedostania się z Nigerii do Kamerunu. Urząd sprawował od 2 sierpnia 1997 do 11 sierpnia 2003. 30 maja 2012 roku został skazany na 50 lat więzienia za zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne, których dopuścił się podczas wojny domowej w Sierra Leone, między innymi ludobójstwo, okrucieństwo wobec ludności cywilnej, praktykowanie niewolnictwa oraz przymusowe wcielanie dzieci do wojska.

2009 - Zmarł Maurice Jarre, francuski kompozytor, znany głównie, jako twórca muzyki filmowej. Stworzył ścieżki dźwiękowe do filmów "Stowarzyszenie umarłych Poetów”, "Zmierzch Bogów”, "Uwierz w ducha”. Za muzykę do: "Doktora Żywago”, "Lawrenca z Arabii” i "Podróży do Indii” otrzymał trzy Oscary. Wszystkie te tytuły wyreżyserował David Lean. Urodził się 13 września 1924 roku. Jego synem jest muzyk Jean-Michel Jarre.

2010 - W wyniku dwóch samobójczych zamachów bombowych w moskiewskim metrze zginęło 39 osób, a 102 zostały ranne. Był to najkrwawszy zamach w Moskwie od ataku z 6 lutego 2004, który również przeprowadzono na stacji metra, a w którym życie straciło 41 osób. Do przeprowadzenia zamachów przyznał się przywódca zbrojnej organizacji separatystycznej Emirat Kaukaski, czeczeński komendant Doku Umarow,

2011 - Zmarła Ewa Nowacka, pisarka, krytyk literacki, przez ponad 30 lat związana z Polskim Radiem, jako autorka słuchowisk, głównie dla dzieci. Tworzyła powieści dla młodzieży: "Małgosia contra Małgosia”, "Kilka miesięcy, całe życie”, "Maria z tamtych lat”, "Biały koń bogów”, a także dla dorosłych: "Rok trzech Cezarów”, "Temat na pracę doktorską”, "W cieniu malwy”. Laureatka licznych nagród krajowych i zagranicznych. Urodziła się 17 grudnia 1934 roku.

2016 - Zmarła Patty Duke, amerykańska aktorka, nagrodzona w 1962 roku Oscarem za rolę drugoplanową w filmie "Cudotwórczyni". U Duke rozpoznano w 1982 roku zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Od tego czasu poświęciła większość swojego czasu na propagowanie i edukowanie społeczeństwa na temat zagadnień zdrowia psychicznego. Urodziła się 14 grudnia 1946 roku.

2017 - Zmarł Aleksiej Abrikosow, rosyjski fizyk, laureat Nobla w dziedzinie fizyki, za badania nad nadprzewodnictwem i nadciekłością. Otrzymał ją razem z Witalijem Ginzburgiem i Anthonym Leggettem. Badane przez nich materiały nadprzewodnikowe stosowane są między innymi w medycynie - do rezonansu magnetycznego, czy w fizyce - w akceleratorach cząstek. Urodził się 25 czerwca 1928 roku.

2018 - Zmarł Zbigniew Puzewicz, inżynier i wynalazca, profesor nauk technicznych, nauczyciel akademicki. Naukowiec specjalizujący się w technice mikrofalowej, elektronice kwantowej i technice laserowej. Twórca pierwszych polskich laserów, pionier zastosowania technologii laserowej w medycynie, technice wojskowej i gospodarce. Kierował zespołami, które opracowały przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy "Grom" i "Piorun": Oficer Wojska Polskiego w stopniu pułkownika. Urodził się 14 lutego 1930 roku. 5 rocznica

2019 - Zmarła Agnes Varda, francuska reżyserka filmowa, fotograf przedstawicielka francuskiej Nowej Fali. Za film "Bez dachu i praw" w 1985 roku otrzymała Złotego Lwa na 42.. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Laureatka honorowego Cezara z 2001 roku, Europejskiej Nagrody Filmowej za osiągnięcia życia w 2014 i honorowego Oscara za całokształt twórczości w 2017. W ostatnich latach porzuciła kino fabularne na rzecz esejów dokumentalnych, poetyckich w formie i uniwersalnych w wymowie. Urodziła się 30 maja 1928 roku.

2020 - Zmarł Krzysztof Penderecki, światowej sławy kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny. Kawaler Orderu Orła Białego. Należał do grona najwybitniejszych i najbardziej cenionych osobowości muzyki, a także kultury i sztuki współczesnej. Jego utwory znajdują się w repertuarze największych orkiestr i chórów oraz prestiżowych scen i filharmonii. Międzynarodowy rozgłos przyniosły mu utwory awangardowe z lat 60., w tym "Tren - Ofiarom Hiroszimy" i "Pasja według św. Łukasza". W 2000 roku na Międzynarodowych Targach Muzycznych MIDEM w Cannes otrzymał nagrodę dla "Najwybitniejszego Żyjącego Kompozytora Roku" uważaną za muzyczny odpowiednik Oscara. Został też uhonorowany Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Urodził się 23 listopada 1933 roku.

Zobacz także

2024-03-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 marca 322 pne. - Zmarł Arystoteles, grecki filozof. Jeden z trzech - obok Sokratesa i Platona - najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Był twórcą… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały się ustrojom totalitarnym i masowym zbrodniom w… » więcej 2024-03-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 marca - Dzień Wiedzy o Dysocjacyjnych Zaburzenia Osobowości. 5 marca - Dzień Europejskiego Geodety i Geoinformacji, obchodzony od 2012 z inicjatywy Europejskiej… » więcej 2024-03-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 marca - Na Litwie obchodzone są Kaziuki - w Wilnie odpustowy jarmark z okazji święta Świętego Kazimierza. 4 marca - Światowy Dzień Nauk Inżynieryjnych… » więcej 2024-03-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 marca - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu - ustanowiony z inicjatywy światowej organizacji zdrowia WHO 3 marca - Międzynarodowy Dzień Pisarzy… » więcej 2024-03-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 02 marca 1333 - Zmarł Władysław Łokietek, książę kujawsko-łęczycki, król Polski. Rozpoczął proces scalania ziem polskich: zajął Kraków, odzyskał… » więcej 2024-03-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1 marca - Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej w 1990 roku. 1 marca - Międzynarodowy… » więcej 2024-02-29, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 29 lutego - Dzień Chorób Rzadkich obchodzony co roku ostatniego dnia lutego, zapoczątkowany przez Europejską Federację Rodziców Pacjentów i Pacjentów z… » więcej 2024-02-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 lutego - Dzień Chorób Rzadkich. 28 lutego - Święto narodowe Finlandii - Dzień Kalewali, obchodzony w rocznicę opublikowania w 1835 roku eposu narodowego… » więcej 2024-02-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 lutego - Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych. 27 lutego - Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego. 27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii. 27… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »