Operacja „Dunaj” – nazwa konfliktu zbrojnego; napaści państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Rozpoczęła się w nocy z 20. na 21. sierpnia 1968 roku o godzinie 23:00. Uważana jest za największą operację wojskową w Europie po II wojnie światowej.
Siły zbrojne składające się z państw Układu Warszawskiego, dokonały inwazji na Czechosłowację w celu zaniechania liberalizacyjnych zmian politycznych tzw. Praska Wiosna, popularyzowanych przez Alexandra Dubčeka.

I sekretarz Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji (KSČ) Alexander Dubček (wybrany 04.01.1968 r.) promulgował zmiany gospodarcze i społeczne, a tym samym wyzwolenie państwa od politycznej podległości ZSRR. Liberalizacja Dubčeka dotyczyła poszerzenia praw do wolności słowa, wolności prasy, swobody przemieszczenia się, rozwój gospodarczy dla dóbr konsumpcyjnych, wprowadzenia wielopartyjnego rządu i ograniczenie tajnej policji, a także potencjalne wyjście z Układu Warszawskiego.

Transformacja w Czechosłowacji, zapoczątkowana na początku 1968 roku, spotkała się ogólną dezaprobatą wśród władz państw socjalistycznych, zwłaszcza ZSRR. Przywódcy partii komunistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej obawiali się reformy Czechosłowacji, która mogłaby dać przykład i nadzieje dla społeczeństwa państw demokracji ludowej.

„Praska Wiosna” dla I sekretarza KC KPZR Leonida Breżniewa miała cechy kontrrewolucji, której natychmiast należało położyć kres. Ogromny wpływ wywierali także przywódcy, PRL Władysław Gomułka oraz NRD Walter Ulbricht, którzy obawiali się, że po wycofaniu się Czechosłowacji z Układu Warszawskiego, RFN może zaoponować powojenny układ granic.

Obopólne rozmowy radziecko-czechosłowackie nie przyniosły domniemanego rezultatu. 17.08.1968r. w Moskwie podjęto postulat o natarciu wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. 21.08.1968 r. Minister Obrony Narodowej CSRS wydał zakaz użycia broni wobec wojsk interwencyjnych. Prezydent Czechosłowacji Ludvík Svoboda wydał polecenie, aby uczynić wszystko, co zapobiegłoby przelaniu krwi.

W "Operacji Dunaj" brało udział od 175 do 500 tysięcy żołnierzy Związku Radzieckiego, Bułgarii, NRD, Węgier i Polski. Operacja ta, pomyślnie zatrzymała reformy liberalizacji i wzmocniła władzę Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Radziecka Centralna Grupa Wojsk utworzona z wojsk wprowadzonych na terytorium Czechosłowacji, podczas operacji „Dunaj” pozostała na terenie tego państwa do 1991 roku.