Radio Opole » Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły
2013-03-13, 04:11 Autor: Radio Opole

Powstańcy Warszawscy w Łambinowicach

W pierwszych dniach października 1944 roku do obozu Stalag VIII B przywieziono jeńców - uczestników powstania warszawskiego. Wśród nich był Witold Pilecki.

Pierwszy obóz jeniecki utworzono na poligonie w Łambinowicach podczas wojny francusko-pruskiej w roku 1870. Jeńcy pojawiali się tu także później. W czasie II wojny światowej funkcjonował w Łambinowicach największy na Śląsku obóz jeniecki – Stalag VIII B.

Podczas trwającej w latach 1870-71 wojny francusko-pruskiej na wojskowym poligonie w Łambinowic zorganizowano obóz jeniecki po raz pierwszy. Przywieziono tu wówczas około 3000 jeńców francuskich. Z tamtych czasów pozostał cmentarz, na którym zachowały się 53 groby francuskich jeńców.

Podczas I wojny światowej w Łambinowicach znów zorganizowano obóz jeniecki, ale już znacznie większy. Trafiło tu wtedy około 90 tysięcy jeńców różnych narodowości, głównie Anglików, Serbów, Włochów i Rosjan. Także z tego okresu pozostały cmentarze jeńców a na nich około 7 tysięcy grobów.

Kolejny raz przygotowania do uruchomienia obozu jenieckiego w Łambinowicach podjęto w sierpniu 1939 r. – w przededniu ataku na Polskę. Wówczas nadano mu nazwę Stalag VIII B Lamsdorf. Już po wybuchu wojny trafiło tu około 100 tysięcy polskich jeńców. Wśród nich największą grupę stanowili żołnierze pojmani podczas bitwy nad Bzurą. Osobną grupę stanowili więźniowie cywilni, których według różnych przekazów było od 200 do 700. Byli to dawni powstańcy śląscy i wielkopolscy, księża, zakonnicy z Niepokalanowa i polscy działacze polityczni.

W kolejnych latach trafiło tu dalsze 200 tysięcy żołnierzy alianckich armii. Wśród nich najwięcej było żołnierzy sowieckich, dla których utworzono osobny obóz - Stalag VIII F. Ponieważ Związek Sowiecki nie podpisał Konwencji Genewskiej, Niemcy wobec sowieckich jeńców nie przestrzegali zasad tego traktu. Nierzadko rozstrzeliwano ich wkrótce po schwytaniu. Tych, którzy trafili do obozów jenieckich czekał los niewiele lepszy od śmierci. Początkowo koczowali pod gołym niebem, żywność otrzymywali nieregularnie i w głodowych ilościach, nie udzielano im też pomocy medycznej. Według różnych źródeł z powodu głodu, chorób oraz w wyniku zwykłych mordów w łambinowickim obozie zginęło od 40 do 100 tysięcy jeńców. Głównie Rosjan.

Na mocy umowy o kapitulacji Powstania Warszawskiego Niemcy uznali Armię Krajową za regularną armię aliancką. Wiązało się to z nabyciem przez powstańców tzw. praw kombatanckich, co pozwalało im stać się jeńcami. Wcześniej uważano ich za partyzantów, a tych ówczesne normy międzynarodowe pozwalały rozstrzeliwać. W efekcie wspomnianych regulacji do niemieckiej niewoli trafiło ponad 17 tysięcy powstańców. Największa licząca 6000 ludzi grupa trafiła do Łambinowic. Wśród nich było też około 1000 kobiet oraz 600 młodocianych powstańców. Najmłodszy miał 10 lat. Większość powstańców wkrótce rozwieziono do innych obozów.

Wśród jeńców z Powstania Warszawskiego w Łambinowicach przebywali m.in. Witold Pilecki – słynny ochotnik do Auschwitz, pisarz i poeta Stanisław Ryszard Dobrowolski, historyk Aleksander Gieysztor, autor powieści „Kolumbowie rocznik 20” Roman Bratny oraz scenarzysta filmu „Kanał” Jerzy Stawiński.

Obozy jenieckie w Łambinowicach w marcu 1945 r. wyzwoliła armia sowiecka. Wkrótce powstał tam obóz prowadzony przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, ale to już inna historia.

Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły

2012-09-18, godz. 01:35 Płomienny kaznodzieja z Kluczborka 324 lata temu 18 września 1610 r. prawdopodobnie zmarł Adam Gdacjusz zwany„ płomiennym kaznodzieją z Kluczborka”. Prawdopodobnie, bo informacje o jego… » więcej 2012-09-18, godz. 01:33 Opolanie zakładali Solidarność 17 września 1980 r. w Gdańsku odbył się zjazd założycielski Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W obradach wzięło udział… » więcej 2012-09-18, godz. 01:31 Fryderyk II atakuje 14 września 1763 r. władze pruskie wprowadziły w życie tzw. ustawy germanizacyjne. Ustawy te obowiązywały na obszarze całego Śląska, zgodnie z ich literą… » więcej 2012-09-15, godz. 04:05 Dał Orłu koronę Zmarły 13 września 1282 roku, a według innych źródeł 27 sierpnia 1281 roku Władysław I Opolski był władcą wybitnym. Do historii przeszedł jako pierwszy… » więcej 2012-09-11, godz. 11:43 Impreza w Krakowie 648 lat temu we wrześniu w Krakowie odbył się słynny zjazd królów i książąt. W zjeździe uczestniczył jako członek orszaku węgierskiego króla Ludwika… » więcej 2012-09-11, godz. 11:41 Emancypacja Katowic 147 lat temu - 11 września 1865 r. pruski król Wilhelm I Hohenzollern nadał prawa miejskie Katowicom. Było to usankcjonowanie istniejącego stanu rzeczy. Bowiem… » więcej 2012-09-11, godz. 11:35 Bitwa pod Mokrą W naszym Lokalnym Kalendarium Historycznym zapomnieliśmy trochę o roku 1939, a przecież mamy wrzesień. Przypomnijmy: to właśnie w Opolu stacjonował sztab… » więcej 2012-09-11, godz. 11:33 Wojna trzydziestoletnia pustoszy Śląsk 380 lat temu, w roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. W kalendarium dziejów Śląska znajdujemy… » więcej 2012-09-11, godz. 11:31 Namysłów i Solidarność 700 lat temu - w roku 1312 - powstało niezależne Księstwo Namysłowskie. Jego władca Konrad I Oleśnicki władał wprawdzie Namysłowem już od 1309 r., ale… » więcej 2012-09-11, godz. 11:28 W wojnie o czeską koronę 5 września 1439 r. zmarł książę Jan I opolski, syn księcia opolsko-niemodlińskiego Bolka IV i Małgorzaty hrabianki z włoskiej Gorycji. Jan panował w… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »